Er schuilen nog puzzles
in
Na vier stemmingen nog geen
wethouder in De Lier
S!
Hogere ontvangsten uit lioofck
van Vennootschapsbelasting
Prof. Haccoü wijst op gevaar
van te grote zelffinanciering
PAUL VLAANDEREN
De zaak
„MARSH
i CURLEW"
Eerste uitkeringen donderdag
in Soc. Verzekeringsbank
Twaalf vissers
voor het Hof
Volgende maand
topconferentie
Audrey Hepburnlaan in Doorn
„Zet advertentie in de krant",
suggereert raadslid
In eerste acht maanden 59 f 360
min meer ontvangen dan in 1958
25 jaar bisschop
Overnamebiedingen een waarschuwing
Noor Lange volgt
minister Luns op
VRIJDAG 2 OKTOBER 1959
PAGINA
Geweigerd uit te
varen in stormweer
BINGO blijft zonder
eigenaar
Onthulling van premier
Macmillan
Hilariteit in raadzaal
Goudsmokkelaar
aangehouden
Arnhemse venter weer
veroordeeld
Films over Nederlandse
kunstenaars
Min. Zijlstra zegt steun
toe aan Internationale
Ontwikkelingsass.
„Behoorlijk gedrag
tussen debiteur
en crediteur"
Nederlands raam
voor Vancouver
Werk van Piet er Wiegersma
Trekking Premielening
Breda 1954
Belastingmiddelen in augustus
Veel aanslagen
opgelegd
Mgr. Willekens S.J.
J. v. Mackelenbergh
overleden
Voorzitter NATO-raad
Oostenrijk gaat invoer
rechten heffen op
stookolie
Nederlands aandeel in
wereldexport gestegen
Sanering Belgische
koiehindustriè zo sne^
mogelijk uitgevoerd
Toezegging aan Hoge
A utoriteit
Verruiming invoer-
bepalingen Nederlands
Nieuw-Guinea
Kardinaal Agagianian
bij Soekarno
(Van een verslaggever)
Vijf van de honderdduizend wedu
wen, voor wie deze eerste oktober niet
alleen door de zonnige nazomer een
gouden dag is, zaten donderdag in het
statige kantoorgebouw van de Sociale
Verzekering te Amsterdam voor een
bijzonder heuglijke plechtigheid: de uit
reiking van de eerste uitkeringen
krachtens de nieuwe weduwen- en we
zenwet. De aankleding was nog enigs
zins uit de dagen van heel lang terug,
de dankbare weduwen op een rjj naast
elkaar en daartegenover, aan een bre
de tafel, de autoriteiten met de gevul
de enveloppe. Maar het bleef by een
uiterlijke gelijkenis, want de toon van
de toespraken was er een van oprech
te vreugde om hetgeen tot stand was
gebracht.
Oud-minister J. C. Suurhoff werd
door zijn opvolger, minister mr. C.
J. M. van Roofl, geprezen om zijn
initiatief en oud-minister mr. L. J.
M. Beel om zijn verdediging in de ka
mer. Alle betrokkenen waren broeder
lijk verenigd en zij lieten de eer van
de uitreiking aan de piepjonge, ern
stige staatssecretaris, de heer B.
Roolvink.
Hollands, misschien wat al te Hol
lands. was de uitvoerige vermelding
van hetgeen de vijf weduwen tevo
ren aan uitkering genoten hadden
in de meeste gevallen niets en het
geen hen met ingang van vandaag
zal toevloeien. Het was echter goed
bedoeld, want is deze wet niet het
produkt van een gemeenschappelijke
inspanning en een gemeenschappelij
ke wens? Zo ook, voelden de vijf ge
nodigden, mevr. W. M. Berkemetj-
er-Proeme, mevr. E. Grendel-Leen
heer uit Badhoevedorp, mevr. A. M.
R. G. J. Lissauer-Vanderbruggen uit
Amsterdam, mevr. J. Muller-Groen
uit Amsterdam en mevrouw J. M. S.
Scheick-Balvers uit Amsterdam het
aan. Zij waren de eregasten.
De dank aan de beide instanties, die
door veel inspanning het voor elkaar
hebben gekregen dat op 1 oktober de
uitkeringen konden beginnen: de Ra
den van Arbeid en de Sociale Verzeke-
rings Bank, werd vertolkt door de heer
Roolvink. Minister van Roolj Spitste
deze dank toe op een persoon, mej. A.
D. A. Rujjsenaars, sous-chef van de af
deling Invaliditeits- en Ouderdomsren
ten, die haar veertigjarig jubileum, ex
tra glans zag bijgezet door haar benoe
ming tot ridder in de orde van Oranje
Nassau. Tenslotte sprak de president
directeur van de bank, mr. H. B. H.
Voor het gerechtshof te Amsterdam
is de strafzaak behandeld tegen 12 van'
de 15 opvarenden van de treiler „Haar
lem", die wegens dienstweigering door
de rechtbank te Haarlem ieder tot 150.-
boete waren veroordeeld.
