Het apostolaat
toegestoken
van de
hand
Stad met opwindend verleden voortaan
concurrent van de Rivièra?
i
W"
VIJF JAAR GOEDE ERVARINGEN
1UNA SANCTA
Katholieke voorlichting
ÉiSS
Wa
OVER ZES MAANDEN GEEN ENCLAVE MEER
O"
CASINOCLUB
OPGEHEVEN
die Katholiek wordt
mmm-
ai
Duitser riskeerde
geen vervolging
AUTOHUREN?
ATLAS
Tapijt kopen is vertrouwen geven. Laat
U adviseren, want:
«s
iH
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1959
PAGINA 3
"17"oorlichting, goede, betrouwbare
V voorlichting is een van de eerste
vereisten om in een „verzuild" land
als het onze, leefbare, intermense
lijke relaties te scheppen. In het
verleden heeft daaraan, speciaal op
godsdienstig gebied, zo goed als alles
ontbroken. Sinds de laatste wereld
oorlog is er evenwel een gelukkige
kentering opgetreden. Men kan nog
Wel niet van een ideale toestand
•preken, maar toch is er reden tot
voldoening, wanneer men de ver
heugende invloed beschouwt van tal
rijke gespreksgroepen en publicaties,
die alle op hun wijze bijdragen tot
beter onderling begrip. Er is be
hoefte aan een mentaliteitswijziging,
gebaseerd op welbewuste onderlinge
verdraagzaamheid, op eerbiediging
van andermans mening, ook wan
neer men het daarmee niet eens is.
Voorlopig echter blijft deze „door
braak" over het algemeen nog be
perkt tot een zeker hoog niveau; de
„gewone man" is daar helaas nog
niet aan toe.
Toch wordt er hard aan gewerkt
om deze achterstand in te halen. Een
bijzonder vruchtbare aanpak van dit
probleem is het zeer moderne „Apos
tolaat van de toegestoken hand",
een schriftelijke voorlichting over
het Katholicisme, die, in de vijf ja
ren, dat zij nu reeds gegeven wordt,
zich in een opmerkelijke belangstel
ling mag verheugen.
Voorstel B. en W.
Ambten ar encen tr urn
toelaten bij overleg
(Van een redacteur)
,ver zes maanden zal Tanger geen Internationale
enedve meer zijn. De Marokkaanse minister
van economische zaken Abderrahmin Bouabid heeft
dezer dagen bekend gemaakt, dat zijn regering
het statuut, dat Tangers positie als vrijhaven regelt,
niet langer erkent en wel voornamelijk in verband met
de economische hervormingen, die zij heeft ingevoerd,
de devaluatie van het Marokkaanse geld met 20,44
procent en de schepping van een nieuwe munteenheid,
de dirham. Om de overgang wat minder abrupt te
maken, zal de regering nog voor een periode van zes
maanden bepaalde handelsprivileges handhaven. Maar
de invoer van enkele met name genoemde artikelen,
zoals thee en geraffineerde suiker, zal in die zes
maanden aan een stelsel van vergunningen worden
gebonden. De status van vrijhaven èn Tangers unieke
ligging aan de Straat van Gibraltar hebben de stad
in het verleden gemaakt tot een van de drukste kruis
punten in de wereld van financiën en economie. Tal
rijke buitenlandse agenten en firma's hebben kantoren
gevestigd in Tanger, dat sinds 29 oktober 1956 niet
meer behoort tot een internationale zone, maar ge
woon deel uitmaakt van het soevereine en onafhan
kelijke koninkrijk Marokko. Langzaam maar zeker
raakt de stad de laatste restanten van haar bizarre
karakter kwijt. En bizar is het geweest! Jarenlang ls
Tanger een spionnenhol, smokkelaarsnest en intrigan
tenparadijs geweest, dat zijn weerga in de wereld
nauwelijks kende. Misdadigers en zwendelaars hebben,
als zij daar kans toe zagen, in het belastingvrije Tan
ger hun verdiensten „gestald". Tijdens beide Wereld
oorlogen hebben spionnen van beide partijen in de ho-
m i qan Tanger vrijwel permanent gecongresseerd.
