s Lands Kroniek-
(^Klassieke muziek
op de plaat
ozart-opnamen
MAPRO
Giftige slangen
Geschiedenis van een hoefijzer
en een
dwerg
San Francisco
l
Heroen
miQVO&ïsWM
«asfsaslaft
V.
^eecham-herdenking van het
Requiem en drie symfonieën
A
4m
DE OOIEVAARS
Admiraal Dubbelwit
-4
J
5U«^S ff
kï: ,sti
GORDIJNSPIRAAL
tjA
ZATERDAG 10 OKTOBER 1959
PAGINA 15
tf.
iösst:
Wl V,
Sf.
5
Sinf-Nikolaas naar de emigranten Hij komt
niet meer uit
Spanje Actieve banketbakkers
$,<i>igratfe" ,van het Neder'
h
hfoch1 ^lL2!Moo
NOVA ET VETERA
Moskou: V.S. houden
inlichtingen over
Discoverer achter
Vanguard „praat teveel"
Liturgische weekkalender
Let op de gele bus
pE|
f-
PI i
b: Vf'
n o, I
h- <r
Ve'r
Li
Hijbkorn^0?t n-et meer uit
iti? en vaan vn#» Mu -far-away
knZln weer naar Nedeidanctse be-
«esptp; °at komt aiT ver af8e'egen
Van mr i„ nmaa door een
verte fSaris vóór h» W' Haveman.
s« baS?nw°ordiiir. emigratie, met
v«n ^etbakkérii s Van.de Nederland
er i£e'eden nB Teen 'aar zes, ze-
tion^eld Sint n ,ren vieren overal
ten „5 'eestdaS n al^lcks day. de na-
Uit ®verai ter Nederlanders moe-
eiifsp gsPunt von u z° was het
^kS^comm?^ 1 gesprek van de
^icoi/yvertelsarls met de banket-
üat bsfeest ,^Woordigers hc't Smt
ïetkci*' ZeiriZ! jen. en blijven vieren,
de ttiee p" de banketbakkers, wij
5ver?» Patio,,,? Ult dat gesprek groei-
Se 6e e gen== /ct!e' "Sim Nicolaas
Sevoei.illaai il die dit jaar al voor
fkllihl Eti iu, ^eel Nederland wordt
beef. Von, ,]aar is er meer belang-
'atirj Jipj d,e actie, die ten doel
8«h»f.16 tyni, uanders in het buiten-
d?p he ingrediënten te ver-
Y'ilj L Qj. *"B'v uicutcii tc vei
"«dtM Sint Kr eenmaal nodig .zijn
Voorrlandse Nicolaasfeest op goed-
latid, plge wijze te vieren, In het
'«1)1,;, <tmior„;. van net neoer-
^icni van j onds neemt de sti-
Wpasfeestn ,de viering van het Sint
'ik hl het buitenland, en na-
'•cn -Jvu.i,v,ijiaiiu, dl «'a-
teit-Jfcite n]:aal in de emigratielanden,
Wi; Van al in En ook de activi-
'icht worrip_ Nederlandse banketbak-
aand\esteld daarbij in een goed dag-
?*h troM enige zinnen, die de
'tastr?andip v ei?' hiet bestuur van het
ir.eil 'n ket .migratie-Fonds heeft, zo
samor,. rl°Pige werkplan ver-
~U WPrlci 1-1 rf rt^rwrir.V» 4- mni W/-.4
iem werKpiaii vei-
Werking gezocht met bet
Comité tot Viering van het Sint Nico-
laasfeest in het buitenland. De naam
van dat comité staat vermeld in de kop
van een op krantenpapier gedrukt
bundeltje Sint Nicolaasliedjes. De aan
dachtige lezer begrijpt al, dat dit bun
deltje wordt verstuurd naar Nederlan
ders in het buitenland. In de Engelse
vertaling van een van de zeven Sinter
klaasliedjes Zie ginds komt de
stoomboot komt nu de stoomboot
niet meer uit Spanje. Dat mag haast
wel symbolisch worden genoemd. Want
de Sint Nicolaas-pakketten komen uit
Nederland en bereiken de emigranten
en andere Nederlanders in den vreem
de via vei afgelegen landen, de „far
away lands"
Men heeft zorgvuldig overwogen
wat een Nederlander in het buitenland
nodig heeft om de sfeer van het Sint
Nicolaasfeest op te roepen. En dat was
niet zo moeilijk. Een banketletter, pe
pernoten, borstplaat, marsepein, spe
culaas, een chocoladeletter en een taai
taaipop mogen bij geen Sinterklaas
feest ontbreken. De Sinterklaasliedjes
kennen de meeste Nederlanders uit het
hoofd ibaar als steun voor het geheu
gen en als leermiddel voor de kinde
ren mocht ook een eenvoudig bundel
tje Sinterklaasliedjes toch niet verge
ten worden. En met een pakket van
deze inhoud kan nu elke Nederlander
zijn familieleden en \rienden in het
buitenland rond de vijfde december
verrassen De banketbakkers hebben
in deze een bemiddelende functie Zij
noteren de bestellingen en incasseren
het bedrag, dat voor Europa, Nieuw-
Zeeland. Nederlands Nieuw-Guinea,
Australië, Rhodesia, Zuid-Afrika. Ame
rika en Canada ruim driëentwintig
gulden bedraagt en voor de Neder
landse Antillen en Suriname, in ver
band met lagere vrachtkosten, ruim
eenentwintig gulden. En dan worden,
via het secretariaat van het Bedrijf
schap Banketbakkersbedrijf, dat af
rekent met ale administratieve romp
slomp, de pakketten verzonden. Die
voor Nieuw-Guinea zijn al weg, de
pakkejten voor Nieuw-Zeeland gaan
deze weelf op de boot en dan volgt in
oktober en november de rest. Bestel
lingen moeten niettemin vroeg worden
opgegeven.
