HET SCHIP IS SCHERP DE BOEG, VOL IN DE RIBBEN EN RIJZIG IN DE SPIEGEL Nieuwe ondiepwatermijnenveger voor marine in dienst Primeur voor Nederland JeuMdmisdaad als filmattractie O HET STERKSTE HOUTEN SCHIP „GUIs' Towndramatisch en artistiek heneden kritiek „Salomo en de Koningin EEN RUBENS OP DRIFT I Prototype voor 16 andere HOLLYWOOD TEGEN AMERIKA van Sheba" bijbelspektakel Zelfs de badkuip ontbreekt niet ZATERDAG 12 MAART 1960 PAGINA 7 (Van onze speciale verslaggever) ALBLASSERDAM, 12 maart. Deinend op de kabbeling, de tante kleuren van zijn vlaggen weerspiegeld in het nat, is vanmorgen ta nieuwe ondiepwatermijnenveger „Alblas" zijn varende loopbaan tagonnen bij de Koninklijke Marine. Dit had nogal wat voeten in aarde, want alvorens het rood, wit en blauw op het achter- en geus op het voorschip wapperde, was het vaartuig driemaal achter elkaar van eigenaar verwisseld. Tijdens een korte, historische Plechtigheid op de scheepswerf De Noord in Alblasserdam droegen bouwers de nieuwe mijnenveger over aan de vlagofficier Materieel, die hierna het kostbare bezit met een glimlach af stond aan Amerikaanse autoriteiten, omdat hij wist dat zij op hun beurt de „Alblas" aan hem zouden teruggeven. De kosten van het Schip werden namelijk opgebracht door Amerika in het kader van Wederzijdse hulpverlening. Nog zeven andere zullen voor Ameri kaanse rekening worden gebouwd en aangezien de marine er zelf acht aan toevoegt, beschikt de Nederlandse oorlogsvloot straks Over zestien hypermoderne ondiepwatermijnenvegers, die niet alleen voor de kust, maar ook op het binnenwater van Groningen tot Maastricht, hun onopvallend, maar zeer gevaarlijk werk kunnen verrichten. door W. H. VAN EEMLANDT Vergeten vereniging? Met een glas goede champagne is het 'srtrouwen beklonken op dit prototype V" een wereldprimeur voor Nederland "at met een wonderlijk, maar fascine rend lijnenspel werd ontworpen door ir. W F. Scheltema de Heere. Een uitzon derlijk model, zoals wij het zagen bij hvee zusterschepen van de „Alblas", die h de grote bouwloods van de scheeps verf De Noord op stapel staan. Het zijn Seed geveegde, houten schepen met een '°Renaamde v-bodem. scherp in de boeg, v?1 in de ribben en rijzig in de spiegel. °d«t hun dubbele huid en een bepaald ^trassende constructie moeten zij wor den beschouwd als de sterkstehouten yaartuigen die ooit gebouwd zijn. De d?eg zou men kunnen vergelijken met d'e van een scherp jacht. Zij is slank en ,?®rlijk, totdat haar lijnen eerst geleide- A dan, waar het voorschip ophoudt, '®er abrupt uithuigen en overgaan in de brede bijna rechtstandige flanken yhderaan bij de hoekige kimhouten '°opt de bodem met een flauwe ronding haar het slemphout, het korte uitlopende deel van de kiel, onmisbaar als het schip ooit zal moeten dokken en een be- Proefd middel tegen afdrijven. De ach tersteven met de geheel vlakke spiegel 's zwaar en breed met het oog op de Werkzaamheden van het mijnenvegen, die zich hierop moeten afspelen. Dit vreemde staaltje van scheepsbouw Schrijft ir. Scheltema de Heere toe aan zijn intuïtie. Met het oog op de magne tische mijnen en de uitvoering van een taak, die ook in zeer ondiep water kan Worden verricht, moest hij een houden sehip ontwerpen, dat bij eventuele onder. ^ater-ontplof fingen een stootje zou kun nen verdragen. Daarbij had hij reke ls te houden met de bouwers, die Mrouwd met de stalen scheepswan- een stap terug moesten voor een dat in de scheepsbouw eigenlijk 3 de tijd is. Het werd een kwestie van