WETHOUDER NIET LANGER D TWAALF JAAR
MINISTER VAN AARTSEN houder
van MERKWAARDIG record
s
In precies zes-en-halve maand drie
ministers en twee departementen
w
Airbornes maakten krijgstocht
van 1944 nog eens over
Utrechts Byzantijns Koor gaat
op audiëntie bij de H. Vader
Gesticht „De Heibloem te
Heijthuizen uitgebrand
Brandweer moest een kilo
meter slang
en
Ambonezen eisen status
van Nederlands militair
Reis door het oude Europa
Prinses Wilhelmina ontving
veteranen en oud-illegalen
f
Naar Luzern, Rome en Lyon
Grote materiële schade
Ierse missionarissen
naar Indonesië
Mogelijk vervanging
van 29 Nederlandse
M.S.C.-ers
Staking bij Volks
wagenfabriek
te Hannover
Prof. dr. H. J. J. M. van
Straelen S.V.D.
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1959
PAGINA 3
21
fiieuW*
kleurt
le
per pakje
De échte Engelse sigaret
van distinctie en goede smaak
Jozitu van Aartgen (11 jaar), de minister, zijn dochter Wilna (7 jaaren mevromv Van Aartsen. Op ae grond, de trein,
1 dn n om r\* r <-7
vermaak voor jong en oud.
hij achteraf, maar ik heb het met veel
animo gedaan. Negen jaar lang. Minis
ter de Pous werd mijn opvolger als
secretaris van het Protestants-Christe
lijk Werkgeversverbond. Dat wethou
derschap heeft mij gefascineerd en U
kunt dus wel begrijpen, dat ik er node
afscheid van nam. Maar het was al
negen jaar en De Wilde had gezegd:
hoogstens twaalf.
Er is nog een periode geweest in het
leven van minister Van Aartsen die be
palend is geweest voor zijn toekomst
en dat was zijn huwelijk. Hij werd
ziek, ernstig ziek en in 1946 opgenomen
in „Bronovo". Hij had een algehele
bloedvergiftiging.
Iedere morgen kwam Clarie Stap, zijn
verpleegster, op de afdeling vragen of
meneer Van Aartsen nog leefde. En
telkens hoorde zij tot naar verbazing,
dat hij nog niet overleden was. Dat
begon op 30 januari 1946 en het duurde
tot april van dat jaar. Hij kwam er
overheen en wel zo goed, dat hij met
Clarie Gtap, de diakones, in november
trouwde.
Zij was in 1940 in Bronovo gekomen
als diakones. Na zeven jaar zou zij een
mutsje krijgen met een randje. Zover
is het net niet gekomen. Nu hebben.zij
twee kinderen: Jozias. 11 jaar. en Wilna,
7 jaar.
Nu is hij dus minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid.
Wat wil hij? Hetzelfde wat het
ministerie-De Quay wil: minder over
heidsingrijpen en meer particulier ini
tiatief. Er moet meer vrijheid komen,
zegt hij. Hij is van plan de huren waar
het kan los te laten en de vaststelling
van de huren over te laten aan de
vrije markt. Dienaangaande zal er bin
nenkort wel een wetsontwerp komen.
Hij zal het dan niet gemakkelijk krij
gen in politicis, maar het is zijn over
tuiging en hij zal die hebben te ver
dedigen.
Dat zal een loslatei. van de huren
worden voor woningen boven een be
paalde huurgrens, dus niet voor arbei
derswoningen, maar ook dan zullen er
nog voldoende moeilijkheden over zijn.
Advertentie
Minister Johannes van Aartsen heeft
waarschijnlijk parlementaire
historici mogen dat verder uit
zoeken ondanks de korte tijd, dat hij
minister is, een ministerieel record op
zijn naam gebracht. Hij heeft namelijk
kans gezien in een tijdsbestek van zes-
enhalve maand drie ministeries te die
nen en twee departementen.