De pakketten die drie kilo wegen,
worden verpakt in blik, plyo-füm en
karton. Dat heeft het verpakkingsin
stituut T.N.O. als de beste verpakking
aangewezen. Hoe de inhoud van de
pakketten moet worden samengesteld
om gedurende lange tijd fris te blijven,
heeft het Station voor Maalderij en
Bakkerij te Wageningen vastgesteld.
De prijs van de pakketten lijkt vrij
hoog. Maar de verzend- en verpak-
kingskosten van de artikelen zijn een
niet weg te cijferen, groot deel van de
prijs. De actie loopt goed. In 1954 wer
den bijna negenhonderd pakketten
verzonden, in 1955 het dubbele, in 1956
2537, in 1957 bijna vijfduizend en het
vorige jaar bijna vierenvijftighonderd.
En de cijfers voor dit jaar. voor zover
bekend, zijn weer gestegen ten opzich
te van 1958. De meeste pakketten gaan
naar Amerika, Canada en Australië.
Er komen zeer weinig klachten binnen
en betreffen, inclusief klachten over
verloren gaan van pakketten, nog niet
een half procent van het totaal aantal
verzonden pakketten En zolang de
hartewens van een Nederlander in
Chicago, die schreef: „Als er nog een
paar jonge banketbakkers zijn met on
dernemingsgeest laat ze dan in 's he
melsnaam naar Chicago kom err Bin
nen tien jaar zijn ze miljonair nog
niet overal waar Nederlanders zijn is
vervuld, zal de actie „Sint Nicolaas
Overzee" we) voortduren.
L laatste tijd verscheidene
°Pnamen van de platen-
iV a.s gekomen, waarvan Sir
v aijn ®cham een belangrijk deel
rekening heeft genomen
i"1? Hla0}816" daarvan lijkt mii de
vpe Van '«at 699 001 cl, die een le-
Requiem vastlegt, uitge-
leiding van de grote oude
J sit. a, u «tin Roval Philharmonic Or-
tot ,B.B.C.-koor en de solisten
R v Son- Monica Sinclair,
"U'o en Marian Nowakows-
ep de geschiedenis van het
i'llifr V°D? koe de opdracht die Mo-
a viw Hu-a Afving van een geheim-
t van'boodschapper het voor-
li"1 h„ Om, e naderende dood in hem
<s La men. Hij heeft slechts
t'lh obss^bymosa voltooid. Zijn leer-
«ikL'br- -
.•■aAst ayer heeft het piëteitvol in
,atph met gebruikmaking van
a^k'.Ret i v.an Mozarts hand vol-
1 u ch p inderdaad beter, dat het
Ns "'atihpben afgesloten geheel vormt,
N Mozart "het* "niet zelf vol
i, bIió1 *e|f': Want daardoor missen wij
va'n de laatste stijging en ver-
?l«Pk,5eblp®r het slechts half voltooid
,°0iri a. do, ^b- Betreurenswaardig is
MOZ
Wan
zlin leven voor" muziek bjj
w 1 Va hehKVan het Requiem geschre-
pf„"en. Nu kan men er slechts
bJiVou bip(. b,asie over hebben, die ove-
ui5aJboiq. ''een betrekking heeft op de
>9ar bp ziipUaken van het Requiem,
K,5asa„u,.tlele oeuvre, dat welis-
maar dat bij
vraag doet rij
er nog gekomen zijn. als
•W.bsachti ele oeuv'
bi,n: v Onri groot is,
l'l lJ?M zcm de v
Ip^bripp^er ®r nog gelu
1,w gan„ó ^geleefd en verder had
ÏNj^tekpb. pen vraag, die niet al-
Ni?C' dat w« uiteraard niet
9 hiÜ'e het n'et gecomponeerd is,
wLi het n gevoel tot uiting brengt:
6?r I hierv g VRrder kunnen gaan?
