J^ILde waterstand laagterecord NADERT i Wterdams waterleidingbedrijf voor enorme krachtproef H Rotterdam Amsterdam strijdt tegen verdovende middelen sa Psalmen in de landstaal Neem water mee! Foor </c thee H s&s «ft, van onze stranden in gevaar a&sk*1onzc ij. Ga niet in thee drinken Marihuana nam plaats van opium in BELANGRIJK GESPREK OVER Nieuwe mogelijkheden van het Klein Brevier fit ,4c1! i fe' da? Sn? SPECIALE AFDELING RECHERCHE TREEDT OP 12 ZATERDAG 10 OKTOBER 1959 PAGINA 13 nJ5> SP# BAARN (Van een onzer verslaggevers) ,echte Rotterdammers eendrachtig aan hun stad ver- !s 6eti^ater zo zijn zij ook één in hun eerlijke afschuw van het -j zij uit hun kranen tappen. Het Rotterdamse water Ihee vpf Weinige plaatselijke verschijnselen waarvoor zij zich rt 'kk*5 aiet-Rotterdammer lichtelijk schamen. Een kopje 'jerig fijne soort ook bereid, verliest in deze stad zijn ver- 0rtla en in plaats daarvan snuift men een kwalijk, gron- de wanhoop van elke huisvrouw. Maar de laatste b> blikbaar onvermijdelijke euvel zulk een omvang aan- toq e R°tter(iamse burgerij haar door de jaren gekweekte f-°t (jg tedt. Ook in Delft is in dit opzicht het Rotterdamse dele heeft laten varen en er iets van onbehagen is W .^at vocht, dat de waterleiding haar verbruikers te '*Ppen gestegen. Studenten boden het publiek op straat (j/Yaasje duinwater aan als een delicatesse, een verfijnd de Delftenaren helaas was ontzegd. KaaP Th' 6»f et is in Rotterdam sinds lang geen ongewoon verschijnsel meer, dat kostwinners, die buiten hun stad werkzaam zijn, 's toonds in de huise lijke kring terugkeren met een fles helder drinkwater bij zich, betrokken ergens in Den Haag en zelfs wel in Brabant. Nu de Rijnstand het laagte record gaat benaderen en de onaan gename smaak van het Rotterdamse water derhalve toeneemt, vinden steeds meer forenzen bij dit middel baat om 's avonds tenminste verze kerd te zijn van een lekker kopje thee. Sommige huismoeder passen een luxer middel toe. Zij schaffen zich mineraalwater aan, stellen dit een dag bloot aan de open lucht, zodat het koolzuur oplost, en beschikken dan over een heerlijke vloeistof, dienst baar aan vele doeleinden. En het Rot terdamse drinkwaterleidingbedrijf, dat zich werkelijk tot het uiterste in spant om uit de Rijn nog iets bruik baars te puren, geeft hun niet eens ongelijk Advertentie HOTEL ZEILER. In een le kla« hotel logeren t 9.—. Voll. pens., iet,"'"' lento i i, lift. Event dieet-keuken ronder prljsverh Maas h l 'ï7®bedrijf uit de lucht gezien. Duidelijk is te constateren, hoe men het water rechtstreeks WeekendprUs t 22.50 Eig W J Rowel iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiniiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ahs betrekt. Maar ruimte om een spaarbe kken te bouwen, waaraan dringend behoefte bestaat, is hier niet beschikbaar. tervuilde RIJN verandert k in GIFTIGE stroom groot spaarbekken, waar het water de tijd wordt gegund om zichzelf te reinigen. Met het huidige waterver bruik van 210.000 m3 per dag is het niet mogelijk voorraad te maken in het bedrijf aan de Maas. Op de Beren plaat komt 250 hectare terrein be schikbaar, alle ruimte dus om een groot reservoir te graven, waar Kot- De vraag is natuurlijk, wie de ver eiste investering moet betalen in de zuiveringsinstallaties van het Duitse industriegebied. Dit