i
Mi
of meer ontwikkelde Afrikaan
maakt zeer snel carrière
J
J,
Gastheer in Uw auto
Meer Nederlanders moeten
naar Brazilië-in-opbouw
emigreren
k'
Herter wil niets zeggen ovei
eventuele topconferentie
1
«sas
lil
S».
„Er uitbrekeji met als wapens
kundige handen en veel kennis
Een nieuw
Lagerhuis
Nieuw scbip stuurloos
op zee bij Denemarken
ZWARTE MAN -
WAT NU?
J
VOLGENS PRESIDENT VAN „HOLAMBRA"
1959 wordt een zeer
goed wijnjaar
WOENSDAG 7 OKTOBER 1959
PAGINA 7
11
Wo>-an
ïhath06
S*!*
bl«'T»"Sde
Al' hStik is h
door
K VERG
Probi
N n> en°U
VrNt»hi' zondè?"?!^ Baan leVen,
iP
a«u de
Advertentie
OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE
Autobezitters zijn gelukkige
mensen, en niet alleen omdat zij
geriefelijk „bewield" door het
leven zoeven ook omdat zij
vrienden vaak van dienst kunnen
zijn met een ritje-als-het-regent
of een tochtje zomaar-als-
charmant-gebaar. Oogst dubbele
waardering! Rijd rustig en
voorzichtig, Uw gasten geloven
dolgraag zonder bewijs dat U
Stirling Moss' messcherp
bochtenwerk óók beheerst
Hebt U oudere mensen in Uw
wagen, en is het wat kil? Een
heer lijk-warme plaid maakt het
reisje nog prettiger. En, als goed
auto-gastheer hebt U in Uw
dashboardkastje natuurlijk
sigaretten: Gladstone. Want
Gladstone is - met of zonder Silk
filter - een sigaret die iedereen
voldoening schenkt.
voornaam en aangenaam
öD
Hoewel de ontwapeningskwestie
slechts in zeer algemene termen ter
sprake was gekomen had Khroesjtsjev
blijk gegeven van een mate van werke
lijke oprechtheid.
Khroesjtsjev vertrekt uit
Vladivostok
D
O0f
e nieuwe
heren, een
Afrika
groot
gevaar voor
HBRn
p,r.J Ibarttf°°'cl uoangei*1 administra-
tir, 6 m«» n< d~ n de universiteit van
Var,r°M iL lleer Adamulekum,
T^estpï! v20r de enorme inrich-
in' .k, V0, van jj?0<ierne hogeschool in
1'§e?ië.
nia« na»®11 i». ik, „dat er bij u
fap^ohe \iVürv^e,° toeloop bestaat
'titelt" *ehschappelyk-mathe-
-en"' ®h naar de medische
L ^htWr,-
is p,,^e de heer Adamu-
'k nic. geiyi: verdeeld
'Sep toch vooral artsen,
^h^^aV^eikundigen
en land-
men-
.sc.. en histori-
"°rnenteel toch van geen
'ahg,.?°r t, "'kundigen en hi
kh
aarÜ'('ehSl"'?a verekert de bezitter
®*ti e t)i 'Unctie in de staat", ver-
<Wi e«W', Ad uinu lo klim alsof
le't,
i Adamulekum, alsof
vao Junctie in de staat het
Cc'i studie aan de universi-
^ht be«. 61 vvel zo. De overname
tl °höe.. r door de Afrikanen be-
v®n aaS?dere- dat er plotseling
tin. j) ntal mooie banen te ver-
Politiek is de grote kans
te;;- ü°eni®der m
t.feih T Polit'
snel carrière wil ma-
fva- bet an het 18 natuurlijk ook het
tnri'r'ph e®fst maatschappelijl< leven
Va ^st,.;' terwii,"go-afrikaniseerd" moet
W .w handWietenschap, techniek,
a irhrop "el een tijdje in handen
k^est'i|an"n kunnen blijven. Dat
Be zelfbewustzijn.
