Bokma^^ ©Klassieke muziekje op de plaat Richard Strauss „Burleske" De zaak „MARSH CURLEW Mag Iwan Iwanowitsch wel een datscha hebben Effectenbeurs kan nog geen duidelijke richting vinden ZATERDAG-PUZZLE Pianoconcert van Khachaturian Grieg en Chopin Staalstaking en ontwikkeling van rentevoet beheersen de markt P. Oudhof Co.! Minister Visser naar Brussel Tweede interim dividend Dordtsche 7lA% (onv.) Rijke bietenoogst in DE BEURSWEEK ZATERDAG 3 OKTOBER 1959 PAGINA 12 Bespreking over nieuwe straaljagers I Commissionairs in Effecten Oplossing 19 september Eerbewijs aan Nederlandse tandartsen Oude genever Bessenrood Citroen jenever De minister van Defensie, ir. S. H. Visser zal aanstaande maandag naar Brussel reizen om daar kennis te ma ken met zijn Belgische ambtgenoot, de heer Gilson. De ministers zullen van gedachten wisselen over gemeenschap pelijke militaire problemen en belan gen. Ook zal gesproken worden over de keuze van een nieuw type straaljager en de produktie daarvan. Bovendien zullen de bewindslieden spreken over de keuze van een lesvliegtuig met straalaandrijving voor de Belgische en en Nederlandse luchtmachten. P'MET ZOU MAKKELIJKER ZIJN ALS MIJN^ RADIO OP BATTERIJEN WERKTE. WAAR. SOED IK NEEM WEU EEN KAMER IN HET l"CA5TLE HOTEL" IN SCARBOROUGH. DAlJ Lsluit IK HEM GEWOON AAN OP Rhfc^HET LICHTNET. JA, IK BESRUP HET-.-WE MAKEN IN DE DRJE ANDERE REDDINGBOTEN EEN J PLANK LOS ZODAT ZE NA VERLOOP I VAN TIJD ZINKEN, TERWIJL KAPITEIN MURKEL EN IK ER VANDOOR GAAN Vin DE MOTORREDDlNQBOOT^-- jullie hebben EEN% radio in de reddingboot; V EN IK ZAL JULLIE NAAR EEN RU6TIS PLEKJE LOODSEN AAN DE KUST VAN YORKSHIRE A WffJ^\4ET HET SOUD, NA- ^TUURLIJK. EN ZORG ER DOOR DAT 'DRAADJE' GEEN SOB UITZENDT ALS JULLIE 1-EHOP DIE MIJN LOPEN Advertentie meerdering van hun vermogen. De kas- tegeest tiert daarbij welig. Wie niet rijk is, behoort tot lagen van de samen leving, waarmee de rijke geen verkeer kan onderhouden. seljjke toestand kondigt zich aan. Khroesjtsjev is ertegen, al was het maar, omdat het berust op wel een van de grofste verdraaiingen van de zuive re leer, die Stalin zich om opportunis tische redenen veroorloofd heeft. Er komen voor de hand liggende economi sche redenen bij, en niet te vergeten ook psychologische, waarbij de inwer king van China niet vergeten moet wor den. De Sovjet-Unie staat voor een al gehele verhoging van het levenspeil. Dat is een innerlijke politieke noodzaak waarvan de realisering voor het regiem Khroesjtsjev leven en dood betekent. Dit is het moment om nog eenmaal te proberen de oer-menselijke drang naar bezit en dat is de bevestigende ma terialisering van persoonlijk bestaan te overwinnen. Lukt dit niet, dan staan er in theorie twee mogelijkheden open. De ene is het op te geven en erbij toe te zien, dat de Sovjet-staat zich ontwik kelt tot de gematigd socialistische sa menleving onder een oligargische bo venbouw, die zich thans reeds in een vroeg stadium aftekent. De tweede is: terug te keren tot een regiem van ge weld en onderdrukking, waarbij verge leken Stalins dagen de zalige kinder tijd van het bolsjewisme zouden schij nen. Het theoretische van de keuze schuilt in de omstandigheid, dat het alterna tief nauwelijks denkbaar is. Niet alleen immers, dat de bevoorrechte standen zich reeds stevig in het zadel gezet heb ben en over hun invloed beschikken om hun voorrechten te verdedigen, maar die bevoorrechting zelf is de prijs, die Stalin heeft moeten betalen om de men sen te bewegen tot grote inspanningen. Men kan niet inzien, waarom Khroet-» sjev die inspanningen cadeau zou