Tweede Kamer bezorgd over
financiering goedkope bouw
Fraude van kwart mil joen
bij Drentse Boaz-bank
Bewogen dag op congres
van „Ons Leekenspel"
's Lands Kroniek-
Minister kan een honderdjarig
probleem niet ineens oplossen
Wat serveert U 's avonds
Negentigjarige schrijfster
OVERLEG OVER VOLKSWONINGEN
Overleden directeur was geziene
figuur in Ruinerwold
Kleine smarders
de duve?
1 °neelcultuur op de kleuterschool
Handvol mwe
Philips ook bij
produktie Hawk
Zwakke plekken
in Zeeuwse dijken
WOENSDAG 30 DECEMBER 1959
PAGINA 3
K.L.M. in 1960
Vijftien tot twintig
pet meer passagiers?
Ruim honderd miljoen
mensen gaan volgend
jaar vliegen
Kostbare relikwieën
in V.S. gestolen
dlcUUcprij-
Vliegbootongeval bij
Goa onderzocht
Motor uitgevallen
Soekarno berispt
Kritiek op beheerders
van genationaliseerde
Nederlandse bedrijven
OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE
Welke dranken behoort men
te schenken als men een
„avondje" geeft? Wel, na de thee
hebt U de keus uit rijnwijn,
rode wijn, moezelwijn, hier en
tonio. Natuurlijk zijn er nog
veel meer gezellige drankjes te
bedenken. Een verfrissende
longdrink bijvoorbeeld is
altijd welkom. Het prettige
van zo'n longdrink is dat er
zovele dranken zijn die er zich
voortreffelijk voor lenen. In
de winter kan. ook een wijngroc
of een heerlijk kopje bouillon
uitstekend voldoen. En welke
sigaretten presenteert IJ?
Gladstone natuurlijk. Want
Gladstone is - met of zonder
Silk Filter - een sigaret die
iedereen voldoening schenkt!
VOORNAAM EN AANGENAAM
Pensioentrekkers en
A.O.W.- en A.W.W.-
premie
Pensioenen zeelieden-
oorlogsslachtoffers
Toeslag verhoogd van
36,5 tot 64 procent
waar warmte Helpt,
helpt PHILIPS Infraphil beter
denk daaraan ook bij rheumatiek en verkoudheid
Prijzen: 29.75 en 37»®®
Op Oudejaarsavond verknalt Nederland
twee tot drie miljoen gulden Rotjes bij de
i^jeugd erg in trek - leder jaar weer slachtoffers^
Minister keurt urgen
tieschema goed
Voorzitter P. v. d. A
Huidig kabinet deva
lueert overheidsgezag
„Met socialisten ging
het veel beter
Verkeerde olie: tank
ontploft in Almelo
Eén dode, één gewonde
Kettingbotsing met
drie gewonden bij
Abcoude
Anna van Gogh-Kaulbach
DEN HAAG, 30 dec. Tegelijk met
de mededeling van minister Van Aart
sen over wijzigingen in de voorgenomen
premieregeling voor de woningbouw is
het verslag verschenen van het overleg,
dat de Kamercommissie voor Volks
huisvesting medio november met de be
windsman heeft gehad. Tijdens dat
overleg waarbij de wijzigingen dus
nog niet bekend waren heeft de Ka
mercommissie vooral haar zorg uitge
sproken over de financieringsmogelijk
heden voor de particuliere bouw van
goedkope woningen, zoals de ninister
die wil. In de kringen van beleggers zal
men niet erg bereidwillig zijn om op
basis van de nieuwe regeling kaP«a
beschikbaar te stellen, aldus
sie. In de afgelopen jaren hebben P
tlculiere bouwers ook wel ffoedl P g_
bouwd, maar dan voornanteluk m op
dracht en voor rekening ,vi'"
ondernemingen, die won'"ge JL
werknemers nodig had-dern. e gehj-
ke gevallen is uit de aard der zaak een
geheel andere wijze van financiering
mogelijk.
Minister Van Aartsen deelde echter
mede dat hij hoewel hij vanzelfspre
kend geen garantie kon geven uit ver
trouwelijke besprekingen aanwijzingen
had gekregen dat waarschijnlijk wel
voldoende kapitaal beschikbaar zal ko
men. De bewindsman kon niet ingaan
op de wens Om de bestaande regeling
nog minstens met een jaar te verlengen.
