Met de EL AL naar Israël
Als op .de vleugelen van de adelaar
Vuurtje stoken in gangpad
is niet toegestaan
Inkomsten zullen een solider
basis moeten krijgen
De voor- en tegenstanders
groeien naar elkaar toe59
Mr. v. d. Werk pleit voor versterking
juridische positie pleegouders
SEKONIC
Kritiek op georganiseerd
overleg ambtenarenzaken
AJAB gaat naar Afrika
Volgend jaar nieuwe medische
afdelingen in „Berg en Bosch"
Meer arrestaties
in smokkelzaak
DE PROBLEMEN ROND DE ADOPTIE
Minister Toxopeus zal nagaan hoe
het overleg te verbeteren
Wat 'n vondst!
(gtpcfc
DE OPDRACHT VAN MOZES AAN DE VERSPIEDERS
toet minder werk
de mooiste glans
Operettehuwelijk
PRISMA
„HERWONNEN LEVENSKRACHT"
JAGO SHAWLS
Een half uur langer
straatverlichting
Een lange en
moeilijke weg
Wetó g&/iaayc&,
TWEEDE KAMER: BINNENLANDSE ZAKEN
98 ct
Elektronische
kleurenautomaat
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1959
PAGINA 5
li
li
A.N.W.B.-directeur wenst:
Op Schiphol
Ook ex-onderdirecteur Aero-
gronddienst aangehouden
VAN NELLE's
„Afternoon"
theebuiltjes
A. J. A. B. van Maanen,
O.F.M.Kap.
Britannia
het schroefturbine-vliegtuig waarmee de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al ook Amsterdam aandoet,
op de luchthaven Lod bij Tel Aviv.
^L-AVIV, nov. Mozes heeft het al tot de twaalf verspieders gezegd:
lslet» hoe het met het land is gesteld; of het volk, dat er woont, sterk
0j°f zwak, gering of talrijk; of het land, waarin het woont, vruchtbaar
5 Ö°r iS; of de steden, die het bewoont, open zijn of versterkt; of de
Fern vet is of schraal; of er bomen zijn of niet" (Numeri 13, 18-20).
tnet diezelfde opdracht zijn wij naar Israël gevlogen, niet via de
2j?®stijnen Sin en Négeb, zoals de verspieders, maar met de „El Al" via
t<y,r*ch en Athene. In 1948 stonden er in heel Israël zegge en schrijve twee
tellen voor de burgerluchtvaart geregistreerd. Thans bedraagt het
ntal Israëlische vliegtuigmaatschappijen reeds het drievoudige daarvan.
s zijn er zes. De grootste is ongetwijfeld de Israëlische Luchtvaartmaat-
j happij, die bekend staat onder haar Hebreeuwse benaming „El Al". Het
Wel een verschil: of men als eenvoudige verspieder de Anaks-kinderen
ih°et omzeilen en de Amalekieten uit de buurt moet blijven, of dat men
de comfortabele stoelen zit van een Bristol-Britannia. Maar het is
nerKwaarchg hoe weinig ons dat verschil heeft getroffen, laat staan be-
jcnaamd heeft doen zitten. Luxe schijnt te corrumperen. Aanvankelijk
seft men nog wel het gevoel per ongeluk in een boek van Philips Oppen-
eun te zijn verzeild, maar na zowat een half uur vliegen laat men het
,wh allemaal behaaglijk welgevallen: de „Scotch and soda", de „snacks",
hf, .diner, de espresso en de Cointreau. De stewardess biedt ieder, die een
Rje wil knappen, een fraaie dikke plaid aan. Een rose euforie maakt zich
J °ns meester. Wie is deze stewardess? Is zij Miss Ila Har-El, van wie
f)at.er Navon, directeur van de El Al in Amsterdam, ons heeft verteld,
^.j is „uitgeroepen tot „koningin" op het internationale concours te
ami Beach voor air-hostesses?" Of is zij Miss Zamira Proud, „wiens
j techijning verleden jaar op de Tilburgse Modeshow een golf van bewon-
nJing veroorzaakte?" Wij weten het niet. Eigenlijk zouden wij op
en nauwkeurige informaties moeten inwinnen. Maar nu 1
\rd langs„Some more champagne, Sir
moeten
komt de
i0[j °P de internationale luchthaven
«ei-L 9 Tel-Aviv ontmoeten wij voor het
WaLlT8®1- Dat gebeurt al veel eerder.
