Westduitse
grootste
Felle reacties op
besprekingen
regering in
verlegenheid
Strauss'
de
in Madrid
AKKERTJES
Italiaans kabinet
biedt ontslag aan
Ernstige regeringscrisis
staat voor de deur
1
Over de aanleg van depots in Spanje
Jn de schaduw
van de Condor
Aantal doden tot
44 gestegen
De schat van de
Dalai Lama
Viering alom van
grote waarde
«g
Erezuil
DONDERDAG 25 FEBRUARI 1960
k-
n±^;
e®!\
A
Lil'.
buitenlandse
KRONIEK
Mijnramp
Nieuw gesprek over
bases op Cyprus
GRIEP GRIEP GRIEP GRIEP GRIEP
HELPEN
Dl REKT
verbat hij
b"eteh|..—
Bevrijdingsdag
Minister in circulaire
tot gemeentebesturen
Martien van der Lugt
Melsert 80 jaar
Oude rallye-vrienden bijeen Automobielevenemenfen
onvervalste avonturen Sterke verhalen
Reünie van Befhlem's
Met een glimlach
Dollar uit Canada
Ontstoring
Bankbiljetten van f 1.000
inwisselen
hiiih11""
.AMSTERDAM, 25 febr. (UPI, Ren-
T' AFP) Een Westduitse militaire
k,«.e heeft onlangs in Madrid bespre-
llt n gevoerd over de aanleg van mi-
a)Hlre ^evoorradingsdepots in Spanje,
dit ,'eeft de Westduitse minister van
v'ei>sie. Strauss, de ambassadeurs
18n Engeland e' de Verenigde Staten
J" Bonn meegedeeld. Strauss zei dat
"Missie slechts een voorlopig en op-
enj^ig onderzoek heeft ingesteld,
a" "at verdere studies of onderhande-
do en ''''"en plaats hebben in het fea-
hBf Va.n .de NAVO. Woordvoerders van
l ministerie van defensie in Bonn
e"ben de afgelopen drie dagen her-
Het schijnt de Westduitse minister
van defensie, Strauss, te zijn, die
zich thans afvraagt, hoe het mo-
is, dat men door een zorgvuldige
Pteiling van technisch juiste argumen-
,en toch tot een politiek verkeerde uit
komst kan geraken. Technisch heeft
l„ jUSS "et gelijk aan zijn zijde. De
'anden van de Noord-Atlantische Ver-
"ragsorganisatie hebben op het belang-
'Jke punt van ravitaillering en logistiek
*e®n kans gezien tot een behoorlijke m-
IJSratie te komen. Wanneer een van de
J-A.V.O.-legers derhalve tijdens het
verloop van een Europese bewegings-
ï?rl°g geheel of gedeeltelijk buiten zjjn
"'gen landsgrenzen zou komen te strij-
"er>. dan is de kans groot dat het we-
gens gebrek aan passende onderdelen,
Passende uitrusting e.d. buiten gevecht
™ordt gesteld. Het is verder geen ge-
"ruik, dat een leger zijn depots opslaat
Ifak achter de frontlijn. En in de Er-
rjekeil-kazerne te Bonn, waar het cen
trale zenuwstelsel van de Westduitse
If» 's gevestigd, Is men haast be-
orien van de gedachte aan de beperkte
Vo j ng van het federale grondgebied,
andaar, dat minister Strauss al sinds
"rscheldene maanden uitziet naar mo-
3 'lkheden om op het grondgebied van
5® verder achterwaarts gelegen landen
aepots te vestigen voor de „Bundes-
*ehr". Hij was er zich daarbij van be
wust, dat het in het kader van een mo-
Oerne conceptie der verdediging ook no-
?lg zou kunnen zijn dat andere landen
in West-Duitsland militaire depots ves
ted®n' In deze geest heeft hij bespre
kmgen gevoerd Mederl
gevoerd met "Nederland (waar
bij het, naar ons
werd verzekerd,
niet tot een for
meel akkoord,
wel echter tot een
grote mate van
wederzijds hulpbe
toon is gekomen),
België, Frankrijk,
Denemarken, Noorwegen en
Itaiiï'gens sommige berichten met
de toen spreekt in dit verband over
lirÜ'taande vestiging van Westduit-
ases op Sardinië.