Op 5 februari 1958, toen door de radio
een stormwaarschuwing voor wind
kracht 10 was omgeroepen, hadden de
twaalf leden der bemanning geweigerd
uit te varen. Overeenkomstig de bepa
lingen in de C.A.O. van de treilervisserij
werd toen het oordeel ingeroepen van de
speciaal voor deze gevallen benoemde
weercommissie. Een van de drie vaste
leden was echter onbereikbaar, zodat
een plaatsvervanger zijn oordeel gaf.
Alle drie kwamen tot de conclusie dat
de treiler kon uitvaren.
Voor het Hof deelde als getuige een
meteoroloog van het KNMI te De Bilt
mede, dat de zeer zware storm van de
bewuste dag gemiddeld slechts eenmaal
per jaar voorkomt. Indien het schip zou
zijn uitgevaren zou het volgens hem in
een catastrofaal storm veld terecht zijn
gekomen. De getuige meende, dat de
commissie zich heeft laten misleiden
door een tijdelijke stilte, die de storm
voorafging.
Visserslui zijn volgens de getuige de
beste weerkundigen onder de amateurs.
Uit een desbetreffend onderzoek van het
KNMI is gebleken, dat schippers, bad
mannen en andere lieden die dagelijks
aan de kust afhankelijk zijn van het
weer, des zomers voorspellingen over
het weer gedurende de komende zes
uren doen, die van dezelfde kwaliteit
zijn als van het KNMI.
De procureur-generaal, zei in zijn re
quisitoir alle begrip te hebben voor het
besluit van de twaalf verdachten niet
uit te varen. Hij zelf zou dat waarschijn
lijk ook niet hebben gedaan, maar, al
dus de procureur-generaal, zij bevinden
zich nu eenmaal in een positie waarin
ze slechts uit twee dingen kunnen kie
zen: als ze gehoorzamen brengen ze
misschien hun leven in gevaar, als ze
het niet doen stellen zij zich bloot aan
een eventuele strafvervolging, omdat zij
artikel 398 van het wetboek overtreden.
Volgens de procureur-generaal ver
plichtte de eigen C.A.O. van de vissers
hen uit te varen, nu de weercommissie
de eveneens volgens deze C.A.O. bin
dende uitspraak had gedaan, dat uitge
varen kon worden. Artikel 398 stelt
slechts gevangenisstraf op dienstweige
ring. Maar de zeer plausibele redenen
die de verdach' hadden om te weige
ren, maakten van deze zaak een grens
geval. Daarom had volgens de procu
reur-generaal de rechtbank in Haarlem
terecht het zgn. geldboetenwetje toege
past. Van de opgelegde geldboete van
50 voor iedere verdachte vroeg de
procureur-generaal bevestiging.
De verdediger, mr. J. H. v. Wijk,
meende dat de uitspraak van de weer-
eommis. ie niet als bindend kon wor
den beschouwd omdat de drie vaste le
den niet waren gehoord en evenmin de
plaatsvervanger van het afwezige vas
te lid. Voor hem had men een andere
plaatsvervanger genomen. Op de be
wuste dag waren zelfs de loodsdiensten
gestaakt. Pleiter sprak van een con
flict tussen winstbejag en veiligheid.
„De belangen van de mens moeten
voorrang krijgen boven die van de han
del", meende hr en hi) vroeg vernieti
ging van het vonnis.
Uitspraak 15 oktober a.s.
De confrontatie van de blinde passa
gier „Bingo" met de familie Beken-
kamp aan boord van de „Johan van
Oldenbarnevelt" in Amsterdam is op
een teleurstelling uitgelopen. „Bingo",
die als verstekeling aan boord van de
„Johan" was gekomen en daardoor
een wereldreis had kunnen maken,
bleek niet t weggelopen hondje van
de familie te zijn. Iedereen was het
erovereens dat het niettemin een lief
hondje was. Maar de vraag blijft staan
wie zjjn eigenaar nu wel mag zijn.
Waslander, een technisch woord. Door
zorgvuldig beraad op de problemen van
de nieuwe administratie heeft men een
systeem ontwikkeld, waarbij, door mid
del van een machine, zowel het bere
kenen als het uitschrijven van de uit
keringen, langs mechanische weg kan
geschieden: een enorme besparing van
tijd en arbeid.
Hij vertrouwde de minister toe, dat
er enige juridische puzzles in de wet
schuilen. Er is nogal enige twijfel
over de omschrijving van het begrip
„beroepsopleiding". Ook het begrip
„huishouden" is ingewikkelder dan
het lijkt, en zelfs, onthulde de heer
Waslander, Is men nog niet geheel
zeker wat nu eigenlijk een „weduwe"
is.
Op het eind van zijn verkiezingstour
nee door Schotland heeft premier Mac
millan van Groot-Brittannië woensdag
laat meegedeeijl, dat over enkele dagen
de datum bekend zal worden gemaakt
van een topconferentie tussen oost en
west. Volgens UPI verwacht men tegen
het midden van de volgende week een
gelijktijdige aankondiging van de datum
te Washington, Moskou, Londen en Pa
rijs. Macmillan heeft het geheim zo lang
niet volledig kunnen bewaren. Hij en
zijn Conservatieve partij zijn van me
ning, dat de aankondiging van een top
conferentie hen op 8 oktober bij de ver
kiezingen zal steunen.