KemanWt j SRezaS wordt ons bewust
Cldc °rre dragers, de menselijke
C» S Si n?Vryaren Israël voor het
rst in de Davidsster op de petten van
bemanning. Tussen Zurich en
Jjtnene doet de gezagvoerder zijn ronde
'Oor de machine. Boven onze fauteuil
?ntsteekt hij twee minuscule schijnwer-
Bertjes. „Can you see, what you eat, Sir."
Inderdaad zien we nu nóg beter wat
er op ons bord ligt, maar veel wijzer
•haken ons deze beide schijnwerpertjes
hiet. Pas veel later, in Tel-Aviv, zul-
i®n wij ontdekken, dat dit onze eerste
£ehnismaking is geweest met „Tehi-
?a". een oriëntaals gerecht, dat voor
namelijk schijnt te bestaan uit een
Pasta van gemalen sesam-zaad, ver
engd met knoflook, peterselie en
vrhchtensap. Het smaakt niet slecht en
2et heeft in ieder geval dit voordeel,
rat het de gebakken aardappelen, de
Jantjes en de doperwten, die daarna
v®r,s.chijnen, in een zeer vertrouwd en
•hg licht plaatst.
llj\^e Bristol-Britannia draagt de lichte-
"Waze bijnaam „Whispering Giant".
Advertentie
Alleen
Peil
wrijfwas
bevat
bovendien
Vlidosol
tegen
houtworm
58 Ct
reuze bus 115 ct
a>TE
ta^'ERDAM, n
Ei:
es
nov.
De eerste
^an de Hoofdstadoperette,
Zzj g
zal vrijdagmiddag in
Frpv 111 het huwelijk treden met
*chap ev'eneens lid van dit gezel-
®Pore^tc aPelen beiden een rol in de
0rdt uitgevoerd' 016 de hoofdstad
Het is bepaald niet zo, dat de „jet-prop"-
motoren met zijn vieren niet vervaarlijk
kunnen brullen. Maar in de lucht slinkt
het lawaai aanmerkelijk. De combinatie
van de „duw" van de jet en de „trek"
van de propeller geeft de Britannia een
rustige, gelijkmatige en snelle vlucht.
De machine stijgt hoog boven wolken en
storende luchtstromingen uit, waardoor
de trillingen, die het vliegen vaak tot
zo n vermoeiende bezigheid maken,
sterk verminderd worden. De „El Al"
bezit vier van deze „Fluisterende Reu
zen". Als op „de vleugelen van de ade
laar", waarvan de profeet Isaïas spreekt,
zo naderen wij, in één van die vier
Israël.
Zo zijn ook 10 jaar geleden de 40.000
50.000 Joden uit Jemen naar Israël ge
komen. Geen politieke of sociale ideolo
gie vormde het motief van hun terug
keer. Zij kwamen, gedreven door het
gelovig heimwee naar Jeruzalem, dat zij
in de starre exclusiviteit van hun Zuid-
Arabische vestigingen eeuwenlang trots
hadden bewaard. Op de achtergrond van
hun vliegreis stond geen Herzl en geen
Dachau. Hun landing op de luchthaven
Lod stond gelijk met de religieuze occu
patie van het oude vaderland. Voor hen
waren de adelaarsvleugels geen allego
rie, maar tastbare realiteit. Zo thuis
voelden zij zich in het vliegtuig, dat
velen aanstalten maakten in het gang
pad een vuurtje aan te leggen om hun
eten te koken. De bemanning kon ge
lukkig tijdig ingrijpen.
De rol, die de „El Al" speelt en heeft
gespeeld bij de immigratie in Israël,
maakt deze luchtvaartmaatschappij tot
iets heel aparts. Israëlische vliegtui
gen hebben niet alleen de verbinding
gevormd, zoals zij trouwens nog doen,
tussen Israël en New York of Johan
nesburg, maar ook tussen het moderne
Israël en de tijd van koning Salomon
(want in zijn dienst zijn de Jemeni-
tische Joden waarschijnlijk naar den
vreemde getrokken). Dat maakt de
Davidsster op de staart van ons vlieg
tuig tot zo'n uitzonderlijk symbool.
