Jordaans en Boterslools voor
geleerd publiek
Vele wensen vragen om
spoedige vervulling
Onderwijzers geen „daklozen
Proces tegen een Amerikaans
oorlogsvlieger in Djakarta
J. G*
9
wm/ÊÊÊÊÊÊÊmm*
Pater Mittelmeyer en Prof. Rogier
over „Amsterdams en Rotterdams
Student schiet op
professor
Pope geeft twaalf vluchten in
dienst van de opstandelingen toe
DE MYSTERIEUZE
Nasution: Bestand
met de rebellen
is afgewezen
Onrust gemeld
uit Venezuela
SYMPOSION VOOR KONINKLIJKE NEDERLANDSE AKADEMIE
VAN WETENSCHAPPEN
Ontevredenheid over
7iiet-gehaald examen
Eerste bekeuring voor
I homasvaer
Vergadering Kath. Onderwijzers Verhond
verhoog uw weerstand
Geen toeslag meer
voor vliegreizen per
straaltoestel
Verkeersongevallen in
Beilen en Den Haag
Kroonduif' probeert
Grumman amphibie
Reclamevliegtuigje bij
noodlanding vernield
Samenzwering tegen
president Bétancourt
Schipper ontslagen
van rechtsvervolging
Kapelaan Kampschöer
aan dood ontsnapt
Na een maand bewuste
loosheid overleden
MAANDAG 4 JANUARI 1960
PAGINA 5
In Wageninep.n
fü—Qroninffpn
ditD%^rvTzaorrSgVd0°Sooerlinhgt WCrd °°k
h^H deaVrStelÜng Werd het tweetal ge
huldigd door de voorzitter van het
schouwburgbestuur de heer M. j c
Buchli. Ook regisseur mr. H. Huizinea
werd in de huldiging betrokken, vanwe-
ge zjjn „koperen" regisseurs-jubileum,
fiet ensemble Rut Hofman had een eer-
®te voorstelling gegeven van „Seinen op
*ood van Jacques Deval, dat iets te
weinig vaart mee kreeg.
Benoemingen bisdom
Rotterdam
P/i
Strubbelingen bij de
sleep van de „Elbe"?
PLEEGZUSTER
BLOEDWIJN
Op noord.Atlantische route
Twee personen gedood
door JAN VAN GENT
De opgebrachte treiler
Twijfel over het vissen
binnen Ierse wateren
In Tilburg
Aantal textielarbeiders
zonder werk
Landbouwer maakte val
niet bromfiets
daf d Zijf„SIïra^n opPleen
Dialectologie van de
georgam-
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 2 jan. In het eer
biedwaardige Trippenhuis, waar de
Koninklijke Akademie van Wetenschap
pen resideert, is deze middag met wel
behagen plat Amsterdams en plat Rot
terdams gesproken. En het voor een
deel zeergeleerde en hooggeleerde ge
hoor heeft daarin groot genoegen ge
vonden. Het Jordanees werd voorge
staan door de 31-jarige pater J. J. Mit
telmeijer C.S.Sp., die als leider van het
Nijmeegse studentencabaret al meer
voor vermaak heeft gezorgd. Als ken-
u- "geheid Amsterdammer had hij
recht van spreken. Prof. dr. L. J. Ro-
gier, wiens banden mef de Rotte nooit
geheim gehouden zijn, was de pleit-
I Vn" het zogeheten Boter-
h Jat ke rechtschapen Maasstad-
- niet de paplepel ingegoten
op een symposion
genoemde Akadem^hld^
Beide inleiders kregen van de voor
zitter, prof. dr. C. B. van Haeringen,
in eerste instantie een half uur toegeme
ten. De Amsterdammer hield er zich
aan, de Rotterdammer greep er met de
hem toegedichte doortastendheid een
half uur bij. Pater Mittelmeijer had in
de Jordaan en op Kattenburg kostelijke
bandopnamen van kinderen kunnen ma
ken, die hq nu voor een deel ten gehore
bracht. Hij kent de Jordaan van haver
tot gort. Nog elk jaar trekt hü er met
de kleine Jordaneesjes op uit naar zo
merkampen. Ze kennen hem ook en om
ze tot onbevangen spreken te krijgen,
moet hem niet veel moeite gekost heb
ben, ook al heeft hij en dit zei hij met
een wenk naar de aanwezige wethouder
van publieke werken mr. G. van 't Huil
in de als een vergiet lekkende Ahel
Tasmanschool op Kattenburg nauwe
Wks een plekje voor zijn opname-In"
paraat kunnen vinden. Wat de ioïfee£
en meisjes via de band lieten hr.™g
soms bij het scabreuze af r« -s
seerd door de buiten verdenk? a*t0ri'
be organisatoren zat ledrn^n "fr'wrl
WAGENINGEN, 4 jan
aan a i jlfraaï ,n de Plantkunde
aan de Landbouwhogeschool. De Bul
gaar schoot mevrouw Reinders een
kogel door de schouder.