UPI meent, dat de datum vermoede
lijk zal liggen tegen het eind van no
vember of het begin van december. Te
kenen zouden er op wijzen, dat de top
conferentie wordt voorafgegaan door
een bijeenkomst van de ministers van
buitenlandse zaken van de Grote Vier,
die een ontwerp-verdrag voor een in
terimregeling voor het Berlijnse vraag
stuk zullen voorbereiden.
(Van onze correspondent)
De gemeente De Lier in het Westland
zit in een bestuurlijke crisis. Na het af
treden van de Christelijk-historische wet
houder de heer J. A. C. van der Lelij,
ziet de raad geen kans een nieuwe wet
houder in het college van B. en W. te
brengen. In de woensdagavond gehou
den raadsvergadering was de situatie
tenslotte zo hopeloos, dat de heer H.
van Loenen (P.v.d.A) onder algemene
hilariteit de suggestie deed dat men een
oproep voor een wethouder zou kunnen
plaatsen in de dagbladen.
De zaak is ontstaan, zoals we ver
leden week berichtten, doordat de heer
Van der Lely zjjn wethoudersmandaat
neerlegde wegens het ontbreken van
een basis van vertrouwen in het college
van B. en W. De leiding, die van de
burgemeester uitgaat, achtte hij van
dien aard, dat zij aanleiding ls geweest
tot grote moeilijkheden, waardoor de
verantwoordelijkheid als wethouder niet
te dragen was.
In zijn plaats koos de raad de vorige
week de heer J. van de Laar (KVP).
Maar in de raadsvergadering van
woensdag werd een schrijven "an hem
voorgelezen, waarin hij voor de keuze
bedankte. Hij stond namelijk op het
standpunt dat in het college van B. en
W. zoveel mogelijk alle bevolkingsgroe
pen moeten zijn vertegenwoordigd. Na
mens de AR-fractie zei de heer Vos
kamp dat in de eerste plaats de C.H.-
fractie de aangewezene ls een plaats
in het college te bezetten. Nu de C.H.
en KVP weigerden zou de AR-fractie
haar stem uitbrengen op de vertege-
woordiger van de WD.
Bjj de hierop volgende stemming wer
den vier stemmen uitgebracht om de
heer Vellekoop (WD) tegen zeven
blanco. Hierop verklaarde de gekozene
In principe bereid te zijn geweest de
functie te aanvaarden en een offer te
brengen voor de Lierse gemeenschap.
Maar nu blijkens de stemming de an
dere partijen dit offer niet accepteer
den was het hem onmogelijk wethou
der te worden.
Opnieuw werd er gestemd. Nu ver-
Niet zonder moeite heeft de Amster
damse douanerecherche een 34-jarige
Haagse koopman, Hans K., aangehou
den, toen deze een café in de binnenstad
verliet. Met K. hoopt men een begin
te hebben gevonden voor het oprollen
van een internationaal vertakte smok
kelbende. K. leidde in Den Haag een
luxueus leven. Zijn handel bedreef hij
vooral in Amsterdamse café's waar hij
allerlei soorten gouden voorwerpen en
munten verkocht, die ons land waren
binnengesmokkeld.
Het eerste spoor kreeg men doordat
veel ongemerkt goud bij het Waar-
borgkantoor ter keuring werd aange
boden. Ook hoorden juweliers klach
ten van hun klanten dat hun goud
duurder was dan gelijksoortige voor
werpen. die in café's te koop waren.
K. bleek in het bezit te zijn van
gouden munten ter waarde van twintig
mille, alsmede sieraden van een gelijke
waarde.
In zijn auto's vond men, verborgen
achter de polsters, nog een collectie
gouden horloges.
Het gerechtshof te Arnhem heeft een
26-jarige venter, een van de mannen
die vorige maand uit het huis van be
waring aldaar ontsnapten, veroordeeld
tot een gevangenisstraf van een jaar
met aftrek. De procureur-generaal bij
het hof had drie jaar gevangenisstraf
geëist en de rechtbank te Arnhem had
hem veroordeeld tot twee jaar gevan
genisstraf met aftrek.
De venter werd verdacht van een po
ging tot het plegen van een roofoverval
in een boerderij bij Teriet.
(Van onze Haagse redacteur)
Op het ministerie van O.K. en W. be
staat het plan opdrachten te geven
voor het vervaardigen van korte films
over levende Nederlandse kunstenaars.
De gedachte daaroe is gerezen in de
Raad voor de Kunst. Men acht het van
belang de film te benutten om voor de
toekomst een zo duidelijk mogelijk
beeld te bewaren van de belangrijkste
figuren in het artistieke leven van on
ze tijd. Het zou in de bedoeling liggen
jaarlijks een paar filmpjes over kunste
naars en hun werk te laten maken, zo
dat er op de duur een voor het nage
slacht waardevolle collectie ontstaat.