De lichtjes van Tel-Aviv en Jaffa
trekken als een flonkerend tapijt onder
ons voorbij. Het is bijna één uur in de
nacht. Even later landen wij op het
vliegveld Lod. Het asfalt van het plat
form gloeit er nog na van de zonne
schijn van overdag. Naast de fel-verlich-
te ramen van het stationsgebouw tekent
zich het fijne groen af van de tamarisk.
En boven al het gerucht van een mo
derne luchthaven uit is het gesjirp hoor
baar van duizenden krekels.
H. J. NEUMAN
Advertentie
V: ij
het goede anker-horloge
(let op hef rode driehoekje)
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 11 nov. Zoals men
weet, wordt er gewerkt aan de voor
bereiding voor de bouw van een ka
tholiek reuma-ziekenhuis in de on
middellijke nabijheid van de medische
faculteit van de katholieke universiteit
in Nijmegen. Daartoe is de Stichting
landelijk katholiek reuma-centrum in
het leven geroepen. De voortgang van
deze werkzaamheden schijnt niet te
vlotten, zoals heer W. G. P. Essers jr.,
voorzitter van de vereniging Herwon
nen Levenskracht, die tot de initiatief-
behoorde, in de vandaag ge
houden algemene vergadering van de-
organisatie releveerde.
nimf1 h-antaJ aanvragen om hulpverle-
was ii onn "Herwonnen Levenskracht"
Met d 0 ln 1958 tegen 8.800 in 1957.
wordt tv,..,?atlon'ale inzamelings-acties
ven het mnSi een jaarinkomst van bo
na teurs-aotii0kn J'u'<ten bereikt. De do-
loon en^mi Seen erg gunstig ver
te slaan zullen n°f W"der U}1
moeten
„Herwonnen Levlnskrlcht"®8- ^Idus
van de gezondheidszorg Nederland*
se vakbeweging altijd vooraan gist 12n"
Deze positie dreigt echter verforen "e
gaan.
De historische taak van het sa na to
rium „Berg en Bosch" in Bilthoven
dat immers ais algemeen ziekenhuis is
erkend, zal, zo lang dit nodig is prj.
mair blijven. Verwacht wordt dat in
het begin van het volgend jaar enige
nieuwe medische afdelingen zullen
gaan werken. De bezetting van de sa
natoriumafdeling loopt geleidelijk aan
verder terug, ongeveer overeenkomstig
de opgestelde prognose. De lege bed
den, welke hiervan het gevolg zullen
zijn, kunnen worden benut als afdeling
algemeen ziekenhuis, daarmee rui* ite
biedend om het grote tekort aan zie
kenhuisbedden in en rond Utrecht op
te vangen.
Het wetenschappelijk onderzoek in
„Berg en Bosch" wordt intussen
geenszins verwaarloosd. Binnenkort
wordt een begin gemaakt met een on
derzoek naar de oorzaken van de ziek
te van Besnier Boeck. De leiding van
het sanatorium wordt daartoe in staat
do°r een bedrag van 150.000.-
Herwnn! vran rk' zlekenfondsen en
beschTkbaar h^bbe^0111" te2am6n
werden 453
gesteld. In 1958
in „Sonnehaert'
met 10.278
rustbehoevende patiënten
verpleeg-
waren. Hiervan werden
te Zeist 376 patiënten
verpleegdagen opgenomen.
uite-e7r.„a„„ -.«raiucvaiue pauenien
ailf en' .waarmee 13.668 verpleeg
dagen gemoeid waren. Hiervon o-»rf«n
De overige patiënten werden na-sr an
Poe1sroUoSrSUiZien' ^ofdzakelijk nsïr hlï
Poels-oord in Maastricht, uitgezon-
Advertentie
den.
UTRECHT, 11 nov. Intensief spits-
verkeer vindt gedurende een derde deel
van het jaar bij volstrekte duisternis
noS gevaarlijker sche-
mertjjd plaats, aldus constateerde de
heer A. G. M. Boost, directeur wegen
en verkeer van de ANWB tijdens zijn
welkomstwoord tot de derde leergang
weg- en straatverlichting. Terecht is
daarom de tyd, waarin het rijdend ver
keer verlichting moet voeren 's mor
gens met een kwartier verlaat en des
avonds met een kwartier vervroegd. De
heer Boost hoopt, dat eenzelfde gedrags
lijn met de straatverlichting zal worden
gevolgd. Op het ogenblik is een kwart
van de 2000 km rijkswegen verlicht.