schijnt een zaak van internationaal regeringsbeleid, waarvoor het klimaat steeds gunsti ger wordt. Volgende week komt de Internationale Rijncommissie weer bijeen in Baden onder leiding van prof. dr. Jaag uit Zürich. Nederland zal vertegenwoordigd zijn door ir. Hopmans, directeur van het Rijkszui- veringsinstituut. De tijd, dat de machtige Rijn zo zui ver was als een heldere bergbeek, die de aangrenzende landerijen weldadig met zjjn kristallen vloed bevloeide be hoort .voorgoed tot het verleden. Maar aller inspanning is nu vereist om te voor komen, dat vadertje Rijn verandert in een vuile grijsaard. Hij brengt al het welzijn van dertig miljoen mensen in ge vaar. '^Vs>Ukte smaak van het Rotter- samen met de a»8 siV, 1947 i; uïe DUua het ïaagte- at'e k,eeït bere'kt. In feite lft'-U 1!lan n°8 hr. onbevredigend toen Is K v.p| °rrnaal functioneerde, VW» Oo c Van een noodtoestand ïïï-p'J'jfta bijna hetiaagte- i Kffehü1 Rii-Van een noodtoestand K*Nhtn°hen Ja5t steeds meer ge- s®.eti een open riool. JSNAai .horganlsche vervuiling ^V4\<zwd,?rft de kwaliteit van en b« de lage V1 t&tter{blth k ongeveer 7.60 *>3ts?t<Jamse spant me" zich bij k,°8 (iJot f®eks h„. waterleidingbedrijf, la Fnknkh et uitprik6 1 van de Nieuwe N71fiSte 5te,in °m het water NsfSr'de pfaat" en" In 1926 werd 1»% V>* zoll W-aa,r de Ri'n ons 6 schnniw 'Oder zich heel Vr)0(S*U! een sti behoort te hi3r en Gen fnd gemeten van «ÏS 3ft secotJrip ir,ansport van V Rpr morn„ Als men nu Om5»!?veelK° 013 onnieel per seconde tih'ik e(,ltio 'd mPs„land inkomt en in F w'is geko^?vo®,rd Yul1 Seen A «erk8e0IUkl"f mefee^rtool Vs m v«rw?hen H4?P ,van dertig mil- Ki o ^igin'o 'n ernstige ma- en d? middelen zijn R Om dit rpfilö Onvonn "•q L°'def. om dit reële gevaar Nt^ben waterschappen in au, ov.er mogelnke op„ai. J,„L Jjbl 1 igeiykc gevol En Rotterdam keus dan dagelijks p„ lerk verontreinigde ailn p wate,r Zo goed ton,.le onoaar kkerbouw. !re keus e sterk en het gerechtigheden te p -'nds Den Haag bh 7 wateriniaat heeft bij b-^rt>deV^nnerciar?SP bedri1f in 'in. h ook n?en deze verzor- I bihl' v5®'Dkkte vtnrt alI«e eüende is VK" honderd" .,n>t Roerge- °et pensen nf^0,"j strieën en 5 M\\in Dmtsï u',lozen OP R«n s br zOut)aap o m''nen üg" °°k al overlast door de chloride in V !fd"fthS~TS^'stTOomt4 if^enkef'cO- L.z?ut on° ^Lmet de Rijn IltC'h hP,,rut ons Is ae KiJn hp? Pdt zich dn bjnnen: Rot,- V^kri nietZilte water van HSSen twee t"üip'eidinp^n doordrmlro6 zee- d&t ne uLu't hl^driif. en de 5,tot het h? van' oosten, w„e chlortde-ln- lUiVftr- 2e ChloriH^S niets ;^HpW?ter ls tP? vervuiCke,'ndica- in» kit ha vp"^l£onsd%p?^an|?neataei: Het chloride-getal was twee jaar gele den nog maar 140, thans dus 315, maar als meest onthullende aanwijzing be schouwt de bacterioloog van het be drijf, dr. E. Molf, het cijfer, dat het zuurstofverbruik over een periode van 5 dagen aangeeft. Dit cijfer bedraagt thans 16,8 milligram per liter, een toe name van ruim 10 vergeleken met 1957. Conclusie: een bijzonder laag zuurstof gehalte, zodat men aan het leidingwa ter zelfs zuurstof moet toevoegen, afge zien van een reeks andere maatregelen om van het Rijnwater bruikbaar, of schoon ongenietbaar, drinkwater te ma ken. Men past in Rotterdam normaal twee zuiveringswegen toe. Voor de ene maakt het bedrijf gebruik van bacte riën, die