Albert van Dal sum jubileert
in „Sauls dood'5 van Herzberg
De koning die zijn norm niet haalt
Prins Bernhard reikt de
Erasmusprijs uit
Zeer hartelijke huldiging
van Van Dalsum
s Lands Kroniek->
Nederland offerde bijna een
miljoen voor Memisa
Van school naar schoolradio
Stilde kracht van
groot acteur
Kenschets van de persoon van
Jaspers en Schuman
Koningin Juliana aanwezig
bij jubileumvoorstelling
Collecte dit jaar groot succes
Recreatiecentrum
afgebrand
K.V.P.-ion^eren
MAANDAG 23 NOVEMBER 1959
PAGINA
Onderscheiding voor
de kunstenaar
Examens
Ploegpaarden van de K.A.B. Propagan
disten onderscheiden Goede noot voor
^het zuiden
wie
niet tegen
pijn
kan neemt
„Akkertjes"
AKKERTJES
Te water geraakt en
verdronken
Feestelijk licht... GOUDA kaarsenI
H. J. A. Nijkamp
dei. f HAAG, 21 nov. Met ingehou-
Alhpr*rat sPpelde de gouden jubilaris
Koni.,i iV-?n Halsum op deze avond in de
•lino- e Schouwburg de eerste ko-
»Sai,r 'srap' i" Abel Herzbergs
fart" Hood". De woorden kwamen op
taam Pte toon' vaak fluisterend, lang-
Zoal als tastten zy om zich heen,
Hin's ,(le gebaren waren van deze ko-
is j*.'n zijn vertwijfeling. In zijn lopen
dPn j va" onzeker, wankelmoedig gly-
Wes! voeten voelen aarzelend hun
Val] en °P llet in verwildering uiteen-
af f°n('gezicht wisselen alle nuances
nnt ssen gewaande doelbewustheid en
®ok de
fai
tis,
'lire-
wanhoop. Nergens wordt
Haar gedacht aan een „scène a
geen ogenblik dat grote pathe-
Vana' maar "°k rethorische gebaar
tipf„ i0I1ge jaren, die schallende zich
Herende stem, als Albert van
a;sum
is ha zÜn macht uitspeelde. Hoezeer
be» veraHterd, denkt men, hoe is hij
*iin0lïken en mlId geworden, terwijl
fra kracht zich zo sterk handhaafde.
h innerlijke kracht, lie zijn stille
Dsv vi 'e voldoende doet zyn, omdat zij
lw he sPanning is, die zich door de
«sipozen voortzet. Doch waar men
a eger tot beduusdheid toe bewonder-
Zj hoezeer leeft men daar thans mee,
vn wetend in de nabijheid van een
Va„ on ?verstaan van zo'n figuur,
jj,11 heel die veelheid van figuren, die
H in zijn ouderdom leven geeft. Hij
ett het zelf ook zo gevoeld. Later
rP de avond zou hij het tegen Paul
renbergen, zijn regisseur van dit ju-
'•eumstuk, zeggen. „De eenvoudige
"amer, waarop jullie spelen", zei hij,
1' Ja, een andere nuance van de
Vei dan er heerste in het huis, dat ik
j» i 11 n ht>b fin waar°P ik me moest
«stellen. Zonder jouw regie-aanwyzin-
JLS,. 7°" ik deze rol niet zo gespeeld
door" De waarlijk groten groeien
nader? manieren heen, die slechts be
naderingen tot de waarheid zijn.
gevoeirtql?o Halsum heeft, naar mjjn
hem bil w precies gespeeld, zoals ik
onderkend +Ó"gv,uan het stuk mee"de
tot Davir, u. eA1h1bben- In tegenstelling
VPr u. be' Herzberg er, voor zo-
Saul aL fP1 mogelijk was, in geslaagd
lewpH L wmenr 'e tekenen, als een
narboon ®en groot man in zijn
vtrmo een man' die de top van zijn
hii Si geP? gepasseerd is en weet, dat
nil,-2 ls geschoten. Hij kan geen ko-
niot iZljn' °mdat hij het niet is. Hij kan
Resohlfven J" de wereld, die hij zich
dat oen heeft, die van koning van
tvri„u? ..van Israël en in dat tydsge-
Ornrt ?P.ner historie. Hij kan het niet,
?t hij de gave, ongebroken levens-
hans daartoe mist. Hij kan denken en
^'.1n n£e' harmonisch verenigen,
st'a- denken is ver vooruit op zijn be-
"jk v in de werkelijkheid, die onwezen-
hsnri °r hem is, maar die hij door zjjn
Van !en n£et tot zuivere uitdrukking
kan S?n. hegrip, van zijn hele bestaan
ten sit Aan het gevoelsmatig we-
kwéidp J?" dit niet kan, gaat deze ge
en ver ar! met grote menseliikheid
gronde. Zo ^nd„ staatsmansinzicht te
groet in hS -e Y?n Dalsum Saul,
vruchtbaar ^rmmatige potentie, on-
vruentnaar in zun machteloosheid.