.W^.kostba an, ZÜ. het Requiem is een
,ij k Urr)tw documenten van de
ktii ].,?Se cultuurgeschiedenis en
?anl met1 |re9 naar deze opname
Jlp PagM. ..de indruk, dat hier een
1 ,bg on IOMin° 1s gerealisserd.
"th Aan Hu ar evenknie zal wach-
°bv00rptesiultaat Hgt batuurliik
he r-jriri haar meesterschap
bVp„bVer .beien ten grondslag, doch
*1? 0staan spreken ls futiel ten
h»ii, Sentip een herschepping, die
Vblkp het werk zo diep
Nt biPti barbe is deze uitvoering
*Miu8chsrn is iet-
Men h.°ge liggingen d°r
*et? bldi~ L? za' Z!in versterker dus
ailp fbahnjbopten afstellen. Het is
MoZa die men in handen van
'Vereerders zou wensen.
jÓ'iC' d'e aponf6 Mozart-Beecham op
to1"' ?„rie btana levert. 1699 023 CIA
S?5 PpR-V .^mfonieën. de „Pra-
ch'ha ,de -&l de „Haffner (K.V.
ISs aatótLar«'se" (K-V- 297). Van de
a»"'!)? zibp aiïlde hestaat in Bee-
«?hgpt;blaat-' feeds een opname op een
C b\>^e¥eS heeft ze hier dan nog
•Vl^bRp biiin de "Pruager -symfonie,
tjlrnrbaamS memng bfl de drie laat-
VpJ,9ti\'.blnp. -grote symfonieeën ge-
vSauhe^ ^rden. Evenals het „Re-
h^?'k|Keb 'k 00k deze uitvoeringen
1 opnamen van andere
OaivVheKKe hepaald alle hun
rAp hp hebben. Ik vond van wat
br?l)arriVan ri'kklng stond alleen de op-
fc'bw-jh van l? Haffner-symfonie door
hpechrhest p.5f.,num en het Concertge-
kpbfqp bi, Jbkv'aardig aan deze door
>1p1 'er ateel't d91 andere wat ik
kp hlpn e Hit I^ oham in de drie wer-
Vpn tn ?anrs»n a ambachtelijke op-
6>hi;°fbtSpnr;an men een vertolking
kb ^'-1 Me mn5? 1 ven^en
b'" l'Üge mnltale begriP. dat dit
hgpn'jer on .smeren spreekt Men
6 horen. Plaat drie openba-
mTnri"®b ftS^oh? van Otterloo
he^'bder voCa^°nik?r op een
Sp,Ód niet ab'rekkeiju-p mveau toch
iv'r -Musik opname teUdi'age ^ele"
Van llk für Sie" ,in„ d? Philips-
lkj, 'Sytnfon- "Prager" al= 20 zo'
bok he*l g"'!, «V 425) uan de -kin-
hledtIe„ "lotseC"!' en er
«Pret 'yriek g0ad ee«i„g sIaP klin-
openbaring komt het dan toch niet.
Een vriendelijke, aantrekkelijke uit
voering van Mozarts „Posthoornsere
nade" in D (K.V. 320) door het Or-
chestre de la Suisse Romande onder
leiding van Peter Maag kan men zich
verschaffen op Decca LW 50107, mu
zikaal en gevoelig, maar ook wel eens
wat weekjes.
Een van die werken, welke ons doen
huiveren bij de gedachte, hoe Mozart
nog verder had kunnen komen, ware hij
in leven gebleven, is het Adagio en Fu
ga in c K.V. 546, die men 'kan horen op
de 45-t. Philips 400 120 AE. gespeeld
door geen geringer ensemble dan I Mu
sici. Er bestaat een prachtige uitvoering
van op Columbia door Otto Klemperer
met het Philharmonia-orkest in een gro
te monumentale stijl. Bij de Musici
klinkt het werk, uiteraard in een kleine
bezetting, heel intiem en ragfijn Van
stemvoering. Ik prefereer dit laatste,
waarbij men de uiterlijke monumenta
liteit der middelen ontbeert om uit
sluitend geconcentreerd te worden op
de innerlijke monumentaliteit, waar het
om te doen is. Ook dit kan men een
standaarduitvoering noemen L.H.
Advertentie
veer entte
De vooraanstaande Russische ruimte-
specialist Ievgenji Fedorov heeft de
Verenigde Staten er van beschuldigd,
dat zij waardevolle inlichtingen over
hun Discoverer-rakettei. achterhouden.