De student, dit in overspannen toe-
Stand verkeerde, sprak mevrouw Rein
ders, die zich met haar echtgenoot,
de emeritus hoogleraar prof. dr. E.
Reinders, naar haar woning wilde be
geven, aan met de woorden, dat niets
hem meer kon schelen, nu zij hem
Wederom voor een examen had laten
jakken. Hij had een revolver in de
hand.
De student moet twee maal hebben
geschoten. De eerste kogel trof me
vrouw Reinders in de schouder en de
tweede kogel trof de aanvaller in ijn
waarschijnlijk als gevolg van de
vaJ! de aangevallene met haar
bfkm Luó ?e student liep na de mis-
on h.t weg en meldde zich aan
cewnta i ,e Hii is niet zwaar
Hii k'tJl0 v,cl volkomen overstuur,
ons lanrf Vler iaar geleden asyl in
vlucht Nart? u't Bulgarije te zijn ge-
studie' in ^lei? heeft hij getracht zijn
ningen vnnZ landbouwkunde te Wage-
Mevrouw ->Zetten'
verbonden rofu?ders is in haar huis
Jijde in haar k°gel is aan de voor
heeft haar schn,U?ouder gedrongen en
de weer ver]atn^erTaan de achterzij-
voor zover thans v' Haar toestand is
niet ongunstig. n worden beoordeeld
GRONINGEN, 2 ian th,
I. J. van Bruggen zei in zlma?vaer
jaarsconference met Pieternel nieuw"
ke Bleeker tijdens de nieuwer nne"
stelling in de Gron^ger Ic&I001""
O-m. over het motersnelverkeer. c^g
er, Xan het motorsnelverkeer precies
En riTI 6n geen centimeter meer
j Je na twee jaar nog te sdpï"
mPolitie achterhaalt je wel"
klonkUeneo^kThWaren de heilwensen ver-
bekeuring te £K,aef had.?eIf al oen
harder 50 Mlomete'™°en enig?jins
dan de politie De eIrsteUh riiden
in het nieuwe jaar erste bon nog wel
Rut Hofman en dvoo? rdehetLneJlsembla
werd de nieuwjaarswens uitgesproken
door Thomasvaer I. J. van BnmSfS
Pieternel Anneke Bleeker. Na aflonn
Rotterdam, 4 jan. (KNP) Mgr.
U' A. Jansen, bisschop van Rotterdam,
ueeft benoemd tot pastoor te Stomp-
wijk, de zeer eerw. heer C. Koning, die
Pastoor was te Rotterdam, H. Hart van
Jezus. Tot pastoor te Rotterdam, H. Hart
van Jezus, de zeereerw. heer L. van
Vugt, die pastoor was te Bergschenhoek.
lot pastoor te Bergschenhoek de zeer
eerw. heer H. van der Heijden, die
Pastoor was te Oud-Beijerland. Tot pas
oor te Oud-Beijerland en tevens met
ue opdracht bijzondere zorg te besteden
aan de organisatie van die diaspora-
,z0.rg deze parochie de zeereerw.
M. Out, die rector was van huize
"t Antomus te Rotterdam. Tot rec-
u"r van Huize Sint Antonius. de weleerw.
ie Ai- die kapelaan was
o Rotterdam, H. Barbara,
5?
lijk van te genieten. Als toekomstig
man van de wetenschap wist pater Mit
telmeijer onder wiens gehoor ook zijn
provinciaal zat er de nette aspecten
van te benadrukken, die overigens ook
boeiend waren. Hij had niet als inder
tijd Jan ter Gouw achttien dialecten in
Amsterdam kunnen onderscheiden.
Naar zijn mening was het Jordanees
het basisdialect van Amsterdams plat.
Ten noorden van de Westertoren, tus
sen Prinsen- en Lijnbaansgracht vindt
men de bakermat. De Jordaner hoort
zichzelf geen dialect spreken. Als je
hem vraagt hoe hij een Kattenburger
kan herkennen, antwoordt hij: „Hij
praat plat." De Jordaner spreekt slap
gearticuleerd, „met een slappe strot",
zei van Lennep. Alle a's worden lang
niet altijd o s. Zegt hij tegen zijn va
der „faoder", dan komt hij óf uit een
heel lage sociale geleding, óf hij scheldt.
Bij grote emoties daalt vaak de klank
van de klinkers. De nozems, die in de
Noord-Jordaan de taal en de mode aan
geven, ontwikkelen een eigen jargon.
Zq spreken bijvoorbeeld over ,,de bi-
oschoop Pater Mittelmeijer liet er
gee.nA twijfel over bestaan dat hjj het
piat-Amsterdams zonder veel moeite
voortreffelijk sprak en dat hij dus een
leermeester zou kunnen zijn voor meni
ge radio-artiest.