Het plan bevindt zich nog in een eerste
stadium. Op de begroting van O.K. en
W. is voor 1960 bif de post „subsidies
en andere uitgaven ten behoeve van de
kunstzinnige en culturele film" reke
ning gehouden met uitgaven voor de
bedoelde opdrachten. Wanneer de Ka
mers aan de begroting hun goedkeuring
gehecht hebben, zal de opzet verder
worden uitgewerkt.
kregen de heren P. Broos (CH) en H.
van Loenen (PvdA) elk één stem, de
overige negen waren weer blanco. Her
stemming: tien blanco, één op de so
cialist Van Loenen. Deze had echter
ook geen behoefte aan de CH-zetel. De
PvdA was In De Lier nog een jonge
beweging, waarin echter wel groei zat,
maar de heer Van Loenen dacht nog
niet aan een wethoudersplaats. Zijn
voorstel om met een oproep In de dag
bladen de Gordiaanse knoop door te
hakken, door het talrijk publiek met
een daverend gelach beantwoord.
Nadat tenslotte de heer Van de Laar
had opgemerkt, dat er nog meer per
sonen waren die men zou kunnen kie
zen, werd toch nog een laatste stem
ming (de vierde) gehouden. Toen stem
den alle raadsleden blanco, waarna de
vergadering maar uiteenging.
De heer Van der Lely zal dus ondanks
zijn tegenzin voorlopig nog wethouder
moeten blijven.
Minister Zijlstra heeft de algehele
steunvan Nederland toegezegd aan het
Amerikaanse voorstel inzake de op
richting van een Internationale Ont
wikkelingsassociatie.
Sprekende in een zitting van de jaar
vergadering van de Wereldbank te
Washington zeide minister Zijlstra, dat
de Nederlandse regering in de sfeer
der internationale samenwerking groot
belang hecht aan de inachtneming van
bepaalde regels van „behoorlijk gedrag
in de betrekking tussen debiteur en cre
diteur en, in het algemeen, aan behan
deling van buitenlandse belangen In
overeenstemming met het internationa
le recht en billijkheid".
De Nederlandse minister van finan
ciën verklaarde te verwachten, dat hij
de verzekering zal krijgen, dat de voor
gestelde internationale ontwikkelings
associatie zal werken op de basis van
deze gezonde beginselen. Hij zeide te
vrezen, dat het zonder deze verzekering
voor Nederland moeilijk zal zijn deel
te nemen.
Minister Zijlstra legde er tevens de
nadruk op, dat de financiële operaties
van de internationale ontwikkelingsas
sociatie (International Development As
sociation) op geen enkele wijze de
vraagstukken mogen verergeren van
monetaire onstabiliteit en handelsbe
perkingen, die in vele landen nog steeds
bestaan. Hij zette uiteen, dat hij deze
punten met betrekking tot het plan tef
sprake bracht, omdat zij hem van een
zodanig algemeen belang voorkwamen,
dat door deze punten thans in overwe
ging te nemen wellicht zal worden bij
gedragen tot opheldering voor wat be
treft de vrees en de verwachtingen, die
wi) koesteren bij het toezeggen van on
ze principiële steun aan de conceptie
van het denkbeeld.
Ter gelegenheid van het 100-jarig be
staan van de staat Brits-Columbia heb
ben de Nederlandse ingezetenen aldaar
een glasraam geschonken, dat is ge
plaatst in het deze zomer gereedgeko
men auditorium te Vancouver. Enkele
maanden geleden werd namens de heer
L. Kruytbosch, consul-generaal der Ne
derlanden te Vancouver, contact gezocht
met de stichting „Kunst en Bedrijf" ten
einde advies in te winnen over de keuze
van een kunstenaar.
Pieter Wiegersma te Deurne werd als
de meest voor deze opdracht in aanmer-
kin komende kunstenaar gekozen. Om
hem dè nodige gegevens -ver de lichtval
ter plaatse, de kleur der omgeving en
andere omstandigheden te verschaffen,
vroeg „Kunst en Bedrijf' talloze foto's
en bouwtekeningen. Het raam werd in
Nederland vervaardigd, evenals het alu
minium raam waarin het geheel werd
gevat. De Holland-Amerika Lijn ver
voerde het glasraam naar Vancouver.
Dezer dagen werd h:t officieel namens
de Nederlandse ingezetenen uit de pro
vincie Brits-Columbia door de vice-con
sul, de heer F. W. Schreuder, aan het
„Provincial Centennial Committee" over
gedragen. Deze overdracht werd bijge
woond door vele vooraanstaande autori
teiten.
Het raam stelt voor „De geboden
kans", gesymboliseerd door een vogel
figuur met een bloemen- en plantenmo-
tièf.
Bij de jaarlijkse trekking van de
2 y, pet. premielening Breda 1954 zijn
prljze- gevallen van 25.000 op no. 11543.