ponc„,n v«Secrot' .staatssecretarissen,
de hn o> iustr.Issen. rechters, of-
de oo8e «uLbog ÏItle' ambassadeurs,
ik iS, dieeh, bt^s tnaar te zwijgen van
berin" vgs die nodig zijn in
Pent erih» Ie v 'n de provincies. Als
nimf' .^'aan 'Wi saande artikelen in
«le sS," spf| <De domme miljoe-
4r'ka. daaho°lve?te was van de cata-
K .Is, uiteen s het ^udingen in West-
Per» le Post fe d'et meer nodig nog-
W°°Pliilltei> dop h°e moeilijk het
kan is leden ?r de ervoor geschikte
beu?" na apZeh» laten bezetten,
gei? tfrt do 1Pfekend dat de Afri
.i h, r Ook Dnlhial/o "7olfckaM/Ho'.
don' bf
"Un
a-°°k - Politieke zelfstandig,
«ar „sociale gelijkheid verlan-
wor
kmen.
,6hl
hu"' nP''he. 'pan in de tropen is het
>ü- ki. rof, Gods", heeft de Kn-
EvÜ ^>ril.ah i>. ancock beweerd. De
it, j® ke„ de tropen ontvangt van
ko,7v»,,,J' ee» salaris, dat bijna
te» dt «adeej K'oot is als dat, wat hij
Zn bósnhd Vm'i zo" verdienen. Hem
f*0o. 'bkin ledlB ingerichte woning
l)| 1. Ph PPetnl/l /liA ItlTOO I» OOtt
-Op ,U>Uis -z°
!!'ah th' .eh »5 ,8®steld. die twee keer
r 's *n, luxueus is als dezelfde
rtl#r e,.JP en a hebben. Men betaalt
r,.b zijn gezin elke twee
Ii„ k„., ®Urnn an verscheidene maan-
hi 'd - '"et inbegrip van de
»J">k<, r nat,,.' ,e*n auto van de zaak
h tin 'U \f»'i dk ook bü, omdat een
rt^kwUbaal ka niet te voet gaat, en
da» ehii,..,,ar vervoei
bestaat.
-"•ron--" hogn"fslaat- Wat anders
n drf?a" v.p..,e,vensstandaard zou de
klcL-.. ^^lokkcii o<>»
S ve^rmiddef In'Xfïlka
oo'^Pe» b
^r^k'kën verlokken in
een ongezond
s."«0» "b »n„igaan leven,
herkpnUrd lu w. .deze hoge levens
oio -1. Ot,k geheel niet zon kunnen
ly
Üp'
geheel niet zou kunnen
uat is een vanzelfsprekend-
k»»dt ech{nesstandaard van de blanke
,,wn Waar®!" maatstaf voor de Afri-
k s fh. Pd niet ?ou 'nijnheer in zijn
h°'oin ,Vreemrip.?P z? S°Rd leven,
P^r ®lisi deling, die niet meer een
r ïpn^P m^u.ar ®leShts n°8 een hel-
p°bpJPor.s de-arbeider is?
°r ^eP u groot deel van de Eu-
de Afrika» nU gecontracteerd
n'a ai°ch ^'kaansc autoriteiten en het
Ne»6 chef» Pvhbnbaar onzinnig zijn
cKa6scbiktenn r verdlenen dan hun
NN, de premier
Jo Kdat hij z 111 z'in mprnni
1, slav
h?.wfring, dat het volk
zelfstandigheid van het
van
zyn, memoires het
k°ï,b^'' sla\inh i heeft genomen
aT®t
land zou geloven als hun leider niet in
hetzelfde huis zou leven als waarin de
Britse gouverneur heeft geresideerd.
Gelijke rechten! Dat betekent ook dat
de zwarte minister leven moet als de
blanke, en de zwarte ingenieur als zijn
blanke collega.
De blanke tractorbestuurder in Afrika
leeft echter zoals zijn chef het in Euro
pa doet en als alle tractor-bestuurders
in de gehele wereld zo wensten te le
ven, dan zou de Amerikaanse levens
standaard niet eens toereikend zijn.
