Revolutionaire vinding
Duitse motoren-expert
van
Pv-ITSEN
Korea-monument onthuld
«J. G.
Licentierechten zijn reeds verkocht
aan groot Amerikaans concern
Verschoningsrecht voor de
maatschappelijk werkers
Nieuwe rijexamenregeling niet
in strijd met Grondwet
Einde van de trouwe zuigermotor?
Havenarbeiders
krijgen meer loon
Kerstmis:
geknipt om te
m
Vier leeuwen los
in dierenpark
Gestrand toerist
„opgevist'
DE MYSTERIEUZE
KAB-steun Voor je
missie in Aft^
^ruise „Oranje" gaat
normaal door
PLECHTIGHEID IN OIRSCHOT
BESLISSING VAN HOF BETREURD
Aan de vloedgolf
van Fréjus ontsnapt
Rechtspositie katho
lieke verpleegsters
VAMOR-BESTUUR MEENT:
Antwoord op
ten rijschoolhouders
protes-
MAANDAG 21 DECEMBER 1959
Overeenstemming over
verlenging C.A.O.
JONKER
FOTO TOE STEL
ZEGT:
Uitzending van Kajotters
voor hulp bij kerkbouzv
Consternatie in Rhenen
Oppassers en een bezoeker
vluchten op dak
In Voorschoten
Montfortanen openen
2de klein-seminarie
Mgr. M. A. Jansen zegent
het instituut in
SUIKERRIETWAGENS
NAAR CEYLON
Exportorder van een
miljoen voor Miedema
Wegenwacht komt te hulp
Reglement nog niet overal
ingevoerd
*n Feestelijke sfeer... GOUDA kaarsen!
door JAN VAN CENT
A (Van onze verkeersmedewerker)
ls de voortekenen niet bedriegen, is er een ontwik
keling in de motortechniek op komst die het einde
zou kunnen betekenen voor onze bekende trouwe
"'germotor. Een Duits ingenieur, Felix Wankel, heeft
de bijzonderheden bekend gemaakt over een nieuw
^Pe motor van geheel andere bouw, welke in samen-
®rking met de N.S.U.-motorenfabriek tot stand is ge-
omen en thans op de proefbanken staat te draaien. De
orste resultaten zijn zeer bemoedigend, zo zelfs dat het
sïote Amerikaanse Curtiss-Wright-concern de licentie-
echten voor de Verenigde Staten heeft gekocht en er
aar verder aan werkt om het ontwerp toe te passen
°or zware uitvoeringen. De Duitse onderneming houdt
'ch voorlopig bezig met modellen voor kleinere ver
mogens ten behoeve van lichte automobielen en even-
moei motorrijwielen.
ROTTERDAM, 20 dec. - Inzake de
Collectieve^ arbeidsovereenkomsten voor
havenarbeiders, toezichthouders, tech
nisch personeel en personeel in de koel
en vrieshuizen in de havens van Am
sterdam en Rotterdam is overeenstem-
m'ng bereikt over een verlenging voor
hvee jaar Ingaande januari.
By de herziening van deze contrac
ten is op grond van de gedifferentieer
de loonpolitiek besloten de huurbjj-
s'ag van augustus in het loon te ver
kerken en daarnaast de uurlonen
t)prel mbegrip van de huurtoeslag)
hogenlanuari met vijftien cent te ver
rit worritVer in de havens niet in ta-
M?gewerkt zal de toeslag, die
gesteld thanaan,de w«.zi,|inS ,werd vast
gesteld, thans als tariefdervmgstoeslae
Worden aangepast aan de nieuwe loom
opbouw.
Nadat de desbetreffende voorstellen
ter goedkeuring aan het College van
«bksbemiddelaars zijn voorgelegd,
vnl jnader overleg met de Stichting
v®n de Arbeid gepleegd.
?e modedeling deden de scheep-
«artverenigingen noord en zuid en de
gemene en confessionele werknemers-
r8anisaties gezamenlijk.
