Onvoldoende hulp van de artsen
bij de gezinsproblematiek
m
Geloofsvisie op natuur van de mens
SANA-
TOGEN
De Kerk is bekommerd om
hedendaagse huwelijksnood
Aspirin
Redt eerst"
de anderen
R.-K. ARTSENVERENIGING VEERTIG JAAR
Kerk houdt onwrikbaar vast aan verbod
inzake anti-conceptionele middelen
^el andere pastorale houding
Neveda«o»
Begrip
voor sacrament en mysterie
tegenover technische denkwijze
Mgr. dr. Kempf
MGR. ALFRINK TOT DE R.-K. ARTSEN
Hoe haar princiepen in deze moderne
tijd leefbaar te maken
Oplossing niet kant
en klaar
Voor geen kleintje vervaard
I'll
MAANDAG 9 NOVEMBER 1959
PAGINA 5
Prof. Stolte ridder
St.-Gregorius
h|fsartsen en ee" katholiek
GRATIS
Kluwenhouder
Centrale van hogere
ambtenaren
"Onjuist om lijn te volgen
Van C.A.O.'s bedrijfsleven"
dEn ^°ningsubsidies
Geen aanbeveling
herbenoeming van
Von Papen
neem
griep
hoofdpijn
[bayerJ
hoort in huis
marguerite
BOURCET
Raad voor de
journalistiek
Don Juan op bezoek
in Nederland
Jacht met Prins Bernhard
op de Veltiwe
Orgelbouwer Herman
Vermeulen overleden
Feestelijk licht... GOUDA kaarsent
(Van onze Utrechtse redacteur)
I, ÜTRECHT, 8 nov. De R.-K. Artsenvereniging heeft gisteren en vandaag
a.r veertig-jarig bestaan gevierd met een grondige en veelzijdige behan-
jj1.11? van de gezinsproblematiek in deze tijd en daarmee een waardevolle
?heumgave aan heel de katholieke gemeenschap geschonken.
enige feestklanken vielen te beluisteren in de gelukwensen van de
t tsbisschop, waarop een belangwekkende episcopale uitspraak volgde,
JWi.il het jubileum verder werd geaccentueerd door het verlenen van twee
derscheidingen.
hp r' Elfrink deelde mee, dat de Paus het bestuurslid prof. dr. L. Stolte
^eeft benoemd tot ridder in de Orde van de H. Gregorius de Grote, waarbij
Artsbisschop de verdiensten van de nieuwe ridder releveerde als hoofd-
dacteur sinds 1 september 1947 van het R.-K. Artsenblad, als permanent
"fdadviseur van de R.-K. Artsenvereniging en diens goede zorgen voor
e medische faculteit in Nijmegen.
"et hoofdbestuur benoemde de secretaris, mr. J. de Vreeze, die twintig
„,ar geleden deze functie aanvaardde, tot erelid. Op zijn kantoor in Utrecht
- as van 1943 af ook het secretariaat van Medisch Contact, de geheime ver-
jsorganisatie der artsen, gevestigd.
e voorzitter, prof. dr. A. Mertens, noemde voorts de heer De Vreeze de
hie
est deskundige op het terrein van het medisch recht.
To
Inleiding van het onderwerp van
jubileumvergadering wees de voor-
{ir:®r van de R.-k. Artsen vereniging,
ejKh dr. A. Mertens, erop, dat de ver-
sta|lhg zich in de jaren van haar be-
<jena1 telkens weer heeft bezig gehou-
'V'ii et de gezinsproblematiek. De ver-
ellende door hem met name aange-
S(.ae medische problemen zijn ten nauw-
verbonden met ethische waarde-
(.^delen. Ongetwijfeld is het nooit de
tpi? van de arts aldus prof. Mer-
L?s. te moraliseren, de zedenmees-
V» j spelen: ieder probleem dient hij
vAn de medische kant te benaderen.
£it neemt echter niet wegi dat hy de
morele opvattingen wel degelijk en
teer goed dient te kennen opdat hij er
tekening mee kan houden bij zijn me-
msche hulp. Ook, en juist op het ter-
min van de gezinsvorming het krij
sen en opvoeden van kinderen is het
?e taak van de katholieke arts zijn
tulpverlening te baseren op juiste prin-
'Piëie inzichten,
v Het hoofdbestuur der R.-k. Artsen-
leniging meende nu de gezinsproble-
J^tiek aan de orde te moeten stellen,
^mdat het van mening is, dat de art-
S» hier momenteel het meest te kort
gieten. Immers vele artsen, katho-
^;se artsen, geven geen of onvoldoende
ijjhvoord op de vragen van hun pa
laten inzake hun huwelijks- en gezins-
le hj, °P vragen ten deze waarop al-
de arts hun antwoord kan geven,
stap in de goede richting meent
hoofdbestuur te zetten door tezamen
e et het hoofdbestuur der Katholieke
ltw-2sbeweRinB een Medisch Gezins-
ustituut op te richten als para-univer-
jtair instituut bij de katholieke univer
siteit.