per cm3 met 200.000 exempla ren zitten samengedrongen. Deze bac teriën, die het biologisch reinigingspro ces verzorgen, breken alle afvalstoffen totaal af. Na tweemaal filteren blijft er helder drinkwater over, maar met de huidige ongunstige samenstelling van de Rijn lukt het niet de grondsmaak ge heel te elimineren. Dat is dus de on aangename lucht, die het water in het Rotterdamse verzorgingsgebied mo menteel afgeeft. Deze biologische reini- Voor een combinatie van een biologische en een chemische reiniging van het Rijnwater is in Rotterdam een nieuw bassin in aanbouw, waarvan beter water verwacht wordt. Voor dit werk is een miljoen gulden uitgetrokken. Een indrukwekkende partij marihuana, die per schip werd aangevoerd en door de Amsterdamse politie in beslag genomen. (Van een verslaggever) De oude Chinees glimlacht. Met een tevreden gebaar grijpt hij de pijp van bamboe, de oliebrander en het perkamenten zakje met de donker bruine, kleverige substantie. Dan strekt hi) zich moeizaam uit op een houten brits en begint aan zijn pijp te smukken. Twee, drie trekjes schij nen voldoende te zijn. De oude Chi nees sluit de ogen en blijft roerloos liggen. Zijn gerimpeld gezicht ver toont een gespannen uitdrukking Deze wonderlijke rookpartij staat dui delijk omschreven in de internationa le opiumwet en is in hoge mate straf baar. Maar ofschoon de Amsterdam se politie de Chinees bij naam en toe naam kent, evenals zijn adresjes", laat zij de man vrij in zijn doen en laten. Zij weet dat hij een der laatste Chinezen is die bij tijd en wijle hun dagelijkse, vaak culinaire beslomme ringen van loempia's en fou jon hai móeten onderbreken om opium te schuiven, dat zij verslaafd zijn aan een passie waarmee zij onmogelijk kunnen breken. Zij weet ook dat de jonge Chinezen voor dit eeuwenoude gebruik niet meer voelen. Daarom bepaalt zij zich wat het opiumschui ven betreft tot een scherpe controle en besteedt zij haar grootste aan dacht aan een probleem dat de hoofd stad nog altijd in duistere en onge zonde nevelen hult: de marihuana. Nederland heeft een niet onbelangrij ke rol vervuld in het ontstaan van de opiumwet in 1919, die nadien herhaal delijk werd aangevuld en gewijzigd en tenslotte in 1928 geheel werd ver nieuwd. In de grote havensteden Rot terdam en Amsterdam werd de opium met vaak verrassend grote partijen aangevoerd, in de voor de smokkelhan del gebruikelijke zogenaamde „ruwe vorm". Ei\ zijn een aantal soorten opi um en al naar gelang deze soorten en de nog aanwezige voorraad, bepaalde men de uiteraard zeer hoge prijzen. Wat Amsterdam betreft, waren de klanten hoofdzakelijk de Chinese emi granten. In hun opiumkitten of „boar- dinghouses" kwamen zij bijeen om de opium te schuiven. Daarvoor maakten z{j gebruik van bijzondere pijpen, ver vaardigd van bamboestengels, waarin men de tussenschotten had verwijderd. In de afneembar kop van de opium- pijp was een kleine uitholling gemaakt, waarin men met behulp' van de zoge naamde opiumnaald een balletje opium deponeerde. Vervolgens draaide men de kop van de pijp rond boven de vlam van de oliebrander. Enkele keren flink inhaleren waren dan voldoende om de diepe slaap te veroorzaken met leven dige dromen vol ingebeelde zintuiglijke waarnemingen van dingen en verschijn selen. De „nieuweling" merkte al gauw dat hij er niet