Die ministeriële loopbaan begon op
1 november 1958. Eind september van
dat jaar was minister Algera, de minis
ter van Verkeer en Waterstaat, afge
treden wegens gezondheidsredenen en
er moest voor dat departement een
nieuwe minister van anti-revolutionai
ren huize worden aangezocht. Half ok
tober werd hij door dr. Drees, de toen
malige minister-president, benaderd. Hij
moest er eerst eens over nadenken, hij
moest toch zijn zaken afwikkelen als
wethouder van Economische Zaken in
Advertentie
pi
jsj ievWe
ofieB
soi
Nu heeft Uw handelaar nog
alle soorten hyacinten, tulpen
en narcissen voorradig. Bestel
meteen
Den Haag en de belangrijkste vraag
was, wel of hij het wel moest aan
nemen. Indien alles normaal zou ver
lopen, zou het kabinet-Drees zitting
hebben tot 1960 en Van Aartsen vroeg
zich af of hij voor een periode van
anderhalf jaar het wethouderschap wel
zou loslaten. Hij dacht er toen aan, dat
hij al bijna tierf jaar wethouder was en
dat oud-minister De Wilde, óók eens
wethouder van Den Haag, hem had ge
zegd niet langer dan twaalf jaar wet
houder te blijven.
Hij accepteerde dus en werd op 1 no
vember 1958 door de koningin beëdigd.
Wij hebben nog de indruk, dat hij het
achteraf heeft betreurd zo lang met zijn
beslissing te hebben gewacht, want in
tussen beheerde de minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid, ir.
Witte, ad interim ook Verkeer en
Waterstaat en er lag een uitnodiging
klaar voor een reis naar Japan per
vliegtuig, de openingsreis van de
K.L.M. via de Noordpool. Die reis
maakte toen minister Witte, als plaats
vervanger van de minister van Verkeer
en Waterstaat, die even had geaarzeld.
Op 1 november was hij dus gestart
als minister, hij dacht: voor anderhalf
jaar, maar op 11 december al ontstond
de crisis door de eisen van Hofstra en
werd het kabinet-Drees demissionair.
Op 23 december kwam Beel met zijn
interimregering. Van Aartsen was dus
nog geen twee maanden minister toen
hij al werd opgenomen in de regering-
Beel. Hij bleef minister van Verkeer
en Waterstaat, totdat het kabinet-De
Quay optrad op 19 mei. Dat werd zijn
ministerschap in een derde regering,
maar nu als minister van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid. Alzo in goed
zesenhalve maand drie kabinetten en
twee ministeries.
Het is niet alleen merkwaardig, dat
er nu al vier ministers in dit
kabinet zitting hebben, die secre
taris zijn geweest van een der grote
werkgeversorganisaties, namelijk Marij-
nen voor de katholieke werkgevers, Vis
ser voor de liberale en Van Aartsen en
De Pous voor de christelijke werk
gevers Maar er zijn er ook nog twee
onder wier interesse uitging naar de
rechtswetenschap en die desondanks in
de landbouwaangelegenheden terecht
kwamen. Dat is vooreerst minister Ma-
rijnen, die nu minister van Landbouw
Ernaar ook de heer Van Aartsen.
Minister van Aartsen was geboren in
wasS'natar zÜn vader hoofdonderwijzer
Zeeuwc was 1909. Hij is dus van
snoedTe °rigine- Maar hij verhuisde al
vPa0derlgdanaaraiee^mstf^amf' Tfkre'eg
5?aLtVgvde h« dus de lagere school
ook rechten"!»"?- ?aar studeerde hij
examen in 1934.^2* doctor"J
volontair, dat ging h« als
waarnemend ambtenaar we™g b§° het
Men zou zo zeggen, dat zijn
bij de rechterlijke macht vóór hem Se
maar dan krijgt hij opeens een briefie'
dat het niet gek zou zijn, als hij solli
citeerde voor een functie bij het Rege
ringsbureau voor de uitvoer van de
Landbouwcrisiswet 1933.
„Indien U hiervoor iets voelt moet
U "zich vervoegen daar en daar". Hij
vond dat nogal wonderlijk, maar ach
teraf bleek, dat men daar juristen
nodig had en hij verdenkt er altijd nog
prof. Gerbrandy van, dat deze zijn
naam heeft genoemd.
