*Qus Adrianus VI was de
laatste niet-Italiaan
Ze*»«e
Grootste imoorteur van voer-
granen in Eurooa 60 jaar
Prof. Beaufort bepleit op
richting V .N.-adviesraad
Oekraïnse ballingenleider
tefan Bandera
beg
raven
Het vervoerprobleem is voor
Ameland uit de wereld
V'
D
IR
Enig en enig is twee
tweehonderd kransen bij het
graf van vermoorde strijder
Tijd om
af te koelen
WOENSDAG 21 OKTOBER 19S>
PAGINA 7
rianvs
be vele beschouwingen, die in
het vijfhonderdste geboor-
ty;;te jaar aan Adriaan VI ge-
de 2Ün, spreken haast alle van
jv ..enige Nederlandse paus".
v0o wijze van voorstellen komt
ft uit een nationaal minder-
jwarc^gheidscornplex. We schij-
2o ingenomen met de hoge
^erkiezing, dat we ons haasten
tiit een bescheiden plaatsje
ge Ser> de grote mogendheden te
jvVen- De werkelijkheid is anders.
ee, ei%e paus van de laatste
wen, die geen Italiaan was,
^n Nederlander.
s-Wïf
Verkoop onder valse
voorwendselen
6 maanden geëist voor
misbruik van vertrouwen
Concierge omgekomen
door kolendamp
Albert Heijn 400.000
klantenobligaties
geneesmiddel
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Landbouw-coöperatie Centraal Bureau
In afgelopen boekjaar: 430 miljoen omzet
tegen 138 miljoen tien jaar geleden
„Sociale V.N.-programma's coördineren"
waar warmte helpt,
helpt PHILIPS Infraphll beter
denk daaraan ook bij rheumatiek en verkoudheid
Prijzen: 29.75 en
Minister-president spreekt
over vluchtelingenjaar
Feestelijk licht... GOUDA kaarsen!
PRINS BERNHARD
IN BRAZILIË
Generaal Marshall ten
grave gedragen
Onderscheidingen
Haarlemse rusthuis
kwestie voor Hoge Raad
Zaak verwezen naar
Amsterdamse Gerechtshof
Pater P. Hackmann
S.V.D. op Flores
overleden
Tweede plaats voor
Velstra in Brussel
Uniforme regelingen nodig in verband
met toenemend aantal toeristen
Het locale pausdom
0raf van de Engelse paus, in de crypte van de Sint
Pieter: Hadrianus en niet Adrianus.
Het graf van de Nederlandse paus in de Santa Maria dell'
Anima: Adrianus en niet Hadrianus.
hoor ?an VI Is de Nederlandse paus.
«et aldus te stellen, onderschei-
lie _WU hem van de pausen, die uit Ita-
eboortig waren. De laatste zes eeu-
geh hebben Italianen de tiara gedra-
AUeen de Utrechter en twee Span-
NSt doorbreken de reeks. Daar
«ta^Senoemden nog uit één familie
Vl .en de Borgia's is Adriaan
W eidg in zijn soort, maar niet de en-
Wof tussen andere naties. En zulks
heti' luist gesuggereerd. Bezien we
^tale aantal pausen, dan zijn er op
b 58 niet minder dan 203 Italianen
i»i0jj0ineinen. En onder de laatsten
*0rn we dan vóór alles de pausen uit
&ta verstaan. De Kerk moge een su-
«th.'hationale instelling wezen, haar be-
Va,rr blijkt een locale aangelegenheid...
*t"het hier genoemde aantal werden
minder dan 102 in Rome gebo-
bat is één meer dan de helft!
v Pe overige B5 pausen leveren niet
/Under verrassende bijzonderheden,
jiclusief Petrus kent Rome drie Jood
je Pausen. De Jood, die niet in Israël
?®bpren is noch de Joodse godsdienst
®H)dt, blijft toch een Jood. De Jood-
Gregorius VI, een Benedictijn,
v ®rd in Rome geboren (dus ook hier
j.®,1 pausschap een locale aangelegen-
Jn Evaristus was een Helleense
b°°d. Toch worden beiden niet als
"°mein of Griek aangemerkt. Zulks
n*Schiedt evenmin met de twee Go-
ha0. de twee Dalmatiërs en de drie
ijjusen uit Noord-Afrika. Hoe dicht
hp?®, bij Rome staan, moge blijken uit
de i it, dat beide eerstgenoemden en
{^laatste der „Afrikaners" weer uit
j^' me geboortig waren'. Ook de Grie-
deS eri Syriërs moeten zo gezien wor-
<3eh 13 Griekse en 0 Syrische ste
khoeders zijn niet ipso facto uit Grie-
don en Syrië geboortig, zij regeer-
ton, binnen de eerste zeven eeuwen
er jaartelling.