Zo goed ging prof. Rogier het Rot
terdams niet meer af, al zei hij er
door zjjn collega prof. Michels wel
eens van beschuldigd te zijn, dat hij
aan zjjn ,.a" als Maasstedeling te her
kennen is. „Dat is laster", vond prof.
Rogier zelf, ook al wilde hij er graag
voor uitkomen, dat hij woorden als
„rode" alleen maar over de lippen
kon krijgen in de vorm van „rooie".
gelijk ieder Rotterdammer. De filo
logie was prof. Rogier wat vreemd
geworden, zo zei hij en hij verzocht
de aanwezigen zijn betoog op te vat
ten als een klucht, waarin hjj echter
zou spelen met de waardigheid een
Rotterdammer eigen. Hij kon het
moeilijk eens zijn met Herman Heuer-
mans die vond dat een met-Rotter
dammer zich in de Maasstad voelt als
een „rood-kieuwige vis in een stink
sloot".
Sinds mei 1940 heeft het echte Rotter
damse dialect, zoals het in de Boter-
slootse buurt en de omgeving waar ooit
het wijf Kaat Mossel woonde, werd ge-
snroken geen domicilie meer. De ken
nis van het vroegere Rotterdams is ge
ring. Wat bijvoorbeeld Brusse zqn
Boefje" laat spreken, is als Amster
dams te onderkennen. Ook desbetreffen
de citaten in de Camera Obscura geven
van weinig deskundigheid .blqk Maar
het Rotterdams leeft nog bq velen. Tot
voor enkele tientallen jaren was dit ook
onder de Rotterdamse patriciërs dui
delijk hoorbaar
Tegenwoordig echter", zo zei prof.
Rogier, „kan geen mens het zich meer
permitteren argeloos dialect te spreken
Nietteminals leraar aan de Meisjes
HBS. in de Witte de Withstraat „in
elke' klas een handvol freules"—
had hij wel gemerkt dat de leerlingen
zich niet aan locale besmetting hadden
kunnen onttrekken. Dat was niet alleen
merkbaar als de leerlingen ongedwon
gen met elkaar („in hun taalkundig on
dergoed", aldus prof. Rogier) spraken,
maar ook als zü hun best deden iets
goed voor te lezen. Ondanks dit alles
wilde ook prof. Rogier de door Rotter
dam. Den Haag en Hoek van Holland
gevormde driehoek als de bakermat
voor het Algemeen Beschaafd aanwij
zen.
Met een stortvloed van voorbeelden
maakte de spreker de dialect-eigen
klank- en klemtoonveranderingen, het
speciale voorzetsel-gebruik (men
woont op de Hoogstraat, loopt er
over en gaat er af), de gevoelswaar
den, de speciale woorden (puzzard is
jongen, berzie is zwijnenstal) duidelijk.
Het gebruik van het bekende toontje in
het Rotterdams, dat wat De Genestet
„het haaltje" noemt, kon hij niet moti
veren.
Pater Mittelmeijer met naast zich professor Rogier luistert naar de woorden van
prof. Van Haeringen tijdens het symposion over de dialecten. Naast prof. Rogier
dr. Meertens, secretaris dialectencommissie van de Kon. Akademie van Weten
schappen.
UTRECHT, 2 jan. (K.N.P.) In de
zaterdag gehouden vergadering van het
verbondsbestuur van het Katholiek On-
derwüzers Verbond stelde de voorzitter,
de heer Joh. Derksen, de vraag of het
sociale economische overleg zoals dat
in de S.E.R. is belichaamd, niet enige
correctie behoeft. Als gevolg van de
huidige situatie kunnen de ongeveer
73.000 katholiek georganiseerden, maar
niet bij de K.A.B. aangeslotenen, met
meespreken in het sociaal economisch
overleg. „Tal van groeperingen uit de
hogere en middenklasse, waaronder
vrijwel het gehele georganiseerde on
derwijzers- en lerarencorps, staan wat
dat betreft aan de kant en dat is zeker
niet juist."
In verband hiermee wees spreker op
het adres van de 53 hoogleraren, al zei
hij met nadruk dat dit adres op veel
punten zijns inziens aanvechtbaar is.
Het is overdreven de vakorganisa
ties, die niet bij een vakcentrale zqn
aangesloten te kwalificeren als „daklo
zen", zoals „De Volkskrant dit heeft
gedaan, aldus spreker. Ook is het te
betreuren, dat het K.O.V., met erkend
als en niet aangesloten bq e®n..stan£f:
organisatie, landelijk gezien buiten het
katholiek maatschappelqk overleg
staat. Dit alles is voor ons zeer onbe
vredigend.Spreker achtte een gesprek
tussen hierbij betrokken organisaties
dringend nodig en hij zei voorts, dat
het K.O.V. niet buiten zo'n gesprek
mag blijven. Deze problemen zullen in
het komende jaar of misschien jaren
de volle aandacht van het K.O.V. vra
gen.
