-Haarlemse Rode Kruis-
komt bloeddonors tekort
Overladen programma's en
middelmatig artistiek peil
door een zaterdagse bril
TIEN JAAR TEISTERBANT
I
V
Verpleegden exposeren hun
teken- en schilderwerk
Dank zij bloedtransfusie zijn
vele mensenlevens gered
ZONWERING
Fa. J. P. Senft Zoon
Op concerten Van
S&
PROVINCIAAL ZIEKENHUIS SANTPOORT
Frappant peil van zuivere weergave
en artistieke, gevoeligheid
m -
Met geen pen te beschrijven
ii
NOG EEN DUIZEND
DONORS NODIG
IN HAARLEM
BEJAARDE MAN
VERLIEST ZIJN
SPAARGELD
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1960
PAGINA 3
Onderscheidingen
Fusie Beverwijk-Heemskerk
„Vrij Heemskerk"
belicht argumenten
tegen samenvoeging
HAARLEM, 6 febr. Er zijn te weinig bloed-donors in Haarlem en om
geving. De Bloedtransfusiedienst van het Nederlandsche Roode Kruis aan de
•Paviljoenslaan komt op het ogenblik zeker duizend bloedgeefsters en bloed
gevers tekort. Dat komt niet alleen doordat het aantal bloedtransfusies tot
"eil der zieken nog altijd toeneemt, maar ook door het begrijpelijke feit, dat
°udere donors op een gegeven moment niet meer beschikbaar zijn. Er moet
een geregelde toevloed van nieuwe vrijwilligers zijn. Iedereen, man of vrouw,
wrm of r'ik- kan donor zijn indien hij ouder dan 18 en jonger dan 65 jaar is.
welke bloedgroep 0, A, B of AB hij heeft doet er niet toe. Iedereen
's van harte welkom. Speciaal welkom zijn de „A-negatieven". Hoe men kan
^veten, welke bloedgroep men heeft? Voor de militairen of oud-militairen is
®at geen probleem, omdat het op de militaire „bloedgroepkaart" vermeld
staat. Maar ook bij tal van andere keuringsgelegenheden wordt ook bij
Vrouwen de bloedgroep vastgesteld en zwart op wit medegedeeld. Iedereen
tveet wel, dat niet alle mensen hetzelfde soort bloed hebben. Wanneer mensen
•bet een „zeldzame" bloedgroep een bloedtransfusie nodig hebben, ligt het
Voor de hand, dat daaraan niet makkelijk te komen is. Vandaar, dat de
»A-negatieven" zo welkom zijn in het donor-korps.
Allerminst angstig ondergaan deze
donors de keuring in het Rode
Kruisgebouw aan de Paviljoens
laan. Twee maal per jaar worden
bloedgeefsters en -gevers gekeurd.
De regelmatige keuring waarborgt
niet alleen, dat het afstaan van
bloed voor de donors niet nadelig
is, maar tevens dat hun bloed ge
schikt is voor bloedtransfusies
Is het omslachtig, tijdrovend, gevaar
lijk of pijnlijk om donor te wezen?
Niets van dat alles. Tweemaal per jaar
worden de donors gekeurd in het Rode
Kruisgebouw aan de Paviljoenslaan.
Die keuring waarborgt niet alleen, dat
de donor zonder gevaar voor zichzelf
bloed af kan staan, maar ook dat zijn
bloed geschikt is om toegediend te wor-
2®"-.Ho°g?P een half uurtje duurt zo'n
n 's men „beschikbaar",
Der iaarZe?B?n wiL dat men tweemaal
Een halve r,'et meer bloed af sta'at-
„operatie" ?er. Tijdrovend is ook die
Een zelf„„i5let' PDn doet ze evenmin.
En mpt ian gevoel geeft het wel.
gegeven c"t. Men heeft iets kostbaars
den niot zonder er armer door te wor-
soonliiif eens financieel. Een zeer per-
gaano geschenk heeft men een door-
«n di onbekende medemens geboden
verW onbekendheid voorkomt zelfs de
Zou veiïbeid, welke de donor anders
bare en, wanneer hij met de dank-
Wordenontvanger geconfronteerd zou
Uitgen"; De donor is na zijn bloedgave
tig 2jjr' noch afgemat. Hij drinkt rus
besef traditionele kopje koffie in het
hog ni„,tekortkomingen ten spijt,
alles 2°'n slecht mens te zijn. En dat
baar Vo'komen terecht. Er zijn ontel-
bl0„j,Vee' mensenlevens gered dank zij
hrvJ'transfusies, welke nooit zonder
'oodzaak worden toegediend.
