sXieven de Key school" voorziet in grote
behoefte voor Haarlem en omgeving
Individueel Nijverheidsonderwijs geeft tal van
jongens scholing op practische basis
„Veertig jaar Volksuniversiteit
Voorlopig nog
drie vakken
K.A.B.-Haarlem presenteert
program voor dit seizoen
Portretten van Erika Visser
in Van Looy-museum
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
EEN BOEIEND GEDENKBOEKJE
Grote begaafdheid
MHHI
Kring Oost
Kring Noord
Kring West
Kring Centrum
fiKOEN 4 o.
Spoorwegovergang
Wester gr acht
afgesloten
Bloemencorso alleen
in Aalsmeer
H.V.B.-programma
ZATERDAG 3 OKTOBER 1959
PAGINA 3
'Lieven de Keyschool Ge-
®entelyke School voor Individu-
ve Nijverheidsonderwijs". Aldus
ermeldt sinds een half jaar het
aambordje van het oude, van
iten sombere, schoolgebouw
n de Schoterstraat in Haarlem,
in onderwijskringen een
kere vermaardheid geniet. Van
een 6n is dat Sebouw» nadat alles
sch i Si'°ndige schoonmaak- en
Uderbeurt gehad heeft, niet
e er zo naargeestig en de negen
Zeventig jongens uit Haarlem
j. ^'ijde omgeving, die er onder-
ent worden, zijn allesbehalve
^jhiber gestemd. Directeur W. J.
I van Doorn en zijn staf van
®raren zijn dat evenmin, al ziet
jnen verlangend uit naar het mo
ment dat er begonnen wordt met
be verwezenlijking van de bouw
mannen voor het nieuwe school
gebouw, dat komen moet bij het
®ind van de Zijlweg, achter het
larinehospitaal. Het zal echter
b°g Wgl wat jaren duren voor het
over is. Sinds april van dit jaar
'ndt de Lieven de Keyschool een
>^semi-permanente" behuizing in
de Schoterstraat. De restauratie
Van het oude gebouw is thans vol-
°oid en, zoals reeds bericht, zal
VriJdag 16 oktober met officieel
en feestelijk vertoon de opening
geschieden door de staatssecreta-
ys van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, drs. G. C. Stu-
benrauch.
Ook gewone dingen
De r-
boudel p,°rdVpidandag 25 apriI ge'
Uit wijde omtrek
Lasser gewond door
vallende deur
Tegenstand
Advertentie
""""IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHIIIIIIIIHIIII
""""'iiimiiwiiiiiiiinniiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Kp^en •'aar §eIeden 's de Lieven de
le:Vseh°oi gestart met vierenzestig
talingen, die voorlopig ambulant
jewf en zijn en in verschillende Haar-
hie. 6 scho°lgebouwen les kregen. De
school nieuw ook, omdat het
lanrt dtieel nijverheidsonderwijs in ons
hog maar een jaar of vijf bestaat
lpe. d in het begin tevens te kampen
°ok j0n gebrek aan leerkrachten, maar
Voo daarin is °P een gelukkige wijze
deru?-en' individueel nijverheidson-
,bs is bestemd voor leerlingen, die
Wieerplan van de bestaande lagere
.I()njhsehc scholen niet kunnen volgen,
horens, die minder vlot leren en voor-
neeg
Plooj! door gebrek aan schoolse ont-
tvaj-p dgsmogelijkheden vaak gedoemd
(]et jb als ongeschoold arbeider door
inrii, yen te gnon, kunnen dank zij het
'Vidueel nijverheidsonderwijs uit-
17- tot volwaardige vaklieden.
voorlopig kunnen er drie vakken ge-
eerd worden op de Haarlemse indivi-
uuele nijverheidsschool: metaalbewer
king. schilderen en houtbewerking. Vol
gend jaar komt daar metselen bij. En
hopelijk binnen niet al te lange tijd tuin-
bouwonderwijs. Dat laatste is de vurige
wens van directeur Van Doorn. Tuin-
bouwonderwps zou, gezien de aard van
sommige minder begaafde leerlingen,
stellig in een behoefte voorzien. De on
derhandelingen daarover zijn in volle
gang.
