Aardbeving drijft Italianen
kou d
in
felle
KOU o
GEVAT
de lekkere
6TALIAN0
Katholieke politie-ambtenaren
willen ultimatum stellen
m
Schaken
BEKEND FILMREGISSEUR
BEZOEKT ONS LAND
AAN DE RAND VAN HET RAMPGEBIED
A
Dankbaarheid voor behoud
Paniek in ^dansende land van Campania"
Honderdduizend mensen slapen uit
angst in de open lucht
Simultaanbijeen-
komsten K.V.P.
Sociale Zaken
wil overzicht
Onderzoek naar
oorzaak dijkbreuk
P. C. Hooftprijs
niet verleend
Ook hakenkruis
geklad in Utrecht
Met verhoging van tien procent
moet spoed worden betracht
Minister Klompé
bij geëvacueerden
Helmut Kautner zwijgt niet
Nieuwe plannen met Franse comedie
LOONONDERHANDELINGEN
VRIJDAG 15 JANUARI 1960
PAGINA 5
Wanneer keert de
veiligheid terug?
Op NieuW'Guinea
Nieuwe apostolische
prefectuur
Nieuwe marinekapel
in Den Helder
Medewerking verzocht
Prijzen „Kunstenaars
verzet 19421945"
Waarschijnlijk sprake
van kwajongensstreek
Lid van bedrijfspolitie
ontvreemdde waarde-
zegels
Officier van justitie eist
een jaar en drie maanden
19 cent
per rol.
WÊÈmÊm
Schilderijen vernield
in Spaans museum
Nederlands Architecten
Genootschap
Examens
(Van
onze Romeinse correspondent)
15 ian- Meer dan honderd
dat JIïens,en.. IeveP °P het moment
J
ven6? adem afsnoerende angst: zij dur-
eiee nachts niet meer onder hun
slan wa( daarvan over is, te
inii» kamperen in de open lucht,
I Uil ïfpllnpl Italia /lanw nnn Ir AH/IO
,v'j dit schrijven in een voortduren-
dpi. i°e* k°Se sneeuwval en ijzige tem-
ba» bezocht wordt. In een schijn-
ip p ri.Ist'ge en bloeiende streek, bij ve-
en r S'en bekend: die tussen Formia
Oapua, geen honderd kilometer
i, r«°ost van Napels langs de grote
Vpp u n' hebben zich de laatste dagen
pullende aardschokken voorgedaan.
beving van gistermorgen was de
Del a- heftige, maar het was de drup
lopen de lnaat der Paniek deed over-
u,?e mensen hier weten, dat een land
Va m de nacht het licht der vul-
ane" schijnt, nimmer rust kent. Tus-
®on de Aurunci-bergen, het dal van de
jjarigiian° en de Voltunorivier is het
8Y?h lamgeslagen. Er zqn geen levens
middelen en geen legersteden. Niet al-
vj h oude huizen en hoeven in dit ge-
'e'd zqn reeds zo beschadigd door de
aardschokken, dat bij een volgende erup-
he algehele instorting dreigt, ook nieu-
,e woningen zijn ernstig gehavend,
pulp diensten van rijk en provincie zijn
."geschakeld, het Italiaanse Rode Kruis
levert in ijltempo zoveel mogelijk ten-
'ei?> dekens, levensmiddelen, maar de
onbarmhartige tramontana, de door-
nu geheel Italië door een koude-
(Van onze parlementaire redacteur)
Hoe moet een politieke partij in deze
«ynamische tijd werken, wil zij een le
ende partij blijven? Dat is eigenlijk
vraagstuk, dat zaterdag op vijf
P'aatsen in Nederland aan de orde is.
die dag houden vijf groepen van de
v'n Amsterdam, Rotterdam, De-
tji U'- ®en Hosch en Roermond simul-
aanbijeenkomsten, waarbij een dé
monstratie wordt gegeven ter oplossing
an dat probleem. Een partij moet te-
jmnwoordig niet te veel vergaderen al-
een om agenda's vol bestuurskwesties
sla» 116 'eden ,,af te werken". De hart-
sren !Van een echt Partijleven is gele-
Hond ahet Kesprek in kleine kring,
bij een haard, nu eens hier dan daar
Vijf ,van de leden, met groepjes van
Inter '6ts meeP deelnemers, die zich
dresseren voor actuele vraagstukken.
vr,^,etJ?JnrAe. Z-S- .werkgroepen", waar-
de K.vpde laatste tijd vooral
jvert. i-r worden rapportjes gemaakt,
waarin een samenvatting met conclu
sies wordt gegeven van het bestudeer
de. Een centrale werkgroep in het
Schaepmanhuis in Den Haag ontvangt
die rapportjes en verwerkt ze tot een
samenvattend overzicht dat als handlei
ding dient voor de partijleiding.
