liever armoede dan welvaart
prijs
ft Westen dreigt Afrikaanse staten
cian het Oosten te verliezen
J
^«1
I
De ondergrondse kerk aan
Ely PI
in
Lond
en
lJ
Franse industrie
voor olie nit de
gereed
Sahara
f
,^tt!raal niet fotografe"
k
W"
Zwarte rijkdom uit Hassi Messaoed
wordt via Le Havre aangevoerd
m
<k-
Blinkende stad in Normandië
"N
WAAR HENDRIK VIII CRANMER
ONTMOET ZOU HEBBEN
fast» j A
WITTE
KRUIS
WITTE KRUIS
ZATERDAG 10 OKTOBER 1959
PAGINA 9
<ktfcd yan GAu^ekeaanSe VrÜStaat'
Kvet loket1 hpnrt'lagtuig en stond
^^fapa,r
<8 S ,.v«n
door
e,*ik VERG
.-/. .-.
Volgende aflevering
l Waarheen leidt de weg?
DE 4Ckte PIJNSTILLER
van de vrii
!m noemen Conakry de na-
Met t Wefkust"- Dit was 'eeh-
V„er nieuw reden waarom ik zo bii-
«h* "Parojgi!ft'g(ynr V deze stad was.
Ho*" de ionM g4ef^^ertud de h°ofd-
S&t te laten tle tenci»de mijn
*r 't" uiin n stempelen. Ik heb an-
ifC? h"amht^1°etEn staan voordat
":iJ -Cte16' het "okot ver:
M voor i e een aanvraagfor-
be?eeMInreilV1SUm- aari- Ik
tSiL°0g dat ik ,en bracht hem on-
tVq'ghejfalk ln de gelukkige om-
Mï'ieli vertkeerde- h« de enige di-
L ?Bde be]ewfrpM°0rdigins van Gui-
r" h-cds een^u 11101 name in Ac-
r*t n: 't inter lsum ts? hebben gekre-
<T' w^noestte de boarnbte eeh-
.v!.a Dat rirnf j nieuw visum aan-
fn >lgeLdïUrde een kwartier.
^deas d" eenénT -"V"0 do douan*-
K hiün Af "ikaanlnt'gS-G keer g°dl1-
Lstl Pvprschno a reis dat ik een
b h> keer dat fkhet was de
L-.' Uitpakken eïT'a" °ifer he'vmaal
k j dat de douanp-hp-
^,at ziin j overhelTlden uitschudde.
Kht uit ovRe"«eii,Can0S- maar het
Vfc'd'. verzeke 5Ben van staats-
VkreSaUtoril^t We 'ater cen
heeft riar de Stad cn naar
■L'l V-_n°?men
die het idee
Parel van de west-
JVeyan ë.?™- Eon droom van een
5? r uit kan men uit-
cocos n'diA strand-boulevard
de ÊnÏÏ e" OP eilanden.
i;e»hMI1 de En^i V. en °P eilanden,
'Vhn»A,an verknn t dlohter Stevenson
l, k v',?dand". 01 toneel voor zijn
fejt^hthïimer6 P°rt'ersloge naar het
Rkkir.e dame zor-hL, Duitse consu-
V® ®n zei- rï1 het op in een klein
"Mev emocrat'i* u Ambassade der
rouw" che Republiek.
„ik
Hbv ehiocratic u Ambassade
rSOei r°uW" 7' .che, Republiek. .-
Kide Diiiton r. becheiden,
ho aderde bondsrepubliek.'
errnf|.Dan schudde ze
SS* in. Door een
mangabomen
van de premier
6 Fran, vo°rrr
Cn vvïm gouverneur ik meet w u-«>»<-«•«/1*%,» „rrc/ciujcuyujco^vu."
ribden*" .het Paleis fotograferen. ln .Mos/cou, ,en Dakar draagt hij ze nu dagelijks. Met de schrijver van onze
y.7ni nrti IfO lom COfi O 7l/l/irto -m n -VI ttinf «*l9 hil tinVi 1D.ieoionh
'-tjde p.1'®. de voormalige"^residentie Siss°k° Fatamba heet deze jonge man, met een enorme verzameling communis-
1 ra,nse gouverneur. Ik bleef t.lsclle insignes op de borst. Hij heeft ze verzameld op het „Wereldjeugdfestival"
'iVhoort rrlei een politieagent, die
tó' toeris«aCht hadv, ,?estaan-
'ts ant„ t? vroeg hij.