Hoe wordt men donor? Ook dat is
dóódsimpel. Inwoners van de gemeen
ten Haarlem, Bloemendaal, Heemste
de en Bennebroek van 18 tot 65 jaar
(van 18 tot 21 jaar met toestemming
van de ouders) hoeven niets anders
te doen dan zich telefonisch (num
mer 21988) of schriftelijk, op te ge
ven bij de afdeling Haarlem en Om
streken van het Nederlandsche Roo
de Kruis, Paviljoenslaan 3, in Haar
lem. De rest komt dan vanzelf wel. Uit
het voorgaande blijkt wel, dat het
voor niemand, die normaal gezond is,
bezwaarlijk hoeft te wezen om een
liter bloed per jaar voor een mede-
mens-in-nood veil te hebben.
Het bloed van de Haarlemse donors
is bestemd voor patiënten in Haarlem
se ziekenhuizen. „Bloedbanken" be
staan er hier niet. De patiënten ontvan
gen „vers bloed", wat niet zeggen wil,
dat het bloed van een „bank" van min
der kwaliteit zou zijn. De donors ge
ven hun bloed dan ook in de ziekenhui
zen zelf. In het Rode Kruis-gebouw aan
de Paviljoenslaan worden ze slechts
twee maal per jaar gekeurd. Er zijn
thans 5.200 donors in Haarlem ingeschre
ven zoals gezegd een duizendtal te
weinig. Vorig jaar vonden in de Haar
lemse ziekenhuizen 7.604 transfusies
plaats, tegen 7.265 in 1958. Er werden in
1959 957 nieuwe bloedgevers gekeurd en
6.985 herkeurd.
Bloed-donors zijn mensen, die zonder
aan de weg te timmeren op de sym
pathiekste wijze dus zich voor hun
medemensen onschatbaar verdienstelijk
maken. Hun verdiensten zijn niet in
geld uit te drukken. Donors, die bewe
ren, dat ze enkel hun bloed geven ter-
wille van het kopje koffie in het zieken
huis, zeggen dat slechts uit beschei
denheid. Wanneer ze er nog de prettige
sfeer bij vermelden, komen ze iets dich
ter bij de waarheid. Helemaal zonder
officiële erkenning van hun verdienste
lijkheid blijven de bloedgevers niet op
den duur. Op gezette tijden worden de
„Landsteiner onderscheidingen" uitge
reikt aan trouwe donors. Wie vijf maal
bloed gegeven heeft, ontvangt de Land
steiner Médaille, wie twintig maal do
nor geweest is, de Landsteiner Plaquet
te. Vorig jaar werden in Haarlem 77
Landsteiner Plaquettes uitgereikt en
574 Landsteiner Médailles en een week
geleden nog werden in het Haarlemse
Rode Kruis-gebouw 96 donors met de
„médaille" vereerd. Een bewijs, dat
velen maar nog lang niet genoeg men
sen beseffen, hoe onmisbaar hun
bloed is, wanneer het er om gaat een
mensenleven te redden.
Advertentie
BESTEL VROEGTIJDIG UW
MARKIEZEN - ZONSCHERMEN
U-j-r aluminium
jaloezieën
Wij kunnen er NU de grootste
zorg aan besteden
Vraag vrijblijvend prijsopgave bij de
oudste zaak van Haarlem en omstreken
Nassaulaan 76 - Haarlem - Tel. 10743
Opgericht in 1878
BEVERWIJK, 5 febr. Tijdens een
heden gehouden persconferentie heeft
het actiecomité „Vrij Heemskerk" bij
monde van de heren A. W. van Kes-
sel en drs. H. Waltmans uiteengezet
op welke motieven de strijd voor het
behoud van de zelfstandigheid van de
gemeente Heemskerk is gegrond, waar
om men zich distancieert van het voor
nemen van de minister van Binnen
landse Zaken de gemeenten Beverwijk
en Heemskerk samen te voegen.