kun nen krijgen. Het is niet te begrijupen, hoe de Sovjet-economie haar hoog ge stelde doelen zou kunnen bereiken de gelijkwaardige te worden van de neo-kapitalistische economie, om het dan nog maar bij gelijkwaardigheid te latenindien zij de mensen zou bero ven van hun persoonlijke prikkels, wat op hetzelfde neer zou komen als bero ving van hun persoonlijk bestuur. Men kan desnoods staatsslaven kweken, doch men kan niet slaven een moder ne ecdnomle doen overeind brengen. Hoe dij; zij, de voortekenen van de hernieuwde strijd maken zich bemerkbaar. In de Sovjetbladen verschijnenuiteraard geïnspireer de geharnaste aanvallen tegen de mateloosheid van het particuliere be zit, inzonderheid tegen de datscha's en de heerlijkheden, die daarmee bereik baar zijn, in het algemeen gesproken tegen het arbeidsloze inkomen. En Khroesjtsjev heeft een nieuwe voorzie ning in het erfenisrecht op stapel staan, waar de fulminaties in de pers slechts als voorlopers van zijn te be schouwen. Als de strijd om de datscha van Iwan Iwanowitsch beslecht is. zul len we meer weten omtrent de interne ontwikkeling van het Sovjet-bolsjewis- me. De strijd om de datscha belooft in de Sowjet-Unie symboli-sche betekenis te krijgen voor het gevecht, dat de Staat als werk tuig van de Partij gaat voeren tegen de uitdijing van het particu liere bezit. De vriaag is: mag Iwan Iwanowitsch op grónd van goede com munistische doctrine eigenlijk wel een datscha houden? In deze vorm gesteld is de vraag pijnlijk, te pijnlijk om haar scherp door te drijven, aangezien Khroesjtsjev tenslotte ook een datscha heeft, die geen klein hutje moet zijn. Maar een datscha is particulier bezit van een bevoorrechte klasse, en deze klasse is ontstaan doordat men parti culier bezit mag hebben, zoveel als men wil (alleen grond en productiemid delen zijn uitgesloten), het mag verko pen en het zelfs mag vererven. Dat alles is vastgelegd in de Stalinistische wetgeving en gewaarborgd met draco nische sancties op ieder vergrijp tegen de particuliere eigendom. Het moet gezegd, dat het niet van harte zo is gegaan. In de jaren, waar in de communistische revolutie haar jeugdig elan bezat, had de Staat nau welijks aandacht voor de particuliere eigendom, laat staan voor vergrijpen, die daartegen werden begaan. Van lie verlede moest daar verandering in ge bracht worden. Het werd n.L nodig mensen salarissen te betalen om hun het leveren aantrekkelijk te maken van de bovenmenselijke prestaties, die van hen geëist werden. Zo ontstonden de grote en de zeer grote inkomens, die vele malen overtroffen, wat de mensen voor hun directe verbruik nodig had den. Dit was geldbezit, dat evenwel weinig waard was, indien het niet het zij in rentegevende staatspapieren, het zij in duurzame goederen kon worden omgezet. Eenmaal tot geconsolideerd bezit gekomen, moest de Staat het waarborgen met alle rechten, die de mens op zijn bezit wenst te kunnen uitoefenen. Het aanvaarden van een erfenis kost in de Sovjet-Unie aanzien lijk minder aan successierechten dan in onze westelijke wereld, n.l. nooit meer dan tien percent van de waarde, gemeenlijk daaronder. Kinderen erven op die manier vermogens, waarvan het bezit het hun totaal onaantrekkelijk doet voorkomen hun handen uit de mouwen te steken om hun deel aan het productieproces bij te dragen. Zij leven van de opbrengst, resp. van de ver- Vin de twee wegen, die open staan om zijn vermogen te leven is be legging in staatspapieren sedert enige jaren een zeer onaannemelijke propositie geworden. In 1957 heeft de Staat dit soort van bezit dermate af doende