Het is een gedachte, groot genoeg
Om het van minder belang te doen lij
ken, dat de auteur niet uit ziin pro
bleem is gekomen. Men leert er veel
van, terwijl men er zich mee bezig
houdt, ai was het maar doordat men
biet aan het thema voorbij kan gaan
met de opmerking, dat het stuk een be-
Jer lees- dan speeldrama is, ofschoon
hot zelfs, zo bezien, de onhelderheid
yan z;1n funderende ideeën niet ver
bergt.
Men benadert dit misschien het best,
a|s men acht slaat op David, Sauls te
genspeler, en bemerkt, dat hij alle
gracht, alle echtheid mist, die hem ge-
mofwaardig maken niet alleen ais
5auls sterkere tegenspeler, maar als
5e heerlijke mens, in wie verbeelding en
,aad, denken en handelen in een onbe-
ohadigde compleetheid van bestaan sa-
Gevallen. Dat is het, wat Herzberg
'Jkens zijn tekst bedoelt.
^jjavid is echter in werkelijkheid
(jp'ts dan een jongetje, die door God,
^ij deus ex machina van de mythe aan
hp? haren omhoog wordt getrokken en
kgLooh niet helpen kan in zijn onnozei-
va„jHü is een speelbal, een figurant
de nirS, oud-testamentarische Heer en
priester Y,8",, Samuel, de profeet en
is de rij Uie theocratische staat. Hü
wie Abel HP~3?r"' een Parsifal, met
in een formele g §eheel terugstapt
het onpeilbare6 mythologie, die hem
van de menselijke „ei7e doet missen
vormende ontmoeting e? in hun wereld
losbare raadsel van n?, "!?n het onop-
prachtig heeft Henb5 a'komst. Hoe
m zijn onheilspellende tr»eiei?UI- gezle"
fomt uit zijn denken, dat' dle vo°rt"
J* van geheimvolle 1 evenmoj:
maar nergens steun vindt. e„ YY
*?r steekt daarbij David af, die ™P°~
«ls een slaapwandelaar behoeft te ri?aar
?mt in zijn verhaal staat om de
"P gang te houden, maar die het he
Paa d niet in zich heeft om iets waar
he maken van wat de auteur bedoeld
"=eft als het grote dramatische keer-
j^'nt, een geweldig ogenblik, waarin
yavid en Saul zich verzoenen uit het
de!e£ van de noodlottigheid van elkan-
he?s en e'gen existentie, die inderdaad
Het eniSe is, dat te aanvaarden valt.
w„; 8aat voorbij, het is psychisch niet
aarachtig, omdat het niet is voorbe-
llilrh ®n gegroeid en geen levenswerke-
heid krjjgt, zoals onvermijdelijk ook
"""""""iHiimii miHiuiiuuiiiinni iiiiiiimimiMiminimi
het slot voorbij gaat ais „woorden,
woorden, woorden", waarin Saul van
de ene op de andere zin plotseling de
verlossende gedachte krijgt, die hem bo
ven zijn vernietiging uit heft.
De toeschouwer bij een toneelstuk
aanvaardt slechts dat, waarin hij
meespeelt en h;j speelt mee, wan-
neei hij er niet aan ontkomen kan.
Maar hij is nergens meegenomen
door dit inzicht, dat „twijfel, twee
heid. schuld en mislukking geen ver
werping beduiden, maar dat zij juist
de weg zijn tot het diepste begrip".
Sauls schuld kan alleen zijn, dat hij
tekort is geschoten, doch dit is een
klassiek tragische schuld. Davids
grootheid is alleen, dat hij voller is
van leven dan Saul. Er zit echter
meer in deze Saul, dan zijn auteur
zichzelf kon of durfde bekennen. Hij
is een heel belangrijk wezen, zij het
een te kleine koning. Hij overschrijdt
zijn norm niet, gelijk de auteur
meent, en in zijn zorg om een dra
matisch zichtbaar schuldmotief en
exemplarische veraanschouwelijking
van Sauls gevallenheid te krijgen, de
koning naar een heks brengt, die
hem Samuels geest moet bezweren.