Het doelcarrière maken
Het is waarschijnlijk nog nooit in een
maatschappij zo gemakkelijk geweest
„carrière te maken" als momenteel in
Afrika, waar de kennis van de bestuurs
taal, de kunst van lezen en schrijven
iemand reeds zo hoog boven de massa
verheffen dat hij ervan verzekerd kan
zijn een bevoorrechte positie in te zul
len nemen. Elke bezigheid, waarvoor
een minimum aan ontwikkeling nood
zakelijk is, wordt buiten alle verhoudin
gen betaald. En nog beter worden de
functies betaald, waarin de Afrikaan
de plaats kan innemen van een Europe
aan, wiens levensstandaard het lokken
de doel is.
Leraren, professoren en bedrijfslei
ders hebben me van zeer intelligente
en zeer vlijtige jonge Afrikanen in hun
klassen, collegezalen en bedrijven ver
teld, maar ze hebben me ook bevestigd,
dat er slechts zeer, zeer zelden iemand
b\j is, die uit geestdrift voor het be
roep of omwille van een ideaal zo hard
werkt. Zij kennen slechts één doel: zo
snel als maar enigszins mogelijk is car-
rière maken, zo snel als maar moge
lijk is tot de klasse van de nieuwe he
ren te behoren.
„U bent dus van mening", aldus
vroeg ik mijn gesprekspartner, „dat
de jonge Afrikanen het onderscheid tus
sen de Europeaan, die in Afrika im
mers slechts zijn contract nakomt, en
hen zelf, die voor de vooruitgang van
hun vaderland werken, niet zien. U
denkt dus, dat er geen idealisme be
staat?"
De leraren, de professoren en de be
drijfsleiders talmden met het antwoord,
maar zeiden dan toch allen zonder uit
zondering: „Nauwelijks".
Vele tegensirijdigheden
De motiveringen, die ze gaven toon
den me weer eens. hoe moeilijk het voor
een journalist is, in Afrika achter de
waarheid te komen. Hoe dieper men
zich in een kwestie verdiept, des te gro
ter worden de tegenstrijdigheden.
,Dr. Petro Olympio, een Afrikaanse
arts in Togo, een oud-leerling van pro
fessor Sauerbruch zei: „Het tekort aan
idealisme is een erfenis van het kolonia
lisme. Onze mensen hebben slechts
blanken leren kennen die hierheen
kwamen om rijk te worden".
Een Afrikaanse journalist: ,.Het is
vreemd, dat het slechte voorbeeld meer
inspirerend is geweest dan het goede.
De artsen, de missionarissen, de we
gen- en bruggenbouwers in het oerwoud
zijn niet de voorbeelden voor onze jon
geren geworden, n.aar de koloniale
ambtenaren, die in een witte villa wo
nen en die men vaker in hun sociëteit
dan op hun werk aantreft.
Een Israëlische aannemer: „Er is
geen idealisme, maar bijgevolg ook
geen fanatisme. Alles zal hier veel lan
ger tijd nodig hebben dan in ons land,
maar de Afrikanen zullen hun succes
niet met het geluk en de gezondheid
van de enkeling behoeven te betalen,
zoals wij het hebben gedaan".
Kritiek is vijandschap
Een nieuwe klasse is er ontstaan.
Een klasse, die verbazend snel is rijk
geworden. Men zou /.rjn oreu niet ver
trouwen als men de Afrikaanse eige
naars van grote, luxe auto's en villa's
zou vragen, wat ze tien jaar geleden be
zaten. Het is een klasse die alle begelei
dende verschijnselen en gebrek aan
normen vertoon4 van de parvenu's.
In de villa van een premier heb ik
een spiegelwand naast de badkuip ge
zien.
In de woning van een hoge beambte
heb ik een half dozijn portretten van
de bewoners van het huis. in een lielden-
pose, in zware gouden lijsten gezien.
In een krantenartikel heb ik gelezen
dat het eigen land en de eigen leider
als voorbeelden voor de gehele mens
heid kunnen gelden.