Het eerst voor verlichting in aanmer
king komen volgens de heer Boost de
weg Den Haag-Rotterdam met zijn
baanwisselingen, de Gooiweg met even
eens verschillende profielswyzigingen en
het miserabele deel van rijksweg 4
(Maaldrift—Oegstgeest), dat zelfs bij
daglicht levensgevaarlijk is.
Advertentie
Rood Wit Dry 2. p» oterflo
SCHIPHOL. 11 «°Y- In juni van
dit jaar is een ernstige smokkelaffaire
op Schiphol aan het licht gekomen. De
toenmalige directeur van Aero-grond-
dienst werd gearresteerd op grond van
het vermoeden van documenten-verval
sing bij de bevoorrading van vliegtui
gen met sigaretten en andere produc
ten en het omkopen van een ambtenaar
in functie, een douanier, die eveneens
werd aangehouden. Bij het onderzoek
bleek dat het een vrij ingewikkelde zaak
was, welke niet geheel kon worden af
gerond, omdat een andere verdachte,
een functionaris van Aero-eronddienst,
voortvluchtig was.
Dinsdag heeft de douanerecherche in
samenwerking met de dienst luchtvaart
van de rijkspolitie laatstbedoelde in Am
sterdam gearresteerd. Het verhoor van
deze vroegere employé van Aero-
gronddienst heeft nieuw feitenmateriaal
opgeleverd, welke aanleiding gaven een
voormalige onderdirecteur mn Aero-
gronddienst eveneens aan te houden.
Beiden worden voorgeleid voor de of
ficier van justitie in Haarlem.
De Aero-gronddienst, aan het hoofd
waarvan reeds enige tyd een nieuwe
directeur staat, verzorgt net alhande-
len van passagiers en efn
aantal luchtvaartmaatschappijen, ais-
mede van enkele charterondernemin
gen. Men voorziet deze toestellen ver
der van artikelen voor de vlucht waar
van sommige accijnsvrij zfln. Met de
daarvoor benodigde formulieren zou
destijds geknoeid zijn.
(Van onze Utrechtse redactie)
UTRECHT, 11 nov. De weg naar
de adoptie is een lange en moeilijke
met voetangels en klemmen. En een
maal de adoptie bereikt, blijft er nog
een lange en moeilijke weg over. Even
als het normale gezin zijn moeilijkhe
den kent bij de opvoeding van de kin
deren, zo treft men die ook aan in de
adoptieve gezinnen. Het zou goed zijn,
wanneer voor dergelijke, specifieke
problemen door de adoptieve ouders
een beroep kon worden gedaan op eni
gerlei instantie van nazorg. Aldus stel
de mr. M. B. v.d. Werk, kinderrechter
te Utrecht op de vandaag aldaar ge
houden vergadering van de Federatie
van Instellingen voor de Ongehuwde
Moeder en haar kind (F.I.O.M.),
waar hij sprak over de praktijk-moei
lijkheden bij de adoptie.
Na te hebben geconstateerd, dat
sinds de invoering van de adoptiewet
in november 1956 de voor- en tegen
standers van adoptie in belangrijke
mate naar elkaar zijn toegegroeid,
wees spr. er op, dat de voogdij-op
dracht in het licht van de adoptie een
geheel andere betekenis heeft gekre
gen dan vroeger. Voogdijverenigingen
nemen over het algemeen geen afwij
zende houding meer aan om zich van
het gezag te doen ontslaan van pleeg
ouders, die op haar verzoek jaren
lang de verzorging en opvoeding van
een pupil behartigen. Tot een van de
voorwaarden van de adoptie behoort,
dat het kind op de dag van adoptie
meer dan drie jaar door de adoptanten
is verzorgd en opgevoed. Het zou goed
zjjn, meende spr., dat degenen, die bjj
de plaatsing van voogdijkinderen zijn
betrokken, er direct de pleegouders op
wijzen, dat na verloop van die drie ja
ren adoptie niet min of meer vanzelf
sprekend is, ook niet als het allemaal
goed gaat met het pleegkind en ook
niet als er al voogdij-opdracht is. Ten
aanzien van de ouderen merkte spr.
op, dat bij de overgangsbepalingen de
mogelijkheid is geopend, dat ook adop
tie van meerderjarigen zou kunnen
worden uitgesproken. Voor degenen,
die bij de invoering van de adoptiewet
nog wel minderjarig waren en ten
aanzien van wie een adoptieverzoek
werd afgewezen, op grond van tegen
spraak van een van de ouders, be
staat niet de mogelijkheid na twee jaar
in een nieuwe procedure zich de adop
tie te zien toegewezen, wanneer zij in
die twee jaren meerderjarig zijn ge
worden. Een aanvullende overgangsbe
paling zou hier volgens inleider billijk
zijn.