Behalve een vak leren de jongens
ook die „gewone" dingen, welke ieder
een weten moet in het dagelijks leven.
Dat „algemeen vormend onderwijs"
(A.V.O.) wordt vooral gegeven in het
eerste leerjaar, de vormingsklas. Tot
het A.V.O. behoren vakken als rekenen,
taal, godsdienst, muziek en „maat
schappijleer", waarbij getracht wordt de
leerlingen op een bepaald minimaal ni
veau te brengen. Ze leren er bijvoor
beeld, hoe men formulieren moet invul
len, hoe de P.T.T. precies in elkaar
zit, wat er kijken komt bij het maken
van een reis. Het vak „maatschappij
leer" omvat weetjes betreffende staats
inrichting, politiek, recht en justitie,
Katholieke Arbeiders Beweging,
•ddeüng Haarlem, biedt haar leden
"eer een aantrekkelijk winterprogram-
De jaarfeesten van de afdeling
orden 4, 5, 6, 7 en 8 oktober gehouden
gebouw Sint Bavo. Ze zullen steeds
wï? A' bt uur aanvangen en verzorgd
ret door het Haarlems Radio Caba-
daé- Paarentegen zal de afdeling zon-
ke> november haar doden herden-
gen Waarover nog nadere mededelin-
de L0|gpn- Zondag 29 november viert
kina ing het Sinterklaasfeest voor de
ge\pCTn' 'n gebouw Sint Bavo. De wet-
B Hpde vergadering wordt woensdag
gr0tj?;ember gehouden, waarop de be-
Uag ,5 za' worden behandeld. Woens-
d*rin januari is er een kaderverga-
*iv v'an de afdeling, terwijl de wet-
^aart levens jaarvergadering 16
*v°«d -Za' worden gehouden. De passie-
*1 he 's zondag 10 april geprojecteerd
leest van de arbeid zal uiter-
'hg 3 mei gevierd worden. De afde-
a^h heri'uit het winterseizoen goed met
a8 2aaevaart naar Heiloo op donder-
6 hiei.
'ober n8 Oost start maandag 12 ok-
pel a_s avonds om acht uur in de ka-
°Penin het Nagtzaamplein met een
kanC]a s'of> waarna geestelijk adviseur
hourip„h J- Breedveld een inleiding zal
hovprm- m het parochiehuis. Zondag 22
brorrti! ?r viert de hfing het Sint Willi-
de „h^eest met H.H. Missen in de bei-
mor en. In de Sint Jan
VroiwLg?,ns om acht UUI'. in de O.L.
om v,., Rozenkrans en Sint Dominicus
«let m L-f1!1 reeds. Daarna feestontbijt
huis 'uzikale omlosting in het parochie-
TweedaVlet Teylerpiein, waar het
zal snrPi, am^rlld ?'.J' van der P'oeg
eh Vrrui °ver onderwerp „Man
dag an ln het gezm' wordt maan-
gehouden ember !en .vormingsavond
Jaa waarop de heer L. J. van
°e avonn UU Den Haag zal sPreken.
bouw van W°tc' gehouden in het ge-
GodfrinJ -.Kindervreugd aan de
26 dooiLvfan .Bouillonstraat. Zaterdag
samenw^A" is er een kinderfeest in
roTh eZ kmg met de KAV in het pa-
heer h w &An het Teylerplein. De
komt maand A Joosten uit Hilversum
bouw T?.ndaSavond 11 januari in ge-
Abbë "Bmdervreugd" spreken over
dae R f„'erre en zijn daklozen". Zater-
met l!bruarl is er een caberetavond
Bavn irleri en kienen in gebouw Sint
man nd nrï>. vormingsavond wordt ook
jeuerinfu februari gehouden in het
straat nndW aan de Koning Stein-
van Ho»"fernleidinS van de heer E-
spreken heer J- Breedveld zal
Maandna ,°,ver „Beroepskerstening".
mincsn^ a maart is er weer een vor-
Kmrio, ditmaal weer in gebouw
Walt ™Sd'. Broeder Basilius Se-
contm spreken over „Christendom
klaveriact°mmu?isme in China". Ge-
april in ^.oridt er maandagavond 4
Werking "^nder vreugd", in samen-
De iaL™ klaverjasclub ,,St.-Jan
kiezin» rmg met bestuursver-
BasiliA "Kindervreugd". Broeder
ding van dan spreken over „Opvoe-
moeiltjk opvoedbare jeugd".
b«'r'haf Koord opent zondag 25 okto-
net winterseizoen met een H. Mis
in de Jongensstadskapel aan de Eem-
straat, waarna gezamenlijk en met
muzikale omlijsting ontbeten wordt.