^la§ge0ver"de 'k' 'dournaüst'
p,bas ik toerist.
56r>dft ar> •- nse firma vi
Nii
artikelenserie Zwarte man wat nu?, onderhield hij zich in het Russisch.
ab\lanse firma verzocht ik een
d.aij "et een talenknobbel de vol-
'wat Pu
mee te gaan als ik
een interview zou af-
öB'""at tQU Trans is niet zo best, en
i°i)Vvilt S°ed kunnen gebruiken.
hem vragen?" vroeg me
i oT vVa' ebn lijk zien van de voor-
^(*?®d"S'6'd die ik in het vüostuig
Vstp.00 stpij6 jongeman, „ik wil u
'k v,feb" k laten, maar men zal mij
'iir'
e'd j
het
voor een grapje en nam
n.om. 's Avonds ontmoette
diplomaat. Ik vertel-
ldeS. het
vriendelijke tolk.
gen u .S'"aPie"- verklaarde hfi,
."ebben bijna zonder uitzon-
c ?nd ipt °P de politiek. Als u
„Sb hoiitipu8 °ngynstigs over de Gui-
l o»,arrestebS rijft- zal men de j°n"
Lp h bat hfi n of het land uitwij-
11 v6 toen U heen geholpen."
k ab de maar afgezien van de
"CUde-rin"® r953 reisde generaal
tnaaEde Fl-anse gebieden in
e ciaKte DronflfTflnria voor 7.iin
1958 reisde generaal
UiT ®b hiaaEde Franse gebieden in
tiu<V groTf- Propaganda voor zijn
eeadwet. Elk gebied moest
L'ltfy OÖUtonnmo ronnhltalr ivi He»
haJTj ae
ft „Scho0]«?n F de justitie en het ho-
Ik hjt, eb f'nT! n moesten voortaan
vv°rde^een1c?lapPelÜke raad in
terrjtfn geleid. In Frankrijk en
V'-Tbfdpn Urn, zou een volksstem-
V, .rheirfn. Sehouden en waar de
Wu.?d hst £en de "ieuwe grondwet
Lb'-ik Van aref£?-nde Sebied zich
®b. n de Gemeenschap af-
r "U 5e r
Gaulle zijn redevoering had
beëindigd, stond Sekou Touré, de voor
Guinee bestemde minister-president, op
en zei:
,,De tweeëneenhalf miljoen inwoners
van dit land verkiezen armoede in vrij
heid boven welvaart in slavernij."
Tevoren had hij zijn rede aan de gou
verneur voorgelegd. Er had iets heel an
ders ingestaan. Men zegt, dat De Gaul
le verbluft was, maar toch rustig ge
antwoord heeft: ..Dan wens ik Guinee
veel geluk."
Op de 2de oktober 1958 verklaarde
Guinee zich tot zelfstandige republiek
nadat volgens programma 1^.30.392 van
de 1.200.171 kiezers zich tegen de grond
wet van De Gaulle hadden uitgespro
ken.
Wat daarna gebeurde, wordt momen
teel ook door de in Guinee wonende
Fransen als een onvergeeflijke dwaas
heid bestempeld.
De tweeduizend in Guinee gelegerde
soldaten werden teruggetrokken. Ze na
men alles mee: wapens, uitrusting, te
lefoon, kazernemeubilair. De gendarme
rie vertrok en nam zelfs de uniformen
van de inheemse politie mee. Ambtena
ren en technici verlieten hals over kop
hét land. Een schip met een lading, dat
naar Conakry onderweg was, werd
naar Abidjan geleid. Guinee zag zich
voor een noodtoestand geplaatst, die ge
makkelijk in een catastrofe had kunnen
eindigen.
Twintig flinke kere's met revolvers
hadden de macht aan zich kunnen trek
ken.
