Risicospreiding en deskundig "beheer: aandelen Vereenigd Bezit van lo94
Kritische analyse van de
apartheidspolitiek
Een Nijmeegse dissertatie
oce
WU
Werk van synode
is reeds gedaan
Zondagmiddag begint week
van plechtigheden
Huiseigenaar contra gemeente
Noordwijkerhout
DE OLVEH VAN 1879
K
Van der grinten
Spears in motel
gearresteerd
Kleinhandel niet
toegelaten
r
Kort geding voor Haagse rechtbank
Een Lincoln geen Buchanan
J
VRIJDAG 22 JANUARI 1960
PAGINA 11
Zij die zich verbazen over de politiek van de Zuid-Afrikaners ten
aanzien van hun gekleurde landgenoten zullen met vrucht
de dissertatie van dr. A. G. J. Crijns, genaamd „Race relations
and race attitudes in South Africa", kunnen lezen. Zij zullen daarin
een verklaring vinden van veel onbegrijpelijke maatregelen en van
Gcn rassen-gezindheid, die in de gehele wereld steeds meer als ge
vaarlijk en kortzichtig wordt gezien. Het is een psychologische ver
garing, want het proefschrift is een sociaal-psychologische studie,
*- maar allerminst een verdediging van deze rassenpolitiek. Het is
een systematische, rustige analyse van feiten en toestanden, die,
?mdat zij moreel verwerpelijk en politiek hopeloos lijken, bijna altijd
n een emotionele sfeer besproken worden.
Het proefschrift begint met een bespreking van de historische
ontwikkeling van de rassenverhoudingen in Zuid-Afrika sinds de
landing van Jan van Riebeeck in de Tafelbaai op 6 april 1652. Er
ontstond ruilhandel met de Hottentotten, maar deze hield op, toen
oe laatsten bemerkten dat de blanken stenen huizen bouwden en van
Plan waren te blijven; toen werden zij vijandig. Zij moesten echter
"Un land verlaten en werden de slaven van de blanken. In de 18de
aeuw begonnen de blanke kolonisten het gebruik van de goedkope
Zwarte arbeidskrachten als normaal te beschouwen. Tot op de
huidige dag is de economie van de Zuidafrikaansè staat op die
goedkope arbeidskracht gegrondvest.
Maak
snel
voordelige
kopieën
met de
secuur
werkende
105 - combine
Pater Gunibertus Sloots f
A ppelen naar Frankrijk
Tabakshandelaren uit
Bremen naar Indonesië
Rond 30.000 balen
Snmatratabak verwacht
Nieuwe verkeersborden
in Zwitserland
NIEUWE VERKEERSBORDEN
Bij rangeren gedood
Op bepaalde visafslagen
Nu heeft de tuinman
tijd voor U!
LEVE NS V E R Z E K E RING
N
BUITENLANDSE
KRONIEK
Versleten machines geleverd
Directeur licht aan
deelhouders op
Twee jaar geëist tegen
Oostenrijker
In nog geen acht maanden
Winkeljuffrouw
verduistert 8 mille
Advertentie
Advertentie
<-x M -i.y. v
op aanvraag wordt da folder
„Maak het u lichter -
Tover met licht"
u graag toegezonden door»
•Ahrend N.V.
N.V. Blikman Sartoriu®
en door de fabrikant»
Chemische Fabriek
L. van der Grinten N.V*
te Venlo
of haar servicekantoor
Statenlaan 126, Den Haag
VENLO DEN HAAS
(Van onze Limburgse redacteur)
VENRAY, 22 jan. Op 66-jarige leef
tijd is vannacht in het klooster van de
paters Franciscanen te Venray overle-
,n pater Cunibertus Sloots OFM. Pa-
Sloots werd 5 april 1893 in Leiden
geboren. Hij stamt uit een gezin van
acht kindaren, van wie drie zoons en een
®°chter in het klooster traden. In 1918
°lgde zijn priesterwijding. Heel zjjn
Priesterleven bracht pater Cunibertus
noor in Limburg, aanvankelijk dertig
(?ar in Weert en later twaalf jaar in
enray Tijdens zijn Weertse periode
as hjj archivaris van de Nederlandse
j'°'®cie van de Franciscanen. Hij heeft
lift blbliotheek belangrijk verbeterd en
ultgebreid van 18.000 tot 40.000 boeken,
j voorts verrichtte pater Cunibertus ver-
.enStel«k werk als schrijver o.a. van
stonsche werken met betrekking tot
geschiedenis van de orde en als re-
trn ff1' van Franciscaanse tijdschrif-
ij rip grond van zijn verdiensten werd
ht.rf°V?rIedene benoemd tot lid van de
kifff maatschappij van letter-
^®t bibliothd ka" r'j1<scommlss''e v00r
IStak4 T rie Alabieren, die voor
ter en hebben gespioneerd en
in hot o .waren veroordeeld, hebben
Arahit.„u-Vr^cbe deel van de Verenigde
k>ton f Republiek voor een vuurpe-
veiiii,hffi 'even gelaten. Een staats-
sr-echtbank had hen in sep-
vo«g laar veroordeeld. (UPI).