Zo wordt wat onder de leden leeft ook
'°t gelding gebracht. Zaterdag zal dat
°P de vijf genoemde plaatsen worden
aangetoond. Er zijn voor iedere bijeen
komst een gespreksleider en een inlei
der aangewezen, die een politiek onder
werp zullen belichten. In Amsterdam is
de inleider mr. Mommersteeg, hoofdre
dacteur van Keesings Historisch Ar-
dhief, de gespreksleider drs. Neefs,
voorzitter van de centrale werkgroep.
Id Rotterdam zijn het resp. de heren
Perquin en drs. de Hey, in Den
°°sch de heren E. Verwoert en drs. N.
Pe Vries, in Roermond mr. E. Hosse-
•®t en drs. Noteboom, in Deventer rry.
"r- H. Schoenmaker en dr. Albering.
Op ieder van de vijf plaatsen zal een
jpoep van ongeveer honderd leden bij-
zijn om verder te bouwen aan wat
m Berg en Dal op 3 oktober centraal
v^rd opgezet: de dialoog naar aanlei-
JPhg van een inleiding. In oktober liep
"e dialoog over de voortreffelijke uit
eenzetting van staatssecretaris drs.
Jjeldkamp („Problemen rond de demo
cratie"). Thans worden meer specifie-
politieke kwesties aan de orde ge
steld.
- CTJLEMBORG, 14 jan. (KNP) Paus
P.oannes XXIII heeft een nieuwe aposto-
Sche prefectuur opgericht te Manokwari.
Sinds 1957 hebben de paters Augustij
nen de missionering van West Nieuw
guinea, gewoonlijk met cie naam Vo
gelkop aangeduid, op zich genomen. Dit
zelfde gebied is nu 19 december 1959
een apostolische prefectuur geworden,
maar blijft voorlopig nog onder het be
duur van de Apostolische Vicaris van
•tullandia, mgr. dr. Manfred Staverman
P'f m., totdat de eerste apostolische pre-
ct benoemd zal zijn.
j.J-'EN HAAG, 13 jan. Dinsdagavond
th fie directeur van Nationaal Ka-
mo lek Thuisfront, Mr. J. F. M. Ho-
be u aan de vlootaalmoezeniers van
8.n Helder de kapel overgedragen, die
«I Katholiek Thuisfront heeft laten in-
ten in het aalmoezeniershuis van
-h Helder.
Wn Ptaalmoezenier kapt. Itz B. J.
Von nk bracht dank aan Thuisfront
orJ?e kapel, die voor een bedrag ad
door de architect H. Mooy uit
I?o. r 's uitgevoerd,
dn,. ?e .kapel maakt het nu mogelijk
ben k8 .)annen voortaan de H. Mis kun-
Von~j.?wo,nerl, in een goede omgeving.
Van n kerkten zij ergens aan boord
beerde ruimte!*01*11 ln 6611 geïmpr0"
si^chVieamï!Le Jac?b Malik, de Rus
ais beki?H - in Ronden, die zo-
Ven lal n, Va" zJln Cootie is onthe-
3et-Ünie de fnoVerugkeer in de Sov-
Vari buitpntnnH van onderminister
heeft 5aken op zich nemen,
k'sche aX^0n0rirodV?erdTer van de Rus-
deeid. bassade in Londen meege-
dringende striemende bergwind, staat
de vluchtelingen naar het leven.
De geologen zeggen, dat deze land
streek sterk aan het gevaar der aard
bevingen blootstaat. Het centrum, de
Monte Santa Croce (1000 m) is een
gedoofde vulkaan, maar diep in de
berg spookt het nog steeds. „Het dan
sende land van Campania" wordt dit
gebied genoemd.
De aardbeving is voor de menselijke
oerinstincten wellicht dè grootste schrik.
De laatste zekerheid, de vaste grond on
der de voeten. Moeder Aarde zelf valt
weg. En wanneer komt de veiligheid
terug?