De taak van dit instituut zou zijn de
instudering en daarop gebaseerde voor-
'nhting van de biologische en sociaal-
medische aspecten van het huwelijks-
ï11 gezinsleven, van de human repro
duction"; documentatie op dit terrein;
^scholingscursussen; desgevraagde spe-
i:i?'istische adviezen. De nog noodzake-
,e organisatorische voorbereidingen
J-"'en niet verhinderen, dat reeds bin-
jehkort iets gedaan kan worden de
oorbereidingen hiertoe zijn in volle
*ahg zoais een bijscholingscursus
ge-
Ov^r°f. dr. L. Stolte hield een inleiding
..Biologische grondslagen van de
«Zinsvorming in toekomstperspectief"
Advertentie
Klasse »Parï
bij 500 gram wol
de wikkels voor
Sp sprookies-
wduuri^Mes
Vahri=RECHT. 7 nov. - In Utrecht is
tip aa8 de vergadering gehouden van
hoopt enigmgsraad van de centrale van
Het® arnbtenaren.
VjS grootste deel van de besprekingen
'norip wiJd aan de pas verschenen me
ting i0Yan antwoord op de rijksbegro-
deitis>ti 0 en belangen van het over-
*sictaPGrsoneel. Verschillende leden
!?!'.8ani' de indruk te hebben dat het ge-
tj! de eerd overleg de laatste tijd, dank
e'Hup 'nvloed van de minister van
W6ïks dse Zaken, een verbetering
<:pi?6hsau' Daartegenover staat echter,
Pp, illena en> dat de herziening van ver-
kele rechtspositieregelingen en
'tih alarisregelingen nog steeds op
1 Met hl wachten.
s.l'isvertf ^ing tot de verwachte sa-
p'tiepi hoging voor het overheidsper-
ij. Werd opgemerkt, dat het onjuist
Cv ie u ?or de hogere ambtenaren de
•C-Cipp Walgen van de collectieve arbeids-
5°msten in het bedrijfsleven.
Sai e h. gepremieerde spaarregeling
r?:arj '®n het bezwaar, dat deze voor de
e kóm j0VGn f 7000- een lagere pre-
11 dan voor die daaronder.
Vn hez^,^^®' 9 nov- De voornaam-
zii°r de tegen de nieuwe regeling
có? afkornsUclermg Van de w°ningbouw
heksje va*
?chtere?_Va.Ue.n van
g
dpr-"ts de' 'i-,wUere indruk gewekt,
biet |0iat£ v«melde vragen wor-
een of m05e ,el? commissie maar
or meer leden" gesteld.
van de gehele Kamer
van Volkshuisvesting, Door
Vp;Tr in het an een regel wordt
ee£Slag (in°Yer het Kamer-
Slo t geheel =^e krant van zaterdag)
-'Mits rip ,_.andere indruk
do0
en begon met het woord van Franz Kaf
ka aan te halen, dat te trouwen, een
gezin te stichten, alle kinderen die ko
men te aanvaarden, hen in deze onze
kere wereld in leven te houden en "un
zelfs nog enigszins leiding te geven, het
grootste is, dat een mens tot stand kan
brengen.
Toekomstperspectief
Prof. Stolte stelde dan de vraag of
wij in onze wel bijzonder onzekere we
reld alle kinderen kunnen aanvaarden
die komen, ze in leven kunnen houden
en hun leiding kunnen geven. Kunnen
wji hun een toekomst-perspectief ope
nen?
Het schrikbeeld van de dreigende over
bevolking is reeds vele malen ais een
manend teken aan de wereldbevolking
voorgehouden. Onder de katholieken
hier te lande zijn er de laatste tijd, die
menen dat de overweldigende bevol
kingsaanwas de voornaamste plaats bil
de motivering van een zekere regeling
van het kindertal zou toekomen. Meent
men werkelijk er ooit in te zullen sla
gen de wereldbevolking min of meer
constant te houden? zo vroeg prof. Stol
te.
Uitvoerig bleef de hoogleraar ook stil
staan bij de angstaanjagende potentië
le bedreiging van het biologisch erf
goed door kernwapenen. De toeneming
van de bevolking en de bedreiging van
het erfgoed hangen op een of andere
manier met elkaar samen.
Al moet men, zo meent prof. Stolte,
de geldigheid v n de overweldigende
bevolkingsaanwas als directe moti
vering van een regeling van het kin
dertal ontkennen deze aanwas
draagt in de concrete omstandighe
den. waarin mensen leven, bij tot de
vorming van een geldig motief in het
individuele geval. Er kan een nood
ontstaan, die om oplossing vraagt.