Tenslotte pleitte mr. d. Werk voor
versterking van de juridische positie
van de pleegouders, in verband waar
mede hy enige suggesties deed.
In de middagvergadering hield mr.
M. Ch. de Jong, vice-voorzitter van de
Nationale Federatie voor Kinderbe
scherming, een inleiding over „Inter-
country Adoptions", d.w.z. het adopte
ren van kinderen door pleegouders van
andere nationaliteit dan het adoptieve
kind.
Spreker wees er allereerst op, dat
vooral na de jongste wereldoorlog
deze vorm van adoptie sterk is
toegenomen, zodat men zelfs van im
port van kinderen kan spreken. Meer
in het bijzonder is dit het geval in
Amerika, waar de vraag naar kinde
ren aanmerkelijk groter is dan het
aanbod. Een en ander met gevolg,
dat er een soort van handel in kin-
ren is ontstaan, zij het dan ook, dat
de „waar" over het algemeen niet
tegen betaling geleverd wordt. Er is
echter ook een geval bekend, waar
bij nog wel door de Nationale Om
roep werd geannonceerd, dat er ge
zonde baby's voor de prijs van min
stens duizend dollars konden gele
verd worden!
Advertentie
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 11 nov. Ondanks
de vele en vaak ernstige bezwaren
tegen de gang van zaken in het geor
ganiseerd overleg voor ambtenaren
zaken was vandaag toch een groot
deel van de Tweede Kamer van me
ning, dat het maar beter is er nu niet
te veel over te zeggen. Minister To
xopeus, wiens begroting in behande
ling was heeft toegezegd dat hij zal
nagaan hoe het overleg kan worden
verbeterd. „Men moet een broedende
Kip met storen" meenden de heren
Westers (KVP), Beernink (CHU),
en Geertsema (VVD). Ook de heer
Blom (PvdA) was het met deze op
vatting al meende hij dat deze
kip wel erg broeds is.
Het systeem van de vrijere loonvor
ming geeft volgens de woordvoerders
van KVP, AR en CHU de minister de
kans nu eindelijk eens wat extra's te
doen voor de laagstbezoldigden, omdat
men niet meer gebonden is aan een
vast percentage. Zij hoopten, dat de mi
nister van deze kans gebruik zal maken.
De heer Blom herinnerde de bewinds
man aan het algemeen in de Kamer
levende verlangen naar een waardevast
pensioen voor het overheidspersoneel.
Er werd ook gevraagd om een betere
bezoldiging van de burgemeesters van
de kleine gemeenten. Mr. Beernink zei,
dat er in die gezinnen soms stille ar
moe wordt geleden.
Natuurlijk werd ook deze keer weer
in de Kamer gevraagd om ernst te ma
ken met de overdracht van taken van
de rijksoverheid aan de lagere over
heidslichamen. De heer Maenen (KVP)
vroeg om een nota over het resultaat
van het onderzoek, dat volgens de
toezegging van de minister naar de
mogelijkheden voor decentralisatie zal
worden ingesteld.
Met de leningfiolitiek van de Bank
voor Nederlandsche Gemeenten, waar
door de emissies van Amsterdam en Rot
terdam niet het succes hadden dat men
er van had verwacht, das de heer
Maenen, noch de heer Beernink erg ge
lukkig. Dit ondanks de verklaringen van
de regering in de schriftelijke stukken.
Algemeen werd gevraagd om een
spoedige beslissing over de subsidiëring
van de kerkenbouw. Thans zit er in
de subsidiëring door gemeenten en pro
vincies, die elk hun eigen normen heb-
beb, niet de minste Rjn, vond de heer
Fransen (PvdA).
De minister anwoordt morgen.
Hoe groot de omvang van de adop
tie in de Ver. Staten is, kan blyken
uit het feit, dat in 1956 niet minder
dan 93.000 Amerikaanse gezinnen een
kind adopteerden. Deze pupillen waren
afkomstig uit Japan, Korea, Formosa,
Griekenland, Italië, Duitsland en ook
uit ons land. Het aantal adopties van
Nederlandse kinderen in de V. S. is
groter dan men wel vermoedt, merkte
mr. de Jong op.