jykken en wegen, maar het resultaat dat in de muziek van de werf de f'°P van de oude breeuwhamer uit blonk boven het hoge gezang van de «luminiumzaag en het scherpe gesis van de las-bogen. Natuurlijk verschilt ger d ige werkwijze met die van vroe- vro bouten krommers uit één stuk, roeger werden aangebracht, be- _uit dunne, volgzame plankjes, die staan nu werf" speciale 'lijmkamer van de aaf men de temperatuur kan legeien stevig op elkaar worden ge- lemd en aldus een soort „synthetische Krommer" vormen. Zelfs de zware ste- enbalk bestaat uit aan elkaar gelijmde Plankjes, die, hoe vreemd het ook voor de outsider mag klinken, sterker houden. In het achterschip zijn tien kooien voor de manschappen, een zit- verblijf, waslokaal met douches, ter wijl het aureool van het voorschip zich manifesteert in twee ruime, ge riefelijke hutten voor officieren en onderofficieren. De stuurhut, evenals de verdere opbouw van a-magnetisch materiaal, zoals plastic en polyester, is met het oog op de veiligheid ge heel open. Omdat er tijdens het mij nenvegen niemand benedendeks mag zijn, kan de snelheid vanaf de brug direct geregeld worden. De twee reus achtige dieselmotoren met hun glim mende ingewanden reageren onmiddel lijk als aan dek de handel wordt over gehaald. Met hun 1100 apk kunnen zij de mijnenveger een uursnelheid van twaalf mijl geven. Met de „Alblas" ls een begin ge maakt aan de uitbreiding van de vloot mijnenvegers, die tot voor kort 52 Weer klinkt de klop van de oude breeuwhamer. Op de scheepswerf De Noord in Alblasserdam wordt druk gewerkt aan twee nieuwe houten ondiepwatermijnen vegers, die straks deel uitmaken van de Nederlandse oorlogsvloot. ndanks de zegevierende opmars van de televisie en ondanks de tekenen, die er op wijzen, dat er steeds meer bioscoopbezoekers zijn, die voldoende onderscheidingsvermogen en kritische zin hebben om de voorkeur te geven aan betere en gezondere kost, vrtegenwoordigt Hollywood in de ogen van miljoenen mensen over de hele wereld nog altijd de of misschien juister: een „American way of life". En wat het ergste is, de meesten van die mensen behoren tot hen, die om de een of andere reden niet in staat zijn tot het vormen van een juist gerijpt oordeel. AI was het maar alleen, om dat vooral jonge, nog onervaren en ge makkelijk te beïnvloeden mensen ver reweg het grootste percentage van de geregelde bioscoopbezoekers uitmaken. Volkomen passief en nieuwsgierig, gelovend dat hun helden en heldinnen doen zoals het hoort, nemen ze alles in zich op. Ze weten, omdat ze het uit de gedragingen van hun helden hebben kunnen afleiden, dat in Amerika het huwelijk alleen maar aanleiding is tot een echtscheiding. Dat vrijen de voor naamste bezigheid is op de Amerikaan se scholen. Dat het percentage onge- huwde moeder^ nergens zo hoog is als onder de schoolmeisjes in Amerika. Dat de Amerikaanse kinderen nergens schuld aan hebben, omdat hun ouders zijn tekortgeschoten. En dat alle Ame rikaanse mannen en vrouwen in alle denkbare omstandigheden nooit iets an ders doen dan naar met alcohol gevul de glazen grijpen. Dit zijn slechts enkele facetten van de Amerikaanse wijze van leven, zoals die geregeld door de Hollywoodse filmprodukten aan een wereldpubliek worden getoond. Is dit al erg genoeg, nog bedenkelij ker wordt het, als men de films vol geweld en misdaad ziet, die kennelijk zijn gericht op de meest onprettige in stincten van een op sensatie beluste jeugd en die de laatste tijd in toene mend aantal in vertoning worden ge bracht. We doelen hier op films als „Opstand der Sexen", „Inside the Maf fia", „The Beat Generation" en .Girls Town", welke laotste film, die van de week in het Amsterdamse Nöggerath- theater wordt vertoond, aanleiding is tot deze overwegingen. Het is onze gewoonte niet om aan dergelijke films bijzondere aandacht te besteden.