bevroren, dat het in feite op confiscatie neerkomt. De Sovjet-mens, die evenzeer een mens is als al zijn ka pitalistische broeders en zusters van Adamswege, legt sedertdien een bijzon dere voorkeur voor goederen aan de dag. Huizen zijn sterk favoriet. Men kan een huis laten bouwen, en aange zien men bezitter is kan men ontkomen aan de wet, die voorschrijft, dat men niet meer dan hoogstens vijf vertrekken mag bewonen. Dat levert bovendien al geen nood op, omdat men de overtolli- lige vertrekken tegen goed geld kan verhuren en met het verlenen van deze in communistische ogen improductieve diensten gemakkelijk kan komen tot een jaar inkomen, dat boven het voor de Sovjet-Unie gemiddelde van 9600 Roebel ligt. Men mag ook meerdere huizen bezitten en ze voordelig verhu ren, en men kan datscha's bouwen zo veel als men wil, om ze met een zoete winst te verkopen. Men ziet: het parti culiere bedrijf van handel en dienst verlening bloeit alweer allerwegen op uit de onuitroeibare menselijke trek om winst te maken, zich welstand en uit verkiezing te verschaffen en zijn kinde ren te vérwennen. Maar de kentering in deze paradij- nomisch leven en in het bijzonder voor de financiering van de woningbouw, die dan weer duurder zou worden, dan wel zijn heil te zoeken op de geldmarkt om aldus de kool en de geit te sparen. Hoe wel men daarmede op het niet onge vaarlijke pad van de weg van de min ste weerstand is geraakt is intussen toch in deze zin naar een oplossing van de moeilijkheden gezocht. Bespre kingen tussen de Bondsregering en de Deutsche Bundesbank hebben namelijk tot het besluit geleid dat de Staat DM 500 miljoen op de geldmarkt zal opne men, waarvan DM 100 miljoen via de plaatsing van papier met een looptijd tot maximaal twee jaar en DM 400 mil joen op papier met een looptijd van 3 tot 4 jaar. De kapitaalmarkt heeft op deze wijze dus een adempauze gekregen. Niette min stonden de Duitse effectenbeurzen donderdag na het bekend worden van de overeenkomst onder druk. Men vreesde nl. dat een indirecte druk op de leningenmarkt het gevolg zal zijn in- zoverre dat een overheveling van mid delen van de kapitaalmarkt naar do geldmarkt ter belegging in het middel lange papier zou kunnen plaatsvinden. In dat geval zou zich opnieuw de vraag voordoen of de rentevoet op 5 A pet. gehandhaafd zal kunnen worden. Gemeenteleningen gestrand Op de Amsterdamse effectenbeurs heeft men deze week de verwachte on dergang van gemeenteleningen op rente- gammavoorwaarden (4,25 pet. tegen 99) kunnen aanschouwen. De opvatting dat de markt voor een dergelijke ope ratie nog niet HtP kan worden geacht, is hiermede bewaarheid geworden. Met name de in verhouding tot de beschik bare middelen veel te grote omvang van de potentiële kapitaalbehoeften van de gemeenten maakt een zelfstandig optreden van de lagere overheid op de kapitaalmarkt op het ogenblik illusoir. Welsiwaar is het échec van de emis sies Rotterdam en Amsterdam onge twijfeld in de hand gewerkt door het opnieuw in de markt komen van de Bank voor Ned. Gemeenten met een i'A pet. emissie a pari, maar dat de zelfstandige emissie-aktiviteit van de gemeenten onder de huidige omstan digheden een vroegtijdige dood zou sterven stond bij voorbaat vast. De doorbreking van de limiet van het ren tegamma zal steeds een penibele kwes tie blijven, zolang de kapitaalbehoeften van de lagere overheid niet in een re delijker proportie tot het aanwezige ka pitaalvolume zijn komen te staan. Overigens is thans de vreemde fi guur ontstaan dat gemeenteleningen ter plaatsing worden aangeboden tegen voorwaarden, die