Hij Vindt dit onjuist tegenover degenen,
die medio 1959 in de verwachting dat
SCHIPHOL, 30 dec. „De KLM ver
wacht een uitbreiding van de produk-
tie in 1960 in vergelijking met 1959 van
23 procent, hetgeen zonder meer be
grijpelijk is indien men *>ed3nkt, dat
komend jaar alle twaalf Lockheed Elec-
tra's zullen zijn afgeleverd en van de
twaalf bestelde DC-8 straalvliegtuigen
zeven." Dit heeft een woordvoerder van
de maatschappij gezegd, toen gevraagd
werd om commentaar inzake de voor
spellingen, welke de directeur-generaal
van de IATA, sir William P. Hildred
heeft gedaan. ..Deze produktie-uitbrei-
ding kan de KLM opvangen door ver
groting van het passagiersvervoer wel
ke op vflftien tot twintig procent wordt
geschat en een overeenkomstige toene
ming van het vrachtvervoer", aldus de
zegsman verder.
iQ«nr Hüdred heeft verklaard, dat in
i»60 de grens van de honderd miljoen
passagiers voor de geregelde diensten
°P internationale en nationale lijnen zal
morden overschreden. Het totaal aantal
h rVo'sens de directeur-generaal van
?e IATa in de buurt van het cijfer
nonderddrie miljoen luchtreizigers ko
men te liggen (dit jaar 96 miljoen, te
gen 87 miljoen in 1958). Het vrachtver
voer zal volgens hem eveneens aanzien
lek toenemen en hij meende dat vol
gend jaar tweeduizend miljoen ton-kilo-
meters voor het goederenvervoer wel
eens konden worden bereikt. Andere
?cS?i,en die hij gaf waren o.m.:
1.650.000 personen in 1959 op de Noord-
iqro s?he lönen (1.292.16" in 1958). In
i860 zal het getal zeker boven de twee
mnjoen komen te liggen. Nog scherper
curve voor het vrachtvervoer op
M«n Tnr,n'!an'is"he "Ou tos omhoog
59 werd 37-300 ton vracht
ton m 1960 °Pi0Pend tot 50.000
er wel spoedig een nieuwe regeling zou
komen ervan hebben afgezien om
min of meer speculatieve aanvragen
in te dienen.
Mr Van Aartsen voerde ook aan
dat er thans nog ca 37.000 oude aan
vragen liggen en dat dit aantal bij
verlenging van de regeling waar
schijnlijk n°g met een aantal van rond
40.000 zou worden vermeerderd. Er
zouden dan 75.000—80.000 premie-aan
vragen op afdoening volgens de oude
regeling wachten terwijl de praktijk
heeft aangetoond dat volgens deze re
geling slechts een gering aantal goed
kope woningen wordt gebouwd.
Er is tijdens het overleg uitvoerig ge
sproken over de verlaging van het wo-
ningwetcontingent van 40.000 naar
37.500 De minister verklaarde dat men
aan die verlaging voornamelijk symbo
lische betekenis moet toekennen. Zou
zijn opzet echter mislukken en zouden
niet meer goedkope woningen in de par
ticuliere sector worden gebouwd dan
wordt die mislukking niet goedgemaakt
door het enkele feit dat in het woning
bouwprogramma 1960 een aantal van
40.000 i.p.v. 37.500 woningwetwoningen
zou zjjn opgenomen. De bewindsman
zei dat z.i. zjjn plan heeft gefaald indien
niet meer dan 2500 goedkopere huurwo
ningen in de sector van de particuliere
bouw tot stand zouden komen.
Niet te ingewikkeld
Mr. Van Aartsen ontkende, dat de
nieuwe regeling te ingewikkeld zou zijn.
Ook thans wordt met tal van differen
tiaties gewerkt. Er zijn nn eenmaal
allerlei soorten huizen en de omstandig
heden in den lande lopen sterk uiteen.
Het is technisch mogelijk 0111 voor de
uitvoering van de regeling betrekkelijk
eenvoudige tabellen op te stellen.
Enige leden van de Kamercommissie
merkten op dat niemand van een mi
nister mag verwachten dat hij een hon
derdjarig probleem als dat van de bouw
van goedkope huurwoningen in een
handomdraai oplost. Zij waren in het
algemeen wel voorstander van de in
schakeling van de particuliere bouwon
dernemers Doch men beseffe, aldus
deze leden, dat deze groep uitermate
heterogeen is. Indien de overheid zich
begeeft in een langdurige subsidiever
houding met een ieder, die zich tot deze
groep rekent, dan neemt zij een ontzag
lijke administratieve en toezicht
houdende taak op haar schouders.