De eerste culturele avond van het sei
zoen wordt donderdag 26 november ge
houden in het KAJ-gebouw aan de
Lingestraat. Er zal gesproken worden
over het probleem der werktijdver
korting. De traditionele kienavond
wordt vrijdag 18 december gehouden.
Donderdag 14 januari is de jaarverga
dering, terwijl een tweede culturele
avond gehouden wordt 28 januari. Pa
ter Berthold de la Haye O.F.M. zal dan
spreken over „Hedendaagse Geloofsbe
levenis". Een uitgewezen broeder-mis-
sionaris uit China spreekt donderdag
25 februari over de gruwelen in dal
land. De Judasfilm wordt donderdag
31 maart vertoond. Donderdag 28 april
is er weer een culturele avond, gewijd
aan „Zielen hebben geen kleur" of
„Het probleem der rassendiscrimina
tie". Het program van Kring Noord
wordt donderdag 12 mei besloten met
een gezellige bijeenkomst, waarvoor
men een humorist-conferencier tracht
aan te trekken.
De eerste bijeenkomst van Kring
West, zondag 8 november, is gewijd
aan de viering van het Sint Willebror-
dusfeest. In de Paterskerk zal een H.
Mis worden opgedragen, waarna geza
menlijk ontbeten wordt in de danszaal
van de heer Schroder. Geestelijk advi
seur kapelaan Geraets zal de aanzitten-
den toespraken. In dezelfde zaal is er
vrijdag 11 december een vormings
avond over „Wat heb ik aan mijn vak
bond en wat heeft mijn vakbond aan
mij". Louis Beumer zal er een inlei
ding over houden. Vrijdag 8 januari
wordt in danszaal Schroder de jaarver
gadering gehouden. Broeder Basilius,
boven reeds genoemd, houdt vrijdag 5
februari zjjn lezing over China voor
Kring West, eveneens in zaal Schroder,
waar zaterdag 27 februari ook vasten
avond gevierd wordt. De heer W. de
Zwager spreekt vrijdag 25 maart tij
dens een vormingsavond bij Schroder
over „Het probleem der vrije tijdsbe
steding". Vrijdag 8 april wordt er ge
klaverjast tot besluit van het wintersei
zoen.
Last not least begint Kring Centrum
zondag 8 november met zijn winterpro-
gramma. Ter gelegenheid van Sint Wil-
librordus' feest wordt er een H. Mis
opgedragen in de kerk der H. H. Eliza
beth en Barbara, na afloop waarvan in
zaal Flora aan het Pretoriaplein ont
beten wordt, terwijl het „Gevangenis-
koor" voor muzikale opluistering zorgt.
Vrijdag 18 november spreekt pater J.
Calis over rassendiscriminatie in zaal
Flora. De jaarvergadering van Kring
Centrum wordt woensdag 13 januari ge
houden in Flora, waar woensdag 17 fe
bruari broeder Basilius spreekt over
moeilijk opvoedbaren. In zaal Flora is
er woensdag 23 maart een filmavond.
Tot besluit van het seizoen zal Cor
Kleisterlee, lid van de Tweede Kamer,
spreken over „Meer loon of korter wer
ken".
Een Kijkje in de school voor individueel nijverneidsonderwijs te Haarlem,
waar vele jongens, die anders misschien als „ongeschoold" door het leven
zouden moeten gaan, een gedegen scholing in een bepaald ambacht krij
gen. De school is pas het tweede jaar ingegaan en blijkt in een grote
behoefte voor Haarlem en wijde omtrek te voorzien. In het gemeentelijk,
schoolgebouw aan de Schoterstraat heeft de school, genoemd naar de
bouwmeester Lieven de Key, nu voorlopig een centrale huisvesting ge
vonden. Het wachten is nog op een eigen gebouw aan de Zijlweg.
verkeer, pers, artsen, kunst en ande
re maatschappelijke verschijnslen.
