ff!
P!
ter
tl
P
Frans parlement in speciale
zitting bijeen
«ss?
wöS
H
u
Harde maatregelen van
De Gaulle verwacht
GESPREK MET EEN INDONESIËR
O
Éj)
me
wan
fcffï
zin)
I
de S
Goud en silver
Staking bij ondergrondse in
Londen ontwricht verkeer
I f-K'
m
Uiterst rechts complot in
Frankrijk ontdekt
Voor de liquidatie van Algierse drama
-en zuivering
m
noodzakelijk
K&-J
[in* t
k
i
\ev
Pi
Duitsland is nog
50 min dollar aan
joden schuldig
Franse geheime politie verhindert
vorming van ondergrondse beweging
;keö{
ak
us
I
eerv!
My fair lady
r- mm
Via afgeluisterde telefoongesprekken
DINSDAG 2 FEBRUARI 1960
PAGINA
i het «Ij
,n sp*)%
mdsev
aant%
n rooi»
t IS- j!
um
le P°S
kroniek
oor
van J°*j
aden V\
voor*
an%'
aan i0l
jssen®,
;ezelli|.
;ebra$
.ot
'ubl^
ernS°J
hier
4
'anJ
e\(
var^fi
ind e'l
irn»,
uit«r
et i
Amsterdam, jan.
Teleurstelling over de
aanhoudende geschillen
Terschellinger zeelui verzekerd in de „Buul Oudsfe
fonds van het land Jaarvergadering met „warme ketel
Kleine mannequin in kunstvezel
s 3
<J -
W -
i
m i
Zwart tafelzilver
onétt*6
-rtdien
werW
ïciigste
^ee'CMW*
lOlabl.'3^
g m j.
ld oni';
binsofl
jindpri^
«daan
tor de
Raad
ike
kara*$
duid <$j«
le A1
4ië). „O
me"®!)
^eroep.,)
eze "I
helJoi
i en v r
).a.
as
et verzet van de ultra's in Algerije
is gebroken zonder dat het tot een
v. gewapend conflict is gekomen.
et een zucht van verlichting heeft
dmv. 'n Frankrijk, en in alle landen
J "et met Frankrijk goed menen, ken-
his
Senomen van h>et bericht, dat de op-
steld 'jf
orwa^
ctie.
- Tijd?'
i iem^
is OlM
[ij m»1
ien te|
reac;
m. We'
hij K
larna
ier ei? r
[et Sc%
bekeni.
braak
o*_ ■HVl_ .HP
~»hd op onbloedige wijze is geëindigd,
"en president De Gaulle vrijdagavond
dn waarschuwend woord had gespro-
dn 1, kon noS niemand voorspellen hoe
"eweging van Lagaillarde en Ortiz
|®"quideerd zou worden. De Gaulle had
ff. ®6d„Ik verzoek eenieder mij te
om!^en". maar hij had daar direct de
"heilspellende woorden op laten vol-
doii ..Ongeacht wat er gebeurt". Uit
j hele toon van de rede van de presi-
2®ht bleek duidelijk, dat hij zo nodig
u'hstische maatregelen zou nemen. Ook
Jet feit dat hij voor zijn televisie-optre-
t®h zijn generaalsuniform had aange
bakken, was niet zonder betekenis. Bet
door dit krachtige optreden, dat de
Pstandelingen tenslotte tot bezinning
"wainen, al bleven hun leiders tot kort
•oor het einde nog opruiende taal uit-
?:aan. De afloop van dit Algerijnse dra-
•"a zou men bijna komisch kunnen noe-
als de hele affaire niet tot zulke
"'ep-tragische gevolgen had kunnen lei-
S,®h als die afloop anders was geweest.
is het niet diep bedroevend, dat
'wee zulke volslagen onverantwoordelij-
Personen als Lagaillarde en Ortiz
gedurende ruim een week de hele Fran-
?e natie in een ernstige crisistoestand
"ebben kunnen brengen? Dit tweetal
•ormde geen partij voor een man van
fjet formaat van De Gaulle. Maar zij
"ebben het geduld van de president van
•rankrijk toch maar tot het uiterste op
Pe proef gesteld. De Gaulle heeft een
bewonderenswaardige zelfbeheersing aan
~e dag gelegd. Toen hem op het
"inde van de vorige week duidelijk was,
Q"t het leger in Algerije tenslotte in
overgrote meerderheid zijn bevelen zou
opvolgen, was het voor hem militair
gesproken een kleinigheid geweest
°m de sehertsvesting in Algiers te doen
"Pruimen. Maar De Gaulle heeft ook na
vrijdag nog niet direct tot gewelddadige
hjaatregelen willen overgaan, omdat hij
hiteindelijk vertrouwde op het gezonde
verstand van de opstandige „colons" en
hiilitairen. Zijn vertrouwen isniet be
schaamd geworden. Het prestige van de
President is versterkt door de ontwikke
lingen van de laatste dagen. Dit ver
strekte prestige zal hen n uin staat stel
len enige scherpe conclusies te trekken
uit de recente gebeurtenissen in Alge
rije.
bei.
n een gezonde democratische staat
mag het niet voorkomen, dat hoge
omcieren zich verzetten tegen hel
-eia van hun regering. De strijdkrach-
'eh moeten zich oeperken tot het uit
voeren van de taak die hun door de ci
viele overheid wordt opgelegd. Een op
treden als dat van de parachutistenge
neraal Massu is ongehoord. Het was
tenslotte zijn verklaring tegenover een
Verslaggever van de Süddeutsche Zei-
f
BUITENLANDSE
ov0reefl,
en a ui"
t onde*'
pdat
ipleeg1
tung, waardoor op
18 januari de lont
werd aangesto
ken, die in het ex
plosieve Algiers
een verschrikke
lijke ontploffing
had kunnen ver-
je 1 oorzaken. De Gaul-
kruu it de lont nog bijtijds van het
be« vht kunnen wegrukken, maar de
lrjr. heffing van Massu zou niet beperkt
bJaf» blijven tot een eenvoudige over-
Hot b!» naar een ander commando.