In vroegere eeuwen waren de rassen
verhoudingen simpeler, maar ook men
selijker dan tegenwoordig. Zwarte sla
ven die Christen werden, konden vrij
gelaten worden; de gouverneur Simon
van der Stel gaf aan deze groep
„swart vrij burghers" land om zich te
vestigen. Huwelijken tussen blanken en
zwarten kwamen voor. (Nu zijn huwe
lijken tussen blanken en gekleurden
verboden; concubinaat en zelfs elk ge
slachtelijk contact is strafbaar). Maar
bij het opdringen naar het Noorden, op
zoek naar weidegronden, kwajnen de
blanke kolonisten in botsing met de
Kaffers en de Bantoes. De Bosjesman
nen werden vogelvrij verklaard; ieder
mocht ze neerschieten. De Bantoe-
stam Makapan werd in 1854 koelbloe
dig uitgemoord. Na de Grote Trek was
er" een bloeiende handel in Bosjesman
en Bantoe-kinderen om ze als slaven
op te leiden.
Onchristelijk
Zeer eigenaardig voor de Zuidafri
kaansè Boerenmentaliteit is de ontwik
keling van het aanvankelijke gelóofson-
derscheid tot de huidige rassenschei
ding. Het idee, dat het zuivere geloof
een voorrecht is van een uitverkoren
ras, is typisch voor de Zuid-Afrikaner.
Dit besef van religieuze bevoorrechting
heeft echter steeds meer materiële vor
men aangenomen. De blanke Christen
was eens beschermheer, maar is
geworden tot exploitant van de zwarte
heiden. De Calvinistische leer van de
uitverkiezing begunstigde, in hoge mate;
deze onverzoenlijke houding; er bestaat
zelfs nu nog een groep in de Neder
duits Gereformeerde Kerk, die meent,
dat de Hottentotten directe afstamme
lingen zijn van het vervloekte ras van
Ham, en dus „ter dienstbaarheid en
mishandeling door den almagtigen God
zijn gedoemd". Dit bekrompen (en in
wezen natuurlijk zeer on-Christelijke)
exclusivisme heeft op den duur er toe
geleid, dat voor de blanke Afrikaner
Christendom, een witte huid en rassen-
superioriteit vanzelfsprekend bij elkan
der hoorden. Evenzo werden heiden
dom, een zwarte huid en minderwaar
dig ras voor goed geassocieerd.
Tengevolge van de omstandigheid,
dat van het begin af de Zuidafrikaan-
se economie was gebaseerd op sla
venarbeid, hebben de Afrikaners een
geringe dunk van eenvoudige handen
arbeid. Zij hebben het harde werk
op de velden en in de mijnen altijd
beschouwd als de natuurlijke bezig
heid van het zwarte slaven-ras. En
al is de slavernij officieel in 1834 op
geheven, er bestaat nog altijd het on
derscheid tussen Kaffer-werk en be
schaafde arbeid. Dit onderscheid
werd wettelijk bekrachtigd door de
Mine and Works Act van 1921, die
de geschoolde, hogere functies in de
mijnen reserveert voor de blanken.
Hiermee wordt echter geïmpliceerd,
dat de zwarte arbeidskrachten on
misbaar zijn voor het ruwe, onge
schoolde werk.
Aan de Bantoe wordt voorgehouden,
dat de „apartheid" moet dienen om
hem, binnen de hem toegewezen ge
bieden, een menswaardig bestaan te
bezorgen. Maar tegelijk gaat het pro
ces van de econopiische integratie van
blank en zwart steeds verder. In 1953
werkten 421.000 inlanders in de mijnen
tegen slechts 60.000 blanken. De blan
ke heersers komen er rond voor uit,
dat een complete verwijdering van de
zwarte arbeidskrachten ongewenst is
voor de Zuidafrikaansè staatshuishou
ding; zo werd het gezegd door Malan
in 1950, door Verwoerd in 1951, door
Strtjdom in 1954. Dit geeft bij de Ban
toes grote verbittering en minachting
jegens de hypocritische dubbelzinnige
apartheids-doctrine, daar zij zien dat
deze slechts het eigenbelang van de
blanken dient. (Het listige woord van
Karl Marx „Die Idee blamierte sich
immer wo sie von dem Interesse un-
terschieden war" wordt hier weer pijn
lijk bewaarheid, v. E.) De opbouw van
de Bantoe-reservaten, die door de
apartheidswetten van de laatste jaren
was voorgeschreven, heeft sinds 1948
vrijwel geen voortgang meer gemaakt.