A dvertentie
(en... om V>to.artikelen te geven!)
r eindhoven, fs dec. TUdens
gontrale Raadsvergadering van het
|°ssche diocees van de KABI hield1 de
St0.cesane secretaris (en oud~f
b^®r) Gerard van Bakel een warm
Van 0' voor KAB-steun aan uizending
bfi\ ?en KAJ-team naar een nussiege-
v„„, 'h Afrika. Zijn woorden vonden
<W Wreerklank bd de afgevaardigd
de "et geld op de bestuurstafel.regen
bri Spontaan werd 3.600 bgeenge-
*e ht- Ln de komende maanden zal ae-
v0 hiermee ingeleide actie worden
iottc ezet. Men hoopt hierdoor drie Ka-
spv,„s in staat te stellen een missiebis-
kouvven" Afrika te helpen een kerk te
„„^STERDAM, 20 dec. Ondanks de
den onden s'echte weersomstandighe-
Veei de Australische bocht, waarbij
hieuhunateriële schade aan het salon-
rr, lair werd aangericht, zou het
rpio ''Oranje" toch overeenkomstig de
komS?et,7 vanochtend te Sydney aan-
OrnA-' ,Voigens het programma zal de
Kaa' 6 vandaar 23 december vnnr
-.aar vandaar 23 december voor
Au<!tra^?h^el volgeboekte cruise in de
Melk che wateren vertrekken. Te
gier« scheepten reeds 160 passa-
Dria °°r deze cruise zich in.
bourr geworide passagiers zijn in Mel
de van boord gebracht. Het zijn
Jhevü-T.0 2.gsverpleegster M. i'. Jones,
^estwood rl,e en mevrouw R.
stniidons de storm zjjn meer dan 200
vieu^l e" *a,f?lsi- 900 ?]azen en een
Nubf^l vevmeld. De hoofdpurser G. W.
A?1""et was allemaal in twee
sloot?f>n voorby. Twee grote golven
het X ®en klap van achteren op
40 a-Sj p- "et maakte een slagzij van
a(?en en kwam toen weer in zijn
°e nieuwe NSU-
motor heeft geen
op- en neergaande
delen doch alleen
een draaiende „zui
ger", welke in een
langwerpige motor
ruimte wentelt. Op
deze afbeelding ziet
men hoe weinig
gecompliceerd de
gehele opzet is.
Toch hebben wij te
doen met een zui
vere vier-takt mo
tor, voorzien van
carburateur, bougie,
in- en uitlaatleiding.
De motorruimte
wordt gekoeld door
middel van water
circulatie
ttorWoï en KWam ti
u°TOiale stand terug."
U'Hfcé)
Kottiwatat
V Imswiel
Oraa.Kuissr
Het Dv^ngrijkste kenmerk van de
nieuwe motor die door N.S.U. is gean
nonceerd, is het ontbreken van op- en
neergaande onderdelen. Deze zijn in de
zuigermotor wel aanwezig in de vorm
van zuigers en drijfstangen en ze ver
oorzaken massakrachten die uiterst
moeilijk te beheersen zijn. De motor vol
gens het nieuwe ontwerp heeft slechts
één complex van draaiende delen be
staande uit een zg. draaizuiger met het
daaraan verbonden drijfwerk Merk
waardig genoeg levert deze enkele draai
ende zuiger het volledige vier-takt pro
ces dat bu een gewone motor door de
op- en neci-gaajKie zuiger wordt afce-
7tnmodtornJt0,genS de ^nder dllt
zyn motor het nog veel beter ook.
a,.^.ann-eer men de doorsnede van de
l?Sr"?°torJbe™t dan treft men
Hon driehoekig onderdeel met ronde zij-
aen dat door middel van een excentriek
mechanisme wentelt langs de wand van
een langwerpige ruimte. Tussen de zui
ger en de wand worden in elke stand
drie kamers gevormd welke voortdu
rend van inhoud veranderen. De vorm
van de zuiger en van de motorruimte
en de plaats van de bougie en de in- en
uitlaatleiding zijn nu zo gekozen dat
iedere ruimte achtereenvolgens de stadia
doorloopt waarbij inlaat, compressie,
verbranding en uitla- kunnen functio
neren, Wanneer men in de hierbij afge
drukte afbeelding de vier posities van
de draaizuiger bekijkt dan vindt men
deze volgorde, met de wijzers van de
klok meegaande, terug. Men ziet tevens
dat deze ene draaizuiger het zelfde
werk doet dat in een normale motor
door drie op en neergaande zuigers
wordt verricht. In dat opzicht zou men
een overeenkomst met de twee-takt kun
nen aanwijzen met dien verstande dat
hier een zuivere vier-takt werking plaats
vindt doch drie maal tegelijk in één
„cylinder". Door de volledige uitbalan-
cering kan men trillingvrjj zeer hoge
toerentallen bereiken. Proef motoren
kwamen tot boven 17000 omw. min. Het
ligt ook voor de hand dat de verbran
dingsruimte uitermate intensief wordt
benut. Bij een motor die een inhoud
heeft van 125 cm3 noteerde men een
vermogen van niet minder dan 29 pk.