I Franse leger, en vooral het Franse
uger in Algerije, zal drastisch gezuiverd
hoeten worden van onbetrouwbare ele-
,oe.n.;fn' zel£s de hoogste militaire ge-
;!ï8.?r 'n Algerije, generaal Challe,
j" 9S.cri®ls weinig begrip getoond
Voor de situatie Vorige week donder
dag verklaarde hij immers nog, dat de
- ranse troepen in Algerije waren om er-
Voor te zorgen dat Algerije Frans zou
"lijven, terwijl hij toch beter kon weten.
Rij werd de volgende dag dan ook feite
lijk door de Gaulle gecorrigeerd, toen
be president verklaarde dat het Fran
se leger in Algerije tot taak had om de
"fogeiijkheid te scheppen voor een re
ferendum in oprechte vrijheid. Chalies
verklaring was niet in overeenstemming
Ufet het door De Gaulle reeds vorig jaar
yerkondigde principe van zelfbeschik
king voor de Algerijnse bevolking. Kan
"alle nog gehandhaafd blijven?
ts
va»
in
daWÖ
van
p
LtS
de
z° "j
tr
bor,
;tie j
aar ook het burgerlijke bestuurs
apparaat zal een zuivering moe
ten ondergaan, en wel tot in de
hoogste regionen.. Michel Debré, die
t?rmeel nog altijd premier is van Frank-
'Jk, al merkt men daar niet veel van,
ychijnt weinig indruk gemaakt te heb-
?en op de ultra's, toen Hij begin vorige
r'cek in Algiers aankwam om aan het
-,?.l'zet tegen Barijs een einde te maken.
60" missie is op niets uitgelopen, in de
o°p van de vOrige week neelt men ver-
~er weinig of niets van hem gehoord,
d" het was niet de regeringsleider, maar
de President, die tenslotte het beslissen-
■l', j® woord sprak. Een niet zeer verhef-
ende rol is in deze affaire ook gespeeld
o°r de algemeen regeringsgeaeiegeer-
ji® voor Algerije, Delouvrier. Donderdag
laff immers nog een uitgesproken
gffe boodschap brengen aan de ultra's,
c?" boodschap waarin hij en generaal
jhhlle de hoop uitspraken, dat zij de
gghf zouden kunnen drukken van La-
vf'"arde en Ortiz, om vervolgens ge-
t(wr®h op te trekken naar het monu-
^®"t der gevallenen. Men mag op goe-
êronden aannemen, dat Dalouvrier
iiyfou willen, dat hij deze woorden niet
"(>J!fhikt had. Men kan zich moeilijk in-
kn.fen wat een smadelijk tafereel het
vofb,
zob
a
SU»
ch J
VaJ^st zou zijn, als Deiouvrier's aan-
Ve^lijke wens verwezenlijkt was. De
küo'fueciei'ing van de hoogste vertegen-
Vbigers in Algerije van Frankrijks
Verhing met de lieden die de spot dre-
hg,. "iet het staatshoofd en die duidelijk
bijfhcn laten blijken, dat zij het op een
<";,U]fr°or'og wilden doen aankomen. De
V'f® zou zich nu van iemand als De-
sChan r moeten ontdoen. Deiouvrier's
de hdehjke uitnodiging aan Lagaiilar-
viel °"iz van vorige week donderdag
dllirt ""ccilijk te rijmen met De Gaulles
d®m fyke taal van vrijdag. De presi-
irhfb etitefde de leiders van de opstand
ftw®rs terecht als „leugenaars en sa-
nzweerders".
fhaa\. muiter« in Algiers is geëindigd,
Ziin als De Gaulle wil voorkomen, dat
fhiir,aezaS ooit n°g eens zo wordt onder-
rhU en als hjj het aanzien van Frank-
hij u!? "et buitenland wil herstellen, zal
met a de afwikkeling van de opstand
ODtrQ!Jezel,de vastbeslotenheid moeten
drukl alsJr"e welke sprak uit zjjn in-
Vr^d re van voriSe week
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 2 febr. 1960.
Nu de muiterij in Algiers defiuitief is
beëindigd krijgt uiteraard in de uitvoe
rige nabeschouwingen ampele overwe
ging wat doorslaggevend is geweest
voor de alles bij elkaar zo gelukkige ont
knoping van een situatie in Algerije, die
vrijdagavond, op het moment waarop
generaal De Gaulle zijn krachtige bood
schap uitzond, nog zo dramatisch leek
en zo geladen met dreiging. Men trekt
niet in twijfel, dat het effect, dat deze
boodschap op het leger heeft gehad, be
slissend is geweest voor het keerpunt.
