toekomst voor de monarchie onzeker
DON JUAN onttrekt zijn
zoon aan Franco s invloed
Besluit sou in sterke mate sijn
beïnvloed door
M'
ADENAUER legt kransen
°P
Monumenten in Bergen-Belsen
licht, zacht en
zuiver van smaak
KENT FILTERS BEST
Britse ministers
verdienen minder
dan ambtenaren
Bruinboek" over
Oberlander
J
De C.P. in Kerala
lijdt nederlaag
f "'LÏSK';.
Eindelijk proef met
Titan geslaagd
Prinsessen Beatrix en
Irene in St. Anton
SINA
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1960
PAGINA
'rlgS\
N-
Op bevel van de V.N.
Syrië moet troepen
terugtrekken
Kent, de meest gerookte filtersigaret in Amerika
utaaraan alle zorg en vakmanschap is besteed
Wonderen van plastic
St. Barbara, patrones van de mijnwerkers Grevenbicht
wijkt af van conventionele uitbeeldingen Stoer en degelijk
Film over Rotterdam
Tentoonstelling over Israël in Delft
:-2L u
Na de onderwijskwestie
-es ft*
w
t tet'
tta.
>res ft-
uragao
m zt*
ein-
om®
anur0,
n.
r.
18-
Forg«
n.
ores
Call*'
e n.
m
rein-
m.
n
Saft
riono-
:oreft
m z°
R'dai»'
a.
w
Palm*1
Palm*
OU**
ie
rbad*
rg ft-
nW
i. B.
to
•e.
werp*
city»
nen 8*
L.
w- M
aessam
ui ft*
Vtona
nd ei»
obal
Kaap
Peril"
ble is»-
50
re.
rabajj»'
Reciff
fo ft-
3enisa<
V.
50.
bane
nrivi*
^euta.
IlheuS-
maribO
kok ft*
>al.
verw*
ft.
I WJl*
l. B.
city
sw
Sre.
3arb«»
ver*
nen
and
ouvef'
>urg.
'iO U***
tie.
ft*
beo
bheu'-
en- -
;nas
if Fef
|io
Santo"'
ans
ores
Pe Spaanse minister van oorlog generaal Barroso, overha,ndigt prins Juan
arlos, zoon van de Spaanse troonpretendent, de oorkonde bij gelegenheid van
zijn beëdiging als officier.
'Van onze correspondent in Spanje)
N BARCELONA, febr.
aar verluidt heeft de Spaanse
troonpretendent, Don Juan de
Bourbon-Bourbon, besloten zijn
j*eeëntwintigjarige zoon, Juan Car-
°R, aan de invloed van generaal Fran-
.te onttrekken. Don Juan heeft het
«vvingend advies van Franco om zijn
"en te laten studeren aan de univer-
teit van Salamanca verworpen. Juan
~arlos zal zy'n intrek nemen in een
,.ab de villa's van de Spaanse konink-
tlke familie in de omgeving van San
°ebastian en daar verder door privé-
^aren worden onderricht. Tot nu toe
'ft Don Juan nooit openlijk blijk ge-
Keven het niet eens te zijn met de in-
'chten van Franco omtrent hetgeen
S®n toekomstige koning leren moet.
j'ier jaar lang heeft Juan Carlos met
"stemming van zijn vader de ver
killende militaire academies van
®Panje bezocht. Kort voor Kerstmis
p'erd hjj beëdigd tot officier, zowel in
®et leger als in de marine en de lucht
macht. Nadien zou hy volgens de plan
ben van Franco geruime tijd gaan stu
deren aan de universiteit van Salaman
ca. Don Juan heeft het Spaanse staats
hoofd laten weten verder zelf de op
voeding van zijn zoon ter hand te ne-
hien. Velen in Spanje volgen de ont
wikkeling van dit jongste conflict tus
sen Franco en de troonpretendent met
hauw verholen spanning. Er bestaat
mssen beiden een overeenkomst vol-
Ebl we"<c zii aan 'f* buitenwereld een
bw e eensgezindheid zullen tonen. De
v»'?s. verkeert nog steeds zogenaamd
p Hwillig in ballingschap in Estoril in
-i'rtugal en als gevolg van zijn afwe-
gheid houdt Franco zo lang de ko-
\r^siro°n bezet. Het is een enigszins
Ino-6!^^! uatie. Voor de burgeroor-
publièk de'6" 'n Span'ie ov'er "de re"
thanc r monarchisten". Maar
V'ijfentwintig jaar later, kan men
blit„- 11 )an "de monarchie der repu-
eo .f"1?" Want nog steeds acht Fran-
te 'i"f niet gekomen om uitvoering
dat8^?n aan de wens van zjjn volk,
dat referendum in 1949 besloot,
Panje een monarchie is.