*®usen van „vreemde nationaliteit"
na«r onze huidige opvatting zijn er
VojOpvallend weinig. De twee Borgia's
s« begin en einde van „de Spaan-
astie". Misschien mogen ten gun-
- tv
rukU evl"K
(Len, f1- De beruchte Alexander VI
denin Borgia) stelde de zogenaamde
?ai ,.rcatie-lijn voor Spanje en Portu
in e st- Dat Latijns-Amerika heden
55 Pö-us mtrt «uie
'Alf-h^eboetZijn oom, Callxtus III
w«?° Borgia) stelde het Angelus in
6 ais een geestelijk wapen tegen
°Os 6^ukl<ende Islam. Juist hierom
Shsun lUs XI! dit gebed als een morele
v°or de verdrukten achter het
6 saH, Gordijn. Het hangt ten nauw-
men met de belegering van Bel-
J ljaUJllo in» uv,uv,«i
-sPrew §e in een Spaans en Portugees
'ler ®n,d gedeelte uiteen valt, vindt
ëciie zÜn oorsprong. Alexander VI
?eh if1 als paus niet alle gezag te heb-
n, Call
grado, een krijgsverrichting, die weer
sterk aan het verzet van Boedapest
doet denken. Zelfs in zijn details. Toen
een Turk de halve maan op een der to
rens van de bedreigde vesting plantte,
raakten de Christenen ontmoedigd. Een
Hongaar klom hierop naar boven en
trachtte hem de vlag te ontrukken.
Hierin niet slagend, greep hjj de Turk
mét de vlag en stortte zich in de diep
teZijn dood hergaf de bezetting
haar moreel, bevrijdde het oosten van
de sikkel.
Mede door de Babylonische gevan
genschap der pausen, de eeuw van Avig
non, kennen wij een vrij groot aantal
Franse pausen: vijftien. Zou Adriaan
zijn residentie naar de Nieuwe Gracht
verlegd hebben (Paushuize!), wellicht
zou een respectabel aantal Nederland
se pausen de geschiedenis zijn inge
gaan
Wat geeft Rome nu verder aan bui
tenlanders te zien? Behalve de Neder
lander, zes Germanen, onder wie een
Oostenrijker (Karinthiër). Dat we deze
bjj elkaar treffen, is geen toeval. De
studenten van het Germaanse College
in Rome, herkenbaar aan hun rode toog
en ter plaatse dan ook de „kreeften"
genoemd, bestaan heden ten dage uit
Duitsers en bewoners van het oude Do-
nau-rljk. Hun kerk of de nationale kerk
van de Duitsers is de voormalige Ne
derlandse Anima, waarin de Utrechtse
paus begraven ligt.
Adriaan IV, een naamgenoot van on
ze Nederlander, is Nicolaas
Breakspeare, de Engelse Paus.
Eigenlijk heet hij Hadrianus IV. Een
schijnbaar onbelangrijke bijzonderheid,
die niettemin de sterke persoonlijkheid
van de Stichtenaar belicht. Deze is n.l.
de enige Paus, die na zijn verkiezing
zijn eigen naam behield. Het college van
kardinalen zond hem in Saragossa
verblijvend twee vissersringen, sym
bool van de pauselijke waardigheid. Op
de een stond een H. van het Grieks-
Latijnse Hadrianus, op de ander een A.
naar de naam van de uitverkorene in
het doopregister! Adriaan Floriszoon
Boeyens, de zoon van de schuitemaker,
koos bewust de ring met een A. Op zijn
graf staat ook Adrianus.