Hij deed dit in het maandblad „commu
nist", het meest gezaghebbende orgaan
van het Centrale Comité van de Rus
sische communistische partij. Fedorov
zei dat de Discoverer een „geperfection-
neerder type raket is dan de Verenigde
Staten eerder lanceerden. Hij droeg aan
zienlijk grotere instrumenten met zich
en voerde een groot aantal metingen uit",
Fedorov voegde er aan toe dat de Ame
rikaanse wetenschaps nensen niets over
de resultaten ervan hebben meegedeeld,
noch iets over de baan die zü volgden
en de frequentie waarmee hun zenders
werkten.
Westelijke waarnemers zijn van me
ning dat wanneer de Russische verwij
ten juist zijn, de Amerikanen waar
schijnlijk geweigerd hebben inlichtingen
te verschaffen als represaille voor het
feit, dat de Russen dit ook herhaaldelijk
hebben gedaan.
Sivorov, een andere vooraanstaande
Russische geleerde, heeft in de ..Is-
weslia" verklaard, dat de Amerikaan
se geleerden aanvankelijk zeer ge
pocht hebben op de „spraakzaam
heid" van de eerste „Vanguard"
kunstmaan. Deze kunstmaan, die is
uitgerust met zonnebatterijen, zendt
nu al een jaar lang achter elkaar haar
signaal uit. Maar in plaats van een
voordeel vinden de Amerkanen dat
nu een plaag. Zij denken na over mid
delen om de „Vanguard" tot zwijgen
te brengen, omdat deze kunstmaan de
ontvangst van het signaal van andere
kunstmanen stoort, aldus Sivorov.
Waar
dat
w uitste
kt een volle
O.
ZONDAG 11 oktober: Moederschap van
D Vr.; eigen mis; 2 geb. van de 21e
zondag na Pinksteren; credo. pret. van
O. L. Vr.; wit. MAANDAG: Mis van de 21e
zondag na Pinksteren; groen. Utrecht en
Haarlem: H. Wilfridus, bisschop-belijder;
mis Sacerdotes; wit. DINSDAG: H. Eduard
belijder; mis Os Justi; wit. WOENSDAG;
H. CalHstus. paus-martelaar; mis Si diligis:
rood. DONDERDAG; H. Teresia van Avila
maagd; mis Diiexisti; wit VRIJDAG: H
Hidwig, weduwe; mis Cognovl; wit Utrecht
Groningen, Den Bosch en Roermond (be
halve in de kathedralen): Kerkwijding;
mis Terribilis); credo; wit. ZATERDAG-
H Margaretha Alacoque, maagd; eigen mis:
wit. ZONDAG 18 oktober: H Lucas evan
gelist; eigen mrs: 2 geb van de 22e zondag
na Pinksteren; 3 geb v. voortplanting van
het geloof; credo; pref. v. d. apostelen;
rood.
MAPRO-spiroal is sterk en soepel
en overal in huis te gebruiken.
Voor Uw gordijnen, de was. Uw
garderobe enz.
Enorm practisch, eenvoudig Ie be
vestigen en te verwijderen.
méér mogelijkheden met
ned. octrooi 74341
imimmimimnmmur.;:;:
Jiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiim
seert. Dit uitvallen, dat meestal ge
paard gaat met het gelijktijdig vooruit
springen van het rustende gekronkelde
slangenlichaam en het uitstoten van
lucht dat vergelijkbaar is met het
leeglopen van een fietsband is een
ontstellend gezicht.
Het opheffen van kop en hals, dat slan
genbezweerders voorgeven te bereiken
door de eentonige geluiden, die zij aan
fluiten of andere muziekinstrumenten
ontlokken, is slechts schijn. De bewe
gingen van instrument, handen en li
chaam van de slangenbezweerder bren
gen en houden het reptiel in de staan
de houding. Het is trouwens een vraag
of de fluittonen wel tot het bewustzijn
van het dier doordringen, want wel we
ten we dat slangen trillingen waarne
men, maar in hoeverre zr ook gelui
den verwerken, is nog niet goed bekend;
het oor is namelijk zeer zonderling ge
bouwd en een uitwendige gehoorope-
ning ontbreekt.
Meestal werken slangenbezweerders
met cobra's waarvan de gifttanden zijn
uitgetrokken. Daarbij moeten zij er
echter steeds op bedacht zijn, dat reeds
na korte tijd de reserve-giftanden in
werking treden, zodat ook die bijtijds
moeten worden verwijderd.
Hiermede willen we niets te kort doen
aan de behendigheid en moed van som
mige Brits-Indische- en Arabische slan
genbezweerders van verleden en heden,
die hun „betovering" uitoefenen op die
ren, die wel in het bezit zijn van een
Van oude tüden af hebben mensen ter lang wordt is een gevaarlijke, even- volledig gebit! Ongetwijfeld zijn er lie-
een afkeer gehad van slangen! Vooral als de Egyptische brilslang (waarme- Ren, die op bewonderenswaardige wijze
giftslangen vond en vindt men maar de door slangenbezweerders op Egypti- weten onbeschadigde cobra's hun wil op
griezelige dieren. sche markten wel wordt opgetreden). te leggen.