Het K.O.V. verheugt zich over de re
organisatie op het terrein van het ka
tholiek onderwijs, die geleid heeft tot de
instelling van de Nederlandse Katholie
ke Schoolraad en de Contactraad voor
het Katholiek Onderwijs. Hier is een
orgaan gevormd, waar de minister in
de wet op het voortgezet onderwijs over
spreekt. „Het is dringend nodig dat
ook regionaal en plaatselijk gelijksoor
tige organen worden gevormd."
Wat het algemeen loonbeleid betreft,
stelt het K.O.V. zich volledig achter de
r.-k. centrale van overheidspersoneel.
Het aanvaardt de gedifferentieerde
loonpolitiek, maar wijst met de r.-k.
centrale af hetgeen de regering nü de
ambtenaren en de onderwijzers op
grond van deze politiek aanbiedt.
Een aantal dringende wensen werden
uitgesproken. De rechtspositie der vak
leerkrachten moet geljjk worden aan
die der andere leerkrachten. Er moet
voor deze groep een rijksregeling van
de rechtspositie der salarissen komen
Voor het Buitengewoon Lager Onder
wijs moet een regeling getroffen wor
den, waarbij voor het bezit van bepaal
de bevoegdheden een aanvullende be
zoldiging wordt gegeven.
De voorzitter sprak de hoop uit, dat
de regering in het komende ontwerp
voor een nieuwe pensioenwet de grote
lijnen van het rapport van de commis
sie-Van Poelje zal volgen. Vooral drong
hij aan op volledige realisering van de
wens, dat pensioenen waardevast wor
den. Tenslotte wees spreker met grote
nadruk op de kwestie van het ontbre
ken van een behoorlijke pensioenrege
ling voor oudere kleuterleidsters.
„Het is voor ons onaanvaardbaar, al
dus de K.O.V.-voorzitter, dat de recht
vaardige oplossing zou stranden op for
mele bezwaren.
Tientallen jaren heeft men er geen
formele bezwaren tegen gehad, dat de
ze vrouwen voor niets of voor een
schijntje gewerkt hebben in het belang
van de jeugd, zonder dat er een wette
lijke regeling voor het kleuteronderwijs
bestond. Men heeft de offervaardigheid
zowel van deze vrouwen zelf als van
tal van school- en gemeentebesturen
toch wel bijzonder gewaardeerd. Zou
het nu niet mogelijk zijn, dat regering
en volksvertegenwoordiging deze for
mele bezwaren opzij zetten en aan deze
dames een onbezorgde oude dag geven?'
Tot hoofdredacteur van het „Katho
lieke Schoolblad" werd tenslotte geko
zen de heer H. J. Witters uit Diemen.
DJAKARTA, 4 jan. (AFP, UPI)
De krijgsraad voor de Indonesische
luchtmacht te Djakarta zet vandaag het
proces voort tegen een 29-jarige Ame
rikaan, Allen Lawrefice Pope. die er
van wordt beschuldigd in 1958 in op
dracht van de Indonesische opstande
lingen luchtaanvallen te hebben uit
gevoerd op Indonesisch grondgebied.
Het toestel van Pope, een tweemotori-
ge bommenwerper van het Amerikaan
se type B 26, is op 18 mei 1958 neerge
schoten tijdens een aanval op het vlieg
veld Pattimura op Ambon. Pope wordt
verder ten laste gelegd het verboden
bezit van wapens en springstoffen,
hulpverlening aan de vijand, gewapen
de rebellie tegen de wettige regering
en doodslag van 17 Indonesische mili
tairen. Het proces tegen Pope is op 28
december jl. begonnen.
De beklaagde deelde zaterdag tijdens
zijn verhoor mee, dat hjj in dienst was
genomen door vertegenwoordigers van
de opstand in Indonesië, toen hjj eni
ge dagen met verlof was te Saigon. Hij
kon niet zeggen, wie hem precies over
reed hadden. Men had hem gezegd, dat
de opstandelingenbeweging een anti
communistische organisatie was.
Via de Philippijnen is Pope naar
Menado vertrokken, waar de opstan
delingen op dat moment hun hoofd
kwartier hadden. Hjj kwam er op 28
april 1958 aan. Op het vliegveld heeft
hjj, aldus zjjn verklaringen, nog ver
scheidene andere niet-Indonesiërs ont
moet.
Voor elke vlucht boven door de re
geringstroepen bezet gebied heeft Pope
honderd Amerikaanse dollars gekre
gen. Zjjn instructies kreeg hij van een
zekere majoor Muharto. Voordat het
toestel van Pope werd neergeschoten,
had hij reeds elf vluchten ondernomen.
HONOLULU, 3 jan. (UPI) Namens
een vijftal van de zestien runners op
de twee kleine vliegdekschepen zouden
twee hunner hebben verklaard dat de
sleep van de „Elbe" te gevaarlijk is.
Zij weigeren de reis voort te zetten
met de „Natoma Bay" en de „Manila
Bay".