Het geheel blijft zeer licht en klein. De
bovengenoemde uitvoering van 125 cm3
wordt in gietijzer niet zwaarder dan 17
kg, in lichtmetaal kan het gewicht zelfs
tot 11 kg worden teruggebracht.
Waarom geen gasturbine?
Terwijl in de vliegtuigtechniek en de
industrie de gasturbine grote opgang
maakt blijft deze voor auto's tot nu toe
°P de achtergrond. Waarom heeft de
nieuwe motor van Felix Wankel een be
tere kans dan de reeds beproefde tur
bine? Omdat de turbine in principe al
leen een behoorlijk rendement levert
in een vrij beperkt ei" i toerentalge-
bied en moeilijk te regeren is bü lagere
toerentallen en geringe belasting. Voor
vliegtuigen en aandrijfaggregaten is dat
geen bezwaar, een auto moet in het ver
keer echter voortdurend zijn snelheid
kunnen variëren en veelvuldig kunnen
stoppen en weer wegrijden. Deze be
drijfsomstandigheden zijn niet met goed
resultaat door de turbine te verwezen
lijken, nog niet althans. Wanneer N.S.U.
zegt dat de nieuwe draaizuiger-motor
een tussenvorm is, tussen de zuigermo
tor en de turbine met de voordelen van
beide dan is dat in ieder geval in zo
verre waar dat deze viertakt motor wèl
Keschikt is voor wisselende belasting
ziin Va"ërende toerentallen en ander-
turhi d° perfecte uit-balancering van de
'iik a mogelijk maakt. Ook het uiter-
de tu?M' met zi'n trommelvorm, aan
compact e denken, men heeft dezelfde
le bouw en geringe omvang.
Vijf
De eerste
jaar experimenteren
volgens het feln?.en voor de motor
van
voeren dat niet aÜSSS™"™*20
d» doch ook de kame?V r lraal"
2 mot oneplifr* daarom heen,
zvj het met ongel ke draai-suelheid.
Naar deze opzet zpn de eerst» nrnef-
modeUen gebouwd en ze functioneerden
naar behoren, ln 1958 werd de con
structie gewyzigd tot zhn huidige vorm,
de motorruimte staat nu stu en a]]een
de zuiger draait. Dit ma;akJ det excen
triek-mechanisme n°d]? ^ardoor de
hoekpunten van de zuiger .contact
blijven met de wand. Deze hoekpunten
zijn voorzien van stalen bladen die on
der druk in de zuiger rusten. Ze zor
gen voor een gasdichte afsluiting.
De publikaties van NSU zijn zeer op
timistisch over de toekomst van de
nieuwe vinding. Ondanks de ongewoon
korte tijd der ontwikkeling van de pro
totypes bewust de Felix Wankel-motor
reeds znlke voortreffelijke eigenschap
pen te hebben dat er geen twijfel over
bestaat dat tot geriebouw wordt over
gegaan.
Jordanië en Israël hebben overeen
stemming bereikt over een lijst van
1.720 in Israël wonende Christenen die
naar Bethlehem en de oude stad van
Jerusalem mogen gaan om er het I buurt was, om rustig te praten.
Kerstfeest te vieren. I „Een van de aantrekkelijkheden
Dwarsdoorsnede van de draaizuigermo
tor. Door middel van een excentriek
mechanisme wentelt de draaizuiger zich
af langs de wand van de langwerpige
motorruimte. Het volume tegenover de
zijden van de driehoek doorloopt ach
tereenvolgens de waarden die vereist
zijn voor aanzuigen, comprimeren, ex
pansie en uitlaat en dat aan drie zijden
tegelijk. In de afbeelding vindt de aan
zuiging van het gasmengsel plaats in de
ruimte (3), de compressie in de ruimte
(7), de verbranding vanaf de linkerzijde
van de bougie en de afvoer van de ver
brandingsresten uit de ruimte (11).
RHENEN, 20 dec. Vier leeuwen,
die door een zwakke plek in de rots
wand van hun terras waren gebroken,
hebben zaterdagmiddag consternatie
veroorzaakt in „Ouwehands" dieren
park te Rhenen, waar op dat moment
slechts één bezoeker was, een Rhenen-
se schooljongen.