Zorgvuldige selectie zou er toe kunnen
leiden dat bepaalde particuliere bou
wers erkenning zouden krijgen in het
kader van de woningwet. Zo iets valt
echter niet in een korte tijd te ver we
zenlijken, zo moesten deze leden toege
ven.
JERSEY CITY, 30 dec. Matthew
Jacksch, een 69-jarige molenaar in rus
te, was gisteren met twee kostbare reli
kwieën onderweg naar zijn bank in Jer
sey City in de Amerikaanse staat New
Jersey, om ze daar in zijn safe op te
bergen, toen hij door twee met, revol
vers bewapende bandieten staande
werd gehouden, die hem dwongen de
enveloppe, waarin de relikwieën zich
bevonden, af te geven. Jacksch had ze
uit zijn safe gehaald om ze, jn verband
met een verzekering, die hij erop wil
de afsluiten, te laten fotograferen.
De relikwieën, die voor 70.000 dollar
(ongeveer een kwart miljoen gulden)
bij Lloyds te Londen zijn verzekerd,
zijn sinds 1774 in het bezit van de
familie Jacksch. De Oostenrijkse voor
ouders van de Amerikaan Jacksch
kregen ze in dat jaar van de toenmalige
paus als beloning voor diensten, die
zjj hem hadden bewezen.
De relikwieën, een splinter van het
kruis, waaraan Christus werd gekrui
sigd en een doorn uit de doornenkroon,
vertonen het merk van het zegel van
Paus Benedictus XIV, die van 1740 tot
1758 hoofd van de Kerk was. Matthew
Jacksch bezit nog een derde relikwie,
een draad uit de mantel, die Christus
door de Romeinse soldaten is omgehan
gen Deze is niet gestolen.
MEPPEL, 30 dec. Een week nadat
de bijna 72-jarige directeur van de
spaar- en voorschotbank Boaz te Rui
nerwold, ten grave is gedragen, is be
kend geworden dat gedurende verschei
dene jaren in de administratie van de
ze bank fraude nioet zijn gepleegd. De
ze malversaties heiopen, voor zover tot
nu toe kon worden nagegaan, een be
drag van rond een kwart miljoen. Het
bestuur van de bank heeft inmiddels
surséance van betaling aangevraagd.
De ontdekking van deze fraude heeft
in Ruinerwold grote verslagenheid ver
oorzaakt. Enige maanden geleden is,
zoals bekend, by een Friese Boaz-bank
in Driesum eveneens een grote fraude
ontdekt.
De overleden directeur nam zowel op
maatschappelijk als op kerkelijk ter-
(Van een onzer versia
BUSSUM, 29 dec. ,Het
vaste overtuiging, da* de we,. "'f_
een levende Nederlandse
zal moeten beginnen °P d® --,lur
kleuterschool". Deze uitspraak
mevr. A. v. Vriesland-Camvez v0rtri
de een van de vele boeiende mome„;
ten, waarmede de tweede
van „Ons Leekenspel" in de schouw
burg Concordia rijkelijk gevuld is ge
weest.
Nadat Maria van Mackelenbergh de
waarde van de beoefening van fje»
creatief spel vast had omlijnd en mei
een groep meisjes een bijzonder aar
dige demonstratie van dit onderdeel
van de dramatische kunst had gege
ven, sloot mevr. Van Vriesland de ge-
dachtenloop der toehoorders over de
vorming van de jeugd door middel van
het toneel op boeiende wijze door te
getuigen van haar ervaringen in het
onderricht aan leerlingen van middel
bare scholen.
Zij noemde deze ervaringen gunstig
in die zin, dat het duidelijk merkbaar
is hoezeer de mede door het spel ge
vormde jeugd beter verschillende le
venssituaties kan aanvoelen dan het
volwassen publiek. Spelend doorleeft,
doorvoelt en accepteert de middelba
re scholier omstandigheden, die hij in
zijn dagelijkse leven nauwelijks durft
te denken, laat staan onder woorden
te brengen. Anderzijds wijst hij gena
deloos af wat hem onwaarachtig aan
doet in tegenstelling tot de gemiddel
de bezoeker, die (dikwijls) argeloos
slikt wat in de mode heet te zijn."
Constateerde mevr. Van Vriesland
dus een opgang in de vorming, zij be
klemtoonde ook de wens, dat er aller
vroegst met de vorming moet worden
begonnen: reeds op de kleuterschool.