1°?8stleden november
,Paanse minister van
bt-^asen, Castiella, een
heeft de
buitenlandse
bezoek ge-
aan de bondsrepubliek. Naar
«J?. o.a. voor
urg, heeft
de televisiezender
de minister toen ge-
•cW öi IietU.1 UC UlllllolCi «A/cu 6
Vgjl dat Spanje aan het lidmaatschap
d® N.A.V.O. geen behoefte had. Hfj
W, ®roP, dat zijn land door verdragen
W..twee leden van de N.A.V.O., Por-
de Verenigde Staten, toch wel
v*n u geschakeld bij de verdediging
Jm» ,et Westen. De verontrusting, die
V 'oen in vele Westeuropese landen
Ovp» "htstaan als gevolg van geruchten
At). een toetreden van Spanje tot het
de fhtisch bondgenootschap, verklaar-
le ,hl.„ongegro2d; Nteai- het heeft er al-
*e Schijn van, dat de ministers Castiella
®h Strauss in de beslotenheid van de de
partementale vertrekken in Bonn toen
wel degelijk hebben gesproken over de
mogelijkheid van een „technische" in
tegratie van Spanje in de N.A.V.O. En
deze integratie zou heel wat verder
gaan dan de vestiging van militaire de-
Jots. Blijkbaar was dezer dagen een
doe man sterke delegatie van de Bun-
doswehr onder leiding van generaal
~?hnez op pad om in Spanje de détails
een dergelijke samenwerking tus-
*7n Bonn en Madrid te bestuderen, c.q.
jast te stellen. De Westduitse lucht-
fd®cnt zou samen met de Spaanse
rjontmacht bepaalde gebieden gaan ge-
voor bombardementsoefenln-
w zouden in Spanje voorzieningen
"men voor de vestiging van Duitse mi-
hospitalen en opslagplaatsen en
rnJ™dden logistieke verbindingslijnen
Duitsland worden geschapen.
N «schijnt het in belangrijke mate
«an minister Strauss en zijn me
ns r>„iTerkers te ontgaan, welk
zou worded6™ Aha-Eriebnis voelbaar
Europa vTn lndien m«n ,elders in ^eSt'
GENERAAL NORSTAD
haaldeljjk ontkend dat onderhandelin
gen met Madrid zijn gevoerd. Vrijwel
op hetzelfde tijdstip dat Strauss zich in
verbinding stelde met de ambassadeurs
hield de officiële woordvoerder van zijn
ministerie, kolonel Gerd Schmiickle,
een persconferentie waarop hij catego
risch ontkende dat ooit onderhandelin
gen met Spanje waren gevoerd.
Strauss heeft de kwestie van West
duitse militaire concessies in Spanje
kennelijk met de Spaanse minister van
buitenlandse zaken, Castiella, opgeno
men zonder het ministerie van buiten
landse zaken te raadplegen of ondanks
het verzet van minister von Brentano.
Toen Castielle vorig jaar herfst Bonn
bezocht gaf hij tegenover een groep
Spaanse journalisten toe een lang pri-
vegesprek met minister Strauss te heb
ben gehad. Een vraag van een der jour
nalisten of hij had gesproken over mi
litaire samenwerking tussen Spanje en
de bondsrepubliek verraste Castiella
kennelijk. Duidelijk onaangenaam ge
troffen weigerde hij te antwoorden.
De opperbevelhebber van de NAVO
in Europa, generaal Norstad, heeft
in een lezing te Kopenhagen ver
klaard dat sommige krantenberichten
over Westduits-Spaanse onderhande
lingen „overdreven" en misleidend
waren. Het hoofdkwartier van de
NAVO beseft ten volle Duitslands
moeilijkheden om ruimte te krijgen
voor opleiding en logistiek. West-
Duitsland is een beperkt gebied, al
dus Norstad, wij zijn ervan op de
hoogte gesteld, dat West uitse auto
riteiten verscheidene mogelijkheden
om de problemen op te lossen op een
zuiver onderzoekende en voorlopige
studiebasis nagaan, aldus Norstad, die
ervan overtuigd was dat elk voorstel
waarmee de NAVO te maken heeft,
ook met de NAVO-autoriteiten zal
worden besproken.
In betrouwbare kringen te Madrid is
gisteren verklaard dat generaal Fran
co dinsdagavond de Nationale verdedi-
gingsraad had bijeengeroepen om zijn
houding aangaande de kwestie der
Duitse depots in Spanje uiteen te zet
ten. Hij zou onder meer hebben ver
klaard dat Spanje in geen enkele om
standigheid zonder de volledige in
stemming van de NAVO een overeen
komst over militaire kwesties met
West-Duitsland zou kunnen aangaan.
Bovendien zou Spanje, dat militaire
overeenkomsten met Portugal en de
VS heeft, geen nieuwe verplichtingen
aangaan zonder eerst de instemming
van deze twee landen te hebben ver
kregen.
De publiciteit en de buitenlandse re
acties naar aanleiding van de West
duits-Spaanse besprekingen hebben
Bonn in grote verlegenheid gebracht.
De algemene houding in West-Duits
land tegenover Spanje verschilt van
die in de andere Westeuropese landen
en West-Duitsland zou zich zeker niet
tegen het opnemen van Spanje in de
NAVO verzetten. Dit verschil in kli
maat en de uitsluitende overweging
van militaire factoren kunnen minister
Strauss ertoe hebben gebracht de po
litieke aspecten van zqn plan te ver
onachtzamen.