ken v?U toe beeft Franco de aanspra-
zich n» ^on Juan °P de troon naast
betverl 8e)ef?d en heeft hij weten te
Carlos - elligen' dat diens zoon Juan
leid n" strenge discipline werd opge-
deej Ue wijze waarop dit geschiedde
korno Vertnoeden dat Don Juan er vol-
de l®n. mee akkoord ging. Temeer daar
On "v-tPr'ge banneling zijn aanspraken
fn,-J?ei Spaanse troon nooit duidelijk
b «üv«trde ?n ?.r zelfs meer dan eens
InS «ml g J'Un vrije leven in zjjn
Xe villa m Estoril te verkiezen bo-
d® problematiek van de beslist on-
«ernakkelyke Spaanse koningstroon.
Thans heeft hij evenwel laten blij
ken, dat Franco niet langer zijn va
derschap over het enfant chéri van
Spanje kan ontkennen. In bepaalde
kringen acht men het niet onwaar
schijnlijk, dat het besluit om Juan
Carlos niet aan de beroemde univer
siteit van Salamanca te laten stude
ren in sterke mate is beïnvloed door
de katholieke lekenorde Opus Dei,
d'e een groeiende zeggenschap krijgt
jb het Spaanse openbare leven. In
de villa in San Sebastian zou Juan
Carlos leraren krijgen toegewezen,
die lid van deze orde zouden zijn.
j^bdien dit het geval mocht zijn, dan
Opus Dei met hetzelfde gemak
hp 0 van de noodzaak hiervan heb-
Vii1 kunnen overtuigen, want de in
zet Van de lekenorde is in het Prado
wSr zo Sroot als in Estoril. Overigens
t>ei besloten karakter van Opus
.dat welhaast een magische klank
Hi, is altijd op tot wantrouwen
kin!c]v"e'' achter de schermen. Bui-
kelüu waarnemers, die weinig wer-
uke kennis van de organisatie van
de Spaanse monseigneur Escriva heb
ben, beschouwen deze orde als een
soort katholieke loge, een geheimzin
nige octopus, die langzaam maar ze
ker het gehele Spaanse openbare leven
in zijn grijpgrage vangarmen sluit.
Wie ooit het boekje ,,E1 Camino",
„De Weg", van monseigneur Escri
va heeft gelezen, kan weten, dat de
ze veronderstelling ten enenmale on
juist is. In Opus Dei verenigen zich
een aantal katholieke leken, die zich
het moet in het kader van dit ar
tikel kort worden verklaard door
geloften binden tot het voeren van
een zeer principiële levensstaat. Po
pulaire croniqueurs noemen deze or
de wel eens „de Jezuïeten onder de
leken" en zijn dan niet heel ver van
de waarheid verwijderd. Opus Dei
verplicht zijn leden niet tot het open
baar maken van hun geloften. Nie
mand die een gelofte doet is ver
plicht dit aan de buitenwereld te
vertellen. Vandaar dat velen menen
dat de orde van monseigneur Escri
va een soort van geheime organisa
tie is, in plaats van een van de wei
nige werkelijk belangrijke gemeen
schappen in deze wereld.
Herhaaldelijk distancieert Opus Dei
zich van de politieke overtuiging van
zijn leden. Degenen die toetreden zijn
geheel vrij in het uitoefenen van hun
beroepen en openbare functies. Zij dra
gen slechts persoonlijk verantwoorde
lijkheid voor hun mening en handelin
gen op politiek en sociaal terrein.
Deze orde is thans verspreid over
vier werelddelen en bezit 200 tehuizen
in negen verschillende landen. Het is
dus geenszins een Spaanse aangelegen
heid. ook al is de oprichter een Span
jaard. die echter sedert jaren zijn
hoofdkwartier in Rome heeft. Ook in
Nederland bestaat er een afdeling van.