In Italië is geen algemene noodtoe
stand afgekondigd. In dit land, dat veel
meer overgeleverd is aan bet wilde
spel, dat de natuur met de mensen kan
spelen, dan wü kunnen beseffen, is men
wel wat gewend. Van de overstromin
gen in de Povlakten, de lawines, de
aardverschuivingen, de wolkbreuken,
de verwoestingen, die de wilde berg
stromen kunnen aanrichten, tot aard
bevingen en vulkanische uitbarstingen
toe, van de ondergang van Pompei' af
tot die van Messina in onze eeuw met
alle minder spectaculaire gebeurtenis
sen die daar tussen liggen.
Wanneer het lot Campania gunstie
is, zal de schade min of meer hersteld
worden. Maar op het moment dat wij
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllll!
AMSTERDAM, 15 jan. De gemeen
telijke dienst van Sociale Zaken wil
graag een overzicht hebben van her
komst en huidig verblijf van alle per
sonen die door de ramp in Tuindorp
Oostzaan zijn getroffen. Zij worden
daarom verzocht op een briefje de naam
en voornaam van het gezinshoofd te no
teren, het aantal der medegenomen ge
zinsleden, alsmede het verlaten en
thans betrokken adres. Op de envelop
pe behoeft geen postzegel geplakt te
worden, mits ze dan gepost worden in
de blauwe bussen van de gemeentegiro.
Meh wordt verzocht de brievqn te rich
ten aan de dienst voor Sociale Zaken,
Papaverhoek, Amsterdam-N.
AMSTERDAM, 14 jan. Het hoofd
van het arrondissementsparket van Am-
strdam, mr. W. P. Bakhoven, aan wie
de procureur-generaal heeft opgedra
gen een justitioneel onderzoek naar de
oorzaak van de dijkdoorbraak in te stel
len, heeft vanmorgen met prof. ir. J.
Th. Thijsse, directeur van het Water
loopkundig Laboratorium te Delft als
deskundige, de dijkdoorbraak bezich
tigd.
dit bericht doorgeven, proberen meer
dan honderdduizend mannen, vrouwen
en kinderen de nacht buiten door te
komen in de ijskoude velden rond Ses-
sa Aurunca, Roccamonfina, Caianello,
Teano, daar waar „de aarde danst".
DEN HAAG, 14 jan. Na ken
nisneming van het advies van de ju
ry voor de staatsprijs letterkunde
(P.C. Hooftprijs) heeft de staatsse
cretaris van K. en W., mr. Y.
Scholten, besloten, dat. overeenkom
stig het hem voorgelegde rapport de
staatsprijs letterkunde-1959 verhalend
proza niet zal worden verleend.
Na uitvoerige bespreking van het
werk van een aantal auteurs heeft de
jury tot haar spijt moeten vaststellen,
dat geen der besproken auteurs alle
stemmen of die van de meerderheid
van de jury bleek te kunnen verkrij
gen. Een uitweg of noodoplossing heeft
de jury niet willen voorstellen. Over de
betekenis van de enige letterkundige
prijs, die de Nederlandse regering
kan toekennen, mag naar haar mening
geen gerechtvaardigde twijfel bestaan.
Haar is dus niet overgebleven dan de
staatssecretaris te berichten, dat zij
hem geen voorstel tot toekenning van
de prijs heeft kunnen doen. De jury
bestond uit G. P. M. Knuvelder, voor
zitter, Anna Blaman, Emmy van Lok
horst, Jacques den Haan en C. Rijns-
dorp, leden en H. J. Michael, secre
taris.
AMSTERDAM, 14 jan. „Kunste
naarsverzet 1942-1945" heeft de beel-
dendekunstprijs 1959 toegekend aan Hil-
de Krop, beeldhouwer te Amsterdam,
zulks op advies van de jury bestaan
de uit Mari Andriessen, professor V.
Esser en C. Kneulman. De literatuur
prijs is toegekend aan Belcampo te Gro
ningen op advies van de jury bestaan
de uit R. Blystra, Hella flaasse en
Remco Campert. Prijsuitreiking is
UTRECHT, 14 jan. Op de houten
wand van een bouwkeet op het zoge
naamde Kanaleneiland is vanmiddag
een groot rood hakenkruis ontdekt met
daaronder het woord „Jood". Wanneer
de kladderaar bezig is geweest valt
moeilijk na te gaan. Door de weersom
standigheden ligt het werk stil en het
hakenkruis werd vanmiddag toevallig
ontdekt door een uitvoerder, die de
zaak nog even kwam inspecteren.