Dit echter is maar een gevolg van
geringe betekenis, en het is een ge
volg van het feit, dat Saul zijn norm
niet haalt. De auteur evenwel plaatst
Saul terug in de enge omlijsting van
de formele mythe, waarin een pro
feet rondloopt bij wiens koudheid van
hart men zich ineen voelt krimpen.
De profeet vervloekt Saul, omdat de
ze het geen kwaad acht datgene te
willen doen, wat hij als koning moet
doen. Dit is het wat voor Abel Herz
berg Saul kapot maakt, niet het feit,
dat hij slechts wilde en niet kon.
Hiermee wordt per saldo ook Saul
gereduceerd tot een vage figuur uit een
naief verhaal. Hij verliest zijn levens
echtheid, hij verbleekt in deze onhelde
re vermenging van eensdeels groot men
selijk begrip en anderzijds oud-testa-
mentarisch geloof aan de letter, die
een conflict oplevert, waar de auteur
zelf niet is uitgekomen. Die onover
brugbare discrepantie berooft het stuk
van zijn kern en zijn dramatisch be
lang. De schimmen van de onnozele
David en van de totaal a-menselijke ab
stractie, die profeet is, zijn dramatisch
gesproken sterker dan de geen werke
lijkheid geworden menselijkheid van
Saul. Een schimmendrama echter is
geen drama. Ook Abel Herzberg heeft
een norm niet „ehaald in stede van er
een te overtreden. Hij heeft niet het
drama geschreven, dat hij wilde.
Deze tekortkoming is nochtans
uiterst boeiend. Zij is belangrijk, en j
Abel Herzberg schrijft een dialoog in
sterke taal, misschien meer litterair
dan toneelmatig, maar toch zo goed,
dat zij zich door bekwame spelers
uitstekend laat spreken. Als aanlei
ding voor mensen, die hun vak gron
dig verstaan, om te gaan spelen is
dit stuk zeer de moeite waard. Het
wordt werkelijk gedragen door Albert
van Dalsum en zpn medespelers on-
III1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIII1IIIIIIIIIIIIHI1IIIIIIIII
DEN HAAG, 21 nov. Een schit
terend bezette Koninklijke Schouw
burg heeft hedenavond Albert van
Dalsum gehuldigd ter gelegenheid
van het vijftigjarig toneel jubileum,
dat hij dit jaar viert. Eminente ver
tegenwoordigers van alle rangen van
het maatschappelijke leven waren in
de zaal aanwezig en men ontwaarde,
zij het dan onder het spel van het
incognito, H. M. de Koningin in een
toneelloge ren werkelijke verras
sing, die iedereen als een hoogst
zeldzame onderscheiding jegens de
jubilaris uit de grond van het hart
heeft gewaardeerd. Albert van Dal
sum is werkelijk vorstelijk gehul
digd. Het kwam hem ook bij uitstek
toe.
Ook de min'ster van O. K. en W., mr.
J. Cals, en zijn echtgenote waren aan
wezig, maar dat spreekt eigenlijk van
zelf, wanneer de Koningin zich zelf de
moeite getroost had op deze avond aan
Van Dalsum de eer van haar persoon
lijke belangstelling te bewijzen. H. M.
liet hem na afloop tijdens de huldiging,
die zij nog gedeeltelijk bijwoonde, door
de commissaris der Koningin in Zuid-
Holland, mr. ,1. Klaasesz, de gouden
medaille voor Kunsten en Wetenschap
pen verbonden aan de Huisorde van
Oranje overhandigen.
De jubilaris, die reeds bjj zijn eerste
optreden, toen hjj als koning Saul in
de eerste acte uit zjjn tent trad, met
langdurig gejuich was ontvangen,
moest na afloop van de voorstelling mi-
an?e ovaties en veie bloemen in
ontvangst nemen. Natuurlijk betrok hy
de au£eaG de regisseur en alle andere
Zii I?e5 aan de voorstelling in
die hulde Nadat hij z;Ch jn rok had
omgekleed verscheen hjj aan de arm
van Ida Wasserman opnieuw ten tone
le, waar alle sprekers met de leden
van de Haagse Comedie reeds gereed
zaten tegenover de monumentale bank
die in het stuk als zetel van Saul had
gediend cn waarop hij nu met zjjn echt
genote plaats nam.
Het eerste sprak commissaris Klaa
sesz met het hiervoor reeds vermelde
gunstige gevolg. Dan *5wSm de staats
secretaris, mr. Y. Scholten, die aan
burgemeester Kolfschoten }"an. Den
Haag het portret van de jubilaris aan
bood, geschilderd door
en bestemd om in de Koninklijke
Schouwburg een plaats te krijgen. Bur
gemeester Kolfschoten sprak namens
Den Haag en bood een boekwerk aan.