Na 1945 is een vloot van smokkelschepen vanuit Tan
ger zijn kruistochten begonnen over de Middellandse
zee, met sigaretten, sterke drank, verdovende mid
delen en andere waren. Zelfs zeeroverij is er nog tame-
ri ri °,n.'anSs vanuit Tanger bedreven en het is wel
duidelijk, dat de internationale politie-organisatie
interpol blij is met het Marokkaanse besluit. Het op
merkelijke is, dat de „chronique scandaleuse" van
langer, vroeger o.a. Tingis geheten, zo oud is, dat de
k -j^anciscus van Assisië in zijn tijd al verzuchtte:
TingisTingis! O dementa Tingis, illusa civitas".
.7,
TWINTIG MILJOEN
VOOR KASGELD
Bel 55946
de- k
or- I
te 1
staat in veler ogen gelijk met iemand, die vlucht voor het hedendaagse
denken; die van de rekenmachine terugkeert naar het telraam, of
zijn jacht verkoopt om weer in een uitgeholde boomstam de Rijn
af te drijven.
Gaat die academicus nu
relikwieën en medailles vereren? AHes geloven wat de pestoor zegt?
Zijn flat versieren met heiligenbeelden onder de sfolp, of lofzmgend
met zijn roomse collega's op bedevaart?
Wat is dat katholicisme nu precies?
Weet u dat niet? Waarom vult dan niet eens onderstaande
coupon in? U wordt dan over het iuthoiidsme voorgelicht, in 30 ge-
illustreerde brochures
zonder enige kosten, e zonder enige verpKeMng.
zo maar, om te laten zien wat wij zijn.
en zonder gevaar, dat ongevraagd een vriendelijk lachende pater uw
huiskamer komt binnenstappen. Uw adres wordt roet respect behandeld.
Als ontwikkeld mens moet U dit lezen.
Aan het werk is ook een GRATIS uitleenbibliotheek verbonden.
NAAM
ADRES
GEMEENTE
Van katholieken wordt 5.— vergoeding gevraagd. TH worden
zocht achter hun naam een K te plaatsen.
Doe deze coupon in een enveloppe en frankeer met 4 cent.
Adresseer: Una Sancta, brochurenreeks afd, HB 9-2. Postbus 4ii. Den Haag.
Het Apostolaat van de toegestoken hand werkt met advertenties als deze.
Advertentie
door enorme omzet en jarenlange ervaring,
door het verrichten van minutieuze onderzoeken
van vezel, sterkte, slijtweerstand en weefwijze,
door inzage en selektie van alle binnen- en
buitenlandse fabrikaten,
zijn wij tapijtspecialisten bij uitnemendheidl
Deze methode Is geen Nederlandse
uitvinding ze is van Amerikaanse oor
sprong (1947) en wordt daar gefinan
cierd door de „Knights of Columbus"
(ongeveer een miljoen leden). Enkele
Jaren na de start hadden anderhalf mil
joen niet-Katholieken gratis een schrif
telijke cursus ontvangen; later hebben
ruim 120.000 van hen mondeling onder
richt gevraagd.
Wat Is nu precies de gang van zaken
bij dit tegemoettredend apostolaat? In
neutrale bladen worden op gezette tij
den advertenties geplaatst, die gratis
schriftelijke voorlichting over het Ka
tholicisme aanbieden. Wie zich daar
voor interesseert hoeft de aan de ad
vertentie toegevoegde bon maar op te
sturen aan de „Una Sancta" postbus
466 te Den Haag, en dan zorgt de direc
teur, tevens leider van dit schriftelijk
apostolaat, pater dr. N. van Doornik
M.S.C., dat de reflectanten kosteloos el
ke veertien dagen de schriftelijke voor
lichtingscursus over het Katholicisme
toegezonden krijgen, die uit 20 voortref
felijk verzorgde brochures bestaat.
De advertenties zijn met grote zorg
en deskundigheid opgesteld en steeds
afgestemd juist op die vragen en pro
blemen betreffende het Katholicisme,
die buitenkerkelijken bijzonder intrige
ren. Gemiddeld worden per jaar hon
derd advertenties geplaatst in veertig
verschillende, neutrale bladen. Men
mag derhalve aannemen, dat deze ad
vertenties ongeveer vier miljoen niet-
Katholieken onder de ogen komen, zo
dat het bestaan van de mogelijkheid
gratis schriftelijk voorgelicht te worden
over het katholicisme algemeen bekend
rnag worden verondersteld. Hier dient
aan te worden toegevoegd, dat 't ingaan
°P de advertentie geheel vrijblijvend
geschiedt. Wie de schriftelijke cursus
ontvangt, heeft de zekerheid, dat het
van de kant der Una Sancta daarbij
blijft. Er worden geen bezoeken afge
legd bij de cursisten. Niemand echter,
die, naar aanleiding van deze cursus,
Persoonlijk contact zoekt, zal daarvoor
vergeefs op de paters een beroep doen.