Een feit is evenwel, dat de Spaanse
leden van Opus Dei meermalen de in
druk geven dat zij op voorzichtige en
nauwelijks waarneembare wijze een
politieke organisatie trachten op te
bouwen. En dit valt niet te verwonde
ren. Men mag onder deze streng prin
cipiële katholieken een zekere eenheid
van denken op het politieke en sociale
vlak veronderstellen. De band, die hen
in Opus Dei bindt, sluit niet uit, dat
die eenheid van inzicht sterker wordt
en gestalte krijgt in een concreet plan.
Dat dit in stilte gebeurt, is niet ten
gevolge van het besloten karakter van
de orde, maar omdat het werken aan
de politieke toekomst van Spanje nu
eenmaal altijd in het duister moet ge
schieden. Daar is de katholieke gene
raal Franco verantwoordelijk voor.
Evenwel is dit niet het werk van Opus
Dei, als de door de Paus erkende le
kenorde, maar van de Spaanse leden
van deze orde,
en kan het wellicht zo stellen, dat
in Spanje bepaalde katholieken,
die lid zijn van Opus Dei, zeer
hoge posten in de maatschappij bekle
den en bezorgd zijn en verantwoorde
lijkheid dragen voor de toekomstige po
litieke status van Spanje. De invloed
van deze bewuste katholieken wordt
steeds groter, niet alleen in het Pra
do, maar ook in de familie Bourbon-
Bourbon, die mogelijkerwijze weer eens
ooit het regerende vorstenhuis van
Spanje zal zijn.
Wij schrijven „mogelijkerwijs", want
noch Don Juan, noch diens zoon Juan
Carlos, hebben enige zekerheid dat de
monarchie in Spanje ooit in werkelijk
heid zal worden hersteld. Weliswaar
is de wjjze, waarop Franco zijn pupil
Juan Carlos naar voren schuift, aan
leiding tot de veronderstelling dat de
generalisimo in hem zijn toekomstige
opvolger ziet. Maar dit is, zoals zoveel
in Spanje, geenszins zeker.
Regelmatig publiceren de Spaanse
dag- en weekbladen artikelen over de
lteft<
rw«
lew
lhell*
'J"w'
Sng
v-ftJftGEN-BELSEN, 3 febr. (Reuter)
hsre "Jhlskanselier Adenauer heeft gis-
"JjUnl Wee kransen geplaatst op de rao-
kantten in het vroegere concentratie-
^'hil Van Belsen waar tijdens het be-
'b'-ii. i,an Hitier 30.000 Joden orakwa-
aH"iKt.„'i(lens de plechtigheid, die geor-
A" va'11 was door vijftig afgevaardig-
Joodse schadevergoedings-
i<.,i 7e' de bondskanselier, dat
j: r, berken opdat ieder mens van
of land in gerechtigheid, vei-
«ei vrijheid zal kunnen leven. La-
f® j °P de NAVO-basis Hohne tot
en Use afgevaardigden, diep getrof-
iiep'hnJE^n door dit bezoek en door de
he da»'ng aan al,e ellende en smart
vele jaren heersten. „U zult
een n weten, dat ik een poos ln
'biafo^oocentratiekamp heb gezeten.
ze k< 'ien 'k a'mosfeer daar en
dus An m vandaag bij mij terug", al-
'"tenauer.
demni" de recente anti-semitische inci-
kanst.1- ln West-Duitsland zei de bonds-
lanq ,ler: ..Ik wi' alle Joden in Duits-
eerbieriSgen' dat ZÜ de veiligheid en de
6eniot„ die hun verschuldigd is. zullen
oten. ik geef de verzekering, dat
ieder die deze veiligheid en eerbied ge
weld aandoet, zwaar zal worden ge
straft." Hij voegde hieraan toe: „Het
Duitsland van heden respecteert alle
rassen en volken en bovenal respecteert
het de rechten en de vrijheid van elk
individu. De wereld kan er zeker van
zijn, dat wij met alle kracht zullen wer
ken om nooit meer te laten gebeuren,
wat tijdens de nazi-periode is ge
schied".