Wapens van het Oostelijk blok
Tot nu toe is het niet duidelijk ge
worden of een verzoek om hulp aan de
Verenigde Staten inderdaad is gedaan,
maar onbeantwoord bleef, of dat het
slechts een propagandistische bewering
is, teneinde te rechtvaardigen, hetgeen
in de daaropvolgende dagen gebeurde.
Zogenaamd ongevraagd liep de Pool
se stoomboot „Wroclaw" de haven van
Conakry binnen. Nog twee schepen
volgden. Tsjechoslowakije stuurde
twaalf officieren, die de uitrusting en
de vorming van het nieuwe Guineese
leger voor hun rekening namen. Tsje-
choslowakije. Polen en de Duitse oost-
iV:t
dat sterk
afsteekt
«epers tn de wildernis, een
moderne luxe, die Erik Verg in Conakry aantrof.
zone, en later ook de Sovjet-Unie met
vijftien tot twintig man ambassade-per
soneel marcheerden op naar Guinee.
Om de verhouding met de Duitse
Bondsrepubliek niet te bederven, heet
de afvaardiging uit Oost-Berlijn „han
delsdelegatie", maar bezit toch alle
rechten van een ambassade. In een ijl
tempo werden handelsverdragen met de
landen van het Oostblok afgesloten.
Hoewel veel leden van het „Politbu
ro" van de „Democratische Partij
van Guinee", dat identiek Is met de
regering, marxisten en zelfs ingeschre
ven leden van dé Franse communisti
sche partij zijn, meende de westelijke
diplomaat, met wie ik sprak en die
een uitsteekend kenner van het land is,
dat Sekou Touré volstrekt niet van plan
is met het westen te breken.
Allessani Diop, de minister van voor
lichting. die ik interviewde, kwam juist
uit Hamburg en Hannover en sprak
over de hoop met de Bondsrepubliek
betrekkingen aan te kunnen knopen.
,,De regeerders in Guinee begrijpen
niet, wie ze het land hebben binnenge
laten. Zü geloven dat het oosten hun iets
cadeau doet. Ze merken niet, dat ze
voor de vrijheid een hoge prijs beta
len".
Dat zei de westelijke diplomaat tegen
mij, wiens naam ik om redenen van
geheimhouding niet kan noemen.
Alle rijkdommen helpen niets
Het gevaar bestaat dat Guinee het
bruggehoofd van het communisme in
West-Afrika wordt. George Padmore,
de adviseur van Nkrumah voor pan-
Afrikaanse kwesties, zei in Accra iets
tegen me, dat het overdenken waard is.
„Onze mensen hebben er geen ver
moeden van wat communisme is, maar
als de westelijke politici en de weste
lijke pers niet moe worden, elke vrij
heidsbeweging in Afrika communistische
subversie te noemen, dan zullen de Afri
kanen tot elkaar zeggen; Als hef de
communisten zijn, die voor onze vrij
heid strijden, dan moet het communis
me toch wel een goede leer zijn."
De politieke onafhankelijkheid is een
zaak en de economische onafhankelijk
heid is een heel andere. Er zijn weinig
economisch onafhankelijke landen in de
wereld. Voor Afrika echter is de eco
nomische onafhankelijkheid een onbe
reikbare droom.
De bananen van Guinee werden tot
nu toe door Frankrijk gekocht, tegen
een prijs die ver boven die van de we
reldmarkt lag. Guinee oogstte tot nu toe
80.000 ton bananen jaarlijks. Van oktober
1958 tot oktober 1959 nemen nu Polen
Tsjechoslowakije en de Duitse oostzone'
volgens verdrag 30.000 ton bananen van
Guinee af. Ze leveren daarvoor in de
plaats textiel, cement, schoenen, bier en
andere artikelen tegen een prijs waar
voor Guinee in het westen veel betere
kwaliteiten zou kunnen krijgen. Maar
het westen kan zijn bananen nu goed
koper inkopen. Met koffie, palmpitten
en aardnoten is dit eveneens het ge
val.