Er bestaan ongeveer 2300 slangen- Vaak treft men de cobra aan met op-
soorten en daarvan is een derde deel geheven bovenlichaam, de halsribben Als cobra s een prooi aanvallen, hou-
giftig, waaronder 7 pet. gevaarlijk voor tot 6 a 7 cm verbreed. den ZU deze vast totdat het dier door de
de mens, lezen wij in „Blijdorp-gelui- Af en toe valt de slang uit in de rich- 'o^eTking van het gift dood is. Adders
den". De cobra, die ongeveer twee me- ting van een argeloze bezoeker, die pas- daarentegen brengen hun prooi bliksem-
c snel een wond toe, waarna ze haar
milium
Tn:
„Kam maar op," lijkt de brilslang in aanvalshouding te zeggen!
NvXjiiiiiimimiimiiMMiiiiii
„Ik beef van de spanning"
roept ooievaar Gijs.
„Ik moet naar het zuiden.
Ik moet weer op reis."
„Ha," roepen de kind'ren,
„we gaan al, wat fijn!"
„Stop, stop," roept Papaatje
,Jk geef hier het sein.
Wel Moeder, hoe staat hetT
Is alles oké?"
Maar Moeder, het vrouwtje,
zegt lekkertjes „Nee".
„Ik heb nog geen zin, en
het is veel te jroeg.
Er zijn hier nog vissen
en kikkers genoeg."
„Ach, zeur niet," zegt Vader.
„Je maakt me nog d
We moéten vertrekken.
Het suist in mijn bol."
„Nou, ga dan," zegt Moeder.
„Het beste hoor Gijs!
Ik wens je een fijne,
voorspoedige reis."
„Wat dacht je," roept Vader.
„Hoe heb ik het nou!
Dan blijf il. maar hier.
Ik wil enkel met jou."
hebben zich in de middeleeuwen de be
langrijkste gebeurtenissen afgespeeld.
In de grote eetzaal van het kasteel,
die als een van de mooiste voorbeelden
wordt beschouwd van de binnenhuisar-
Iedere reiziger die van Londen naar chitectuur uit de twaalfde eeuw, han-
Schotland reist komt door het graaf- gen de muren vol hoe.fijzers, grote
meestal lolaten en wachten tot zij
wachttijd minder dan 10 seconden.
Bijtwonden, die cobra's elkaar onder
ling toebrengen hebben meestal niet de
dood is. Is de prooi een muis, dan is de
onvatbaarheid voor hun eigen gift heb
ben.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
schap Rutland. Als Ëngelands kleinste
O- en kleine, echte en namaak-hoef-
graatscnap met een oppervlakte van jjzers zoals het bronzen hoefijzer dat_ML
SVZmShJnerkante VA11: \s z'j.n door Koning George IV werd geschon- eeuw tot een van de "belangrijkste ha"
h!» li geschiedenis als ken, en dat ruim twee meter groot is. vens van de gehele wereld ontwikkeld.
?r!ditfe l« in Z^n blJzonder® De hoefijzers zijn de tolgelden aan San Franciico is in 1776 als een
7ib meV nli°nZer samengevat. Oakham, betaald door beroemde man- Spaanse nederzetting gesticht, in het-
J" ri™„ opmerkelijke persoon was nen en vrouwen in de afgelopen hon- zeifde jaar dus waarin de 13 Engelse
Rutland ui i \j i, i v.* derden jaren. koloniën aan de Oostkust zich aaneen-
twee echte steden helft hot htlmiv1nelS Volgens de overlevering moet ieder sloten tot de Verenigde Staten van
aantal bedraagt slechtó mm Vnrn Tt lid van de koninklijke familie en iede- Amerika. De Spaanse ontdekkingsrei-
overfge deel besfnit hSÏ '„ft re erie!matl een hoefijzer geven wan- zigers hadden reeds lang gezocht naar
vlooiend landschnn „„idÜn 1 neer hÜ of ZÜ voor de eerste maal het een goede haven aan de zeeweg naar
heuvels, beekjes en dorpjes met hfer kasteel van Oakham binnentreedt. de Philippijnen. Op de plaats waar nu
en daar het oude landhuis en de land
goederen uit vroeger tijden. t.