Het is zeker een taak voor katholie
ke artsen in het wetenschappelijk on
derzoek op dat gebied niet ten achter
te bleven. Daarbij zal het evenwel al
tijd zo zijn, dat het zoeken naar een be
trouwbaar, eenvoudig en goedkoop tech
nisch middel niet in aanmerking komt.
altyd zal een eroep op de liefde en
de inspanning van de wil noodzakelijk
zijn, omdat zonder dit de regulering
van de voortplantingsactiviteit ontmen
selijkt wordt.
de aantrekking door „verborgen verlei-
Dr. ir. H. J. A. de Goelj hield een
referaat over „De situatie van het ge
zin in het technische tijdperk". Hij zag
het gezin drievoudig betrokken bij de
structuur van het technisch tijdperk:
het is gesitueerd in een technische, nog
steeds veranderende wereld; technische
produkten en hulpmiddelen dringen het
gezin binnen; tenslotte oefent ook de
„technische denkwijze" invloed erop
uit. Het gezin gaat wat zijn geestelijke
grondslag betreft van aangezicht ver
anderen. Het gezin kan niet zonder tech
nische goederen. De heer De Goeij
wees er evenwel op, dat de technische
ontwikkeling en industrialisatie in dienst
staat van een economie, die niet van
behoeften uitgaat, doch primair van de
produkten, waarvoor afzetmogelijkhe
den gezocht worden.
Hel kind weer het slachtoffer
Het buitenshuis werken van de ge
huwde vrouw wordt vooral veroor
zaakt door de begeerlijkheid van de
overvloed aan produkten, waarvan
ders" nog wordt vergroot. Het loon
van de man is onvoldoende om dit
alles te kopen. Het kind is echter het
slachtoffer. Nauwelijks ontkomen aan
de vroegkapitalistische arbeid, ziet
het thans kinderbewaarplaats en in
ternaat dreigen. In Rusland is deze
gezinsondermijning, na de radicale
revolutiejaren, aanmerkelijk vermin
derd; doch in de volkscommunes van
Rood China marcheren de kleinen
naar de crèches, aangevoerd door
marxistisch geschoolde verzorgsters.
Wij moeten aldus dr. ir. De Goefl
echter niet alleen oog hebben voor
communistische gevaren, maar even
min blind zijn voor de gevaren van
ons eigen technisch-economisch stel
sel. Ook in het westen lijdt het gezin in
toenemende mate onder die centrifu
gale kracht, die mede oorzaak is van
de „openheid", waarvan het moder
ne flatgebouw de adequate uitdruk
king schijnt. Het ,,nozem"-vraagstuk
is slechts één van de facetten van
de moderne gezinsproblematiek.
Onderzoekt men de drijfveer van dit
uit werken gaan, dan blijkt toch meest
al het gezin weer het doel te zijn: men
wil verdienen om een prettig „home"
in te richten, doch identificeert gezins
geluk te veel met gezellig samen genie
ten. Hier openbaart zich reeds de mate
rialistische inslag van de moderne
geest. In dit verband citeerde de heer
De Goelj het woord van Paul Claudel:
„le Mariage n'est pas le plaisir mais
c'est le sacrifice du plaisir".
De automatisering van de produktie
zal op den duur afvloeien van arbeids
krachten veroorzaken. Dan keert de
vrouw terug tot haar gezin en veel
meisjes zullen in het huishouden of in
vrouwelijke beroepen een plaats vin
den. Of er dan weer een gezönd ge
zinsleven zal opbloeien, hangt sterk af
van de vraag of het gezin zich in de
voorgaande periode heeft weten te ver
zetten tegen de geest van materialisme
en genot.
Voor wat het gebruik der technische
goederen betreft, wees de heer De Goelj
er op, dat het huis nog te veel produkt
is van verouderde inzichten, zowel naar
ruimtelijke structuur als naar de am
bachtelijke vervaardiging. Hier moet
op korte termijn baanbrekend werk ver
richt worden om de nood van vele ge
zinnen te verlichten. Verder zijn de
huishoudelijke apparaten meestal niet
geschikt voor intensief gebruik door on-
deskundigen.
Geen „technische denkwijze"
Techniek, zo vervolgde dr. ir. De
Goeij, is op zichzelf een Godsgave, met
eerbied te gebruiken om nader tot God
te komen. In li^t algemeen kan echter
overvloed aan technische goederen de
mens brengen tot een leven zonder as
cese en tot geloof aan een aardse heil
staat.
De „technische denkwijze", die het
gezin binnendringt, maakt de kin
derzegen los van de echtelijke liefde;
zij heeft geen begrip voor mysterie
en sacrament en kent niet meer de
betekenis van onthechting, offer en
lijden. Daarom ook komt zij in ver
zet tegen de traditionele leer van de
Kerk over de huwelijksbeleving.
Het christendom kan een nieuwe op
bloei beleven van een hernieuwde hu
welijks- en gezinsbeleving uit. Een nieu
we, sterk theologisch gefundeerde ge-
zinsethiek moet daarom gepropageerd
worden, in een geest die diametraal
staat tegenover de „technische denkwij
ze". Dan zal het gezin weer gezien wor
den als voortschrijdend in de tijd, als
exemplarisch voor het „onderweg zijn";
want het is nooit af, doch werd ge
vormd en groeit en wordt geconfron
teerd met de grote geheimen van le
ven en dood.