Zo erg lucratief was die baan nu ook
weer niet, want hij verdiende daar
125.- per maand. Men voelde toen de
oorlog al naderen en hij werd over
geplaatst naar het Rijksbureau Voorbe
reiding Voedselvoorziening in oorlogs
tijd. Dat was bij Louwes, die directeur-
generaal was van de Voedselvoorzie
ning en die tijdens de oorlog moeite
deed ons te doen geloven, dat brand
netels zulk een voedzame en smake
lijke groente was.
Hij zegt nu, dat was een beroerde
tijd, maar je kon van elkaar op aan.
Wij hadden veel ruzie met het Duitse
controle-apparaat, maar zij durfden ons
toch niet helemaal goed aan en Louwes
speelde soms zeer hoog spel. Men liet
tjouwes met rust, maar tenslotte arres
teerde men mej. Hoetink, de rechter-
nand van Louwes, en zij werd naar
een concentratiekamp gevoerd Wij zei
den toen: laat ons hopen dat zij terug
komt, maar zij is nooit teruggekomen.
Toen is de heer Van Aartsen in 1945
hoofd geworden van de juridische af
deling van het departement van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening.
Hij bleef dat tot 1 januari 1948, toen
hij benoemd werd tot secretaris van
het Protestants-Christelijk Werkgevers
verbond, totdat men hem in september
1949 ineens benoemde tot wethouder.
Van 1945 tot 1949 had geen enkele
protestant zitting gehad in het college
van B. en W. Die functies werden toen
vervuld door de P.v.d.A. en de KVP
Toen men mij dus in 1949 het wet
houderschap aanbood ik was amper
in de Raad gekozen dacht ik: ik
moest dat maar doen, het trok mij wel
aan. Ik heb er erg tegenop gezien, zegt
at denkt U van de toekomst?
Minister van Aartsen is een
christelijk man en hij bezint zich
op de vra- gstukken van de maatschap
pij. Het leven gaat momenteel in de
richting van een secularisatie en deze
ontkerkelijking heeft zijn terugslag op
de politiek en toch, zegt hij, is er bij
onze jeugd meer belangstelling geko
men voor principiële zaken. Die neer
gang in onze politieke kringen zal er
gens halt houden. Zolang de jeugd
principieel gericht is, komt er eenmaal
een inkeer. Daar moeten we aan vast
houden. De materialistische inslag van
nu is een uitwas, die slechts kort kan
duren. Zij zullen tot bezinning komen.
FRANS SCHNEIDERS
Zijne excellentie J. van Aartsen en echtgenote.
(Van onze Brabantse redactie).
De veteranen van de 101ste Ameri
kaanse Airborne-division, die de afge
lopen dagen de gasten zijn geweest van
de stad Eindhoven welke ze vijftien
jaar geleden hebben bevrijd, zijn don
derdag nogmaals opgerukt over de cor
ridor, dit keer in een comfortabele tou
ringcar en de meesten vergezeld van
hun echtgenote, sommigen ook van hun
kinderen.
Via eghel en Uden. waar foto's en
gedenkboeken werden aangeboden voor
de corridorgemeenten, ging het gezel
schap naar Nijmegen. Hier bereidde
burgemeester Hustinx ie mannen een
gastvrij onthaal ten gemeentehuize.
Bij de Waalbrug verlieten de oud-strij
ders de bus om de brug, die zij in 1944
verdedigd hebben, te voet over te ste
ken. Dit keer brachten de Amerikanen
er hun film. en fototoestellen in stelling
om opnamen te maken van het drukke
scheepvaartverkeer en de prachtige
vergezichten, waar zij destijds geen
acht op konden slaan D" veteranen her
innerden zich dez" brug en vele andere
plaatsen nog levendig: herhaaldelijk
maakten zq elkaar onderweg attent op
plaatsen, waar zij destijds gevaarvolle
momenten nebben beleefd.