In darijs schreef de diplomatieke re
dacteur van „France-Soir", dat de
Franse reactie op het Duitse plan niet
zo ongunstig schijnt te zün als die in
Londen en Washington. Hp herinnerde
eraan dat Frankrijk in het vorige voor
jaar had laten weten dat het gunstig
stond tegenover toelating van Spanje
tot de NAVO.
De sociaal-democratische partij in
West-Duitsland heeft de regering
„monsterlijke stupiditeit en tactloos
heid" verweten. In haar nieuwsbrief
zegt zij: „De band tussen Adenauer
en Franco geeft onze Westelijke
bondgenoten kwade herinneringen
aan een ander verbond".
Verenigde Staten Koning Fredenk
en Koningin Ingrid van Denemarken
zullen begin oktober een staatsbezoek
brengen aan de Verenigde Staten. Zij
zullen onder meer een Deense tentoon
stelling in New York openen. (Reuter)
BERLIJN, 25 febr. (AFP) Het aan
tal doden tengevolge van de ontploffing
in de Karl-Marx-mijn te Zwickau in
Oost-Duitsland is gisteren tot 44 geste
gen. 79 mijnwerkers zitten nog op on
geveer 1.000 meter diepte in de bran
dende mijn opgesloten. Intussen heeft
men een brand in een belangrijke toe
gangsschacht kunnen blussen, maar el
ders woedt het vuur nog op twee ver
schillende diepten.
Premier Grotewohl van Oost-Duits
land kwam gisterochtend in Zwickau
aan om het reddingswerk, waaraan be
halve Duitse ook Tsjechoslowaakse red
dingsploegen deelnemen, in ogenschouw
te nemen.
NICOSIA 25 febr. (Reuter) Nieu
we besprekingen over Cyprus tussen de
Cyprische leiders aartsbisschop Maka-
rios (voor de Griekse gemeenschap) en
Kutchuk (voor de Turkse gemeenschap)
en de Britse vertegenwoordiger, Julian
Amery, zijn vandaag in Nicosia begon
nen. Verwacht wordt dat deze serie on
geveer een week zal duren. Zoals be
kend is er nog geen overeenstemming
over de kwestie van de omvang der
Britse bases in de nieuwe republiek. En
geland wenst souvereiniteit over onge
veer 300 vierkante kilometer voor twee
bases, maar de Cyprioten willen dit op
ongeveer 90 vierkante kilometer gesteld
zien.
Volgens de persdienst van het Griek
se consulaat in Nicosia is het in
Athene bekend geworden dat de Britten
zullen instemmen met een totale om
vang der basis van 200 tot 250 vierkante
kilometer. Makarios verklaarde dat men
eerst de andere hangende kwesties zal
bespreken alvorens over te gaan tot het
belangrijke probleem van de omvang
der souvereine bases
Nieuw Delhi, 24 febr. (Reuter) De
Dalai Lama heeft in Calcutta totnogtoe
18.000 kg zilver verkocht, waarvoor hij
een bedrag van ruim 2,5 miljoen gulden
ontving, zo meldt het Indische blad The
Statesman uit Nieuw Delhi. Men schat
dat de Dalai Lama in Calcutta voorts
nog beschikt over een schat aan gouden
voorwerpen en baar goud van 12.000 kilo,
waard een 100 miljoen gulden. Tien
dakota's elk een laadvermogen van
7000) kg waren nodig voor het over
brengen naar Calcutta van de schat, die
de Dalai Lama op zijn vlucht voor de
Chinezen heeft kunnen redden.
(Advertentie)
1
horeif"* vm«t_e?n dergelijk akkoord zou
gehwi? ongewaarschuwd zijn
niét gphio, ongewaarschuwd zfln
le geaflieerd!n- Toen begin januan
Europa genern .°PPerbevelhebber m
P'an aan k? ?al Norstad, met hun
dat hun kwamen, erkende hij.
?"eden J® nische argumenten hout
JWatn hii to op Politieke gronden
B6rPino tot een categorische ver-
?>?ad wLj,an het plan-Strauss. Inder-
Ijiero nu, o.a. in Engeland, her-
k? er hü <u m'hta're samenwerking,
CV ,J?ett bestaan tussen Franco en
eP denkt dan met name terug
hw?* ^'Legion Condor", het eskader
de p Va2nilhenwerpers, dat onder het
bePt5Sr,-de vrijwillige deelname aan
°orin Mb Burgeroorlog de wapens
Euro? Mi die in de Tweede Wereld-
hu a. de landen van West-
Weoï' ds? gebruikt. Men wijst er ook
Wehi- Ur°P»»®'Pan3e n'et behoort tot de
Zou V'ch u* Unie en dat de Bundes-
Van uhben Spanje althans theoretisch
K Je °httrekken aan het toezicht
L', U. on J?htrolecommissie van de
0v l Stra" de bewapening harer leden,
v ®r "et ks zo lichtvaardig heenstap!