Zijn Italiaanse voorganger van naam,
Adriaan (Hadrianus) V, regeerde
slechts 38 dagen. Toen zijn familie hem
kwam gelukwensen, zeide hij liever ge
zien te hebben, dat zij een gezonde kar
dinaal bezochten dan een stervende
Paus... Hij werd opgevolgd door een
naamgenoot van onze tegenwoordige
Paus: Joannes XXI of Pedro Rublo, af
komstig uit Lissabon. Met deze Portu-
fees moeten wij de rij yan „buitenlan-
ers" op de Stoel van Petrus sluiten. Hij
regeerde slechts drie maanden... Zijn
einde was gewelddadig: een plafond uit
het paleis van Viterbo trof hem dode
lijk. Met hem stierf de derde Paus bin
nen één jaar. Maar de inwoners van de
voormalige residentie hielden niet van
uitgestelde noch van langdurige concla
ven. Zij sloten de kardinalen eenvoudig
op en stelden ze op rantsoen. In het
jaar 1276 zijn drie Pausen gestorven en
drie gekozen! Een enig jaar, maar ook
hier enig en enig is twee.
J. A. BOMANS
tiet pauselijk paleis van Viterbo in zijn huidige toestand.
De officier van justitie bij de recht
bank te Alkmaar heeft tegen een 47-ja-
rige Alkmaarse fabrieksarbeider een i
gevangenisstraf van zes maanden,
waarvan drie voorwaardelijk, geeist.
De man wordt ervan verdacht onder
valse voorwendselen goederen te heb
ben verkocht op naam van de Amiva,
een organisatie voor de verkoop van
goederen die door minder validen zijn
vervaardigd. De winst, ongeveer 200
gulden zou hij gedeeltelijk zelf hebben
gohouden.
Verdachte was vorig jaar in dienst
van de Amiva. Hij zou toen goederen
van Alkmaarse leveranciers hebben be
trokken en die van het Amiva-stempel
hebben voorzien, waardoor de indruk
werd gewekt dat de artikelen door min
der valide arbeiders waren vervaar
digd. Na verkoop had hij de winst ge
deeld met de leveranciers.
De officier van justitie sprak van
„op schandalige wijze misbruik maken
van het vertrouwen der mensen". Hij
zei dat er op het gebied van de mild
dadigheid te vee mensen zijn, die pro
fijt trekken van andermans werk.
Maandagnacht is de concierge van het
Onze Lieve Vrouwe-lyceum te Breda,
de heer L. Peeters, tengevolge van
kolendamp-vergiftiging om het leven
gekomen. Vóór hij 's avonds om half
twaalf naar bed ging, wilde hij nog
even kijken of alles in de verwarmings
kelder in orde was. 's Nachts omstreeks
twee uur werd zijn echtgenote wakker.
Zij ontdekte dat haar man niet aan
wezig was. Toen zij hem in de kelder
had gevonden en hulp had gehaald
bleek hij reeds te zijn overleden. De
heer Peeters was 33 jaar en vader van
twee kinderen.
De president-directeur van Albert
Heijn heeft in Leeuwarden de 400.000-
ste klantenobligatie uitgereikt. Hierbij
herinnerde hij er aan, dat het bedrijf
vijf jaar geleden met dit spaarsysteem
is begonnen. De uitgifte van de 400.000-
ste obligatie betekent, dat de betrokken
huisvrouwen in die vijf jaar door dit
systeem 20 miljoen hebben gespaard.
Ruim de helft hiervan bleef in hun be
zit, de rest werd door de spaarsters te
gelde gemaakt.
Advertentie
In de Woestduinkerk te Amsterdam is dinsdagmiddag in tegenwoordigheid van prinses Beatrix en leden van de Raad
van State aan de oud vice-president van de Raad dr. A. A. L. Rutgers het eredoctoraat van de Vrije Universiteit ver
leend. V.l.n.r. mr. J. H. R. van Schaik, prof. dr. L. J. M. Be el, prinses Beatrix, de heer J. Th. Furstner en mr. W. F.
Schok king.
De Nationale coöperatieve aan- en
verkoopvereniging voor de landbouw
„Centraal Bureau G.A." te Rotterdam
heeft dinsdagmiddag in de schouw
burg te Rotterdam een buitengewone
algemene ledenvergadering belegd ter
gelegenheid van het 60-jarig bestaan
van net Centraal Bureau. Mr. A. C. F.
Hendrikse, algemeen directeur van het
Centraal Bureau, deed voor de verga
dering nog enige mededelingen over
het boekjaar 1958-1959, dat 30 juni
werd afgesloten.
De totale omzet bedroeg over dat tgd-
De Nederlandse delegatie bö de
V.N. heeft dinsdag in de commissie
voor economische en sociale aange
legenheden gepleit voor de oprich
ting van een adviesraad, bestaande
uit vooraanstaande sociologen, om
de bestaande organen van de V.N bn
te staan de programma's voor sociale
ontwikkeling te coördineren.