Van Nijmegen zette het gezelschap
koers naar het tweede operatiegebied
van weleer bij Heteren. waar aan het
gemeentehuis een gedenksteen werd
onthuld ter nagedachtenis aan de „in
credible patrol van zes man, die op
29 oktober 1944 in twee rubberboten de
Rijn overstaken om de volgende dag
met 32 Duitse krijgsgevangenen terug
te keren. Bij deze onthulling was ook
de weduwe van kolonel Johnson aan
wezig, die in deze omgeving is gesneu
veld. Ook was er een delegatie van
Brabantse oud-illegalen.
Zij vergezelden de Amerikanen 's mid
dags naar Het Loo, waar zowel de
airbornes als de illegalen werden ont
vangen. Hel- 's konden maar twee ve
teranen met mevrouw Johnson en drie
verzetslieden bi prinses Wilhel
mina worden toegelaten. De overige
zagen hun hoop, dat de prinses nog op
het bordes of vooi een van de vensters
zou verschijnen, niet vervuld. Wel werd
hun een boodschap voorgelezen, waar
in de prinses hun welkom heette. Na
afloop van de ontvangst legden de Ame
rikanen een krans bij het monument op
de Grebbeberg.
Joegoslavië In de dierentuin van
de stad Rijeka heeft een beer een arm
afgebeten van een 6-jarig meisje, dat
in een onbewaakt ogenblik over een hek
was geklommen om het dier wat drui
ven te geven. (Reuter).
Het Utrechts Byzantijns Koor, dat
reeds kort na zijn oprichting in 1951
een uitstekende naam verwierf en al
meermalen met succes ook in het
buitenland optrad, maakt van 9 tot
20 oktober a.s. een concertreis naar
Luzern, Rome en Lyon.
De leden van dit koor, 43 in getal,
zjjn Nederlandse amateur-zangers,
maar door voortdurende oefening onder
leiding van dr. Miroslaw Antonowytsch,
een geboren Oekraïner, die destijds met
seminaristen, wier muziekleraar hu
was, naar ons land is uitgeweken, heb
ben zij zich de typische Slavische zang
volkomen eigen weten te maken. Met
hun religieuze en folkloristische liede
ren uit de Oekraïne hebben zij velen
geboeid. Belangeloos verleent het koor
zijn medewerking bij liturgische dien
sten volgens de byzantijns-slavische ri
tus.
Zaterdag 10 oktober wordt in Luzern
het eerste concert gegeven; de volgen
de morgen zullen de Utrechtse zangers
zich doen horen tijdens de Hoogmis in
de St.-Jospeh-Kirche.
Dinsdag 13 oktober wordt in de na
middag een bezoek gebracht aan het
Nederlands Historisch Instituut te Ro
me, waar gezongen wordt voor de in
Rome vertoevende Nederlanders.
Woensdag 14 oktober zullen zij de li
turgische gezangen verzorgen bij de
plechtige opening van het nieuwe semi
narie der Oekraïnische emigranten aan
de Via Aurelia. Des avonds om half
tien geeft het koor een galaconcert op
het Kapitool, aan te bieden door de bur
gemeester van Rome, Signore Ciocetti,
Donderdagmiddag is door onbekende
oorzaak een vrij ernstige brand uitge
broken in het jongensgesticht „De Hei
bloem" onder de gemeente Heijthuizen,
thans genaamd het jongensdorp „De
Widdonck", waarin een honderdtal kin
deren verblijven. Het huis wordt geëx
ploiteerd door de broeders van zeven
smarten uit het borederhuis te War
mond.
Eén der broeders ontdekte rond half
één het vuur in een der stallen van de
boerderij en maakte direct alarm. Het
vuur tastte de achterzijde van de per-
soneelsverblijven aan en de daar gele
gen magazijnen van de ambachtsschool.
Boven de stallen van de boerderij la
gen 2 a 300 balen hooi geborgen, die
verforen gingen, alsmede enige land
bouwmachines en een kalf. Ook de daar
ondergebrachte administratie der boer
derijen ging in vlammen op.