Toen de directeur van de tuin, de heer
Ouwehand, de melding kreeg van de
uitbraak, begaf hij zich in zijn auto, om
de dieren op te zoeken en om te zien of
de op de terreinen aanwezige mensen
gevaar liep. Het bleek, dat alle oppas
sers en de hevig geschrokken schooljon
gen op het dak van een der parkgebou
wen waren. Korte tijd later kon de heer
Ouwehand zijn wagen parkeren vlak
voor de neus van de kwispelende twee
jarige leeuw Johnny, die thuis hoorde
in een hok, waar vier leeuwen verble
ven. Het vermoeden, dat alle vier leeu
wen op pad zouden zijn gegaan, werd
spoedig bewaarheid. Toen alle dieren
gelocaliseerd waren een leeuw stond
op zijn achterpoten bij een vogelkooi,
een stond in de hal van het runderen-
verblijf en een stond likkebaardend bij
een wit schaap werden de oppassers
in groepen van twee man verdeeld en
begon men de drijfjacht, gewapend met
stokken, harken, bezems en schoppen.
Het bleek dat de leeuwen kans gezien
hadden met hun nagels een beschadigd
stuk uit de rotswand van hun terras weg
te krabben. De beschadiging in de rots
wand dateert vermoedelijk reeds uit de
tijd van de str^d om de Grebbelinie.
VOORSCHOTEN, 20 dec. (KNP) In
een sobere plechtigheid heeft vanoch
tend mgr. M. A. Jansen, bisschop van
Rotterdam, net tweede klein-seminarie
der paters Montfortanen in ons land in
gezegend Dit klein-seminarie is geves
tigd te Voorschoten bij Leiden en geeft
onderdak aan de voorbereidende en de
eerste drie klassen van de gymnasiale
opleiding. Het klein-seminarie telt thans
ruim zeventig leerlingen. Het is de be
doeling het seminarie geleidelijk
aan uit te breiden tot een voorbereiden
de klas en zes leerjaren.
De Nederlandse provincie der Mont
fortanen telt thans vijf klein-semina-
ries: twee in Nederland, een in Duits
land, een in pelgie en een in Portugal.
Na de pleet1'1,?® mzegening droeg mgr.
Jansen een stille H. Mis op in de kapel
voor de studenten en sprak hij hen toe.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 21 dec. Na pas
een grote order aan Jamaica te
hebben afgeleverd, heeft de N.V. Mie
dema Landbouwwagen- en werktuigen-
fabriek te Winsum in Friesland, een
order ontvangen van bjjna een miljoen
gulden voor levering van suikerrietwa
gens aan Ceylon. De fabriek is enkele
jaren geleden met de produktie van de
ze wagens begonnen en heeft al ver
schillende keren flinke partijen afgele
verd aan suikerriet verbouwende lan
den, zoals Jamaica en Formosa. De fa
briek in Winsum kreeg de order toege
wezen in concurrentie met Duitse en
Amerikaanse fabrieken.
De fabriek, die met een gemiddelde
van 150 man werkt en een oppervlak
te van 53.000 m2 beslaat, exporteert
momenteel naar 35 landen.
OIRSCHOT, 21 dec. - Het monu
ment ter nagedachtenis van de mill-
tairen van het Nederlandse Detache-
ment Verenigde Naties, die in de strijd
in Korea (1950-1953) zijn gevallen, is
zaterdag door de staatssecretaris 'van
defensie M. R. H. Calmeyer in de le
gerplaats Oirschot onthuld. Bij deze
plechtigheid waren familieleden van
de in Korea gesneuvelde militairen
aanwezig, alsmede een deputatie van
Amerikaanse militairen, die deel heb-
heben uitgemaakt van het voormalige
38-ste United States Infanterie Regi.
ment in Korea, waartoe ook het Ne
derlandse detachement behoorde.
Voor de onthulling zei de heer Cal
meyer trots te zijn te behoren tot dit
volk, waarvan zovelen in Korea zijn
gevallen. De offers van die militairen
zijn niet tevergeefs geweest, zo meen
de de staatssecretaris. Wanneer er door
de vrije wereld toen niet zo gereageerd
was, dat had de grenslijn nu niet
getrokken kunnen worden.
Na de onthulling speelde de Konink
lijke Militaire Kapel koraalmuziek,
waarna generaal-majoor G. H. Chris
tian de moeilijkheden in herinnering
bracht, die overwonnen moesten wor
den voordat de urn met aarde uit Pu-
san (Korea) in Oirschot de juiste be
stemming :reeg. Varvolgens werden
kransen gelegd o.a. door jhr. mr M.
W. C. de Jonge namens koningin Ju-
liana en prins Bernhard
Het monument werd vervaardigd
door de Limburgse beeldhouwer Peter
Roovers uit Heijen. Het bestaat uit een
ronde sokkel, waarop een urn met aar
de uit Pusan, een losgegooide koppel,
wapens en emblemen van de Ver. Na
ties. Op de sokkel is een obelisk ge
plaatst. waarop de namen van de ge
sneuvelden en de tekst „Gedenk hen die
vielen in de strijd voor een vrije we
reld". De zuil wordt bekroond met een
wereldbol, waarop een hulpeloos af
wachtend kinderfiguurtje.
