Bestuursmaatregel bij
politieke impasse méér
te verwachten
Overlopen naar een andere
partij bedenkelijke gewoonte
BERN.
Op handen
en voeten
„Jeroen in
HazevoetsRjfc
Geheimen van een waterdruppel
Antilliaanse
kroniek
Onhoorbaar geluid
Algemeen Fondsenbesit(A.F
Oudfio/óOo.
POSTZEGEL
14
ZATERDAG 6 FEBRUARI I960
PAGINA 15
Nederlandse
Participatie
Maatschappij N.V.
VRAAG GRATIS TOEZENDING VAN ONS JAARVERSLAG
EVEN AANDACHT VOOR
8eis m n,9sr?en <0i:)5 tot
8ÖV iV SCOUTS Of AMERICA
o
^Laat uw EFFECTENORDERs"^
uitvoeren door
Damrak 98 Amsterdam
Tel.(020) 24 64 95-24 93 21
Beursbericht op aanvraag
Va bbb «huw wbmb mmmmm wS
TtlCt vlas ITlCt OU StCl ren gehoororgaan, ze bestaan in de vorm
KHiiimiimiimmiiiiiimmmiiiiiiiiiiiiiHiiiiiMiHiiHmniiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiimiiiniiimiiiiiiiimHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii
Advertentie
Opgericht in 1948 door levensverzeke
ringmaatschappijen, banken en andere
lichamen, voor het verschaffen van
financieringsmiddelen, inzonderheid door
deelneming in het aandelenkapitaal van
middelgrote ondernemingen.
Ke/zersgrac/it 271-275 Amsterdam
(Van
Wl een correspondent)
'bchtn»^MSTAD-Curacaö, 1 febr. (per
heeft h Zaterdag, 30 januari
Antiiipn reSering van de Nederlandse
Blaakt i *\er coni,nuniqué bekend ge-
alglm„ 4 de koninkrijksregering bij
Van ,i?ne j niaatregel van rijksbestuur
vernii!!u». datum aHe bevoegdheden en
(colw gen van het bestuurscollege
(febiA^er.van R' en van het eiland
je heeft opgedragen aan
dit pjfeza^hebber (burgmeester) van
«ehipao11dgebied. De bekendmaking ge-
ter-nrJ j -1 mededeling van de minis-
tachoKt Tevens vaardigde de ge-
ProriA,!!6!: de .heer M. P. Gorsira een
VaarHiU1 uit waarin hij zijn aan
haakt"8' Van flie bevoegdheden bekend
<W? voorgeschiedenis in het kort van
Van D„ re is' dat sinds het overlopen
raart van de leden van de Eilands-
tie H0 seJneen,era'ad) naar de opposi-
col']poZe vertrouwen in het bestuurs-
Wet af. he,?ft °P!?ezegd. Aangezien de
den eo"ege niet verplicht af te tre-
blüvp n de gedeputeerden (wethouders)
in nf11 Zltten- De nieuwe meerderheid
laten raad heeft het niet hierbij willen
Sefro ?hten en op alle mogelijke wijze
gaan» h0t bestuurscollege tot heen-
ge v= dwingen. Eerst door de toela-
L an de gedeputeerden in te trekken,
heef» i ze' salarisloos, toch aanbleven,
een meerderheid in de eilandsraad
„j™ de gedeputeerden van zyn lid-
deza ap vervallen verklaard, omdat
oti,,L?aar het oordeel van de raad zich
amM. bad laten benoemen tot eilands.
v' htenaar. Hierop heeft de rechter in
Bn Red'ng uitspraak gedaan dat ge-
oernde gedeputeerde nog wettig zijn
unctie van gedeputeerde kon vervui-
J®n- Het hoger beroep op dit kort ge-
a'h? is nog aanhangig.
waarschijnlijk omdat de raad wel
v°elde dat zijn zaak in deze niet zo
Jterk staat, heeft hij een ander middel
w baat genomen: hij heeft geweigerd
de begroting van het eilandgebied voor
I960 te behandelen. Hierdoor dreigde
{Jet eilandgebied Curasao onbestuur
baar te worden.
d-v?e£ hi0®! terloops, worden opgemerkt
nekWiAt'wv?stuurscQlleSe voor zün hard-
Èercipj. hhjven zitten een precedent had.