.der» „bestaande verzet tegen een
'htegratie
tegen
van Spanje in de
zich bloot stelt aan
J uiwvji aten cta.ii
fiü dat hu ng Frankrijk te wantrouwen
be trom „VOet geeft aan twijfel over
f.chll(i» Uwbaarheid van het „afweer-
HCht ge zit" de N.A.V.O., zijn in dit
,.et eigenlijk bijkomstigheden
?.'t allpo6?1 verontrustende
''tiekp .j dat een vooraa
B,?.?uur in de Duitse bondsrepu-
aspect aan
een vooraanstaande po
ïh»*1 alt"d minder kijk
Am Eur°pese^'■moedelijke reacties van
f^herikaanse ®„b°ndgenoten dan een
derhalve voor Een onvoldoen-
voor psychologie.
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 25 febr. Nadat de dage
lijkse besturen der linkse partijen wa
ren bijeengekomen en premier Segni
hadden laten weten, dat naar hun ge
voelen zijn regering moest aftreden,
hebben ook de partijdirectie en de Ka
merfracties der Democrazia Cristiana
de minister-president bericht, dat de
regeringscrisis thans onmiddellijk een
feit diende te worden. Na een speciale
kabinetszitting heeft Segnl gisteravond
het Italiaanse staatshoofd het ontslag
van zijn regering aangeboden. Dit aan
bod is met de gebruikelijke reserve ont
vangen. Na de voorgeschreven beraad
slagingen zal president Gronchi zijn be
slissing bekendmaken.
Daarmee is dan toch een buiten
parlementaire crisis begonnen, iets
dat wij bereids als waarschijnlijk be
richtten. Nadat zondag de liberale
partij het vertrouwen in de regering-
Segni had opgezegd, bevond het
christendemocratische minderheids
kabinet zich theoretisch in een moei
lijke situatie. In een Kamerdebat zou
de regering nog een (en dan zeer
ongewenste) meerderheid kunnen be
halen door de eventuele steun der
monarchisten en neofascisten. Deze
twee uiterst rechtse partijen, die met
de liberalen het minderheidskabinet
steunden, voelden niet veel voor een
crisis. Een plotselinge draai van
rechts puur politiek spel zou
de tegenstanders der Democrazia
Cristiana een even voos, als rumoe
rig bestrijdingswapen in de hand ge
ven, een soort politieke gillende keu
kenmeiden en zevenklappers: „de
ware aard der Democrazia Cristiana
wordt haars ondanks onthuld, de fas
cisten en feodale baronnen maken
één front met haar!"
Voorts zouden in een Kamerdebat on
aangename meningen geuit kunnen
worden over de al of niet vermeende
rol die het huidige staatshoofd Gron
chi' persoonlijk in de politiek zou spe
len. Speciaal van de uiterst lmkse
banken zouden (met hand, tand, ge
schreeuw en vuist) dergelijke opinies
bestreden worden. Kennelijk werd het
tactischer geacht soortgelijke zaken te
vermijden.
Intussen blijft het euvel bestaan der
extra-parlementaire Italiaanse rege
ringscrisissen. die zich voltrekken bui
ten de verantwoordelijke volksverte
genwoordiging om. Thans wordt een
democratische partij, die der libera
len, nagenoeg de weg afgesneden om
een zo belangrijk punt ter discussie te
brengen, waarom zij feitelijk Segni
deed vallen: de discussie over de staats
rechtelijke bevoegdheden van de pre
sident der republiek.
Van de andere wrijvingspunten tus
sen de liberalen en de christen-de
mocraten noemden wij eerder de in
principe besloten instelling van het
semi-autonome gewest Friuli-Venezia
Giulia. Ai beveelt de Grondwet van
1948 de oprichting van zulke zelfstan
dige landsdelen, de gebeurtenissen
De Italiaanse premier Segni die het ont
slag van zijn regering aan president
Gronchi heeft aangeboden.
sinds het van kracht worden der con.
stitutie leggen de voorgenomen de
centralisering ernstige bezwaren in
de weg. Men herinnere zich slechts,
dat het in begin februari gehouden
partijcongres der Italiaanse commu
nisten het in het leven roepen van
semi-autonome regionen tot eerste
eis hunner politiek verhief en wel,
omdat zulk een decentralisatie als een
machtig middel gezien wordt in de
strijd om de uiteindelijke communis
tische macht in de staat.
De buitenparlementaire crisis is hoe
dan ook geen versterking der demo
cratie; de man van de straat, die toch
al het spoor in de politieke dwaaltuin
bijster dreigt te raken, begrijpt er
niets meer van. Wat na veel consulta
ties, polsingen en discussies uit de bus
zal komen, staat bij lange na nog niet
vast. Een drie-partijen coalitie naar
links (Democrazia Cristiana, sociaal
democraten en republikeinen) haalt de
meerderheid niet en zou afhangen van
de steun van buiten, die van de Nenni-
socialisten of die van de liberalen, wel
ke groepen dan op de wip komen te
zitten, maar de regelmatige verant
woordelijkheid niet dragen. En voor
een vol opgetuigd coalitieschip met de
rechtse partijen, onder wie de als klit
ten aan de monarchisten hangende fas
cisten, voelt de meerderheid der Demo
crazia Cristiana helemaal niets. Een
oplossing als noodsprong in deze rich
ting is de zwakst denkbare. Een ver.
bond van de vier oude centrumpartij
en is uitgesloten. De crisis is dus ern.
stig, even ernstig of wellicht nog moei
lijker dan alle crisissen sinds de on
gelukkige verkiezingsuitslagen van
1953 en van 1958.