Van het voorgespiegelde politieke zelf-
bestemmingsrecht van de Bantoes bin
nen hun eigen reservaten komt weinig
terecht, want altijd blijft de Zuidafri
kaansè regering het oppertoezicht hou
den: ook worden de Bantoes zoveel mo
gelijk in machteloze ondergroeperingen
verdeeld.
Een interessante beschouwing geeft
dr Crijns over wat hij noemt de „Afri
kaanse mythe". Hieronder verstaat hij
een aantal begrippen en voorstellingen
rondom historische feiten, waardoor
collectieve tendenzen, in casu rassen
vooroordeel, gerechtvaardigd worden.
De Zuid-Afrikaner is zeer gehecht aan
zjjn geschiedenis. Zijn historische her
inneringen zijn zeer emotioneel bela
den: de moord op Retief door de ver
raderlijke Dingaan, de slag by Bloed
rivier. de Grote Trek en andere grote
historische feiten worden nog steeds
herdacht als bewijzen van blank hel
dendom en zwarte laaghartigheid.
Jaarlijkse festiviteiten waarop vooraan
staande Afrikaanse figuren in grote en
kleine plaatsen heftige redevoeringen
houden, moeten deze mythe In leven
houden. Hierdoor ontstaat een soort
van „historische transfer": door de te
genwoordige zwarte bevolking te iden
tificeren met de zwarte vijand van vroe
ger houdt de blanke Afrikaner een ob
soleet. onreëel, allang overleefd beeld
van de inlander in stand. Zo zelde dr.
Hertzog, minister van Post en Tele
graaf, het nog in 1958: De geskiedenis
van Suid-Afrika herhaalt sig 6elf
steeds, want de vijanden van onze voor
vaderen voor de Grote Trek zijn nog
onze vijanden van de huidige dag."
Het is tegen deze sociale en psycho
logische achtergrond, dat de anachro
nistische apartheidspolitiek en de har
de, bevooroordeelde mentaliteit van de
Zuid-Afrikaners kan begrepen worden.
Uit de enquête onder een groep van
119 jonge Bantoe-intellectuelen, waarop
dr. Crijns zijn studie voornamelijk ba
seerde, zijn, onder meer, twee aspec
ten verontrustend scherp naar voren
gekomen: dat de overheersende ge
zindheid van het zwarte bevolkingsdeel
jegens de blanken er een is van wrok
en vijandschap, en dat ook zij die an
ders willen zich de doorbreking van de
huidige gespannen toestand niet anders
kunnen voorstellen dan door bloedig
geweld. De Zuid-Afrikaners zjjn echter
blind voor de sombere toekomst van
hun land, want zij kijken achteruit,
minachten de gevoelens en verlangens
van de zwarte rassen, beschouwen
zichzelf als een uitverkoren groep van
heersers, en worden door hun nationa
le mythologie en hun predestinatie
complex gevrijwaard tegen schuldgevoe
lens. Daarom worden zij niet geschokt
door parallellen met andere rassen
discriminaties in de wereld, noch door
protesten van V.N.-instanties.
Het proefschrift van dr. Crijns is in
het Engels geschreven.
Drs. H. van Eeden
A. G. J. Crijns
Race relations and race attitudes in
South Africa.
Uttg. Janssen, Nijmegen, 1959.
DEN HAAG, 22 jan. De Franse
autoriteiten hebben opnieuw een con
tingent van 10.000 ton appelen beschik
baar gesteld voor invoer uit de E.E.G.
landen. Dat betekent dat de uitvoer
van appelen ook uit ons land naar
Frankrijk voortgang kan vinden. En
kele maanden geleden heeft Frankrijk
een contingent van 20.000 ton voor de
invoer van appelen uit de E.E.G. lan
den beschikbaar gesteld. Dat was thans
grotendeels uitgeput.
(Van onze correspondent in Bonn)
BONN, 22 jan. Gedurende de cam-
pagne-1959, waarin de tabakoogst-1958
werd verkocht, zijn op de Bremense
markt voor Indonesische tabakken cir
ca. 135.000 balen verkocht, de waarde
daarvan bedroeg bijna 150 miljoen
mark. Aldus de laatste „onderhandse"
cijfers, die beschikbaar zijn.
De op fifty-fifty basis door een zes
tal Bremense tabaksmakelaars en de
Indonesische regering gestichte
„Deutsch—Indonesische Tabakshandel-
gesellschaft", die de tabaksinschrijvin
gen organiseerden verhandelden zelf
rond 62.000 balen tabak met een waar
de van lio miljoen mark. Blijkbaar re
serveerden zij voor zichzelf de waarde
volle en zo heftig gerechtelijk omstre
den Sumatra-tabak: 22.5Q0 der ver
kochte balen waren Sumatratabak,
een waarde van 40 miljoen mark.