De heer Van Kessel betoogde, dat de
feiten het voor de streek ontworpen
IJmondnoord-plan hebben achterhaald.
De ontwikkeling heeft zich anders en
in een trager tempo voltrokken, dan
was voorzien. Het is daarom ook niet
verantwoord, aldus spreker, op grond
van dit streekplan thans onherroepelij
ke beslissingen te nemen. Teveel om
trent de toekomst is nog duister. De
heer Waltmans, die uit sociologisch
standpunt de zelfstandigheid van
Heemskerk bepleitte, merkte op, dat
de vestiging van de basisindustrie be
slissend is geweest voor het lot van de
duinstreek tussen Haarlem en Alk
maar. Hij vroeg zich af of het wel
juist is alle belangen afhankelijk te
stellen van de expansie van de Hoog
ovens. De mijnstreek toont aan hoe
verkeerd het in zo'n geval kan gaan:
daar dreigt werkloosheid en gaan
reeds stemmen op het gebied tot pro
bleemgebied te verklaren. Nu reeds
gaat de ontwikkeling van de IJmond
minder snel dan werd gepland. De mo
gelijkheid voegt zich daarbij, dat de
vestiging van een tweede Hoogovenbe-
drjjf in Nederland remmend zal wer
ken op de ontwikkeling van de IJmond.
De sociologische structuur van de in
dustrieforensen-gemeenschap Heems
kerk, met een industrialiserend platte
landskarakter, acht hij geheel verschil
lend van het industriestadskarakter
van Beverwijk. Samenvoeging zou een
leefbare gemeenschap verloren doen
gaan.
Tenslotte betoogde hij, dat de argu
menten van de minister voor de sa
menvoeging weinig excellent zijn
Nu de Interscholaire 1960 voor wat
de muzikale demonstraties betreft
weer tot het verleden behoort, is het
niet ongewenst enige dingen van im
portantie onder de loep te nemen.
Wij hebben ons in de twee bespre
kingen van alle kritiek onthouden.
Dat impliceert natuurlijk niet dat ve
le prestaties niet voor verbetering
vatbaar zouden zijn. Over individuele
muzikale uitingen zullen wij het ech
ter niet hebben. Wij wensen alleen
Wie in de loop der jaren met
zijn stad vertrouwd is se
raakt, heeft haar hart leren
doorgronden. Hij kent de stegen en
de hofjes, de schuw voor het grote
lawaai weggekropen pleintjes en de
intieme plekjes, waar bij avond het
licht van een verloren staande gas
lantaarn heel pover en schuchter
®en gele lichtvlek werpt. Hij proeft
het eigen leven van de stad, de
sfeer, die zich alleen met verklein
woorden laat tekenen. De oprechte
Haarlemmer houdt van zijn Da-
hhaatjes, van heel dat ingewikkel
de web, dat rond de grijze Bavo
gespannen ligt.
Vanaf zijn jeugd is hij vergroeid
h'ct het karakter van zijn stad,
°f liever: hij bepaalt mede dat ka
rakter. In zijn jeugd heeft hij de
huizen en winkels leren kennen bin
den de driehoek thuis-kerk-school.
Eater is hij wat verder weg gaan
zwerven: de drukke straten lieten
hun eigen sporen na van zijn ver
kenningstochten. De stad kreeg
voor hem een dierbaar geworden
gezicht, soms wat gekerfd door de
ouderdom maar altijd met die op
geruimde en sprankelende ogen,
die de spiegel waren van een zich
steeds verjongende ouderdom.
Zo is hij van zijn stad gaan hou-
den en is hij met haar opgetrok
ken, van dag tot dag, jarenlang.
Maar een enkele keer en toch
nog altijd te veel wordt dat ge
zicht geschonden. Een schennende
hand maakt dan de herinnering tot
een oord, waarheen geen terugkeer
meer mogelijk is. Zoals de oudere
Haarlemmer, die zijn eerste be
roepstoneel in de Jansschouwburg
genoot, slechts een kale plek als
herinnering terugvindt, zo zal een
andere generatie binnenkort moe
ten ervaren, dat zijn eerste uitje
bij het amateurtoneel in „De Leeu
werik" definitief verleden tijd ge
worden is. Met de sluiting van dit
établissement valt voorgoed het
gordijn voor „Constantijn de Groo-
te' „Stefan Borkos" en zovele an
dere helden, die in het voetlicht
hebben geglorieerd. Met „De Leeu
werik" verdwijnt een kwinkeleren
de stem uit het stadsleven.