Zoals de commandant van het leger
korps te Algiers, generaal Crépin de
opvolger van Massu het zondag via
Radio Algiers uitdrukte: tengevolge van
die boodschap is het leger „zichzelf
weer meester geworden". Hetgeen, al
dus de waarnemers, de bekentenis in
hield, dat althans delen van het leger
in de afgelopen dagen „zichzelf niet
meer meester waren"; zoals De Gaulle
het geformuleerd had: zij hadden tegen
over de opstand „welwillende onzeker
heid" aan de dag gelegd.
Parjjs had overigens ook anders in
gegrepen dan met De Gaulles boodschap,
onder andere met de vervanging te Al
giers van de parachutistengeneraal Gra-
cieux door de artilleriegeneraal Toulou-
tijd Algerije's Mohammedaanse bevol
king, vrijelijk, zich voor „de meest Fran
se oplossing" uitsprak. Betekent dit
dat De Gaulle stelling kiest voor de
francisatie, alias de integratie?
Hetgeen een overgrote meerderheid
van het Franse volk van de nu te voe
ren actie van president en regering ver
wacht is echter ongetwijfeld wel, dat zjj
zich richt op het scheppen van de voor
waarden waardoor enerzijds een herha
ling van het zo pas gebeurde onmoge
lijk wordt en die anderzijds uitzicht ope
nen op een spoedige verwerkelijking in
de feiten van het principe der zelfbe-
schikkingspoiitiek, van een liquidatie
van het Algerijnse drama zonder welke
naar de eigen woorden van de Gaulle
Frankrijks toekomst versperd blijft,
„dichtgemetseld".
In een hoofdartikel van Jacques Fau-
vet belicht zijnerzijds de Parjjse „Mon
de" enkele andere aspecten van het pro
bleem van Frankrijks toekomst, gezien
in het licht der recente nare gebeurte
nissen.
Er is niet één democraat, zo schrijft
het blad, die aanvaardt dat van de 6de
februari 1956 tot de 24ste januari 1960
via de 13de mei 1958 dezelfde samen-
zweerdersklieken voor de derde maal
ongestraft de omverwerping van de
Republiek zouden hebben kunnen zoe-
se en de aflossing, ter bedwinging van
de opstand, van te zeer met Algiers ver
bonden parachutisten-eenheden door
nieuwe van buiten gekomen eenheden,
alpenjagers voornamelijk en koloniale
infanterie. De opstandelingen ervoeren
daarna onmiddellijk veel minder „wel
willendheid". Van grote invloed voor het
verloop en voor de afloop der gebeurte
nissen wordt voorts geacht, dat zowel
ultra's als met hen meevoelende officie
ren en eenheden hebben moeten consta
teren, dat zij het moederland overwel
digend tegen hadden en de Mohamme
daanse bevolkingsgroep in Algiers in het
minst niet mee.
Men ziet thans vooral naar (le toe
komst. Voor haar toekomstige actie
vraagt de regering vandaag aan het
in speciale zitting bijeengeroepen parle
ment om verlening van buitengewone
volmachten als bedoeld in art. 38 van
de grondwet. Het desbetreffend wets
voorstel is gistermiddag tijdens een bui
tengewone zitting van de ministerraad
onder voorzitterschap van president De
Gaulle opgesteld. Het lijdt geen twijfel
of het parlement zal de gevraagde be-
voegdhedendelegatie geven. Men ver
wacht evenwel een debat, waarin on
der meer van verschillende zijden zal
worden aangedrongen op nadere pre
cisering van verscheidene punten der
door De Gaulle vastgelegde Algerijnse
politiek; met name voor wat betreft de
passage uit generaal De Gaulle's bood
schap van vrijdagavond, waarin hij ge
waagde van de vreugde die het hem en
Frankrijk zou bereiden indien te zijner
Generaal Crépin, de opvolger van de
parachutistengeneraal Massu, is de be
dwinger van de Algierse muiterij.
ken. Na gewezen te hebben op de zwa
re, moeilijk te vergeven fouten, die
reeds vóór de 24ste januari op ver
schillend niveau zijn gemaakt volks-
wachten die zich ongestoord konden be
wapenen, officieren die een troebel spel
speelden vervolgt het artikel: „Alles
heeft zich afgespeeld alsof men de be
togingen zich heeft laten ontwikkelen
teneinde druk uit te oefenen op gene
raal De Gaulle en hem tot een herzie
ning te bewegen van zijn politiek van 16
september. Alsof men de teugels ge
vierd had aan de opstandelingen om hen
strakker aan te halen op het hoofd van
de staat".
Na te hebben vastgesteld dat gene
raal De Gaulle thans de maat heeft kun
nen nemen enerzijds van het hem toe
gedragen spontane vertrouwen van het
moederland en van de Mohammedanen
in Algerije en anderzijds van de „onze
kerheid" van zekere militaire chefs en
de haat, niet van de Fransen van Al
gerije maar van de fascisten van Al
giers, besluit het artikel in „Le Monde"
•als volgt: „De weegschaal mag niet
langer in evenwicht worden gehouden
tussen de gehoorzaamheid en de passi
viteit, de trouw en het verraad, de
dienstbaarheid aan de staat en de per
manente samenzwering tegen de staat".