Dat er algemene ontevredenheid zou
heersen onder de runners is gisteren
reeds tegengesproken door een hunner,
een Nederlandse zeeman, die opmerkte,
dat twee der zeelieden heimwee zouden
hebben.
(Van de zijde van L. Smit te Rotter
dam wordt medegedeeld, dat over zo
danige weigering om aan de verdere
sleepreis deel te nemen, niets is gemeld.
- Red.).
Advertentie
.-.-isiiHunifHffliKliliSljnililBIIIHnBsliilflllPi'in'lMMiiTnaumo-,.
J ««lUNllBl»,,,»,,., j
met de ECHTE
Uitsluitend bij apothekers en drogisten
Op zijn eerste vlucht werd hij vergezeld
door een zekere hadji Sapandi.
Pope hield vol, dat elf van de twaalf
door hem verrichte vluchten oefen
en verkenningsvluchten waren. Pas op
de laatste vlucht heeft hij, naar zijn
zeggen, het vuur geopend op een mili
tair convooi op de grond. Hierbij zijn
17 Indonesische militairen omgekomen.
Luitenant-kolonel Sardjono, president
van de krijgsraad, toonde Pope een op
schrijfboekje, dat bij zijn gevangenne
ming op hem is aangetroffen en dat tal
van aantekeningen bevat over lucht
aanvallen tegen Indonesische doelen en
over de schade, die daarbij is aange
richt. Pope verklaarde, dat deze aan
tekeningen betrekking hebben op vluch
ten, die door andere piloten in dienst
van de opstandelingen zijn uitgevoerd,
en dat hij ze alleen heeft opgeschreven
om ze later te kunnen vergelijken met
de tekst van de officiële Indonesische
Iegerberichten.
SCHIPHOL, 4 jart. Toen de BOAC
(met Comets) en Pan American (met
Boeings) met straalvliegtuigen in okto
ber 1958 over de noord-Atlantische Oce
aan gingen vliegen heeft de tarievencon-
ferentie ^an de IATA bepaald, dat voor
lopig een toeslag zal moeten worden
geheven op de biljetten der passagiers
die de vlucht met „jets" maakten. Deze
toeslag bedroeg en bedraagt nog 40 dol
lar voor een retourbiljet eerste klasse
en 30 dollar voor de economy-klasse
Thans heeft de Trans Canada Airli
nes bij monde van Gordon Wood, vice-
president van de maatschappij, laten
weten, dat de toeslag voor de straal
vliegtuigen. als men 1 juni met de DC-
o gaat vliegen, vervalt. Uit Brussel
komt her bericht dat de Sabena 25 fe
bruari de Boeing 707 intercontinentale
versie inzet voor de dienst op New York
en dat de Belgische luchtvaartmaat
schappij niet van plan is om de toeslag
te handhaven.
Van de zijde van Pan American
wordt vernomen dat deze maatschappij
een tegenstander is geweest van het
heffen van toeslag voor het vliegen met
„jets", maar dat men destijds gedwon
gen was hiertoe over te gaan in ver
band met het IATA-tesluit. Of Pan Ame
rican de toeslag zou laten vervallen,
kon men nog niet mededelen. Van de
zijde van deze maatschappij herinner
de men aan het feit, dat op de tarieven-
conferentie van Honoloeloe geen over
eenstemming over alle problemen was
bereikt en dat eigenlijk per 1 april, als
de huidige regeling afloopt, een open
situatie ontstaat.
Een woordvoerder van de KLM te
Den Haag verklaarde, dat de directie
nog geen beslissing had genomen inza
ke het wel of niet heffen van toeslag
op de passagebiljetten voor de DC-8.
„De mogelijkheid bestaat", aldus deze
woordvoerder, „dat in de nog resteren
de maanden verschillende punten zul
len worden rechtgetrokken tussen de be
langhebbende maatschappijen. De KLM
neemt op dit ogenblik een afwachtende
houding aan".
Bij de Militaire Krijgsraad Djakarta
is het proces begonnen tegen de Ame
rikaanse piloot van een B-26, die
tijdens een raid werd neergehaald.
Öp de foto links de openbaar aankla
ger, de luchtmacht-majoor Prodjo-
darono tijdens het voorlezen van de
acte van beschuldiging. Rechts staat
de verdachte, de 31-jarige Allan Law
rence Pope, en links op de achter
grond het hof, met als voorzitter de
tit. Luiteyiant-kolonel mr. Sardjono.
Pope wordt verdedigd door een In
donesisch rechts-geleerde, mr. Soe-
kardjo. Het voorlezen van de acte
van beschuldiging duurde 25 minuten.
BEILEN, 4 jan. Zaterdagmorgen
is te Eursing, de 64-jarige landbouwer
A. Piel door een personenauto aange
reden, toen hij zonder op het verkeer
te letten de weg overstak. De heer
Piel werd zodanig gewond dat hij on
middellijk naar het ziekenhuis moest
worden overgebracht, waar hij later
op de dag overleed.