Bonair» z'ch bij het eilandgebied
zwaaien"6611 dergelijk geval van „om-
bij prömntaH een lici voorgedaan waar-
stuurscolw- i vertrouwen in het be-
deputeerden Werd opgezegd. De ge-
door de n zÜn toen, geruggesteund
ven zitten rrtrale regering, rustig bly-
bericht hÓ» Un werd door de regering
heen tB de wet hen niet verplichtte
stond tA®aan- Het bestuurscollege be-
die de men uit leden van een partij
Men centrale regering steunde in de
v°or .het vertegenwoordigend lichaam
Than, gehele Nederlandse Antillen,
del aan» e:Et men het uiterste mid-
"egerin» ^end en aan de koriinkrijks-
s toepassing verzocht van arti
kel 93 van de staatsregeling, welk
artikel bepaalt dat bij grove ver
waarlozing van bestuur en huishou
ding van een eilandgebied bij algeme
ne maatregel van rijksbestuur, dat is
door de koninkrijksregering, maatrege
len kunnen worden getroffen ter voor
ziening in het bestuur.
Deze maatregel is thans genomen.
De voorstanders wijzen er op dat
hiermede tenminste aan de impasse
een voorlopig einde is gekomen en
de weg geopend is voor efficiënt,
zij het weinig democratisch, be
stuur. De tegenstanders van deze
maatregel zijn ontstemd, omdat zo
zeggen zij, de koninkriiksregering
haar niet had mogen nemen zonder
alle partijen in het conflict te horen.
Zij zeggen dat dit te meer kiemt
omdat de oninkrijksregering er re
kening mee had moeten houden dat
de meerderheid die het college tot
heengaan wenst te dwingen een zeer
toevallige neerderheid is, teweegge
bracht door het overlopen van één
persoon. Helaas bestaat in de An
tillen de bedenkelijke gewoonte dat
wanneer een volksvertegenwoordiger
het niet eens is met zijn partij
en zelden i. dl' om ideële redenen
hij niet aftreedt, doch overloopt naar
de wederpartij.
Verder, zo voeren de tegenstan
ders aan, is het van belang op te
merken, dat de oppositie-partijen in
de Staten een groter aantal kiezers
vertegenwoordigen, doch dat zij door
een eigenaardigheid van het kies
stelsel niet aan bod zijn gekomen.
Tengevolge daarvan acht men de
beslissing van de koninkrijksrege-
ring, nu zij genomen is op verzoek
van de landsregering, die. niet alleen,
uiteraard, een partijen-regering is,
doch ook een partijdige regering in
die zin dat beslissingen zelden of
nimmer worden genomen in de
eerste plaats in het landsbelang, doch
allereerst in het belang van de par
tij, dan ook een partijdige beslissing.
Hoezeer velen ook toegeven dat de
koninkrijksregering formeel niets te
laste kan worden gelegd, betreurt
men haar «eleid in deze.
Het communiqué van de minister
president, doch vooral de toon van
de radiorede waarin hij de beslis
sing bekendmaakte, heeft er toe bij
gedragen de indruk van een partij
beslissing te versterken.
Advertentie
INLICHTINGEN: POSTBUS 1700 AMSTERDAM
Van 1 jan.
1.1. af wor
den, zoals
bekend, in
Israël uit
sluitend
postzegels
gebruikt,
die alle een
zelfde teke-
«».i ning dragen,
•Bef 7 oude Joodse munt, overdrukt
enkele cijfers.
v°k de zesels niet, doch het is
"°Udenrf„ ?en "ooduitgifte, verband
hieuwB L, m.e ket invoeren van een
^e^ .ptonteenheid, de agora. Om de
ï?ren niiï8! Van 0 .P°st °P de postkan-
eerder l«, m°ellijkheden te brengen
fegels '°P y december 1.1. alle post-
i*}getrokL-„ ?Pde waarde-aanduiding
ïl^treoBi en J wiize vaa overgangs.
„Tloo. genoemde eenheidszegels in
zé gebracht met de mededeling.
W'ltticvA sP?edig mogelijk door een
e*nissie zouden worden ver-
dagen werden de afbeeldingen
^d van de eerste drie nieuwe
VvÜsh e van 24 februari a.s. af
2c ,Nh- zuhen zijn Het zijn drie
en me' moderne tekeningen.
19gis dj0 de eerste van een luchtpost-
gei ai naar behoefte in 1960 en
rs eid meer zegels zal worden uit-
h6[ P de n
^'bti Taëjj u (de aanduiding voor
rtI,Sc"e pond) komen in enkele
As)LV(>or6 ,i°to en het Meer van Tibe-
(hif, ?'en u TT., geeft een plein in
»hü^boVe, zien' ter-wij] op de 0.15 I.L.
'(fa?» aanta?^f«edrukt) met een mini-
ÏUih?r,E' in j streepies een oplopend
"dstzi^'P de oude stad Zefat door
'8e hand is geschetst.