schap, is een aardf|eastad.n Het^heeft Y°^i<onin?.LhaAles,.L..Pa d^rg-W!rd ^In ^S^we^d ^Ifcllffornfë goud
(Slot)
Deze stad heeft zich in
ruim een
Twee mijl van Oakham ligt in een San Francisco ligt werd een militaire
dorpje een prachtig landhuis. In het sterkte gesticht die genoemd werd
dorpje maakte een dwerg zijn debuut naar de Heilige Franciscus van Assisi,
'OHo otinhl-on iron Ho It rortmonnovioA nviHn
een mooie kerk, die dateert uit de 14e opgediend in een koude vleespastei, ln JK4ii werd er m Gaiitorme goud
en 15e eeuw en men ziet er nog een waar bij op tafel uitstapte. Hij was gevonden wat. aanleiding gaf tot de
oude schandpaal, waaraan in vroeger slechts 45 cm groot en in livreikleding Gold rush. Duizenden trokken het jaar
dagen de boosdoeners ^p" het mam- gestoken. &§at "etK
plein werden gestraft. Toen hij dertig was had hij een leng- PA g0 d ar voor het op
Maar belangrijker dan dit alles zijn te van 1.05 meter. Hij stierf tenslotte op Tn iQDfi werr
voor de bezoeker het kasteel ep de be
roemde hoefijzers.
- In 1906 werd een groot deel van de
legftüd jg klemsite en.kleur- stad die toen bijna 500.000 inwoners
rijkste figuur uit de geschiedenis van t ]d d aardbevine en een ero-
In en om het kasteel van Oakham Ëngelands kleinste graafschap. te brand die na de aardbgeving uitbrak
cn drie dasen lani? woedde verwoest
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifii Dertigduizend gebouwen waren inge- werd volgebouwd en daar de hoogste
stort of afgebrand. Niet alleen vanuit heuvels ruim 250 m hoog en enkele°er-
Da's aardig," prijst Moeder.
„En hoor toch eens Gijs,
nou heb Ik opeens ook
zo'n zin in de reis."
„Dan gaan we," zegt Vader.
Maar Moe geeft het sein.
Dan vliegen ze weg
dooi het wolken gordijn.
VERA WITTE
iliilllillilililiiiliiiilllllllllliiiiiiiillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiim
de Verenigde Staten doch ook uit het
buitenland, werd aan de zwaar geteis-
van zeer steil zijn konden de verblufte
bezoekers door straten die een helling
terde stad hulp verleend en twee jaar van ongeveer 60 gr. hadden trams zien
na de ramp was de stad weer opge- rijden die aan kabels naar boven ge
bouwd en begon een nieuwe periode trokken worden en die bij het dalen
van grote welvaart
De stad werd voortdurend uitge- worden
weer door de kabel tegengehouden
kleurige bloemen zoals Jeroen ze in de
gewone wereld nooit gezien had. Langs
ven toegang tot alle kamers van de we-
Op de tweede deur stond; EETZAAL, gewone werem noijnjS^ien nad^ Langs reld Je behoeft slechts op het. leitje te
Een lakei opende de deur en Jeroen de tuinpaden stonaen geunge heesters schrijven waar je naar toe wilt en de
in bloei, er aan de bomen hingen de deur te openen om te zijn waar je
zonderlingste vruchten, rood en groen wilt. Zeil heb ik zo'n deur eigenlijk niet
en geel en rose en ^anje en paars en wit nodig. Want een kabouter behoeft slechts óan'slagroóm' rönder" a*ardbëien?*To'en
met zwarte stippeltjes. Allerlei soorten
vogels, waaronder Jeroen alleen maar
volgde Hazevoet naar binnen. Hi1 zag
een zaal even groot als de troonzaal,
eveneens met een gouden vloer en zil
veren wanden en met kristallen kroon
luchters waarin honderden kaarsen
brandden. Het gehele middenstuk van de
zaal werd in beslag genomen door een
onafzienbare lange tafel met een tafel
laken van glanzend tamast en met zilve
ren borden en vorken en lepels. Gouden
drinkkroezen stonden gereed bij de zil
veren borden, en honderden rode kaar
sen stonden in zilveren kandelaars op
de tatel temidden van prachtige kris
taM"o vazen gevuld met bloemen,
„Hier gaan we straks een hapje eten'
zei Hazevoet. die nog steeds plezier
had over Jeroens verbazing.
Ze keerden terug naai de vestibule
van het koninklijk paleis en gingen
binnen, ol liever naar buiten, dooi een
andere deur waarop stond: PALEIS
TUIN»En daar kwamen ze in de mooi
ste tulh welke Jeroen ooit 'an zijn le
ven gezien had He* water van tientallen
fonteinen klaterde in sierlijke bogen
neer in oekkens van vlekkeloos wit
marmer En in de marmeren bekkens
zwommen vreemde vissen in alle kleu
ren, met ogen als glanzende edelstenen
en lange vinnen als „ijden sluiers of
halfgeopende paraplu's. Het eras van de
perken was donkergroen en zacht als
dons. In de perken bloeiden vreemde,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiim
Dezer dagen was het 300 jaar gele
den, dat het stoffelijk overschot van de
in 1658 in de Sont gesneuvelde Neder
landse vice-admiraal Witte Cornelis-
zoon de With, plechtig in de Grote
kerk te Rotterdam werd bijgezet.