Tevens stelde zij dat het taalonderwijs
niet langer denkbaar mag zijn zonder
daarin de toneel- en uitbeeldingskunst
te betrekken.
De ochtendzitting van de tweede con-
fresdag bracht o.a. een uitvoerige dis-
rein een vooraanstaande plaats in. Hij
was vele jaren lang raadslid voor de
A.R.-partij en werd al spoedig tot wet
houder gekozen. Tot 1940 was hij ook
lid van de Provinciale Staten van Dren
te. De laatste jaren had hij zich uit
verschillende functies teruggetrokken.
Van de oprichting af was hij directeur
van de Boaz-bank.
Tijdens zijn ziekte ontstond hij het na
gaan van de administratie het vermoe
den dat er iets niet in orde moest zijn.
Dit vermoeden is na een voorlopig on
derzoek bevestigd. De mogelijkheid be
staat, dat de leden van de bank, voor
het overgrote deel kleine spaarders, op
grond van de statuten gedeeltelijk voor
het tekort aansprakelijk zullen worden
gesteld.
Verduistering in Groningen
GRONINGEN, 29 dec. De Groning
se recherche heeft in samenwerking
met de politie te Haren een 33-jarige
incasseerder uit Glimmen gearres
teerd verdacht van verduistering van
een bedrag van ruim tweeduizend gul
den ten nadele van de R-V.S (Levens
verzekeringsmaatschappij N.V. Rotter
dam). De man is ingesloten en zal ter
beschikking van de justitie worden ge
steld.
DEN HAAG, 30 dec. Het ongeval
met de Marinevliegboot van het type
Martin Mariner bij Goa (Portugees In-
dië) is veroorzaakt door een combina
tie van omstandigheden. Dit is het re
sultaat van een ingesteld onderzoek
"aar de oorzaken van het ongeval, dat
eerder in het jaar heeft plaats gevon
den en dat 17 december inmiddels
reeds is gevolgd door een nieuw onge
val in Nieuw Guinea.
Staatssecretaris De Jong noemt als
oorzaken voor het ongeval te Goa:
Het defect raken en stoppen van de
stuurboordmotor en het niet werken
van de afwerpinrichting van de benzi
netanks in de bommenruimte, waar
door bij het vliegen op een motor geen
hoogte kon worden gehouden.
Het vliegtuig kwam op het noodlotti
ge moment laag en dicht bij de kust
uit een regenbui en de bestuurder heeft
geen tijd meer gekregen om een nood
landing te maken. In verband met de
ernstig beschadigde toestand van de
stuurboord motor zal het waarschijnlijk
niet mogelijk zijn een definitieve con
clusieAe geven over de technische oor
zaak van het uitvallen van deze mo
tor. aldus de staatssecretaris. Een aan
wijsbare oorzaak voor het weigeren van
de afwerpinrichting is niet gevonden
Enige dagen tevoren was nog gecon
stateerd dat het systeem goed werkte.
WASHINGTON, 29 dec. Binnen
kort zal tussen vijf firma's van landen
die deel uitmaken van de NAVO een
overeenkomst getekend worden voor
de gemeenschappelijke produktie, on
der auspiciën van de NAVO, van de
Hawk, een luchtdoel-geleid-wapen of
een semi-geleid projectiel, dat rea
geert op weerkaatsing van de radar
bundel op het doel in de lucht. De
Hawk heeft een snelheid die twee
maal zo groot is als die van het ge
luid en een reikwijdte van ongeveer
30 km. De Hawk wordt geassem
bleerd in Frankrijk en West-Duits-
land, maar de onderdelen worden ver
vaardigd door een Westduitse, een
Belgische, een Franse, een Nederland
se en een Italiaanse onderneming. Op
19 juni hebben de regeringen der be
trokken landen te Parijs de overeen
komst voor gezamenlijke produktie
van de Hawk getekend. Verder is
voorzien dat de Ver. Staten technische
hulp zullen verlenen bij de vervaar
diging der onderdelen. Naar wij ver
nemen. is Philips bij de produktie be
trokken Philips' aandeel omvat het
elektronische gedeelte van de Hawk.
De Hawk is in de eerste plaats voor
de luchtmacht bestemd. Het is nog
niet zeker of ook de landmacht er
mee zal worden uitgerust.
De vijf firma's, die de Hawk in ge
meenschappelijke produktie zullen ne
men, hebben een combinatie gevormd,
genaamd SETEL (Société Européenne
de Téléguidage). De SETEL krijgt de
totale order van de NAVO.