Frankrijk. Met
de nieuwe waarde-
aanduiding (harde
frank) verschenen
naast de op 1 jan,
Ujtgegeven vijf lage
teicA^0' historical,» fr-> zeven ze
als er> bouu-Jf i m°numenten, kas-
klmn66" P'opaeanoa611Welke
(j' tn Worden hoe uV00r toerisme
Lvop de 0.1? beschouwd.
tecin afgebeeld o^ri n»othedraal van
1 an Fougères to 6 fr- het kas-
8 res' terwrjl de 0.45 fr. de
bergkloof van Karrata (Algerije) te
zien geeft. Voorts treft men op de 0.50
fr. de moskee van Tlemcen in Algerije
aan. de vallei van La Sioule op de
0.65 fr., op de 0.85 fr. het viaduct van
Chaumont en tenslotte op de 1.00 fr. het
in Réunion gelegen kerkje van Cilaos
me-t het bergmassief Grand Bénard.
Nederland. De frankeerzegels van 5 ct
er. 40 ct. die aanvankelijk uit de koers
zouden worden genomen, blijven voors
hands aan de postkantoren verkrijg
baar, omdat de vraag naar deze waar
den nog vrij belangrijk is gebleken De
zegel van 7 ct is echter alleen nog be-
schikbaar aan de filatelistenloketten.
Ver. Staten. Op 8 februari a.s wordt
het vijftigjarig bestaan gevierd van de
parivindersbewegine in Amerika Pos-
IC
<h
O
dl
taal zal dit feit worden herdacht met
de uitgifte van de hierbij afgedrukte
4 ct met een padvinder, die de gebrui
kelijke groet brengt.
Zn eden Een eeuw geleden werd de
k'instenaai Anders Zorn geboren, eer
van de weinige
Zweedse artiesten,
wiens naam ook in
het buitenland een
ruime bekendheiq
geniet. De poste
rijen zullen dit feit
memoreren door
een emissie op 18
februari a.s. zan
twee postzegels (30
en 80 Ore), waarop
een zelfportret van
Zorn voorkomt Be
halve als schilder
maakte hij ook naam met zijn etsen,
terwijl hij tevens als een der beste
Zweedse beeldhouwers van omstreeks
1900 wordt beschouwd.
In het communiqué liet deze dui
delijk uitkomen, dat de huidige toe
stand desnoods gehandhaafd blijft
tot aan de eerstkomende verkiezin
gen: 7 juli 1963.
De Proclamatie van de gezaghebber
was in andere bewoordingen en van
een duidelijk verzoenender strekking.
Hij constateert dat dit een noodmaat
regel is, die krachtens de bepalingen
van het Statuut niet langer mag duren
dan strikt noodzakelijk is en doet een
beroep op de medewerking van allen,
hoe zij over de maatregel ook mogen
denken, om tot een oplossing te ko
men. Waarmede natuurlijk niet gezegd
wil zjjn dat de gezaghebber, zelf ook
een aanhanger van de regeringspartij,
de Democratische Partij, de oplossing
anders ziet dan de centrale regering,
en met name de minister-president
wiens bevelen hjj krachtens de alge
mene maatregel van rijksbestuur stip-
telijk zal hebben op te volgen.
Voorts zijn velen van mening dat in
dien er al verwaarlozing van beheer en
regeling is geweest, deze verwaarlozing
door de raad is geschied doordat hij
alles afstemde.
Zij vermogen niet in te zien waarom
de raad krachtens de maatregel al zijn
bevoegdheden blijft behouden. Hierdoor
ontstaat een merkwaardige positie. De
vraag doet zich namelijk voor, wie nu
verantwoording verschuldigd is aan de
raad: de gezaghebber of de minister
president, wiens bevelen de gezagheb
ber toch stipt zal dienen op te volgen.
Intussen kan hieraan worden toege
voegd dat dit probleem voor wat de
Antillen betreft slechts theoretische
waarde heeft. De aanhangers der re
geringspartijen in de vertegenwoordi
gende lichamen plegen immers aan de
leiband van de regering te lopen. Zel
den zijn zij zich bewust van hun taak
als volks-vertegenwoordigers. Zij me
nen dat zij zitting hebben in het ver
tegenwoordigend college om regering
of plaatselijk bestuur door dik en dun
te steunen. De meesten zijn ook ambte
naren en daardoor afhankelijk van de
regering die hun die afhankelijkheid
dikwijls doet voelen door onplezierige
overplaatsingen, onthouden van bevor
deringen enz. indien zii niet braaf mee
doen.