Hier wonen de studenten van de univer
siteit van Ibadan. De man op de voor
grond is geen student, maar een ..boy
een „schoonmaker", i.ien beweert dat de
universiteit van Ibadan drie keer zoveel
personeel als studenten heejt. Het is een
van de modernste universiteiten van de
wereld. De studenten genieten van alle
gemakken, waarvan zulk een voorbeel
dig inrichting is voorzien. Een-persoons-
kamers, volledige verzorging en bedie
ning. Tachtig procent van ae studenten
1 ontvangen een studiebeurs.
De nieuwe Katwijkse motorkotter
KW 156 „Peter Leonard", di.e voor de
scheepswerf „De Industrie" uit Alphen
a.d. Rijn op de grote visserijbeurs te
Kopenhagen heeft gelegen, heeft dins
dagavond ongeveer kwart voor twaalf
gemeld dat ze tijdens haar terugreis
naar Nederland met moeilijkheden te
kampen heeft gekregen op ongeveer
zestig mijl ton noordwesten van Es-
bjerg. De kotter, die bestemd is voor
de rederij Viking" te Katwijk aan
Zee, lag vannacht te drijven, daar men
verder varen niet verantwoord achtte.
De moeilijkheden deden zich voorname
lijk voor in de koppeling van de mo
tor. De zeesleepboot „Titan", van Wijs
muller uit IJmuiden, die te midder
nacht ter hoogte van Esbjerg voer,
heeft koers gezet naar de kotter.
Volgens latere berichten heeft de KW
156 de vaart hervat en de „Titan" is
weer op weg naar Erbjerg.
Een kleine bovenlaag regeert
momenteel overal in het
Zwarte Werelddeel waar de
koloniale heren voor de Afri
kaanse heren ruimte hebben
gemaakt. Deze laatsten ne
men niet alleen de functies
van de Europeanen over, maar
ook hun levensgewoonten.
Dat levert een sociaal gevaar
op, dat men niet kan wegrede
neren. Van de „nieuwe he
ren", die in de plaats van de
„koloniale heren" zijn geko
men, vertelt Erik Verg in het
nevenstaande vervolg in onze
grote serie artikelen over
Afrika
Er is een nieuwe klasse ontstaan, die
echter ook de typische onzekerheid en
gevoeligheid vertoont van hen, die niet
reeds de ontberingen en offers, de foU'
ten en mislukkingen van generaties ach
ter de rug hebben.
Kritiek wordt als vijandschap be
schouwd, en wie bij vergissing „zwar
te", „kleurling", „inboorling" of „ne
ger" zegt in plaats van het voorgeschre
ven woord „Afrikaan" is een onverbe
terlijke „kolonialist".
Het gevaar vopr de nieuwe heren is
echter, dat ze zelf in de plaats treden
van de blanke koloniale lieren van vroe
ger, dat de nieuwe vrijheid slechts een
vrijheid voor de nieuwe lieren wordt
en dat er voor de miljoenen niets ver
andert.
Toen ik in Monrovia, de hoofdstad
van Liberie, was, was er juist een ein
de gekomen aan éen staking van haven
arbeiders. Tien .jaar lang hadden de
havenarbeiders een uurloon van zeven
cent ontvangen (een flesje bier kost
35 een tl. Tenslotte hadden ze nu be
reikt dat het loon tot 10 cent per uur
werd verhoogd.
De „bush-clearers", die op de par
ticuliere rubberplantages, die voor het
merendeel de kleine bovenlaag van
Liberië toebehoren, het oerwoud open
leggen, krijgen een dagloon van veertig
cent, dat wil zeggen vijf cent per uur.
Dat is volgens de omrekeningskoers
ongeveer twintig Nederlandse centen.
Liberië is al dertien jaar onafhanke
lijk.
Het verschil tussen de lonen van de
arbeiders en de inkomens van de heer
sende klasse is onvergelijkelijk groot.
Het jaarlijks nkomen van een minis
ter in Ghana bedraagt ongeveer 32.400
gulden met een huurtoeslag van onge
veer 7.650 gulden. De gemaakte onkos
ten worden natuurlijk vergoed. Het jaar
loon van een arbeider in Accra, de
hoofdstad en de plaats die de beste lo
nen uitbetaalt, is ongeveer 945 gulden.