DJAKARTA, 30 dec. In een giste
ren gehouden toespraak tot ongeveer
duizend beheerders en employees van
genationaliseerde Nederlandse onderne
mingen in Indonesië heeft president
Soekarno hen beschuldigd van „onwet
tige praktijken" by het dienen van hun
eigen belang.
„Er zijn bewijzen dat er onder u
ambtenaren zijn die zich hebben schul
dig gemaakt aan onwettige praktijken"
aldus Soekarno. Hy zei informaties te
hebben ontvangen over betreurenswaar
dige en onverantwoordelijke daden in
het beheer van ondernemingen die
thans staatsbezit zijn. Hij deed een be
roep op de uit alle delen van het land
bijeengekomen ambtenaren het belang
van het land en volk indachtig te zijn
en geen daden te verrichten die alleen
het eigenbelang moeten dienen.
Soekarno wees er op dat in het ver
leden de beheerders en employees van
de thans genationaliseerde ondernemin
gen hebben gewerkt voor een zo hoog
mogelijke winst ter behoeve van de
aandeelhouders in Nederland. De taak
van het huidige personeel is de natio
nale revolutie te versterken en de eco
nomie van het land een stevige basis te
verschaffen. In zijn toespraak laakte
oekarno ook de praktijken die mensen
in het zakenleven toepassen om zich bo
nussen bij het jaareinde te verzekeren.
Advertentie
KING
20 STUKS F U
DEN HAACL 30 dec. De staatsse
cretaris van Financiën heeft een be
schikking in de Staatscourant van gis
teren doen publiceren, behelzend een
regeling voor gevallen, dat iemand
naast een pensioen een aanvulling op
dat pensioen ontvangt of meer dan een
pensioen geniet en deze inkomsten,
hoewel afkomstig van verschillende in
stanties of personen, in feite door één
van hen worden uitbetaald. In dergelij
ke gevallen moet de loonbelasting en
eventueel de gezamenlijke AOW- en
AWW-premie voortaan in de regel
over het gezamenlijke bedrag van die
inkomsten worden ingehouden door de
gene die de uitbetaling verricht. De
niet zelf uitbetalende instantie of werk
gever wordt dan ontheven van de plicht
tot inhouding. Deze nieuwe regeling zal,
doordat reeds over dat gezamenlijke
bedrag belasting is ingehouden, kunnen
leiden tot het achterwege blijven van
een aanvullende aanslag in de inkom
stenbelasting.
DEN HAAG, 30 dec. De pensioe
nen voor zeelieden-oorlogsslachtoffers
dienen te worden verhoogd. De minis
ter van Verkeer en Waterstaat, drs.
Korthals, en staatssecretaris Roolvink
hebben de Tweede Kamer voorgesteld
het toeslagpercentage te verhogen van
36,5 tot 64 (inclusief de huurverhogings
compensatie doch exclusief de AOW-
compensatie). De huidige pensioenen
geven geen voldoende voorziening meer
by de huidige kosten van levensonder
houd.
cussie over het de avond tevoren ver
toonde toneelstuk „De molen van Fa-
tirna". van de vele vragenstellers
de meerderheid het spel niet te
Kunnen waarderen. De congresleiding
1 hmdelijk uitkomen, dat ook zij
tegen het werk van de auteur wel be
zwaren had. Zij wilde dit spel echter
zien ais een eerste schrede op de weg
naar het betere modern, religieus to
neel.
Meisjes van <je Mater Amabilis-
school te zwolle maakten de opening
van de dag tot een prettig gebeuren.
Met eigen gekozen gedichten en vers
ies slaagden zij erin de volle zaal te
,.°eien. Na hun optreden moesten leer-
ngen van de meisjeskweekschool St.
uit Amersfoort de moeilijke één-
WafT „Angst maakt moordenaars"
Hun maken. Zij slaagden daarin niet.