Waarschijnlijk hebben de Guinese lei
ders bij hun overhaaste zelfstandigheids-
verklaring aan een andere rijkdom van
hun land gedacht. Guinee heeft zeer
grote bauxiet-voorraden. Bauxiet is de
grondstof voor de vervaardiging van
aluminium. Maar rijkdommen in de
aarde helpen niets, als men niet de
technische kennis en het geld bezit, ze
naar de oppervlakte te brengen.
Wat het betekent een groot industrie-
bedrijf in Afrika te vestigen, kan het
beste diegene beoordelen, die er wel
eens een vanuit een vliegtuig heeft ge
zien. Met een snelheid van verscheidene
honderden kilometers per uur vliegt men
over een oerwoud, waaraan geen einde
schijnt te komen. Niets dan oerwoud,
hier en daar een rivier, soms een enke
le kraal of een dorp. En plotseling
rokende schoorstenen en hallen en ne
derzettingen. Hoe zijn ze er gekomen?
Men heeft straten en spoorwegen
moeten bouwen, men heeft het oerwoud
moeten openleggen, kort en goed, men
heeft iedere schroef naar een wildernis
m?jton hrenRcn, die voordien slechts
zelden door een jager is betreden. Nooit
zou een klein land eraan kunnen denken
de kosten van zulk een onderneming
zelf op te brengen.
De voornaamste bauxietiagen liggen
nabu Boké in het noordwesten van Gui
nee, op 120 kilometer van Conakry Een
Frans-Canadese maatschappij was
reeds met de aanleg van een spoorweg
erheen en met de bouw van een eigen
haven begonnen. Maar de positie vin
aluminium op de wereldmarkt is niet
ijheid
zo best, en hoe zich de politieke toe
stand in Guinee zou ontwikkelen wist
men niet. Zodoende werd de verdere op
bouw opgeschort.
De FRIA, een Internationale maat
schappij, waarin ook Duitse belangen
zijn vertegenwoordigd, zijn voor haar
150 kilometer lange spoorweg, voor de
nieuwe stad Fria met zevenduizend in
woners en voor de industriecomplexen
reeds bijna 360 miljoen gulden geïnves
teerd. De vervaardiging van aluminium-
oxyde, een tussenprodukt tussen bauxiet
en aluminium, zal volgens plan in het
voorjaar van 1960 beginnen. Oorspronke
lijk gingen de plannen van de FRIA ech
ter veel verder. De rivier de Konkouré
zou van een stuwdam worden voorzien.
De ter plaatse gewonnen elektriciteit zou
de aluminium-oxyde op de plaats waar
het gevonden werd in aluminium kun
nen omzetten. Daarvoor zou men 450
miljoen gulden nodig hebben. De We
reldbank was bereid een aanzienlijk
krediet te verlenen als Frankrijk er ga
rant voor zou staan. Op grond van de
veranderde politieke constellatie weiger
de Frankrijk echter de garantie, en de
aluminium-oxyde van Guinee zal naar
het aluminium-bedrijf Kouilou in de
Frans gebleven Congo en naar Edéa
in Kameroen gaan.
Een hoge prijs
„Liever armoede in vrijheid dan wel
vaart in slavernij", heeft Sekou Touré
verkondigd. Ze hebben de prijs van de
vrijheid betaald, ze hebben armoede
gekregen, ze zullen dit in de komende
maanden waarschijnlijk nog beter in
zien.
Maar de prijs, die het westen voor
deze les, die Frankrijk een ontrouw ge
biedsdeel wil geven, moet betalen, is
nog hoger. Voor het westen drgigt het
gevaar Guinee als eerste Afrikaanse
staat aan het oosten te verliezen.
In Duala, in Kameroen, praatte ik
met de 67-jarige hoofdman Akwa, die
zich nog heel goed de Duitse tijd van
Kameroen herinnerde. De oude man ge
bruikte voortdurend mooie beelden om
zijn bedoelingen aan me duidelijk te ma
ken.
„Om de gunst van een vrouw te ver
werven", vertelde hij, „verrast men
haar met geschenken. Welnu, Kameroen
is als een ongehuwde vrouw, het is vrij,
het kan zich door Oost en door West
geschenke laten geven, en dan kiezen.