De voorzitter van het Joodse Wereld
congres, dr. Nahum Goldmann, ant
woordde: „Wij zijn niet bang voor Duits
land zolang bondskanselier Adenauer
leeft". Hij zei, dat er geen direct ge
vaar bestaat na de anti-semitische uit
barstingen in Duitsland maar dat deze
incidenten als symptoom van betekenis
zijn. „Alles moet worden gedaan om
kleine groepen te verhinderen neo-na-
zistische activiteit te ontplooien. Men
moet de Duitse jeugd verdraagzaam
heid en eerbied jegens alle rassen en
landen leren", aldus Goldmann.
Zaterdag is op 51-jarige leeftijd in
Texas dé bariton Mack Harrel gestor
ven.
vorderingen die Juan Carlos heeft ge
maakt. Sedert 1955 heeft hij een zware
opleiding gevolgd aan de verschillende
Spaanse militaire academies. Kort voor
Kerstmis werd hij als officier bij de
drie wapens beëdigd. Bü die gelegen
heid heeft de minister voor het leger
generaal Barroso de jonge prins in
bloemrijke taal toegesproken. Volgens
de minister had de prins bewezen te be
seffen, dat degene die in de toekomst
zelf bevelen zal geven, eerst moet le
ren gehoorzamen. Hjj had. zonder zich
ooit op zijn hoge afkomst te beroepen,
alle lief en leed, alle vermoeienissen
en risico's gedragen met zijn kamera
den, die in hem een oprecht vriend had
den gevonden.
De lange, slanke prins luisterde
stram in de houding naar deze woor
den en zjjn hautaine gezicht, dat her
innert aan de koningsportretten van
Velasquez, vertrok geen spier. De
volgende dag begaf hjj zich van de
militaire academie van Zaragoza naar
het paleis El Prado, waar hij door
generaal Franco in „audiëntie" werd
ontvangen. Hoewel het de gewoonte
is van de Spaanse pers, alle audiën
ties van de generaal uitvoerig en met
foto's geïllustreerd te publiceren,
werd het bericht omtrent het bezoek
van Juan Carlos met enkele regels
afgedaan. Heel wat uitvoeriger werd
het feit vermeld, dat de jonge prins
honorair-luitenant is geworden van
het 431ste Amerikaanse jachteskader
„The Red Devils", dat in Zaragoza
gelegerd is.
Volgens de opvatting van generaal
Franco zal deze jonge man eens zjjn
opvolger zijn. Wanneer, weet Franco
waarschijnlijk zelf niet. De generalisi
mo wacht zogenaamd op het moment,
dat zijn „nationale beweging" voldoende
ingang bij het Spaanse volk heeft ge
vonden dat hij de toekomstige monarch
een onbreekbare eenheid kan aanbie
den. Maar Franco pleit al tweeëntwintig
jaar voor zijn „nationale beweging" en
hij schijnt tegenwoordig verder van de
verwezenlijking van dat ideaal verwij
derd te zijn dan in 1939.
Spanje gaat steeds meer op een repu
bliek lijken. En zonder dat te willen
werkt Franco het in de hand. Herhaal
delijk verklaart hij, dat zjjn regiem
geen overgangsfase is, maar de we
dergeboorte van Spanje. Hij wenst dit
regiem te continueren. Hij noemt zich
geen dictator en wijst er herhaaldelijk
op dat zjjn positie volkomen te verge
lijken is met die van de president van
de Verenigde Staten. Op welke wijze hij
in deze republikeinse gedachtenwereld
het koningsschap plaatst is een raad
sel. Maar zo hij al gedroomd heeft de
jonge Juan Carlos op te voeden tot het
beeld dat hij heeft van het traditionele
koningsschap, dan heeft Don Juan daar
thans een einde aan gemaakt.
Daarmee wordt Don Juan Carlos be
vrijd van de schier ondraaglijke druk,
die vanuit het Prado op hem werd uit
geoefend. En wellicht zal ook hij de
vrijheid van een villa in San Sebastian
verkiezen boVen het koningsschap op
een door de geest van Franco omhulde
troon.
t
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 3 febr. Gisteren heeft
de Britse kanselier van de schatkist ont
huld, dat 52 ministeriële beambten een
hoger salaris ontvangen dan de minis
ters van hun departementen, en dat er
4.500 ambtenaren zijn die meer ontvan
gen dan de junioren onder de ministers,
d.w.z. de zogenaamde parlementaire
secretarissen en ondersecretarissen. De
kanselier van de schatkist Heathcoat
Amor.v. ontvangt zelf een salaris van
50.000, maar het ambtelijk hoofd van
zijn departement ontvangt ƒ75.000.