De brandweren van Meijel en Heijt
huizen bestreden het vuur en moesten
ruim duizend meter slang uitleggen om
water te betrekken van de in de buurt
gelegen parochie „De Heibloem", waar
men over waterleiding beschikt. Aan
vankelijk had men te kampen met ern
stig gebrek aan druk op de leiding, tot
dat het pompstation Beegden ingreep.
In de onder de personeelsverblijven
gelegen kelders lag ruim tien ton ko
len geborgen, die eveneens door het
vuur werden aangetast. De broeders kon
den met gebruikmaking van schuim-
blussers het vuur daar in zijn opmars
stuiten.
Rond 800 m2 gebouwen en stallen is
door het vuur verloren gegaan. De ge
bouwen en opstanden waren verzekerd.
De schade is aanzienlijk. Van de 130
jongens, die in het hui:: verblijven, on
dervond geen enkele enig letsel. Rond
half vier had de brandweer het vuur
bedwongen.
aan vertegenwoordigers van Italiaanse,
Oekraïnische en Nederlandse instan
ties te Rome. Ook de Nederlandse am
bassadeur, mr. W. F. L. Graaf van
Bijlandt, zal daarbij aanwezig zijn.
Een hoogtepunt zal ongetwijfeld zijn
donderdag 15 oktober, wanneer het koor
de liturgische gezangen zingt bij de
plechtige pontificale H. Mis volgens de
Byzantijnse ritus, die des morgens om
8 uur zal worden opgedragen aan het
kathedrale altaar in de Sint Pieter.
Des middags zal het zingen voor Z.H.
de Paus, tijdens een particuliere au
diëntie in het Vaticaan.
Zondag 18 oktober wordt in Lyon een
avondconcert gegeven op uitnodiging
van het aldaar bestaand Oekraïnisch
Comité.
Mgr. Jacques Grent, apostolisch vica
ris van Amboina in Indonesië, met ver
lof in Nederland, is met de provinciaal
der Missionarissen van het H. Hart, pa
ter dr. G. de Gier, naar Ierland vertrok
ken voor besprekingen met de Ierse
provincie der congregatie voor een
eventuele vervanging van de Neder
landse M.S.C.-ers in Indonesië door Ier
se confraters. De congregatie bedient
thans de drie apostolische vicariaten
van Amboina, Manado en Purwokerto,
waar 84 M.S.C.-missionarissen werk
zaam zjjn.
De besprekingen van mgr. Grent en
pater de Gier gelden het vicariaat van
Amboina, waar 29 Nederlandse missio
narissen van het H. Hart werkzaam
z{jn. Het visumbeleid der Indonesische
regering ten aanzien van Nederland
maakt de personeelsbezetting in de
missie soms moeilijk. De missionaris
sen volgen hiermede het voorbeeld van
de Nederlandse provincie der Kapucij
nen, die met de Zwitserse provincie be
sloten hebben tot ruil van hun missies
in Indonesië en Afrika. De besprekin
gen in Ierland bevinden zich nog in een
voorlopig stadium.
Op 4 oktober viert mgr. J, Grent in
het missiehuis van Driehuizen-Velzen
van de Missionarissen van het H. Hart
zjjn gouden professiefeest. In 1914 ver
trok mgr. Grent naar het missiegebied,
dat destijds bestond uit Ambon, de Kei
eilanden en Nieuw-Guinea. Dit gebied
werd in 1949 gescheiden, waarbij mgr.
Grent de jurisdictie behield over het
diocees Ambon. Mgr. Grent hoopt met
Pasen 1960 weer naar Ambon terug te
keren.
ft
In de volkswagenfabriek te Hannover
is het donderdag tot ongeregeldheden
gekomen bij een onofficiële 24-uursta-
king, waardoor twee mannen werden
gewond en een aantal machines werd
beschadigd. De strijd ging tussen sta
kers en werkwilligen.
De staking o. der de 10.000 man per
soneel ontstond, toen bekend werd dat
de onderhandelingen over een loonsver
hoging waren vastgelopen. Aanvanke
lijk zou het overleg op 8 oktober wor
den voortgezet, maar op voorstel van
de bedrijfsleiding zal dit op 1 oktober
al geschieden. In de hoofdfabriek te
Wolfsburg en in de kleinere fabrieken
te Kassei en Brunswijk was het rustig.