Copyright De Tijd-
Hamburger Ahendblatt
ie de boeiende beke
ringsgeschiedenis van
de Engelse ex-commu-
nist Doug]as Hyde heeft ge
lezen „I believed" is de
titel die Hyde haar gaf, „Ik
speelde op rood" de naam
van de Nederlandse verta
ling herinnert zich, dat
een heel oud kerkje in een
Londense doodlopende straat
et een aanzienlijke rol in
speelt. Het is St. Etheldreda's
Church op Ely Place. Tijdens
maanden van innerlijke on
rust wisselde Douglas Hyde
dagelijks zijn gang naar het
bureau "an de „Daily Wor
ker" af met bezoeken aan
dit kerkje. Op één m dezelf
de dag schreef hij artikelen
voor dat communistische dag
blad waarvan hij de adjunct
hoofdredacteur was, en
trachtte hij 's morgens en
's avonds in dat kerkje te
bidden om „meer licht". Zit
tend tegenover een Maria
beeld, kwam hij voorlopig
niet veel verder dan het
mompelen van een dansliedje
dat hij zich ïerinnerde van
een grammofoonplaat uit zijn
jongensjaren: Oh sweet and
lovely lady be good oh
lady be good to meIn
dat kerkje in een Condense
doodlopende straat vond
Douglas Hyde de Weg, de
Waarheid en het Leven.
Vanaf het ondergrondse
station Holborn loopt men,
over Holborn Circus en langs
mkele van de oudste huizen
van Londen met hun zwart
en wit betimmerde gevels, in
een klein kwartiër naar Ely
Place. Hier en daar gapen
nog de wonden, door Duitse
bommen en raketten in deze
wijk geslagen, maar ook staan
er alweer reusachtige nieuwe
flats en andere gebouwen.
Plotseling staat men links
voor een zware ijzeren poort
en een korte straat, waar een
bordje u spreekt van „Ely
Place" en „St. Etheldreda's
Catholic Church".
De meeste toeristen en zelfs
zeer veel Londenaars kennen
deze pl^k niet, en toch is hij
een van de merkwaardigste
delen van de wereldstad,
zelfs uit louter toeristisch
oogpunt. Ely Place is een af
zonderlijke „vrijplaats" in
Londen, wier status werke
lijk niet voor niets de insni-
ratie leverde voor de film
.Passport to Pimlico". De
weinige bewoners van het
plein-He kiezen elk jaar op
het einde van december hun
eigen bestuur van zes „com
missioners" onder wie de
pastoor van de St. Ethel-
dreda-kerk: vóór zij stem
men, moeten zij aantonen dat
zij kunnen lezen en schrij
ven! Zij kiezen ook hun
eigen politiemacht, en heb
ben nog een „watc' man" die
de uren afroept. In één
woord, de oude geprivilegi
eerde status van Ely Place
brengt allerlei juridische
complicaties mee, zelfs voor
de bisschop met betrekking
tot de pastoor der kerk. Men
vindt de boeiende geschie
denis van Ely Place en zijn
oude kerkje nog het best-ge
documenteerd (en geïllus
treerd) in een boek van Lin-
wood Sleigh, waarvoor Dou
glas Hyde het voorwoord
zeer kostbaar was, nam twee
jaren in beslag. De kerk
werd weer plechtig terugge
geven aan haar bestemming
door kardinaal Griffin in
juli 1952, bij welke gelegen
heid mgr. Ronald Knox een
erudiete en fraaie homilie
uitsprak.
Natuurlijk heeft de Ethel-
dreda-kerk op de kleine Ely
Place, waar bijna niets dan
kantoren en een paar winkels
zijn, maar een heel klein ge-
heeft geschreven. Over de
wonderlijke St. Etheldreda
(modern: Ethel of Audrey)
schreef E. Wilcocks een af
zonderlijk boekje voor de
Catholic Truth Society.