Muziek neemt een belangrijke plaats
in, omdat de leerlingen veelal zeer ge
voelig daarvoor zijn. Jazzmuziek vindt
uiteraard een gretig gahoor, maar de
A.V.O.-leraar tracht de jongens ook te
leren luisteren naar klassieke muziek.
Er worden proeven genomen met een
nieuwe methode, waarbij de leerlingen
de muziek niet alleen horen, maar te
vens kunnen zien, wat er bedoeld wordt,
door middel van filmbeelden, die tege
lijkertijd vertoond worden. Een ander
nieuwtje, waarmee geë|<perimenteerd
wordt is muziek tijdens schriftelijk werk
en handenarbeid. Het eigenlijke vakon
derwijs wordt pas in de tweede en derde
klas gegeven. In de eerste klas wordt
wel aandacht besteed aan het ontwikke
len van „handigheid" bij de leerlingen.
Verder neemt de gymnastiek een be
langrijke plaats in, omdat het vanzelf
sprekend voor de toekomstige vakman
belangrijk is, dat hij zijn lichaam goed
kan gebruiken en de nodige spierbeheer-
sing heeft.
De Lieven de Keyschool trekt nu al
leerlingen uit de wijde omtrek. Vorig
jaar waren er bijvoorbeeld vier Amster
dammers en dit jaar zijn er jongens
uit Assendelft, Castricum, de Haarlem
mermeer, Hillegom, IJmuiden en ande
re plaatsen. De meesten zijn afkomstig
van een gewone lagere school, maar
een gedeelte komt ook van het B.L.O.
Verder zijn er oudleerlingen van de
L-T-Sv van L.O.M.- en Z.M.O.K.-scho-
len. Uiteraard staat de school in nauwe
relatie met de gemeentelijke psycholo
gische, geneeskundige en sociale instel
lingen. Het derde leerjaar van de Lie
ven de Keyschool moet uiteraard nog
beginnen omdat de school nog maar een
jaar oud is. De bedoeling is te trachten
de leerlingen in het derde en laatste
schooljaar vertrouwd te maken met het
werk in de praktijk. Bovendien wil men
de jongens ook nadat ze de school ver
laten hebben, nog trachten twee of drie
jaar daaraan te binden door middel van
een „avondschool", om de overgang
van school naar maatschappij wat soe
peler te doen verlopen.
Advertentie
CENTRALE VERWARMING
POW-R-MAT1C Oliebranders
BLOEMENDAAL TELEF 54855
In verband met werkzaamheden aan
het wegdek zal de spoorwegovergang
in de Westergracht in de nacht van zon
dag op maandag voor al het rijdend ver
keer gesloten zijn. Voetgangers kunnen
normaal passeren.
Het bestuur van de Stichting Bloe
mencorso Aalsmeer zal de komende
week beslissen over het plan van de
burgemeester van Aalsmeer, de heer
G. Lommers, om voortaan het bloemen
corso binnen de gemeentegrenzen van
Aalsmeer te houden, waardoor dus het
bloemenspel in het Olympisch stadion
en de route door Amsterdam verval
len.
De rijkspolitie in Aalsmeer heeft op
dracht gekregen de mogelijkheid van
een route door Aalsmeer na te gaan.
De gemeente Amsterdam geeft subsi
die aan het bloemencorso maar in
Aalsmeer vindt men dit volstrekt on
voldoende.
In een constructiewerkplaats aan
de Narcissenstraat in Santpoort was de
24-jarige S. de V. uit Santpoort vrijdag
morgen om ongeveer elf uur bezig met
het lassen van een stalen deur. On
verwachts viel de deur en kwam op de
rechtervoet van de V. terecht. Met kneu
zingen aan dit lichaamsdeel is de V.
in het Grote Gasthuis in Haarlem opge
nomen.