velen S?6" was echter leerzaam voor
soort r?„de zaaL zomer", een
bracht le„elschets van Han van Koert,
hilisschool l'fgen van de Mater Ama-
voldoenine- Hergen op Zoom veel
voldoening OQk s toeschouwers
^=nelfimt£,reiden warm onthaal. Een
zangspelfantasieüe war™an dezelfde
auteur. „De vijf smid zeuen", ge-
speeldkw0eerkschoo?? va® de St. LÜd-
ffëveSGuccis!6 Hilversum oogst-
Interessante stof voor uitvoerige dis
cussies leverde *e"sjotte het optreden
van leerlingen van Af. jongerencursus
van de Mater Amabihsschool te Am
sterdam met een SO"TPr°viseerd spel
letje „Gravin Catelene. Tijdens deze
voor sommige aanwezigen bijkans
schokkende manifestatie werd
een
handvol ruwe diamant over net toneel
gestrooid aan talent. Vermoeid door
uitvoerige inleidingen over vrije ex
pressie, het zich laten uitleven van
het kind, enz., braken vele toeschou
wers zich het hoofd over de vraag of
men dit het vertoonde nu moest
veroordelen of accepteren. Hun zorgen
voorzagen het congres van het stem
pel, dat het wenst te dragen: een
werkcongres...
De avonduren brachten de rust, die
het gave spel van Maxwell Anderson
„Joan of Lorraine" in de opvoering
van het Katholiek Hoofdstad Toneel uit
Amsterdam bewezen heeft te kunnen
geven.
Advertentie
De winkels in feestartikelen doen op
het ogenblik goede zaken. Rotjes, gil
lende-keukenmeiden, zevenklappers,
donderbussen en voetzoekers gaan by
tientallen tegelijk de deur uit Volgens
een vuurwerkfabrikant steekt de Ne
derlandse bevolking op oudejaarsavond
voor meer dan twee miljoen gulden aan
vuurwerk af. De rotjes leggen de fa
brikanten, grossiers en winkeliers
dan ook geen windeieren.
Hoewel in verschillende gemeenten
de verkoop van vuurwerk aan jeugdige
personen bij politieverordening verbo
den wordt, zijn het juist de jongeren,
die de winkeliers van hun voorraad af
helpen. Het ministerie van verkeer en
waterstaat heeft in 1955 in samenwer
king met de vuurwerkfabrikanten een
aantal bepalingen opgesteld, die wer
den vastgelegd in het Koninklijk Be
sluit van 20 nov. van dat jaar. Later
is in het Koninklijk Besluit van 12 de
cember *958 bepaald, dat het ontplof
bare sas zo moet zijn aangebracht,
verdeeld en samengesteld, dat de ver
pakte ,oederen niet door wrijven,
schokken of stoten tot ontploffing kun
nen worden gebracht. Het sas moet
bovendien zo stabiel zijn, dat het
minstens vier weken bij een tempera
tuur van vijftig graden Celsius kan
worden bewaard. Het Besluit bepaalt
verder nog, dat in ontplofbaar of knal
lend vuurwerk, waarvan de papieren
of kartonnen houder na ontsteking
wordt vernield (rotjes en voetzoekers)
uitsluitend zwart buskruit mag wor
den verwerkt tot een gewicht van 2,5
gram. Voor spuitend-, fluitend- en ver
lichtend vuurwerk is een gewicht van
veertig gram toegestaan. Al is de sa
menstelling minder gevaarlek gewor
den het ondeskundig gebruik van het
vuurwerk eist ieder jaar opnieuw
slachtoffers.
Vorig jaar zagen wij op Oudejaars
avond hoe een vader omringd door zpn
kroost verwoede pogingen deed om
een vuurpyi te „lanceren" van een
fles uit. De man had al ettelijke keren
tevergeefs getracht de pyi aan te ste
ken en toen dit eindelijk lukte schoot
het apparaat tussen de kinderen. Het
liep gelukkig goed af doch daar kon
de „deskundige vader" niets aan
doen.
In net tijdschrift voor Sociale Ge
neeskunde heeft de Algemene Neder
landse Vereniging ter Voorkoming
van Blindheid na een enquête gegevens
gepubliceerd. De meeste slachtoffers
vielen in de groepen van 10—14 en
15—19 jaar en wel bij de jongens. Het
afsteken van vuurwerk wordt door de
vereniging een archaïsche en afkeu
renswaardige gewoonte genoemd, die
door verbodsbepalingen en propagan
da bij ouders en opvoeders zal moeten
worden tegengegaan.
Volgens een schatting van de ver
eniging worden jaarlijks ongeveer drie
honderd gevallen van oogverwondin
gen door vuurwerk behandeld. Een niet
onbelangrijk aantal van deze verwon
dingen zijn ernstig, een deel ervan
heeft blpvende afwijkingen aan het
gezichtszintuig en soms zelfs totaal
verlies van een oog tot gevolg. In het
bericht wordt de nadruk gelegd op
het belang van de bestrijding van het
vuurwerk en men hoopt, dat de pro
paganda de mensen de ernst van het
spel zal doen inzien. Vuurwerk is aar
dig en attraktief, maar in handen van
ondeskundigen een gevaarlijk speel-
goed.