Het is hoogst waarschijnlijk, dat hier
sprake is van een kwajongensstreek.
Het werd de boosdoeners erg gemakke
lijk gemaakt, want bjj de bouwkeet was
per ongeluk een emmer rode menie blij
ven staan, compleet met kwast. De
Utrechtse politie heeft nog niet eerder
klachten over hakenkruisgeklodder in
de stad binnengekregen.
(Van een verslaggever)
HAARLEM, 14 jan. Een jaar en
drie maanden gevangenisstraf met af
trek van voorarrest hoorde een 33-ja-
rig gewezen lid van de bedrijfspolitie
van een grafische inrichting alhier te
gen zich eisen door de officier van jus
titie bij de rechtbank. De verdachte
stond terecht omdat hij vanaf januari
tot september van het afgelopen jaar in
de drukkerij voor vele tientallen gul
dens aan spaarzegels, betaalzegels,
postzegels en luchtpostbladen wegge
nomen had. welke waardepapieren
daar gedrukt worden.
Als geüniformeerd politieman had hij
overal in het bedrijf toegang Hij eigen
de zich „misdrukken" toe, die be
stemd waren om vernietigd te worden.
Op de vellen met afgekeurde zegels
waren echter nog enkele goede. Die ze
gels plakte de verdachte in „spaarboek
jes", welke hij haalde in verschillende
kruidenierswinkels in Amsterdam.
Hjj was tot zijn malversatie gekomen
omdat hij niet meer dan vijfenzestig
gulden per week verdiende terwijl zijn
gezin gebukt ging onder schulden, die
een gevolg waren van ziekte van de
verdachte.
Uitspraak 28 januari.
Advertentie
EEN PRODUKT VAN KING- EN RANGFABRIEKEN TONNEMA N.V. SNEEK
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 15 jan. Het bestuur
van de Katholieke Politiebond St.-
Michaël zal zich de volgende week be
raden over een motie, die het van een
van de afdelingen heeft ontvangen. In
deze motie wordt gesteld, dat tot de-
monstatieve acties bijv. protestverga
deringen moet worden overgegaan, als
de regering vóó. 1 februari de onder
handelingen over het voorstel tot tien
procent loonsverhoging voor lagere po
litieambtenaren nog niet heeft geopend
o. er afwijzend over beschikt. Afschrif
ten van deze motie zijn aan de andere
afdelingen van de bond toegestuurd met
het verzoek om adhesiebetuigingen.
De ervaring van de laatste jaren
heeft ons geleerd zo wordt gezegd
dat de regering pas na maanden de
onderhandelingen opent als er een voor-
vastgesteld op 13 februari.
in ii iiiiiii ii ii mi ii ii min mm ui ii ii minui mi in urn in ii urn ii imimiii milium minimi minimi ii ui in in ii in ui ii mi ii in minium ii mi mi ii ii nil nun inn ui
AMSTERDAM, 15 jan. De minis
ter van maatschappelijk werk, mej. dr.
M. A. M. Klompé, heeft een bezoek ge
bracht aan het opvangcentrum voor de
geëvacueerde bewoners uit Tuindorp
Oostzaan bq de N.D.S.M
De minister zei dat het hulpverle-
ningswerk nog op gemeentelijk niveau
ligt. Mocht de Amsterdamse gemeen
teraad besluiten dat maatregelen op
landelijk niveau nodig zijn, dan is het
volgens de minister mogelijk de wet
verplaatsing bevolking in werking te
stellen. Dit zal inhouden dat de eva-
cué's, zodra zij op hun nieuwe verblijf
plaatsen zifn aangekomen, zuilen resor-
teren onder het ministerie van Binnen
landse Zaken. De financiering van de
evacuatie komt dan onder het ministe
rie van Maatschappelijk Werk.