meer buiten kon. Ermee breken was onmogelijk. Verdrag in Den Haag Opium is het gedroogde melksap dat afkomstig is van de Papaver Somniverum. Behalve een grote hoe veelheid morfine, bevat opium ver scheidene andere stikstofhoudende verbindingen, zoals codeïne, narcoti- ne en papaverine. In geringe hoeveel heden kan het gebruik dienen als pijnstillend en als slaapmiddel en wordt daarvoor ook in de geneeskun de gebruikt. Het voortdurend overma tig gebruiken lijdt echter tot verlam ming van het zenuwstelsel en tenslot te tot de dood. Vroeger beperkte het opiumschuiven zich uitsluitend tot de Oosterse landen, maar raakte o.a. door de grote Chinese emigratie ook bekend in Amerika en Europa. De jacht op opiuri nam zulke vormen aan dat vele regeringen zich genood zaakt zagen uitgebreide maatregelen te nemen. In 1912 leidde een confe rentie in Den Haag, waaraan behal ve Nederland, China, Noord-Amerika en een aantal staten van Zuid-Ameri- ka, ook Engeland, België, Noorwe gen, Zweden, Denemarken, Portugal en Italië deelnamen, tot een zoge naamd opiumverdrag, waarin be paald werd gezamenlijk op te treden tegen de smokkelhandel- in verdoven de middelen en bereiding, verkoop en gebruik te1 beperken tot genees kundige doeleinden. Het .antal landen dat iich aansloot werd steeds groter en de controle scher per. Nadat de opiumwet een aanzienlij ke uitbreiding onderging en de bepa lingen nu ook golden voor o.a. cocobla- deren, ruwe cocaïne, „Indische" hen nep en de hieruit bereide schadelijke stoffen als hashish, esrar, chiras en djamba enz., kwam op 18 juni 1953 de zeer .ngrtjpende wetswijziging tot stand. Voortaan konden voor overtredingen straffen tot vier jaar worden opgelegd. De strijd tegen de opiumsmokkei is in Nederland niet zonder succes gestre den. Na de oorlog werd vastgesteld dat nog slechts als grote afnemers de Chi nezen golden, die nu eenmaal niet bui ten hun eeuwenoude gebruik konden. Doordat echter de belangstelling van de jonge Chinezen voortdurend terugliep daalde de vraag naar opium op de Ne derlandse smokkelmarkt. Daarentegen v£etlpSen in aan. i„ p:rmanga- 57 nog 36. Seta] in Js evenwel slechts voor tweederde n ,de produktie voldoende. Sinds 1954 wordt het resterend gedeelte langs che- miscne weg gezuiverd door toevoeging !wff en tizerchloride. Deze beide ;s'®nzun uit het water verdwenen voordat het in huis uit de kraan stroomt, zodat de „chloorsmaak" die men aan het water zou proeven, berust 01 ,ee,r?-, uw«dvertakt misverstand. In werkelijkheid proeft men eenvoudig de smaak van de Rijn, die zelfs met de drieduizend kilogram actieve koolstof (norit) welke dagelijks aan het biolo gisch gereinigde water wordt toege voegd, niet op te lossen valt. Enige tijd geleden ztjn draglines en bulldozers be gonnen met de bouw van een nieuw bassin, waar men een combinatie van de biologische en de chemische reini ging wil toepassen. Chloor komt er dan in het geheel niet meer aan te pas, wel iizerchlorlde en norit. De smaak zal dan beter ziln. wordt verwacht. Maar net nieuwe bedrijt op het eiland Berenplaat in de Oude Maas moet definitief uitkomst brengen. Het eerste crediet van 18 miljoen ls ver- 'eend, en er zal nog bijna 40 miljoen nodig zijn. Over vijf jaar zal Rotter- dam dan kunnen beschikken over een terdam zuiver drinkwater van goede smaak kan betrekken. Ook