De tweede secretaris van het depar
tement van financiën ontvangt 70.000.
en de zeven derde secretarissen ont
vangen hetzelfde salaris als hun chef,
de kanselier van de schatkist. Laatst
genoemde verklaarde gisteren, dat hjj
van plan is om aan ministers „toerei
kende" salarissen te geven. Een con
servatief Lagerhuislid gaf als zijn me
ning, dat ministers in dat geval sala
rissen behoren te ontvangen die gelij
ke tred houden met salarissen in het
bedrijfsleven, d.w.z. ƒ150.000 tot
200.000 per jaar. Ook de minister van
buitenlandse zaken ontvangt slechts
50.000 .d.w.z. 20.000 minder dan het
ambtelijk hoofd van zijn departement.
Hetzelfde geldt voor de meeste andere
ministeries.
11
BERLIJN, 3 febr. (Reuter) Oost-
Duitsland heeft gisteren een „Bruin-
boek" van 192 bladzijden gepubliceerd
over het „misdadige, fascistische ver
leden" van prof. Oberlander, de West-
duitse minister voor vluchtelingenza
ken. De Oostduitse communist Albert
Norden, die het „Bruinboek" op een
persconferentie in Oost-Berlijn aan
bood, beschuldigde bondskanselier
Adenauer ervan Oberlander in dienst
te houden terwijl hij „volledig van
diens misdaden op de hoogte is". Vol
gens het „Bruinboek" nam de minis
ter deel aan de mislukte „Putsch" van
München in 1923 en voegde hij zich
later bij reactionaire anti-semitische
groepen.
TEL AVIV, 3 febr. (AFP) De Ver
enigde Naties hebben Syrië aangezegd
zijn strijdkrachten uit Chirbet Tewfik,
dat in de gedemilitariseerde .grenszone
van Israël ligt, terug te trekken, aldus
heeft kolonel Pierlot van de gemengde
wapenstilstandscommissie gisteravond
bekendgemaakt. Al enige dagen zijn er in
deze buurt schermutselingen tussen Is
raëlische strijdkrachten en troepen van
de Verenigde Arabische Republiek
voorgevallen. Volgens een Israëlische
woordvoerder is er gisteravond overi
gens opnieuw twintig minuten vanuit
Syrische stellingen langs de grens ge
schoten.
Advertentie
KING
KENT me» de lichtblauwe 15 mm
„MICRONITE" filter
In de KENT laboratoria is een filter
ontwikkeld, die door zijn bijzondere
samenstelling werkelijk filtert en de
smaak van de tabak onaangetast laat.
KENT me» het ventilerende
sigarettenpapier „MICROPORE
Langs electronische weg zijn micros
copisch kleine gaatjes in' het siga
rettenpapier aangebracht. Hierdoor
wordt bjj het roken koele lucht aan
gezogen en hete lucht verdreven. De
sigaret "ademt", waardoor:
e gelijkmatiger verbranding e lichter trekken e koeling van
de rook behoud van de smaak der edele tabak
Kent, «as fresh as an April breeze", zegt men in Amerika
De „MICRONITE" filter, het „MICROPORE" sigarettenpapier
en de kwaliteit van de met zorg gekozen tabakken maken
KENT tot de beste Amerikaanse en meest gerookte filter
sigaret.
KENT is thans ook in Nederland verkrijgbaar. Prijs 20 st. f 1.-
Import: N.V. Cigarettes Import Company
v/h A. J. Blok Scheveningen
St. Barbara, de patrones van de
mijnwerkers, staat bij de Lim
burgse kompels in hoog aanzien.
Daarmee wil evenwel nog niet ge
zegd zijn, dat de traditionele wijze,
waarop deze heilige wordt afgebeeld,
de mijnwerkers erg aanspreekt. Het
tegendeel is eerder waar. De meeste
Barbara-beelden overdreven vroom
en druiperig zoet doen. de werkers
aan het ondergrondse kolenfront alles
behalve denken aan een sterke vrouw,
die in een toren opgesloten heeft geze
ten en dwangarbeid heeft moeten ver
richten in zinkmijnen. Het enige at
tribuut dat bij de traditionele Barbara-
uitbeeldingen herinnert aan de gevan
genschap in de toren, is een rijkelijk
verguld miniatuur-vesting-torentje
dat St. Barbara in haar hand draagt
De in mijnwerkerskringen waar
neembare apathie tegen deze afbeel
dingen, bracht de Maastrichtse beeld
houwer Piet Killaars op de gedachte
om een niet-conventioncel Barbara-
beeld te vervaardigen. Hij deed dit
zeer onlangs toen de mijnwerkers van
de parochie Papenhoven-Grevenbicht
het initiatief namen om hun kerk te
voorzien van een Barbara-beeld.