„Veertig jaar Volksuniversiteit" is de
titel van een boekje, dat de Volksuni
versiteit voor Haarlem en Omstreken
zojuist heeft uitgegeven ter gelegenheid
van haar jubileum. Het is samenge
steld door dr. J. S. Bartstra, vele ja
ren secretaris van de jubilerende instel
ling, en door dr. L. M. van Dis, de hui
dige voorzitter. Dr. Bartstra's opstel
is gewijd aan de „oude" Volksuniver
siteit (van haar oprichting in 1919 af tot
aan de schorsing van werkzaamheden
in het oorlogsjaar 1941); dr. Van Dis
schrijft over de „nieuwe" Volksuni
versiteit (van 1946 af tot heden). Uiter
aard is dr. Bartstra's bijdrage het uit
voerigst en in zekere zin ook het boei
endst; zij bevat de oprichtingsgeschie
denis met als noodzakelijke achter
grond een schets van de toenmalige
Haarlemse verhoudingen in cultureel
en maatschappelijk opzicht.
Dr. Bartstra beschrijft hoe na de eer
ste wereldoorlog de verhoudingen los
ser werden en zich „kleine doorbraak-
jes" voordeden, bijvoorbeeld blijkend
in de samenwerking en vriendschap
tussen de socialistische politicus en on-
derwijsspecialist A. H. Gerhard en de
nieuwe Haarlemse anti-revolutionnai
re wethouder van onderwijs mr. A.
Bruch bij de oprichting van de Volks
universiteit. Over het Haarlem van die
Dr. J. S. Bartstra, de bekende Haar
lemse historicus, die de uitvoerigste
bijdrage leverde aan het gedenkboekje
der V.ü.
De schilderes Erika Visser, die in
het Van Looy-museum te Haar
lem een tentoonstelling heeft
ingericht van door haar vervaardigde
portretten (tot en met 11 oktober),
heeft bij de Haarlemse lector Tom
Schutte, toen zij in Heemstede woon
de, haar eerste leertijd doorgemaakt
als voorbereiding tot de Academie. In
de oorlogsjaren is ze daar leerling ge
weest van prof. Röling. Het portret
heeft haar bijzondere belangstelling om
dat, zoals zij zegt, de mens haar boeit.
In Utrecht, waar zij nu woont, is zij le
rares bij het middelbaar onderwijs èn
bij het B.L.O.waar zij de „vrije ex
pressie" ontwikkelt van het soort kin
deren voor wie juist deze uitdrukkings
mogelijkheid zoveel kan betekenen.
Eerst in de laatste jaren stelt zjj haar
werk ten toon; in Gouda, bij Pulchri
waarvan zij lid is -, in Amersfoort en nu
in Haarlem.
Haar beide leermeesters zijn terug te
vinden in de tekenvaardigheid en de
scherpe observatie die zjj met grote
begaafdheid heeft ontplooid.-De olieverf
portretten, zijn meer penseeltekeningen
dan schilderijen. De kleur vult de vlak
ken in het ritme van de plastiek, meer
Wie zich de moeite geeft het
leven van of de legende rond
de heel oude lieve heiligen
Gods te bestuderen, ontmoet steeds
weer maagden en martelaren, wier
reputatie tot op de dag van van
daag heeft stand gehouden, mede
omdat bepaalde feiten uit hun le
ven op de een of andere manier in
ons dagelijks bestaan geïncarneerd
zijn. Wij hebben thuis de boeiende
hobby om zoveel mogelijk devotie
prentjes te verzamelen. Zo'n sa
crale sport levert de meest wonder
lijke wetenswaardigheden op. Zo
heeft men het bij de H. Appolonia
gepresteerd om haar de tanden en
kiezen te breken, en prompt is zij
de patrones geworden tegen kies
pijn. Een andere illustere heilige,
die iedereen dierbaar moet zijn, is
Catharina, een jonge vrouw, die op
een rad gemarteld werd. U begrijpt
het al: de wagen- en wielmakers
werken onder haar schutse. Ik vind
dat een schone gewoonte. Te meer,
omdat degenen, die onder bescher
ming gesteld worden, altijd de lij
dende partij vormen. De pijnmakers
worden zonder meer uitgeschakeld.
Appolonia heeft dus niets te maken
met de tandartsen, Catharina even
min met de raddraaiers.
Helaas gaat dat niet altijd op.