hier zal men het evenwel nog niet zonder norit kunnen stellen. In de goede oude tijd schijnt de Rijn zichzelf te hebben kunnen reinigen. De hoeveelheden vuil die werden geloosd, waren gering en tegen de tijd dat het water Nederland bereikte, was er geen spoor meer van over. Nu kan bij Lobith soms precies de baan van vuil gecon stateerd worden, die bijvoorbeeld in Keulen zich in de Rjjn mengde. Het stromende Rijnwater geeft de bacteriën geen kans zich afdoende op de afval stoffen te storten, en de verontreiniging, zoals die in Frankrijk en Duitsland is bewerkstelligd, heerst in vrijwel de zelfde mate wanneer de monding van de Nieuwe Waterweg is bereikt. Intus sen is daar ook nog het vuil van Rot terdam, rechtstreeks lozend op de ri vier, bijgekomen. De directeur van het Haagse waterleidingbedrijf, de heer J. G. E. Bolomey, maakt zich over deze vergiftiging van het water ernstig zor gen. Uit proeven is komen vast te staan, dat de stranden van Terheyde en Sche- veningen herhaaldelijk bloot staan aan invasies van vuil uit de Rijnmonding, vooral bestaande uit colibacteriën, dus van menselijke faecaliën afkomstig. Blijkbaar drijft het vuil, onvermengd met het zoute water, naar zee. zonder dat onderweg van werkelijke reiniging sprake is. Verdunning alleen is na tuurlijk niet voldoende. Stilstaand wa ter geeft daarentegen bacteriën de ge legenheid om het vuil afdoendé te be strijden. Amsterdam profiteert van deze zelfreiniging in de IJ-monding, waar de gehele stadsriolering loost en waar men zelfs niet behoeft te baggeren. Daarom is de heer Bolomey, zoals hij ons zei, een verklaard tegenstander van verde re vuilinjecties op de Rijn, en ook kant hij zich tegen het voornemen van Delfland om bij Maassluis een nieuwe riooluitlaat te bouwen. Onder de huidi ge omstandigheden voldoet de zee soms nauwelijks aan de eisen van hygiënisch badwater. In de Verenigde Staten kampt men met hetzelfde probleem. Vooral de Ohio dreigde enkele jaren geleden in vloeibaar gil te veranderen, en alle industrieën langs de rivier zijn nu verplicht zuiveringsinstallaties te bouwen, willen zij althans continu produceren. Met dit voorbeeld voor ogen zal men- er in de Riinoeversta- ten niet aan kunnen ontkomen om soortgelijke maatregelen te treffen. Internationaal overleg tussen Zwitser land. Frankrijk, Duitsland en Neder land oestaat al sinds enkele jaren Hoewei nu ook Duitsland las! begin! te ondervinden van de toenemende vervulling is het uiteraard Nederland dat de hardste klappen opvangt, en het is dus niet verwonderlijk dat van ons land de krachtigste impulsen uitgaan om de Rjjn weer schoon te maken. De uitgever Gottmer heeft in samen werking met prof. H. Schmidt uit Ro me het initiatief genomen, om enkele musici en liturgisten uit te nodigen voor een persoonlijk en besloten gesprek over de huidige practyk in de litur- gische muziek Twee objecten stonden daarbij in het bijzonder voor ogen: de Psalmzang en de zang van het Klein Brevier", van Pater Th. Stallaert CssR. Uit Frankrijk was aanwezig de be kende oère J. Gelineau S.J. Vbor België was de voornaamste vertegenwoordiger Lod. de Vocht, van wie kort geleden 24 psalmen zijn uitgekomen in een tekstbewerking van Joz. de vocht. Voor Nederland was uitgenodigd pater H. Meinders CssR.. die reeds langere tijd bezig is samen met de dichter