Vele honderden brieven zijn
onrechtmatig geopend
Belangrijke personen in
Nieuw-Guinea schuldig
Nederlands pleidooi voor het
raadplegen van kleine landen
Franse missionarissen in
Kameroen vermoord
Sleepboot „Elbe" verliest
twee vliegdekschepen
Grote ravage bij ontploffing in Japan
Herter: NATO kan rekenen op
blijvende deelneming der V.S.
Prof. De Quay
bij Herter
VOORZITTER CENSUURCOMMISSIE DEELT MEE:
Regering neemt
rapport in beraad
China: per dag
20 straaliagers
HET „ATLANTISCH ONBEHAGEN"
weer
Aanhoudende terreur in Afrikaanse
staat die weldra zelfstandig wordt
Straaljager
neergestort
Dodelijke val van
Haagse fotograaf
Hulp onderweg
Volgens Janes"
kerst-geschenken
Mi
1
Het
Aanval door honderden bendeleden
Gesprek over NAVO-
kwesties in Parijs
Piloot uit brandende
cockpit gered
In woeste orkaan op Stille Oceaan
Kan ook Indië kern
wapens vervaardigen
WOENSDAG 16 DECEMBER 1959
83ste JAARGANG No. 30394
DEN HAAG, 16 dec. in
Nederlands Nieuw-Guinea zijn
sinds 1956 honderden en honder
den brieven onrechtmatig ge-
°Pend. Dit geschiedde in hoofd
tak door en onder leiding van
^et openbaar ministerie en ook
hierbij ten nauwste een aan-
bestuursambtenaren betrok-
j-ti. Het waren niet alleen de
ojieven van personen, die kenne
lijk de openbare orde en rust ver
stoorden, die geopend werden,
doch tevens zeer veel brieven van
eP voor Europeanen, waarvan
niemand de subversiviteit kon
aannemen. Aldus jhr. mr. G.
ïtsen Elias, voorzitter van de
censuur-commissie, die gisteren
het rapport van deze commissie
over de censuur in Nederlands
Nieuw-Guinea aan de regering
aanbood.
rapportmoet*fe.publiciteit aan het
«aak van overhef^" gegeven is een
sie kon op dit punt tle'eid. Da commis-
doen nd0Ch wilde ^en aanbevelingen
aan minister Toxopeul haar inzichten
Jjet rapporf en de ^--'edelen. Ui,
m behandeld ztfn zaken rti J
Veiligh!id raken. Deze lands
Falcon tweed 25 °/o korting
/V evelig
Het weer in Kuropa
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
elefoon-. Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 14348L
'jkantoor Beverwijk 7eestraet 50, relet 4790
Bijkantoor en Red Umuiden: Leeuweriktaan 30
Telefoon 5790
Directie: J, W Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
avonds tel. 21544.
Alvorens tot overhandiging aan de
"mister van Binnenlandse Zaken over
2j ?®an Saf jhr Witsen Elias een over-
cnt van de werkzaamheden der com-
statSJe' Allereerst wilde hij een misver-
om rechtzetten, namelijk dat er ver
hovaardiging bestond, dat er in Nieuw-
c "Jbea censuur werd toegepast. Deze
e^nsuur is echter geheel legaal, immers
kra zijn verschillende ordonnanties
Tlp ^tens welke censuur mogelijk is.
st Voornaamste daarvan is de Dien-
j) i1 Toezichten Ordonnantie (D.T.O.)
e.Ae stamt uit Nederlands Indië en re-
kol 1161 toezicht op het postaal ver
deer middels censuur, maar bepaalde
tevens dat geen brieven geopend moch
ten worden zonder toestemming van de
landrechter, zulks in overeenstemming
met de grondwet, die de aantasting van
"et grondrecht van het briefgeheim
slechts toestaat na toestemming van de
onafhankelijke rechter.