.'.7.'f:'?.':x'
stel tot loonsve oging is ingediend, om
dan nog met een onbevredigende op
lossing te komen. Ruim een maand ge
leden heeft de centrale politie-organi-
satie los van de looneis van vijf
procent voor al het overheidspersoneel
bij de ministers van Binnenlandse
Zaken en van Justitie de eis van tien
procent loonsverhoging ingediend, om
dat het rapport van de commissie werk-
klassificatie politiefuncties niet in fe
bruari zoals verwacht werd maar
pas in juni zal klaarkomen. Men acht
zich met deze tien procent aan de vei
lige kant. Mocht het rapport daartoe
aanleiding geven, dan zal nog meer
verhoging worden gevraagd. De voor
zitter van de centrale politie-organisa-
tie, de heer A. K. Mud, deelde ons
desgevraagd mede, dat hem van een
motie van de bondsleden nog niets be
kend was. Hij acht het ook niet fat
soenlijk reeds vóór de regering een be
slissing gene en heeft maatregelen
aan te kondigen, voor het geval on
gunstig over het voorstel zal worden
beschikt. Wij moeten de regering de
gelegenheid geven zich over de salaris
kwestie te beraden, aldus de heer
Mud.
Vast staat, dat er bi] al het over
heidspersoneel, dus ook bij de politie
ambtenaren, ontevredenheid heerst
over de tot nu toe gevoerde gediffe
rentieerde loonpolitiek. Het Haagse po-
litie-personeel is vooral ontstemd over
de wijze van vaststelling van de sala
rissen.
Bij het ministerie van Binnenlandse
Zaken acht men het aannemelijk, dat
minister mr. Toxopeus begin volgen
de week bij de openbare behandeling
van de begroting in de Eerste Kamer
zal spreken over de salariskwestie van
de politieambtenaren. Verwacht wordt,
dat de bewindsman dezer dagen een
onderhoud zal hebben met de minister
van Justitie mr. Beerman over de sa
lariëring.
partij
Op het Hoogovenschaak
toernooi heb ik mij even
kunnen verdiepen in de
psychologie van de wed
strijdsport. Schaken ver
broedert, zegt men. Laat
mij niet lachen. Ik heb in
Beverwijk zelf gezien hoe
twee meesters, die in een
rverward waren, elkander ach
ter hun borden af en toe met de ogen
zaten te verslinden. Daar had zich
van hun beiden een mooie mensen
haat meester gemaakt. Ik herinner mij
trouwens het verschijnsel nog heel
goed uit de tijd dat ik zelf nog schaak
te. Ook ik ging destijds geregeld te
genover mijn tegenstander zitten met
het belangeloze air van iemand die
de sport boven het resultaat stelt.
Sportieve feestredenaars zeggen in
zo'n geval altijd: „En dat de sterkste
moge winnen", daarbij een verheven
objectiviteit suggererend, die zij niet
bezitten. Zij bedoelen in feite: w ij
zijn de sterksten en mocht het met
zo wezen, dan slaan wij u dood.
Toen ik nog schaakte verging het
mij precies zo Gaande de partij wond
ik mij steeds weer op als mijn tegen
stander een goede zet deed of als hij
een list van mij doorzag. .Eigenwijze
vent", dacht ik dan steevast „hou
toch op. Doe in 's hemels naam eens
wat stoms." Tenslotte zat ik de man
te haten.
Alleen als ik won maakte zich een
warme edelmoedigheid van mij mees
ter. Zij ging meestal wel zover dat ik
dan na afloop van de partij royaal en
loyaal stelde dat de partner eigenlijk
even goed had gespeeld als ik. En
soms had ik er werkelijk wroeging
van dat ik gewonnen had.
Niettemin is het échte winnen een
zaak van hogere orde dan de toe
vallige omstandigheid of hij of u ge
wonnen heeft. Maar hoe lang zou het
duren voor een mens zover is dat hij
kan schaken zonder de droefenis van
een eventuele winst voor cgen te heb
ben. En hoe lang voor hij toe is aan
de diepe, alles overkoepelende vreug
de over zijn verlies?
EL ESCORIAL, 14 jan. (UPI) In
het Spaanse kloostermuseum „El Es-
corial" zijn de afgelopen nacht elf
schilderijen gescheurd of anderszins ver
nield. De politie neemt aan dat het
moet zijn gedaan door minstens twee
personen die zich hadden laten inslui
ten.
De daders hebben met een scherp
voorwerp V- of kruistekens op de wer
ken aangebracht. Er waren vier grote
werken bij van de achttiende eeuwse
Oostenrijkse meester Mengs, van diens
Spaanse tijdgenoot Francisco La Coma
en enkele onbekende Italiaanse en
Franse schilderijen. Men vreest dat
twee schilderijen niet te restaureren zul
len zijn. Men durft nog geen schatting
te maken van de geldelijke schade.
In het museum bevinden zich ook
werken van El Greco, Titiaan en Goya.