Enkele Bremense tabaksexpefts ver
toeven op het ogenblik in Indonesië
V0Pr besprekingen met de „P.P.N.-Ba-
ru (het Indonesische beheersinstituut
voor de geconfiskeerde Nederlandse
cunuurondernemingen) over de cam-
pagne-1960 (de verkoop van de Java-
enbiimat ra-oogsten 1959)
j ?n o.m. inlichtingen inwinnen
a te verwachten tabak-versche
pingen, waarvan de eerste reeds in
awab Deli klaar ligt voor verzen
ding per einde .januari. De Bremense
auri verachten in 1960 rond
30.000 balen Sumatratabak oogst-1959
te zullen kunnen aanbieden. De om
vang van de Java-oogst staat nog niet
vast. De kwaliteit schijnt minder te
zijn, aangezien op Java de tabak onder
de droogte heeft geleden.
Bij dit bord is een iele joon aanwezig.
Draait Unummer- 163 dan krijgt U
alle informaties over de berijdbaar
beid van de wegen.
Draait Unummer 11 dan krijgt U
de hulpdienst voor automobilisten
aan de lijn
KNAC-tJéEl
Naar de KNAC bericht heeft Zwitser
land nieuwe verkeersborden ingesteld.
Bij ongunstig weer zullen bepaalde we
gen in Zwitserland slechts met sneeuw
kettingen of met speciale winterhanden
bereden mogen worden. Deze wegen
hebben een speciale aanduiding, zie af
beelding. Ook de wegen waar men a l-
le en met sneeuwkettingen mag rijden
bezitten een eigen verkeersbord, zie te
kening. De kleuren waarin deze borden
zijn uitgevoerd zijn: blauw, zwart en wit.
Het is wel duidelijk dat het in het be
lang van het verkeer is, goed op deze
voorschriften te letten.
Een speciaal bord, met als afbeelding
een telefoon, geeft aan dat op dat punt
een telefoon aanwezig is. Als men pech
heeft, hulp zoekt of informaties wenst
over de berijdbaarheid van de wegen,
dan kan men hier bellen. Het nummer
163 geeft alle gewenste informaties over
de toestand van de wegen, het nummer
11 kunt u draaien als u pech heeft of
hulp wenst. Deze telefoonnummers kun
nen in heel Zwitserland gedraaid wor
den.
Speciale banden voorde winher of
sneeuwkettingen zijn verplicht-.
m
Sneeuwkettingen zijn verplicht
Kleur van de borden; blauw, wit en
zwai t
KNAC-fcgli)
ECHT, 22 jan. De 34-jarige E.
Meyer uit Echt is gisteren verongelukt
bü rangeerwerkzaamheden op de spoor-
emplacementen van de staatsmijn
„Maurits". Hij raakte tussen twee bum
pers bekneld en werd doodgedrukt. Hij
was gehuwd en vader van twee kinde
ren.
WIERINGERMEER, 21 jan. In
Slootdorp is de 9-jarige G. van der Pal
op de verkeersweg nabij de Koningin
Emmahoeve dodelijk verongelukt, toen
j hij onder een bestelauto geraakte.
ROME, 22 jan. Zondagmiddag zal
in de aartsbasiliek van St. Jan van La-
teranen, de -athedrale kerk van de
bisschop van Rome, de openingszitting
plaats hebben van de diocesane syno
de. Paus Joannes XXIII heeft, sinds
hij een jaar geleden zijn voornemen
bekend maakte om een synode in zijn
bisdom bijeen te roepen en later een
algemene kerkvergadering, niet nagela
ten Romeinen en niet-Romeinen te vra
gen om te bidden voor het welslagen
van deze twee bijeenkomsten. Het of
ficiële schrijven, waarin de paus, als
geestelijk hoofd van zijn bisdom, de
synode bijeenroept, geeft als doel hier
van aan, dat „liet katholieke geloof
steeds meer bloeie ook tot voorbeeld
van anderen; dat de christelijke zeden
een heilzame uitgroei krijgen en tenslot
te dat de tucht van clerus en volk,
immers beter aangepast aan de eisen
van de tijd, versterkt worde". De sy
node zal tot 31 J auari duren en na de
solemnele opening gehouden worden in
het Vaticaan. De slotzitting vindt in de
St. Pieter plaats. Tot bijwoning zijn
uitgenodigd alle te Rome verblijvende
kardinalen, bisschoppen en kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders en voorts,
naar het kerkelijk wetboek het voor
schrijft, de leden van de synodale com
missie en ondercommissies en wel
geteld 26 andere categorieën van
WASHINGTON, 21 jan. (U.P.I.)
De Amerikaanse federale recherche,
het F.B.I., heeft dr. Robert V. Spears,
de man op de achtergrond bij het raad
sel van het vliegtuig, dat in november
vorig jaar met 36 passagiers en een
bemanning van zes koppen in de Golf
van Mexico neerstortte, in een motel
te Phoenix, in de staat Arizona, ge
arresteerd.. Spears, die 65 jaar is, had
zich daar als George Rhodes laten in
schrijven. Spears had. voor het ramp
vliegtuig vertrok, een zeer grote le
vensverzekering afgesloten. Hij stond
op de passagierslijst van het vliegtuig.