Gabriël Smit psalmen te bewerken en te toon zetten. Een eerste bundel van 30 psalm gezangen en antifonen komt in novem ber uit bij Gooi en Sticnt te Hilversum. Tegelijkertijd zullen van deze psalmge zangen plaatopnamen gemaakt worden door Philips-Decca, die in de handel ko men. Als oudste en meest ervaren „Psal mist" sprak eerst Père Gelineau over zijn werk en methode. Hu bracht uit drukkelijk naar voren aat hij zich in zijn „Psaumes" tot een zeer bepaald genre beperkt heeft n.l. de z.g.n Psal modie responsoriale, waarbij hij voor ogen had het woord in een zeer sober, recitatieftoon voor z,cbze!f ta 'aten spreken. Hij Iaat dan 09k bet liefst de verzen van de psalm zingen door een solist, terwijl allen voor en na de anti foon zingen. Deze psalmodie responsoriale onderscheidde hij van de Psalmo die antifonale, die dient tot ondersteu ning of ter opluistering van een gebeur tenis of handeling Ook.,!j'ar zingen de gelovigen allen de antifoon. Hiernaast onderscheidde hij n°6 Psalmodie monastique waar de verzen In beurt zang gezongen worden door de Imker en rechterhelft van kerk of kapel. Tenslotte de Psalmodie chorale, waar de psalm meer de vorm aanneemt van fen lied gezoneen door heel -h"t volk Lodewijk de Vocht heeft, zoals hij zei zonder dit onderscheio voor ogen te heb- hpo eenvoudige volksmelodieën willen schrijven in afwisseling voor koor en volk, met eventueel meerstemmige mo- 8epaterdMeInders zette uiteen dat hi1 evenals Père Gelineau de verzen van de psalm het liefst gezongen hoorde door een cantor, die expressief en tref fend het geïnspireerde woord van God tot mens en van mens tot God in de zang weet te vertolken, terwijl alle aan wezigen voor en na korte acclamaties of keerverzen zingen. Als jongste „psalmist" had pa ter Meinders kunnen profiteren van de eerdere pogingen vooral van Gelineau, Père Deiss en Lod. de Vocht. Hij zei bewust een nieuwe vorm gezocht te hebben om enerzijds het. al thans voor ons gevoel, monotone van een te strak gereciteerde tekst en ander zijds van de Psalmodie chorale te door breken. Hij heeft wel een aan ons Ne derlands taalgevoel aangepaste strofi sche en oerijmde vertaling gebruikt van Gabriël Smit. maar deze vrij-ritmisch en melodisch bewerkt als een meer ge figureerde psalmodie. Wel heeft hü in meerdere psalmgezangen een meer stemmige reciterende koorbegeleiding achter de melodie van de psalmist (can tor). Evenals Gelineau geeft Pater Meinders een uitgebreide index, waarin het praktische gebruik van de psalm- Pater Meinders meende dan ook, af gezien van de kwestie of dit ideaal is, met het oog op heel het volk en het Nederlandse taalgevoel naar geest en hart, de beste tekst gevonden te hebben in de vertaling van Gabriël Smit. die op een voor de moderne mens indruk wekkende wijze de psalmen heeft ver tolkt. Tenslotte werd er nog gesproken over de betekenis van het z.g.n. „Klein Bre vier", dat reeds in zeven talen is uit gegeven. Dat is een verkorting van het brevier der priesters in de landstaal: Pater Meinders is hierin de medewer ker geworden van pater Th. Stallaert, die de grote promote* van dit kerkelij ke gebed is. Dit gebed is bedoeld voor actieve religieuzen en leken) Pater Mein ders is nu begonnen ook hiervoor mu ziek te schrijven in samenwerking met priesters en musici uit verschillende landen. Hg