Pastoor J. Franck van Grevenbichi
bijzonder voortvarend en erg kunst
zinnig ging direkt accoord met hel
voorstel van de plaatselijke mijnwer
kers. Niet dat zijn kerk arm is aan
beelden —gezien de veelheid van
met beelden versierde pilaren is de
litanie van alle heiligen er praktisch
compleet vertegenwoordigd maai
omdat de Grevenbichtse beeldencol
lectie weinig waardevolle kunststuk
ken telt. Naast artistiek verantwoord
spreekt het Barbara-beeld van Piet
Killaars de mijnwerkers direkt aan
De beeldhouwer bereikte dit door ster'
af te wijken van de conventionele uit
beeldingen. Zijn Barbara draagt geen
speelgoed-torentje in haar hand, maar
staat opgesloten in een forse toren. De-
vorm van deze toren doet onmiddellijk
denken aan vier stutten in ondergrond
se mijngangen en derhalve roept dit
beeld dadelijk herinneringen op aan
mijnarbeid. Werk, dat St. Barbara
zelf heeft verricht en waaraan een ty
pische mannen-onderneming als de
mijn een vrouwelijke patroonheilige
dankt.
De Grevenbichtse Barabra stoer en
degelijk van uiterlijk heeft een ere-
Elaats gekregen vooraan in de kerk.
'e mijnwerkers zijn erg ingenomen
met de aparte manier, waarop Piet
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiilliir
Vele wonderen van plastic en ande
re kunststoffen zullen te aan
schouwen zijn op de internationa
le kunststoffenbeurs „MacroPlastic
1960", die van 19 tot 26 oktober a.s.
wordt gehouden in de Jaarbeurs
gebouwen het Croeselaanterrein te
Utrecht. Denk u eens even in: om al
les te omvi.tten, zijn niet alleen de
Bernhard- en Margriethal, alsmede
Hal C nodig, zoals men aanvankelijk
had gedacht, maar ook de Juliana^ en
de Merwedehal. Daardoor zal deze on
getwijfeld Indrukwekkende manifesta
tie zich uitstrekken over een opper
vlakte van 36.700 vierkante meter,
waarbij nog een omvangrijk buiten-
terrein komt. Zo'n grote ruimte was
in Amsterdam, waaraan even is ge
dacht, niet te vinden.
Er komen Inzendingen, waaronder
kostbare moderne plasticmachines
Killaars hun patrones heeft uitgebeeld
Maar zij niet alleen, ook vele andere
leden van de Grevenbichtse bevolking,
die minstens even trouwe vereerders
van St. Barbara zijn geworden als
flilllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIll
verscheidene zullen in bedrijf zÜn
uit ongeveer 20 landen. Alles samen
voor een waarde van naar schatting
25 a 30 miljoen gulden. Onmiddellijk
voorafgaand aan de beurs wordt een
kunststoffencongres gehouden, waarop
enkele tientallen sprekers het onder
werp „Verwerkingstechnologie van
kunststoffen" zullen behandelen.
De ambassadeur van Israël in ons
land, Hanan Aharon Cidor, een
broer van de kunstschilder Paul
Citroen, heeft dinsdag in de huishoud
school „Rust Roest" in het Agneta-
Ïark te Delft een tentoonstelling over
sraël geopend. Klas 3 A, de hoogste
klas van de afdeling algemene vrou
welijke vorming van de huishoud
school, is met haar leraar, de heer J.