Een van de meest intri
gerende Nederlandse zegs
wijzen vind ik nog altijd
die, die beweert dat zwij
gen goud en spreken zil
ver is. Als zij mij bij
voorkomende gelegenheden
wordt voorgehouden heb
ik altijd de neiging de
partner te vragen: „Hoe bedoelt u dat
precies?" Ik doe het natuurlijk nooit
want ik weet ook wel dat een fat
soenlijk mens nóóit twijfelt aan de
verankerde wijs- en waarheden, die
liggen verscholen in de rijke schat
aan oud-vaderlandse spreekwoorden.
Althans niet in het openbaar.
Maar in de beslotenheid van dit ru
briekje kan het wel. En ik stel dus
met enige nadruk de vraag: waaróm
eigenlijk is zwijgen goud en spreken
slechts zilver? Hangt het niet een tik
keltje af van wat een mens zegt en
vooral van wat hij verzwijgt? Of wil
men slechts suggereren dat sommi
ge mensen door zwijgen omhóóg val
len? Daar voel ik iets voor. Ik heb
het zelfs, zij het in geringe mate, aan
den lijve ondervonden. Meermalen is
het mij gebeurd dat ik op feestjes of
zo voor een diepdenker werd aange
zien, louter op grond van het feit dat
ik niets zei. Want stille waters heb
ben diepe gronden. Het misverstand
lag in alle gevallen voor de hand: ik
had slechts gezwegen, omdat ik niets
wist te vertellen, zelfs niet over het
laatst verschenen weerbericht. Ook
had ik niet zitten denken, tenzij dan
aan de gezelligheid van het onderha
vige feestje. Mijn zwijgen was ge
woon blik geweest; niettemin werd
het tot mijn diepe verbazing voor
goud aangezien. Sommige politici zal
in hun roemvolle carrière ongetwij
feld hetzelfde zijn overkomen. Alleen,
zij hebben er in alle talen over ge
zwegen.
Moet ik het spreekwoord in
materiële of zelfs zin mate
rialistische zin verstaan? Het wil mij
voorkomen dat goudrijke mensen over
het algemeen inderdaad niet het hoog
ste woord voeren. Trouwens, als zij
hun mond open doen kost het geld.
Zilver zogezegd.
Enfin, ik kan mij althans in deze
zin nog de weelde veroorloven van
maar raak te kletsen.
AMSTERDAM, 1 febr. Op de slot
zitting van de in het Amstelhotel gehou
den Joodse conferentie over aanspraken
op schadevergoeding aan joden door
Duitsland, heeft vice-president J. Blau-
stein uit Baltimore verklaard, dat van
de totale overeengekomen schadever
goeding van 107 miljoen dollar een be
drag van ongeveer 50 miljoen dollar nog
niet is uitgekeerd.
Jaarlijks ontvangt men van Duitsland
ongeveer 10 miljoen dollar, zodat men
nog ongeveer 5 jaar met deze kwestie
bezig zal zijn.
In deze schadevergoedingen, die voor
al benut worden voor de wederopbouw
van vernielde gebouwen en Joodse cen
tra zijn echter niet de vergoedingen
begrepen, die Duitsland aan individuele
joodse slachtoffers voor persoonlijke
verliezen uitkeert.
(Van onze Dondense correspondent)
LONDEN, 2 febr. De hoofdstad van
Brittannië was gisteren het slachtoffer
van de grootste verkeerschaos in haar
geschiedenis. Er was een wilde staking
van het personeel van de ondergrondse
spoorwegen, en ongeveer een half mil
joen Londenaren waren aangewezen op
andere verkeersmiddelen om terug te
keren van de arbeid. In het centrum van
Londen kwam het verkeer laat op de
middag vrijwel stil te liggen, dank zij
het grote aantal particuliere auto's op
de weg. Tussen Fleet Street in liet oos
ten en Baker Street in het westen be
droeg de gemiddelde snelheid van het
verkeer twee km per uur. De Britse we
genwacht schatte het autoverkeer op
zeventig procent boven normaal. Eerst
om acht uur gisterenavond begon er
weer beweging te komen in het gestrem
de verkeer. Tengevolge van de wilde
staking leden de schouwburgen, res
taurants en bioscopen in de binnenstad
enorme schade.
De staking was niet volledig. Iets
meer dan twaalf procent van de treinen
liepen gisteren, doch zeer ongeregeld.
Op één station in Londen, waar een sein-
wachter zich op zijn eentje aansloot bp
de staking, 'tonden veertig werklozen
niet aan de slag gaan vanwege deze ene
collega.
De staking van gisteren was slechts
een voorproefje. Want er is een algeme
ne staking uitgeroepen bij de Britse
spoorwegen met ingang van 15 februari,
d.w.z. maandag over een week. Ook dit
zal, indien zij doorgang vindt, een wilde
staking zijn. Want van de drie bonden
van spoorwegpernneel is er slechts één
de grootste, welke tot staking heeft be
sloten. Maar dit betekent dat de sta
king, ondanks de onenigheid onder de
drie bonden, algemeen zal zijn.
Ondertussen heeft het land ook buiten
Londen te lijden van ernstige stakingen.
In Birmingham zijn 52 elektriciens in
staking gegaan bij de British Motor
Company. M ar van deze staking zijn
26.000 andere arbeiders het slachtoffer.