formeel boven het rentegamma liggen, maar die daaraan materiëel wel voldoen. De kwestie is nl. dat de gemeenten aan de bankiers die de emissie overnemen «en zekere vergoeding voor onkosten en dienstver lening mogen betalen. Door deze ver goeding geheel of gedeeltelijk door te geven aan de adspirant geldgever (in stitutionele beleggers e.d.) verkrijgt deze de obligaties tegen een koers die het rendement juist voldoende optrekt om de belegging aantrekkelijk te ma- ken. Aldus wordt het schijnbaar onmo gelijke toch mogelijk. Het isechter dui delijk dat het hierby om een noodop lossing gaat. laagste hoogste laatste versch, koers koers Uiv to.v. 25 sept. 3(4% Stafl. '47 96H 97% 97 (fc 3% Inv crt. N 91% 92ia 92V( 4(4 Ned. 1959 97% 98% 97% 6% Won bw '57 108 jj 109% 109 A'dam Rubb 97 1 06% 105% +6% H V.A. 145(4 148(4 148(4 1% A.K U. 367(4 377 371(4 444 Ver. Dell Mljer 169 170.10 170 —1.50 Van Gelder Z. 240 243% 240(4 3% Hoogovens 568 57814 678(4 5 Mtlller Co. 310 316(4 316(4 3(4 Ned. Kabell 384 389 388 6 Philips 628(4 643(4 633(4 10(4 Unilever 636(4 649(4 643% 3% Wilt. Ftlenrd 206 214 206% 4(4 Kon Petr. 154.20 157 154.30 —4.50 K.L.M. 122 123.50 122 4 Holl.-Am. Lijn 159 160 159 2% K.N.SJU. 157 159 157(4 2% Van Ommeren 241(4 246 242(4 6% N. Scheepv q 138(4 141 138% 4(4 Omzetten (nominaal) Vorige week (def.) Aandelen 17.350.894, Obligaties 17.562.152. I Deze week (voorl.) Aandelen 12.944.034. Obligaties 13.451.937. De Dordtsche Petroleum-Industrie Maatschappij heeft besloten aan hou ders van preferente en gewone aande len een tweede interimdividend over het boekjaar 1959 uit te keren van 7 (onv.). Het eerste interimdividend over 1C5J heeft 17A% (onv.) bedragen. Over 1958 werd in totaal 25% dividend uitge keerd. In de situatie op de internationale effectenbeurzen is in de afgelopen week vrijwel geen tekening gekomen. De koersbeweging was in sterke mate ge oriënteerd op de Amsterdamse markt. Vooral op de Amsterdamse effecten beurs was dit het geval, alsook op de Duitse beurzen. Londen en Parijs leg den meer een eigen tendens aan de dag. De stemming was daar overwegend aan de vaste kant. Wat Londen betreft wordt de aandelenmarkt de laatste tijd voor een groot deel beheerst door de in zichten omtrent de uitslag van de par lementsverkiezingen, die op 8 oktober zullen plaatsvinden. Naargelang de kan sen van de conservatieven dan wel die van de Iabourpartij hoger worden aan geslagen stijgen of dalen de koersen op de Londense beurs. De kansen op een conservatieve overwinning worden ech ter nog steeds het grootst geacht en daarmede viert het optimisme in de City hoogtij. De invloed welke van de beurzen van Londen en Parijs op onze markt uit gaat is echter meestentijds zeer gering. Wel gebeurt het dat er van Engelse zij de aanbod in aandelen Kon. Olie wordt Advertentie gespuid. De veronderstelling bestaat dat men hierbij nog steeds te doen heeft met materiaal dat uit de grote omwisse lingstransactie van aandelen Canadian Eagle Oil in de waarden van de Kon. Shell-groep is voortgekomen. Feit is dat de aandelen Kon. Olie bij voortduring een gedrukt voorkomen be houden, niettegenstaande de prijsstruc tuur op de oliemarkt op het ogenblik een lichte (seizoenmatige?) verbete ring vertoont. De koers van het olie fonds is deze week onder aftrek van het inmiddels betaalde interimdividend van 1.50 met 2.70 gedaald tot 154.50 waarmede de notering tot het laagste punt van dit jaar is teruggezakt. Van de andere internationale fondsen is Philips in de afgelopen week met 11 pnt. gedaald tot 633.5, terwijl Unilever slechts 3 pnt. lager kwam