Tuit, voor deze expositie verantwoor
delijk. De meisjes kwamen tot de ten
toonstelling naar aanleiding van de golf
van anti-semitische uitingen van de af
gelopen tijd en onder de indruk van
het dagboek van Anne Frank en de
verfilming daarvan. Door allerlei men
sen, instellingen en maatschappijen
aan te schrijven, verkregen de zestien
betrokken leerlingen van rond de zes
tien jaar een schat aan materiaal, ge
noeg om de bescheiden expositie in
te richten. De titel „teen-agers geven
antwoord op het anti-semitisme is
wat wijds, maar bedoelt vooral reac
ties uit te lokken van gelijkgestemde
jeugdige Nederlanders. „De tentoon
stelling geeft het onvermijdelijke beeld
van de jodenvervolging van de laatste
oorlog, maar laat daarnaast allerlei
facetten zien van het leven in Israel.
En zelfs produkten van Israels bodem
kan men in Delft proeven De tentoon
stelling duurt drie dagen. Daarna gaal
het leven op de school weer gewoon
verder.
de mijnwerkers. De preek van pas
toor Franck, gehouden bij gelegenheid
van de inzegening van het nieuwe
beeld, is hier beslist niet vreemd aan.
„Net als Barbara", zo hield hij zijn
parochianen toen voor, „zitten ook
wij mensen opgesloten in een toren.
De toren van het leven. Herhaaldelijk
stoten wij ons hoofd aan de ons om
ringende stutten. Alleen door net als
Barbara onze blikken naar Boven te
richten, zullen wij uiteindelijk verlost
worden uit onze gevangenis".
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllHIIIIIIIIIIHIIIIIi
Vrijdag begint Herbert Viktor te
filmen en half maart hoopt hjj
een twaalf minuten durend
iilmpje over Rotterdam voor verto
ning kant en klaar te hebben. Deze
Berlijnse cineast die achtereenvolgens
journalist, radio- en t.v.-reporter is
geweest, heeft zjjn eerste stiel nooit
verloochend. Een interview met hem
werkt als een boemerang: men krijgt
evenveel vragen te beantwoorden als
men hem stelt. Uit gesprekken met
de man langs de straat, met havenar
beiders op de schepen, op een expe
ditiekantoor, een radarstation, met
taxichauffeurs, een glazenwasser en
de Pfarrer van de Duitse kerk, wil hij
zich een beeld scheppen van de Maas
stad „zoals zij het klaar gekregen
hebben".
Het begin van zijn film ontstond op
een voor Viktor kenmerkende wjjze:
een glazenwasser verscheen voor zijn
aam terwjj] hjj zat te werken. De
nan deed zjjn werk alsof het venster
geblindeerd was. Hjj keek niet naar
binnen. Viktor bood de man een borrel
aan en maakte een praatje. „Kijk,"
zegt hjj, „zo viel het me ineens op dat.
de mensen hier niet de gewoonte heb
ben bjj elkaar op tafel te kijken. In
Duitsland kent men deze discretie
niet. Daar sluit men 's avonds zich
zelf van de buitenwereld af door de
gordijnen of luiken te sluiten."
Deze wjjze van werken bepaalt het
karakter van Viktor's films. Hjj onder
streept dit door zijn eigen woorden:
..Ik wil de mens zien en horen." Zijn
film „Shalom", het wonder van Israël
die thans in het Amsterdamse Alham-
bratheater wordt vertoond, is allerwe
gen als een opzienbarende documen
taire beschouwd, die diverse bekronin
gen heeft mogen ontvangen, ook van
katholieke zijde. Viktor heeft over de
gehele wereld gezworven. Films over
Hongkong, Indië, Tokio en Amerika
werden in recordtijd gemaakt. „Ik
was dertien dagen in Hongkong en ne
gen dagen in New York."
Hjj heeft er echt zin in de Rotter
dammers te verfilmen. „Ik heb net zes
HERBERT VIKTOR
weken vakantie genomen en het brandt
onder mjjn nagels." Met een levendi
ge dynamiek in stem en gebaar
vertelt hij van zjjn bewondering voor
de Maasstad. „Ik probeer de mense
lijke betrekkingen, die er tussen Rot
terdam en Duitsland bestaan, te ont
dekken en te filmen." Zoals ook bij
Shalom, heeft Viktor met zijn Rotter
damse film een bepaalde intentie. Hjj
wil ais het ware iets dempen van de
ontzaglijke kloof, die de oorlog ge
schapen heeft tussen de volkeren on
derling. Met een enthousiasme en een
echte filmdrift gaat Viktor Rotterdam
e lijf. Hjj wil deze documentaire in
zenden op het Berlijnse filmfestival
1960. Het is wel zeker dat de film
dan ook hier vertoond zal worden. Er
komt n.l. een Duitse en een Neder
landse versie.