Advertentie
EAU DF. OOI OOM
WASSt
DIDNir
AMSTERDAM, 19 dec. Naar aan
leiding van de uitspraak van het ge
rechtshof te Amsterdam, waarbij de
gijzeling werd bevolen van een psychia-
trisch-sociaal werkster verbonden aan
het medisch opvoedkundig bureau te
IJrmiiden, na haar weigering om te ge
tuigen in een civiele procedure, werd
op een te Amsterdam gehouden verga
dering van vertegenwoordigers van
maatschappelijk werk-organisaties ern
stige bezorgdheid uitgesproken over het
feit dat de rechter het verschonings
recht van maatschappelijk werksters
en werkers niet erkent.
Deze organisaties (de nationale fede
ratie voor di. geestelijke volksgezond
heid, de nationale raad voor maat
schappelijk werk, de Nederlandse fede
ratie van medisch opvoedkundige bu
reaus, het centrum van katholieke me
disch opvoedkundige bureaus, de stich
ting voor de geestelijke volksgezond
heid in Noord-Holland, de Nederland
se bond van maatschappelijke wer
kers, de katholieke vereniging van
maatschappelijke werkers ,,dr.
Ariëns" en de Nederlandse vereniging
van psychiatrisch sociale werkers)
achtten het een zaak van groot al
gemeen belang, dat degenen die hulp
nodig hebben, ongehinderd gebruik kun
nen maken van de diensten van het
maatschappelijk werk, waarbij de ver
trouwelijkheid moet zijn gewaarborgd
van hetgeen uit hun persoonlijke le
venssfeer in verband met de hulpver
lening bekend wordt aan de maat
schappelijk werkers. Met alle begrip
voor het feit, dat een goede rechtsbe
scherming een voorzichtige hantering
van het verschoningsrecht vraagt was
de vergadering niettemin van mening
dat het Hof hier een onjuiste beslissing
heeft genomen. Dit geldt hier temeer
waar deze beslissing betrekking heeft
op een psychiatrisch sociaal werkster,
die haar functie vervult in voortduren
de samenwerking met en onder me
dische verantwoordelijkheid van de
arts. De vergadering was van oordeel
dat derhalve in feite sprake is geweest
van een indirecte aantasting van het
medisch beroepsgeheim. Immers, de
leidinggevende verantwoordelijkheid
van de medicus zou onmogelijk worden
indien zijn directe medewerkers, in
dit geval de psychiatrisch sociale wer
kers, tot het afleggen van getuigen
verklaringen zouden kunnen worden
verplicht. Afgezien van deze bijzondere
overweging vas de vergadering ervan
Advertentie
overtuigd, dat in het algemeen voor
het maatschappelijk werk een beroep op
het verschoningsrecht gedaan moet
kunnen worden.
De vergadering was ervan overtuigd
dat de bij deze aangelegenheid betrok
ken ministers hieraan bijzondere aan
dacht zullen besteden. Bovendien heeft
de nationale raad voor maatschappe
lijk werk onlangs een studiecommissie
ingesteld, die zich speciaal met het be
roepsgeheim en het verschonings
recht zal bezighouden, terwijl de beide
bonden van maatschappelijk werkers
reeds een voorontwerp van wet op de
titelbescherming hebben gereed ge
maakt.
l'9
UTRECHT, 19 dec. Zelden zal
iemand zo opgelucht van zijn buiten
landse vakantie teruggekomen zijn als
de 76-jarige Ingenieur J.K. uit Den
Haag, die vanmorgen na een langdu
rige reis met hindernissen uit Zuid-
Frankrijk weer in ons land arriveer
de. Hij is met zijn caravan en zijn
auto als het ware „opgevist" in Ville
Neuve Loubet, een klein plaatsje in
de buurt van Nice. Redder in de nood
was inspecteur C. Pikkaart van de
wegenwacht van de A.N.W.B., die
ruim een week geleden in een vlieg
tuig stapte om ir. K. te hulp te komen.
Ir. K. was tijdens een zomervakantie
in het zonnige zuiden gestrand vanwe
ge een voedselvergiftiging, die hem
dwong 54 dagen lang in bed te blijven.