Deze ordonnantie is in Nieuw-Guinea
toegepast in 1956. Aanvankelijk waren
de overtredingen van deze voorschrif
ten niet groot, doch de commissie heeft
tot haar ontsteltenis geconstateerd, dat
"a de invoering van de D.T.O. veie hon
derden brieven onrechtmatig zijn ge
opend, namelijk zonder dat toestemming
aan de landrechter w s gevraagd. Niet
alleen tegen de vorm van de D.T.O.,
maar ook tegen de geest daarvan werd
gezondigd.
De commissie, zo vervolgde spre
ker, wil echter constateren, dat vast
is komen te staan, dat de huidige
gouverneur op geen enkele wijze bij
deze onrechtmatige opening betrok
ken was of daar kennis van droeg.
De commissie heeft voorts de achter
grond van dit alles uitvoerig ge
schetst en heeft daarbij trachten dui
dlik te maken, dat er wel grote dif-
Va«ntiatie in de schuldtoerekening
moetje verschillende betrokkenen
a worden aangenomen.
Publicatie
tONDEN, 16 dec. - In de nieuwe uit-
ei-^«,,van ..Tanes all the worlds a,r-
at-fJ, vandaag is verschenen,
ie®1 vermeld dat de nabij Moekden 6e'
tn,,ei? staatsvliegtuigenfabriek van com-
»i«!Ü!8tSsch China thans 20 tot 25 Rus-
ver„e „Mijj-17"-straaljagers per dag
tn,T,aa''digt. De motoren, radio, instru-
H'ofrt n eP andere delen der uitrusting
Itu en uit de Sovjet-Unie ingevoerd,
bij'and verleent ook technische hulp
"e vliegtuigbouw.
aanrtl Is de earste maaj dat „Janes"
Chin besteedt aan communistisch
VestJ "danes all the worlds aircraft"
ge 'SI ook de aandacht op de krachti-
in dprikkeling van de zweefvliegerii
van Chinese volksrepubliek, hetgeen
t>Oo|t,Saatswege wordl aangemoedigd.
Svveof deskundigen leiden de Chinese
setvliegers op.
>i"chines
publiceert zeven foto's van
Sehrfitr gemaakte vliegtuigen. Het be-
n», tut, buiten
'•Miè'V'?. Du'ten de reeds genoemde
Pong'V". nog tien andere toestellenty-
thans in communistisch China
rden gebouwd
Advertentie
I IH IIIllll.N ELEGANTE TASSEN EN BYOUX
li°UTSTRflAT 1», HAARLEM TELEFOON 20415
met publiek moeten worden. De vraag
of wel publiek moeten worden gemaakt
de namen van alle personen, die met
deze onwettige censuur direct of indi
rect te maken hebben is moeilijk. Inder
daad worden namen genoemd van per
sonen die hierbjj slechts in kleine ma
te betrokken zijn en op hen zou wellicht
later een niet geheel verdiende smaad
blijven kleven. Aan de andere kant is
de commissie gebleken, dat zowel in
Nieuw-Guinea als in Nederland veel ge
rucht over deze zaak is ontstaan en dat
de geruchten vaak in strijd met de
waarheid waren. Zou slechts een zeer
summier rapport gepubliceerd worden
dan zou het gerucht niet uitsterven.
De voorzitter sprak tenslotte de hoop
uit dat het rapport niet het gevolg zal
hebben dat een blaam wordt geworpen
op het gehele bestuur van Nederlands
Nieuw-Guinea. Weliswaar is een kleine
groep van mensen ernstig schuldig ge
bleken, onder wie personen met grote
verantwoordelijkheid, maar hiertegen
over staat dat deze blaam zeker niet
het gehele ambtenarencorps treft, dat,
zoals de commissie is gebleken, onder
vaak moeilijke omstandigheden hard
werkt voor het welzijn van land en volk.