En de winkelstand? Och, er is de
laatste jaren zoveel veranderd. Zo-
veel gerenommerde zaken, die
voor de eeuwigheid bestemd sche
nen, zijn verdwenen. Nog maar
kort geleden verdween Beelen uit
de Kruisstraat, een zaak met nog
de delicatessen uit de jeugdjaren.
Niet de schijnglans van chroom en
de glazen openhartigheid, die mo
dern heet te zijn. Gewoon een win
kel van vroeger, waar je nog be
diend werd in plaats van dat je
jezelf moest bedienen.
Nog een paar maanden, en Bos-
se in de Barteljorisstraat sluit zijn
deur. Een naam van vele geslach
ten wordt uitgewist, een winkel van
de oude stempel verdwijnt. Een
van die winkels dus, waar de klant
de ruimte heeft. De schappen langs
de wanden, het kantoortje-met op
stap ter afsluiting en daarbinnen
de rust en gedegenheid van groot-
vaderstijd onder het nog steeds
toeziend oog van de oude heer
Bosse, die vanuit zijn eiken lijst
aan de donkere wand de tijden niet
veranderd ziet.
Maar de tijden veranderen wel.
Zij vertekenen het oude gezicht van
de stad. En daarom moeten wij
zuinig zijn op wat ons nog aan win
kelend verleden 'resteert.
Hoe u ook over de verdwijning
van al die historisch gewor
den winkels moge denken,
zeg nooit, dat ze niet met de tijd
zijn meegegaan. Veeleer hebben zij
in de meeste gevallen hun onder
gang te danken aan het feit, dat zij
juist met de tijd meegaan. Zij heb
ben nooit de voorbarige haast ge
kend, die het tempo van de dag de-
snelheid van een straaljager geeft.
Neem nu de banketbakkers, die
vorige week reeds, terwijl wij nu
nog bezig zijn met onze attributen
voor „carnaval", paaseieren en
-kippen etaleerden. De bakkers van
onze jeugd hadden nog de rust om
daarmee te wachten tot in de Goe
de Week, die daardoor tevens een
week van materieel verlangen
werd na een echte vasten-tijd. Als
we het tempo zo blijven versnellen,
kunnen wij omstreeks Pasen de
kerstkransen verwachten
Wee degene, die precies met zijn
tijd meegaat! Gelukkig het gezin,
dat het tempo wat
afremt en Pasen
weet te vieren op
het hoogfeest van
Pasen.
Kig net gezin,
P?
een algemene indruk weer te geven,
waarbij enige details scherp bekeken
moeten worden.
De totaalindruk is dan: overladen
programma's en middelmatig artistiek
peil.. Zeer veel klachten, ook van col
lega's, hebben wij gehoord over de
onmogelijke lengte van de avonden.
Welk mens kan het opbrengen een con
cert van vier uur bij te wonen, dat bo
vendien nog te laat begint. Het is een
zonde tegen de naastenliefde. Laat men
de programmastof in het vervolg over
drie avonden verdelen en geen voor
beeld nemen aan zang- en muziekcon
coursen, die het nog veel bonter maken.
De beste prestaties zijn verricht door
de pianisten en organisten. Viool- en
cellospel kwam hoogstens tot de mid
delmaat, evenals de kamermuziek en
behoudens een uitzondering de or
kesten. Door vele koren werd behoor
lijk gezongen, door sommige twijfel
achtig. Slechte composities zijn niet
uitgevoerd, wel vervelende en dan zijn
ze toch eigenlijk wel slecht.
Van de koren hadden we graag eens
wat meer prachtige oude Nederlandse
volksliederen gehoord, Gregoriaans en
polyphonie. De moderne Nederlandse
componisten zijn er zeer stiefmoeder
lijk afgekomen. Sommige koren werk
ten met uiterlijke en goedkope effec
ten, welke zich vooral demonstreerden
in overgevoeligheid.
Dit zijn met alle waardering voor
het goede, dat hét toernooi ongetwij
feld heeft opgeleverd, enige punten die
een ernstige overweging meer dan
waard zijn.