Met het verstrijken van de tijd werd ook
het weer slechter. De campingplaats
kwam door de talrijke regenbuien zo
ver onder water te staan, dat het niet
meer mogelijk was, de auto voor d*
caravan te spannen. Enkele behulpza
me dorpelingen rolden de carvan toen
op een iets hoger gelegen weg. Net op
tijd, want nog geen half uur daarna
dobberden de acht achtergebleven cara-
spoelde. De heer K. besloot toen,
vans in de vloedgolf die ook Fréjus over-
de wegenwacht te alarmeren. De in
specteur C. Pikkart heeft talrijke moei
lijkheden moeten overwinnen en pas
vannacht, na een zevendaagse reis door
regen, sneeuw, mist en ijzel, arriveer
de de stoet bij de Belgisch-Nederlandse
grens. De A.N.W.B. verleent pas sinds
verleden jaar deze „ophaalservice". Zo
als bekend heeft de A.N.W.B. reeds
enige tijd ook een dienst voor leden die
in het buitenland een onherstelbare auto
panne oplopen. In dergelijke gevallen
wordt ervoor gezorgd, dat de auto naar
Nederland wordt teruggesleept. Van
deze service werd dit jaar in het hoog
seizoen gemiddeld drie maal per dag ge
bruik gemaakt.
UTRECHT, 19 dec. In zijn jaarver
slag over de periode van juli '58 tot juni
1959 constateert de R. K. Bond van
Ziekenverplegenden „Salus Infirmo-
rum", dat het reglement voor de rechts
positie van verpleegsters en verplegers
in katholieke ziekenhuizen en psychia
trische inrichtingen steeds meer in
gang vindt. Het aantal ziekenhuizen en
inrichtingen, waar het reglement werd
geaccepteerd en doorgevoerd, neemt
toe.
De Bond van Ziekenverplegenden
acht de regeling van de rechtspositie
der verpleegsters en verplegers zoals
deze in het reglement is neergelegd
van het grootste belang voor de ar
beidsvreugde en -vrede in de zieken
huizen en inrichtingen. Bovendien be
vordert een goede rechtspositie de wer
ving. Het aantal leden in de bond
nam gedurende het verslagjaar toe van
5827 tot 6313.
(Van onze Haagse redactie)
Den Haag, 21 dec. Het bestuur
van de Stichting Vakexamen voor
Motor- en Autorijschoolhouders
(V.A.M.O.R.) heeft zaterdag voor de
pers een uitvoerige uiteenzetting ge
geven over de komende regeling voor
het rijschoolbedrüf en de invloed van
het Centraal Bureau voor afgifte van
Rijvaardigheidsbewijzen (C.B.R.) op
deze regeling. Enige jaren geleden
hebben een viertal bonden n.l. de
A.B.A.N., de B.B.N., de B.O.V.A.G.
en de F.N.O.P een Commissie van
Overleg Autorijscholen gevormd, die
met het ministerie van Verkeer en
Waterstaat en het C.B.R. besprekin
gen voerde over de sanering van het
rijschoolwezen. Dit heeft tot resul
taat gehad, dat 22 maart 1957 de
Stichting V.A.M.O.R. werd opgericht.
De commissie van toezicht van het
C.B.R. besloot in november 1958 de
examens voor het behalen van het rij
vaardigheidsbewijs openbaar te maken,
wat inhoudt, dat de rijschoolhouders bij
het examineren van hun leerlingen
aanwezig mogen zijn. Dit recht zou ech
ter alleen worden verleend aan lesge
vers, die bij het C.B.R. een proef van
bekwaamheid zouden afleggen. Aan-
Een speurdersverhaal
19
„Was u dan zo content met zijn antwoorden?" ver
dedigde De Koninck zich.
„Wie van ons is er ooit content?" vroeg Segers fi
losofisch.
„Ik begrijp best dat u nog heel wat vragen op de
lever had," zei Sluiter vergoelijkend. „Die had ik
ook. Maar om te beginnen mochten wü hem niet
onrustig maken en als u het mij vraagt is het feit
alleen al, dat er plotseling drie politiemannen om
je bed heen staan, verontrustend genoeg. Dan had ik
nog een heleboel andere redenen, waar we misschien
nog even over kunnen praten, nu. Ik was u in ieder
geval dankbaar dat ik, als buitenstaander, de vra
gen stellen mocht."
eia<^i",enstaander-"" snorkte Segers. „Wie is er
De rf de buitenstaander in deze zaak?"
(reriiiri!fleumannen stonden een beetje verloren in de
bedrijvigheid van het ziekenhuis. Verpleeg-
®ieLs ®den druk met ingewikkelde karretjes en Se-
r,oik„' eerste om de aftocht voor te stellen.
uGastnuizen zijn zeer neerdrukkend," zei hij.