Zij kunnen niet werken dank zij de sta
kingsactie van hun collega's. Deze sta
king duurt reeds een week. Bij een an
dere autofabriek in Birmingham moes
ten 4.000 arbeiders naar huis worden ge
zonden tengevolge van de staking van
800 carrosserie-arbeiders. En in de Ro
ver autofabriek in Coventry gingen aan
het eind van de vorige week 250 man in
staking,
(Van een medewerker)
Hij woont al jaren in
Nederland en het zal
nog wel een jaar of wat du
ren, voordat hij naar Indo
nesië terugkeert. Vroeger
kwam hij altijd binnen met
een brede, tandenrijke glim
lach. Als hij eenmaal achter
zijn koffie zat, liet hij de
pijlen van zijn ironie los op
„het officiële Nederland"
Maar sinds de laatste keer
is er iets in hem veranderd.
Hij strijkt zorgvuldig zijn
tweed-jasje glad en begint
met peinzend voor zich uit te
staren. Ik tracht hem te pro
voceren .o een uitspraak
over de „geleide democra
tie" van Soekarno. Hij rea
geert mat. „Ach ja", zegt
hij, „het is misschien wel
fout geweest, dat we de wes
terse democratie klakkeloos
hebben overgenomen. De po
litieke partijen hebben mijn
land weinig goeds gebracht.
Maar als ik nu hoor van ge
leide democratie, dan vraag
ik mij af, wie die geleide
democratie moet leiden".
Ik herinner hem aan en
kele dithyrambische uitspra
ken, die hij vroeger over
Soekarno heeft gedaan. „Ik
weet het niet meer", zegt hij
met iets van melancholie in
zijn stem. „Is Soekarno nu de
meest aangewezen figuur?
Of is hij het juist niet? Na
tuurlijk heeft hij onschatbare
verdiensten gehad voor het
aanwakkeren en brandend
houden van de vlam van het
Indonesische nationalisme.
Maar de regering-Djuanda is
nu al sinds april 1957 aan het
bewind. Zij heeft al. die tijd
rechtstreeks gehandeld op in
structies van de president.
En wat is er gepresteerd? We
hebben eer volslagen opstand
gehad en toen die eenmaal
was onderdrukt, althans in
de voornaamste centra, heeft
Soekarno steeds meer be
voegdheden gekregen. Zijn
mach. is toegenomen, maar
zijn aanzien is gedaald, al-
ticus, die de meeste andere
talenten tegen zich in het
harnas jaagt? Met Hatta heeft
hij het niet kunnen uithou
den, met de Sultan van Djok-
ja ligt hij regelmatig over
hoop en een aantal van de
beste Indonesische economen
vechten tegen hem in de bos-
thans buiten Java. De inflatie
in mijn land is misschien nog
nooit zo groot geweest".
Hij wordt zich bewust van
mijn verhoogde aandacht:
„Begrijp mij niet verkeerd:
Soekarno is een knap politi-
cus, maar er zijn in Indone-
sie nog andere knappe po
litici en misschien zouden zij
de accenten in de politiek
wel heel anders leggen. Neem
nu Sjafruddin Prawiranegara.
Dat is een knap econoom. Als
gouverneur van de Bank In
donesia heeft hij dat laten
zien. Nu heeft hij zijn repu
tatie verspeeld, omdat hij
zich aan het hoofd van de
opstand tegen Soekarno heeft
geplaatst. Toch hc ft nie
mand ooit aan de eerlijkheid
van zijn nationalisme kunnen
twijfelen. Per slot van reke
ning is hij de man geweest,
die na de tweede militaire
actie van de Nederlanders
de republikeinse kleuren op
Sumatra hoog heeft gehou
den".
Hij blijft vrezen, dat zijn
nuances niet goed overko
men: „Nogmaals, Soekarno
is een knap politicus, maar
wat is het nut van een poli-
sen van Sumatra en Celebes.
Er is niets, wat ons, Indo
nesiërs in het buitenland, op
de duur zo deprimeert als
dat voortdurende gebrek aan
eenstemmigheid in eigen
kring".
Het decreet van Soe
karno, dat buitenland
se kooplieden verbiedt
hun bedrijf buiten de grote
steden uit te oefenen, komt
ter sprake. „Wat kunnen wij
nu in alle oprechtheid van
di# maatregelen verwach
ten?". vraagt hij. „Zal onze
economie ..gezuiverd" wor
den? Zullen we eindelijk
„onder elkaar" zijn en plot
seling meer gaan produce
ren? Ik geloi f er niets van
Het decreet tegen de Chine
zen is volgens mij een or
dinaire poging van de ene
groep presidentiële adviseurs
om een andere groep een
politieke vlieg af te vangen
Niemand waagt het de oor
zaak van onze zwakheid, de
geringe produktie, aan te
pakken".
We komen te spreken over
andere Aziatische en Afri
kaanse leiders, die profijt
trachten te trekken van de
mogelijkheden van het ogen
blik. „Nog nooit", zegt hij,
sinds de Korea-boom zijn de
kansen voor een neutrale po
litiek zo gunstig geweest als
nu. Nasser laat de bouw van
de Assoer ndam financieren
door de Russen en de ver
breding van het Suezkanaal
door de Amerikanen. Wij
zouden precies hetzelfde
kunnen doen. Wij zijn naar
buiten zo vrij als een vogel
tje. Uit die maatregelen te
gen de Chinezen kun je op
maken, hoezeer wij het mach
tige China kunnen tarten.