Aan dit soort van adoptie kleven in
tussen allerlei gevaren, voortkomend
uit verschil van levensomstandigheden
en in de adoptiewetgeving van de ver
schillende landen. Het doel van de
adoptie in de V. S. e.a. landën is in
wezen ook verschillend. In ons land
wordt zjj voornamelijk beschouwd als
een vorm van kinderbescherming, el
ders heeft zij uitsluitend ten doel kin
derloze gezinnen met kroost te verrij
ken. Hier wordt primair de nadruk ge
legd op de belangen van het kind, el
ders op die van de adoptieve ouders.
Advertentie
Met één VanNelle's groot formaat
theebuiltje zet u 'n héle pot krach
tige „Afternoon" thee voor nog
geen vijf cent!
In 'n paar minuten bent u er klaar
mee. Zó gemakkelijk, zo modern
proper.
Geurige, krachtige „Afternoon"
thee van Van Nelle, die overal in
Nederland zo „in trek" is!
(groot formaat)
doos van 20 stuks
Nog weer een ander bezwaar is gele
gen in de omstandigheid, dat geadop
teerde kinderen in de meeste landen
niet de nationaliteit van de pleegouders
krijgen, maar de eigen nationaliteit be
houden. Alleen Engeland en Frankrijk
vormen een uitzondering op dit gebied.
Adoptie in een vreemd land bemoei
lijkt ook ten zeerste de eventuele te
rugname van een kind door de oor
spronkelijke ouders.
Voorlichting bepleit
In verband met dit laatste drong
spr. aan op een grondige voorlichting
van de ongehuwde moeders hier te
lande en pleitte hij voor centralisatie
van de bemiddeling, hetzij door da
F.I.O.M., hetzij door de Nationale Fe
deratie voor Kinderbescherming. Het
meest afdoende in deze zou volgens
spr. een internationale wetgeving op
het gebied van de adoptie zijn. De mo
gelijkheid, dat binnen afzienbare tijd
een poging in die richting wordt onder
nomen, zag mr. De Jong in de volfend
jaar onder de auspiciën van de Ver
enigde Naties te Genève te houden in
ternationale bijeenkomst, waar het pro
bleem van de Kinderbescherming weer
aan de orde komt.
In het begin van de vergadering had
de secretaris-penningmeester van de
Federatie, de heer H. Sark, in zijn toe
lichting op het jaarverslag enige be-
langrijke mededelingen gedaan over het
probleem van de onwettige geboorten.
Daaruit bleek o.m. dat het aantal van
deze gevallen in ons land over 1958
2900 beliep. Voorts constateerde hy
een toename van buitenechteiyke ge
boorten by vrouwen beneden de 20 jaar
en een verschuiving van de catego
rieën, waarin deze geboorten plaats
hebben. Beperkte dit verschijnsel zich
vroeger doorgaans tot zg. huisperso
neel, men ziet het thans hoe langer hoe
meer optreden in de categorie van ad
ministratief personeel en by intellectu
elen. In het byzonder over het aantal
gedwongen huwelijken in studenten
kringen maakte de secretaris zich on
gerust. Het grootste aantal buitenech-
telijke geboorten komt voor in de bei
de Hollandse provincies en in Utrecht,
hetgeen spr. een gevolg achtte van de
dichte bevolkingsconcentratie in die
gebieden. Het percentage ongehuwde
moeders uit protestant-christeiyke en
uit katholieke kringen vertoont geen
noemenswaardig verschil.
DEN DOLDER, 12 nov. Een lak
fabriek alhier heeft voor heel west-
Europa beslag weten te leggen op de
elektronische kleurenautomaat, een der
nieuwste Amerikaanse ontwikkelingen
op het gebied van automatisering. Het
gebruik van deze machine, die het mo
gelijk maakt binnen een minuut verven
tot de gewenste kleur te mengen, maakt
het in voorraad houden van een uitge
breid assortiment overbodig.
Meer dan 1200 kleuren zijn bij deze
machine geregistreerd, doch dit aantal
kan schier oneindig worden uitgebreid.
Iedere combinatie van de instelknoppen
op het instrumentenbord produceert een
andere tint en het aantal mathematisch
mogelijke combinaties loopt in de mil
joenen.