De minister krijgt dus bijna tweeën
veertig keer zoveel salaris als de ar
beider.
Een Westduitse minister ontvangt
jaarlijks een inkomen van 52.483 gulden
en een huurtoeslag van 3.240 gulden.
Een Duitse industrie-arbeider krijgt ge
middeld een loon van 4.604 gulden. De
Duitse minister ontvangt dus ruim
twaalf maal zoveel als de arbeider.
Van boven naar beneden
Misschien kan men toch generalise
ren wat dr. Zulauf uit Wiesbaden, lec
tor in de mathematica aan de universi
teit van Ibadan, me over de uitbreiding
van de ontwikkeling in Afrika zei:
„De opbouw moet hier van boven
naar beneden geschieden. Er is te wei
nig geld en organisatie om met het
werk in de breedte te beginnen."
Het kan zpn dat het ook goed is voor
de ^opbouw, respectievelijk „demonta
ge van de gehele maatschappij: van
boven naar beneden.
Een verbazingwekkend verschijnsel
schijnt zulk een ontwikkeling mogelijk
te maken. Er bestaat in West-Afrika
geen kiassehaat. Toen ik eens op de
idee kwam, in een klein hotel in de Afri
kaanse wpk te logeren, teneinde beter
„het volk in zijn doen en laten" gade
te kunnen slaan, rieden Afrikaanse
vrienden me dit dringend af. Omdat ik
de landstaal nie4 versta, zou ik er niets
aan hebben. Geen Afrikaan zou tegen
een Europeaan, die „zo diep is gezon-
ken" dat hij in een hotel in de Afrikaan
se wijk gaat logeren, Engels spreken.
De nieuwe heren zullen zich er wel
voor hoeden de kiassehaat of jaloezie
op bezit aan te wakkeren, ofschoon zich
bijvoorbeeld de staatsparty in Ghana so
cialistisch noeniv. Er bestaat dus be
paald een kans, dat de ontwikkeling van
boven naar beneden zich zonder strub
belingen zal voltrekken, en dat er in de
loop van de jaren een evenwichtige
maatschappij ontstaat. Voorwaarde is
echter dat het communisme niet de so
ciale tegenstellingen benut en/ harts
tochten doet oplaaien, waar ze momen
teel niet zijn te bespeuren.
Copyright De Tijd-
Hamburger Abendblatt
c
Volgende aflevering
De prijs van de vrijheid
20 STUKS f u
Hij ziet het als een „treurig feit",
maar volgens de president van de Ne
derlandse landbouwcoöperatie „Holam-
bra" in Brazilië zal men het Neder-
Deze jongedame is secretaresse van aë minister van financiën van West-Nigerië.
Zy doet haar werk zo nauwgezet als haar collega's het doen in Europa of Amerika.
Maar terwijl ze daar een van de honderdduizenden zou zijn, behoort de perfecte
secretaresse in Afrika dank zij haar kundigheden reeds tot de kleine bovenlaag
van a'e „nieuwe elite".
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Christian Herter, heeft
gisteren op een persconferentie aue
vragen en speculaties over een topcon
ferentie afgesneden door te herhalen
wat president Eisenhower de vorige
week zei, namelijk dat de kwestie van
een dergelijke conferentie en wanneer
en waar deze zou worden gehouden
een voorwerp van overleg met andere
landen is. Vóór de voltooiing van dit
proces kon hij niets zeggen.
De minister zei dat hij optimistisch
wilde blijven wat betreft de resultaten
op de lange duur van de besprekingen
tussen president Eisenhower en pre
mier Khroesjtsjev van de Sovjet-Unie,
die onder meer de spanning aangaan
de Berlijn hadden verminderd en een
einde hadden gemaakt aan een sfeer
van bedreiging die de voortzetting van
onderhandelingen over de Berlijn-
se kwestie verhinderde.