Over een paar jaar hebben
ze in Peking lange afstands
raketten en dan kunnen ze
ons intimideren en koeiene-
ren. Onze mogelijkheden heb
ben nu hun maximale om
vang bereikt. Maar wij be
steden onze beste jaren aan
onderlinge perkara's en
prestigekwesties. Kijk eens
naar Kalimantan (Borneo,
Red.?, het hele noordwesten
is in Engelse handen. Wij
zijn zowat het enige land
in Azië, dat nog een Engel
se kolonie in zijn flank
duldt. Maar we zijn een
voudig te zwak om er iets
aan te doen"
Als het gesprek afgelo
pen is, glijdt onze Indone
siër nog helemaal „mitge-
nommen" in zijn jas. Hij
staat in de deuropening,
het licht van de straatlan
taarn glanst in zijn blauw
zwarte haar. „Als ik wat
ik hier zeg, aan mijn
melkboer vertel, dan kan
ik zijn antwoord wel dro
men," zegt hij en opeens
is zijn oude glimlach terug:
„Jullie hadden nooit zelf
standig moeten worden".
Vanavond Buul, zei men dezer da
gen op Terschelling. En ze wa
ren er allemaal op die winterse
avond: Kees van Pietsje's Kees, en
Anke van Oene en Mien, Gerrit van
Pietsje's Kees en alle oudzeevarenden
en zeelui, die toevallig op het eiland
waren. Bijna niemand ontbrak op de
unieke jaarvergadering van de Buul,
de Grootschippersbuidel, oftewel de
zeemansassurantiebeurs, die buiten
Terschelling onbekend is, maar toch
het oudste verzekeringsfonds in Ne
derland vormt en waarvan de jaar
vergadering een brok winterse eiland-
romantiek vormt.
De jaarlijkse vergadering van di',
verzekeringsfonds, waarop men Ter
schellinger „ketel" drinkt op het wel
zijn van de Buul en alle zeevarenden,
is een stuk folklore geworden, maar
zo is het fonds niet bedoeld, toen he;
in 1587 ofwel bijna 375 jaar geleden
werd gesticht. De Buul werd opge
richt door sociaal voelende lieden
Men zou kunnen zeggen, dat de Buul
is geboren uit de nood der weduwen
van zeelui, van ijzeren kerels, die op
houten schepen voeren en waren uit
gevaren om nimmer terug te keren
Het oude verzekeringsfonds is de
vrucht van solidariteit van de zeelui
in vroeger dagen en van de vier oos
telijke dorpen van Terschelling, en de
jaarvergadering is in deze tijd een be
levenis.
„We krijgen allemaal twee verterin
gen van d<" Buul en wie meer wil
drinken doet dat maar uit z'n eigen
zak," zei voorzitter Jaap van Kunne.
De grote glazen warme „ketel", een
typisch eilander drank, gebrouwen uit
vijf flesjes donker bier, een fles bran
dewijn en wat steranijs, met een pond
bruine suiker vermengd en gekookt in
De stembriefjes worden opgehaald in een kapiteinspet.
een grote 1 -tel, stonden al klaai. Het iiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiHifiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiinitiiiiiiiliiiiiiMiniiiiimiiiimiiimi
openingswoord van de voorzitter werd
reeds lang gevallen, dan zegt hij:
,,Ik wens alle zeelui een behouden
vaart".
beantwoord met een vol- en veelmon-
dig „proost" uit de rokerige zaal. Se
cretaris D. C. de Jong las de jaarver
slagen, die oen schokkende feiten
vermeldden. Dat is wel anders ge
weest; de oude boeken van de Buul
zjjn er een afspiegeling van, hoeveel
veiliger de zeevaart in de loop der
tijden is geworden. De Buul zelf is
nog net als vroeger. Ieder lid betaalt
drie gulden -er jaar. Alleen zeevaren
den kunnen toetreden en de leden heb
ben op zestigjarige leeftijd recht op
een uitkering van tachtig gulden en
na veertigjarig lidmaatschap op een
zelfde bedrag.
Maar dat was niet het voornaam
ste toen de Buul werd opgericht. Er
wordt namelijk bij stranding, aanva
ring of brand van het schip, waarop
een Buul-lid is gemonsterd, een be
drag van 120 uitgekeerd, althans,
wanneer dat schip wrak wordt en de
verzekerde kan bewijzen, dat hij zijn
uitrusting heeft verloren. Wanneer het
schip alleen maar wrak wordt, zonder
verlies van uitrusting, is de uitkering
80, wanneer het lid overlijdt 100,
wanneer hij het leven verliest bij een
stranding 200 en wanneer hij onge
schikt wordt om langer te varen 120.