Wethouder Van Zwjjndregt kwam na
mens het huldigingscomité een envelop
pe en het album met de handtekenin
gen van de vrienden aanbieden. Dr. J.
van Gelder deed er namens de Haagse
Kunststichting nog een enveloppe by.
Paul Steenbergen sprak in de eerste
Plaats als voorlezer van een hartelijke
brief van Cees Laseur, die nog in Ma
drid herstellende is van zijn ziekte, en
^«volgens sprak hij ook persoonlijk.
Andersen voerde het woord
ComeH^ het gezelschap van de Haagse
j. en er waren sprekers namens
Schnuwl?neelsvereniging van de Kon.
neelku^Tg' de Ned. Ween. van To
neelkunstenaars, de Vereniging van
schouwburgdirecteuren alsmede Ro
bert de Vries namens het gezelschap
„Theater". De heer Bob van Leersum
directeur van de Kon. Schouwburg las
enkele telegrammen voor van de tallo
ze, die binnen gekomen waren. Er was
er een bij van Mgr. Moors, voorts van
August Defresne, vele oudere collega's,
o.a. ook Jan Musch het mag niet
onvermeld blijven, dat Eduard Verka
de zelf in de zaal zat mr. Reinink
Peter Scharoff en de Ned. Comedie.
Zo eenvoudig als van Dalsum is, be
antwoordde hij dit huldebetoon. Er was
geen zweem van gespeelde bescheiden
heid, er was evenmin iets, dat op zelf
ingenomenheid kon duiden. Hij was
simpelweg, wie hij is. in de argeloze
vriendelijkheid van zijn hart al het hem
aangedane huldebetoon aanvaardend.
Hij heeft iedereen afzonderlijk bedankt
en hij heeft niet verzuimd te verklaren,
dat hij zich inzonderheid geboeid voelt
door wat de jeugd bezielt omdat hy
zich zo heftig afvraagt of over een
paar eeuwen het toneel, zoals het hem
voor de geest staat, verwezenlijkt zal
zyn en hoe het er dan zal uitzien.
Neen, hy heeft helemaal niet over zich
zelf gesproken. Hij stond daar alleen
maar met die natuurlijke vanzelfspre
kendheid, die hem kenmerkt: een groot
man, of nog beter: een sterk mens.
L. H.
der Steenbergens zeer gevoelige, de
wisselende modaliteiten van de scè
nes subtiel volgende regie en in het
uiterst sfeervolle, coioristisch magni
fieke decor van Lou Steenbergen. Ik
voelde my aanvankelijk geneigd te
menen, dat de regisseur met een al
te „unscheinbare" David van Cas
Baas genoegen had genomen. Bij na-
deï ln?len geloof ik, dat hij juist heeft
gehandeld door deze David geen grein
van „make belie te geven, en Cas
Baas heeft hem aldus heel zuiver en
sober gespeeld. Coen Flink heeft een
va- de prachtigste prestaties in zijn
jonge carrière geleverd met de zeer
eenvoudig-nobele Jonathan, die hij le
ven gaf. Frans v. d. Lingen heeft in
stc n en houding alles om de ellendige
onmenselykheid van deze Samuel te
incorporeren. Er waren in diezelfde
simpele trant goede kleine rollen van
alle medespelenden, waarvan ik nog
inzonderheid noem Jan v. d. Linden
als de veldheer Abner, Annie Leen-
ders en Camille de Vries als de vrouw
en dochter van Saul en niet te ver-
geten Else Valk, opmerkelijk sugges
tief als de jonge heks in haar kleine
scene.
Het was een prachtige voorstelling
van een stuk, dat in zijn zwak belang-
rijk is en in zyn perspectief fascine
rend. Als keuze tekende het Van Dal
sum, die als een oprecht uit de geest
levend mens altijd meer o het per
spectief heeft gegeven dan om de onvol
maaktheid van het ogenblik, wetend
overigens dat zyn vermogens altijd toe
reikend zyn om ons met de onvolmaakt
heid van het ogenblik te verzoenen, zoal
niet bet goeddels te doen vergeten.
L. H.
Advertentie
NIJMEGEN, 21 nov R.K Univer
siteit. Doet. eerste ged. geneesk.N. E.
Pop, Venray; semi-arts: J. Weytens,
Einden; arts: H. v. Koek, Zevenbergen,
R. Kurstjens, Tegelen; doet. klassieken:
J. Horsthuis, Apeldoorn; kand. Frans:
mej. C. Drossaers, Den Haag.