De commissie had niet verwacht dat
naar rapport eerst zou uitkomen, geljj-
Kertijd met de verschijning der kerst
bomen op de Lange Voorhout, zo zei de
voorzitter van de censuurcommissie
verder. Wat optimistischer heeft zij
aanvankelijk gezegd, dat het begin no
vember zou worden, maar voor vertra
ging zijn verschillende oorzaken aan te
wjjzen. Misschien ligt de vertraging aan
de omvang van het rapport. Tenslotte
is er, met de bijlagen, een rapport uit
gekomen dat niet minder omvangrijk
is dan een telefoonboek van een grote
gemeente. Met de bijlagen telt het cir
ca 800 pagina's; het rapport zelf beslaat
ruim 100 bladzijden. 76 personen wer
den gehoord. Er is geen bewering ge
daan, noch enige stelling ingenomen.
zonder de motieven op te geven met
verwijzing naar de processen-verbaal.
Nevelgordijn in N.-Guinea
Een andere reden waarom het rap
port niet eerder uit kon komen was de
volgende. In Nieuw-Guinea heeft de
commissie soms een nevelgordijn aan
getroffen. Het was inderdaad niet al
tijd gemakkelijk, om achter de waar
heid te komen. De commissie, zo ver
volede jhr. Witsen Elias. heeft de waar
heid alleen kunnen vinden langs de weg
van analyse en deductie. Na haar on
derzoek in Nieuw-Guinea heeft de com
missie in Den Haag haar werkzaamhe
den nog voortgezet en toen is haar nog
meer materiaal in handen gekomen. In
het juridisch laboratorium van het mi
nisterie van Justitie is dit materiaal on
derzocht n veertien dagen geleden is
het laboratorium-rapport ontvangen.
Voor de commissie was het overigens
een groter voldoening dat dit laborato
rium-rapport de commissie zekerheid
heeft gegeven over punten, waarvan
zij aanvankelijk slechts de waarschijn
lijkheid aannam.
In tegenstelling met de verontschul
digingen die de voorzitter der commis
sie maakte voor het feit dat het rapport
later is gereed gekomen dan de com
missie aanvankelijk verwachtte, sprak
minister Toxopeus zijn voldoening uit
dat de commissie er in geslaagd is haar
omvangrijke arbeid in een zo korte tijd
en zo grondig te verrichten. Het ver
heugde hem dat dit rapport geen min
derheidsnota bevat.
De regering zal nu het rapport in be
raad nemen en zodra zij van de inhoud
kennis heeft genomen onverwijld, over
eenkomstig haar toezegging bij monde
van minister Korthals in antwoord op
een desbetreffende vraag van het Twee
de Kamerlid De Graaf de Kamer om
trent de resultaten van het onderzoek
inlichten. Tevens zal zij zich, indien de
inhoud van het rapport daartoe aanlei
ding mocht geven, tezamen met <le gou
verneur van Nieuw-Guinea, die zich
voor besprekingen in Nederland be
vindt, bezinnen over eventuele execu
tieve maatregelen alsmede over de wij
ze om de mogelijkheid van herhaling
in de toekomst van onwettige postcen-
suur in Nieuw-Guinea doeltreffend te
voorkomen.
Jhr. mr. C. Witsen Elias overhandigt
minister Toxopeus het rapport van de
commissie die een onderzoek heeft in
gesteld naar de censuur op Nederlands
Nieuw-Guinea.