Ten tijde van de ramp was er tegen
dr. Spears een dagvaarding ingebracht
terzake van twee gevallen van abortus,
maar de man was, tegen een cautie
van 10.000 gulden, op erewoord vrijge
laten.
Na het ongeval werd aangenomen
dat hij de dood gevonden had. Van de
42 inzittenden van het vliegtuig werden
slechts zes lijken geborgen en van het
toestel kon men eveneens weinig aan
de oppervlakte brengen. Het F.B.I. heeft
dr. Spears nu verhoord over zijn ver
band tot de vliegtuigramp. De recherche
vermoedt dat hij een „helper" zijn
plaats in het toestel heeft laten inne
men, wetend dat een bom, door hem
zelf aangebracht, het vliegtuig zou
doen verongelukken. Een en ander zou
voor dr. Spears een kans hebben opge
leverd om uit de wereld te verdwijnen
en een nieuw leven te beginnen. Dr.
Spears wordt voorlopig nog niet op
vrije voeten gesteld.
ALPHEN AAN DEN RIJN, 21 jan.
De 60-jarige gehuwde huisschildersbaas
H. M. van Keeken is van het dak ge
vallen en korte tijd daarna overleden.
De schilder was bezig met het inzetten
van een nieuwe ruit in een dakkapel,
waarbij hij vermoedelijk is uitgegleden.
Verenigde Staten De Amerikaanse
minister voor het leger, Brucker, heeft
verklaard niet te geloven in de inkrim
ping van de Russische strijdkrachten,
die door de Sovjet-premier Khroesjtsjev
is aangekondigd. De minister deelde dit
mee op een bijeenkomst van de Senaats
commissie voor de strijdkrachten.
(A.F.P.).
geestelijken, te weten allen in persoon
of in afvaardiging die in de meest uit
gebreide zin een rol spelen in de ziel
zorg.
Herhaaldelijk is van de kansels de
gelovigen van Rome gewezen op het
belang van dit diocesane concilie. De
laatste week voor de aanvang ervan
zijn in verscheidene kerken en in het
bijzonder in de basiliek van Santa Ma
ria Maggiore plechtige H. Diensten ge
weest. Voorgeschreven is, dat op 22,
23 en 24 januari alle klokken van de
kerken van Rome des morgens, des
middags en des avonds gedurende
vijf minuten geluid worden. De paus
zelf zal op 28 en 29 januari des mid
dags om vie. uur in de kerk van St.
Ignatius alle seminaristen en alle vrou
welijke religieuzen van Rome over het
belang van de synode spreken.
Uiteraard zijn de plechtige zittingen
van de synode slechts aan de voor
naamste punten gewijd en deze zittin
gen hebben vooral een plechtig karak
ter. Het eigenlijke werk is reeds ge
daan in de maandenlange vergaderin
gen van de sy odale commissie en on
dercommissies. Uit deze arbeid zijn
richtlijnen te voorschijn gekomen, na
genoeg 800 in getal. Na afloop der
synode zullen deze gepubliceerd wor
den. Het is vooralsnog niet doenlijk uit
de berichten en uitlatingen over deze
richtlijnen, zich "óór de publikatie van
het geheel een beeld te vormen van alle
maatregelen, welke de paus doorge
voerd wil zien in zijn diocees. Want
slechts het totale overzicht kan een in
druk geven r n de studies en de be
sluiten der synode. De verhalen, die
tot heden de 'ronde doen, werpen zich
vooral op uit hun verband gerukte
details, als haardracht en tonsuur
der priesters, hun togen, hoeden, even
tuele motorscooters en duur der pre
dikaties. De besluiten en voorschriften
van de synode zullen ook in de volks
taal, in het Italiaans, uitgegeven wor
den op aanwijzing van de paus, opdat
iedereen zal kunnen zien in het geheel
en in de onderdelen welke regels en
praktijken nodig en nuttig geoordeeld
werden voor de bloei van het geloof in
het Romeinse diocees.
DEN HAAG, 21 jan. De studie
commissie van het Produktschap
voor Vis en Visprodukten meent, dat
de kleinhandel niet moet worden toe
gelaten op de verse vis- en haring-
afslag in IJmuiden en de gezouten
haringafslagen in Scheveningen,
IJmuiden, Katwijk en Vlaardingen,
omdat deze als groothandelsafslagen
moeten worden beschouwd. De com
missie wil de kleinhandel wel toe
laten op de andere afslagen. Hier
voor Is een ontwerpregeling inge
diend, die eventueel 1 april zal in
gaan.