Sprekende in de derde commissie
over het rapport van de Ecosoc zeide
Advertem.e
PHILIPS
De minister-president, prof. dr. J. E.
de Quay, zal in het K.R.O.-programma
van vrijdag (20.25-20.30 uur) een korte
toespraak houden ter gelegenheid van
het vluchtelingenjaar, onder de titel
„Uw daad, hun toekomst".'
Advertentie
»n8®l»buRar|dera, de Oekraïnse bal-
rtkcu. die vier dagen geleden ern-
Va Hpr^n<l en vergiftigd met cyani-
U ziln gcvonden onder aan zijn trap
v. he]-. "'ening, is gisteren onder gro-
aid, ellinS in München begra-
W°hai n.her'cht United Press Inter-
v ®'Jna vijftienhonderd landge-
W^Uri» de overledene woonden de
r,u rouwdienst bij. Bij het graf
tweehonderd kransen, af-
huit.' a11® delen van Europa en
°Pgestapeld.
viis,
hiert'-braf.?,1?'3 heeft ons een ernstige slag
aldus een van Banderas
1er0slav tegen het communisme,
'tfhVah dp r?tziio- „Moskou heeft de lei-
*i!ii VerJ^kraïnse nationale vrijheids-
hiisda^°°rd in de overtuiging, dat
A hi?6 vrpïLln deze tijd van de zoge-
*6Vp West ame coëxistentie en nu er
Var, u simmen opgaan die blijk
huit" bereidheid tot capituleren,
r't Ieh" iAands conflict teweeg zou
Nd Stent „andere ballingenleiders
Nstir 1"ankr'-,Engeland' België, Neder-
Ni^aken VS en Canada hielden korte
„Wties 'ri le Oekraïnse ballingenor-
'8d °Pl] je anders vaak met elkaar
'«gen, waren vertegenwoor-
COrhrnentaar op de dood van
Bandera heeft radio-Moskou gisteren
verklaard, dat Bandera waarschijnlijk
getuige zou zijn geweest in een mogelijk
proces tegen de Westduitse minister
Oberlander, die zich volgens bepaalde
kringen In West-Duitsland in de oorlog
schuldig zou hebben gemaakt aan moor
den in de Poolse stad Lemberg. De mi
nister heeft ontkend aan dit bloedbad
schuldig te zijn. „Bandera was een po
litieke Dandiet en het hoofd van een
troep verraders. Zijn troep sloot zich
aan bij een Duits bataljon dat onder de
politieke leiding van Oberlander stond.
Dit bataljon nam deel aan een bloedbad
in Lemberg in de zomer van 1941", al
dus de Russische radio. Radio-Moskou
voegde hieraan toe, dat Oberlënder en
zijn aanhangers, nu steeds meer mensen
aandringen op de berechting van de mi
nister, besloten hadden Bandera uit de
weg te ruimen. Deze zou in 1936 al zijn
toegetreden tot Hitiers geheime dienst.
Irak Premier Kassem van Irak is
„geheel hersteld" van de verwondingen
die hu bij een aanslag op zijn leven op
liep, aldus heeft de Iraakse minister
van volksgezondheid Mohammed Ab
dul Shawaf meegedeeld.
Maandag heeft hij in het ziekenhuis
een film gezien over de feestelijkheden
ter gelegenheid van de eerste verjaar
dag van de revolutie. (UPI).
Prins Bernhard is dinsdag voor be
zoeken aan de Nederlandse kolonies in
Parana en Rio Grande do Sul in Curiti-
ba, Brazilië, aangekomen.
Prins Bernhard zal de landbouwkolo
nies Castrolanda Carambei en Tronco
bezoeken, en later bezoeken brengen
aan twintig Nederlandse boerengezin
nen in het landbouwcentrum Monte Ale-
gre.
In Rio Grando do Sul zal de prins een
kort bezoek brengen aan de kleine ne
derzetting Nao-me-toque. De gouver
neur van Rio Grando do Sul, Leonel
Brizola, biedt de prins een banket aan.
Zaterdag wordt een autotrip gemaakt
naar de watervallen van Iguacu, aan de
grens van Brazilië, Paraguay en Argen
tinië. Maandag wordt prins Bernhard
door president Juscelino Kubitschek en
de minister van marine Jorge Mato
Maria ontvangen.
De Prins weigerde c ommentaar te le
veren op de moeilijkheden tussen de
Braziliaanse autoriteiten en de Neder
landse Fokker-fabrieken, die een ves
tiging hebben in Rio de Janeiro.