op 664. AKU verloor 6 pnt. op 370. Onzekerheid in de V.S. Van een duidelijk waarneembare rich ting in de koersontwikkeling is, zoals in de aanvang reeds werd opgemerkt, tot dusver nog geen sprake. Onze markt mist een eigen tendens en fluctueert zodoende geheel en al in overeenstem ming met de Amerikaanse beurs. Daar weet men echter kennelijk nog in het geheel niet in welke vat men het gieten zal. De hoop op een herleving van de hausse is nog lang niet geweken. Het wachten is evenwel op het einde van de staalstaking, die nu al sinds 15 juli duurt en die woensdag jl. dus reeds haar twaalfde week is ingegaan. De ge volgen van deze 'staking beginnen thans meer en meer in het economisch leven in te grijpen. President Eisenhower heeft dan ook nog eens met klem aan gedrongen op een spoedige regeling van het geschil. De wijze waarop de sfaalstaking uit de wereld zal worden geholpen en in het bijzonder de vraag hoever een even tuele loonsverhoging zal streken en welke invloed daarvan op de prijsont wikkeling zal uitgaan is van grote bete kenis. Het loonpeil in de Amerikaanse staalindustrie is in de regel mede be palend voor de lonen in een aantal an dere bedrijfstakken. Zo is b.v. het slui ten van nieuwe loonovereenkomsten in de «luminiumindustrie uitgesteld tot de staalarbeiders een oplossing hebben be reikt. Een opnieuw in beweging komen van de loon- en prijsspiraal zou uiteraard nieuw voedsel kunnen geven aan de drang van beleggers om zich door de verwerving van aandelenbezit eniger mate tegen een inflationistische ontwik keling te wapenen. Anderzijds staat te zien hoe een stijging van het prijspeil zal uitwerken op de verdere ontpiooing van het bedrijfsleven. De onzekerheid welke uit een en ander voortvloeit, wordt nog verhoogd door de voortgaan de tendens tot rentestijging welke de ont wikkeling op de geld- en kapitaalmarkt in de V.S. kenmerkt. De Amerikaanse schatkist heeft deze week ai een uit gifte van 5 pet. obligaties met een loop tijd van iets korter dan vijf jaar aange kondigd om de vastgelopen staatsfi nanciën nog zoveel mogelijk in het ga reel te houden. En het einde van deze beweging is nog niet in zicht. In Duitsland In Duitsland ziet men zich ook voor een verkrapping van de geld- en kapi taalmarkt gesteld. Met een zekere vrees werd de aankondiging tegemoetgezien van de eerste grote staatslening die de Duitse min. van financiën deze zomer in het vooruitzicht stelde. Na de moei lijkheden welke de laatste maanden zijn ondervonden bij het plaatsen van andere openbare uitgiften achtte men het gevaar aanwezig dat de leningen- markt opnieuw uit haar voegen zou worden gerukt indien de Bondsrepu bliek in één slag een paar honderd mil joen D. Marken zou opnemen. Het 5 pet rentetype is door de laatste lening van de Bundesbahn reeds de doodsteek toe gebracht en wanneer het huidinge 514 pet. type behouden wil blijven zal, zo meent men, van een staatslening op dit moment moeten worden afgezien. De Duitse minister van financiën die geld nodig heeft, zag zich hiermede voor het dilemma gesteld om ofwel een langlopende lening op de kapitaalmarkt te brengen met het risico van een ver dere rentestijging en de daaruit voort vloeiende gevolgen voor het gehele eco- Damrak 98 - Amsterdam-C 24 64 95 Telefoon 24 9J 2J Beursbericht op aanvraag De laatste letter van het eerste 'N woord (groot zes L letters) is de begin- 2 letter van het twee- de woord (groot 3 vijf letters); de laatste letter van 5 het tweede woord is weer de eerste 5 letter yan het der de woord (groot zes letters). Bij juiste invul- ling ontstaat op de diagonalen van bo- ven naar beneden 8 gelezen ei n bekend gezegde. Omschrijvingen: 1. als - Europese (O taal - Kustgebied. 