Tijdens de behandeling van het rap
port van de studiecommissie in de
openbare bestuursvergadering van het
Produktschap voor Vis en Visproduk
ten merkte de heer Roos op, dat door
deze regeling een grote groep van
kleinhandelaren teleurgesteld zou wor
den. De voorzitter stelde, dat de com
missie zo objectief mogelijk deze kwes
tie had onderzocht en tot de slotsom
was gekomen, dat deze regeling in het
algemeen belang dient. Hij had begrip
voor de teleurstelling van de kleinhan
delaren en gaf de heer Roos de verze
kering, dat indien nodig in de
toekomst wijzigingen zouden kunnen
worden aangebracht.
Voorts werd vastgesteld, dat voort
aan de naam „nieuwe haring" van
september tot het tijdstip waarop de
eerste gezouten haring van de nieuwe
teelt wordt aangevoerd, dus mei, niet
mag worden gebruikt. Bij de oude re
geling was dit niet toegestaan van ja
nuari tot mei.
Advertentie
Laat juist in deze
maanden Uw tuin
verzorgen.
Straks als het
voorjaar is ziet
U daarvan hét
fleurige resultaat!
(Van onze Haagse redactie) teontvanger. Het gezin, waarvan vier
I zoons niet thuis zijn en de vader in een
DEN HAAG, 21 jan. voor de pre- inrichting zit, kwam uit een krotwo-
sident van de rechtbank heeft vanmor- rung. Direct nadat het de woning ver
gen een kort geding gediend, dat aan
hangig is gemaakt door een inwoner
van Noordwijkerhout, die in deze ge
meente n twintigtal huizen bezit.
Toen een van deze huizen vorig jaar
vrijkwam, omdat de bewoners een
gezin met vijf kinderen verhuisden
naar een ruimere woning was daar ille
gaal een gezin met twaalf kinderen in
getrokken. De huiseigenaar maakte de
ze onrechtmatige occupatie in kort ge
ding aanhangig bij de rechtbank en
werd in het gelijk gesteld. Voor het ont-
ruimingsvonnis echter ten uitvoer kon
worden gelegd vorderde de gemeente
Noordwijkerhout het huis ten gunste
van de illegale bewoners
Mevrouw mr. D. E. J. Schaffer, die
voor de gemeente pleitte meende dat
de huiseigenaar tegen de huidige be
woners geen bezwaar zou hebben ge
had, doch alleen zijn financiële belan
gen gewaarborgd wilde zien. Dit was
volgens haar al gebeurd. De huurpen
ningen werden bewaard bij de gemeen-
Advertentie
KORTENAERKADE 1,'S-GRAVENHAGE. BIJKANTOREN: AMSTERDAM, ARNHEM, EINDHOVEN,'S-GRAVENHAGE, GRONINGEN, ROTTERDAM, UTRECHT
De reputaties van de drie en dertig
mannen die vóór Eisenhower pre
sident zijn geweest van de Ver
enigde Staten lopen nog al uiteen. Abra
ham Lincoln, de zestiende president, is
voor de meeste Amerikanen de groot
ste figuur uit de nationale geschiedenis.
Er zijn bijna tweeduizend boeken over
hem geschreven, en dag in dag uit
wordt het indrukwekkende Lincoln Mo
nument in Washington door talloze
Amerikaanse touristen bezocht. Hoewel
Lincoln een republikein was, staat zijn
naam op het ogenblik bij de leiders
van beide partijen hoog in aanzien.
Daarentegen hebben zelfs de Democra
ten bitter weinig respect voor de ma
nier waarop de Democraat James Bu
chanan, Lincolns voorganger, zijn taak
als president heeft vervuld, en de Re
publikeinen zijn niet bijster trots op de
Republikeinse presidenten Warren G.
Harding en Calvin Coolidge, die na
Woodrow Wilson en voor Herbert Hoo
ver in het Witte
Huis zetelden. Typi-
CpJiq TrnnrKoolrlotr
sche voorbeelden
van presidenten, die
door de ene partij
als grote historische
figuren worden be
schouwd en die door
de andere partij
verguisd plegen te worden, zijn Franklin
D. Roosevelt en Harry S. Truman, die
beiden eigenlijk alleen in hun eigen
Democratische kamp goed staan aan
geschreven.
Hoewel de Amerikaanse grondwet
voorschrijft, wat er van een president
verwacht moet worden, leent het ambt
zich voor zeer verscheidene interpreta
ties. Degene, die het ambt op een ze
ker ogenblik bekleedt, kan er van
maken wat hij wil. Amerika is nu al
gedurende zeven jaar gewend aan
Eisenhowers opvatting van het presi
dentschap, en ongetwijfeld zullen vele
jeugdige Amerikanen geneigd zijn de
functie te vereenzelvigen met de ma
nier waarop de tegenwoordige presi
dent die functie ziet. Maar de ouaeren,
die levendige herinneringen hebben aan
de regeringsperioden van F. D. R. en
Truman, weten dat het ook heel anders
kan, al zullen zij, al naargelang hun
politieke gezindheid van mening ver
schillen over de meest verkieselijke uit
leg van de presidentiele taak.