Neem nu bijvoorbeeld Sint Francis-
cus, de minderbroeder bij uitstek.
Bij vele profane zaken is hij ge
haald om als beschermheer op te
treden. Maar iedereen kent hem als
de dierenbeschermer. Dieren be
schermen is trouwens iets typisch
franciscaans. Was het Antonius
niet, die ging preken voor de vis
sen? Franciscus wordt ons dus ten
voorbeeld gesteld. En zondag gaan
wij zijn feest vieren. Prachtig. In
tussen zijn de affiches verschenen,
die ons er op attent maken, dat het
4 oktober dierendag is. Geheel in
de geest van Franciscus.
Maar nu is het zo jammer, dat
er niet altijd gedacht wordt aan
degenen, die het lijdend voorwerp
van die lieve dieren zijn. Het is na
tuurlijk mooi, en zelfs stichtelijk,
Franciscus in dat dierenwereldje
te betrekken, maar de bazen en ba
zinnetjes zijn daar nog niet mèe
klaar. Zij weten toch beter dan de
redeloze diertjes zelf, dat een hond
of een kat in andermans tuin on
uitstaanbare gasten zijn. Wie in de
omgeving van de Ridderstraa'
woont, ervaart bijkans iedere
nacht, hoe heel de levende have
van het asyl van de Dierenbescher
ming alle moeite doet om het
nachtleven wat op te vrolijken.
Kijk, dat zou op Dierendag nu zo'n
edel gebaar zijn: het voornemen
maken met zijn dieren anderen niet
lastig te vallen. Of denkt men wer
kelijk zogenaamd in de geest van
Franciscus, dat wij dierenlozen
broeder-ezels zijn?
Haarlemmer-zijn lijkt mij niet
zo prettig als Haarlemmer-
worden. In het laatste geval
neem je kostelijke herinneringen
van elders mee, die de rasechte
Haarlemmer ten enenmale moet
missen. Ik heb er dan ook helemaal
geen spijt van, dat ik mijn jeugd
in een andere stad heb doorge
bracht, met af en toe een stevige
logeerpartij in het Haarlemse.
Daarom kunnen wij het ons van
daag veroorloven een gezellig feest
op touw te zetten, binnen de hui
selijke kring. De haard zal ditmaal
niet branden, maar wij zullen er
wel rond kruipen en herinneringen
ophalen aan die steeds terugkeren
de 3 oktober. De kinderen begrij
pen er niet veel van. Zij z ij n
Haarlemmers en hoeven het he
laas niet meer te worden. En zij
kijken met verbaasde ogen, wan
neer wij hun vertellen van een ki
lometers-lange optocht, met mooie
costuums en heel veel muziek. Zij
kunnen niet geloven, hoe dol een
kermis kan zijn, en hoe heerlijk
haring en wittebrood smaken,
vooral als je het voor niks krijgt.
Hossende mensen hebben zij van
hun leven nog niet gezien. Wij doen
het ze voor. Ze lachen. Maar er
echt in opgaan kunnen zij niet. Ook
al zetten wij ze een feestmuts op,
en geven wij ze een toeter in de ene
en een zuurstok in de andere hand.
Op zo'n dag merk je het verschil
tussen Haarlemmer-zijn en Haar
lemmer-worden. Vooral tijdens het
middagmaal. Als de hutspot-met-
klapstuk op tafel gezet wordt, voe
len wij ons de gelukkigste mensen
ter wereld. De andere mensen in
de flat voelen zich ongelukkig met
die uiengeur, maar wij genieten
van die speciale aroma. En de kin
deren? Zij trekken
hun neus op. Lust
niet, zeggen ze.
dan dat het portret in de olieverf is op
gebouwd. Overgangen in toon en kleur
en overschilderingen zijn dan ook spaar
zaam. Dun en open is de verf op het
doek gebracht. Alle tekenkwaliteiten
komen daarbij tot hun recht: het spon
tane in zekerheid van zetting, het on
middellijk en juist raken van de meest
subtiele typeringen en de grote mate
van gelijkenis die aan deze werkwijze
inhaerent is. De portretten geven vaak,
levendig en fris het model weer, veelal
in houdingen die bij vermoeiend langdu
rig en veelvuldig poseren niet mogelijk
zouden zijn.