FT*
V
'W vdSC
Vier doden, meer dan honderd gewonden en 250 vernielde huizen vormen de trieste balans van een verschrikkelijk
ongeluk in de Japanse stad Yokohama, waar een met T.N.T. geladen vrachtauto, na een botsing de lucht invloog.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 16 dec. De begroetings
toespraak, die de Franse premier De-
bré gistermorgen hij de opening van de
vergadering der ^-™vO-min;sters heeft
uitgesproken, bevatte niet meer dan
een zinspeling op hetgeen waarnemers
al naargelang hun temperament blij
ven aanduiden als ..het Atlantische on
behagen", „de Frans Amerikaanse cri
sis" of alleen maar „de Frans-Ameri
kaanse controverse Hij gewaagde
ervan hoe van oudsher het associëren
van democratieën een moeilijke taak
is getuige de Griekse geschiedenis
en zei, dat „hindernissen slechts tot
een nederlaag lijden voor diegenen, die
vanaf de aanvang aan de nederlaag
denken. Zjj, die het succes willen, wor
den door de hindernissen tot nadenken
en herstel gestimuleerd". woorden
zjjn zeker niet ontmoedigend
Alle aanwezige ministers van buiten
landse zaken hebben gisteren het woord
gevoerd, voor Nederland, bjj ontsten
tenis van de heer Luns, staatssecreta
ris Van Houten. F .eïaard heeft de
voorbereiding van het Westen op de in
het voornemen liggende oost-west ont
moeting aan de top in het middelpunt
van de aandacht gestaan en men kan
wel zeggen, dat de visie op de beteke
nis van deze ontmoeting, zoals die door
d" Amerikaanse *m.n!,er van buiten
landse zaken. Christian a. Herter,
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
klarbi°trefren' later ook enkele op-
liik» ,.e-n' overwegend matige zuide-
orn h^t"nd\ Vannacht temperaturen
h^riesPunt- Morgen overdag
nZeveer H°'kt met Plaatselijk mist
vandaag de*e,fde temperaturen als
Zon: 8.43-16.29. Maan; 19.03-9.51.
max
min
neersi
Station Weei
rten}p temP
gisteren
afgeJ
24 uui
L)en Helde
mist
5
0
0
Ypenburg
mist
5
A
-0
0
x/iissingen
mist
*4
A
0
-3
O
0
Eelde
geheel bew.
4
0
De Bilt
geheel bew.
3
5
0
Twente
onbewolkt
-2
0
Eindhoven
geheel bew.
3
-3
A
0
0
Zd -Limburfc
licht bew.
2
-4
Helsinki
onbewolkt
-8
-4
0
-0
0
Stockholm
geheel bew.
-0
0
14
0
10
0
Jslu
sneeuw
0
KopenOagei
geheel bew
2
1
Londen
regen
8
1
Amsterdam
mist
4
-1
Brussel
geheel bew.
2
-2
0
Luxemburg
geheel bew.
-1
-4
0
Parijs
geheel bew.
0
-0
0
Nice
licht bew.
10
4
0
Berlijn
half bew.
1
-5
0
Frankfort
geheel bew.
-0
-6
0
München
geheel bew
-2
-5
0
Zürich
mist
2
-7
0
Geneve
onbewolkt
2
-5
0
Wenen
geheel bew
0
-3
0
innsbrtlck
onbewolkt
-12
0
Rome
zwaar bew.
13
7
0
Madrid
geheel bew.
8
0
4
Lissabon
zwaar bew.
14
7
4
ROME, 16 dec. (Reuter, UPI) Het
katholieke nieuwsbureau „Agenzia Fi
des" heeft bijzonderheden bekendge
maakt over een aanval, die in de nacht
van 29 op 30 november door enkele hon
derden gewapende bendeleden is uit
gevoerd op een missiepost van de pa
ters van het Heilig 'lart in Frans-Ka
meroen. Pater Gilles Héberlé en broe
der Valentine Saron, allebei werkzaam
te Bafang in et hisdom Nkongsamba
zijl, daarbij vermoord. Een Afrikaanse
religieuze, zuster Marie Noeile, alsme
de een van de oudste missionarissen 'n
Kameroen, pater Lequeux, zijn gewond.
De aanvallers waren gewapend met
één mitrailleur en verder met geweren
en pistolen. Zij hadden tevoren de toe
gangswegen tot de missiepost versperd
met boomstammen om de bewoners hel
ontsnappen te bemoeilijken Het zieken
huis, de woningen van de geestelijken,
de kraamkliniek, de school en twee
auto's zijn door de bendeleden in brand
gestoken. Een poging om ook de woning
van een vrouwelijke arts te doen af
branden is mislukt tn augustus is op
de missiestatie Bonabery eveneens een
missionaris van het Heilig Hart, nater
Navier Miisslim, vermoord Enkele we
ken na de jongste overval is de 16-
jarige dochter van eer rat"ehisan! ont
voerd.