1.000 op no. 53252, 500 op nr 61951
en 250 op nos 30712 en 40298. Er wer
den voorts 72 nummers uitgeloot met
120.
De Amerikaans Nederlandse filmster
Audrey Hepburn heeft gistermorgen een
van de lanen in het woon- en werkcen
trum voor invalide militairen te Doom
haar naam gegeven, hetgeen geschiedde
met de onthulling van het straatnaam
bordje. In het midden ziet men Audrey
Hepburn, naast haar Mel Ferrer, haar
echtgenoot.
Blijkens mededeling van het ministe
rie van Financiën beliepen de ontvang
sten van het Rijk uit hoofde van be
lastingen in de maand augustus f 759,6
miljoen tegen f 599,4 miljoen in augus
tus 1958 en f 671,1 miljoen in juli 1959.
Hiervan komt f 390,0 miljoen (juni
1959 f 217,4 min. en augustus 1958
254,0 min.) uit kohierbelastingen en
f 369,6 miljoen (augustus 1958 f 345,2
min. en in de overeenkomstige maand
van het voorafgaande kwartaal f 381,8
min.) uit hoofde van de niet-kohierbe-
lastingen.
In de eerste acht maanden van 1959
zijn de totale ontvangsten hiermee ge
komen op f 4.919,8 (v.j. f 4.559,4) mil
joen t.w. f 1.576,3 (1.441,0) min. uit
kohierbelastingen en f 3.343,5 (3.116,5)
Op 3 oktober a.s. zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat monseigneur Wil
lekens S.J. tot bisschop van Bata
via werd gewijd. Wij, die ln 1934 in zijne
Hoogwaardige Excellentie de nieuwe
Apostolische Vicaris van Batavia moch
ten begroeten, konden enige jaren
voor het uitbreken van de grote wereld
brand niet vermoeden, welk een be
tekenis de aanwezigheid van monseig
neur Willekens in Batavia weldra zou
krijgen
Het is de kerkvorst monseigneur Wil
lekens niet vergund geweest zijn bestuur
over het bisdom Batavia steeds in vre
de en vrijheid te voeren. Mét de Japan
se inval in ons goede Nederlandsch-In-
dië brak voor „monseigneur" 'n tijd van
onrust, onvrede en onderdrukking aan.
De onverzettelijke en waardige houding
van „monseigneur" tegenover de daden
van terreur en onderdrukking van de
Japanse bezetter hebben hem meer dan
eens in grote moeilijkheden gebracht.
Hoewel de Japanners het nooit hebben
aangedurfd, om hem blijvend gevangen
te houden, hebben zij „monseigneur"
meer dan eens gearresteerd.
De grove aantastingen van Zijne Bis
schoppelijke waardigheid en de persoon
lijke beledigingen, welke hij moest on
dergaan, heei. monseigneur aanvaard
met de waardigheid van een kerkvorst.
Niets of niemand weerhield hem van
de grote taak, die hij zich voor ogen
had gesield: een geestelijk lichtbaken
te zijn voor allen, die in de donkere
nacht der Japanse bezetting moesten
leven. Zij, die monseigneur Willekens
in de Japanse bezettingstijd hebben le
ren kennen, weten welk een geeste
lijke kracht er in die tijd uitging van
het woord en de daad van Zijne Hoog
waardige Excellentie. Tallozen, onge
acht landaard of godsdienst, hebben
in de uiterste nood uitkomst ge
zocht bij „monseigneur". En nooit werd
er tevergeefs bij hem aangeklopt.
Persoonlijk hebben wij het grote voor
recht gesmaakt, ook in die moeilijke ja
ren op verschillend terrein nauwe con
tacten met monseigneur Willekens te
mogen onderhouden. Diep getroffen
werden wij door de onversaagdheid,
waarmede „monseigneur" telkens op
nieuw stelling nam tegenover de wan
daden van de Japanse bezetter. Geen
wonder, dat alle Nederlanoers, katho
liek of niet, de grootste bewondering
voor deze grote Kerkvorst hadden.
Hoe groot deze oewondering wel was,
bleek in 1946, toen monseigneur Wille
kens voor zijn grote verdiensten door
Hare Majesteit Koningin Wilhelmina
werd benoemd tot Commandeur in de
Orde van Oranje Nassau. De toekenning
van deze hoge koninklijke onderschei
ding werd door de gehele Bataviase be
volking, ongeacht geloof en ras. aange
grepen om hun „monseigneur" harte
lijk te huldigen.
Na de zware afmattende jaren van
de Japanse bezetting heeft Monseigneur
Willekens nog 6 jaren gewerkt aan het
herstel van de enorme verwoestingen,
welke aan zijn vicariaat waren toege
bracht. Totdat in 1952 het lichaam van
de toen reeds 71-jarige kerkvorst tegen
de moeilijke bisschops-functie niet meer
bleek opgewassen. De log steeds strijd
bare bisschop zag zich gedwongen,
wegens gezondheidsredenen de H. Stoel
te verzoeken, van zijn functie als Apos
tolisch Vicaris van Djakarta te worden
ontheven. Sindsdien heeft de afgetre-
den bisschop aan het Stamslaus-Col-
lege in het rustige Girl Sonta de lei
ding over de laatste vorming van de Je
zuïeten-priesters in IIndonesië overge
geven. Daar in het jonge Indonesië, te
midden van een volk, dat zo ontzaglijk
veel aan hem verschuldigd is, werkt
Monseigneur Willekens het laatste deel
van zijn levensavond in Gods Wijngaard
aan de vorming van de jonge priesters.