Nu de gedeputeerden door de alge
mene maatregel van rijksbestuur naar
huis zjjn gestuurd is het de vraag of
de noodtoestand feitelijk niet reeds op
geheven is en of men de beschamende
weg van verwaarlozing van beheer en
huishouding" niet zozeer heeft toege
past uit bezorgdheid voor goed be
stuur ais wel om de gedeputeerden
weg te krijgen.
Nu dit staatsrechtelijk precedent ge
schapen is achten velen het niet uitge
sloten dat in de toekomst nog menige
toepassing van artikel 93, van de staats
regeling aan de orde zal komen, na
melijk telkens als er een volte face
plaats heeft van een of andere politi
cus die niet gauw genoeg zijn zin krijgt
en het dan maar bij een andere frac
tie gaat proberen waardoor „gemis
aan vertrouwen" ontstaat tussen raad
en bestuurscollege.
Advertentie
Over de oorsprong van de plaats
naam Bern bestaan verschillende me
ningen. De oudste, die reeds in de eer
ste kronieken is opgetekend, zegt, dat
de stichter der stad, Hertog Berchtold
von Zahringen, gelastte dat de stad de
naam zou dragen van het eerste dier,
dat hij op een jachtpartij zou neerleg
gen. En dit zou een beer geweest zijn.
De bevolking van Bern heeft zich al
tijd beijverd het fraaie stadsbeeld, zo
als het in de Middeleeuwen is ontstaan,
door de eeuwen heen zorgvuldig te be
waren. Aan de trouw van de Berners
aan het oud gebruik en de liefde voor
hun geboortestad danken wij nu een van
de best bewaarde steden van Europa.
Men is' echter niet bij de historie stil
blijven staan. Bern heeft ook voor de
latere Zwitserse bouwstijl een open oog
gehad, wat tot uitdrukking komt in de
nieuwe stadswijken.
Bern is sedert 1848 zetel der Zwitser
se regering en daarmede Bondsstad.
Van de talrijke bezienswaardigheden
en gebouwen van Bern noemen wij het
raadhuis uit de vijftiende eeuw. Het
beroemdste bouwwerk uit de Middel
eeuwen en de fraaiste van de vele ker-
Bern, aan de Aare. Op de achtergrond de kathedraal.
iiiiiiiiimiiiiiiimmimiiiiiiiiiiiiimiiiniiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiH
ning destijds, volgens de huidige be
grippen althans, vrij eenvoudig. Deze
beperkte zich tot de fonteinen, die zich
in verschillende straten en op enkele
pleinen bevonden en die als plaatsen
van samenkomst in het leven van de
Berners een grote rol speelden. Met
grote zorg en kunstzin vervaardigd
we zegel uitgegeven worden. Met het
oog op de grote vraag naar zegels mét
de nationale vlag, besloten de posterijen
de oplage op 200.000.000 te stellen.
Nauwelijks echter waren de zegels in
omloop of Hawaii werd de 50ste staat.
Een nieuwe verandering van de zegels
werd noodzakelijk. Op 4 juli 1960 zullen
de eerste zegels met een vlag met 50
sterren in omloop komen.
Het gebruik van de Amerikaanse vlag
op zegels is vanzelfsprekend niet nieuw.
In 1869 verscheen reeds een zegel waar
op de toen geldende vlag met 13 sterren
te zien was.
iiimiiiiiriiiiHiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiHiiniiiiiitmiiiiiiiiiiiiiHiiimi
Het is praktisch mogelijk „de vaat"
te wassen met 0eluid, dat zelfs geen hond
kan horen. Het onhoorbare geluid is een
van de nieuwste gebieden van weten
schappelijk onderzoek, want behalve
borden wassen, kan men met dit „ge
luid" dieren doden, glas smelten, ga
ten boren, het lichaam ontspannen,
ziekten opsporen, aardolie oppompen
en hersenoperaties verrichten. Al val-
„geluids", of liever gezegd
len deze
x CA «tm-rort luchttrillingen, buiten het bereik van ons
van golven en in de laatste tijd heeft
- v. - De verheffing van Alaski. en Hawaii men voor deze golven een verschei-
vormen zy ook nu nog een beziens- tot respectievelijk 49e en 50e staat heeft denheid van toepassingen weten te vin
waardigheid en een kleurige noot m wee opeenvolgende veranderingen in de den. Een van de meest bekende toepas-
de oude straten van Bern. viag van de Verenigde Staten teweeg- singen is „Sonar", het detectie-appa-
T gebracht en daardoor twee opeenvolgen- raat, dat op schepen wprdt gebruikt
In het wapen van Hern komt een wyzigingen jn een jn 1957 uitgegeven voor het opsporen van zich onder water
beer voor en al sedert 1480 heeft Bern 4 dollarcent-zegel met de beeltenis van bevindende voorwerpen, in het byzon-
regelmatig beren gehuisvest trots als de Amerikaanse vlag. der duikboten. Sonar is in het water
men is op dit wapendier. Reeds m 12 j-je i957_uitgifte was uitermate popu- wat Radar in de lucht is en het
lair bij het publiek. De posterijen heb- werkt op overeenkomstige wyze. De
ben de originele oplage van 40.000.000 geluidsgolven die door het schip worden
dan ook moeten verdubbelen. uitgezonden, worden door een voorwerp
Toen echter op 3 januari 1959 Alaska onder water teruggekaatst, waardoor
staat werd en de vlag van de Verenigde
Staten 49 sterren telde moest een nieu-
Sedert 1480 heeft Bern regelmatig beren
gehuisvest.