De eigenlijke Sf Ethel-
dreda-kerk op Ely Place is
gebouwd od een ondergrond
se kerk, die gewoonlijk de
„crypte" wordt 'enoemd. De
zeer oude donkere, onder
grondse kerk met ha-ar zwa
re, zwarte balken moet oor
spronkelijk een Brits-Ro
meinse bedeplaats zijn ge
weest, gebouwd in 310. Waar
schijnlijk was zij de „kathe
draal" van Restitutus, die
toen bisschop van Londen
was. De bijna negen voet
dikke muren droegen aan-
vankelrk een stenen dak in
de vorm van een bijenkorf:
dit werd verwijderd toen in
1250 de bovengrondse kerk
werd gebouwd. Van te voren
was dit merkwaardige dak
echter al gedeeltelijk ver
woest bij een invasie van de
ook ons bekende Noorman
nen. In de dagen van Crom
well diende deze oudste En
gelse kerk eerst als gevange
nis. en daarna als ziekenhuis.
In de achttiende eeuw werd
zij ingericht als taveerne, en
werd een bekend bierhuis.
Voordat het gebouw in 1874
werd gekocht door de Fathers
of Charity (de „Rosminians")
was het weer in gebruik als
oDslagplaat.s voor laken en
stoffen. De laatstgenoemde
priesters herstelden er de
katholieke eredienst ,en heb
ben nog steeds het beheer
over het kerkje. In 1935 on
derging het wederom een
grondige restauratie profes
sor Lethaby kon de boven
grondse kerk echter nog al
tijd noemen „a perfect ex
ample of the most elegant
Edwardian work". In de
tweede wereldoorlog werden
dak en ramen door Duitse
bommen echter zwaar be
schadigd. Het nieuwe herstel
dat in oktober 1950 begon en
tal parochianen. Maar deze
weinigen betuigen, tegelijk
met de „Society of the Friends
of St. Etheldreda's", keer op
keer, o.a. door hun werk voor
het restauratiefonds, hun aan
hankelijkheid aan deze histo
rische plaats, een uniek re
lict van het oude, katholieke
Londen en van het oude, ka
tholieke Engeland.
In zijn zeer lange geschie
denis ontving het de sporen
van vervolging en onderdruk
king. Zo houdt men het er
voor, dat Hendrik VIII voor
het eerst de beruchte Cran-
mer ontmoette in de klooster
gang die naar de kerk leidt.
En wat is uit deze ontmoe
ting voor de katholieken in
Engeland niet gevolgd!
Tegenover de ingang van
de bovenste kerk ziet men
een wapenschild van het
Engelse Koninklijk Huis. in
eikenhout gesneden; dit was
een teken van de koninklijke
suprematie Het dateert uit
de tijd van Karei I. Het ste
nen voetstuk in de crypte,
waar nu een afbeelding staat
van de Moeder van Altijd
durende Bijstand, was oor-
SDronkelijk een stuk van het
„Preac' ing Cross", at vóór
de brand van 1666 buiten de
St. Paulskathedraal was op
gesteld. -len andere merk
waardigheid. herinnerend aan
tijden van vervolging, en
waarvoor speciaal Engelsen
een mysterieus antzag koes
teren, is d volgende die sa
menhangt met de bekende
„Doleful Evensong" of ..Fatal
Vespers" Op zondag sep
tember 1623 verloren onge
veer honderd mensen het le
ven, doordat een vloer van
een bovenzaal in het huis
van de Franse gezant in
Blackfriars bezweek. Deze
goede lieden waren daar in
het geheim bijeen, om een
dienst bij te wonen en te
luisteren naar een preek van
pater Drury S. J. Achttien
van de slachtoffers liggen nu
begraven dicht bij de Piëta
in de crypte van St. Ethel
dreda's.
Ely Place heeft ook enige
betrekking met Shakespeare,
maar vooral met Dickens. Op
het einde van de veertiende
eeuw was John of Gaunt ge
woon de Mis bij te wonen in
Elv, nadat zijn eigen paleis
door de menigte van Wat
Tyler in brand was gestoken.
Hij stierf in Ely House in
1399. Het verhaal van zijn
dood verneemt men in
Shakespeare's „Richard II",
Act II. scene I. En in Shake
speare's „Richard III" vraagt
Gloucester aan de bisschop
van Ely, hem wat van de
„heerlijke aardbeien" te zen
den die in de bisschoppelijke
tuin werden gekweekt!
Maar, r jals 'ij zeiden,
vooral Dickens herinnert ons
nu en dan aan Ely Place.