AMSTERDAM, 26 febr. De minis
ter van Binnenlandse Zaken heeft een
circulaire aan de gemeentebesturen ge
zonden betreffende de viering van 5 mei
1960. Daarin wordt er op gewezen, dat
de regering er grote waarde aan hecht,
dat deze bevrijdingsdag alom in den
lande wordt herdacht en gevierd en
dat aldus eenmaal in de vijf jaren
de herinnering van het Nederlandse volk
wordt levend gehouden aan een der
grootste en meest bewogen feiten uit
zyn geschiedenis.
Nadat vermeld wordt, dat het rijks
personeel 5 mei a.s. vrijaf zal hebben
en uit 's rijks kas een bedrag ter
beschikking werd gesteld van het Na
tionale comité voor de viering van deze
bevrijdingsdag, wordt medegedeeld dat
de regering het bijzonder op prijs zou
stellen indien ook de gemeentebesturen
hun steun en medewerking aan de her
denking en de vi 'ring van de bevrijding
dag 1960 zouden geven. Aan de burge
meesters vraagt de minister om plaatse
lijke initiatieven en attracties hun ge
zag en hun steun te willen schenken.
ROTTERDAM, 24 febr. Martien
van der Lugt Melsert, een oudere broer
van Cor, wordt 14 maart tachtig jaar.
Als jongen reeds kozen beiden, als
zoon van een inspeciënt, een andere
richting: Cor ging na moeders dood
naar zijn tante in Amsterdam, de ac
trice Mien van der Horst-Van der Lugt
Melsert en effende daar zijn weg naar
het toneel, Martien voelde meer voor
de academie. Maar het bloed kroop
waar het niet gaan kon. op 14-jarige
leeftijd stapte hij bij J. J. Poutsma het
atelier binnen, waar de toneeldecors
voor de Rotterdamse Groote Schouw-
hiirer wprdcn gGSchildcrd, zodnt h©t con-
tact met het toneel, zij het zijdelings,
werd hersteld.
In 1906 kreeg Martien z\jn vaste aan
stelling als toneelmeester en chef-de
corateur in hetzelfde theater. Weinig
heeft hü toen kunnen vermoeden, dat
hij tot op de huidige dag nog lid zou
zün van de directie van de Groote
Schouwburg, de nieuwe, na-oorlogse, die
sinds 1950 zich in Rotterdam-zuid een
eigen plaats heeft veroverd. In 1922
werd hü nl. technisch directeur en
twee iaar later algemeen directeur.
Intussen had hi) in 1918 het decorate
lier van Poutsma overgenomen. Hier
zwaaide hü de scepter en de verfkwast
tot 1936.
Sliedrecht Bij de Scheepsbouwwerf
en Machinefabriek ,,De Klop" te Slie
drecht, een der vennoten van de I.H.C.
Holland is met goed gevolg de dubbel-
schroef sleephopperzuiger „Minas Ge-
rais" te water gelaten. De tewaterlating
werd bijgewoond door diplomatieke ver
tegenwoordigers van Brazilië en Neder
land.
De hoofdafmetingen van het schip
zijn: 71,55 bij 13 bij 5,40 meter. Op de
vrijgekomen helling zal de kiel worden
gelegd voor het zusterschip van de „Mi-
nas Gerais, dat „Rio de Janeiro" ge
noemd zal worden en dat het laatste ob
ject is van de grote opdracht van de
Braziliaanse regering aan de I.H.C. in
Den Haag.
R RUIMSCHOOTS voldoende mate
riaal voor een forse ralley-avon-
turen-triologie is er gisteravond
in een sleet gezelschap van mond tot
mond gegaan. Herinneringen, waar
aan de tand des tijds wellicht stukjes
werkelijkheid had afgeknaagd en door
fantasieën opnieuw vorm hadden ge-
kregen. Maar deze herinneringen ga
ven de helden van deze avonturen
weer het gevoel dat ze op één wiel
door een haarspeldbocht gierden 01
op een verlaten bergtop met een lek
koelsysteem stonden te worstelen. En
daar ging het tenslotte om. In verband
met de laatste automobieltentoonstel-
ling in het oude RAI-gebouw, waarin
men een afsluiting van een Nederland
se automobielperiode zag, had het be
stuur van de RAI in samenwerking
met het automobieltijdschrift „Auto
revue" dit selecte gezelschap bijeen
gebracht: de helden van de dertig
jaar geleden georganiseerde rallyes,
toen deze automobielevenementen nog
onvervalste avonturen waren. Ze wa
ren er allemaal, de Nederlandse win
naars van de Rally de Monte Carlo
1938 Bakker-Schut, Barendregt en Ton,
de Nederlandse winnaar van de Ral-
ley de Monte Carlo 1953 Maus Gat-
somdes, die in 1939 met Klaas Baren
dregt reeds zevende werd.