Tom de Vries.
n de herfst van 1949 maakten
enige Haarlemse kunstenaars,
die in een stamcafé bijeen
plachten te komen, ernst met hun
voornemen een sociëteit te stichten,
waar kunstbeoefenaren en kunst-
lievenden elkaar zouden kunnen
vinden. Men wilde een besloten
heid die vrijheid zou garanderen.
Het geëigende klimaat voor een
inspirerende uitwisseling van idee-
en zou daarmee vanzelf gegeven
zijn.
Nauwelijks een half jaar later, in
maart 1950, had de opening plaats
van de inmiddels opgerichte sociëteit
„Teisterbant", die haar behuizing had
gevonden in een voormalige wijnkel
der onder restaurant Brinkmann aan
de Grote Markt. Handenwrijvend van
vreugde over de snel bereikte resul
taten, wees de eerste president van
de sociëteit, Godfried Bomans, in zijn
openingswoord op de nauwelijks
merkbare bestemmingsverandering
van de localiteit: eerst opslagplaats
van wijnen, thans gezelschappelijk
centrum van creatieve geesten. Velen
van de aanvankelijk
180 leden waren in
dat eerste uur om
hun president ge
schaard. Onder
hen bevonden zich
de mede-initiatief
nemers Pieter Lef-
felaar, Otto de Kat
en mevrouw De
Kat-van Zijl, Mari
Andriessen, dr. P.
H. Schroder en me
vrouw Schröder-
Van Gogh, Harrie
Prenen, mr. L. Ali
Cohen en notaris
Jan Brants. Ook
wijlen Emile Erens
en Anna van Gogh-
Kaulbach waren er.
Lodewijk van Deys-
sel, de ere-presi-
dent, had niet kun
nen komen, maar
zijn stem was er,
op de geluidsband.
In een toespraak,
die op 16 februari
om 11 uur na een
causerie door de
huidige president
ter zich op labiele gronden de heer
droomde.
Wat zich sinds die openingsdag in
de sociëteit heeft afgespeeld is met
geen pen te beschrijven. Niet omdat
ook maar een deel daarvan het dag
licht der openbaarheid niet zou kun
nen zien, maar omdat ook een tien
jarig bestaan te rijk kan zijn dan dat
een beschrijving ervan in beknopt
bestek mogelijk is. Wel is het aardig
eraan te herinneren, dat critische
buitenstaanders en hun aantal was
aanzienlijk groter dan dat der op
gewekte binnenzitters de sociëteit
nog geen jaar te leven gaven. Men
dacht wellicht aan het lot van andere
Haarlemse initiatieven, met name de
oprichting van een Hildebrandmonu-
ment, doch zag voorbij aan de Haar
lemse eigenaardigheid om met de
zelfde hardnekkigheid waarmee la
cunes worden gehandhaafd, alles wat
eenmaal bestaat in het leven te hou
den.
ren in eigen kring voorhanden wa
ren, werden zij daarbuiten gezocht.
Men gaf daardoor uiting aan een
wellicht typisch Haarlemse behoefte
om trouwhartig eer te bewijzen aan
wie deze verdient mogelijk in de
heimelijke hoop zelf deel te krijgen
aan de grootheid van de vereerde. Zo
zij- er huldigingsbijeenkomsten ge
wijd aan J. B. Schuil, Emile Erens,
Dirk Coster, Marnix Gijsen. En de
ere-president Lodewijk van Deijssel
is na zijn dood op indrukwekkende
wijze herdacht.
Onbeschrijfbaar, immers niet pre
cies nameetbaar, is de invloed die er
van Teisterbant op het plaatselijke
culturele leven is uitgegaan. Er zijn
ideeën geboren, initiatieven gegroeid
en verschijnselen critisch gewogen.
Musici, literatoren, schilders en
journalisten ontmoeten elkaar op
Teisterbant en menige kunstmanifes
tatie heeft er begin of (feestelijk)
einde gevonden.
Maar men vergis-
se zich niet. Onder
de gewelven van de
sociëteit is rijkelijk
plaats voor preten
tieloze gezelschap
pelijkheid. Er is een
ruime tapkast met
daarachter een rui
me man: Henk
Höck. En er is een
klein doch echt bil
jart, waarop de so-
'ciëteitsleden in on
derlinge competitie
oefenen, om van
de liefhebbers der
Haarlemse zuster-
sociëteit „Trou moet
blij eken" te kunnen
blijven winnen. Het
biljart heeft zijn in
trede gedaan tijdens
het presidentschap
van mr. J. M. Lan-
dré die in 1955 God
fried Bomans op
volgde.