Het resultaat van deze advertentie-
Jttethode Is in de afgelopen vijf jaar ui
termate bevredigend geweest. Ruim
*0.000 personen reageerden erop. In to-
'aal heeft de Una Sancta 500.000 bro
chures verzonden. Het doel is niet: be
kering, al zal dit uiteraard herhaalde-
Ulk het gevolg zijn van een nadere ken
nismaking met het Katholicisme. Het
S^-at allereerst om de juiste voorlichting,
"et wanbegrip over het Katholicisme,
HAARLEM, 7 nov. In een pre ad
vies aan de raad stellen B. en W. van
Haarlem thans voor in principe het
Ambtenarencentrum toe te laten tot
het overleg tussen het gemeentebe
stuur en de ambtenarenorganisaties.
B- en W. moeten dan met nadere voor-
stollen komen ter realisering van deze
Principiële toelating.
t T°t nu toe was het Ambtenarencen-
•rum Van dit overleg uitgesloten omdat
",de, verordening die dit overleg re-
!b bepaal; was, dat slechts die or-
nisaties tot het overleg zouden wor-
alu toe§elaten, die open stonden voor
tr. nrnbtenaren. Het Ambtenarencen-
kei is slechts toegankelijk voor en-
'ativ. Categorieën van ambtenaren. Toe-
vQ hg van dergelijke centra, die slechts
zy,, bepaalde groepen toegankelijk
•'v,,' heeft het nadeel van ofwel on-
2'cht edige vertegenwoordiging ten op
stee-e van de vakcentrales, ofwel
aflig"'1? wisselende vertegenwoordiging,
spr fhteljjk van het onderwerp van be-
tlarp lng of van de groep van «ambte-
heef/1 waar°P een voorstel betrekking
en W. achten nu toelating van
Vgn Ambtenarencentrum als bundeling
tij„. de in het centrum vertegenwoor-
Vga'e,, organisaties het meest aan-
Vertl a°r. De evenredigheid in de
aan genwo°rdiging wordt hiermede niet
gen terwijl de wisseling van ver-
ais ^oordigers vermeden kan worden,
Sebtru 3ald wordt dat het Ambtenaren-
voor v? slechts één vertegenwoordiger
Zen. Tn u fehele centrufn mag aam
Haario Ambtenarencentrum zijn
slechts
bomen ur ts 69 ambtenaren
Person^ "s bezwaarlijk, dat 1
aanwy-
in
opge-
d'ger°bae,sc°mmissie de vertegenwoor-
nafen een zeer klein aantal ambte-
Va« een ?-ÜSPreekt over de belangen
arhbtenaren .ï8r°ter aantal gemeente
er Daar°n- stellen B. en W.
s,ech'ts vent? Personeelscommissie
8en hebbe? t?=enW00r -gers zitting mo-
100bbieendeVnaiJenre|amSatieS' die meer
zegt pater van Doornik, is zo ontzaglijk
groot, zo algemeen, zo taai en diep ge
worteld, dat het katholieke woord met
meer wordt verstaan, de katholieke
daad niet meer wordt begrepen. Door
deze schriftelijke cursus wordt in dit op
zicht zeer vruchtbaar werk verricht.
De duizenden brieven, die men ontvangt
leggen daarvan een sprekend getuige
nis af. Het standaard-oordeel kan aldus
worden samen gevat: duidelijker en
sympathieker. Tussen beide termen
ziet pater van Doornik een hoopgevend
verband. Zó zeer dat hij 't verantwoord
acht te stellen: Mocht het apostolaat er
in slagen een duidelijker beeld te geven
in Nederland van wat de Katholieke
Kerk is, niet aan twee duizend, maar
aan twee miljoen niet-Katholieken
de slag om de vrede was gewonnen!
Voor dit zeer moderne apostolaat nu
heeft de directeur der Una Sancta een
brievenactie onder Katholieken op touw
gezet (5000 brieven zijn er verstuurd)
om de noodzakelijke steun te verkrij
gen voor de voortzetting van zijn werk.