UTRECHT, 14 jan. Op de vandaag
gehouden vergadering van het Neder
lands Architecten Genootschap is de
voorzitter, de heer E. Reitsma, voor de
derde maal in deze functie herkozen.
AMSTERDAM, 14 jan. Gem. Uni
versiteit. Doet. scheik. de heer C. Jon-
gejans Amstelveen, kand. wis- en na-
tuurk. mej. J. Henke en de heren E.
Dooijes, H. Hollemans, L. Delvenne Am
sterdam en L. Mur Haarlem.
UTRECHT, 14 jan. Rijksuniversi-
tri* te Utrecht. Kand. Ned. letteren:
F. Koot Uithoorn. Kand. diergeneesk. J.
de Groot Utrecht. Doet. diergeneesk. T.
Quartel Ter Aar.
Moeder en babygoed ingepaktworden van het plotseling onbewoonbaar gewor
den Tuindorp-Oostzaan, gebracht naar het warme en veilige opvangcentrum.
■mmn
trateur. „Ik ben al van drie uur af
aan het zoeken. Zij zijn geëvacueerd
maar dat is dan ook het enige wat
ik bevestigd kon krijgen. Niemand
weet waarheen ze zijn getranspor
teerd. Mijn moeder loopt al tegen de
vijfenzestig". Ook in het gebouw van
het wijkcentrum Noord aan de Pa
paverhoek kan men deze zoekende
zoon niet helpen. De NDSM wordt
gebeld, de St. Rosa-vakschool, men
laat de naam omroepen in de Ma
rinekazerne, het helpt niet. Versla-
Aan de geïmproviseerde steigertjes
lagen de witte vletten van de NDSM.
De gehele dag vvarsn daarmee de
evacué's aangebracht, een politie-
sloep had in de avond hun taak over
genomen. Gespannen wachtten agen
ten, soldaten van het Rode Kruis en
het Leger des Heils, de BB-ers met
hun „walkie-talkie" en al de ande
ren die op de een of andere wijze bij
het reddingswerk betrokken waren,
op zijn terugkomst. De twintig door
de kou verkleumde mensen, met wie
Zó hoog staat het water.
(Van een verslaggever)
MSTERDAM, 14 jan. „Me
neer, weet u dan misschien
waar mijn ouders zijn?" Met
tranen in de ogen wendde een man
van in de dertig zich tot de admims-
gen stapt de Tuindorp-Oostzaner
weer op de fiets, hopend dat hij bij
een andere instantie meer succes zal
hebben.
Maar, al denkt hij zelf van niet,
deze wanhopige zoon behoort tot de
uitzonderingen. In de loop van de
avond hebben de meeste gezinsleden
die door de evacuatie van hun over
stroomd dorp gescheiden waren, el
kaar in de opvangcentra terugge
vonden. Zij zullen elkaar de nodige
steun kunnen geven, want juist in de
nacht laat het verlies van huis en
haard zich het zwaarst gelden.
Aan het eind van de Klaprozenweg
op de rand van het ondergelopen ge-
3' ^at nu terecht de bijnaam „de
Ei draagt, hadden zich naast de
hulpdiensten, enige bewoners van
het hoger belegen „Tutti-Frutti"-dorp
verzameld. Zij hadden het zonder gas
en hcht, door de ramp veroorzaakt,
in hun huizen niet kunnen uithouden.
In het ncht van de schijnwerpers
was duidelijk van hun gezichten af
te lezen, dat zij zich in het geheel
niet op hun gemak voelden Het wa
ter was ongeveer tot 1 meter 60 ge
stegen en het raakte zelfs de vitra
ge voor de ramen van de eerste hui
zen aan de Meteorenweg.
het „haventje" werd binnengevaren
hadden op bevel hun huizen moeten
verlaten. Tot het laatste ogenblik had
den zij gewacht op de eerste etage,
terwijl beneden het brakke water
hun huisraad beschadigde. Eenmaal
aan de wal legden zij zich bij de fei
ten neer.
In de „Griekse barakken" van de
NDSM kwamen de overspannen men
sen met koffie en krentenbrood weer
op hun verhaal. In totaal zijn er van
daag in deze keten een kleine dui
zend refugees geholpen, voordat zij
verder afgevoerd werden. De een
naar Emmen, de ander naar Zwolle,
maar ook naar plaatsen die niet zo'n
lange reis eisten.