Als beeld en werking van de Godde
lijke Drieëenheid kan het gezin alleen
bestaan uit en door de liefde; tegen
over de rationele kennis en kunde van
het technisch tpdperk zij dan het woord
van St. Paulus ook zijn woord: „Al ken
ik alle geheimen en alle wetenschap,
maar ik zou de liefde missen, dan ben
ik niets".
Dr. F. J. A. Huygen liet de belang-
rijke functie van de huisarts in het ge-
zin uitkomen, die wel duidelijk in het
licht wordt gesteld, als men bedenkt,
dat dagelijks 5-7 procent van de gezin
nen de hulp van de huisarts inroept.
Hij wees na een uitvoerige schets van
de zorg, die de huisarts continu aan
het gezin moet besteden, op het feit,
dat zijn opleiding niet is aangepast aan
zijn taak in de huidige samenleving.
Met name zou de huisarts veel meer
moeten en willen leren van de psycholo
gische, sociologische en pedagogische
aspecten van de problematiek, die hem
door de gezinnen wordt voorgelegd.
Hij ziet hier een belangrijke taak voor
de R.-k. Artsenvereniging weggelegd.
■m
S 41 fSSf
Fortmann slechts één antwoord geven,
n.l. dat het een definitieve bindende on-
Het sluitstuk was een theologische be
schouwing van mgr. drs. H. J. H. M.
Fortmann, president van het philoso-
phicum „Dijnselburg" te Huis ter Hei
de, n.l. over „Het gezin, gezien van de
Openbaring uit".
Het samenzijn van de mensen met
God, zo merkte mgr. Fortmann op, is
een integrerend deel van Gods Heils-
Plan- De mens staat door zjjn sexuali-
teit, zjjn genitale sexualiteit, in dienst
van Gods heilsplan. De voortplanting
van het menselijk geslacht is geen lou-
ter numerieke aangelegenheid, maar
schept nieuwe mogelijkheden binnen
het samenzijn met God. Dit wil niet
zeggen, dat een zinloze uitbreiding van
het menselijk geslacht nodig is of elke
geboorteregeling ongeoorloofd is. De
mens is geschapen als een wezen in sa
menzijn met God, maar deelt dan ook
in de vrijheid van God. De tweede func
tie van het gezin in Gods heilsplan is
bodem van liefde te zijn, wanneer de
nieuwe mens wordt ontvangen en kan
opgroeien.
De liefdesverhouding tussen man en
vrouw als zodanig is ook een functie
in Gods heilsplan als een beeld van de
liefdesgemeenschap die God onder de
mensen wil vestigen.
Mgr. Fortmann zette dan met grote
nadruk uiteen, waarom de Kerk haar
verbod tot het gebruik van anti-con-
ceptionele middelen niet kan laten va
ren. Het is een kerkelijk oordeel over
een Goddelijke Wet. Wanneer men
vraagt of het een definitieve onfeilbare
uitspraak van de Kerk is, kan mgr.
feilbare uitspraak van het kerkelijk
gezag is. Deze afwijzing heeft geen aar
zelen gekend en is uitdrukking van de
wet van de natuur en van God. Het we
reldepiscopaat met als centrum de bis
schop van Rome heeft unaniem en zon
der meer het gebruik van anti-concep
tionele middelen in strijd met Gods wet
afgewezen. Het is een onfeilbare ge
loofsvisie op wat in de natuur van de
mens is gelegd. Vraagt men om een
uitspraak van een algemeen concilie,
dan zou deze afwijzing slechts meer
plechtig maar niet minder bindend ge
schieden. De hele sexuele moraal van
de Kerk zou bij intrekking van het ver
bod op losse schroeven komen te staan.
De pastorale zorg zal Gods bedoe
ling ten aanzien van het gezin wel op
aangepaste wijze moeten verkondi
gen, met mildheid en geduld. Pasto
raal zal men ook soepel moeten zijn
om onderscheid te maken tussen hen,
die willen, maar niet kunnen en hen,
die uit een materialistische instelling
niet willen.
Het is mgr. Fortmann wel opgeval
len, dat men nog zo weinig komt tot ge
bruik van geneeskundige preparaten ter
selectieve onderdrukking van de libi
do. Hij kan moeilijk veronderstellen
dat er op dit terrein niet aan research
gedaan wordt of men hier met een uto
pie heeft te doen. Mgr. Fortmann vroeg
ziel af of er voor de medische weten
schap in deze richting met een belang
rijke mogelijkheid ligt °m in moeilijke
gevallen hulp te bieden.
Bn de gedachtenwisseling bleken niet
allen het met de aanbeveling van me
dische preparaten als door mgr. Fort
mann bedoeld, eens te zpn. Er klonk
zelfs de opmerking: .pharmacologische
pphtc;phpi d in f"
Mgr Fortmann was het eens met de
opvatting, dat de psychische gesteld
heid hier het alles bepalende is. Hy gaat
er ook van uit, dat er redenen moeten
zijn om grenzen aan de gezinsvermeer-
dering te stellen, dat het echtpaar de
intentie moet hebben zon huwelijk goed
te beleven. Verder betoogde mgr. Fort
mann nog, dat de huwelijksnood vooral
ontstaan is door cultuur-omstandighe
den, waardoor de Kerk het nodig acht
telkens op haar beginselen terug te ko
men. Wel is er een andere pastorale
houding aan het groeien.