Dit apostolaat is n.l. duur. De prijs
van de advertenties loopt van honderd
gulden in de kleinere dagbladen tot ge
middeld 600 800 gulden in grotere met
zo nu en dan zelfs een uitschieter van
1700 gulden per advertentie. Er is maar
een klein rekensommetje nodig om te
beseffen, dat er dus heel wat nodig is
voor deze vorm van apostolaat, die in
ons land een zekere welwillendheid ont
moet, te continueren. Per jaar heeft
men een ton nodig. Het ideaal zou zijn
een groep van vaste donateurs, zoals
dat in Engeland geschiedt. Bovenge
noemde brievenactie wil daarvoor de
basis leggen.
Degenen, die op een advertentie schrij
ven, ontvangen gratis, zoals gezegd,
twintig brochures, die op moderne wij
ze een uiteenzetting geven zowel over
het wezen der Kerk en haar belangrijk
ste facetten, als over de voornaamste
tegenwerpingen en bezwaren tegen het
Katholicisme. (Katholieken kunnen zich
op deze veertiendaagse reeks abonne
ren tegen de prjjs van 5.) Bovendien
ontvangen buitenkerkelijken op verzoek
een gratis abonnement op „De vragen
de mens", een blad, dat contacten tracht
te leggen tussen Katholieken en buiten
kerkelijken met het doel zich gezamen
lijk te bezinnen op de vragen, die het
dageljjkse leven stelt aan de denkende
mens.
De bedoeling van het bovenstaande
is, naar aanleiding van de jongste brie
venactie, nog eens de aandacht te vesti
gen op een werk van eminent belang,
dat heel ons volk ten goede komt. Het
gaat erom óók het zesde jaar van het
apostolaat der toegestoken hand moge
lijk te maken. Een overtuigend argu
ment om Uw mogelijke steun hieraan
niet te weigeren lijkt ons het verheugen
de feit, dat „Postbus 466, Den Haag, het
adres der Una Sancta, in brede kringen
van buitenkerkelijken werkelijk een „be
grip" is geworden! Zoals de ervaring
van de afgelopen vijf jaar overtuigend
bewijst.
FAMILO: Het praktische,
levendige, 190 cm brede
lus-pool tapijt, vervaardigd
van prima haargaren met
danufloor-vezel. f 17.50 per
vierkante meter
Let op de ingeweven naam!
SUPER-HAIRLUS: Het
uiterst soliede, veerkrach
tige niet besmettelijke
haargaren iustapijt op
130 cm breed i i 22.70
per vierkante meter
Let op de ingeweven naatn!
ROYAL SUNART: Het
luxe, zuiver wollen, veer
krachtige lus-pool tapijt.
Zeer verfijnd, maar ook
zeer soliede. f 38.50 per
vierkante meter
Let op de ingeweven naam!
RONYFELT: Het handige,
zelf te leggen, niet
besmettelijke vilttapijt op
150 cm. breed, f 20.75 en
f 18.75 per vierkante meter
HAIRRUB: Het bekende,
haargaren tapijt op rubber
ondergrond, 120 cm breed,
per vierkante meter f 19.95
10 moderne tinten
U kunt „bouwen" op het eerlijke advies
van Stoutenbeek's tapijtspecialisten
Tanger raakt geleidelijk zijn
bizar karakter kwijt
i
Typisch straatbeeld uit Tanger.
Toen de Arabieren zich er in de acht- met bronzen muren en schitterende pa
ste eeuw meester van maakten, werd leizen van goud en zilver, de vorste-
Tanger beschouwd als de belangrijkste liike woonstee van de Koningen van het
stad van heel West-Afrika. Volgens Elie Westen, de moeder van de steden in de
de la Primaudaie was het „een stad Maghreb, de schoonste en de oudste."
Zó oud is Tanger. dat zpn oorsprong
zich verliest in de mythologie.
Ergens in de buurt moet de beroem
de tuin der Hespenden hebben gele
gen. Anteus, de reuzenzoon van Neptu-
nus en de Aarde, heeft er een tem
pel voor zijn vader gebouwd met de
schedels van zijn slachtoffers. Maar
Hercules kwam voorbu, tilde de reus
van de aarde, de bron van al zfjn
kracht, en verpletterde hem in zijn ar-
Op verzoek van de Noord-Afrikanen
maakte Heracles vervolgens een schei
ding in de bergen, die Europa en
Afrika verbonden en sindsdien lopen
de lange golven van de Atlantische Oce
aan tussen de „Zuilen van Hercules"
de Middellandse Zee bmnen.