Zo hebben vijfendertig gedupeer
den slechts de Cornelis Douwesweg
behoeven over te steken. Zij vonden
namelijk een onderkomen aan boord
van het schip „An-Vo", dat in de zo
mer op de Rijn als toeristenboot
dienst doet. „Ik heb, toen ik vanmor
gen de berichten hoorde, direct aan
de verschillende instanties mijn hulp
aangeboden", zegt schipper Stolp.
Uit de ogen van de in de grote ka
juit verzamelde Tuindorp-Oostzaners
straalt de dankbaarheid voor deze
daad van naastenliefde. Zij weten
zich veilig voor de nacht.
De kruising van dezelfde Cornelis
Douwesweg met de verlengde Pleja-
denweg is het punt van waaruit de
vletten van de Koninklijke Neder
landse bond tot het redden van dren
kelingen het overstroomde gebied in
trekken. Op een gemeentelijke veer
boot zitten de stevig geklede be
manningsleden bij elkaar. „Om het
uur varen er drie boten het dorp in,
met aan boord een agent van de
rijkspolitie. Vannacht is het onze taak
ervoor te zorgen, dat niet zal wor
den gestolen. We hebben al een
vreemde boot gesignaleerd. Vooral
moeten we bewoners aan wal zien te
brengen. Niemand heeft er een idee
van hoeveel zich nog in de huizen
bevinden". De adjudant, die op dit
punt vannacht de leiding heeft, ver
liet ons, om juist gearriveerde mili
tairen aanwijzingen te geven, waar
zij proviand moesten heenbrengen.
Vanuit de „Griekse barakken",
worden vanavond de evacué s naar
alle delen van de stad afgevoerd.
Een verpleegster van het Rode Kruis
vertelde haar ervaringen in een van
de kantines van de N.D.S.M. „Om
zes uur hadden wij alle mensen, die
wij gestuurd kregen, ondergebracht.
Velen zijn naar familieleden gegaan.
En de rest heeft een Plaats gevon
den bil particulieren. Het werd ons
nogal gemakkelijk gemaakt, omdat
men zelfs met de auto's kwam voor
rijden. De rest is vervoerd naar het
Marine etablissement en naar de St.
Rosa vakschool". In dit centrum trof
fen wij de geëvacueerden in de bes
te stemming aan. Onder leiding van
de sociale verzorging van de Be
scherming Bevolking hebben de zus
ters Dominicanessen er die der Voor
zienigheid zich over 250 mensen
ontfermd. Op stapelbedden kunnen
zij in de klaslokalen de nacht door
brengen. Hoe goed de sfeer in dit
centrum was, blijkt wel uit hetgeen
een vader ons lachend toevoegde:
„Morgen ga ik weer gewoon naar
mijn werk".
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 15 jan. Helmut
Kautner, robuust en vierkant, zijn haar,
dat reeds aardig begint te grijzen, kort
geknipt, vriendelijke grijs-blauwe ogen,
die. geen moment op een punt blijven
ruster en met handen, die almaar op
zoek zijn naar sigaretten, is ter gele
genheid van de première in Nederland
van zijn film: „De rest is zwijgen" van
avond in Amsterdam, naar ons land ge
komen. Een merkwaardig man met een
merkwaardige reputatie. De laatste
maal. dat hij ln Nederland verbleef, ligt
veertig jaar achter ons. Toen kwam hij
als kleine bleekneus uit het Ruhrgebied
naar het vette Holland om gedurende
enige tijd in een Nederlands gezin te
worden ondergebracht. Hij kwam te
recht bij de familie Stork in Hengelo en
hü bewaart nog steeds de aangenaam
ste herinneringen aan dat verblijf. Ook
is hij nog enige tqd in een kinderkolo
nie geweest in Noordwijk aan Zee. Al
lemaal prettige dingen, waarover hij
nog graag praat.
Helmut Kautner praat overigens aan
een stuk door. Nu hü na veertig jaar is
teruggekomen, niet meer om bij te ko
men, maar om iets van zpn vermogen
in de film te tonen, valt er vanzelfspre
kend veel te vertellen. Allemaal klei
nigheden over zpn bezetenheid om te
filmen, zijn kunst, die zijn leven uit
maakt en hij doet dat met een charme
en verve, dat wq in de Foyer van het
Nieuwe de la Mar Theater ons even heb
ben afgevraagd, of Wim Kan's affiche
„Laat je niets wqs maken" echt niet op
hem betrekking heeft.