Advertentie
Met een
Y'f'ahschannnr) „5°Z"^eIe onderscheiding, de gouden medaille voor kunsten en
'hert van n«i'i - en aan Huisorde van Oranje, heeft H. Af. de Koningin
^°ningin in ri 'YYSeeerci by zijn vijftigjarig toneeljubileum. D commissaris der
0rstelling i„ il °bmc.le Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, heeft, na de jubileum-
Koninklijke Schouwburg te 's-Gravenhage de kunstenaar het
eerbewijs omhangen.
Ploegpaarden noemde Sinterklaas
het leger K.A.B.-propagandisten, dat
zaterdagmiddag in Utrecht onder vro
lijke kout en een gezellig muziekje
wachtte om ingelijfd te worden in het
keurkorps De Ploeg. Daar kom je zo
maar niet in; daarvoor moet men in
een jaar minstens 25 nieuwe leden
hebben aangebracht. Als je een Ploeg
paard wilt worden, moet je zwoegen
Maar dat kunnen de propagandisten,
zoals ons uit verhalen van aanvoerder
Louis Beumer bleek.
In Amsterdam was een legertje pro
pagandisten op een regenachtige
avond op stap gegaan. „Niets gewor
den, zeker," informeerde Beumer de
volgende morgen door de telefoon.
Zijn toch nooit stilstaande stoel in het
Huis van de Arbeid wipte helemaal
achterover, toen hij vernam, dat de
hoofdstad er 83 K.A.B.-ers bij had ge
kregen. En dan in Oss. Een compleet
elftal trok erop uit en legde 2500 km
op de fiets af. Het resultaat was, dat
376 nieuwe leden werden genoteerd.
Zo is er overal hard gewerkt, maar
vooral in Brabant en Limburg en de
verbondsvoorzitter, de heer J. A. Mid
delhuis uitte daarover zijn grote vreug
de, omdat juist in het zuiden nog vele
katholieke werkers ongeorganiseerd
waren.
Niet minder dan 136 propagandisten
werden thans bij de Ploeg ingelijfd en
onder hen waren er 7, die zelfs meer
dan 100 leden voor de K.A.B. hadden
aangebracht, n.l. de heren: M J.
Luyten, HeerlerheideHAG Reij-
ners Geleen; A. J. v. d. Geest, Delft;
P. H. Heutz, Heer bij Maastricht; H.
J. Dirks, Venlo; H. L. Sweron, Weert
en H. J. Thomas uit Kerkrade. Zij
kregen het gouden insigne opgespeld
uit handen van de heer Middelhuis,
Albert van Dalsum in zijn jubileum-
rol en Annie heenders in „Sauls
dood" onder regie van Paul Steen
bergen.
WENEN, 21 nov. Vanmiddag heeft
prins Bernhard in het kader van het
congres van de Europese stichting voor
cultuur van welke raad van gouver
neurs hy voorzitter is de door hem
zelf gestichte „Praemium Erasmia-
nuni" 1959 uitgereikt aan de Duitse cul
tuurfilosoof prof. dr. Karl Jaspers uit
Bazel en de grondlegger van de Kolen-
en Staalgemeenschap de Fransman Ro
bert Schuman, die echter beiden verhin
derd waren persoonlijk aanwezig te
zyn.
De Erasmusprijs is honderdduizend
gulden groot en wordt verleend aan
„personen of instellingen werkzaam op
cultureel, sociaal of sociaal-wetenschap
pelijk terrein, die een bijzonder be
langrijke bijdrage hebben geleverd ran
de geestelijke eenheid of eenwording
van Europa of die door hun werk deze
ROTTERDAM, 22 nov. In de jaren
twintig richtte de toenmalige kapelaan
van de dekenale parochie van Rotter
dam, de weieerw. heer J. C. H. M.
Schiphorst, samen met enige artsen-
vrienden een vereniging op, die zich ten
doel stelde, medische steun te verlenen
aan missionarissen in onderontwikkelde
gebieden. Hy noemde die actie „Memi
sa". Vanmiddag wandelde hy, als 75-
jarige, de dakzaal van het Groothan
delsgebouw binnen, waar hy uitbundig
werd begroet door afgevaardigden uit
alle delen van Nederland, naar Rotter
dam gekomen voor de jaarvergadering
van „zijn" nu een machtige
organisatie.
De deken van Rotterdam, mgr. B. G.