Bafang ligt o.geveer 175 kilometer
van de kust, bjj de grens met Brits-
Kameroen. De missiepost is er in 1924
gesticht. In het gebied zjjn 45 missie
scholen. Volgens United Press Interna
tional wonen er 54.000 mensen; daar
van zyn er 18.r"o k "inliek en 6.000 pro
testant.
Bij de nadering van de bende nam
de inheemse bevolking van Bafang
de vlucht. Toen zij terugkeerde vond
zij de onthoofde lgken van pater Hé
berlé en broeder baron. Zuster Marie
Noelle bevond zich, toen de aanval
begon, in 1 3t ziekenhuis. De bendele
den wilden haar ontvoeren, maar zij
slaagde erin te ontsnappen. Pater Le
queux kreeg een hoofdwond.
Frans-Kameroen wordt l januari a.s.
zelfstandig onder de regering van de
conservatieve Mohammedaanse politi
cus Ahmadou Ahidjo. Een correspon
dent van „The Observer" meldde zon
dag j.l., dat er m de afgelopen zes
maanden in Frans-Kameroen meer dan
20 Franse burgers zijn gedood, d.w.z
meer dan het totale aantal kolonisten,
dat in Kenia door de Mau-Mau is ge
dood. Volgens voorzichtige schattingen
zgn ir diezelfde tijd minstens 50 Afri
kanen vermoord Het totale aantal
slachtoffers, dat sinds het begin van
de terreur, nu vjjf jaar geleden, is ge-
vallen, wordt op 5000 a 6000 geraamd
De achtergrond van de terreur ui
Frans-Kameroen is zeer gecompliceerd
Het verbod van de Unions des Popula
tions Camerounaises (UPC) in 1955
door de Franse autoriteiten vormde
het begin van de onlusten. De Fransen
zeiden over t bewijzen te beschikken
dat de UPC onder communistische in
vloed stond. De UPC herschiep zich
zelf in een ondergrondse verzetsorgani
satie en kreeg als zodanig de steun van
de Bamileke-stam. Evenals de Kikoe-
joe's in Kenia hebben de Bamileke's
te kampen met-gebrek aan landbouw
grond en met een toenemende desinte
gratie van het oude stamverband. De
leider van de UPC, dr Félix Moumie.
heeft te Conak y in Gu..ae een rege-
ring-in-ballingschap gevormd. Regelma
tig onderneemt hij reizen naar Cairo,
Moskou en Peking.
werd ontvouwd, de algemene instem
ming had van alle delegaties.
Volgens Herter zal de topconferen
tie tussen oost en west de gelegen
heid kunnen verschaffen om te pei
len wat de werkelijke oogmerken van
"e Sovjets zijn. De Verenigde Staten
zjjn weliswaar van mening dat de
Sovjet-Unie werkelijk vrede verlangt,
maar men zou het er ook voor kun
nen houden, dat Moskou er alleen
maar naar streeft verdeeldheid te
zaaien in de NAVO en de terugtrek
king der Amerikaanse strijdkrachten
uit te lokken.
Uit hetgeen de belangrijkste der ove
rige sprekers over deze zaak op vrij
academische wijze, naar verluidt, en in
algemene bewoordingen te berde
brachten releveren wjj aan de hand
van de verstrekte samenvattingen nog
de volgende punten
De West-Duitse Von Brentano voerde
de noodzaak aan om de oplossing van
het Berlijnse vraagstuk te vinden bin
nen de oplossing van het Duitse vraag
stuk.
De Engelsman Selwyn Lloyd oor
deelde, dat het er nu óm gaan moet
het reeds vastgestelde begin van een
ontspanning in de betrekkingen tus
sen oost en West te consolideren.