Het Veiligheidsinstituut te Amsterdam
verspreidt affiches en plaatjes, die
waarschuwen tegen allerlei gevaren
zoals deze tegen vuurwerk in handen
van kinderen. Laat ons hopen, dat hei
effect beter is dan de kwaliteit van
de tekening.
VLISSINGEN, 30 dec. Provinciale
Staten van Zeeland hebben geïnfor
meerd naar de verzwaring van de zee
dijken. Er zqn vragen gesteld over het
uitstel en men heeft geïnformeerd naar
de zwakke plaatsen in de zeeweringen,
zulks in verband met de moties van de
gemeenteraden van Borssele en 's-Hee-
reuhoek. Gedeputeerde Staten hebben
geantwoord dat de temporisatie een
voortdurende bron van zorgen is voor
het college. Het heeft aan de minister
van Verkeer en Waterstaat een urgen
tieschema toegezonden, waarmee deze
zich heeft verenigd zonder dat hieraan
echter consequenties mogen worden
verbonden voor wat financiën of het
tijdstip van uitvoering betreft.
AMSTERDAM, 29 dec. „Naast
verheugenis over de fouten van het
huidige kabinet is er in onze rijen ern
stige verontrusting over de schade, die
dit politieke gedoe toebrengt aan de
wezenlijke democratische verhoudin
gen. Er wordt een stuk gezag van de
overheid gedevalueerd, waarvoor ande
re regeringen jaren nodig zullen heb
ben om het te herstellen. En dat is een
zaak die niet alleen een oppositiepartij,
maar iedereen in ons land aangaat, die
het wel meent met de democratie."
Deze kritiek komt van de voorzitter
van de Partij van de Arbeid, de heer
E Vermeer, die in Amsterdam een
korte politieke jaarbalans gaf. Over
het kabinet De Quay zei hij verder
o.m ,Men moddert maar voort, in
velerlei opzicht blijkbaar niet gehin
derd door enige kennis van zaken. Met
socialisten in de regering was er in de
jaren na 1945 ondanks allerlei moeilijk
heden telkens toch weer perspectief en
uitzicht op de toekomst. Zonder de so
cialisten zal het moeten geiden tot ge
stuntel en moeilijkheden."
ALMELO, 29 dec. Vanmiddag Is
op liet terrein van de fabriek „Indië."
van de textielfabriek Nijverdal ten Ca-
te een olietank ontploft, waarbij de 23-
jarige heer J. A. van Straaten uit Wou-
driehem om het leven is gekomen.
De man was bezig met laswerk aan
de onderkant van de tank. De 30-jarige
heer A. Muilenburg eveneens uit Wou-
drichem, moest daarbij de binnenkant
van de tank besmeren met gasolie.
Toen deze was verbruikt ging een
broer van de heer Van Straaten een
nieuwe voorraad halen. Men gaf hem
echter bp vergissing gasoline mee. Toen
de heer Muilenburg even later de bin
nenkant van de tank hiermee ging be
werken ontstond een explosie. De bo
dem van de tank werd uitgebogen,
waardoor de heer van Straaten werd
dood gedrukt. Het slachtoffer was on
gehuwd. De heer Muilenburg liep ern
stige brandwonden aan de voeten op. Hij
werd naar het ziekenhuis vervoerd.
UTRECHT, 29 dec. Vanmorgen ls
op rijksweg 2 Utrecht-Amsterdam na
bij Abcoude tengevolge van een lekke
band een auto over de kop geslagen en
op de rijbaan van het tegenliggend ver
keer terechtgekomen.
De 47-jarige bedrijfstechnicus S. B.
uit Leeuwarden, die de auto bestuurde,
kwam met de schrik vrp. Een inzittend
echtpaar De V. liep verwondingen op.
De 70-jarige heer De V. werd naar het
O. L. Vrouwegasthuis te Amsterdam
overgebracht.
De bestuurder van een passerende
volkswagen, de 28-jarige D. J. B. uit
Utrecht, werd door het ongeval afge
leid, raakte van de weg en sloeg in een
weiland met zjjn auto over de kop. Hij
werd eveneens gewond en naar het
O. L. Vrouwegasthuis te Amsterdam
vervoerd.