Thans is het no
taris Jan Brants die
na een 4-jarig pre-
op de radio zal zijn Een schokkend tafereel uit de 10-jarige geschiedenis van Teisterbant. Tot sidiaat van mr. Lan-
te horen, gewaag- op heden is het zorgvuldig uit de publiciteit gehouden. De toenmalige dré de scepter
de de toen nog vi- president der sociëteit (kenbaar aan het onderscheidingsteken dat hij vol-
tale tachtiger van gens een in onbruik geraakte etiquette op zijn vèst draagt) wordt bedreigd
zijn gehechtheid door een gewoon lid. Het incident deed zich voor tijdens het bal na afloop
aan Haarlem en de van de „Roverssymphonie", waarmee het eerste lustrum werd gevierd op
Haarlemmers. De
Bergense dichter
A. Roland Holst las een gelegen
heidskwatrijn voor, dat, pieus inge
lijst, nog in de sociëteit aan de wand
hangt:
„De Voorhang van 't Geheim durft
Rede nauw geraken,
want, eens daarachter, zou Zij blind
Zichzelf verzaken
Wij drongen door, en zien thans,
redeloos verrukt,
waar Bilderdijk ontsliep, zijn
Teisterbant ontwaken".
Met die laatste woorden werd ge
doeld op de achtergrond van de
naam „Teisterbant". De sociëteit, die
gehuisvest is onder het pand waar
Bilderdijk zijn laatste jaren sleet, is
namelijk genoemd naar het graaf
schap waarvan de romantische dich-
5 februari 1955.
ijf jaar lang is Bomans de bril
jante voorzitter geweest. Tij
dens diens presidiaat had de
instelling plaats van de nog altijd
bloeiende woensdagavond-bijeenkom
sten, bij voorkeur door de le
den zelf verzorgd en soms in ver
heugende wanorde verlopend. Enige
malen werd de Quatorze Juillet ge
vierd vermoedelijk omdat er om
streeks die tijd geen vaderlandse re
der tot feestviering voorhanden was
jaarlijks werden er welsprekend
heidswedstrijden gehouden en als
vrucht van één der literatuurprijs
vragen zag een gedichtenbundeltje
„De Haarlemse Heiliglanden" het
licht.
Er zijn in de loop der voorbije tien
jaren vooral veel personen gehuldigd.
Als er geen voldoende grote figu-
zwaait of liever:
de bel hanteert,
want hij alleen mag
de tot orde manende
bel luiden, die eens
bij het bed van
Lodewijk van Deijssel stond en waar
op gegraveerd staat: „Ik klonk bij
Thijm aan 't ledikant. Nu zing ik door
in Teisterbant". Het is niet kwaad in
een financieel zo zwaar belast jaar als
het lustrum jaar een notaris tot pre
sident te hebben. Dat de lustrumvie
ring, die volgende week zaterdag een
aanvang neemt, de perken van een
familiefeestje ruimschoots te buiten
zal gaan heeft men al in ons blad
kunnen lezen.
De sociëteit telt op het ogenblik
ongeveer twee honderd en vijftig le
den. Een honderdtal van hen beoefent
de kunst. De anderen worden geacht
haar te beminnen. Maar allen vinden
elkaar op de sociëteit in de daar be
langrijkste bezigheid: het gesprek.
Er is er géén die alleen maar drinkt.
Advertentie
HILVERSUM, 5 febr. De 73-jarige
W., wonende Eemnesserweg, verloor
gistermiddag tussen twee en vier uur
een bedrag van 740 uit een oude si
garenkoker. Dit was het spaarpotje
van de man, dat hij altijd in zijn jas
met zich meedroeg. Men neemt aan
dat de voering heeft losgelaten en dat
op die manier de sigarenkoker verlo
ren is geraakt.
Een kijkje op de expositie in het Pro
vinciaal Ziekenhuis te Santpoort, waar
verpleegden een aantrekkelijke expositie
hebben ingericht van hun tekeningen
en schilderstukken.