Henning, voorzitter van de Medische
Missie Actie, kon niets dan optimisti
sche geluiden doen horen. In allerlei ge
westen zijn in 1959 nieuwe afdelingen
gevormd. Druten, Sneek, Goes en Lei
den werden met vreugde in de Memisa-
kring opgenomen en de „blauwe wim
pel" ging dit jaar naar Den Haag, dat
een bijzonder vruchtbare werkzaamheid
heeft ontwikkeld. Ook het bisdom Gro
ningen mag met ere worden genoemd,
omdat zich alle parochies op tien na
bij het Memisa-werk hebben aangeslo
ten. Van de ongeveer 1600 parochies,
die Nederland telt, zijn er nu 1343 bij
de Memisa-activiteit betrokken.
en enorm succes bleek de collecte
van dit jaar te zijn geweest. Samen
met nagekomen giften bracht zy
356.602,14 op, terwijl men in groot j
optimisme een streefgetal van 1
175.000,- had genoemd. In 1958 was
de opbrengst f 160.077,80 geweest en
mgr. Henning vroeg zich af, of de
veelomstreden circulaire van dit jaar
niet een schot in de roos was ge
weest.
Voor een belangrijk kapitaal aan gra
tis medicamenten was ontvangen en
dank zij de broeders van Noordwijker-
hout, die daar het door hen beschikbaar
gestelde magazijn beheren, konden de
geneesmiddelen vlot worden doorgezon
den aan de missiegebieden. Het totaal
der geschenkzendingen, donaties en an
dere inkomsten beliep dit jaar 600.000.
De Memisa heeft er niets tegen, wan
neer afdelingen zich geroepen gevoelen
een bepaalde actie op touw te zetten
voor een „eigen" missiegebied of mis
sionaris. Het bestuur wil zulk een actie
graag steunen, maar men dient, zoals
mgr. Henning het uitdrukte, „in convooi
te blijven varen" en te bedenken, dat
de centrale leiding steeds het geheel
der noden het beste kan overzien; te
veel versnippering zou de algemene ac
tiviteiten als geneeskundige opleiding,
geneeskundige verzorging van gerepa
trieerde missionarissen en de uitzending
van artsen en verpleegsters, in gevaar
brengen.
De secretaris, de heer dr. A. van
Straaten, gaf een aantal cijfers waaruit
bleek, dat ook in andere onderdelen 1959
een topjaar is geweest. Het eigen or
gaan bij voorbeeld, steeg van een 2500-
oplage in 1955 tot 8000 in 1959.
Bijzonder verheugend is voorts de
de nieuwe huisvesting aan de Heem
raadssingel 334 te Rotterdam waar de
leiding ruime armslag krygt.
DOORN, 22 nov. Het centrale ad
ministratiegebouw en de grote recrea
tiezaal van het recreatiecentrum „Het
Grote Bos", van de Herv. Kerk, is in
de nanacht van zaterdag op zondag vol
komen door brand vernield.
Het gebouw is ruim twee jaar geleden
gereed gekomen, nadat een houten re
creatiezaal door brand verloren was ge
gaan. Het was opgetrokken van stalen
balken en eternietplaten. Nu zijn het
kantoor, de ontvangstruimte, de biblio
theek met veel onvervangbaar docu
mentatiemateriaal, de keuken, de grote
eet-recreatiezaal en de kleine eetzalen
met elkaar een oppervlakte van 650
vierkante meter beslaande, verloren
gegaan. De schade bedraagt enkele
tonnen en wordt door verzekering ge
dekt.
De Doornse brandweer was zeer snel
ter plaatse, maar kon niet veel uitrich
ten, omdat uit de waterleiding slechts
beperkt bluswater beschikbaar was en
de vijvers in het bos droog stonden. De
brand greep trouwens zo snel om zich
heen, dat een kwartier na de ontdek
king al te zien was, dat het gebouw
niet te redden viel.
terwijl de anderen door een bestuurs
lid van hun eigen vakbond gedeco
reerd werden met een zilveren insigne.
Uit de plaatsnamen kan men opma
ken, dat Limburg inderdaad zijn bes
te beentje heeft voorgezet. De heer
Jan Maenen, voorzitter van de Lim
burgse K.A.B. bracht dit succes in
verband met de diamant-actie, die ge
voerd wordt bij gelegenheid van het
60-jarig bestaan van zyn bond volgend
jaar. Het spreekt vanzelt, dat de Kath.
Mynwerkersbond hierbij een flink aan
deel heeft. Uit hun midden kwamen
niet minder dan 24 Ploegleden, onder
wie zelfs 3 met „goud".
De voorzitter van de Kath. Slagers-
gezellenbond „St.-Joris" had zo'n plei-
zier over de ijver van zijn afdeling in
Oss, dat hy voor haar met een formi
dabele wLoelbeker kwam aandragen.