DEN HAAG, 4 jan. Zaterdagavond
is de 69-jarige H. van Muijlwijk in
het ziekenhuis aan het Westeinde over
leden aan de gevolgen van een ver
keersongeval. De man, die op de fiets
reed, verleende zaterdagmiddag op de
hoek van de Melis Stokelaan en de
Aagje Dekenlaan aan een automobi
list geen voorrang. Hij werd aangere
den en gewond, aan welke verwondin
gen hij later bezweek.
SCHIPHOL, 4 jan. Een Grumman
amphibie-vliegtuig, eigendom van de
Nederlands Nieuw-Guinea Petroleum
Maatschappij, is dezer dagen voor een
half jaar op proef overgenomen door
de zustermaatschappij van de KLM op
Nieuw-Guinea, „De kroonduif". De
Grumman zal door „De kroonduif" in
exploitatie worden genomen en na af
loop van de proefperiode zal men zich
nader beraden of dit type vliegtuig in
de vloot past en of men tot koop over
zal gaan.
De betalende lading van de Grum
man amphibie bedraagt 1000 kg. Men
kan tien passagiers meenemen of een
vracht van een ton. De Grumman zal
door „De kroonduif" ook voor charter
doeleinden worden gebruikt.
MAASTRICHT, 3 jan. Op Nieuw
jaarsmiddag is het Nederlandse lucht-
reclamevliegtuig „De Spoednik", een
tigermot, bij een noodlanding in de
buurt van het vliegveld Zwartberg te
Genck in België volkomen vernield. De
piloot Th. Verhoeven, kreeg geen en
kel letsel.
„De Spoednik" was opgestegen voor
een reclamevlucht en zou op ongeveer
80 meter hoogte de sleep „oppikken".
Op dat moment sloeg de motor af en
verloor de machine hoogte. Zij dreigde
in een drukbevolkte woonwijk van
Genck neer te komen, waar veel Ita
liaanse mijnwerkers wonen. De piloot
dwong de machine in een slip en dook
om buiten de bebouwde kom de grond
te raken. Dat lukte, maar in het sterk
geaccidenteerde terrein raakte een der
vleugels de grond, waarna de motor
zich in de grond boorde.
"7
Een speurdersverhaal
28
Och een lolletjemompelde Leo.
"En wat dacht je dat ze bjj de prinsemarq zouden
zeggen? Dank je wel en hier is een kwartje voot de
moeiteWant meer zou er niet op zqn overgeschoten,
voor die verjaarde zaak. Als ze je tenminste zouden
geloven, wat ik betwijfel. Wie gelooft er nou zo n stom
verhaal van een ouwe seniele kapper? Niemand
toch?"
„Nee, niemand."
De twee hadden alle valse bonhomie afgelegd.
Ze stonden tegenover de kapper en Willem deed
het woord. Zijn woorden waren koud en vol striemen
de spot.
„We hebben het beste met je voor, Leo, dat ihoet
je goed in de gaten houden. Als we het per se wilden,
dan konden we hier heel goed met je afrekenen. Zo-
iets hebben we wel eens meer bij de hand gehad. Om
dat jij het bent zullen we het wat kalmer aan doen.
Poen is er natuurlijk niet bij, dat snap je zeker
wel.
„Natuurlijk," zei Leo zwak.
„In de tijd dat jij nog bootwerker was, was je wèl
sterk maar in je kop zat alleen zaagsel. Ik dacht er
meteen aan, toen ik vanmorgen binnen kwam zeilen.
Het was nog stom toeval ook. Ik was op zoek naar
een kappertje, wat achteraf, en toen ik hier jouw
naam op de ruit zag staan, dacht ik: Dat zal die Leo
toqh niet zijn, van toen? Alleen om te kijken wie het
dan wèl was, ging ik naar binnen. En waarachtig als
het die Leo niet was, dezelfde kop en nog hetzelfde
zaagsel erin. Achteraf is het mij nog meegevallen dat
je me herkende, maar goed, daar zitten we dan mee."
De kapper luisterde gebiologeerd naar de pratende
Willem. Hij werd daarin belemmerd door Bertus, die
een stap had gedaan in zijn richting en hem zo tegen
de stoel aandrong. Het kamertje hing vol dreiging,
een niet te ontkomen gevaar, dat zich steeds verstik-
kender om hem sloot. In zijn hoofd hamerde alleen,
dat het toch niet zo'n best plan was geweest en dat
het zeker geen poen zou opbrengen. Het schaap
weigerde zich te laten scheren.
„We wilden je alleen een waarschuwing geven, net
als bij de belastingen. Bij de prinsemarij gelooft toch
niemand je, maar je moet het wel uit je kop laten
om er te gaan kletsen. Ik heb ergens een zacht plek-
kie voor je, maar meer dan deze ene waarschuwing
geven we niet."
De krankzinnige hoop dat het hierbij zou blijven be
nam Leo bijna de adem. Misschien kwam het toch
nog door dc alcohol, maar hij voelde zich tegenover
Willem op dit ogenblik ontzettend dankbaar. Hij wil
de dat zeggen ook, maar Willem was hem weer voor.