Achter dit uitermate knappe werk
wordt men nergens strijd, inspanning
of vermoedend tasten gewaar. Slechts
zekerheid en gemak van doen in een
schematische behandeling die tot een
gelijkmatigheid van kwaliteit leidt en
tot gelijkvormigheid van bijvoorbeeld
handsilhouetten en neuspunt. Het is een
„freewheelen" op werkelijk grote vaar
digheid» nergens het rekken op de te
nen om te reiken naar wat nog buiten
het momentele bereik ligt.
Het werk krijgt er een koele klank
door en de ontvoering die erin door
straalt wordt overgedragen door de
poserende mens. Dit portretteren doet
zich aan ons voor als een handwerk
van een hogere orde. In zijn raffine
ment en ook wel in de manier, doet
het denken aan de razend-geniale En
gelse portrettist Augustus John.
Het wonderlijke is echter dat de teke
ningen, in houtskool of pastel, gevoeli
ger zijn dan de olieverven. Is de eerste
aanblik in de zalen vol portretten, smaak
vol van kleur, ongedwongen van pose
en vrjj in het formaat, overweldigend,
de bovenzaal met tekeningen waarbij
ook bal studies en 'n schetsmatig por
tret, zoals dat van Willy Walden, mej.
Van Woerden of „Nel" verraadt een
minder gebolsterd hart van een begaaf
de kunstenares. In de samengang van
wat boven en beneden geëxposeerd is
heeft Erika Visser haar zelfportret ge
tekend.
L. T.
„RIENEKE", een der portretten, ge
schilderd door Erika Visser, welke
op haar tentoonstelling in Museum
„Het Huis van Looy" te zien zijn.
dagen schrijft hü: „Geenszins was het
nog de woonstee van de Stastokken, zo
als Hildebrand, of de stad van „Het
Poortje", zoals Van Eeden haar had
den geïroniseerd. Wel was er nog veel
in Haarlem, dat wie er oog voor heeft
terug kan vinden in het oeuvre van Ja
cobus van Looy: iets stijlvol klein
burgerlijks Men zou misschien kunnen
zeggen dat Haarlem anno 1919 een stad
was van welwillend conservatisme. En
waarom zou deze stad van Teyler,
Beets en Lorentz in 1919 niet het recht
hebben gehad ietwat behoudend te zijn?
Wanneer men toen ter tijde De Hout
door was, was men nog volledig
„buiten". Haarlem had dus nog vrijwel
zijn wel omlijnd karakter van Spaarne-
stad weten te behouden. Maar verder?
De toekomst zou het leren, maar wij
weten op dit ogenblik, dat „Oud-Haar
lem" reeds langzaam maar zeker ver
stikt gaat worden in een karakterloze
metropolis „Randstad Holland". Kun
nen wij het conservatisme der Haar-
lemieten (een door de schrijver ge
bruikte benaming voor de echte Haar
lemmers in tegenstelling tot de im-
Eort Red.) van 1919 dus niet een
eetje begrijpen en vergeven?".
Dr. Bartstra beschrijft de bezwaren
die een deel van het „denkende deel"
der Haarlemmers in den beginne tegen
de Volksuniversiteit had en herinnert
aan de tegenstand van r.-k. zijde, over
welke tegenstand hij opmerkt dat zij
„blijkbaar verband hield met de toen
maals nog zo sterke taktiek van af
zondering, die dat belangrijke gedeelte
der bevolking toen nog door hun gees
telijke leiders werd voorgeschreven."
De heer Bomans sloeg een uitnodiging
om in het bestuur plaats te nemen af
en de r.-k. raadsfractie bestreed de
subsidie-aanvraag der met een hon
derd-tal leden startende V.U. De be
langstelling kwam vooral uit de „link
se" hoek, al vond men in de financiële
commissie die het bestuur ter zijde
stond de namen van Haarlemse ach
tenswaardigheden als dr. Kersbergen,
A. W. Beynes, jhr. F. Teding van Berk
hout, J. C. Tadema en Vincent Loos-
jes. Merkwaardig is nog, dat de eigen
lijke initiatiefnemers rond de centrale
figuur van A. H. Gerhard voornamelijk
Haarlemse import en daarbij goeddeels
leraren waren (van hen is dr. G. Ras
nog in leven).