Tientallen rassen en volkeren hebben
elkaar in de buurt van Tanger ontmoet
en leren kennen. Er is een Romeinse
periode geweest, een overheersing door
de Vandalen, de Byzantpnen en door
de Westgoten.
De Arabieren onder generaal Mousa
ben Noceir veroverden in 707 heel Ma
rokko en vermoordden de Christenge
meente in Tanger. Mousa begon ogen
blikkelijk aan de bekermgsarbeid en zijn
voornaamste proseliet was een Berber,
genaamd Tarik, die zo vol vuur raak
te, dat onder zijn leidmg de eerste van
een reeks succesvolle Mohammedaanse
expedities naar Spanje begon. Gibraltar
dankt zijn naam zelfs aan desfe Berber
(Djebel Tarik, berg van Tarik).
In de vijftiende en de zestiende eeuw
waren het de Portugezen en de Span
jaarden, die hun heerschappij over Ma
rokko en Tanger uitbreidden.
De Portugezen kregen het echter
op het laatst zo benauwd onder de
aanvallen van omringende stammen,
dat zij blij waren, toen zp in het jaar
1661 de stad Tanger als deel van de
bruidsschat konden meegeven aan
Catharina van Braganza, die in het
huwelijk trad met Karei II van Enge
land. Er is wel gezegd, dat deze re
geling het huwelijk van Karei II tot de
populairste daad van zijn leven heeft
gemaakt.
Het Engelse bewind moet geen groot
succes zijn geweest. De Portugezen in
Tanger pakten al snel hun biezen en
keerden terug naar Lissabon De En
gelsen werden ervan beschuldigd, dat
z(j de katholieke kerken hadden ver
nield en de Dominicanen en Francisca
nen hadden opgesloten in de kathedraal.
Een jaar of wat daarna dreven zij de
Joden de stad uit onder beschuldiging,
dat zij inlichtingen zouden hebben ver
strekt aan de Moren. Feit is in ieder
geval, dat de Moren voortdurend in de
aanval waren.
Daar kwam dan nog bij, dat telkens
opnieuw het bericht de ronde deed, dat
Tanger een broeinest van papistische
intrigues was. Toen eindelijk de kosten,
verbonden aan de aanleg van een gro
te havendam, groter bleken dan men
aanvankelijk had gedacht, gooiden de
Engelsen het bijltje er bij neer.
Lord Dartmouth liet de havendam en
de voornaamste gebouwen van de stad
opblazen en aanvaardde op 6 feebruari
1684 zonder verder ceremonieel de te.
rugtocht. Stellig een van de meest la
conieke finales van een koloniaal be
wind. Tot de teleurgestelde soldaten,
die naar Engeland terugkeerden, be
hoorde de vermaarde dagboekschrijver
Samuel Pepys.
Van Franse zijde is wel beweerd, dat
het zonder deze „onverklaarbare fout"
van de Engelsen ondenkbaar zou zi"
geweest, dat Frankrijk zijn invloed
strekte over Algerije, Tunesië en Ma
rokko.
zijn
uit-
Lang duurde de Britse onverschillig
heid jegens Tanger overigens niet.
Bij het Verdrag van Utrecht van
1713 kwamen zij in het permanente be
zit van Gibraltar en sindsdien is het
onveranderlijk hun politiek geweest el
ke andere Europese mogendheid te be
letten zich meester te maken van de
stad aan de overzijde van de zeestraat,
die zij zelf zo onverstandig hadden prijs
gegeven.
Bij de uitvoering van deze politiek is
Groot-Brittannië altijd zeer vriendelijk
geweest jegens de Berbers en het
heeft zo nodig niet geschroomd hen te
gen hun Europese vijanden te helpen.
Soms werd deze hulp op bepaald genia
le wijze ingekleed.
Toen Spanje in 1859 de oorlog ver
klaarde aan Marokko en op het punt
stond de Moorse forten van Tanger te
bombarderen, kreeg de Britse gezant
opdracht de Spaanse regering erop te
wijzen, dat de Moorse regering voor een
dergelijk bombardement geen enkele
aanleiding had gegeven en voorts, dat
er dan een hoeveelheid ellende aan een
weerloze bevolking zou worden toege
voegd, „waarbij de mensheid beeft",
terwijl de Christenen en de Joden in de
stad zouden worden blootgesteld aan het
fanatisme van de Moorse bevolking.