Enfin, zo zit dat dus met de uitke
ringen, die in deze tijd belachelijk
laag schijnen, maar vroeger waren
dit kapitale sommen. Ieder jaar wordt
er een kort verslag geschreven in de
notulenboeken, die een roman van de
Terschellinger zeevaart zouden kun
nen vormen, een roman, waarvan de
hoofdstukken zich overal ter wereld
afspelen, als de secretarissen maar
mannen van meer woorden waren ge
weest. Nou ja, tijdens de vergaderin
gen komen de tongen wel los. Jan
Groendijk vertelt hoe hij zijn tanker
verspeelde in Zuid Amerika. „Die
Noor kwam recht op ons af," zegt
hij. „We zetten de telegraaf op ach
teruit. Achteruit, nou ja, het gaf niet
meer. De Buul betaalde uitEn
de mannen van de Buul zingen Ter
schellinger zeemansliedjes en als de
voorzitter de vergadering sluit, wan-
p het toneel van het Luxor-
theater in Rotterdam stond gis
teravond Ingrid Bergman met
Willy Walden en Piet Muyse-
laar. Dit betekende niet dat René
Sleeswijk er in geslaagd was de be
faamde filmactrice te strikken voor
zijn volgende revue. De ontmoeting
was slechts een gevolg van het be
zoek van haar echtgenoot Lars Schmid
die de accomodatie van het Luxor-
theater kwam opnemen in verband
met de musical My fair lady, die in
oktober in Rotterdam zal opgevoerd
worden. Schmid is n.l. producer van
deze musical, die gebasseerd is op
het verhaal van Shaw's Pygmalion en
in deze vorm reeds op vele plaatsen
furore heeft gemaakt. Met regisseur
ven Age harsen heeft hij deze musi
cal ook naar Stockholm en Kopen
hagen gebracht. In de eerste plaats
draait deze vrolijke musical nu al een
jaar. In Kopenhagen zijn de voor
stellingen in januari begonnen en in
Rotterdam hoopt men met My fair
lady acht maanden lang publiek te
trekken.
De gehele dag heeft Schmid giste
ren besprekingen gevoerd met enkele
Rotterdammers onder wie drs. W.
Hofman, directeur van de Rotter
damse Kunststichting waaronder het
Luxortheater ressorteert. De reeks
opvoeringen in Nederland zal door
een apart op te richten produktie-
maatschappij met de helft Nederlands
en de helft Zweeds kapitaal gefinan
cierd worden. Wim Sonneveld zal de
rol van prof. Higgins, de spraak-
leraar, vervullen. Het gerucht gaat
dat Elisabeth Doolittle gespeeld zal
worden door Lia Dorana. De teksten
worden vertaald door de Groninger
Seth Gaikema, bekend van het Gro
ningse Studenten Cabaret. Hij is hier
al maanden mee bezig. Drs. Hofman
neer de Terschellinger winternacht
iiiiiiiiiiiimmiminiiiiiiiiimiiimiiimiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiniiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiNiiiiiiiiiiii
w. ,4 'MS
A-V.
ïM JÉÈiltek JÈLf
y- -■*», ::x-
Nadat dr. M. J. Prinsen, de commissaris van de koningin in Nuord-Holland,
gisteren in Amsterdam de 9e textielbeurs voor grossiers had geopend, zette hij
zich naast zijn echtgenote om met veel genoegen een show te aanschouwen. In
deze show werden allerlei elegante kledingstukken van kunstvezels getoond door
kleine en grote mannequins. De textiel-achtige kunstvezelprodukten worden door
de insiders over het algemeen als zeer doelmatig en aantrekkelijk beschouwd.
En nu de textiel van het komende jaar eindelijk weer een opleving bij de
kopers verwacht, tracht men natuurlijk ook de belangstelling voor het kunst-
vezelprodukt te wekken.
vertelde gisteravond, dat de finan
ciering rond is en de heer Schmid
zei, dat hij zeer enthousiast was over
de toneelaccomodatie van het Luxor
theater, zodat het er naar uit ziet
dat deze veelbesproken musical in
derdaad naar Rotterdam zal komen.
Daarna komen Amsterdam en Den
Haag aan de beurt. Zeker is voort»
dat er een keuze zal worden ge
maakt uit Rotterdamse en Amster
damse acteurs en actrices. In totaal
zal men zeventig tot tachtig personen
nodig hebben, inclusief het orkest
dat uit Nederlanders zal worden sa
mengesteld.
Ingrid Bergman was eergisteren
uit Parijs naar Schiphol gevlogen om
haar echtgenoot te ontmoeten. Zi)
zullen weer naar Parijs terug vliegen,
waar Ingrid Bergman werkt aan de
verfilming van Frangoise Sagans
laatste roman „Aimez-vous Brahms".
Het zal haar wel opgevallen zijn dat
het Rotterdamse publiek haar nau
welijks herkende, terwijl zij toch mid
den door een volle zaal liep. Zij
woonde zelfs een stukje van de Slees-
wijkrevue bij zonder dat dit veel op
zien baarde.
Langs het dorp Terheyden, onder
de rook van Breda, stroomt de
Mark. De inktzwarte Mark is een
open riool voor al het vuil, dat de ba-
roniestad met meer dan honderddui
zend inwoners produceert, en dat is
geen kleinigheid. Als men daar dan
hog de afvalprodukten van de indus
trie langs de rivier of nou ja. het
riviertje bij in ogenschouw neemt,
dan is het geen wonder, dat dikwijls
de stank niet te harden is.