Op de Amerikaanse nationale begraaf
plaats van Arlington nabij Washington
is gisteren het stoffelijk overschot van
generaal Marshall, Amerika's stafchef
van het leger in de tweede wereldoor
log en een van Amerika's grootste sol
daat-staatslieden, ter aarde besteld, al
dus bericht A.F.P. President Eisenho
wer en oud-president Truman woonden
de eredienst vóór de begrafenis bij.
Slechts tweehonderd mensen konden de
eenvoudige kapeldienst bijwonen. Om
floerste trommen verklankten een laat
ste militair vaarwel. Bij de eigenlijke
begrafenis waren slechts familieleden
aanwezig.
Bij K.B. is aan de heer D. J. Kam-
minga te Dokkum de z.g. museumpen
ning in zilver toegekend, als blijk van
waardering voor zijn langdurige ar
beid in het belang van de oudheidkamer
„Dockum en omstreken" te Dokkum.
Afghanistan wil zich uit het voor-
Olympisch voetbaltoernooi terugtrek
ken. Een woordvoerder van de Indische
voetbalbond verklaarde dinsdag, dat Af
ghanistan dit in een brief aan de FIFA
heeft medegedeeld na de nederlaag
(5-2) tegen Indië in groep 4 van de Azia
tisch Australische zone.
De advocaat-generaal bij de Hoge
Raad, mr. baron van Voorst tot Voorst,
heeft op 22 september geconcludeerd
tot verwerping van het beroep van de
officier van justitie te Haarlem, die
cassatie had aangetekend tegen een
vonnis van de rechtbank aldaar, dat
ontslag van rechtsvervolging gaf aan
een eigenaresse van een rusthuis te
Haarlem. Zij had geen vergunning om
zo'n huis te exploiteren. De vergunning
was krachtens een later ingetrokken
gemeenteverordening vereist. Arrest
wijzend heeft de Hoge Raad dinsdag
het vonnis van de Haarlemse rechtbank
vernietigd en de zaak verwezen naar
het gerechtshof te Amsterdam.
Bij het provinciale bestuur van het
Gezelschap van het Goddelijk Woord te
Teteringen is telegrafisch bericht ont
vangen van het overlijden van pater P.
Hackmann S.V.D., pastoor in het district
Endeh op Flores. Tevoren was bericht
binnengekomen, dat hij ernstig ziek was
en de laatste H.H. Sacramenten had ont
vangen. Pater Hackmann was 48 jaar
oud. Na hier te lande verschillende func
ties te hebben vervuld tijdens de oorlog,
vertrok hij in 1946 naar de missie van
de Kleine Soenda-eilanden. In 1956 was
hij voor het laatst met verlof in Neder
land.
Dinsdagavond op de laatste dag van
het internationale indoor concours Hip-
pique te Brussel is onze landgenoot
Tjeerd Velstra met Ferner tweede ge
worden in het slotnummer „Le grand
prix du jumping international de Bruxel-
les". Het was eer wedstrijd volgens de
formule van de landen-wedstrjjd, in
twee manches. Na de eerste manche
had Velstra met drie andere ruiters
een foutloos parcours gereden. In het
tweede parcours maakte de Fries een
fout, de Fransman Calmon met Ger-
boise was de enige die opnieuw zonder
strafpunten bleef en daarmee de eerste
prijs veroverde. Velstra en nog vier an
dere ruiters eindigde ex aequo als twee
de.
prof. Beaufort dinsdag, dat ondanks de
pi'Uzenswaardige inspanningen, zowel
individueel als van organisaties en re
geringen, de Verenigde Naties zich nog
steeds zien gesteld voor een taak, die
evenals de sociale noden in grote delen
van de wereld zelf, van veelzijdig ka
rakter en ontzaglijke omvang is. So
ciale welvaart is slechts mogelijk, in
dien aan voorwaarden op verschillend
gebied economisch, financieel en be
stuurlijk wordt voldaan. „Wij moe
ten erkennen, dat ondanks alle goede
bedoelingen en alle ernstige pogingen,
de weg naar een snelle vooruitgang dik
wijls wordt versperd".