Op 29 maart 1599 werd Witte Cornz.
de With te Brielle geboren. Hij nam in
1616, op zijn zeventiende jaar, dienst als
kajuitsjongen op een Oost-Indiëvaarder,
en vertrok naar Java. Na enige jaren
kreeg De With bevel over een schip en
toen Admiraal Piet Hein op zijn merk-
waardige tocht uitging om de zilver-
vloot te veroveren, werd De With ge
kozen tot kapitein op het vlaggeschtp.
In een oorlog, waarin ons land zich
gewikkeld had om Denemarken tegen
Zweden te ondersteunen, stelde De
With zich beschikbaar. Hij streed tegen
een overmacht ter zee. Zijn schip ge
raakte op een zandbank en werd door
twee vijandelijke schepen aangevallen.
Twee uur lang beantwoordde hij het
vuur met onverschrokken koelbloedig-
heid. Tenslotte kreeg hij een kogel in
het dijbeen. De wond vlas dodelijk.
Toen viel het schip met zijn lijk de Zwe
den in handen. Dezen bewezen het stof
felijk overschot van de gesneuvelde held
alle eer en leverden het uit.
Te Rotterdam werd Corneliszoon de
With, Admiraal Dubbelwit genaamd,
begraven.
Het praalgraf van Witte de With, dat
in de oorlog zwaar werd beschadigd, is
geheel gerestaureerd en op z(jn vroege
re plaats in de Grote Kerk terugge
bracht.
breid, de ene heuvel na de andere
llllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllIllllllllllllltlltlllllHIIIIIIIIi
met de Zilveren Sleutel In de hand
een nele ham op tafel, en een hele
metworst, en een hele Gelderse worst,
en een hele leverworst, en een hele
Goudse kaas, zo groot als een karrewiel.
En omdat ze in die dagen geen roomijs
kenden, wenste Jeroen in plaats daar
van een grote schaal slagroom op tafel
en een hele schaal aardbeien. Want,
dach't Jeroen, wat heeft een mens nu
In 1936 werd de laatste hand gelegd
aan een lange sierlijke brug die San
Francisco verbindt met Oakland, een
stad op een afstand van ruim 10 km,
aan de overkant van de baai. De brug
de ooievinken en klaphoentjes herken
de, zongen en floten en -ïeielierden in
de .tmnen pt zigzagden uitgelaten boven
de boomkruinen Priëlen van glas en
„ristal stonden nalfverscholen in het
groen, en talrijke kabouters met leren
voorschoten vyaren bezig het gras te
maaien en het onkruid te wieden.
,,Je kunt het later allemaal op je ge
mak bezichtigen zei Hazevoet. ,,We
gaan nu eerst weer naar binnen.'
te denken aan de plaats waar bi) naar vvenste hij nog appelbollen en dampen-
toe wil, en hy is er terstond. Maar mijn de pannekoeken met stroop en rijste-
gasten hebben altijd erg veel plezier brei met krenten, en appels en peren
van deze deur. Probeet zeil maar eens. en sinaasappelen en kokosnoten en drui-
Jeroen nam de griffel en schreef na ven en meloenen. En omdat zijn vader
enig nadenken op het leitje: „De voor- van kotfje hield wenste Jeroen een
kamer op het dek van mpn woonschtp hele pot ko{fie 0 tafel> en voor Hans en
in Alexanderbaai. Nel een hele pot thee, en voor Rie een
Toen opende hij de deur en ging, ge- kan dampende anijsmelk. En toen hij
volgd door Hazevoet, naar binnen. En nog taartjes had gewenst en taai-taai
daar bevond hij zich waarachtig in zijn en borstplaat en knoopdrop en zuurstan-
eigen woonvertrek in Alexanderbaai. gen en veterdrop en duimdrop, en de
Hij keek door het raam naar buiten en kamer eruit zag als een grote uitver-
Ze Keerden terug naai de vestibule zag de zon glanzen op het wiegelende koop in snoep en levensmiddelen, verliet
en Hazevoet liet Jeroen de rest van
zijn paleis zien, de slaapkamers en de
boterfantstallen en de keuken en de
wijn,a"Hrr er» rle mii/iel-v/na! on He Ko-
ninklijke linnenkamer, totdat het Jeroen
schemerde voor de ogen van alle goud
en zilver en kristal en marmer en ivoor
en zijde en damast. Tenslotte stonden
ze voor de laatste deur in de vestibule,
die met het leitje en de griffel en de
natte spons in het porseleinen bakje.
..Wat is er achter deze deur?" vroeg
Jeroen.