Het is de bedoeling de zeer kostbare
machine aan detailz-ken te verhuren.
Een Kapucijnerpater en een
dokter, die zich min oj meer ge
specialiseerd heeft in gynaeco
logie en chirurgie, gaan 17 no
vember naar donker Afrika om
er het licht te brengen van het
evangelie en de verlichting van
de medische wetenschap. Die
pater en die dokter zijn verenigd
in de persoon van pater dokter
A. J. A. B. van Maanen uit Arn
hem. Zijn uitrusting als priester
was al compleet; zijn uitrusting
als medicus heeft hij voor een
deel bij elkaar gebedeld. Hij
kreeg geld van katholieken, hij
kreeg een kostbaar röntgenap-
paraat van de niet-katholieke
Philips, en hij kreeg instrumen
ten van de niet-katholieke stich
ting Simavi.
Eigenlijk is dat gewoon. Pro
testanten en katholieken zullen
van harte de opvatting van pa
ter van Maanen beamen: „wat
er de eerstkomende tien jaren in
Afrika gaat gebeuren zal voor
eeuwen beslissen over het lot van
het christendom."
Pater dokter Van Maanen heeft
ons in de smaakvolle woning van
zijn ouders aan de mr. Huygens-
laan te Arnhem gastvrij ontvan
gen. Een jonge kerel, nerveus,
rusteloos, een ascetische figuur,
groot van geest, vrijmoedig van
opvattingen, een man van de wereld, maar tegelijk een soldaat, die alleen
maar genoegen neemt met de voorste linies. Een uitzonderlijke figuur,
deze begaafde, 41-jarige priester-medicus. Uitzonderlijk, doordat hij niet
de uiterlijk geruisloze weg naar het priesterschap is gegaan. Pater Van
Maanen is wat men noemt een late roeping, met de waardevolle voordelen
daarvan. Hij kent het leven uit de boeken én uit de praktijk; als student
aan de medische faculteit van de Utrechtse universiteit heeft hij het stu
dentenleven met volle teugen genoten.; hij heeft het onderste uit de kan
gehad, hij heeft, naar zijn eigen woorden, gelegen, waar elke student
gelegen heeft, die het volle leven heeft genoten, nl. in de goot. Hij heeft
het De Profundis en het Allelujah-stadium doorleefd, ook in zijn moedig
optreden tijdens de jaren van het verzet.
In kringen van de Utrechtse studentenvereniging Veritas en ver
daarbuiten heeft hij als Ajab (de combinatie van zijn voorletters) ge
schiedenis gemaakt, toen goed tien jaar geleden onder zijn commando een
divisie van 600 a 700 studenten in een speciaal gehuurde trein oprukte naar
de „burcht" van Carolus Magnus in Nijmegen om er een oude vete uit
te vechten. Aan het hoofd van zijn „stoottroepen" deed Ajab de toegangen
van de „burcht" bezetten en proffen, die juist in bespreking waren, ge
vangen nemen. Helaas, aldus Ajab, een meisje pleegde verraad. De politie
kwam er aan te pas en na een vechtpartij bij het station vond de operatie
Ajab een triest einde. Later heeft Nijmegen in Utrecht wraak genomen.
Op een gegeven ogenblik werd Ajab van Maanen gegrepen in zijn
christen zijn. Hij zwenkte meteen radicaal om en trad in bij de Trappisten,
maar het bleek een te impulsief besluit. Van de Trappisten naar de Schola
Carolina van de Jezuïeten en vandaar over naar de Kapucijnen. In 1957
priester gewijd. Studie, studie; chirurgie en verloskunde; in de vakantie
assistent in allerlei katholieke ziekenhuizen ,tropencursus aan de Leidse
universiteit, klaar.
En nu naar Afrika, naar Kipatuma; Albert Schweitzer ontmoeten
werken in een enorm onderontwikkeld gebied van drie- a vierhonderd
duizend mensen, die nog nooit een dokter gezien hebben; chirurgie en
verloskunde beoefenen in een ziekenhuis, waar de chirurgische en gynae
cologische afdelingen nog moeten worden opgebouwd. Veel geloof, veel
moed, veel plannen, weinig geld. ..Mijn hemel, nog een halve ton...."
t Gironummer, pater? Schrijf op: 64589. procure Missie Kapucijnen
Tilburg. Goeie reis, Ajab.