Rijswijk (zh). Drs. A. Th. BOGAARDT
Oud-Secretaris van Staat,
Hoofd van het Departement van
Sociale Zaken van Neder-
landsch-Indië.
Oud-Burgemeester van Batavia.
Na de jongste wereldoorlog heeft zich
in Nederland een structurele verande
ring op de kapitaalmarkt voorgedaan.
De hoge belastingen op het inkomen en
de winst hebben de mogelijkheid tot ka
pitaalvorming voor de particulier en de
onderneming verkleind. Daarenboven
stromen de besparingen in toenemende
mate naar de institutionele beleggers,
die slechts op beperkte schaal bereid
zjjn gebleken tot belegging in de risico
dragende sfeer. De mogelijkheid om op
het gewenste ogenblik nieuw kapitaal
aan te trekken door een aandelenemis
sie, is hierdoor onzekerder geworden
dan voor de oorlog het geval was. Deze
en andere factoren, waaronder de koop
krachtdaling van het geld en de wijzi
gingen in het fiscale stelsel, hebben het
bedrijfsleven genoodzaakt tot grotere
reservevorming en een aanzienlijke
mate van zelffinanciering.
Hoe begrijpelijk dit in het kader van
de economische ontwikkeling ook moge
zijn, toch schuilen in deze zelffinancie
ring grote gevaren, aldus prof. dr. J. F.
Haccoü, hoggleraar aan de universiteit
te Amsterdam, in een voordracht over
de naoorlogse financiering van het Ne
derlandse bedrijfsleven, welke hij heeft
gehouden voor een aantal Belgische fi
nanciële deskundigen uit de bankwereld
en het effectenbedrijf.
Uit een nationaal economisch oogpunt
bezien vormt de zelffinanciering een
vorm van kapitaaldistributie waarvan
het niet zeker is dat zij op deze: plaats
aangewend het meeste nut afwerpt.
Van het standpunt van aandeelhouders
bekeken brengt dit „binnenvetten"
voorts het gevaar mee dat de koers van
de aandelen noch de toekomstige winst
capaciteit, noch de intrinsieke waarde
van de onderneming weerspiegelt, met
alle consequenties van dien.
De pogingen, welke de laatste tijd
vooral in Engeland en in enkele geval
len ook in ons land door buitenstaan
ders zijn ondernomen om grote pakket
ten aandelen van bepaalde ondernemin
gen in handen te krijgen tegen koersen
die schijnbaar hoog, maar in werkelijk
heid laag zijn, mogen een ernstige
waarschuwing vormen, dat bepaalde
grenzen niet mogen worden overschre
den wi] men niet het risico lopen de
zelfstandigheid van de onderneming te
moeten prijsgeven. Er bestaan welis
waar middelen om dit gevaar te keren
door het creëren van prioriteitsaande-
Op 63-jarige leeftijd is woensdag in 't
ziekenhuis St.-Joannes de Deo te
Utrecht onverwacht overleden de heer
J. J. O. M. van Mackelenbergh, direc
teur-eigenaar van de katholieke boek
en kunsthandel J. H. v .Wees Jr. in de
Bakkerstraat en van de gelijknamige
uitgeverij in de Donkerstraat aldaar.
Een paar weken geleden was de heer
v. Mackelenbergh in het ziekenhuis op
genomen voor het ondergaan van een
operatie. Het genezingsproces verliep
aanvankelijk heel gunstig tot zich plot
seling ernstige complicaties voordeden.
Terwijl de patiënt nog bij volle bewust
zijn was, zijn hem de H.H.Sacramenten
der Stervenden toegediend.
In de wereld van de boekhandel, spe
ciaal van de katholieke, nam de heer
v. Mackelenbergh een vooraanstaande
plaats in en de door hem gedreven
zaak heeft hij tot een zeer modern be
drijf uitgebouwd, waar hij de aandacht
op het goede boek wist te vestigen. In
1918 was hij uit zijn geboortestad Den
Bosch naar Utrecht gekomen, waar hij
al spoedig een prettig contact wist te
leggen met het katholieke volksdeel dat
hij door goede voorlichting hetzij lo &e~
schrift of met een lezing door een let
terkundige nu en dan in zijn zaak tot
meer lezen poogde te brengen. Hij had
een actief aandeel bij de organisatie van
de boekenweek voor zover het evene
menten in Utrecht betrof. Enige tijd
had hij zitting in de landelijke commis
sie voor de propaganda van het Neder
landse boek en maakte eveneens deel
uit van de commissie tot opvoering van
de productiviteit in de boekhandel. De
inkoopcombinatie van de katholieke
boekhandelaren heeft hem als bestuurs
lid gekend.
len e.d., of het uitgeven van certifica
ten zonder stemrecht (welke laatste
vorm sedert de oorlog in een aantal ge
vallen is toegepast), maar dit neemt met
weg dat de nodige voorzorgsmaatrege
len moeten worden getroffen om de di
recte belangen van aandeelhouders te
verdedigen.