Dank zij deze Britse interventie bleef
Tetuan en Tanger een Spaanse bezet
ting bespaard en omstreeks deze tijd
ontstond de gewoonte om Tanger te be
schouwen als de diplomatieke hoofdstad
van Marokko.
Niet alleen Spanje, maar ook Frank
rijk liet op Marokko een begerig oog
vallen. Men zat elkaar ferm dwars en
een vruchtbare aanleiding tot onderlin
ge rellen bood telkens het systeem van
de z.g. „protégé's". Meer en meer
vond de praktijk ingang om leden van
de plaatselijke bevolking, die zich op
de een of andere manier verdienstelijk
maakten voor een buitenlandse mogend
heid, tot „protégé" van die mogendheid
te verklaren. Zp waren dan onttrokken
aan de jurisdictie van de sultan en be
hoefden ook geen belasting te betalen.
Het systeem bezat zo'n immanen
te logica, dat een conferentie (confe
rentie van Madrid van 15 mei 1880),
die bedoeld was om er een eind aan
te maken, juist leidde tot een verdub
beling van de praktijk. Omstreeks
het jaar 1888 was er een dorp in de
omgeving van Tanger, waar alle 300
bewoners beweerden, dat zjj Ameri
kaanse protégé's waren en zulks op
grond van het feit, dat zp optraden
als drijvers bij de wilde zwijnenjacht,
die het Arnerikaanse consulaat van
tijd tot tijd organiseerde.
In de jaren rondom de eeuwwisse
ling vierde het kolonialisme hoogtjj en
ook Tanger en Marokko geraakten in
toenemende mate in de belangstelling.
Keizer Wilhelm H bracht dat op de
meest theatrale wijze tot uiting door
zijn landing te Tanger op 31 maart
1905.
Het Marokkaanse rijk werd niet be
stuurd door perfectionisten en vele mo
gendheden voelden zich in die dagen ge
roepen „orde te scheppen in de chaos".
De conferentie van Algeciras van 1909
was een poging daartoe, maar de toe
stand daarna was erger dan die daar
voor. Spanje en Frankrijk bleven el
kaar dwars zitten en de regering van
het Duitse Keizerrijk droeg opnieuw
tot de algemene verwarring bij door de
kanonneerboot „Panther" naar Agadir
te sturen.
Bi-
overigens ook de lotgevallen
van Marokko waren, Groot-
Brittannië was er voortdurend
op uit Tanger buiten elke specifieke in
vloedssfeer te houden en het is voorna
melijk op Brits initiatief, dat in 1923
werd besloten tot de internationalisatie
van Tanger. Nederland, dat als belang
rijke zeevarende en handelsmogendheid
ook had deelgenomen aan de conferen
ties van Madrid en Algeciras. trad op
5 oktober 1925 toe tot de desbetreffen
de conventie.
Een van de bepalingen van de con
ventie was, dat de wetgevende macht
in de internationale zone een vergade
ring van 26 leden was en een daarvan
was steeds een Nederlander. Deze wet
gevende vergadering nani op 21 juni
1932 een wet aan, waarbij de haven van
Tanger tot een vrijhaven werd ver
klaard, Frankrijk, Groot-Brittannië, Ita
lië, België en Nederland stemden daar
mee in, maar pas na de Parijse confe
rentie van augustus 1945 stemden de
Franse en Spaanse zones, blijkbaar met
grote tegenzin, in met de vestiging van
een beperkt vrijhavenregime.
Deze conferentie van Parijs was o.m.
nodig geworden, omdat Spanje tijdens
de Tweede Wereldoorlog op de gedach
te was gekomen, dat Frankrijk en En
geland hun handen elders reeds vol
hadden en dat zij dus een Spaanse be
zetting van Tanger niet zouden kunnen
weerstaan. Sir Samuel Hoare, de Brit
se ambassadeur in Madrid, bleef het
excuus, dat Spanje slechts de neutrali
teit van de zone ter harte ging, gelo
ven, zolang kolonel Beigbeder minister
van buitenlandse zaken was. Maar toen
Franco's schoonzoon, Serrano Suner,
die post overnam, werd het duidelijk,
dat zelfs de schijn van een handhaving
van het statuut niet in acht zou worden
genomen. Het Duitse consulaat-gene
raal te Tanger werd een van de voor
naamste spionage- en propagandacen-
tra van de As. De internationale zone
werd in 1945 hersteld en een Nederlan
der, jhr. mr. van Vredenburgh, heeft
nog een periode als administrateur
vervuld.