Tot dusver is het bij deze stank ge
bleven en met hoop in het hart, dat de
Bredase plannen voor een rioolperslei
ding naar Moerdijk toch nog wel eens
tot uitvoering zouden komen, verdroeg
men ook in Terheyden dit kwalijke
euvel. Maar een dezer dagen was de
maat vol. Er zat allang iets te broei
en. De huizen langs de Mark, welke
pas waren geverfd, sloegen zwart uit
en koperen voorwerpen en tafelzilver
in de woningen vlak bij de waterkant
verkleurden respectievelijk rood en
zwart. De huisschilders, die werden
geroepen om nu toch eens even te ko
men kijken naar het schilderwerk, dat
zij pas kersvers hadden afgeleverd, ke
ken hun ogen uit en meermalen viel
het woord knoeier.
Maar al spoedig bleek dat er meer
achter deze vreemde verschijnse
len moest steken en het gemeentebe
stuur wilde er her zijne van weten. Een
scheikundig onderzoek van de verkleu
ringen wees uit, dat er gas van zwa-
velwaterzuur in het spel moest zijn en
m-en vond de herkomst: het zwarte
Markwater bevat dit zuur. De huis
schilders waren geen knoeiers geweest
en weer eens was komen vast te staan,
dat west-Brabant, volgens de minister
van Economische Zaken dan wel geen
probleemgebied, toch danig is achter
gebleven, ook op het gebied van goe
de en schone waterwegen.
Bij de verbetering van de infrastruc
tuur van dit gewest speelt die zwarte
Mark ook een rol. Reeds is het heem
raadschap Mark en Dintel doende om
dit vaarwater te verbreden en uit te
diepen, zodat er schepen van 1450 ton
door kunnen en Rijkswaterstaat zal
het bij Terheyden op de Mark uitko
mende Wilhelminakanaal ook gaan
verbreden. Hopelijk zal dit vaarwater
straks dan ook geen open riool meer
zijn en komt er voor die- persleiding
naar Moerdijk ook spoedig een subsi
die af van de dienst aanvullende civiel
technische werken.
Tot zolang zullen de schilders een
loodwit-vrije verf gebruiken, waardoor
het zwavelwaterzuur geen kans meer
krijgt tot kwalijke verbintenissen te ko
men met loodwit, wat immers zwart
zwavellood geeft. Van dit chemische
proces heeft heel Terheyden, hoe gek
dit ook klinkt, tabak gekregen.
PARIJS, 2 febr. (AFP) Dank zij
het afluisteren van telefoongesprekken
is de Franse geheime politie dezer da
gen een komplot op het spoor gekomen,
dat beoogde te,..ïertijd in Frankrijk een
ondergrondse beweging te vormen ei?
een „regering van openbaar welzijn" in
te stellen. Ook hield de organisatie zich
bezig met een uitgebreide wapenhandel
tussen Frankrijk en Algerije.
Het hoofdkwartier was te Rijssel,
in Noord-Frankrijk, gevestigd en er
waren afdelingen in het gebied van
Parijs en in verscheidene andere
Franse steden. De man achter de
schermen zou de voormalige luitenant
Philippe de Massey zijn, die voort
vluchtig is. Bij een huiszoeking in zijn
woning zijn bewijzen gevonden, dat
hij nauw samenwerkte met uiterst
rechtse groeperingen. Zijn secretares
se is gearresteerd en zij moet van
daag met andere verdachten voor de
rechter van instructie in Parijs ver
schijnen, beschuldigd van samenzwe
ring tegen de binnenlandse veiligheid
van de staat.
Onder de aangehouden verdachten
bevinden zich, zoals elders wordt ge
meld. Yves Gignac, secretaris-generaal
van de vereniging van oudstrijders van
de Franse Unie, en voorts generaal
Bourdoncle de Saint Salvy, een oud-in
specteur-generaal van het leger van wie
een zoon in Algerije is gesneuveld, en
de gebroeders Antoine en Valere Peret-
ti della Rocca, van wie de een han
delsagent is en de ander plaatsvervan
gend prefect onder het bewind van Pé-
tain is geweest.
Voorts zjjn huiszoekingen verricht bij
de gepensioneerde kolonel Langlade en
bjj generaal Chassin. Behalve Massey
zijn nog twee personen voortvluchtig,
n.l. een zekere dr. Martin die lid is ge
weest van het „geheime comité voor
revolutionaire actie" en een zekere Le
noir.
Negen andere leden van rechtse orga
nisaties, die vrijdag werden aangehou
den, zijn officieel beschuldigd van acties
tegen de binnenlandse veiligheid Het
zijn Georges Suage, die het initiatief tot
de oprichting van „burgercomité's" zou
hebben genomen, en Pierre Sandts van
de „hergroepering van het Franse Al
gerije" bij wie verscheidene bezwaren
de stukken zijn gevonden. De overige
beschuldigden Robert Giard en Re
né Rey van de „Franse Falanx". Jean
Houssard en Maurice Soehard van de
vereniging van oudstrijders van de
Franse Unie, Michel Debourse en Jac
ques Desjardins van de nationalistische
partij en Jean Esbach van het „natio
nale comité voor vernieuwing" had
den illegaal wapens in hun bezit.
Verenigde Staten De leiders van ne
gentien Indianenstammen in de V.S. zul
len bij president Eisenhower proteste
ren tegen sommige televisie-uitzendin
gen. waarin de Indianen worden voor
gesteld als „bloeddorstige plunderaar
en moordenaars". (Rtr.).