Twee weken lang, van woensdag
j.l. af ,is in het Provinciaal Zie
kenhuis te Santpoort het teken
en schilderwerk dat door de aidaar
verpleegden gemaakt is, ter bezichti
ging gesteld. Ingelijste schilderijen
langs de wanden van de grote zaal
Musis Sacrum" straks vinden de
ze hun plaats als wandversiering in
de gebouwen en mappen met teke
ningen en aquarellen zullen de bezoe
ker een overweldigend beeld geven
van de activiteit die hier op dit gebied
wordt ontplooid.
Negen jaar geleden is men met deze
vorm van ontspanning begonnen. Bij
de bewoners van het huis bleek naast
de vrijetijdsbesteding in sport en spel,
aan dit soort liefhebberij welke een
andersoortige gevoeligheid aanspreekt,
grote behoefte te bestaan. De animo
ervoor is zo groot dat de twee teken
avonden per week meer dan bezet zijn
en nieuwe deelnemers op de wacht
lijst geplaatst moeten worden.
Het gaat de leiding van het zieken
huis uiteraard minder om de artistie
ke kwaliteit van de resultaten dan om
het feit van de creatieve bezigheid,
vooral om de functies in de deelnemer
v ;-j:
die hierdoor in beweging gezet worden.
Bij sport en spel heeft de verpleegde
zich in te stellen op de medemens en
die ontspanning heeft dan ook een
rechtstreeks maatschappelijk aspect;
bij het tekenen en schilderen naar de
natuur moet hij of zij een waarneming
van de buitenwereld (landschap of
bloemstuk) bepalen in de onderlinge
verhouding van vorm, kleur en maat,
deze verwerken en weer naar buiten
brengen. De zuiverheid van de waar
neming door te voeren en vol te hou
den in het ook voor derden zichtbare,
blijvende resultaat is de opgave die de
deelnemers ook zichzelf stellen.
Het is frappant te zien op welk peil
van zuivere weergave en van artistie
ke gevoeligheid bij de waarneming
veel van dit werk staat.
De verklaring hiervoor zou men kun
nen zoeken in de omstandigheid dat
juist de mensen met een sterk ontwik
keld gevoelsleven kwetsbaarder zijn
en door het leven eerder geschokt en
beschadigd worden dan de nuchtere
typen die door dezelfde ervaringen
minder diep worden geraakt.
Het is duidelijk dat, waar per jaar
zeventig personen gedurende kortere
of langere tijd (velen zijn hersteld in
de maatschappij teruggekeerd) aan de
schildercursus op het terrein van het
ziekenhuis deelnemen, de leider van
deze cursus wel over bijzondere hoe
danigheden moet beschikken om met
zo'n massale groep van zo verschillend
geaarden in vrijheid om te gaan en
ze individueel bovendien nog te stimu
leren en hun vaardigheden te helpen
ontwikkelen. De Santpoortse schilder
Henk de Vries heeft van het begin in
1951 af de cursus geleid. Zijn initiatief
en het onuitputtelijk geduld werd door
de geneesheer-directeur, dr. W. Ploeg-
sma, in zijn openingstoespraak harte
lijk geprezen. Hij betoonde zich er ver
heugd over dat het werk, vergeleken
bij de vorige tentoonstelling niet alleen
op hoger peil staat, maar dat er in de
onderwerpen een verschuiving heeft
plaats gevonden in de richting van het
portret.
De goed-getypeerde portretten van
mede-verpleegden, verplegend en an
der personeel kunnen slechts resul
taat zijn van langdurig, aandachtig
en indringend waarnemen, aldus dr.
Ploegsma. Hieruit blijkt dat de be
langstelling voor de medemens door
deze vrijetijdsbesteding wordt bevor
derd. Het contact met de gemeen
schap bewaart de mens voor een
zaamheid.
De tentoonstelling is niet alleen voor
de bewoners van het huis en hun gas
ten, maar ook voor belangstellenden
van buiten te bezichtigen. Tot en met
16 februari heeft men dagelijks van 7
tot 9 uur 's avonds, op zaterdag boven
dien van 2 tot 4 uur en op zondagen
van 10 tot 12, van 2 tot 4 en van 7 tot
9 uur toegang tot de tentoonstellings
zaal in het hoofdgebouw aan de Brede-
rodeweg. L. T.