De helikopter Sikorsky S-60 is voor geen i
kleintje vervaard. Hier licht hij niets
minder dan een flinke personenwagen
van de grond.
AMSTERDAM, 9 nov. In een be
richt over de herbenoeming van Von
Papen tot geheim-kamerheer van de
paus. dat wij op 2 november publiceer
den, is beweerd, dat de H. Stoel zich bij
haar beslissing zou hebben laten leiden
door het aandringen van de bisschop van
Limburg, mgr. dr. Wilhelm Kempf, die
de herbenoeming zou hebben aanbevo
len. Van de rechtskundige adviseur van
de bisschop, dr. Kurt Kauffmann uit
Wiesbaden, hebben wij vandaag een
brief ontvangen met de mededeling, dat
iede re grond voor de beweerde in
menging van - e bisschop ontbreekt.
Advertentie
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 7 nov. „De christelij
ke huwelijksbeleving is een opgave
van God zelf. Zij vraagt om een ge
lovige benadering en zjj zal nooit ver
vuld kunnen worden zonder grote of
ferbereidheid, zonder zelftucht en zelf
beheersing.
Maar is het niet de genade van het
sacrament, die de liefde en de vreugde
van het huwelijk heiligt, maar die ook
de bedoeling heeft de gehuwden te
sterken in die liefde, waarin zij samen
God moeten zoeken, strijdend en bid
dend, misschien ook vallend en biddend,
maar altijd bereid tot de opdracht van
het Evangelie: „Ga en zondig niet
nieer." Die opgave is werkelijk niet
eenvoudig. Zij is alleen mogelijk met
God. Maar het is een schone taak op
dit alles een christelljk-geiovige visie
te openen, die leert dat ook moeiten
en lasten opgenomen zqn in de liefde
en de vreugde die God voor de mens
heeft bedoeld. Deze bemoedigende
woorden sprak de aartsbisschop, mgr.
dr. B. J. Aifrink, aan het einde van
zjjn rede vanmiddag voor de r.-k.
Artsenvereniging, waarin hij getuigde
van het meeleven der Kerk met de hu
welijksnood in deze tijd.
De „gezinsproblematiek in deze tijd"
het onderwerp, dat de r.-k. Artsen
vereniging bp de herdenking van
haar veertigjarig bestaan ter behan
deling stelde is, zo verklaarde mgr.
Aifrink, een van de grootste heden-
daagsè noden van de individuele mens,
van de samenleving, en van de Kerk.
De bewering, dat de Kerk geen an
der antwoord zou kennen op de huwe
lijksnood dan de verplichting om zo
veel mogelijk kinderen te verwekken
liefst nog uit een streven naar
macht door het grootste getal be
hoeft nauwelijks enige beschouwing.
Als het alleen om het getal zou gaan,
zou de Kerk misschien nauwelijks eni
ge schade lijden, als zij zich zou aan
sluiten bij de huwelijksopvatting van
de wereld en helaas andere kerk
genootschappen rondom haar. Door
haar vasthouden aan de wetten, uie
zij verkondigt als door God gesteld,
verliest zij waarschijnlijk meer aan
hangers dan zü er door wint. Maar
haar bekommernis geldt niet het ge
tal.
Deze geldt de mens, die zjj krach
tens goddelijke opdracht langs de we
gen die God heeft afgebakend moet
voeren naar zijn waarachtig levens
geluk, dat alleen te vinden is bp God.
Het is heel begrijpelijk, dat men in
zo grote en echte bekommernis om de
gewetensnood van zoveel gehuwden
soms de verwachting koestert, dat de
Kerk haar inzichten in deze zal her
zien en haar wetten zal verzachten
Indien het haar eigen wetten waren,
zou zij dit misschien wel doen, zoals
zij dat met andere zuiver kerkelijke
voorschriften, als vastenwet en nuch
terheidsvoorschriften, heeft gedaan.
Grenzen van
God
Advertentie
f B
rillilllllllllllllllllllllllH^
Sllllllllllllllllllilll
70
door
haar de eniee i da8taak bracht de avond
Sorellii samenzfff.:spai\mnB bie zü zich gunde: het
uf^fnikan in hnn ,.,0I?der de met kant versierde
lampekap m hun kleine salon, altijd rijkelijk voor
zien van bloemen by voorkeur theerozen of Par-
mezaanse Vlooitjes - en waar elke bijzonderheid
de verfijnde levensgewoonten van de bewoners ver
ried. Dichters en geschiedschrijvers In 31e talen
droegen bij tot hun ontspanning. Of zij zette zich
aan de piano. Of zy noteerde aan haar schrijftafel
in haar vloeiend schritt een overpeinzing of een
droom. En Ponto, de geliefkoosde hond, kwam haar
een streling afbedelen. Sofie Charlotte vermaakte
zich met het zwarte, krulhange, maar vreselük
verwende dier als een kind met een stuk speelgoed
en zü vond het de mooiste hond van de wereld.