Deze ongedwongen bijeenkomst had
de RAI als startplaats, maar in Carl
ton kwamen pas de sterke verhalen
los, die hoe meer de avond vorderde
en de kelen met effectrijke dranken
werden besprenkeld, des te sterker
werden.
De stelligheid waarmee de verhalen
over de befaarpde zesdaagse Alpenrit
1934 met veel gebaren en nadrukken
weer tot leven kwamen, deed voor de
avonturiers en de toehoorders de wan
den van Carlton in Alpenruggen ver
anderen, een illusoir décor, waarte
gen de Nederlandse équipes de com
mando's van de nooit benoemde, maar
altijd vanzelfsprekende leider Van
Beeck Calkoen nogmaals noorden
weerkaatsen. Bijvoorbeeld hoe onder
zijn leiderschap de wagen van Van
der Meulen, die een zeldzaam defect
had een kogelkooi-breuk bij een
gangwissel-kogellager, waardoor de
kogels tussen de tandwielen rolden
met de bumper van een andere wa
gen over de serpentines van een berg
werd geduwd. Of hoe Piet Nortier, die
door het lek worden en vervolgens
van de velg lopen van een achterband
genoodzaakt werd het laatste stel
haarspeldbocht op één naakt drijfwiel
te nemen, waardoor hem nèt de glet-
scherbeker ontglipte. Carol Schade,
nog even luidruchtig en joviaal als
twintig jaar geleden, vertelde nog
eens met schallende stem hoe hij die
kellner in Venetië had gedreig, hem
met het gehele servies in de Canal
Grande te zwiepen, als hij weer kip,
wat hij al vier dagen echter elkaar
te eten had gehad, zou geoffreerd krij
gen. Het werd eend.
Door al zijn vrienden werd de ver
grijsde maar nog altijd zeer fiere
coach in zovele rallyes van de Neder
landse équipes, de heer Van Beeck
Calkoen weer de „patrijshond" ge
noemd. Een bijnaam die hij destijds
maar ook gisteravond als een ere
naam droeg. Kortom, ze voelden hele
maal die echte rallyesfeer over zich
komen. De sfeer uit de tijd dat het
rijden van een rallye nog ee.i pure
sport kon worden genoemd. Dat men
nog beren kon ontmoeten op zijn rou
te.
De stichting „Door de eeuwen
trouw" heeft het plan opgevat
om ter herdenking van de tien
jaar strijd om recht en vrijheid door
de republiek der Zuid-Molukken er
gens in Nederland een erezuil op te
richten. Men wil hier onder meer
mee uitdrukken de solidariteit met
de lijdende en strijdende Zuid-Mo-
lukkers, het vertrouwen, de wil, ae
kracht en de moed om door te zet
ten en te volharden en de culturele
gevoelens van jong Ambon. De zuil
is ontworpen door een 31-jange Am
bonees en zal worden vervaardigd
door een lettergieterij in Amsterdam.
Hjj symboliseert het recht, dat in dit
geval labiel is, begint vanuit het
zwaardpunt en loopt breeduit om
hoog als het ware in twee gestrekte
armen, die God om recht en hulp vra
gen. De beide figuren, de Ambonees
(donker) en de Nederlander (licht)
proberen het recht te verkrijgen door
de labiele zuil in evenwicht te houden,
waardoor een toestand van stabiliteit
ontstaat. De mannen, die in brons
(licht en donker patine) gegoten zul
len worden, zijn opzettelijk klein ge
houden ten opzichte van de zuil,
waarmee de ontwerper hun schijn
baar onmogelijke taak heeft willen
uitdrukken. Het voetstuk (aambeeld),
waarin gebeiteld zal worden „25
april 1950" - de datum waarop de
Zuid-Molukkers voor de vrijheid ko
zen-, heeft een schuinlopend bo-
MAUS GATSONIDES
t|||||HIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHIIIIIIIllllHIIIH|IH,|Hll|H","l""""1
venvlak, dat de moeilijke weg aan
geeft, die nog moet worden afgelegd
om het recht te verkrijgen. Voetstuk
en plateau zullen in Labrador graniet
worden uitgevoerd, het eerste mat
gepolijst, het laatste gehamerd. De to
tale hoogte van het monument zal ze
ven meter bedragen. Het geheel zal 5
ton wegen en is zodanig geconstru
eerd, dat het zowel in Nederland als
- later - in Ambon kan worden ge
plaatst. De kosten van de erezuil met
fundamenten en eventuele beplanting
er omheen zullen 40 mille bedragen.