Het westen moet op zijn hoede blij
ven tegen een eventuele agressie,
maar zich ook niet voortdurend tegen
over het Sovjetregiem in het defensief
gedrongen voelen. Daarentegen moet
het erop bedacht zijn zijn opvattingen
te doen penetreren in de Sovjet-wereld.
De Fransman Couve de Murville ver
geleek de stand van zaken nu met die
van een jaar geleden. Het vorig jaar
op dit moment zag de NAVO zich ge
confronteerd met de door Moskou in
het leven geroepen crisis om Berlijn.
Thans; geen crisis maar daarentegen
tekenen van meer hoop verwekkende
aard. Dit is volgens hem vooral aan
de NAVO zelf te danken.
Naar wij van de zijde der Neder
landse delegatie vernemen, is op de
bijeenkomst eenstemmigheid aan het
licht getreden en wel hierover, dat het
westen op de topconferentie tussen
oost en west niet verder zal kunnen
gaan dan de voorstellen van indertijd
de Geneefse conferentie. Staatssecreta
ris Van Houten heeft zeer in het bij
zonder aangedrongen op de meest uit
gebreide raadpleging van vooral ook de
kleinere Atlantische partners, die zon
der medezeggenschap niet in staat zijn
medeverantwoordelijkheid te dragen.
De westelijke grote Vier zijn hiertoe
volop bereid gebleken; alle Atlantische
ministers komen eerst op 22 december
a.s. na het westelijk topoverleg bijeen
en dan andermaal op een datum direct
voorafgaande aan de oost-west-ontmoe
ting. Het gevoelen van de Nederlandse
delegatie is, zo vernemen wij voorts
nog, dat in het beoordelen van de ont
spanning de grootst mogelijke voor
zichtigheid in acht moet worden geno
men. Van de zijde der Russen is im
mers zelfs nog niet het begin verkre
gen van ook maar één werkelijke con
cessie, zij hebben alleen maar een door
hen in het leven geroepen dreiging
weer weggenomen De ingetreden ont
spanning kunnen zij op ieder gewenst
moment weer ongedaan maken. Indiër
het westen zo dwaas zou zijn op grote
schaal zijn inspanningen te doen ver
slappen. kunnen de Russen heel wel in
de verleiding geraken om. als zij me
nen geen grote risico's te duchten te
hebben, op bepaalde punten weer mi
litaire pressie te gaan toepassen.
En voor wat Berlijn betreft: er zal
wellicht naar een wijziging gezocht
kunnen worden in de uitoefening van
de aldaar door de westelijken bezeten
rechten, maar in geen geval mag er
sprake zijn van een opgeven van die
rechten zelf.
Uit de door minister Herter afgeleg
ne verklaring releveert men in het
bijzonder dat, wat er ook allemaal in
de pers is geschreven, de Verenigde
Staten hun verplichtingen tegenover de
NAVO zullen blijven nakomen. Maar,
zo voegde hij eraan toe, „de deelname
/an Amerikaanse strijdkrachten aan de
verdediging van Europa berust op de
opt atting van een geïntegreerde de
fensie".
Tegen deze uitlating plaatsen waar
nemers, dat generaal De Gaulle nog
geenszins teruggekomen blijkt van zijn
standpunt de vorige maand geformu
leerd voor de „écoie de guerre" te Pa
rijs dat „de integratie heeft afge
daan" en dat de westerse defensie een
zaak moe zijn van een coalitie of a: o-
ciatie van nationale legers.
Door de Nederlandse delegatie is hoe
dan ook, zo werd ons verzekerd, met
grote instemming kennis genomen van
hetgeen de heer Herter heeft verklaard
en waaruit de vastbesloten wil van
Amerika heeft gesproken om met zijn
troepen in Europa te blijven en Europa
niet in de steek te laten, ook niet wan
neer de Verenigde Staten te zijner tijd
over de intercontinentale ballistische
projectielen beschikken.