„U hebt mijn zuster d'Alengon gezien?" vroeg
Elisabeth in een brief. „Dan hoop ik maar, dat u ook
haar hond hebt opgemerkt. En wie van de twee leek
u nu het aardigst? Zij zou het u niet vergeven, als
u geen toespeling op de schoonheid van haar hond
had gemaakt!"
De hertog van Alen*on was in dat jaar juist vyftig
geworden. Zijn blonde baard kreeg een grijze tint
en naarmate hij ouder werd, nam zijn treffende
gelijkenis met zijn voorzaat Henri IV steeds toe.
Maar hij had een peinzende blik en uit zijn blauwe
ogen straalde een licht, dat de ander nooit had
gekend.
Ook zijn levensweg was allerminst een geëffend
pad geweest. Zowel gebeurtenissen van uiterlijke
aard als inwendige strijd hadden hem moeilijkheden
berokkend. Bij nader onderzoek blijkt de hertog
van Alengon een gevoeliger mens te zijn geweest dan
degenen die met hem in contact kwamen zich konden
indenken, om de tuin geleid als zij werden door zijn
gelijkmoedig en beheerst voorkomen. Nemen we
bijvoorbeeld zijn meermalen herschreven testament,
waarin hij telkens opnieuw vraagt, dat men zijn
lichaam pas in de kist zal sluiten na absolute zeker
heid omtrent zijn dood verkregen te hebben. De her
tog zelf heeft deze woorden onderstreept. De
angst levend begraven te worden is mét het ge
vaar voor besmetting, het grootste spookbeeld van
nerveuze naturen. Deze zinsnede uit zijn testament
zegt genoeg. Een man met een onbewogen gemoeds
leven zou aan een dergelijke mogelijkheid niet eens
gedacht, laat staan er verschillende keren uitdruk
king aan gegeven hebben. ,Maar in zijn gewone leven
had de hertog van Alengon nauwelijks tijd om met
zijn zenuwen rekening te houden. Hij moest zich
integendeel doorlopend inspannen om een kalme
indruk te maken op zijn overgevoelige vrouw en
haar een gemoedsrust voor te wenden die hij diep
in zijn binnenste lang niet altijd bezeten heeft.
Zelfs nu Sofie Charlotte goeddeels van haar angsten
genezen was, bleef hij zich instinctief zorgen
maken over haar gezondheid. Als zij op haar werk
kamer gebogen zat over haar correspondentie, kon
hij niet nalaten de deur op een kier te openen en
haar gade te slaan, want hij wist, dat zij, aan zich
zelf overgelaten, haar krachten te buiten zou gaan.
„Alweer brieven? Altijd maar brieven! Maak je
toch niet zo moe, Sofie!" Met het kleine handgebaar
en de leuke stembuiging die hem zo vertrouwd wa
ren, wees zij hem terug. „Daag! Laat me even
met rust! Je houdt me van het werk." Gehoorzaam
ging hij weg om een kwartier later terug te
komen.
Nog meer zorgen baarde hem haar armenbezoek.
Als zij van haar dagelijkse tocht thuiskwam, stond
alle ellende die zij onderweg had ontmoet, op haar
vermoeid gezicht te lezen. „Ik smeek je, Sofie. ontzie
jezelf toch een beetje. Je houdt dat zo niet vol!" Eén
keer per week bezocht zij het ziekenhuis „Perpétuel
Secours". Tegen de tijd dat zij terug kon komen,
stelde hij zich op achter de deur om haar te verras
sen en haar meteen in een aangenamer stemming te
verplaatsen.
„Hy is altijd een uiterst hartelijke man geweest,"
schreef pater Stanislas, die de hertog van Alengon
ongetwijfeld het beste heeft gekend. „Gedurende heel
het leven van de hertogin van Alengon heeft hij haar
met voorkomendheden en de tederste attenties om
ringd."
Het was al weer drie jaar geleden, dat zij hun
zilveren bruiloft hadden gevierd.
Zij droeg geen sieraden meer, maar zij had goed
gevonden, dat hij haar bij gelegenheid van dat feest
naast haar gouden trouwring een ring van oud zil
ver aan de vinger schoof, waardevol voor haar als
herinnering aan het feest en als nieuw blijk van
haar mans genegenheid.
Zij waren dus nu achtentwintig jaar getrouwd.
Zij bereikten de leeftijd waarop meer dan één huwe
lijk door wederzijdse afkeer te niet gaat, omdat
de verrukking van het samenleven onverstandig is
verkwist. Hun liefde, waarvan zij een christelijk
gebruik hadden gemaakt, zou geen verzadiging ken
nen. Tot op de dag dat hun gemeenschappelijk leven
yerbroken werd, hadden zij haar weten te bewaren
in de frisheid en het vuur van vroeger.