Een geografische benadering van de
sociale vraagstukken, waarbij de totale
behoeften van een bepaald gebied als
uitgangspunt worden genomen, maakt
een gecoördineerde aanpak van de spe
cifieke vraagstukken van het grootste
belang en zelfs onmisbaar. Prof. Beau
fort zeide daarom het dit jaar in Genè-
ve op de vergadering van de Ecosoc
door minister Luns gedane voorstel
voor een sociale adviesraad nogmaals
onder de aandacht van de V.N. te wil
len brengen. Deze raad zou de V.N. en
haar organen kunnen helpen bij het
vaststellen van de samenhang tussen
de verschillende en op één onderdeel
van de sociale vooruitgang gerichte
programma's en hij zou ontwikkelings
projecten kunnen opstellen in samen
werking met de V.N., die op bepaalde
febieden als geheel zouden zijn gericht.
'rof. Beaufort vroeg zich in dit verband
af, of bij de huidige werkwijze wel vol
doende gegevens worden uitgewisseld,
die van belang kunnen zijn voor het so
ciale beleid van de onderontwikkelde
gebieden.
Prof. Beaufort ging in zijn rede ook
in op het internationale vraagstuk van
het woningtekort. Hij betoogde, dat dit
probleem niet van vandaag op morgen
kan worden opgelost en dat een gelijk
gerichte actie op nationaal en interna
tionaal niveau nodig zal zijn, waarbij
de nadruk dient te liggen op de bouw
van goedkope woningen.
vak ongeveer 430 miljoen gulden. Over
het boekjaar 1948-1949 was de totale om
zet 138 miljoen gulden. De import van
voerartikelen overschreed de één mil
joen ton. Deze artikelen bestaan voor
namelijk uit granen. Het C. B. is de
grootste importeur van voergranen in
Europa. Gedurende de laatste maanden
is de invoer van deze voederstoffen sterk
gestegen. Momenteel kan men niet di
rect aan de vraag voldoen. Dit houdt
verband met de noodtoestand, die plaat
selijk in verschillende landbouwgebie
den in ons land is ontstaan, met name
in Drente, Overijssel en Oost-Brabant.
Het C.B. verhandelt nu reeds veekoe
ken e.d. alsof het winter was.
De directie van het C.B. verwacht dan
ook moeilijkheden met de betalingen.
De omzet van voerartikelen zal sterk
stijgen. In de sector zaaigoed is een
aanzienlijke teruggang te constateren.
Dit houdt verband met de droogte van
de gronden, waardoor het niet goed mo
gelijk is om reeds nu in te zaaien. Dit
geldt vooral voor de winterrogge, die
eigenlijk al begin oktober gezaaid moet
worden. Het is echter mogelijk deze rog
ge tot in december te ^.aaien.
Bn de kunstmeststoffen neemt het ge
bruik van stikstof steeds toe. Van de
Europese landen verbruikt Nederland
de meeste stikstofmeststoffen. De om
zet in de branche van de vloeibare
brandstoffen neemt geleidelijk aan toe.
De eigen middelen namen toe met
2.5 miljoen gulden en op het tegoed van
de deelnemende coöperaties kon een be
drag van 800.000 gulden worden ge
boekt.
Over het algemeen is men bij het
C.B. tevreden en heeft men grote ver
wachtingen voor de toekomst.
Twee onderscheidingen
De buitengewone algemene vergade
ring in de Rotterdamse schouwburg be
gon met een uitvoering van het Rotter
dams Philharmonisch Orkest onder lei
ding van Eduard Flipse met werken van
Rossini en Dukas.
De heer H. D. Louwes, voorzitter,
stelde in zijn herdenkingsrede onder
meer, dat de coöperaties hun grote bloei
en opkomst te danken hebben aan ge
woon onderwijs en landbouwonderwijs.
Namens de minister van Landbouw
en Visserij wenste ir. J. P. A. Franke,
directeur-generaal van de voedselvoor
ziening, het C.B. geluk met zijn jubi
leum. Hij deelde mede, dat de koningin
de heer Y. de Boer, directeur van het
Centraal Bureau, benoemd heeft tot of
ficier in de orde van Oranje Nassau en
de heer G. J. Damme, chef van de voer-
afdeling, onderscheiden met de ere-me-
daille in goud, verbonden aan de orde
van Oranje Nassau. Na de pauze spra
ken de burgemeester van Rotterdam,
mr. G. E. van Walsum, en de voorzit
ter van de Kamer van Koophandel te
Rotterdam, mr. dr. K. P. van de Man-
dele.