Vandaag komt in het bijzonder de
„militaire situatie" aan de orde, het
geen voor de ministers van defensie
een gelegenheid is om eigen en eikaars
geweten diepgaand en openhartig te on
derzoeken. Voor zaterdag a.s. staat een
eerste tête a tête tussen Eisenhower
en De Gaulie op het diplomatieke pro
gram.
DEN HAAG, 16 dec. Naar wij van
de zjjde van het ministerie van Buiten
landse Zaken vernemen, zal prof. De
Quay, minister van buitenlandse zaken
a.i., zondag en maandag in Parijs be
sprekingen voeren over een aantal
NAVO-kwesties. Maandagmiddag heeft
hij een onderhoud met de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Herter.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 15 dec. Vanmid
dag is een straaljager neergestort bij
Jelsum, vlak bij Leeuwarden. De piloot,
de 28-jarige ongehuwde eerste luitenant-
vlieger D. P. Mossel uit Rotterdam,
kon zich uit het toestel redden.
Het ongeval geschiedde toen de vlie
ger met zijn Hunter Mk 4, een toestel
van het 323 squadron van de vliegba
sis Leeuwarden, een landing zou uitvoe
ren, en op dat moment motorstoring
optrad. De straaljager was al zo laag,
dat de piloot zich niet meer met de
scHetstoe! kon redden.
Het toestel kwam naar beneden in het
weiland van de boer N. van der Burg
te Jelsum, dicht achter de hervormde
kerk. Vijf schapen, die zich in het land
bevonden werden volkomen uit elkaar
gescheurd. Een zesde was zo gewond
dat het moest worden afgemaakt. De
straaljager schoot vervolgens over een
binnenweggetje, dat totaal werd omge
ploegd om vervolgens in een ander stuk
weiland terecht te komen, waar het na
een kwart slag omgedraaid te zijn tot
stilstand kwam en in brand vloog.
De piloot kon Je cockpit niet open
krijgen. Vier omwonenden, die het on
geval hadden zien gebeuren probeerden
met een paai de cockpit te rammen,
dit gelukte niet. Eerst toen ze
op het brandende vliegtuig waren ge
kropen konden zij de cockpit openen.
De inmiddels gearriveerde brandweer
van de vliegbasis verrichtte het blus-
singswerk. De piloot is met enkele rug
klachten naar het hospitaal ter obser
vatie overgebracht.
fJMUIDEN, 15 dec. Vanmorgen
omstreeks kwart over elf is de 55-ja-
rige fotograaf J. Schaapman uit Den
Haag door het dak van de vishal ge
vallen en zo zwaar gewond, dat hij eni
ge uren later in het Antoniusziekenhuis
is overleden. Hjj was op het dak van
hal E geklommen om foto's te maken
van de in aai.bouw zijnde hal F. Door
een niet opgehelderde oorzaak is hij
door het draadglas van een lichtkap
gestapt en van een hoogte van onge
veer 8 meter op de betonnen vloer ge
vallen. Met zwaar lichamelijk letsel
werd hij naar het ziekenhuis overge
bracht.
ROTTERDAM, 16 dec. De sleep
boot „Elbe" (826 ton) van L. Smit en
Co's Internationale Sleepdienst te Rot
terdam is in een orkaan op de Stille
Oceaan haar grote sleep van twee
Amerikaanse vliegdekschepen, „Gua
dalcanal" en „Mission Bay" kwijtge
raakt, nadat een der trossen was ge
broken en in de schroef van de „Elbe"
was geraakt. Kapitein Poot heeft daar
op ook het tweede vliegdekschip laten
„slippen" om een aanvaring te voorko
men. De drie schepen drijven nu stuur
loos rond ongeveer 630 mijl ten zuiden
van Midway op de Stille Oceaan. Hulp
is onderweg. Van Amerikaanse marine
bases zijn vliegtuigen opgestegen om de
ronddrijvende vliegdekschepen in de
gaten te houden. Verder is het Ame
rikaanse vliegdekschip Bonne Home
Homme Richard" naar de plaats van
het ongeluk opgestoomd en ook de
Amerikaanse jager ..Richards S. Ed
wards" is onderweg en hoop* vanavond
aan te komen. De „Clyde' van Smit
zelf begeeft zich eveneens naar de „El
be". De sleepboot in nood telt 25 kop
pen, terwijl zich jp elk vliegdekschip
waar geen radio aan boord is. acht
man bevinden.