„Wees gezegend, mijn welbeminde Sofie, voor al
het geluk dat je gegeven hebt
Opgehouden door talrijke plichten verlieten zij
Parijs die zomer tamelijk laat.
Bijna ieder jaar hielden zij een paar dagen vrij om
zich te Lourdes aan de liefdedienst van de zieken
te wijden. Tegelijkertijd haalden zij in het naburige
Tarbes de banden van hun meer dan twintig jaar
oude vriendschap met de zusters van de Carmel
weer wat strakker aan.
„Ik meen te mogen zeggen, dat ik nu geheel en
al aan God toebehoorvertrouwde Sofie Charlot
te bij haar laatste bezoek de Zusters toe.
Tenslotte vertrokken zij naar Mentelberg.
„Mentelberg"
Foto's tonen ons een klein kasteel, gerestaureerd
in renaissancestijl, gelegen halverwege een met
dennen begroeide helling boven het dal van de Inn.
Tussen het slot en de bijbehorende kapel ligt een
door oude lindebomen overschaduwd terras, dat
een prachtig uitzicht biedt op de omgeving. Aan de
overkant van het dal ziet men het getande profiel
van een bergrug, die de einder afsluit.
tWordt, varvolad)
De Kerk komt haar gelovigen graag
tegemoet, overal waar zij kan. Maar
voor grenzen, die God heeft gesteld,
kan zij alleen maar eerbiedig haar
trouw belijden en beleven. De huwe
lijksnood, die zich speciaal na de tweede
wereldoorlog bij ons zo sterk heeft doen
voelen, is in andere landen reeds na de
eerste wereldoorlog een brandend ziel
zorgelijk probleem geworden. De kerk
wordt er niet pas in deze laatste jaren
mee geconfronteerd. Zij heeft altijd ge
meend aan haar traditionele leer vast
te moeten houden, omdat zij weet hier
te raken aan Goddelijke inzeftinr n, die
in de mens zelf verankerd liggen en die
zij niet om menselijke gronden zeifs
niet uit bekommernis en liefde kan
en mag verbasteren. Ook nieuwere op
vattingen over de functie van de liefde
in het huwelijksleven kunnen niet voor
bij gaan aan de consequenties die aan de
functie van de voortplanting inhaerent
zijn. Zoals bij zovele andere problema-
tieken van deze moderne tijd, gaat het
ook hier niet om een öfof, maar om een
ènèn.
Voor een christen houdt iedere liefde
op werkelijke liefde te zijn, als daar
bij geen rekening wordt gehouden
met het eerste van alle geboden:
God beminnen. Christus heeft ons wel
geleerd dat het tweede gebod van al
le geboden, de liefde voor de
evenmens, gelijk staat aan het eerste, de
liefde tot God. Maar Hij heeft ons nooit
gezegd, dat dit tweede gebod voorgaat
op het eerste.
Dit geldt van alle menselüke lief
de, ook van de huwelyksliefde. Dat
kan in bepaalde omstandigheden een
uiterst zware opgave zün. En iede
re zielzorger weet. dat in deze tü'd
deze omstandigheden zeer frekwent
aanwezig zijn. Dat weet ook Degene,
die harten en nieren van iedere
mens doorgrondt. Daarom is Hü
zoals de Kerk niet ophoudt te ver
kondigen altijd bereid om te ver
geven en rekening te houden met
iedere menselijke zwakheid. Maar
Hü vraagt daarbü wel naar de goede
wil, naar het oprechte streven de
liefde voor de levenspartner eerlü'k
te verbinden met de liefde tot Hem,
die in alle uitingen van het mense-
lpk leven in liefde onze eerste le
venspartner wil zün en moet zün.
Ziet de Kerk dan niet de nood van
de hedendaagse mens? En heeft ze
daarop geen ander antwoord dan het
vasthouden aan de oude normen? Wan
neer men zou verwachten dat de Kerk
mgr. wenste de zaken onomwonden
te noemen coitus interruptus en het
gebruik van voorbehoedmiddelen als
geoorloofd zal verklaren, dan gelooft
de aartsbisschop dat men in de Kerk
zal worden teleurgesteld. Deze metho
dieken zün door de constante leer van
de universele Kerk zeer duidelijk ver
worpen. Mgr. neemt aan dat vak-theo-
'ogen aan de opvattingen van de Kerk
in deze een zodanige theologische ze
kerheid toekennen, dat er nauwelijks
intrinsieke behoefte is aan een duide-
Iqker uitspraak van het leergezag in
de Kerk. Als de Kerk van mening zou
zijn, dat zij deze opvattingen zou kun
nen veranderen, naargelang hieraan
behoefte zou bestaan, zou zü reeds
lang in de nood van zeer velen daar
toe reden en gelegenheid hebben kun
nen vinden.