De reclamecampagne, die de Neder
landers en ook de Ambonezen in ons
land moet stimuleren tot een finan
ciële bijdrage op het gironummer van
de stichting, zal ongeveer 150.000 gul
den gaan kosten. Doch dit bedrag is
niet alleen voor reclame bestemd.
Hieruit zullen o.a. ook worden bestre
den de kosten van een groot aantal
folders, die de Nederlanders begrip
voor het probleem Ambon vragen en
hun dit probleem duidelijk onder
ogen willen brengen.
De lezers van „De Ste mvan Ambon"
hebben tot nu toe tien procent van het
totaal bedrag opgebracht. Men weet
nog niet waar het monument zal ko
men, de plaats is afhankelijk van de
toestemming van de regering en een
Gemeentelijke overheid.
In café „De Bonte Os" te Jisp, een
typisch Noordhollands dorpje in
het Waterland, zal zondag 6 maart
een reünie worden gehouden van na
zaten van Floris Willem Bethlem, de
eerste Bethlem, die zich in Neder
land vestigde. Dat was 400 jaren ge
leden, toen hij zich in Jisp als wal
visvaarder 'estigde. Tot het begin
van deze eeuw kwam de naam Beth
lem voor in de registers van de Bur
gerlijke Stand van Jisp; de vroegere
wasvisvaarders werden molenmakers
en bouwden molens in de Zaanstreek
en Waterland. De laatste Jisper Beth
lem was Dieuwertje Bethlem, me in
het begin van deze eeuw stierf. Het
initiatief voor deze Bcthiem-reunie
ging uit van de neven Rob Bethlem
uit Bilthoven en Cees Bethlem uit
Utrecht, die in samenwerking met
een andere neef Herman Bethlem
(Ruysdaelkade 15, Wormerveer) de
organisatie in handen namen. Er wor
den op deze reünie 50 tot 70 Beth-
lem's verwacht, van wie velen in de
Zaanstreek wonen; doch de reünisten
komen ook uit Amsterdam, Arnhem,
Hoorn, Nijmegen, Tilburg, Spflke-
nisse en Wijk-aan-Zee. Een jaar van
naspeuringen in registers van Burger
lijke Stand en notarissen ging aan de
ze reünie vooraf. Men is er nog niet
achter gekomen, waar die eerste Ne
derlandse Bethlem vandaan kwam en
wie de eigenlijke stamvader is; men
twijfelt tussen een Vlaamse laken
koopman uit Poperingen en het Hon
gaarse koningshui- Men hoopt dit ge
heim nog te kunnen ontsluieren. De
reünie begint met een kerkdienst, ge
volgd door een gezamenlijke lunch.
Er wordt ook een tentoonstelling in
gericht, die een kijkje zal geven op
de eigendommen van vroegere Beth-
lem's, die walvisvaarders en molen
makers waren. Er moeten welvaren
de knapen onder geweest zjjn, want
men kwam tot de ontdekking, dat er
in vroeger eeuwen een zekere Simon
Corneliszoon Bethlem was, die maar
eventjes 200.000 Carolusguldens nar
liet. In de avonduren is men voorne
mens een familierevue op te voeren.
bekeek en registreerde de heer Van
der Poel dan de in beeld gebrachte
storing op de monitor. Werd de brom
mer even anders gezet dan gaf dat een
totaal andere storingsuitslag, wat be
tekent dat iemand, die op een hoek
woont vrijwel geen hinder hoeft te
hebben van de brommers die in de
ene straat passeren, maar wel van die
in de andere straat langs komen. Tel
kens andere ontstoringsmiddelen wer
den beproefd met als resultaat dat, na
er een wettelijke regeling over it, ie
heer Van der Poel een keurige ont
storing voor alle brommers heeft ge
construeerd bestaande uit, zoals hij het
zelf formuleert, „een geïsoleerde aan-
sluitkap, die van een metalen afscher
ming is voorzien welke met de massa
contact maakt. In de kop is een weer
stand aangebracht." Voor de fabriek
waar de heer Van der Poel werkt,
snijdt het mes aan twee kanten want
men produceert zowel bromfietsen als
televisietoestellen. Omdat er zo'n klei
ne miljoen brommers in Nederland zijn
zullen er ook een miljoen ontstorings-
apparaatjes geproduceerd moeten wor
den. De eerste aanmaak van het ont
werp Van der Poel is 100.000. „Zij zijn
zo gemaakt dat elke leek ze zelf kav
bevestigen," zegt de heer van der Poel
er zelf van.
Reclame met een glimlach". Z<
luidt het devies van een nieuv.
erkend bureau in de reclame
wereld, het Waltersen Publicity
Service bureau voor Reclame aan de
Keizersgracht 750 in Amsterdam. Het
totaal van erkende reclamebureau's
in Nederland is hiermee op ongeveer
80 gekomen, in Amsterdam op 46.