was ervan overtuigd dat hier nieu we mogelijkheden liggen ook voor pa rochies, seminaries en middelbare gezangen voor gemeenschapsmis en ve le andere gelegenheden wordt aangege ven. Er ontspon zich nog een korte discus sie over de verschillende vertalingen. Algemeen was men het er over eens dat de Fransen in hun ..Bible de Jéru- salem", waaraan Père Gelineau ook zelf heeft meegewerkt, een zeer verant woorde en muzikaal ook te hanteren vertaling bezitten. Enigen meenden dat wij voor litur gisch gejiruik per se een letterlijke ver taling als grondslag moeten hebben. Anderen echter merkten op dat een let terlijke vertaling, vooral van poëtische eezangen als de psalmen, niet per se de getrouwste weergave is van de in spiratie van de Psalmist. Bovendien z(ji er meerdere uitdrukkingen die nis zodanig de moderne mens vreemd zijn. Wat in deze echter wel het allerbelang rijkste Is, Is de vraag, voor wie zijn deze psalmgezangen bestemd? Hoe kun nen hedendaagse mensen de psalmen met begrip en liefde zingen? scholen, als vernieuwing b.v. ook van het „Lof". Met name de completen maar ook de metten bieden mogelijkheden. In Frankrijk heeft hij hiermee reeds veel bijval en succes. Voor Nederland hoopt hij binnen afzienbare tijd een bewerking uit te geven van deze „Korte Metten"; deze ziin naar zijn mening veel geschikter voor volksgebruik dan de vespers. Pater Meinders liet enkele opnamen horen van de muziekvolle completen en metten, bestemd voor actieve con gregaties en voor parochies. Deze is zeer eenvoudig en melodieus, gemakke lijk te leren, ook voor grote groepen. Algemeen was men ervan overtuigd dat men pas aan het begin staat van een vernieuwde Godsvrucht in bijbels- liturgische zin. Er was tijdens heel de ze bijeenkomst een diepe bekommernis maar ook een groot optimisme voel baar om zoals Pius X het uitdrukte: „Heel het volk in schoonheid te doen bidden". steeg de interesse voor een middel dat na de oorlog vooral door de negersolda ten van het Amerikaanse bezettingsle ger in Duitsland werd geïntroduceerd: Marihuana. Marihuana (hennep) is ae benaming voor de bloeiende of vruchtdragend# toppen van de Cannabis Sativa, waar aan de hars nog niet is onttrokken. Hiervan draait men sigaretten, die bij sterk inhaleren een zogenaamd prettig gevoel opwekken. Net als bij het ge bruik van alcohol werkt het in hoge mate ontremmend. De rokers zijn er van overtuigd alles aan te kunnen. Tijd en ruimtebesef kennen zij niet meer. Minuten lijken uren, afstanden zijn niet te schatten. Zij menen dat de vloer helt en dat de ruimte waarin zij zich bevin den enorm groo is. Via de Amerikaan se verlofgangers is de marihuana ook tot Nederland doorgedrongen. Vooral in Amsterdam ontstond een levendige handel, omdat juist daar voortdurend vraag was. Want al gauw waren het niet meer alleen de Amerikanen die zich ervoor interesseerden. Musici ont dekten dat het niet alleen bil kanaries, maar ook bij hen de muzikale gevoe lens stimuleerde en daarnaast nam de categorie van vooral jeugdige rokers steeds in omvang toe. Amsterdam aanvoercentra In Amsterdam dal als een van de voornaamste aanvoercentra geldt, heeft de justitie de bestrijding grondig aangepakt. Er kwam een speciale re cherche-afdeling, die zich uitsluitend met verdovende middelen bezig moest houden. Tv ee rechercheurs stonden dag