Eerbiedige geloofshouding
Er is alle reden zich te bezinnen op
de natuurlpke giondslagen van deze
kerkelüke leer en ze te confronteren
met de moderne visie op de mens en
zijn huwelijkssamenleving; de tegen
woordige tüd benadert deze zaken nu
eenmaal anders dan vroeger. Maar
vóór alles zal gevraagd moeten wor
den, dat men ze in die eerbiedige ge
loofshouding benadert, die de gelovige
mens past en niet alleen past, maar
die door het geloof wordt geëist ten
opzichte van alle zaken, waarover de
Kerk zich zo duidelijk heeft uitgespro
ken. Mgr. Aifrink waarschuwde er voor
een discussie over deze materie niet al
te vroeg voor het forum van de publie
ke belangstelling te brengen om de
verwarring niet te vergroten.
Maar als de Kerk zo blü'ft vast
houden, moet blijven vasthouden
zo vervolgde de aartsbisschop aan
haar visie op deze zaken, mag dan
niet van haar worden verwacht, dat
zü zich niet bepaalt tot het steeds
weer voorhouden van haar stand
punt, maar in diepe bekommernis
om de nood van zovelen ook alle
moeite doet om haar gelovigen voor
te houden langs welke wegen haar
principes in deze moderne tüd leef
baar kunnen zpn. Zonder twpfel
heeft zp deze taak, sterker gezegd:
dit is haar plicht.
Het is de taak van geheel de ge
meenschap van de Kerk er naar te
streven dat de vaststaande doctrine
van de Kerk een leefbare gestalte
vindt. Wat huwelüksbeleving betreft,
is dat in de wereld van vandaag door
allerlei sociologische en psychologische
factoren een problematiek geworden,
waarvan men de oplossing niet kant en
klaar van het officiële leergezag in de
Kerk mag verwachten. Veelsoortige ar
beid zal hier eendrachtig moeten samen
werken om de weg te wijzen. Niet alleen
theologen en filosophen, maar ook socio
logen en psychologen en vooral medici
kunnen allen hun inbreng leveren om
de leefbaarheid van de doctrine van de
kerk in deze tijd met grote eerlijkheid
onder de ogen te zien, te adstrueren en
aan het gelovige volk bij te brengen.
Mgr. heeft de indruk dat men juist in
de allerlaatste tijd van alle kanten
bezig is zich in deze problematiek te
begeven. Wanneer dit geschiedt, zo
zei mgr. Aifrink tenslotte, in trouw
aan de doctrine van de Kerk, en van
werkelijke bekommernis uit om de
mens in nood, die trouw wil blijven
aan Christus en Zijn Kerk, kan men
zich hierover alleen maar verheugen.
AMSTERDAM, 7 nov. De Federa-
tieraad van de Federatie van Neder
landse journalisten heeft zich in een
vergadering met algemene stemmen uit
gesproken voor de instelling van een
raad voor de journalistiek.
De taak van deze raad ls o.a inge
diende klachten te beoordelen tegen
journalisten ongeacht oi zij al dan niet
zijn georganiseerd. Deze raad treedt in
de plaats van de bestaande raad van
tucht der Federatiie van Nederlandse
journalisten, wiens jurisdictie alleen de
leden der drie iournalistenkringen
die bij benadering 90 pet. van alle jour
nalisten in ons land omvatten betreft.
LISSABON, 8 nov. Vandaag arri
veerde op Schiphol de Spaanse troon
pretendent Don Juan. Hü komt op uit
nodiging van Prins Bernhard deelnemen
aan twee jachtpartijen, zo meldt Reu
ter uit Lissabon. Prins Bernhard en zün
gast zullen dinsdag en woensdag gaan
jagen bü Het Loo en op de Ruige Hoek,
in de omgeving van Apeldoorn. Na zijn
bezoek aan Nederland zal Don Juan een
bezoek brengen aan zijn moeder, ex-ko
ningin Victoria Eugenia, die in Zwit
serland woont. Prins Bernhard en Don
Juan ontmoetten elkaar ook in Lissabon
toen de prins naar Zuid Amerika reisde.
ALKMAAR, 7 nov. Alhier is op 51-
jarige leeftyd de bekende orgelbouwer
Herman Vermeulen plotseling overle
den. Sinds vele jaren stond hü met zijn
broer Jan aan het hoofd van een eigen
orgelmakerij. „Nourri dans le sérail"
dus, was hjj een even kundig als toege-
wüd vakman die door zün aangeboren
goedmoedigheid en niets ontziende werk
lust veler sympathie had verworven.
Zün laatste werk was een bescheiden
doch zeer geslaagd studieorgeltje bü de
Haagse organist Jan Schmitz, waaraan
hü büzondere zorg had besteed. Het
werd een bescheiden zwanezang.
Vandaag waren vele collega's en or
gelvrienden uit den lande o.w. de
zeereerw. heren Kaarsgaren en
De Bruin, namens de Ned. Klokken- en
Orgelraad naar hier gekomen om een
laatste hulde te brengen. De Requiem
mis van Perosi werd door het zangkoor
der Dominicanerkerk stülvoller dan ge
woonlijk uitgevoerd en begeleid. De
heer Schmitz speelde een tweetal Bach-
koraalvoorspelen en een In Memoriam
van Flor Peeters dat onder doodse stil
te werd aanhoord.
Advertentie