Herter verklaarde dat er geen reden
is om het standpunt te verlaten dat de
Westelijke troepen in Berlijn blijven tot
de hereniging van Duitsland. In ant
woord op een vraag zei hij dat er tij
dens de besprekingen tussen Eisenhower
en Khroesjtsjev geen plan voor een
Berlijnse regeling was opgesteld.
Herter zei verder dat er aanwijzin
gen zijn dat de Sovjet-Unie en commu
nistisch China een nogal verschillend
standpunt innemen ten aanzien van de
kwestie van regeling der internationa
le problemen met vreedzame middelen
in plaats van met geweld. Hij -wilde
zich niet uitlaten over de vraag hoe
groot de meningsverschillen tussen bei
de landen zijn maar naar de uiterlijke
verschijnselen te oordelen was hij toch
van mening dat de Sovjet-Unie en Chi
na nauw en als goede vrienden samen
werken.
tandse volk moeten opvoeden „er uit te
gaan". „Dit volk ig krachtig en zal er
uit moeten breken, met als wapens zijn
handen en zijn kennis," zei dinsdag de
heer Ch. Hogenboom in het Haagse on
derwijsmuseum op een lezing voor het
instituut Nederland-Portugal-Brazilië.
Hü heeft op zijn dertiende reis vanuit
de Nederlandse Immigratiecoöperatie
in Brazilië naar ons land moeten con
stateren, dat „het mierennest groeit",
dat men graag een grotere vrijheid wil,
maar dat. de moed ontbreekt om de
stap van emigratie te wagen.
Volgens de heer Hogenboom is de wel
vaart in Nederland, hoe groot die thans
ook mag zijn en hoeveel respect de op
bouw na de laatste oorlog mag afdwin
gen, betrekkelijk. „In Brazilië heeft men
te vechten voor een bestaan, men moet
willen werken, werjeen en zelf verdie
nen. Dit moet iedere emigrant als zijn
Genesis meenemen. Draagt hij hierbij
ook een perfect vakmanschap dan dient
dit ook als een verzekering voor sue-
ces."
De president van „Holambra" deelde
mede dat men ginds op zes boerderijen
na vol zit. Er staan nu 130 boerderijen
van elk 25 hectare, die het „goed
doen". Er zijn opties genomen op uit
breiding van het areaal, waar Neder
landse boeren niet alleen een bestaan
hebben verworven, maar ook een ge
fundeerde toekomst.
Extern maakt de huidige economi
sche situatie van Brazilië een onzekere
indruk, doch deze moet volgens de heer
Hogenboom niet als het criterium gel
den. Zelf overtuigd van de mogelijkhe
den die een jong, maar zich in schier
niet te volgen tempo ontwikkelend land
als Brazilië biedt, meent hij, dat een
snelle groei uiteraard in een fase als de
huidige tot een zekere „inflatie" leidt.
Men zal daar overheen komen en met
de laaggewaardeerde cruzeiro valt in
Brazilië zelf redelijk te leven.
„Het Is geen kritiek, maar met de
tegenwoordige instelling van het Neder
landse volk het vragen om de veilig
heid die men door sociale en finan-
cieel-economische voorzieningen geniet
is het niet aan te raden te emigre
ren. Het wordt een mislukking. Met de
gebruikelijke methoden in de landbouw
bijv. Is het in Brazilië mogelijk in ten
hoogste vijftien jaar een investering
van 20.000 gulden terug te verdienen.
In Nederland duurt dit misschien een
generatie."
Grootscheepse intocht
Volgéns een overzicht van 1950 ge
publiceerd- door de Braziliaanse ambas
sade in Nederland kwamen tot dat
jaar meer dan 1.2 miljoen emigranten
uit nagenoeg alle delen van de wereld
Brazilië binnen. Deze intocht ziet Bra
zilië dat kortgeleden een nieuw eco
nomisch opbouwplan in werking heeft
gezet volgens president Kubitscheks
slogan „in vijf jaar een ontwikkeling
van vijftig jaar als een noodzaak,
zei dr. Atigusto Graeff. Braziliaans con
sul in Amsterdam-
Immigratie in Australië
Australië is van plan in het lopende
begrotingsjaar (van 1 juli 1959 tot 30
Juni 1960) 125.000 immigranten toe te
laten, o.w. 8.500 Nederlanders, zo heeft
de Australische minister voor immi
gratie, Downer, dinsdag in het parle
ment in Canberra verklaard.