In zjjn werk wordt hjj geassisteerd
door cameramensen van Multifilm te
Hilversum. Dat Viktor in zjjn film niet
o Heen maar himmelhoch jauchzend
ver Rotterdam zal doen, hegrepen
we al uit zijn opmerking dat hij het
vater zo beroerd vond. „Maar dat
komt door de vuiligheid van de Duit
se fabrieken," voegt Viktor er aan toe,
de man die een goodwill-ambassadeur
is geworden voor een volkenomspan-
nende interesse en waarachtige sym
pathie.
TRIVANDRUM, 3 febr. (Reuter,
U.P.I.) Hoewel de uitslagen van de
verkiezingen in de zuid-Indische staat
Kerala nog niet volledig bekend zijn,
staat het reeds vast dat de communis
tische partij in de enige staat in Indië,
waar zjj aan het bewind was, een neder
laag heeft geleden. De assemblee in Ke
rala telt 126 zetels. Van de 90 zetels
waarvan de verdeling bekend is, wor
den er 65 door de partijen van de an-
ti-communistische coalitie bezet, zodat
de communisten een niet te evenaren
meerderheid tegenover zich hebben.
Het Indische centrale bestuur heeft
de verkiezingen uitgeschreven nadat het
vorige jaar het onderwijsbeleid van de
communistische regering van Kerala
tot bloedige onlusten hadden geleid, het
geen een ingrijpen van de regering te
Nieuw Delhi tot gevolg had.
Algerjje Mohamed Biez, die leider
van de F.L.N. in de sector Mostaganem
zou zjjn geweest, is gisteren met zjjn
Ijjfwacht van één man door Fransé
strijdkrachten gedood. (Reuter)
CAPE CAK'x' VAL, 3 febr. (Reu
ter) De Amerikaanse luchtmacht
heeft gisteren een intercontinentale ra
ket van het type Titan (Amerika's
machtigste raket) van de basis Cape
Canaveral afgevuui ln negen maan
den tjjds wat er geen Titan beproefd.
Op een hoogte van 43 kilometer boven
de oceaan en op 80 kilometer afstand
van de lanceerbasis trad de tweede
trap van de 27 meter lange raket in
werking. Het was voor het eerst dat
de ontsteking van deze tweede trap
goed werkte. Later is de proef met de
Titan „volledig succesvol" genoemd.
Het was niet de bedoeling de Titan voor
het gehele bereik te testen.
De raket die geen explosieve lading
had, heeft volgens functionarissen een
afstand van 3.200 km afgelegd. Ver
wacht wordt dat de Titan, die tenslotte
een reikwijdte van 14.400 km krijgt, vol
gend jaar voor operationeel gebruik ge
reed zal zijn. De V.S. zijn van plan ver
spreid over het land veertien afdelin
gen met Titans en dertien afdelingen
met Atlasraketten te stationeren, elk
beschikkend over tien raketten, die bin
nen een half uur een kernlading naar
een vjjandeljjk doel kunnen brengen.
De rakettenspecialist dr. Wernher
von Braun verklaarde gisteren voor
een regeringscommissie te Washing
ton dat Rusland momenteel aan een
zeer machtige raket werkt en dat de
Sovjets de Amerikanen „jaren voor"
zjjn. Mogelijk nog dit jaar zullen de
Russen de mens een reis door de ruim
te om de aarde laten maken of een ra
ket met instrumenten op de maan doen
landen, aldus Von Braun.
INNSBRUCK, 3 febr. (APA) Prin
ses Beatrix is gisterenmiddag per
trein in het wintersportcentrum Sankt
Anton aangekomen. De prinses heeft,
evenals in voorgaande jaren haar in
trek genomen in hotel „Post". Tot het
gevolg van de prinses hoort luitenant
kolonel Sesink en echtgenote. De prin
ses ging kort na haar aankomst skiën
langs de hellingen van de Arlberg, ver
gezeld door haar ski-instructeur Toni
Marth.
Prinses Irene, die maandagavond
in Wenen het traditionele „Jager-ball"
heeft bijgewoond, voegt zich vandaag
bij haar zuster, om met deze nog een
week in Sankt Anton door te brengen.
Prinses Beatrix blijft in totaal twee we
ken in Oostenrijk.