Kapitein Poot seinde, dat het weer
verschrikkelijk is en dat hij onmiddel
lijke steun nodig heeft. De wind op dit
deel van de Stille Oceaan, draaide van
morgen, zodat men hoopt dat het weer
verbetert en de Nederlandse sleep-
vaartwereld niet opnieuw door een ramp
wordt getroffen. De „Guadalcanal" en
de „Mission Bay" hebben een water
verplaatsing van 6700 ton. Zij zjjn in
1943 gebouwd en zijn bestemd voor
sloop in Japan. Het zijn omgebouwde
koopvaardijschepen, die in de oorlog als
vliegdekschepen en voor troepentrans
port zijn gebruikt.
De sleepboot Clyde", die 21 oktober
uit Boston naar Japan is vertrokken,
eveneens met twee vliegdekschepen op
sleeptouw, heeft deze schepen in Hono
lulu achtergelaten. Wanneer de „Clyde"
op de ongelukplaats zal zijn aangeko
men is nog niet te zeggen, maar ver
wacht wordt, aldus Smit en Co, dat dit
nog wel enkele lagen zal duren. In
Rotterdam heeft men inmiddels een te
legram ontvangen van kapitein Poot,
die enige tijd terug twee zelfde schepen
van Boston naar Antwerpen heeft ge
bracht en toen in een tropische orkaan
is beland. In dit telegram spreekt de
gezagvoerder van zeer zware storm en
een verschrikkelijke hoge zee. Gezien de
staat van dienst van kapitein Poot en
diens ervaring wijst de rederij erop, dat
als de kapitein van „verschrikkelijk"
spreekt het weer ontzettend slecht
moet zijn.
Goede hoop
De vliegdeks pen, zo vertelde men
ons nader, zijn zeewaardig, verwarmd
en de acht renners aan boord van ieder
schip beschikken over voldoende voed
sel om het dagen achtereen vol te kun
nen houden, hetgeen uiteraard ook voor
de opveirenden van de „Elbe" geldt. De
Stille Oceaan is groot genoeg, zodat er
ook geen kans is volgens onze zegsman,
dat een van de vaartuigen op de rotsen
loopt of strandt. Wanneer het weer wat
zal opklaren heeft men bij Smit dan ook
goede hoop, t apitein Poot erin zal
slagen de schepen, al dan niet met as
sistentie, weer bij elkaar te brengen.
Er wordt wei rekning mee gehouden,
dat de sleep met enige weken vertra
ging in Japan zal aankomen. Het feit,
dat er wel eens stemmen zijn geweest
om te waarschuwen tegen het slepen
van twee dergelijke schepen tegelijk
acht men bij Smit niet ter zake doende.
Hetzelfde had, zo zei men ons, kunnen
gebeuren als de „Elbe" slechts één
vaartuig op sleeptouw had gehad.
NIEUW DELHI, 16 dec. (Reuter).
Volgens de „Hindustan Times" is Indië
thans in staat kernwapens te vervaardi
gen. Het blad meldt dat de leider der
In ische werkzaamheden op het gebied
der kernenergie, dr. Homi J. Bhabha, dit
gisteravond heeft meegedeeld op een be
sloten bijeenkomst van een parlements
commissie. Dr. Bhabha, die nadrukkelijk
verklaarde dat Indië thans in staat il
kernwapens te vervaardigen, citeerde
echter tevens uit vroegere verklaringen
van Nehroe, waarin dc premier zei dat
Indië de kernenergie slechts voor vreed
zame - en opbouwende - en niet voor
oorlogsdoeleinden zou aanwenden.