Vanavond wordt in Calypso de Ne
derlandse première gegeven van zqn
„De rest is zwqgen". De film is een
transportatie van de Hamlet naar het
huidige Duitsland met de vermoeiende
probleem-stellingen, die de Nazi's heb
ben achtergelaten. Een oude historie
dus in een moderne visie. Achtergrond
het Ruhrgebied, dat Kautner's vader
land is.
Hij is een goede vqftiger die met ver
bazend gemak kan vertellen en aan wie
ongetwijfeld een goed acteur verloren
is gegaan. Zqn levendige handen onder
strepen z;jn uitspraken als hü vertelt
van zijn tüd in Hollywood. Hü legt daar-
bü de nadruk op het Europese in te
genstelling tot het Amerikaanse, dat
volgens hem zijn kracht bij de film
zoekt in een uitstekende ordening der
dingen en een perfecte organisatie. Hol
lywood vindt hq een monsterindustrie,
waar ze bang zijn voor onbekwame in
dividualistische Europese regisseurs.
Maar hq bekent daarop, dat hü heeft
getracht in Amerika ,,to be a good boy
of the family", hetgee dan resulteer
de in een tweetal goed gemaakte glad
de Amerikaanse films onder zijn regie.
In Duitsland hebben ze hem dat ver
weten, want daar vinden zq. dat hun
Kautner beslist te groot is voor de op
pervlakkige Amerikaanse Filmindustrie;
zq'n landgenoten kqken echter niet ver
der dan hun neus lang is, want het
is wel degelijk Kautner'» bedoeling om
in Amerika een apart werk te maken,
n.l. een film over de negerkinderen van
Little Rock. Voor een dergelü'ke film
heeft men juist een Europeaan nodig,
die afstand kan nemen en bereid is de
negerkinderen zelf aan het woord en het
beeld te laten.
Voorlopig is het nog niet zover. Be
gin februari wordt aangevangen met de
opnamen voor een nieuwe film „Een
glas water" onder zq'n regie, naar de
bekende Franse klassieke comedie van
Eugene Scribe. De hoofdrol zal worden
gespeeld door de Duitse acteur Gustav
Gründgens, een artiest die sinds acht
tien jaar niet meer aan de film heeft
medegewerkt.
De keuze van deze comedie voor een
film tekent Kautner. Hij is een man,
die beslist niet gelooft in een nationa
listische school voor filmmaken, noch
in een specifieke eigen stül. Dat hield
hq tenminste vol te beweren. De eigen
tüd is vol met onderwerpen, problemen
of situaties, die de aandacht van een
filmer vragen. Over zqn: „De rest is
zwqgen" zegt hij, dat zonder mogelijke
politieke achtergronden er aan louter
menselijk gegeven voldoende overblüft
om via het medium van de filmkunst te
verbeelden. Het is vanzelfsprekend, zo
voegt hü er aan toe, dat de politieke
achtergronden in het buitenland ster
ker aanspreken dan in zqn eigen land.
Maar hü bezweert daar gelqk bq, dat
de ernstige schuldvragen een ernstige
behandeling eisen. Dat is weer typisch
voor hem.
Twee films getuigen voor zqn gevoel
van zelfspot. In 1944 maakte hq de film
„Romance in moll". Herr Goebbels
trachtte deze film tegen te houden,
want de burgerlijke inslag zou het mo
reel van de frontsoldaten afbreuk doen.
Hoe belachelük werd deze tegenstand,
toen bleek, dat diezelfde kleine front
soldaten enthousiast waren over de film
en er zelfs kracht uit putten om te gelo
ven aan een leven zonder geweer en
uniform. Een andere film is „Die Ganse
von Sedan", waarin hü de uniformver-
heerlüking van zijn eigen volk aan de
kaak stelt, zonder nochtans buiten de
realiteit te treden.
Hoe zün „De rest is zwqgen" het zal
doen in ons land blijft nog even een
open vraag. Het zal desnoods niet hel
pen dat hij zegt dat Laurence Olivier
zich zeer prijzend heeft uitgelaten over
deze moderne Hamietgeschiedenis.
Maar wij zqn het met Helmut Kautner
eens als hü zegt, dat het niet juist is
te verklaren, dat ieder zo goed is als
in zqn laatste film. Wanneer we de
man eens goed aanzien, dan geloven
wij in elk geval dat hü niet voor één
gatgevangen zit, terwql wü uit zqn
werk hebben geleerd, dat ware kunst
grenzen kan laten vallen.