De advocaat mr. A. G. Maris heeft
donderdag voor het gerechtshof in
's-Gravenhage in hoger beroep gepleit
voor de eis van de Ambonees H. Sahe-
paty om erkenning van zijn status ais
Nederlands militair en van zijn recht
om eerst in zijn woonplaats de repu
bliek der /uid-Molukken te worden
ontslagen. Deze actie, aldus mr. Maris,
maakt deel uit van de eisen van
de Ambonezen-organisatie B.P.R.M.S.,
waarin 1100 van de 1800 Ambonezen in
Nederland zijn verenigd.
In aanwezigheid van- de officiële ver
tegenwoordiger van de Zuid-Moluk-
kers, ir. A. Manusama, zei de advo
caat, dat reeds in 1950 in de overeen
komst tussen Nederland en de Repu
bliek Indonesië (de z.g. overeenkomst
Hatta-Hirschfeld) was benadrukt, dat
de Ambonezen, die naar Nederland
kwamen hangende een definitieve re
geling van hun status, overgingen naar
de Kon. Landmacht, nadat het K.N.I.L.
was gelikwideerd. De staat heeft zelf
meermalen in staatsstukken, berich
ten aan de Ambonezen en voor het ge
recht, volgens mr. Maris, doen blijken
dat zij erkent, dat de appellanten het
recht hebben te worden teruggezonden.
„Er is hier dus sprake van een waar-
borgnorm, die", aldus pleiter, „het al
gemene principe inhoudt, dat het ont
slag aan een militair eerst ingaat wan
neer hij in zijn plaats van vestiging is
teruggekeerd. Het ontslag aan de Am-
bonese militairen zou in strijd zijn met
dit recht, de maatregelen, die voor het
verdere verblijf van de Zuid-Molukkers
op grond van beleidsoverwegingen zijn
getroffen, zijn in feite „een verdoeze
ling van de consequenties van het prin
cipiële standpunt". Ook de eventuele
zending van Ambonezen naar Ned.
Nieuw Guinea of de eilanden voor de
kust verwerpt de regering op grond van
niet-steekhoudende argumenten.
ijke maatregel
De verdediger van de staat, mr. A.
H. Droogleever Fortuyn, constateerde,
dat de aanleiding tot dit geding een
verandering in het regeringsbeleid ten
grondslag heeft. De Ambonezen kwa
men niet in Nederland als militairen,
maar als personen, die staatszorg no
dig hadden. In de overeenkomst tussen
Nederland en Indonesië werd de over
brenging van de Ambonese militairen
in de Kon. Landmacht duidelijk om
schreven als een tijdelijke maatregel,
als een beperkt, omschreven doel. De
minister van Oorlog kon de dienst be
ëindigen wanneer hij dat juist achtte.
Men moet in de beoordeling van deze
gehele zaak uitgaan van de wetsfeiten
na de soevereiniteitsoverdracht en de
beleidsmaatregelen die men dienaan
gaande moest nemen. De eis noemde
hij om deze reden een „quasi-militai-
re", ook al omdat bij de overeenkomst
Nederland-Indonesië in 1950 is bepaald,
dat de ex-KNIL-Ambonezen niet opera
tioneel zouden mogen worden gebruikt.
De wens van de Ambonezen om naar
Nieuw-Guinea te worden overgebracht,
is wegens de „praktische onmogelijk
heid" afgewezen. Uitspraak 12 novem
ber.
Prof. dr. H. J. J. M. van Strae
len S.V.D., die moderne filosofie
en vergelijkende godsdienstwe
tenschap doceert aan de Nanzan-
universiteit in de Japanse stad
Nagoya, heeft ee.. jaar lang door
Europa gereisd om er belangstel
ling te wekken voor het Verre
Oosten en onder meer om zijn
contacten te verstevigen met mo
derne denkers in het Westen.