Premier Khroesjtsjev van de Sovjet
unie is vanochtend 10 uur plaatselijke
tijd uit Vladivostok vertrokken, zo heeft
radio-Moskou meegedeeld. Zijn bestem
ming Is niet meegedeeld.
De premier heeft een bezoek aan Vla
divostok gebracht, na in Peking de tien
de verjaardag van de Chinese Volksre
publiek te hebben bijgewoond.
BUITENLANDSE
.KRONIEK
Het Verenigd Koninkrijk van Groot-
Brittannië en Noord-Ierland is
verdeeld in 630 kiesdistricten, die
ieder één Lagerhuislid aanwijzen. In de
meeste „constituencies" hebben de kie
zers de keuze tussen de socialistische
en de conservatieve partij, maar m
sommige districten kan ook een libera
le kandidaat worden gekozen. By de
jongste algemene verkiezingen, die op
26 mei 1955 werden gehouden, wisten
de conservatieven een flinke zetelmeer
derheid te behalen. Zij hebben de afgelo
pen vier jaar 346 plaatsen in het La
gerhuis bezet, tegen Labour 277 en de
liberalen 6. Een conservatieve zetel werd
door de neutrale Speaker ingenomen.
Het waren de tweede Lagerhuisverkie
zingen in de regeringsperiode van Ko
ningin Elizabeth. Ook de voorafgaande
verkiezingen, die van 1951, waren door
de conservatieven gewonnen, zij het met
een veel geringere meerderheid dan in
1955. Sinds het einde van de tweede
wereldoorlog zijn de Britten nu vier
keer naar de stembus geweest, en de
twee eerste na-oorlogse verkiezingen,
die in 1945 en 1950 plaats hadden, wer
den door Labour gewonnen.
Een merkwaardig gevolg van het
Britse districtsstelsel is, dat de ver
houding van het aantal stemmen dat
door de partijen behaald wordt niet pa
rallel loopt met de zetelverhouding. Dit
wordt bijvoorbeeld wel heel duidelijk ge
ïllustreerd door de cijfers van 1955, toen
de socialisten niet minder dan 12,4 mil
joen stemmen wisten te behalen, tegen
de conservatieven 13.3 miljoen, terwijl
Labour toch in het Huis een aanzien
lijke minderheid kreeg.
Het Lagerhuis speelt een domineren
de rol in de Britse staatsinrichting,
maar officieel wordt de wetgevende
macht in het Verenigd Koninkrijk ge
vormd door „The Queen in Parlia
ment", dat wil
zeggen door de
vorstin en de
twee Huizen van
het Parlement:
het Hogerhuis en
het Lagerhuis.
- Slechts bij bepaal-
de grote symboli
sche gebeurtenissen (als de Kroning of
de opening van het parlement door de
Koningin) komen de drie elementen
van de wetgevende macht bijeen.
Toen begin september de nieuwe
verkiezingen werden uitgeschre
ven, verwachtte men niet dat de
verkiezingscampagne een verrassend of
spannend verloop zou hebben. Door ob
jectieve waarnemers werd vrij alge
meen aangenomen, dat de conservatie
ven hun voorsprong wel ongeveer zou
den weten te behouden, en dat de re-
gering-Macmillan zich in ieder geval
zou kunnen handhaven. Maar naarma
te de verkiezingscampagne vorderde,
stegen de kansen van Labour op een
overwinning, en op het ogenblik houdt
men rekening met de mogelijkheid dat
Macmillan morgen wordt verslagen.
De Tories hebben hun campagne ge
voerd onder de slogan: „Peace and
Prosperity", vrede en welvaart. Wat
het punt van de vrede betreft, hebben
de conservatieven opgemerkt, dat pre
mier Macmillan met zijn bezoek aan
Moskou in het begin van dit jaar de
weg heeft gebaand voor de recente ont-
inoeting tussen Khroesjtsjev en Eisen
hower. Macmillan is door de conserva
tieven voorgesteld als de man die de
dooi in de koude oorlog heeft ingeleid.