De „opgang", de „stationnaire pe
riode" en de „neergang" tot het voor
lopige einde in 1941 worden door dr.
Bartstra beschreven in mooi, levendig,
proza met tal van boeiende details en
vooral met zin voor betrekkelijkheid en
dus ook met zelfspot. Dr. Van Dis be
schrijft, zoals gezegd, de geschiedenis
sedert de herleving in 1946(270 leden)
tot op de dag van heden (ruim 3100 le
den). In die periode valt de bekende sa
mensmelting met de Haarlemse Kunst
gemeenschap.
Het boekje geeft in al zijn ook
uiterlijke pretentieloosheid een
kostbaar beeld van wat er in 40 jaar
tijds is omgegaan in een typisch
Haarlemse kring die met taai idealis
me heeft geijverd voor ontwikkeling
en cultuurverdieping.
Het programma van de wedstrijden,
welke komend weekend in de Haarlem
se Voetbalbond worden gespeeld, luidt:
IA: DSK-VVH, Spaarndam-Halfweg; 1B:
HFC 3-EDO 4; 2B: DCO 2-HFC 4: 2D:
HFC 5-RCH 6, Stormvogels 5-Bloemen-
daal 3; 3A: RCH 7-Schoten 4; 3C: DSB-
Halfweg 3; 4A: HBC 5-Renova 2, Con
cordia 4-Hillegom 4; 4B: Schoten 6-
OG 5; 4C: OG 4-DSK 3; 4D: IEV 3-DEM
6: 4E: TYBB 7-Spaarndam 4; 4H: Geel
Wit 3-EHS 6. Jeugd I: VSV a-Stormv.
a; II: EHS a-HFC b, DCO a-RCH a. Ju
nioren: 2B: BSM a-van Nispen a, OG li-
Geel Wit b: 3A: Alliance b-TYBB d,
HBC c-TYBB c, Concdrdia c-Vogelen-
zang b; 3C: ADO b-DEM d. Velsen d-
Velsen e, IEV b-DEM e; 3F: Geel Wit c-
TYBB f, DEM f-IEV c.
Zaterdagmiddagcompetitie: 1: De Twee
de Jeugd-Telefonia, VEW-Energie, ETO-
RCH, Kennemerland 3-IJmuiden 3, TYBB
-SMS; 2: Kennemerland 4-Concordia.
Kinheim 2-Zandvoortmeeuwen 2, VVSV
-Kinheim 3, Telefonia 2-SVJ 2; 3A: SAC
-DDS, SMS 2-Kennemerland 5, IJmui
den 4-SIZO 3, WRA-Jong Hercules 2;
3B: SIZO 4-Jong Hercules 3, SVJ 4-
IJmuiden 5, Halfweg—WSV 2; 4A: Kin
heim 5-ETO 2, Hillegom-Zandvoort-
meeuwen 3, VEW 3-Telefonia 3; 4B:
DDS 2-SAC 2, Energie 3-VEW 5.
Adspiranten: 1B: Geel Wit a-OG a;
2B: Alliance a-TYBB b, v. Nispen a-
NAS a, Vogelenz. a-Hoofdd. B. a, BSM a-
Renova a: 3A: DEM c-IEV a, DEM b-
TYBB c, Velsen b-ADO a, Velsen e-OG
b; 3D: Alliance b-DSOV a, Concordia b-
HBC c. Concordia c-HBC b; TZB a-
Geel Wit b; 3F: Geel Wit c—TYBB e,
Velsen d-ADO b; 4D: ADO d-DEM f,
IEV b-DEM e; 4F: OG d-Velsen i, Reno-
va b-Velsen j, HBC f-Alliance c, TYBB
f-HBC e, TYBB g-Velsen h; 4G: OG e-
Velsen k; 4J: Vog.zang b-TZB b, Con
cordia d-TYBB b, NAS b-BSM b, HBC
g-OG f; 4M: TYBB j-NAS c. Hoofdd.
B. b-van Nispen b; HBC h-Renova c.