Vóór de Republikein Eisenhower in
1953 het Witte Huis betrad, was Ame
rika gedurende twintig jaar door De
mocratische presidenten bestuurd,
maar de geweldige verandering die het
presidentschap zeven jaar geleden on
derging werd niet alleen veroorzaakt
door het feit, dat het ambt in handen
kwam van een andere partij: het aan
zienlijke verschil in karakter tussen
Eisenhower en Truman heeft misschien
wel vooral de grote ommekeer be
paald.
John F. Kennedy, een Democratische
senator uit Massachusetts, heeft heel
wat meer bewondering voor Tru
man dan voor Eisenhower. De 42-jarige
Kennedy heeft onlangs officieel laten
weten, dat hij in juli op de conventie
van zijn partij benoemd hoopt te wor
den tot candidaat voor he: president
schap. Hij beseft, dat er in bepaalde
kringen vooral twee bezwaren tegen
hem gemaakt worden. Sommige men
sen vinden hem te jong en anderen
vrezen, dat zijn geloofsovertuiging hem
in moeilijkheden zal brengen met zijn
constitutionele taak: hij is namelijk ka
tholiek. Wat het eerste punt betreft,
kan Kennedy opmerken, dat de man.
die practisch zeker de Republikeinse
candidaat voor het presidentschap zal
worden, Richard Nixon, ook pas 46
jaar oud is, en op de bezwaren tegen
zijn religie is de senator uit Massachu
setts uitvoerig ingegaan. Hoewel Ame
rika nog nooit een katholieke presi
dent heeft gehad, ziet Kennedy niet
in waarom hij niet de eerste zou zijn.
Hij heeft uitdrukkelijk verklaard, dat
hij de grondwet volledig zal eerbiedigen
en dat hij de scheiding van Kerk en
Staat zonder reserve aanvaardt. Hij
vindt, dat zjn geloofsovertuiging geen
strijdvraag kan zijn bij de komende
verkiezingscampagne, zoals men m net
verleden in het algemeen ook geen
moeilijkheden heeft gemaakt over de
diverse protestantse geloofsovertuigin
gen van de presidenten die AmeriKa
tot nog toe gehad heeft.
De eigenlijke campagne voor de pre
sidentsverkiezingen van 8 november
aanstaande begint pas in juli, als de
beide partijen op hun conventies hun
candidaten hebben aangewezen. Maar
het voorspel van de campagne heeft
reeds een aanvang gen0"1®"- X>lc®"Pr.f
sident Nixon hoeft zich tot de Republi
keinse conventie niet druk te maken,
omdat hij binnen zijn eigen partij geen
concurrentie heeft te duchten, sinds de
Republikeinse gouverneur van de staat
New York, Nelson Rockefeller, zich uit
de strijd heeft teruggetrokken Maar
Kennedy moet de strijd aanbinden met
niet minder dan vier bestaande of po
tentiële rivalen. Behalve Adlai Steven
son zijn dit de senatoren: Humphrey,
Symington en Johnson. Hij weet, dat
hij de halve finale van juli nooit zal
halen, als hij de wedloop niet vroeg
begint Zijn kansen binnen de Demo
cratische partij staan er op het ogen
blik niet slecht voor. Uit een recent
opinie-onderzoek blijkt, dat hij zich in
een grote populariteit kan verheugen.
Maar hij weet, dat hij niet te vroeg
moet juichen en dat het er nog heel
heet aan toe kan gaan voor de Demo
craten hun definitieve keus zullen heb
ben bepaald.
■nnedy heeft vorige week donder
dag een uitstekende beurt ge
maakt met een redevoering voor
de Nationale Persclub in Washington.
Hij heeft zijn toehoorders verteld, wat
zhn opvatting is van het presidentschap
en hij liet duidelijk uitkomen, dat zijn
visie op dit ambt wel heel veel ver
schilt van die van president Eisenho
wer. Kennedy zou jje hoogste functie
in het land willen vervullen op de ma
nier waarop Lincoln, Jackson, de twee
Roosevelts en Truman dit hebben ge
daan. Hij geeft te verstaan, dat er zijns
inziens van Eisenhower te weinig ini
tiatief is uitgegaan, en dat de tegen
woordige president van Amerika te
kort is geschoten als leider van de uit
voerende macht. De bevoegdheden, die
de „Chief Executive" in het Ameri
kaanse staatkundige stelsel heeft, wor
den volgensKennedy, op het ogenblik
lang niet ten volle gebruikt. Hij wijst
er ook op, dat een president een krach
tig leider van zijn partij moet zijn, en
hij heeft weinig respect voor de gerin
ge belangstelling, die Eisenhower in
zijn hart voor de politiek koestert. „Als
een president het leiderschap van zijn
partü verwaarloost, dan verzwakt hij
niet alleen de politieke partü als werk
tuig van het democratische proces; hij
brengt dan ook het democratische pro
ces zelf een slag toe". In dit verband
herinnert Kennedy aan de intense be
langstelling die een zo nationaal den
kende figuur als Lincoln voor de poli
tiek koesterde.