Bleeding Heart Yard die ge
noemd wordt in „Little Dor-
rit", ligt aan het einde van de
doodlopende straat in Ely
Place. In Ely Place zelf
woonde Mr. Waterbrook die
voorkomt in „David Copper-
field", en ook .Jaggers, de
„sollicitor" uit „Great Expect
ations". En het was in de
Black Buil, -vaar nu Gama-
ges gevestigd is. dat Sairey.
Gamp Mr. Lewsome ver
pleegde. Ten oosten van Ely
Place vindt men ergens 144
Saffron Hill, de plaats van
Fagan's keuken uit „Oliver
Twist". En op .72 en 53 Hatton
Garden stond de politiepost
waar Oliver werd'vastgehou
den, nadat hij Mr. Bronlow's
zakdoek had gestolen! Ten
slotte: de brand van Lang-
dale's distilleerderij bij de
Gordon-opstand in 1780 heeft
Dickens beschreven in „Bar-
naby Rudge"; deze nuttige
instelling stond in Holborn.
tegenover Leather Lane.
Toch is het niet op de al
lereerste plaats >m deze laat
ste herinneringen da' wij
zouden wensen, dat katholie
ke bezoekers van Londen
méér aandacht schenken aan
Ely Place, noch allereerst om
de fraaie eothieken en de ge
brandschilderde ramen van
zijn kerkje, vóór alles mogen
zij bedenken, dat Ely Place
met St. Etheldreda's in Enge
land een zeer bijzondere en
geheiligde plaats is, die door
een lange en bewogen ge
schiedenis is verbonden met
het eden. Daarom mogen de
katholieken lie Londen be
zoeken, meer dan gebruike
lijk is hun schreden richten
naar de genoemde kerk. zo
als o.a. gedaan wordt door de
katholieke journalisten van
Fleet Street en de katholieke
medisch - studenten van Lon
den, die deze kerk min of
meer ns de hunne beschou
wen.
Londen. DE VISSER
Hier, op deze zelfde plek, ging men vijftien jaar
geleden nog op de konijnenjacht. Thans verheft er
zich rustend op vele duizenden palen, die zijn ge
slagen midden in de moerassen van de Beneden-Seine,
moerassen, die deze streek soms bijna tot een eiland
hebben gemaakt een raffinaderij met een capaci
teit van 3.6 miljoen ton ruwe olie. En er wordt thans
druk gebouwd om die capaciteit te verdubbelen met
het oog op de verwachte aanvoer uit de Sahara, uit
Hassi-Messaoed. Toen de Tweede Wereldoorlog uit
brak, was dit de grootste raffinaderij van Europa. Er
was op dat ogenblik een voorraad van 400.000 kubieke
meter olie aanwezig, een voor de hand liggend ope-
ratiedoel dus voor de Duitse tanks, die onmiddellijk de
lucht kregen van deze „drinkplaats" voor hen. Het
Franse hoofdkwartier gaf daarom opdracht de voor
raad in brand te steken. De zwarte wolken dreven tot
boven Parijs. De Duitsers demonteerden later het
grootste deel van het materieel en zetten dat op de
trein naar de Heimat. Na de bevrijding kon Frankrijk
de hand leggen op ongeveer honderd wagons met ma
terieel, die door sluwe stationschefs verborgen waren
gehouden. De Duitsers hadden een nauwkeurige boek
houding over hun plundering opgezet; daarom kon
men een deel van het overige materieel, voor zover
het althans was gespaard voor geallieerde bombar
dementen, terugvinden. Maar 20.000 ton materieel was
toch definitief verloren geraakt. Thans verlaat iedere
dag 300.000 ton eindprodukt de raffinaderij, die weer
is opgebouwd door de Compagnie Frangaise de Raffi
nage, een dochtermaatschappij van de Compagnie
Frangai.se des Pétroles. Met haar beide raffinaderijen
één in Normandië en één in de Provence, is deze groep
de voornaamste producent van olieprodukten in
Frankrijk.