„Dat," antwoordde Hazevoet, „is de
Ga-waar-je-wil-deur Er zijn maar twee
water van de baai. Links en rechts van hij de ouderlijke woonkamer. Hij keek
hem lagen ie andere woonschepen rustig door een kiertje van de Ga-waar-je-
heen en weer te schommelen. Kees de wil-deur toe, terwij] hij, nog steeds met
Schildpad zat aan boord van zijn schip de Zilveren Sleutel in de hand, de sla-
te vissen met een lapje rode flanel aan penden wakker wenste. En daar weer-
het eind van een stuk touw. En Admi- klonken van achter de "vonderdeur luide
raai Alexander de Beer zat in het want kreten van verbazing,
van zijn woonschip, de Houten Piraat, „De kabouters zijn weer hier geweest",
op de mondharmonica te spelen, terwijl jubelde Hans.
tsidoor de Ezel. met zijn grote grijze
hoed op en met zfjn ogen stijf dichtge
knepen, heen en weer liep langs de
oever, druk bezig met het maken van
ziin grote gedicht.
Jeroen keek om zich been in de ka-
zulke deuren op dc gehele wereld. Ik mei- Alles was precies zoals hij het ach- je-wil-deur, en Hazevoet zei: „Nu gaan
heb de ene en de andere bevindt zich
in het buis van de Wijze van Antrim."
„Dezelfde die de kippen terug ver-
anderde in mensen, nadat mijn stief moe-
dei het huis in brand had gestoken?"
vroeg Jeroen opgewonden.
Hazevoet knikte. „Dezelfde" antwoord
de hij. „De Ga-waar-je-wii-deuren ge-
tergelaten had. Alleen leek „lies nu wij zelf ook een klein hapje eten."
veel groter omdat hij zelf zoveel kleiner Hij ging voor naar de eetzaal. En Je-
was geworden En in de andere wand roen en de gehele hofhouding volgden
zag hij. naast de gewone deur van de hem naar binnen.
Een van de prachtige parken van San
Francisco.
Pannekoelcen met stroop!" riep Nel loopt over het Schatenand dat midden
in de baai ligt.
San Francisco ligt ten zuiden van de
38e breedtegraad en heeft een gematigd
klimaat, het vriest er bijna nooit en
het is er bijna nooit erg warm. Het
hele jaar door kan men in San Fran
cisco op straat bloemen kopen. Het
mist vaak in San Francisco daar er
vaak nevels vanuit zee binnen trekken,
doch de inwoners van San Francisco
opgewonden.
..Warme anijsmelk!" juichte Rie.
En Jeroens vader riep alleen maar:
..Heremijntijd!"
Jeroen sloot voorzichtig de Ga-waar-
DAAN ZONDERLAND, die erg trots zijn op hun stad kunnen
(Wordt vervolgd).
aan de hand van de statistieken be
wijzen dat in hun stad tweederde van
Grafmonument van admiraal
Corn, de With, tn de Grote Kerk te
Rotterdam.
huiskamer, een andere, kleinere deur
welke er vroegei niet geweest was.
„Dat is de achterkant van de Ga-
waar-je-wil-deur. waardoor wfl zo juist iiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiuiiiiiiilliiiiiilliiiniiiiiilllli hét jaar de zon schijnt!
naar binnen zun gekomen, zei Haze
voet ..Niemand kan dat deurtje zien
dan degenen di er door naar binnen
zijn gekomen."
Jeroen liep naar de wonderdeur, open
de haar en stapte, gevolgd door Haze
voet, de kamer uit. Zij bevonden ziet
wederom in de vestibule van Hazevoet
paleis. De Ga-waar-je-wil-deur viei gr
ruisloos achter hen in het slot.
„Mag ik alsjeblieft nog eens probe
ren?" vroeg Jeroen.
„Ga gerust je gang," zei Hazevoe;
„zolang je mijn gast bent, mag je alle
doen wat je hart begeert."
Jeroen veegde het leitje schoon m*
de natte spons en schreef met de gri'
fel: ,,De woonkamer bü mijn vade
thuis."
Vervolgens opende hij voorzichtig d
wonderdeur op een kiertje en keek naa
binnen. Daar zag hij zijn vader en zi;
broertje Hans en zijn zusjes Nel en Ri
aan tafel zitten Zii zaten hun midda-
maal te eten. en een grote schaal with
bonen dampte In het midden van de ta
fel Want Jeroens vader was arm, ei
ze aten drie maal in de week witte bn
nen. en drie maal in de week bruine bo
nen. en alleen op zondagen zuurkoi
met spek En taartjes kregen ze nooit.
„Wat tocht het hier in de kamer," zi
Nel tegen haar zusje
Jeroen narr snel de Zilveren Sleutr
ter hand en wenste ze alle vier in slaap
Aanstonds vielen zijp vadei *r zijn broer-
witte tje en zijn neirie zusjes achter hun bor
den in slaap Nu sloop Jeroen op zijn
tenen de woonkamer binnen en wenste
Gedeeltelijkoverzicht van San Franciscode baai en de brug.