Besluiteloos stonden ze even later voor het autootje.
ba d zlc" van het eerste gesprek met het
slachtoffer veel meer voorgesteld en het was nu een
anticlimax geworden. Sluiter hakte de knoop door
met de vraag of er misschien een cafeetje in de
van deze stad is
dat er in een straal van een halve kilometer ten
minste tien plaatsen zijn waar bier te krijgen is."
Segers had gelijk. Nog voor ze de straat uit waren
stootten ze op een klein kroegje, waar de stoelen re
delijk gemakkelijk waren. Ze vonden een tafel die
ver genoeg van de andere gasten verwijderd was om
een gesprek te voeren zonder hinderlijke belangstel
ling van anderen. Segers had gesproken van bier
en bier kwam er, een hoog glas vol.
„Op mijn laatste dag in Antwerpen," toastte Slui
ter.
„De laatste?"
„Jammer genoeg wel. Nu Ik Watimena gespro
ken heb is er voor mij geen enkele goede reden
meer om hier te blijven. Heb je onze De Koninck in
gelicht?"
„Zo ongeveer."
„U weet dus ook dat er bij ons sterke vermoe
dens zjjn, dat Martin Watimena, jullie Prins Voedo,
wel eens medeplichtig zou kunnen zijn aan een aantal
nogal opzienbarende inbraken, gepleegd in Nederland
Ik wil geen sterker woord gebruiken dan „vermoe
dens", hoewel die vermoedens nogal sterk zijn. Ten
eerste vertrok Watimena zeer overhaast uit Neder
land, nadat een agent in Den Haag enige lieden had
verrast toen zij op sjouw waren met een brandkast.
In jullie dossier vond ik er bezwarende verklaringen
over van orkestleider Charley. Diens eerste ontmoe
ting met Watimena in Rotterdam valt samen met
de nacht, waarin de grote kraak in Rotterdam werd
gezet. Dat geeft ook te denken. Wat deed Watime
na in Rotterdam tijdens een zo in het oog lopende
nacht? Volgende punt: enkele onderdelen van het
signalement, zoals opgegeven door de Haagse agent,
kloppen. Ik 'wil hier in aanmerking nemen dat het
donker was, maar het zou toch wel heel toevallig zijn
als er nog iemand, zoals gezien in Den Haag, zou
rondlopen. Laatste punt: Watimena is in 1 _t bezit
van een grote, donkere auto, die wel eens dezelfde
zou kunnen zijn als die, waarmee de brandkast werd
afgevoerd. Misschien is het ook nog tekenend, dat
de vrouw van onze verdachte zegt dat haar man al
ruim twee maanden weg is, terwijl zijn baas die peri
ode stelt op anderhalve maand. Het kan dus zijn,
dat ze iets weet of vermoedt van de niet helemaal
wettige capriolen van haar man en hem zo tracht
te beschermen. Als dat zo is, dan is het nogal door
zichtig en het kan even goed een vergissing van
haar zijn geweest. Zo liggen de kaarten."
„Maar dan begrijp ik helemaal niet, dat u hem
daarnet niet wat harder hebt aangepakt. Het is al
lemaal goed en wel dat de patiënt niet kan wor
den onderworpen aan een „third degree", maar in
deze toch wel heel bijzondere omstandigheden..."
De Koninck was er op uit zijn optreden te verde
digen. De terechtwijzing van Segers stak hem nog
hevig. Sluiter glimlachte.
„Ik zou dat zeker ook gedaan hebben, als we te
doen hadden met één verdachte. Maar er zijn er
meer en het is onze bedoeling om ze allemaal te
grijpen en niet alleen de meest onschuldige. Dat
laatste kan ik namelijk niet uit mijn gedachten krij
gen. Het is voor mij onaanvaardbaar, dat deze man
een misdadiger zou zijn. Natuurlijk, als hü deed wat
wij denken, dan is het geen kinderspel, maar voor
mij ziet een werkelijke misdadiger er anders uit.
Bovendien is hij het slachtoffer geworden, waar
schijnlijk door eigen schuld, maar daarom niet minder
pijnlijk. Ik weet dat een politieman bij voorkeur
niet moet uitgaan van gevoelsargumenten, maar in
dit geval kan ik het geloof ik best doen."
„Doe maar," zei Segers vaderlijk.
„Was het ook jouw mening dat Watimena werke
lijk niet weet hoe en waarom hij die tik heeft gekre
gen?"