Het was een aardige attentie van de
Ossenaren om de heren Middelhuis en
Beumer te verwennen met een doos
smakelijke produkten, waarom hun
stad zo'n goede bekendheid geniet.
Ook de afdeling Den Bosch riep de
heer Middelhuis even bij zich en diens
gezicht glunderde toen hem een grote
koek, waarin een lijst met 39 nieuwe
leden zat verborgen, in de handen
werd gestopt. De verbondsvoorzitter
kwam daarna handen te kort om
briefjes in ontvangst te nemen, waar
op in totaal 316 nieuwe leden vermeld
stonden.
onderscheiding voor ploegpaard
Advertentie
flitsen de pijn weg
MAASTRICHT, 22 nov. Uit het voe
dingskanaal, nabij het gemeentelijk
slachthuis is zaterdagmiddag het stof
felijk overschot opgehaald van de 72-
jarige koopman Michells. De man die
vorige week maandag zijn woning had
verlaten was sedert die tjjd vermist.
Hij is vermoedelijk door de duisternis
misleid te water geraakt en verdronken.
eenheid of eenwording hebben gema
nifesteerd".
Prins Bernhard vvydde, alvorens de
prijs uit te reiken, een beschouwing
aan de betekenis van het werk der on
derscheidenen.
Wat Jaspers betreft, zei hij dat de
omvang van diens wetenschappelijke
werk reeds de grootste eerbied af
dwingt maar meer nog de filosofische
diepgang daarvan.
„Juist zoals Augustinus heeft profes
sor Jaspers, naast zijn geestesarbeid,
ook de veelomvattende dagelijkse ar
beid aan de universiteit gekend, eerst
aan die van Heidelberg, thans nog
steeds aan die van Bazel.
Hij heeft nooit geaarzeld in de wor
steling van alle dag zijn stem te doen
horen," aldus de Prins. „Ik memo
reer hier het moedige geschrift „Die
geistige Situation der Zeit'' uit het be
tekenisvolle jaar 1931, en voorts
„l'Esprit Européen", de „Thesen
tiber politische „Freiheit" en vooral
het belangrijke „Die Schuldfrage" van
1946 en herinner tenslotte aan de rede
van verleden jaar bij het in ontvangst
nemen van de vredesprijs: „Wahrheit,
Freiheit und Friede". Daarin confron
teert hy Europa met de eigenlijke kern
van zijn filosofie: wy zijn aan ons
mens-zijn verplicht in de gegeven si
tuatie met wijsheid, met eerlijkheid
en met moed de waarheid te zoeken,
opdat daardoor ons bestaan wordt
doorlicht en wij naar de zin van ons
„zijn" kunnen leven.
Dit geldt ook voor het bestaan van
Europa. Doordrongen van deze geest
moet het nieuwe Europa kunnen sla
gen".
De persoon van Robert Schuman
vergeleek Prins Bernhard met die van
Benedictus van Nursia en met die van
de Ierse monnikenmissionarissen der
vroege Middeleeuwen, die metterdaad
het heidendom en de duisternis in Euro
pa aanpakten en in noeste arbeid
praktische vorm gaven aan de toen
nieuwe geest in Europa „Benedictus
gaf zijn codex voor gezamenlijke arbeid
in het belang van de vrede en de orde
temidden van hopeloze verdeeldheid.
De Ierse monniken waren bereid om
in niet-aflatende arbeid van alle dag
hun roeping te volgen," zo zei prins
Bernhard. „Het is mij bekend, dat de
heer Schuman vroeger de wens heeft
gekoesterd hoogleraar te worden. Hy
zou zonder twijfel een ster aan het
firmament der wetenschap zijn ge
weest. Europa mag zich echter geluk
kig prijzen dat het lot anders heeft
beslist", aldus de Prins, die vervolgens
enige verklaringen uit de mond van
Robert Schuman zelf aanhaalde.
Prins Bernhard deelde nog mede, dat
beide laureaten hebben besloten de
helft van hun prijs te besteden in het
vlak van hun persoonlijke arbeid en
voor de andere helft de bestemming te
laten bepalen door een te benoemen
commissie ad hoe.
DEN HAAG, 22 nov. De katholie
ken jongerenorganisatie in de KVP
heeft in haar vergaderin„ van zater
dag te Baarn het algemeen jongeren
bestuur als volgt samengesteld. Voor
zitter G. Woertman uit Deurningen, se
cretaris P. van Engelen uit Waalwijk,
leden mej. mr. Ans Balfoort uit Den
Haag, mr. Ed Hosselet uit Maastricht,
Jac. Bakker uit Roelofarendsveen, P.