Naar de mening van prof. Haccoü
mag niet uit het oog worden verloren,
dat een aandeelhouder doelbewust het
aandeel als belegging heeft gekozen,
om te kunnen profiteren van de kansen
welke aan de onzekerheid van het on
dernemen verbonden zijn. Wanneer men
hem deze kansen ontneemt wordt het
aandeel gedenatureerd en tot een obli
gatie gemaakt met een weliswaar wat
hoger rendement maar met grotere ri
sico's.
De vraag doet zich dan ook voor, al
dus spreker, of een politiek van divi
dendstabilisatie en overmatige winst
inhouding wel in overeenstemming is
met het karakter van het aandeel, ter-
wel men zich verder afvraagt of de be
langen van de aandeelhouders wel wor
den gediend wanneer het bedrijf naast
de uitoefening van zjjn eigelijke werk
zaamheid ook nog als beleggingsmaat
schappij gaat functioneren.
De Noorse minister van buitenlandse
zaken, Halvard Lange, is vandaag be
noemd tot voorzitter van de NATO-
raad, als opvolger van de Nederlandse
minister mr. J. M. A. H. Luns. De
ambtstermijn van de voorzitter is één
jaar. Bij de benoemingen wordt een al
fabetische volgorde naar de namen der
aangesloten landen in acht genomen.
Dit melden Reuter en AFP.
De Oostenrijkse regering heeft beslo
ten onmiddellijk een invoerrecht van 70
shilling per ton stookolie te gaan hef
fen in een poging om de binnenlandse
kolencrisis te bestrijden.
De heffing zal gelden tot en met 31
mei 1960, wanneer de situatie opnieuw
onderzocht wordt. Intussen zal de mi
nisteriële commissie, die de heffing
heeft voorgesteld, voortgaan met de
bestudering van een plan om een einde
te maken aan de overproduktie in de
steenkoolindustrie.
In dollars uitgedrukt bedroeg de Ne
derlandse uitvoer, blijkens mededelin
gen van het Centraal Bureau voor de
statistiek, in 1958 3,2 miljard. Dat was
3,4 pet van de wereldexport in dat jaar
en daarmee was Nederland de zesde
exporterende natie van de wereld. De
plaats van Nederland als exportland in
de wereld en temidden van een aantal
industrieel hoog ontwikkelde landen
blijkt daaruit, dat de wereldexport van
1951 op 1952 2,7 miljard en van
1957 op 1958 4,8 miljard dollar achter
uit liep. Nederland kon toen een onon
derbroken stijging voortzetten.
Naast Nederland waren het alleen
West-Duitsland en Denemarken, waar
de uitvoerwaarde in beide perioden
bleef stijgen.
Het aandeel van Nederland in de
wereldexport is met een zekere terug
val in 1956 en 1957 van 2,6 pet., in 1951
tot 3,4 in 1958 opgelopen.
BRUSSEL In Brussel zijn besprekingen
gevoerd over een eventuele toelating van
Turkije tot de E.E.G. In een communiqué
van het Euromarkt-secretariaat worden deze
besprekingen beschreven als „vruchtbaar".
De ministerraad van de E.E.G. keurde het
Turkse verzoek op 11 september reeds
goed.
min. uit niet-kohierbelastingen (v.j.
vendien nog f 1,9 min. aan buitenge*0'
ne middelen).
In augustus werd uit hoofde van fj'
kohierbelastingen in totaal f 905,2 iflj®'
opgelegd tegenover in juli f460,3 mljj
De opgetreden stijging is een gevojf
van het omvangrijke bedrag, dat
dens de verslagmaand werd opgelet.,
aan voorlopige aanslagen venno®1
schapsbelasting.
De stijging der ontvangsten uit ho®'"
de van de kohierbelasting hangt sarrig
met een toeneming van de ontvangst®®
aan vennootschapsbelasting van f 29'
min. in juli tot f 217,0 min. In augd*'
tus. Dit laatste bedrag heeft in belaas
rijke mate betrekking op betaling v®*
de in juli opgelegde (nadere) voorloP'
ge aanslagen over het boekjaar 195*
Het totale nog in te vorderen he dras
vertoonde een stijging met f 515,2 nu®'
tot f 2072,2 min. per ultimo augustuS'
De loonbelasting bracht f 104,7 nu"'
op en vertoonde daarmede een stijgi™!
ten opzichte van de ontvangsten in id®J
ad f 98,8 min. Een vrij sterke dalid»
gaf daarentegen de opbrengst van
omzetbelasting te zien. De ontvangstee
uit hoofde van dit belastingmiddel b®*
liepen in de verslagmaand f 99,2 ml®:
terwijl in de overeenkomstige maan®
van het voorgaande kwartaal f 11*'*
min. werd geïnd. Hierbij zijn aangete'
kend dat ook in voorgaande jaren
opbrengst van mei op augustus een t«'
ruggang vertoonde.