„Dit was geen comedie," zei Segers rustig. „De
eerste indruk is dikwijls de beste en de vent was
werkelijk verbaasd toen hü ontdekte dat wij hem
meer wetenschap toedichtten dan hij bezat. Nee, ik
geloof dus dat hü van niets weet. Als ge goed ziek zjjt
is het moeilijker om te liegen dan anders. Al keek
hü wel aardig, toen ge sprak over zün huis."
„Dat viel me ook op," zei Sluiter langzaam. „Mis
schien is het goed om nog eens bü zün vrouw langs
te gaan."
„Voorlopig zou het goed zün te weten wie hem
heeft neergeslagen," zei De Koninck koppig. „Al
het andere..."
„Al het andere zit hieraan vast, nietwaar Sluiter?"
„Waarschünlijk, al zou ik werkelijk niet weten hoe.
Iemand anders een goed idee?... Niemand?"
(Wordt vervolgd)
vankelü'k zag het er naar uit, dat het
C.B.R. zou bepalen wie wel en wie niet
bekwaam zouden zijn, maar besprekin
gen tussen de commissie van overleg
autorijscholen, het bureau en he mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat
hebben er toe geleid, dat de stichting
V.A.M.O.R. belast werd met het afne
men van het vakexamen. Houders van
een V.A.M.O.R.-diploma zullen van het
C.B.R. een identiteitsbewijs ontvangen
en daarmee het recht krijgen om bü
het examen van hun leerlingen tegen
woordig te zijn. Dit bewys is een jaar
geldig en moet daarna worden verlengd.
Alleen als naar de mening van het
C.B.R. en de commissie van overleg
Autorijscholen de lesgever de voor
schriften herhaaldelük heeft overtre
den, kan het bewijs worden ingetrok
ken. Er is sprake van geweest, dat het
C.B.R. een boekje zou uitgeven met na
men van autorüschoolhouders, die het
V.A.M.O.R.-diploma en het identiteits-
bewüs zouden bezitten. Van alle kan
ten zün hiertegen ernstige bezwaren ge
uit, zodat van dit voornemen moest
worden afgezien.
De eisen voor het vakexamen, waar
aan iedereen, die minstens drie jaar een
rijbewüs heeft, kan deelnemen, zün op
gesteld door het bestuur van de stich
ting V.A.M.O.R. en goedgekeurd door
het C.B.R. en het ministerie. De exami
natoren zullen worden gerecruteerd uit
adviseurs van het C.B.R., hogere func
tionarissen van Rijks- en gemeentepoli
tie en van automobieltechnici. Het me
chanisch gedeelte van het vakexamen
zal worden afgenomen door een techni
cus, het algemene gedeelte (verkeers-
wetgeving en rüproef) door een advi
seur van het C.B.R. en een verkeers-
deskundige, die niet uit de woonplaats
van de kandidaat komt. De beoordeling
van het examen berust bü drie tot vijf
examinatoren of als deze niet tot een
overeenstemming kunnen geraken
bü de commissie van overleg. Het be
stuur van de stichting V.A.M.O.R. acht
het bezwaar van de rüschoolhouders
over een te grote invloed van het
C.B.R. op het examen ongegrond. De
minister van Verkeer en waterstaat
heeft zich bereid verklaard om een ge
delegeerde aan te wüzen voor de Raad
van Toezicht op het vakexamen van de
stichting.
Behoudens het recht om het examen
van de leerlingen bij te wonen, zal de
rijschoolhouder ook inzage krpgen in de
toegekende waardering. Bovendien zul
len de lesgevers onderling de examen
uren kunnen ruilen.
Is de komende V.A.M.O.R.-regeling
in stryd met artikel 208 van de Grond
wet dat de vrüheid van onderwas waar
borgt? Neen, zegt het bestuur van de
stichting, want V.A.M.O.R. is geen op-
leidings-, maar een exameninstituut.
Elke bestaande bond kan doorgaan
met het opleiden van rüschoolhouders
en het afnemen van examens, want het
V.A.M.O.R.-diploma is niet verplicht.
Waarom, zo werd er gevraagd, zün
maar vier bonden in de stichting ver
tegenwoordigd? Naar de mening van
het bestuur zün andere bonden te com
mercieel. Vandaag wordt in Utrecht
een landelüke protestvergadering ge
houden. Daar komen de rüschoolhou
ders, die het niet eens zün met de
„V.A.M.O.R.-regeling" büeen. Laat
men wel bedenken, zo zei de heer A. de
Jong, secretaris van de stichting, dat
wanneer V.A.M.O.R. verdwünt het
C.B.R. een veel grotere invloed zal
krügen op de vakexamens, dan bü de
komende regeling.