De raffinaderij in Normandië is een
enorme open-lucht-fabriek. Men treedt
een stad binnen, die wordt gekenmerkt
door een elegante, maar vreemde me
taalbouw. Alles is er zindelijk, nauw
keurig, meetkundig. Reusachtige distil-
leertoestellen, rijzige torens, ontelbare
reservoirs in de meest verschillende
vormen, bollen, cylinders en combina
ties van het een en het ander, een wir-
van buizen en pijpen, talen aderen,
waardoor het bloed stroomt van dit be-'
drijf: de aardolie.
En dat alles schittert zilverachtig in
de zon.
Een pijpleiding van 16 km lengte
voert uit Le Havre, waar de schepen
liggen gemeerd, de ruwe olie aan uit
het Midden-Oosten of uit de Sahara, de
legendarische zwarte rijkdommen uit
Hassi-Messaoed, in beperkte hoeveelhe-
de nog, maar toch reeds een symbool
van de onbeperkte beloften van morgen.
Franse aardolie.
Twee andere leidingen zorgen voor de
afvoer van de eindprodukten, die aan
-x. -t
->».•> v
b'iders zijn hier Desig piet ae aunieg van een siaien arena, die straks 40 miljoen
liter aardolie uit de Sahara zal bevatten.
boord van de tankers worden gebracht.
Na de distillatie gaan sommige zware
produkten naar een indrukwekkende in
stallatie: de grootste katalytische
kraakinstallatie van Europa. Daarin
circuleren voortdurend 270 ton van de
allerfijnste deeltjes aluminiumsilicaat
(er gaan tien miljoen in een kubieke
centimeter), die de reactie opwekken,
in de loop waarvan de zware moleculen
worden „gekraakt" en de koolwater
stofverbindingen ontstaan, die de bes
te „supers" vormen. Het heeft een jaar
tijds gevergd, de arbeid van 900 werk
krachten en de gecombineerde inspan
ning van 33 ondernemingen om deze
ultra-moderne installatie tot stand te
brengen. 96 Procent van het materieel
is Frans.
In de Sahara heeft men in 1953 de
eerste boringen verricht en van 1960 af
hoopt men daar meer olie te produce
ren dan de totale produktie van West-
Europa, die ongeveer 10 miljoen ton
per jaar bedraagt. Toen president De
Gaulle een jaar geleden te Constantine
zjjn vijfjarenplan voor Algerije ontvouw
de, noemde hij de oliewinning in de Sa
hara als een van de voornaamste fac
toren. Ook de Algerijnse rebellen besef
fen het grote belang, dat de oliewin
ning in de Sahara heeft: voor Frankrijk,
voor de Communauté of voor hen zelf.
Niet alle olie uit de Sahara zal overi
gens in Frankrijk worden geraffi
neerd. Zeven maatschappijen, waartoe
behalve de Compagnie Frangaise des
Pétroles en de Compagnie "rangaise de
Raffinage ook behoren de Standard Oil
of New Jersey, de Béryl Algérie. de
Mobil Oil Frangaise, de Société Fran
gaise des Pétroles B. P. en de So
ciété Shell d'Algérie, hebben vorig jaar
een andere maatschappij opgericht, die
werd belast met de bouw van een raffi.
naderij nabij Algiers. De capaciteit van
deze raffinaderij moet 2 miljoen ton per
jaar bedragen.
Een buisleiding van 700 km. van het
centrale Sahara-olieveld loopt naar
Bougie aan de Middellandse-Zeekust
Tegen het eind van dit jaar verwacht
Enkele keren per jaar maken personeels
leden van de Franse benzinestations een
tocht naar een raffinaderij. Hier neemt
een groep de uitbreiding van de raffina
derij in Normandië in ogenschouw.
men door deze leiding reeds een hoe
veelheid olie te kunnen pompen, die
neerkomt op een jaarproduktie van 4
miljoen ton.
Zeker twaalf miljoen ton moet dan el
ders worden geraffineerd en daarom
werken de arbeiders in Normandië
thans ijverig aan de bouw van nieuwe
stalen arena's, die straks de overvloed
uit de Sahara zullen bevatten.
(Copyright
ABC-press)
Advertentie
Rugpijn... maar ook andere
plagende pijnen vaagt u
prompt weg met
WITTE KRUIS
Tabletten, poeders, cachets t