2. onheil - soort ge- Ti slepen diamant - deel van een loco- ij 7 motief. 3. deel van v een mes - schaak- g- stuk - grappenma- e ker (mv.). 4. teke- ïj— -—5 ning op doorzichtig papiei - hijswerk- tuig - klimwerk- tuig. 5. hoffelijk - deel van een trap - liever. 6. genegen - vreemde munt ondeugdelijke waar. 7. hoeder - spel- leiding - onderzoek naar de kennis van iei-and. 8. klaar - landweg - steek wapen. 9. bloem - geliefde - leniging van smart. 10. verhoogde stoep - prik (Duits) - mannetje van de honingbij. 11. verslijtend - deel van een ladder - rijwiel voor twee personen. 12. ruw op gezette tekening - deel van het hoofd - aandeel. 13. smakelijk - bekoorlijk ge legen - beproeven. 14. achteruitgang - lekkernij vaartuig. 15. deel van een breuk draadloze telegrafie - wind streek. Oplossingen op briefkaart in te zen den tot en met 10 oktober aan 't Kasteel van Aemstel, afd. prijsraadsel, N.Z. Voorburgwal 65, Amsterdam, met ver melding: ouder of jonger dan 18 jaar. Horizontaal: 1. aker; 5. gaper; 10. ting; 14. Lena; 15. larie; 16. emoe; 17. Oporto; 18. purper; 19. Eire; 20. bocht; 21. pont; 22. la; 23. ik; 24. koen; 27. Adèle; 28. stuk; 31. ev.; 32. aal; 34. lat; 36. i.o.; 37. ral; 38. ave; 39. ka; 40. oma; 43. sar; 45. er; 46. slap; 48. dadel; 49. kers; 51. de; 52. in; 53. smak; 56. Na men- 57. kans; 60. ligato; 61. galmen; 62. Elia; 63. manie; 66. aëra; 67. Edam; 68. alter; 69. snok. Vertikaal: 1. aloë; 2. kepi; 3. enorme: 4. rare; 5. globaal: 6. Aa; 7. precies: 8. ei; 9. reptiel; 10. terp; 11. import; 12. noen; 13. Gert; 24. kerks; 25. ovaal; 26. na: 28. St.; 29. uiver; 30. koers; 33. aam; 35. ara: 40. op; 41. adenoma; 42. ada mant; 43. slit.ger; 44. r.-k.; 47. adagio; 50. examen; 53. slee; 54. mild; 55. kaam; 57. klas; 58. Nero; 59. snak; 64 al: 65. ie. De prijswinnaars zijn: C. Hekken- berg-Saalbrink, Transvaalstraat 111, AMSTERDAM; L. Voskuilen, Meerweg 2a, BUSSUM; P. Kamer, Ampzingstraat 3 rood, HAARLEM Tijdens het congres ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Ame rican Dental Association, de Ameri kaanse vereniging van tandartsen, werd ten overstaan van 34.000 congres sisten uit 60 landen het ere-lidmaat- schap van deze vereniging verleend aan twee Nederlandse tandartsen, dr. Ch. F. L. Nord te Amsterdam en J. Stork te Aerdenhout. Het gaat nu echt beter. Al blijft het De prijswinnaars zijn: le prijs: Ben weer ook gelukkig erg mooi, toch Huurman, Kruisweg 1569, Hoofddorp; neemt het aantal oplossertjes toe. Goed 2e prijs: Rudi v. d. Veldt, van 't Hoff- zo. Volhouden! straat 46, Haarlem: 3e prijs: J. v. Scha- De oplossing van dc vorige puzzle was: gen, Kerkweg 27, Santpoort. HORIZONTAAL: 1. palet, 5. een. 6. elk, 7. gat, 8. kat, 9. sok, 12. oog, 14. nar, 15. erg, 16. degen. VERTIKAAL: 1. plank, 2. tang, 3. koets, 4. dak, 9. toren, 11. konijn, 13. geld, 14. nul. In de N.O.-poldér heerst alom bedrij vigheid in verband met de bieten-cam pagne. Er wordt hier een rijke oogst verwacht zowel wat opbrengst als sui kergehalte betreft. De landelijke ver wachting is echter aanzienlijk minder, reden waarom door de suikerfabrieken een kortere levertijd dan anders i* vastgesteld. In de N.O.-polder zal men een krachttoer moeten verrichten om de oogst op tijd af te leveren. Nieuwe inzendingen liefst per brief kaart aan de redactie van dit blad. Naam van je krant vermelden. In linkerboven hoek schrijven: „Kinderprijsvraag".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 12