Tengevolge van het ongeval botsten
nog enkele auto's tegen elkaar, waar
bij zich evenwel geen persoonlijke on
gevallen voordeden.
Omringd door
haar kinderen en
kleinkinderen zal
mevrouw Anna van
GoghKaulbach op
de laatste dag van
dit jaar haar ne
gentigste verjaar
dag vieren. In een
rusthuis aan de
uiterste zuidpunt
van Haarlem, waar
langs het Spaarne
meer de schilder
achtige sfeer leeft
van Van Looy dan
de dramatische
dreiging van Van
Schendel, heeft zij
haar kamer. Haar
eigen mensen, haar
tijdgenoten-naar-
jaren, zijn haar bij
na allen ontvallen.
„Langzamerhand
kom je alleen te
staan," zegt ze, en
ze moet ook zelf
glimlachen om de
letterlijke tegen
spraak van haar
woorden, nu zij
sinds enkele jaren
tengevolge van een
onwillig been het
grootste gedeelte
van de dag zittend
moet doorbrengen.
Zij heeft echter de
kunst verstaan
steeds nieuwe tijd
genoten aan te
trekken door jong
te blijven van geest,
en het hart mee te laten kloppen op het ritme van deze tya.
Zij maakt geen haast, natuurlijk niet, maar met haar grote, achter
ronde brilleglazen gespannen kijkende ogen volgt zij het leven, waaraan
zij schrijvende, heel veel schrijvende, heeft deelgenomen. In brede, volle
zinnen heeft zij dat levenzoals zij het onderging en, steunend op die
ervaring, bij anderen waarnam, genoteerd: altijd in een zekere ethische
stemming, maar altijd ook de natuurlijke mens in zijn natuurlijke omgeving
reproducerend.
Zo'n veertig boeken heeft zij op haar naam staan, en men kan het moei
lijk tragisch achten, dat nu slechts weinigen zonder meer vijf titels op
kunnen noemen. Haar boeken waren gebonden aan de tijd, waarin zij
geschreven werden,' in sommige kringen voorzagen ze in een acute behoefte.
Anna van Gogh—Kaulbach heeft het schrijven lang volgehouden. In
1953 verscheen haar laatste roman, „Zomereiland"een curieus boek, alleen
al om het feit, dat het binnenkort in een oplage van 75.000 en misschien
wel van 150.000 exemplaren in Rusland zal verschijnen. De relatie met een
Russische krijgsgevangene, de laatste oorlogsjaren te Bergen gestationeerd
en door illegaal werk nauw verbonden geraakt met de familie, heeft een
merkwaardiger resultaat gekregen dan de eerste kennismaking deed ver
moeden.
Haar kamer is geen ivoren toren gewordenwaarin zij zich rustend
heeft teruggetrokken, om er zoals dat eufemistisch pleegt gezegd te
worden haar laatste levensdagen te slijten. Daarvoor is haar geest te
rusteloos. Veeleer is die ruimte een seinkamer, van waaruit zij haar tekenen
van mee-leven de aether instuurt. Men mag dat gerust letterlijk opvatten.
Onlangs nog is „De God van het oerwoud" in haar vertaling door de
A.V.R.O. uitgezonden.
De dagen van mevrouw Van Gogh zijn dus niet leeg. En mochten er
lege uren dreigen, dan zijn de herinneringen welkome gasten. Herinneringen
uit Lisse en Sassenheim, uit Arnhem en Amsterdam, waar zij drieëntwintig
jaar gewoond heeft, en aan Haarlem, de stad die haar geboorteplaats Velsen
het meest nabij ligt
Velsen. Het is voor haar méér dan een klank. Daar was haar vader
de enige arts, die ook practiseerde in het piepjonge IJmuiden. Zij is er de
vrouw niet naar, over die lang vervlogen jaren althans uiterlijk met
weemoed te mijmeren. Zij accepteert de enorme ontwikkeling van haar
geboorte-streek bijna als vanzelfsprekend. En nóg opsnuivend de prik
kelende geur van de brandende teertonnen op het ijs van de avondlijke
Velserbeek-vijver, heeft zij er stil plezier in, dat zij, kort geleden tijdens
een autorit, naar het laatste stukje oud-Velsen heeft moeten zoeken.
Die blijvende eigentijdse karaktertrekken hebben haar jong gehouden,
en minstens negentig jaar doen worden. Vandaar die jarige ouderdom op
Oudejaar.