Hilhorst uit Den Haag, H. Meyer uit
Schoor], S. Verwoert uit Arnhem en J.
van Santen uit Geldrop. De bestuurs-
overdracht is in de plenaire zitting van
het jongerencongres, dat op 26 en 27 no
vember zal worden gehouden.
Advertentie
De kinderen van de Domini-
cus Savio-school in Harderwijk
zijn er trots op, dat het hoofd,
de heer H. J. A. Nijkamp, de
leiding krijgt van de K.R.O.-
schoolradio. Toch is bij menig
gesprek van de jongens en
meisjes onder elkaar een en
kele schroomde ook niet het
meneer Nijkamp rechtstreeks
toe te voegen het woord
„jammer" gevallen. Er is een
flinke band tussen de leerlin
gen en de heer Nijkamp ge
groeid sinds het vriendelijke
moderne gebouw dicht bij de
grote weg naar Zwolle er staat,
waarmee in 1953 de Noordwest-
Veluwe de eerste kaltiolieke
school kreeg, want aanstonds
kreeg hij de leiding.
Gezien de vriendelijke per
soonlijkheid van deze Twente
naar hij werd 9 september
1911 in Enschede geboren be
hoeft dit niet te verwonderen.
Hij is bovendien een pedagoog,
die erin geslaagd is echt con
tact met zijn pupillen te krijgen
en bij alle theorieën over onder
wijsvernieuwing zelf de weg is
ingeslagen van onderricht naar
vorming. Hij heeft de leerstof
aantrekkelijk gemaakt, omdat
hij uitgaat van de belangstel
lingsfeer, die in het kind leeft. Hij noemt het onderwijssysteem, waarvan
hij als de auctor intellectualis beschouwd kan worden, doch waarvan hij
zelf verklaart, dat het op teamwork berust, „Wereldwijd". Met een twintig
tal andere auteurs, onder wie ook enkele psychologen, stelde hij er een
handleiding voor samen.
In deze methodiek is elk middel tol expressie welkom en het spreekt
dus vanzelf, dat de heer Nijkamp op zijn school onmiddellijk gebruik
maakte van de schoolradio. Ongetwijfeld heeft men m Hilversum ook ge
bruik gemaakt van zijn werk, nl. van de opmerkingen, die hij daarover bij
een enquête maakte. Dit is eigenlijk het enige contact, dat hij tot heden
met de K.R.O. gehad heeft.
„O ja," zo herinnert hij zich, „toen ik onderwijzer in Hooglanderveen
was en in Amersfoort woonde, ben ik. eens met het jongenskoortje, dat ik
in mijn woonplaats leidde, voor de radio opgetreden."
Hij deed er echter veel meer dan de directie voeren over het koor van
het Don Bosco-jeugdwerk en regisseerde bovendien de toneelclub. Zelfs
waagde hij zich eens aan het schrijven van een toneelstuk, maar zegt er
heel kritisch bij. dat het niets bijzonders was.
Zijn artistieke aanleg was ons al gebleken, toen wij zijn werkkamer
in de school binnenstapten en zijn naam ontdekten onder een verdienstelijk
schilderij. Zijn woning aan de Wilhelminalaan, waar hij ons later ontving,
getuigde er van, dat de heer Nijkamp de schilderkunst destijds zelfs zeer
intensief beoefend heeft. Door het vele werk, dat hij naast zijn eigenlijke
funktie nog op zich genomen heeft, is het schilderwerk echter op de ach
tergrond geraakt.
Hij is bestuurslid van de K.V.P. in Harderwijk, bestuurslid van het
Wit-Gele Kruis en maakt deel uit van het Woonwagen-comité. Hij heeft
druk meegedaan aan de voorbereiding voor de stichting van een school in
het woonwagenkamp en het is een grote voldoening voor hem, dat 1 de
cember a.s. deze school geopend wordt.
Bovendien heeft hij zo een en ander gepubliceerd en op vele scholen
wordt zijn in 1955 verschenen taalmethode „Taal in nieuwe banen" zeer
gewaardeerd Bovendien schreef hij „Door God gepiant", een serie lees
boeken betreffende de kerkgeschiedenis, „Samen om het altaar", twee kerk
boekjes voor de jeugd, hij werkte met frater Bellarminus mee aan de lees-
serie „Wijde verten" en bovendien verschenen er van hem, in samenwer
king met rector Broekman van het Leogesticht in Borculo, nog een paar
kinderboekjes.