ken in Bern is echter het Münster,
waarvan de eerste steen op 11 maart
1421 werd gelegd en de bouw tot en
gebruikte men de beer als symbool op
het stadszegel. De zo bekende beren
kuil by de Nydeggbrug dateert trou
wens pas van 1856. Elk jaar weer trek
ken de beren duizenden bezoekers, die
met gulle hand hun peentjes toewer
pen, zodra de logge beesten weer en
kele pirouettes (draaien om eigen as)
ten beste hebben gegeven. Onnodig te
zeggen, dat men niet in Bern geweest
is, zonder de beren te hebben gezien...
Op handen en voeten baanden zy
zich een weg door het oerwoud...
Zo ging dat vroeger, als je er op uit
ging, vreemde gebieden te onderzoe
ken. Maar ook in de Nederlandse taal
kun je op handen en voeten op speur
tocht gaan. En dan zul je ontdekken,
dat je die handen en voeten heel vaak
nodig hebt.
Je handen: Als je met zyn allen een
werk aanpakt, dan maken vele handen
licht werk. Er zyn ook heel gemakke
lijke karweitjes: daar draai je je hand
niet voor om. Prettig is, als je op
iemands hulp rekenen kunt: dan heb
het mogelyk is plaats en afstand er van
te bepalen.
iiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiMiimiiHiiiimimiiiiiHiiiHHiHtMi!
una.' "'I'.-
:L'Wl' 1
Het Bondspaleis te Bern.
iiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiHHiimiiiiiiiiiiiiiiiHiiiHMimiimHmitii
kan altijd goede diensten bewijzen, er slecht aan toe. Dat kan kleine kin-
Och en dan kun je een ander ook deren by volksoplopen gebeuren. Maar
weer eens helpen; al verdient ie het heb je het bij je baas helemaal ver
met de huidige torenspits* in 1893 eereed de hem °P 5e hand- Beroerder is, als s0ms niet. Strijk je hand maar over bruid, dan wordt je op staande voet
kwam: torenspits m ïaaj gereed je va„ de hand in de tand moet leven; jg zeggen ze dan. En je doet ontslagen. Durf je iemand niet goed
je van de hand in de tand moet leven
wat je verdient gaat dan meteen op.
Zoals in alle middeleeuwse plaatsen Nee, dan kun je beter wat achter de
was ook in Bern de drinkwatervoorzie- hand hebben. Zo'n klein voorraadje
het natuurlijk ook. Iets bij dè hand
hebben is altijd makkelijk; dan hoef
je niet ver te zoeken. Maar je kunt
ook bijdehand zijn: dan zeg je meestal
wel het een en ander te veel en te
gauw. Het is nooit goed de hand met
iets te lichten: nee, je moet je werk
altijd goed afmaken. Je kunt iemand
iets aan de hand doen; dan bezorg je
hem, wat ie zoekt. Maar er kan ook
iets aan de hand zyn en dan ga je
gauw kijken, wat er gebeurt.
Een handig ben je als je al deze
uitdrukkingen zelf weet te vmden of
nog andere weet op te sporen. Want
er zyn er nog meer. Maar onze voeten
te naderen, dan heet het: schoorvoe
tend kwam hy naderbij, dn afwachting
van een pak slaag vaak.) Wat kunnen
sommige karweitjes toch veel moeilijk
heden opleveren: nou zegt men dan,
dat heeft veel voeten in de aarde, voor
jjj klaar bent. Ga je er gauw vandoor,
dan maak je je uit de voeten. Op
zeeschepen had men vroeger van rare
en wrede straffen. Iemand de voe
ten spoelen lijkt wel heel simpel; maar
dit werk kwam hierop neer, dat je zon
der meer over boord gesmeten werd
en verdronk. Nee, dan kun je beter
zorgen bij iemand een wit voetje te
krijgen. Dan sta je In een goed blaad-
XXVI
„Wat zit er in al deze grote dozen,
welke overal tussen de boeken liggen
opgestapeld?" vroeg Jeroen.