Tot slot werd het woord gevoerd door
de heren ir. C. S. Knottnerus namens
de drie centrale landbouworganisaties
en J. Kamp namens de kringen en de
ledenverenigingen van het Centraal Bu
reau. Laatstgenoemde bood het C.B.
een spaarbankboekje met 15.000 gulden
aan, te besteden voor de verfraaiing
van het te bouwen pand aan de West-
blaak te Rotterdam.
(Van onze correspondent)
Bij het begin van de veertiende
Waddenconferentie, waarop ongeveer
150 vertegenwoordigers van de vijf
Waddeneilanden en van vele organlsa.
ties op het terrein van toerisme de
problemen en mogelijkheden van de
eilanden bespreken, is een van die
vraagstukken vervallen. De hoofdinge
nieur-directeur van de Rijkswater
staat in Friesland ir. A. F. Spruyt
heeft namelijk bij aankomst van de
deelnemers aan deze tweedaagse con
ferentie een nieuwe veerdam ge
opend.
Deze 700 meter lange dam van de
Amelander dijk bij Nes tot diep en be
vaarbaar water, maakt het mogelijk,
dat de veerboten onafhankelijk van het
getij en volgens een vaste dienstrege
ling kunnen varen. Dit is voor het ver
voer van een jaarlijks toenemend aantal
toeristen een zeer belangrijke verbete
ring. Het vervoerprobleem voor Ame
land is hiermee uit de wereld. Er blij
ven trouwens voor dit eiland en 'oor
de andere nog vraagstukken te over.
Burgemeester mr F. G. A. Huber
van Ameland heeft daar bij het begin
van de conferentie een inzicht in gege
ven. Maatregelen tot een vakantiesprei
ding zullen in overleg met vooral Duits
land en België noodzakelijk zijn en een
verlening van de vakantieperiode tot
negen elf weken zal hiertoe belang
rijk kunnen bijdragen.
Door het snel groeiend toerisme zijn
de vraagstukken van accommodatie toe
genomen. Wij hebben het dit jaar nog
gered, zei burgemeester Huber veelbe
tekenend en hij wees niet alleen op de
problemen van accommodatie, maar
ook op het steeds groter wordende ver-
keersvraagstuk.
De cijfers van Ameland geven over
de stijgende belangstelling voor de
eilanden een duidelijk beeld. Het aantal
passagiers naar dit eiland steeg in de
afgelopen tien jaar van 30.000 tot 82.000.
Het aantal overnachtingen is vervijfvou
digd tot bijna 600.000. Er werden dit
jaar 8720 auto's vervoerd tegen 482 in
1949. Ameland boekte ruim 80.000 bezoe
kers, waarvan 60.000 gasten. Dat is
10.000 meer dan in 1958. De nieuwe
veerdam zal ook bij het toenemend
vervoer in de toekomst een belangrijke
rol vervullen.
Bij de andere vraagstukken die bur
gemeester Huber aanroerde was onder
meer het feit dat Ameland het enige
eiland is dat nog niet over waterleiding
beschikt. Staande de vergadering deel
de echter gedeputeerde mr. P. E. van
Krevelen mede, dat dit eiland in 1960
waterleiding zal krijgen.
Nadat de RepubliKeinen tm (ie Ame
rikaanse verkiezingen van 1916
de meerderheid hadden behaald
in het Congres stuurden zij, bega 1947.
een wet naar het Witte Huis. die betrek
king had op de regeling van arbeids
geschillen. Deze zogenaamde Taft-Hart
leywet stuitte op het verzet van de
Democratische president, Truman,
maar de bepalingen werden tenslotte
toch van kracht. De aanleiding tot de
indiening van de wet was gevormd door
een reeks stakingen die in 1945 en 194C
de Amerikaanse economie ernstig hac'
bedreigd.
De Taft-Hartleywet stelt de regering
m staat om de rechter te vragen eer.
bevel af te kondigen waarbij de deelne
mers aan een staking gedwongen wor
den voor een periode van tachtig dagen
het werk tt hervat' i. De wet kan
overigens alleen toegepast worden op
stakingen die „de nationale gezondheid
of veiligheid" in gevaar brengen. Of
dit het geval is, moet uitgemaakt wor
den door een commissie van onderzoek
die door de president wordt ingesteld
Als het Federale Hof, op basis van het
rapport van de commissie, constateert
dat er een noodtoestand is ontstaan.
wordt aan de sta-
kers bevolen weer
,,_.Kaan het werk te
BUITENLANDSE gaan. Na zestig
dagen brengt de
KRONIEK commissie van
onderzoek weer
J rapport uit aan de
president over het
verloop van de onderhandelingen tus
sen de werkgevers en de werknemers.