„Is het zo goed geregeld Leo?"
Onstee knikte gretig.
„Dan gaan we weer eens opstappen. Bertus blijft
nog even hier om het allemaal nog eens langzaam
voor je te herhalen."
Willem draaide zich om, op het ogenblik dat Leo
door Bertus nog verder achteruit werd gedreven. De
stoel viel om met een doffe, schrikaanjagende dreun.
„Tot ziens," zei Willem nog.
Hij stond al in de donkere salon, toen hq de kreet
van pijn hoorde. Hij luisterde onbewogen. De slagen
volgden elkaar nu snel op en de kreten werden hefti
ger. Pas toen schoof Willem de grendel terug. Hij be
gon de donkere Rapenburgstraat in te lopen. Volgens
afspraak zou Bertus de andere kant nemen.
Leo Onstee werd even later gevonden door de bu
ren. Ze vulden het kamertje en hielpen hem overeind.
De kaarten, waarmee de kapper nog zo kort tevoren
patience had gespeeld, lagen overal verspreid. Zijn
glas lag vertrapt op de grond, als het kon nog meer
versplinterd dan de korte droom die Leo Onstee had
gehad over het snelle verdienen van veel geld. Na de
buren kwam de gewaarschuwde politie. Leo was nog
nauwelijks in staat te denken, maar de zo hardhandig
gegeven waarschuwing was niet iets om snel te ver
geten. Daarom zei hij, met een hulpeloos gebaar naar
de kaarten, dat hq een paar vrienden op vièite had
gehad en dat er ruzie was ontstaan over een kaart
spelletje. De agenten keken begrijpend naar de fles,
snoven de geur van de uit het glas verspreide jene
ver en gaven tenslotte Leo groot gelijk, dat hij het
hierbij wou laten. Tenslotte bleef er alleen een buur
vrouw achter om pleisters te plakken en wonden te
verzorgen. Pas toen kon Leo weer denken.
Hq herinnerde zich weer woord voor woord wat Wil
lem had gezegd en het stak hem steeds pijnlijker. Dus
Willem vond dat hij zaagsel in zijn hoofd had. De ver
nedering groef angels in zijn vlees. Hoeveel mensen
waren er nu al in zijn leven geweest, die hadden ge
zegd dat hij niet van de slimsten was? Veel. Maar
nog nooit was het gezegd zoals Willem het had ge
daan. En nog nimmer waren daarbij de argumenten
gebruikt, die Bertus had toegepast.
De buurvrouw verdween en Leo had nu het hele
huis aan het Rapenburgerplein voor zich alleen. Het
was nauwelijks groot genoeg om de herinnering aan
zijn droom en de daarop gevolgde werkelijkheid te
bergen. Onstee nam een nieuw glas en schonk zich in.
Hij werd steeds woedender en de ene gedachte aan
wraak verdrong de andere. Het was half een, toen
de fles leeg was. Toen werd zijn grote idee geboren.
Hq zette zich aan de tafel, na uit de salon een kas
boekje te hebben gehaald. Drie vellen werden er ver
scheurd, voor hij zich tevreden boog over het afge
werkte product. In scheve blokletters stond op het pa
pier:
Willem zit in het Pleinhotel op kamer zeven,
stommelingen! Hou zijn kop maar eens onder de
kraan.
Vooral de laatste listige zin vond Leo zeer geslaagd.
Hij lachte er smakelijk om. Zonder het licht uit te
doen strekte hq zich uit op de divan.
De volgende ochtend ontwaakte hij koud, stram en
pijnlijk. Hij zette koffie, steeds bitter vloekend op de
branderige verwondingen. Het kille licht deed niets
af aan de steeds knagende herinnering en het kon
evenmin iets doen vervagen van de door Bertus ge
geven waarschuwing. Daarom vouwde Leo de brief,
die hij aan de politie had willen sturen, dicht en stop
te hem tussen de bladen van het kasboek.
(Wordt vervolgd)
DJAKARTA, 4 jan. (A.F.P.) De
Indonesische minister van oorlog en
stafchef van het leger, generaal Nasu
tion, heeft in een Nieuwjaarsboodschap
gezegd, dat kort geleden de Indonesi
sche regering een verzoek tot het sta
ken van het vuren, gedaan door kolonel
Kawilarang, van de hand heeft gewe
zen. Kawilarang is de leider van de
strijdkrachten der opstandelingen op
Sumatra en Celebes.
Er kunnen, aldus Nasution, op Indo-
sesische grond slechts één wettige
staat en één regering zjjn en een com
promis met opstandelingen is uitgeslo
ten. Wel is de Indonesische regering
bereid vergiffenis te schenken aan lie
den die hun fouten inzien en in de
schoot der republiek willen terugkeren.