en nacht klaar om een ondqpzoek in te stellen en eventueel tot arrestatie over te gaan. Uit onderzoekingen bleek dat de hennep vooral via de schepen werd aangevoerd. De bemanning ruil de deze in havenplaatsen als»Lorenzo Marques en Beira in Portugees Oost- Afrika voor een appel er, een ei bij de inboorlingen. Enkele oude kledingstuk ken waren al ruim voldoende om een fikse baal mee te krijgen. Eenmaal in Amsterdam vond men gauw genoeg „adresjes" om de boel kwijt te raken voor een pittig bedrag, als men bedenkt dat één sigaretje soms wel 3.- ople verde. Dit rookgif is wellicht het oud ste dat de wereld kent. Herodotus, de vader van de geschiedenis, verhaalt over de Scythen die zich regelmatig in dichte rookdampen van de hennep op hielden om er tenslotte zeer opgewon den en zelfs dronken uit :e komen. Het gebruik is than? over de hele wereld verspreid en heeft vooral in de Moham medaanse landen (200 miljoen hashish- rokers) en onder de jeugd van Ameri ka een ontstellende omvang bereikt. De naam marihuana is afkomstig van de Spanjaarden, die de hennep omstreeks 1550 naar Midden-Amerika brachten en spraken van Msria-Johanna. In grote wasteilen Ofschoon het tropische klimaat het beste is, kan de hennep ook in deze koudere streken groeien. Dat bewees een Amsterdamse „gebruiker" die op het dak in een paar grote wasteilen de hennep kweekte. Door de toene mende activiteit van de Amsterdam se politie zijn laatste jaren al heel wat handelaren en rokers tegen de lamp gelopen In de periode '55-'56 werden ongeveer elf verdachten voor geleid, in de twee volgende jaren on geveer dertien. Dit jaar zijn reeds vier overtreders van de opiumwet be recht en bevindt zich een vijfde in voorlopige hechtenis Verreweg de meesten van hen waren kleurlingen afkomstig uit Suriname en de Antil len. Zij monsterden op vrachtschepen naar Nederland, waar zij zich vooral in Amsterdam vestigden. In de hoofd stad met zijn gastvrije en tolerante gemeenschap konden zij goed aarden. Zij vormden e> een soort clan, die zo als j tijdens de jongste processen wel bleek, :eer gesloten is. Verraders konden er zeker van zijn onmiddel lijk uit de weg te worden geruimd. Veel gegevens over hun doen en la ten zjjn dan ook niet uitgelekt. Zo konden zvi hier in Amsterdam de han del in wat de Amerikanen ook wel „reefers" noemen ongestoord op poten zetten en flinke winsten boe ken. In Amsterdam wordt nog altijd ma rihuana verhandeld. De politie weet dat de grootste waakzaamheid geboden is eri stelt d.' 1 ook alles in het werk om de verschillende knooppunten van de aanvoer op te sporen. Zij werkt in nauw verband samen met Interpol, wat in het bijzonder van belang is voor de doorvoer naar de grote afnemer Duits land, nu Hamburg en Bremen wat de handel in marihuana betreft aan bete kenis hebben ingeboet. Om tot een nog doeltreffender bestrijding van dit kwaad te komen, krijgen verschillende ambte naren een speciale opleiding die hun kennis van verdovende middelen en de gevaren daaraan verbonden, in ruime mate vergroot. Tn dit verband moeten ook de lezingen gezien worden, die de nieuwe rector-magnificus van de Am sterdamse universiteit, prof. dr. J. Kok, binnenkort voor een drietal groepen politie-ambtenaren over deze onderwer pen zal houden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1959 | | pagina 13