„Niets dan kostbaarheden, schatten,
waardevolle dingen, dure zeldzaamhe
den onbetaalbaar VOORBEZIT," ant
woordde de eenhoorn trots. „Maak de
dozen gerust open."
Jeroen lichtte het kartonnen deksel
op van een van de dozen en ontdekte
dat de grote doos tot aan de rand ge
vuld was met nieuwe kleine kaartjes
waarop stond gedrukt „Groningen naar
Zwolle, Eerste Klasse" en verder iets
over Staatsspoorwegen."
„Wat zyn staatsspoorwegen. vroeg
Jeroen verbaasd.
„Dat is een nieuw vervoermiddel,
antwoordde de eenhoorn. „Het
nog worden uitgevonden. Het heeft iets
te maken met Ijzeren paarden en met
stoom, net als in theeketels. Daar kun
nen een hele boel mensen tegelijk in
reizen."
„Maar zal dat niet verschrikkelijk
heet zijn?" vroeg Jeroen verbaasd.
,,Ik heb wel eens myn hand gebrand
aan een ketel en het deed heel erg
Pijn."
„Dit worden niet gewone ketels,"
zei de eenhoorn. „Ik kan het je niet
allemaal precies vertellen, want alles
moet nog gebeuren. Maar als je zulke
kaartjes bezit als die daar in de doos,
kun je voor niets meereizen achter de
ketel, gezeten op kussens."
„Geef my maar een paard en wa
gen," zei Jeroen verbouwereerd.
Hij opende een andere doos. Hierin
bevonden zich stapels biljetten waarop
met grote letters stond gedrukt: RIJ
BEWIJS.
„Wat is dat nu weer?" vroeg Jeroen.
„Wat is een rijbewijs?"
„Dat is een nieuw vervoermiddel",
del," antwoordde de eenhoorn. „Ze
zullen een wagen zonder paard uitvin
den die rijdt zonder dat je iets anders
hoeft te doen dan sturen. En daar
voor zullen de mensen rijbewijzen no
dig hebben."
„Ik begryp er niets van," zei Jeroen
die steeds verbaasder werd.
„Je kunt mij werkelijk geloven," zei
de eenhoorn. „Er komen wagens zon
der paarden. En daarvoor zyn deze pa
pieren nodig. En ik heb een voorgevoel
dat er heel wat ongelukken van zullen
komen."
„Ik kan begrijpen," vervolgde de
eenhoorn enige ogenblikken later, „dat
je er stil van bent. Zoiets zie je niet
alle dagen. Dit is een van de grootste
ogenblikken van je leven. Behalve ik
zelf, ben jij het enig levend wezen ter
wereld dat ooit het grote voorrecht ge
had heeft myn kostbaar VOORBEZIT
te mogen zien."
Jeroen keek verder om zich heen en
stiet opeens een kreet uit van verba
zing. Want hy zag een grote stapel be
schreven vellen perkament die geel
waren van ouderdom. Een van de vel
len halverwege de stapel stak een beet
je naar buiten en Jeroen zag het woord
GRONDWET.
„Dat kan alleen maar de grondwet
zijn van Hazevoets rijk," riep hij op
gewonden. „Daar zoeken ze al jaren
naar om haar te kunnen veranderen
en de hardgekookte eieren te kunnen
afschaffe
kijken?"
agei
Mag ik alsjeblieft even
„Ga je gang," zei de eenhoorn. „Mis-
schien heb je gelijk. Ik weet het niet,
want ik heb nog geen tijd gevonden
om alles te kunnen lezen."
Jeroen lichtte de bovenste helft van
de stapel op en trok het vergeelde vel
te voorschijn.
„Nee," zei hy teleurgesteld, „het is
wel een grondwet, maar niet die, waar
ze nier al zo lang naar zoeken. Het is
de grondwet van Zaandonderland.
Luister maar."
En hij las voor:
„GRONDWET VAN ZAANDON
DERLAND
Geschreven door niemand minder
dan
DE SULTAN ZELF
In hoogsteigen persoon."
„Hemeltjelief!" riep Jeroen uit,
„een echte sultan, je weet wel, alle
maal juwelen, en een tulband, en een
kromzwaard, en stallen vol Arabische
hengsten, en een hele hoop kamelen,
en hier en daar een oase met een bron
en met palmen."
Ben je bang voor ivaterkou?
Ga dan niet naar Noord Scharwou!
Ga dan ook maar niet naar Sassen,
want daar zijn ze dol op wassen.