Dat alles ie nu voorbij. De intematio-
Naar de recherche van het bureau
Slotermeer van de Amsterdamse politie
meedeelt, heeft de Duitse uitvinder van
„het 24-spel" M. Gustavus besloten de
twee weken geleden in hotel Slotania
opgerichte Casinoclub op te heffen. Deze
beslissing geschiedt min of meer vrij
willig.
De officier van justitie heeft de Duitse
speelbank-exploitant vanochtend büzicft
geroepen en hem de keus gelaten er mee
op te houden of een vervolging wegens
hazardspel is riskeren. Daarop heeft de
heer Gustavus besloten een einde te ma
ken aan het spelen.
Het ging hier om een pseudo-roulet-
te, waarvan volgens de heer Gustavus
het gok-element weliswaar aantrek
kingskracht bezit, doch waarbij de spe
lers wel degelijk eigen behendigheid en
intelligentie kunnen uitbuiten. Op die
grond hoopte hij, dat niet van hazard
spel gesproken kon worden. Met zijn In
stemming heeft de Officier van Justitie
besloten deze kwestie door de Neder
landse rechter te laten uitzoeken. Daar
om zal toch een strafzaak tegen de heer
Gustavus aanhangig worden gemaakt,
doch die zal dan weinig gevaarlijk voor
hem zijn, omdat zij uitsluitend tot doel
heeft een principiële beslissing uit te
lokken. Mocht die gunstig voor de heer
Gustavus uitvallen, dan zou hij dus la
ter z]jn bedrijvigheid kunnen voortzet
ten. Hoofdzaak van het proces zal zijn
na te gaan of er van een behendigheids
spel sprake is, dan wel van verboden
hazardspel. Minder belangrijk is of het
spel in besloten clubverband gespeeld
is. Weliswaar mag men in een Desloten
club het echte roulettespel beoefenen,
doch ook dit is bij de wet verboden, in
dien men het als bedrijf uitoefent.
HAARLEM, 7 nov. Aan de raad
vragen B. en W. van Haarlem machti
ging om tot een bedrag van 20.000.000
maximaal tijdelijk gelden op tt mogen
nemen teneinde te kunnen voorzien in
de behoefte aan kasgeld.
Advertentie
Rijksstraatweg 145 - H.-Noord
Ostadestraat 7 - (Kleverpark)
Binnenweg 97 - Heemstede
nale zone behoort tot het verleden, Span
je en Frankrijk zijn naar de achtergrond
verdwenen en het internationale vrij
havenstatuut loopt af. De Marokkaanse
regering schijnt het te willen vervangen
door een nieuw ditmaal Marokkaans
statuut, doch het is de vraag, of
Tanger dan nog even aantrekkelijk
blijft voor de handel als vroeger en of
de stad geen nieuwe bestemming moet
kiezen.
De Amerikaanse professor Graham
H. Stuart heeft een jaar of wat geleden
al enkele suggesties gedaan („The in
ternational city of Tangier", Stanford
University Press, 1955). Behalve de na
tuurlijke schoonheid van beboste heu
vels, van met sneeuw bedekte bergen
en het prachtige gezicht op zee en oce
aan bezit Tanger de schilderachtige be
koring van het oosten, zo zegt hij. De
zonovergoten souks, met dichte menig
ten Moren in hun typische kleding, de
nauwe, kronkelende straatjes, de mos
keeën, minaretten en de Kasbah, die de
oude stad bekroont, vormen een eerste
klas attractie voor de tourist. Er is een
prachtig breed strand langs de helder
blauwe Middellandse Zee en het kli
maat is er even goed of zelfs beter dan
aan de Rivièra. Er is minstens een half
dozijn uitstekende hotels. De conclusie
van prof. Stuart is: Tanger moet een
toeristenstad worden, maar dan is het
eerst nodig, dat er een of ander casi
no komt, ook al hoeft dat dan de ver
gelijking met Monte Carlo niet te door
staan.