Directeur van het_ nieuwe reclame
bureau ls de 45-jarige mr. S. F. .J
M. Goossens, een Limburger van ge
boorte. Hij noemde het bureau naar
de familinaam van zijn moeder, die
in 1930 overleed en hem, zoals hq het
zelf uitdrukte, de sleutel gegeven
heeft tot bovengenoemd devies. Het
pand, waarin zijn kantoor is geves
tigd, bestaat al bijna driehonderd
jaar. Vroerer heette het naar zijn
eerste bewoner ,t Huys van Do-
miné Theodorus Beels". De heer Goos
sens die dol is op woordspelingen,
het zelfs zün hobby noemt ze op alle
mogelijke dingen te vinden, ziet ook
een belangrqke overeenkomst in het
werk van deze predikant en zijn werk.
„Verbreiding van het woord in 1669
door een theoloog, In 1960 verbreiding
van het „woord" opnieuw, door een
reclamoloog" luidt zijn mening over
deze associatie. Het grachtenhuis is
volkomen gerestaureerd en bijzonder
smaakvol ingericht, een werk, dat
twee drie maanden heeft gekost.
Niet op eigen initiatief is de heer
Goossens „in de reclame" gegaan,
maar op aanraden van anderen. Toen
hü namelük adjunct-secretaris was
van de Vakgroep Drogisterijen en ter
gelegenheid van de zeventigste ver
jaardag van de secretaris van deze
vakgroep, een groot feest op touw
zette, dat klonk als een klok, kwam
wijlen drs. S. S. Galleé, bestuurslid
van de Bond van adverteerders zo
onder de indruk van zqn organisatie
talent, dat hü hem ten sterkste aan
raadde ,,in de reclame" te gaan. En
deze raad heeft de heer Goossens op
gevolgd. Eerst werd hü secretaris
van de vakgroep reclamewezen en la
ter directeur in dienst van een recla
mebureau. In 1955 deed hü zün erken
ningsexamen en 1 oktober 1959 kreeg
hü tenslotte een tüdelüke erkenning
voor het houden van een eigen bu
reau toegewezen.
Ondanks dat zün bureau pas enkele
maanden bestaat, mag hü reeds veel
bedrüven tot zijn cliënten rekenen.
„Ik heb dat bereikt door de glimlach"
zegt hij, want het devies, dat ik aan
mijn nieuwe bureau heb verbonden
reken ik ook tot mijn levensdevies,
„doe alles met een glimlach".
De 12-jarige Henk Bleumink uit
Hengelo, die, zoals we de vori
ge maand in onze kroniek meld
den, een invalidenwagentje werd aan
geboden door de jeugd van Hengelo,
ontving van een Nederlandse emigrant
uit Canada, mevr. Elisabeth van Be-
veren, een brief naar aanleiding van
het krantenbericht over de aanbieding
van het invalidenwagentje. Mevr. Van
Beveren was als moeder van twee
gezonde jongens van 12 en 10 jaar zo
met het lot van Henk Bleumink begaan,
dat zij bij het schrijven eer. Canadese
dollar insloot. Zij verzocht de moeder
van Henk om daar voor haar zoon
een cadeautje voor te willen kopen.
.iiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiimiiiiHHiiiiiiii
A Is elektro-technisch ingenieur W.
Af W. van der Poel uit Den Haag
het woord ontstoring hoort,
denkt hij ook aan kou. Deze niet zo
voor di hand liggende gedachte-asso
ciatie wordt eerst duidelijk als men
weet dat de heer Van der Poel bij zijn
jarenlange proefnemingen om brom
mers geen kwalijke invloed meer te
doen hebben op televisie-ontvangst
veel kou heeft moeten lijden: om dit
werk in letterlijke zin „ongestoord" te
kunnen doen moest hij namelijk zover
mogelijk verwijderd zijn van de stad,
waar elk motorisch voertuig een
„stoorzendertje" betekent en daarom
dat hij zijn heil zocht in het wijde pol
derland bij Leidschendam, waar de
koude noordenwind vrij spel had. Nog
voor er sprake was van een wettelijke
regeling op dit gebied zoals bekend
i. deze er nu wel en moet op 1 juni
elke auto, motor of brommer ontstoord
zijn was de heer Van der Poel er
in zijn schuurtje in de polder al mee
bezig: voor de deur stond stationair
een brommer te draaien en binnen
De bankbiljetten van f 10UU.- zullen ongeldig
worden. De Nederlandsche Bank roept
de houders van deze bankbiljetten op
om deze vóór 16 juli 1960 ter verwisseling bij
haar aan te bieden. De ingetrokken bankbil
jetten van duizend gulden zijn gedateerd 7
mei 194b, onze foto geeft een afbeelding van
dit biljet. Ook de biljetten van f 50.- model
1945 zullen worden ingetrokken en moeten
vóór 16 juli 1960 worden ingewisseld by de
Nederlandsche Bank.