Nasution deelde mede, dat de be
strijding van de opstandelingen krach
tiger dan tot nu toe zal worden aange
vat. Het leger beschikt thans over meer
mankracht en uitrusting dan ooit tevo
ren. Daartegenover is aan de zijde der
opstandelingen de activiteit ineenge
schrompeld, terwijl zq vanuit het bui
tenland weinig of geen hulp meer ver
krijgen.
„Zelfs de Nederlanders zijn niet
langer bereid de opstandelingen hulp te
verlenen," aldus Nasution.
CARACAS, 4 jan. (Reuter) In Ca
racas zijn zaterdag 23 personen aange
houden in verband met een poging die
gedaan zou zijn om het bewind van
president Bétancourt in Venezuela om
ver te werpen. De beweging van het
staatshoofd, de Partij voor Democrati
sche Actie, heeft op de andere partijen
van de coalitie een beroep gedaan om
ter verdediging van de regering een
verenigd front te vormen.
Intussen zjjn patrouilles van de na
tionale garde uit de hoofdstad naar
Los Teques, de hoofdplaats van de
staat Miranda op twintig kilometer ten
westen van Caracas, vertrokken, om
dat daar het centrum van de samen
zwering zou zqn.
Het bericht over de samenzwering
kwam na een reeks bomaanslagen op
radiostations en op de woning van een
legerofficier. In het gebouw van het
radiostation Continente werd zaterdag
avond door een bomontploffing een
schade van ruim 100.000 gulden aan
gericht. Een bom in de studio van
Radio Rumbos kwam niet tot explosie.
De avond tevoren was een bom ont
ploft in de woning van kolonel Padron,
de voormalige militaire bevelhebber
van Maracay die sinds de omwente
ling, welke twee jaar geleden een einde
maakte aan het bewind van Perez Ji
menez, herhaalde malen met de dood
is bedreigd.
DUBLIN, 4 jan. (AFP) Gezag
voerder Harteveld van de Schevening-
se treiler „Frank Vrolijk", die vrijdag
door een Iers korvet was aangehouden
op beschuldiging van het vissen binnen
de Ierse territoriale wateren, is zater
dag ontslagen van rechtsvervolging.
Nadat de heer S. Harteveld vier uur
was ondervraagd, verklaarde de presi
dent van de rechtbank, dat de gezag
voerder, naar zijn oordeel, niet iemand
was die willens en wetens de interna
tionale bepaling, zal overtreden. Voorts
was hq van oordeel, dat er twijfel over
bestaat of de treiler inderdaad binnen
de territoriale wateren had gevist. Daar
om ontsloeg hij de kapiteitn van rechts
vervolging.
TILBURG, 3 jan. De directie van
Van Dooren en Dams Textielfabrieken
NV heeft voor een twintigtal maandlo-
ners uit het bedrijf een ontslag-aan
vraag ingediend. Verwacht wordt dat
binnenkort voor nog een zestig tot ze
ventig andere werknemers eenzelfde
aanvraag zal worden gedaan. Al jaren
lang heeft het bedrjjf met bepaalde
moeilijkheden te kampen, die tenslotte
hebben geleid tot drastische reorgani
satiemaatregelen.
Reeds eerder moesten in Tilburg
oude en verouderde wollenstoffenfa-
fabrieken tot liquidatie of fusie over
gaan. Het gewestelijk arbeidsbureau zal
zich over de ontslagaanvragen beraden.
BEVERWIJK, 4 jan. Kapelaan H.
Kampschöer van O.L. Vrouw van Goe
de Raad is als door een wonder aan
de dood ontsnapt, toen hij op de scoo
ter rijdend op de Alkmaarseweg plot
seling het achterwiel van zijn scooter
verloor en tegen de grond gesmakt
werd. Men vond hem buiten bewustzijn
met een gapende hoofdwonde naast de
resten van zijn vernielde scooter. Een
arts die de eerste hulp verleende, acht
te overbrenging naar het Roode Kruis-
ziekenhuis noodzakelijk. Hier werd de
wonde gehecht en bleek dat de kape
laan geen verder letsel had opgelopen,
zodat hij naar de pastorie aan de
Arendsweg kon worden vervoerd.
Het achterwiel van de vernielde scoo
ter heeft men later op enkele honderden
meters afstand van de plaats van het
ongeval teruggevonden.
UTRECHT, 4 jan. In het stads
en akademisch ziekenhuis is zaterdag
avond op zestigjarige leeftijd de heer
Chr. de Leeuw, een landbouwer uit
Scherpenzeel, overleden. De man
maakte op 26 november een ongeluk
kige val met zijn bromfiets, waarna
hij bewusteloos langs de weg bleef
liggen. Een voorbijganger trof hem
daar aan.
Hij werd eerst overgebracht naar
een ziekenhuis in Amersfoort en la
ter, omdat hij steeds buiten bewust
zijn bleef, vervoerd naar Utrecht. Zon
der nog eenmaal bij bewustzijn te zijn
geweest is hij daar overleden.