De arbeiders krijgen dan 15 dagen om
te stemmen over het jongstp voorstel
van de werkgevers. Als zij het voor
stel verwerpen neemt dc president in
de resterende vijf dagen het besluit om
het stakingsverbod op te heffen.
óór het begin van deze maand was.
in de laatste twaalf jaar, de Taft-
Hartleywet 15 keer va toepas
sing verklaard. In negen van deze ge
vallen werd een overeenkomst bereikt
ln de zoge amde afkoelingsperiode
van tachtig dagen. In vijf andere geval
len werden de geschillen tussen de par
tijen pas opgelost, nadat de staking
weer hervat was en in één geval ont
stond er een verwarde situatie, omdat
de werknemers bet onderling oneens
werden.
Eisenhower maakt niet gaarne ge
bruik van de Taft-Hartleywet Hij
geeft er de voorkeur aan om de partij
en zolang mogelijk zelf hun moeilijkhe
den te laten bespreken zonder een in
grijpen van Washington. Maar deze
maand heeft hij toch twee keer na el
kaar zijn toevlucht genomen tot de mo
gelijkheden die hem in de wet geboden
worden. Hij heef dit machtsmiddel ge
bruikt zowel tegen een havenstaking
als tegen een staalstaking. In het eer
ste geval was het voor de president di
rect duidelijk, dat er een toestand ont
staan was waarbij de „nationale ge
zondheid" in gevaar was,. De aan be
derf onderhevige goederen moesten
worden gered en voorkomen moest wor
den, dat de voedselvoorziening verstoord
werd. De havenstaking was dan ook
pas vijf dagen gaande of de president
greep in. De betrokken 70.000 havenar
beiders en hun werkgevers krijgen nu
de tijd om „af te koelen".
De staalstaking was echter al ruim
drie maanden gaande voor het Witte
Huis eindelijk maatregelen nam. Aan
vankelijk was hier geen sprake van een
noodtoestand, omdat de staalindustrie
grote voorraden had aangelegd. Maar
de staking, die al op 15 juli begon, heeft
nu 'enslotte een gevaarlijke economi
sche toestand geschapen, en de presi
dent wil nu ook in dit geschil een af
koelingsperiode ingevoerd zien.
e Amerikaanse United Steelwor-
kers eisen loonsverhoging, omdat
de staalindustrie huns inziens gro
te winsten maakt. Maar de werkgevers
zeggen, dat zij op deze eis niet in kun
nen gaan, omdat een loonsverhoging
doorberekend zou moeten worden in de
prijzen, hetgeen de Amerikaanse rege
ring en het Amerikaanse volk niet zou
den tolereren. De United Steelworkers
strijden ook voor een zo groot mogelijke
invloed op de werkindeling in de bedrij
ven. Zij willen de bevoegdheid behou
den om mede te bepalen hoeveel arbei
ders voor een bepaalde taak worden
aangewezen, en in welke gevallen ar
beiders kunnen worden overgeplaatst:
om slechts enkele voorbeelden te noe
men. Over die werkindeling zijn de
laatste tijd grote moeilijkheden ont
staan tengevolge van de snel groeien
de automatisering in de industrie. Meer
en meer arbeiders worden door machi
nes vervangen, en de vrijgekomen men
sen moeten elders te werk gesteld wor
den. In de Amerikaanse vleesverwerken
de industrie is het aantal arbeiders in
de laatste vier laar met 18 pet inge
krompen en bij de spoorwegen in zes
jaar met ongeveer 30 net, maar in bei
de gevallen konden de ontslagenen bij
na allemaal weer aan werk worden ge
holpen.
Het geschil in de staalindustrie zaï
niet gemakkelijk opgelost kunnen wor
den. (Vóór de stakim hali juli begon,
hadden de partijen ook al meer dan
twee maanden onderhandeld) Maar in
tussen hebben 700.000 -.taaiarbeiders al
in geen maanden gewerkt, waarbij zij
samen voor honderden miljoenen dol
lars aan mo verspeeld hebben De
staalindustrieën zeggen, dat het enige
weken zal duren voor de produktie
weer normaal is, als het werk eenmaal
wordt hervat; maar aangezien de staal-
voorraden geslonken zijn, duurt het veel
langer voor het nationale staaltekort
zal zijn opgeheven.