In het stadje Oldenzaal
wassen ze zich helemaal.
Maar in Oenkerk en Zuidlaren
wassen ze alleen hun haren,
en in Broek en Waterland
eens per jaar hun rechterhand.
En in Sneek en Apeldoorn
wassen ze alleen hun oren.
Maar bij ons in Overveen,
O, daar wassen ze alleen
maar het puntje van hun neus.
Is dat werk'lijk waar?
JA, HEUS!
VERA WITTE
„Maak je maar niets wijs," zei de
eenhoorn schamper. „Ik heb de sultan
van Zaandonderland een keer gezien.
Hij had een pet op en reed op een
oude damesfiets. Er was in geen vel
den of wegen ook maar een kameel te
bekennen. Er is van hem alleen maar
bekend dat hij van zuurkool houdt en
van bier. En ik heb eens horen bewe
ren dat hij zich alleen maar scheert
als het beslist nodig is, en nooit op zon
dagen."
„Een sultan is een sultan," zei Je
roen koppig.
„Maar een pet is geen tulband," zei
de eenhoorn, „en een zakmes is geen
kromzwaard. Én er is een groot ver
schil tussen een oude damesfiets en
een kameel."
„Weet jij waar Zaandonderland
ligt?" vroeg Jeroen. „Ik heb nooit van
dat rijk gehoord."
„O," antwoordde de eenhoorn onver
schillig, „het ligt, geloof ik, ergens tus
sen Groningen en Londen. Ik weet het
niet precies. Het is maar een heel
klein rijkje, iets waaraan je gemakke
lijk voorbij zou kunnen lopen zonder te
merken dat je in iemands rijk bent.
Je weet wel, een soort achtertuintje
met snijbonen en tomaten en hier en
daar een bosje peterselie, en met en
hond die te lui is om te blaffen, en met
een kanarie in een kooi in het open
keukenraam."
Jeroen keek teleurgesteld en las de
rest van de korte grondwet van de Sul
tan van Zaandonderland voor aan de
eenhoorn:
„Salaam aleikum!
De Sultan schrijft met eigen hand
De grondwet van Zaandonderland.
Zij luidt dat vanaf deze dag
In mijn rijk altijd alles mag."
Onder de grondwet stond In sierlyke
krulletters de ondertekening: Sultan
Gijsbrecht de Eerste van Zaandonder
land en Overzeese Gebiedsdelen en de
datum: „Gegeven op deze mooie en
windstille drie-en-veertigste dag van
de Maand van de Paling in het Elfde
jaar van het Zaandonderlandse Festijn
'en het Vyf-en-dertigste jaar van mijn
roemrijke regering, Salaam aleikum.
„Ik had altijd gedacht dat grondwet
ten lang en saai waren, zei Jeroen.
„Maar dit is een heel korte en heel
mooie grondwet. Ik durf te wedden dat
dit de kortste grondwet ter wereld is.
Als ik kan, ga ik er een keer naar
toe."
„Dan kun je beter eerst leren fiet
sen." zei de eenhoorn verachtelijk.
„Ik begrijp niet wat je bedoelt," ant
woordde Jeroen. „Maar heb je mis
schien nog meer grondwetten in je
schatkamer?"
„Hoe vaak moet ik je zeggen dat ik
nog geen tijd heb gehad om al deze
boeken en papieren te lezen?" vroeg
de eenhoorn nors. „Ik weet alleen
maar dat dit kostbare schatten zijn.
Maar als je wilt zien of er nog meer
grondwetten zijn, ga gerust je gang.
Ik zal heel eerlijk zijn en bekennen dat
ik een voorgevoel heb dat je onder
mjjn schatten ook de grondwet van
Kabouterland zult vinden. En myn
voorgevoelens komen altijd uit. Daar
ben ik een eenhoorn voor. De eenhoorn
is het meest voorgevoelige dier ter we-
reld
DAAN ZONDERLAND.
(Wordt vervolgd)
trappelen van ongeduld. Die voeten je by hem Ml kun je gerust wel eens
komen ook herhaaldelijk in onze taai een potje breken. Je hoeft niet altyd
voor voetstoots té geloven, wat anderen je
Geef niet meer geld uit, dan je vertellen, maar het hoort helemaal
eieenliik missen kunt. Want dat op niet een ander allerlei onprettige op
erate voet leven, hou je niet lang vol. merkingen voor de voeten te gooien.
Voet bil stuk houden moeten we vaak: Genoeg vandaag over handen en voe-
niet toegeven, wil dat zeggen. Als je ten: kruip zelf nog maar wat verder
onder de voet gelopen wordt, ben je door de Nederlandse taaltuin.