Inzake het tweede punt van hun stryd-
kreet, de welvaart, wijzen de Tories op
het succes van hun huizenbouwpro
gramma en op de overvloed aan con
sumptiegoederen die de Brit de laatste
jaren ter beschikking stonden.
Labour heeft zich zeer critisch geuit
over de buitenlandse politiek van Mac
millan en diens minister van buiten
landse zaken. Lloyd/De socialisten zou
den een andere houding willen aanne
men tegenover de Sovjet-Unie, dan de
huidige regering. Gaitskell, de Labour-
leider, is voorstander van militaire
„disengagement" in Centraal-Europa.
Hij zou de Britse handel met het Sov
jet-blok uitgebreid willen zien, hij zou
de diplomatieke betrekkingen tussen
Londen en Peking willen versterken en
hij zou zelfs Rood-China tot de V.N.
toegelaten willen zien.
Labour verwijt de conservatieven dat
hun „welvaart" niet ten goede is
gekomen aan de massa van het
Britse volk. De grote zakenman heeft
het, volgens de socialisten, de laatste
jaren inderdaad heel goed gehad,
de eenvoudige burger is te kort geko
men. Een Labour-regering zou de in
dustriële produktie en de overzeese
handel willen doen toenemen. Gaitskell
is voorstander van een hernationalisa-
tie van de staalindustrie. Hi) w 11e pen
sioenen verhogen en de faciliteiten van
de nationale gezondheidsdienst vergro
ten. Hy heeft zijn kiezers beloofd, dat
de inkomstenbelasting onder normale
omstandigheden niet verhoogd zal wor
den. en dat de omzetbelasting op be
paalde goederen zal worden afgeschaft.
Maar op de uitgaven van de regerings
departementen, die van verkwisting be
schuldigd worden, zou, zyns inziens,
kunnen worden bezuinigd. Ook wil
Gaitskell optreden tegen het ontgaan
van de belastingplicht door zakenlieden
die hun „onkosten" zo hoog mogeiyk
°'"V[a>ar de conservatieven hebben aan
gekondigd, dat zy zullen blijven stre
ven naar een versterking van het En
gelse pond, en objectieve beoordelaars
hebben de vrees uitgesproken, dat
Gaitskells drastische sociale hervor
mingsplannen de stabiliteit van het
pond ernstig in gevaar zullen brengen.
De hele verkiezingscampagne is door
beide partijen op weinig stijlvolle wyze
gevoerd, zoals onze Londense corres
pondent uitvoerig heeft aangetoond.
Het was bepaald geen „fair play
Vrijdagochtend zal bekend zyn, of
de conservatieve regering zich heeft
weten te handhaven of niet. Een over
winning van Labour zou vele verande
ringen met zich meebrengen. Maar men
moet bedenken, dat een oppositie-par
tij wel heel radicale beloften kan doen.
maar dat zij, als zij de macht eenmaal
heeft gekregen, al spoedig door de om
standigheden gedwongen wordt tamelijk
cematigd te werk te gaan. Een koers
wijziging in de Britse politiek na een
eventuele Labour-overwinning zal nooit
zo spectaculair zijn als Gaitskell de
Britten de laatste weken heeft willen
doen geloven.
De Westduitse wijnbouwers en hun
collega's in Frankrijk zyn zeer goed te
spreken over de zomer van 1959, die
voor alle andere agrariërs een ramp
dreigt te worden aldus bericht United
Press International. Het jaar 1959
wordt, volgens Franse wRnkenners en
-bouwers, het beste wijnjaar van de
twintigste eeuw.
In West-Duitsland en Frankrijk heeft
de zon de druiven doorstoofd. Beter
nog, zeggen enkele wijnbouwers uit het
Rijnland en een directie-lid van het
Franse wijnexportconcern, dan de ja
ren 1947 en 1929, die voor wijnkenners
de beste wijnen sedert de eeuwwisse
ling hebben opgeleverd.