Pr°f- Van Straelen, die aanstaan
de woensdag per vliegtuig via de
Noordpool naar Japan terug
keert, waar hij vandaag over
een week al weer in de college-
zaal zal staanheeft ons giste-
ren m Amsterdam iets verteld
over zijn Europese reis. Een van
de voornaamste doeleinden van
zijn bezoek aan het Westen was
de voorbereiding van een aan
tal boeken. De Nederlandse le
zer heeft al zennis kunnen ne-
zijn boeiend „Aziatisch
dagboek dat bij Foreholte in
Voorhout is verschenen.
In het laatste gedeelte van
dit journaal vinden we nog
enige notities over de ervarin
gen van de schrijver in Frank
rijk, Engelfmd en Scandinavië.
Prof. Van Straelen gaat bij de
Duitse uitgeverij „Herder" een
omvangrijk latenooek uitge
ven, dat getiteld zal zijn „Le Japon Véridique et Vivant". Dit boek zal
voorzien zijn van onderschriften in verscheidene Europese talen. Ver
volgens publiceert hij, bij Castermans in de Belgische stad Doornik, een
boek onder de titel „Le Japon tel qu'tl est" en tenslotte is hij bezig aan
een grote biografie van wijlen Mère Yvonne, een Franse eerwaarde zus
ter, die door de schrijver en vele anderen als een heilige beschouwd wordt.
Prof. Van Straelen heeft in het afgelopen jaar lezingen gehouden over
„Het geestelijk leven in Japan", in steden als Lyon, Parijs, Munster, Cam
bridge en Leuven maar vooral ook in een aantal Trappistenkloosters in
Frankrijk en Nederland. De Trappisten heeft hij er op gewezendat er
meer kloosters van beschouwende orden zouden moeten worden gesticht
in het Verre Oosten.
In Parijs heeft hij een bezoek gebracht aan zijn grote vnend Gabnel
Marcel, wiens werk hij in het Japans vertaald heeft De Franse filosoof
bleek bij deze gelegenheid geïnteresseerd in de moderne Japanse wijs
begeerte, met name in het denken van Kita.ro Nishida. Ook had prof Van
Straelen in Parijs en later in Lyon de gelegenheid om van gedachten te
wisselen met Henri de Lubac S.J.
Ziin omzwervingen door Europa heeft hij afgerond met een bezoek aan
nNland waar hij een indruk heeft trachten te krijgen van „het culturele
en reliaieuze leven". Hij is in Moskou, Leningrad en Zagorsk geweest.
Overigens verklaarde hij gisteren nog niet over zijn ervarin
gen in de Sovjet- Unie te kunnen uitweiden, maar uiteraard hebben wij
de hoop uitgesproken, dat hij binnen afzienbare tijd het een en ander
ml publiceren over zijn visie op de Russen.
Op onze vraag hoe hij zijn indrukken van Europa zou willen samen
vatten, gaf hij het volgende antwoord: „Europa heeft nog grote vitaliteit.
Hoe de toekomst ook moge worden, de fakkel van het ware licht moet
Europa toch doorgeven, en vanuit Azië wordt nog geweldig gekeken naar
het oude Europa, land van cultuur, inspiratie en 's werelds diepste en
schoonste gedachten. Er ligt een zekere tragiek m het feit, dat grote de
len van Azië zich werpen op de concrete realiteiten die de techniek brengt,
terwijl zij voorbijgaan aan de geestelijke ondergrond van het oude Europa.
Het wil me voorkomen, dat de voortschrijdende techniek de mens in het
Westen niet behoeft te overweldigen, als hij gewend blijft naar zijn die
pere geestelijke ondergrond. Als het Oosten geen aandacht zal schenken
aan die diepere ondergrond van het Westen, dan konden de techniek en
alle moderne wetenschappen voor de Oosterlingen wel eens een groot
gevaar worden."
Prof. Van Straelen, die al zeventien jaar in Japan gewoond heeft, keert
nu, na een verlof van een jaar, terug naar zijn driehonderd studenten, die
ongetwijfeld verheugd zullen zijn hem weer in hun midden te hebben.