II (Slot)
Het is enige honderden jaren gele
den, dat te Delft Anthoni van Leeuwen
hoek een wereld van leven in een wa
terdruppel ontdekte met behulp van een
door hem zelf vervaardigde microscoop.
Thans weet iedereen, dat zich in het
water kleine diertjes en plantjes bevin
den, die voor het ongewapend oog on
zichtbaar zijn. Sinds de dagen van Van
Leeuwenhoek zijn de microscopen be
langrijk verbeterd.
Men hoort vaak verkondigen, dat wij
met elke slok water duizenden kleine
diertjes inslikken en overgevoelige men
sen kunnen daardoor niet meer onbe
zorgd hun glaasje water drinken. In
tussen bevat bronwater of het gefil
treerde water uit onze waterleidingen
maar heel weinig organisch leven. Als
wij een waterdruppel onder een mi
croscoop willen bekijken, nemen wij
daarvoor water uit een heldere vijver,
een langzaam vliedende beek of een
sloot met een weelderige plantengroei.
Wanneer wij slechts één druppeltje
van zulk water onder de microscoop
leggen, doet zich aan ons oog een won-
zich voortdurend openen en sluiten en
onvermoeid voedsel naar zich toehalen
met ontelbare trilhaartjes. Wij kunnen
door le doorzichtige lijfjes heen zien,
hoe het voedsel wordt verteerd; overal
zwemmen diertjes rond van de meest
verschillende vormen, groen, blauw,
zwart en bruin gekleurd, kleurloze
schijven met lange, naar alle zijden
uitstaande sprieten en wormen met ge
spleten staarten en wielvormige orga
nen aan de kop. En dat alles is voort
durend ln beweging, rekt zich uit,
draait en keert en roeit voort met ver
rassende snelheid. Daar zweeft een
klompje slijm, kleurloos, bijna door
zichtig, bezet met een groot aantal fij
ne korreltjes. Toch is dat slijmkopj»
een levend wezen, een monere, de een
voudigste diervorm.
Deze monere zullen wij speciaal in
het oog houden. Na enige tijd zien wij
op willekeurige plaatsen uit het weke
lichaampje vingervormige uitsteeksels
ontstaan, z.g. schijnvoetjes, die ook
weer ingetrokken kunnen worden. Het
zijn geen pootjes, maar uitvloeisels van
het taai-vloeibare lichaampje zelf. Het
diertje kan zich dus bewegen.
De klokdiertjes zijn de mooist ge
vormde wezentjes, die men zich denken
kan en toch zijn ze microscopisch klein.
Het lijken wel sierlijke boompjes, die
gewoonlijk sterk vertakt zijn en overal
bedekt worden door tere knoppen en
bloesems. Die bloesems zijn natuurlijk
de afzonderlijke diertjes. In gesloten
toestand zijn zij bolvormig, doch zij
openen en sluiten zich geregeld en wan
neer zij geopend zijn, zien zij eruit als
een sierlijk klokje, rondom bezet met
voortdurend bewegende trilhaartjes.
Verder zien wij nog een hooidiertje,
dat gemakkelijk te herkennen is aan zijn
miervormig, lichaampje, met een bosje
korte trilhaartjes om de diepliggende
mondopening.
En daar is een raderdiertje. Tot nu
toe heeft het langzaam rondgekropen
over de glasplaat, waar onze water
druppel op ligt. Nu trekt het plotseling
ónze aandacht en begrijpen wij ook, dat
het de naam „raderdiertje" heelt ge
kregen. Voor op zijn kop ontwikkelt zich
een groot radervormig orgaan, dat
voortdurend schijnt rond te draaien.
Alle kleinere plantjes en diertjes, die in
de buurt van dit raderdiertje komen,
worden als door een magneet aange
trokken en verdwijnen in zijn openge
sperde muil.
Deze en nog meer merkwaardigheden
uit de microwereld, kun je in Artis te
Amsterdam bekijken. Met het blote oog,
dus zonder microscoop, zijn de diertjes
in een waterdruppel niet waar te ne-
In een druppel water ziet men soms men. Maar in Artis kan men, door mid-
wiegende stelen met tere bloesems van del van speciale projectietoestellen,
zeldzame schoonheid, of plantjes, meer de „eencelligen", op een matglazen schijf
of minder vertakt en bedekt met een sterk vergoot, duidelijk waarnemen,
overvloed van knoppen en bloemen, die Het is zeer interessant.
ANTHONI VAN LEEUWENHOEK
dere wereld voor. Wij vinden in zulk
water de mooiste 'in meest verschillen
de vormen.