In de ogen van Kennedy is Eisenho
wer een president van het geringe for
maat van Buchanan, Taft, Harding en
Coolidge. De enator zegt dat niet met
even zoveel woorden, maar de toespe
lingen zijn niet mis te verstaan.
„Voor de komende presidentiële
ambtstermijn", aldus Kennedy, „willen
de mensen een krachtige strüder voor
het nationaal belang, geen passieve
makelaar voor tegenstrijdige particu
liere belangen. Zü wensen een man,
die in staat is om op te treden als de
opperbevelhebber van de grote allian
tie en niet slechts een boekhouder die
gelooft, dat zün werk gedaan is als de
cüfers op zijn balans kloppen. Zü eisen
dat hü het hoofd is van een verant-
woordelüke partü, en dat hü niet zo
ver boven de politiek uit stügt, dat hü
onzichtbaar wordt, een man die de wet
geving vorm geeft en die er voor vecht,
en niet iemand die achteloos toekükt
hjj de wetgevende procedure."
Kennedy heeft zich büzonder scherp
uitgedrukt, en ook al is hü wel erg kras
in zijn indirecte veroordeling van Eisen
hower, hü heeft in ieder geval een fris
en krachtig geluid laten horen. Men
leest de volledige tekst van zün rede
voering, zoals die door de New York
Times werd afgedrukt, geboeid uit,
omdat hier een man aan het woord is,
die zü" denkbeelden onder woorden
weet te brengen in een van veel erudi
tie en „esprit" getuigende vorm.
laten had om in het leegstaande huis
te trekken, had een aantal jongens gro
te gaten in de muren geslagen, waar
door de woning volkomen onbewoon
baar werd. De gemeente werd voor een
voldongen feit gesteld, aldus de pleit-
ster. Als het gezin uit de nieuwe wo
ning zou worden gezet, zou het onder
de Dlote hemel moeten slapen.
Mr. H. R. M. Kranenburg, die pleit
te voor de huiseigenaar, beschuldigde
de gemeente van samenspanning met
het gezin. Zij had volgens mr. Kranen
burg de onrechtmatige occupatie van
de woning niet belet en bovendien niet
verhinderd, dat de krotwoning onher
stelbaar door leden van het gezin of
anderen werd vernield. Hij stelde, dat
de gemeente niet kon vorderen op
grond van doelmatige woonruimtever
deling, omdat het betrokken huis reeds
te klein was voor een gezin met vijf
kinderen. De pleiter eiste nietigverkla
ring van de vordering van de gemeen
te Noordwijkerhout. Uitspraak 28
januari.
DEN HAAG, 21 jan. De procureur-
generaal bij het gerechtshof heeft giste
ren een gevangenisstraf geëist van
twee jaar met aftrek (dat is verdubbe
ling van de straf, die de rechtbank op
legde), tegen een 44-jarige Oostenrijker,
thans verblüf houdende in het buiten-
ltuid, doch vroeger woonachtig te Was
senaar.
Aan hem wordt ten laste gelegd, dat
hij in 1952 als directeur-generaal van de
N.V. „Teclinochemie" het aandelenka
pitaal van deze onderneming heeft ver
duisterd. De Oostenrijker richtte deze
firma, die in Rucphen een springstof
fenfabriek zou bouwen, op in samen
werking met kapitaalkrachtige Neder-
andse particulieren, die als aandeel
houders het geld fourneerden. In zijn
functie van directeur kocht hij met het
geld van de N.V. voor f 182.000.- aan
versleten en onbruikbare machine
rieën. Het bleek dat de directeur ze
had gekocht van een N.V., waarvan hij
zelf de eigenaar was. De machines
hadden niet meer dan 9.800 Zwitserse
francs gekost.
Het onderzoek van de ryksrecherche
heeft zich uitgestrekt tot in Linz, waar
de firma gevestigd is, die de machines
oorspronkelük had geleverd. De direc
teur kon vandaag niet gehoord worden,
aangezien hij weigert naar ons land te
rug te komen. De Nederlandse justitie
heeft al enige keren tevergeefs ge
tracht zün uitlevering te bewerkstelli
gen. Het hof zal 3 februari arrest wij
zen.
NIJMEGEN, 22 jan. De recherche
heeft gisteren een 22-jarige winkeljuf
frouw aangehouden, die er van wordt
verdacht in een groot zuivelbedrijf in
de binnenstad in minder dan acht
maanden ƒ8.000 te hebben verduisterd.
Het meisje heeft een volledige beken
tenis afgelegd. Een bedrag van ƒ4.000
kon nog in beslag worden genomen.