De ontvangsten aan dividendbela®"
ting daalden van f 6,1 min. in juli tj*
f 1,9 min. in augustus. Een soortgelijk
verloop vertoonde de opbrengst van o'
commissarissenbelasting, welke daaldf
van f 5,7 min. in juli dit is de maan®'
waarin de ontvangsten jaarlijks een toP
vertonen tot f 1,8 min. in de verslag'
maand.
De ontvangsten wegens invoerrech'
ten beliepen f 72,3 min. tegenover f 77,'
min. in de voorgaande maand. De op'
getreden daling is een uitvloeisel va®
een teruggang in de opbrengst van d®
invoerrechten in engere zin welk®
slechts ten dele werd gecompenseerd
door een toeneming van het uit hoofd®
van het bijzonder invoerrecht geïnd®
bedrag.
De daling van de ontvangsten wegen®
accijns op gedistilleerd, nl. van f ll>'
min. in juli tot f 9,6 min. in de verslag'
maand, hangt mede samen met d«
omstandigheid, dat in juli vijf en in aü'
tustus vier krediettermijnen verviele®:
len daling vertoonde ook de opbreng®"
van de accijns op tabak, nl. van f 40.*
min. tot f 35,8 min. Daarentegen kul}'
nen de ontvangsten weges de accii'
op bier (f4,2 min.) en de accijns op
suiker (f 7,9 min) als relatief hooS
worden aangemerkt. Met betrekkin?
tot de accijns op suiker heeft daarbfl
een rol gespeeld, dat in de verslag'
periode vijf betaaldagen vielen.
De opbrengsten uit hoofde van
rechten van registratie en zegel, ten bf*
drage van resp. f 6,2 en f 4,0 min., zij®
de tot dusver laagste van dit jaar.
De Belgische regering heeft de Hog®
Autoriteit van d- Kolen- en Staalg6'
meenschap toegezegd, dat het program'
ma voor de sanering van de Belgische
kolenindustrie zo spoedig mogelijk zal
worden uitgevoerd. Dit heeft de vooi"
zitter van de Hoge Autoriteit, Malves-
tlti medegedeeld.
Het Belgische programma voorzie'
in de vermindering van de jaarlijkse
kolenproduktie in België van 5,4 mil'
joen ton. Het hoge gezagsorgaan zo»
hebben besloten -nkele maatregelen te
onderzoeken, die op de Belgische ko-
lenmarkt tijdens de uitvoering van het
saneringsprogramma een rustige sfeer
doen heersen opdat het programma
niet in gevaar wordt gebracht.
Binnenkort zal voor Ned. Nw-Gul-
uea de „invoerordonnatie 1959" wor
den afgekondigd waarmede eed
belangrijke vereenvoudiging van het
invoervergunningenstelsel zal worded
bereikt.
Gaat de bestaande regeling uit vad
een algeheel verbond tot invoer (behal
ve met vergunning), de nieuwe ordon
nantie beperkt het invoerverbod tot spe
ciaal daartoe door de gouverneur aan
gewezen goederen. Dit komt er op
neer. dat het aantal goederen, waar
voor bij de invoer een invoervergun
ning vereist zal blijven, gering is. De
gouverneur heeft aangewezen als goe
deren, waarvan de import niet vrij zal
worden gegeven: rijst, meel, suiker,
klapperolie, hout en houtwaren (uitge
zonderd meubelen).
Kardinaal
van de Congregatie
van het Geloof heeft voor zijn
uit Indonesië een bezoek gebracht aad
Soekarno. Hij was vergezeld van de in
ternuntius in Indonesië, mgr. Gaetand
Alibrandi en van de apostolisch vica
ris van Djakarta, mgr. Djajasepoetra.
aldus meldt het KNP.
VOORZICHTIG MET PAT SPUL
STOUW HET TEGEN DE KIEL
PLATEN IN DE BOEG, EN
BINDT DE ONTSTEKING MET
EEN LEIDING AAN EEN
ZEG HARRALDEN, HELP JE
EVEN DE SPULLEN UIT DE
AUTD VAN MENEER PLOVER
HALEN
AYE,
AYE, MENEER
BEDOELT V
DAT U DE SPRING-
STOP HEBT
EN ZO-.?
ZO GAUW DE LOODS VAN T"JA, PAN MOET
BOORD IS, ZAL KAPITEIN HARRALDEN MAAR
MUR.KEL HET GOUD /ZORGEN DAT HU IN
OVERLADEN IN DE f DIE TIJD VOOR DE
MOTORREDOINGBOOT./BOOTSMAN EEN KAR-
—^WEITJE 8ENEDENDÊ
VERZINT
1