- In dramatisch en artis tiek opzicht z\jn ze beneden iedere serieuze kritiek. Maar gezien als symptoom van een weloverwogen, steeds intensiever toegepaste poli tiek, waarmee bepaalde producenten in Hollywood geld proberen te slaan uit de ongezonde wensen en verlan gens van geestelijk onrijpen en kin deren, menen we er een ernstige waarschuwing tegen te moeten la ten horen. Neem bijvoorbeeld „Girls' Town", die hier te lande wordt vertoond onder de lokkende titel „Misdadige Meisjes". Het is niet meer dan een routine-produkt over de misdadige jeugd, zoals er op het ogenblik helaas dertien in een do zijn gaan. Werkelijke jeugdproblemen worden er maar heel terloops in aan geroerd. Van oprechte bewogenheid met het lot van jonge mensen, die het slachtoffer worden van hun milieu en van het egoïsme hunner ouders, is geen *ijn dan de uit één stuk bestaande on derdelen, maar beslist beter sluiten. Ter tvijl men vroeger soms dagen achter een aan de pompen moest staan, omdat eet water door constructiefouten naar "innen drong, is de moderne bouwnij- blijvend dicht. In de harde, dubbele Scheepshuid van iroc9, een houtsoort uit Frans-Kameroen, en is m het dek zitten ?-o om en nabij de veertigduizend a-mag netische bouten en schroeven terwijl "an kabellengte vijf kilometer koperen Qraden zijn aangebracht. Als een welhaast triomfantelijk re sultaat van dit op moderne wijze ver kerkte conservatieve materiaal lag daar in de Noord de „Alblas" met zijn gedegen grijze marinekleur. Het schip niet het oog op zijn werkzaamheden «iet groot: lengte 33 meter, breedte 8,5 meter. Men heeft er meesterlijk gewoekerd met de ruimte, zodat er toor de bemanning tussen al de bui zen en draden, knoppen, schakelaars en handels voldoende plaats is vrijge- Wm schepen telde, te verdelen in zes oceaan- mijnenvegers en de 46 kust-mijnen- vegers. Beide scheepstypes zijn ge schikt voor het grote werk buitengaats, maar kunnen op de binnenwateren niet ver komen. Vandaar de bouw van een nieuw soort mijnenveger, die, behalve voor de kust, ook in ondiepe binnen wateren kan varen en met zijn geringe diepgang vrijwel overal voldoende water vindt. De bestrijding van de drie mijn- soorten: de verankerde mijn, die door een kabel vlak onder de waterspiegel wordt gehouden, de akoestische mijn, die werkt op de geluidstrillingen en de allergevaarlijkste dan, de magnetische mijn, functionerend op de uitstralingen van het schip, verschilt niet met die van de twee andere scheepstypes. Ook op de „Alblas" staat de grote kabelrol op het achterdek voor de aanval op de magnetische mijn. Met die rol kan men een dubbele kabel vieren, die vijfhonderd meter achter het schip een magnetisch veld vormt, waar de meestal door vliegtuigen uitgeworpen mijnen op de zeebodem op reageren. Voor de bestrijding van de verankerde stootmijn werkt men met de lijn en het scheerbord, die de kabel onder het gevaarlijke wapen loswerken, waarna de bol boven komt drijven en door het machinegeweer van 40'mm wordt „af gemaakt", al zal dit in de praktijk niet altijd mogelijk zijn, in verband met de smalle binnenwateren. Voor de akoes. tische mijnen heeft de „Alblas" uiter aard de trommel en de hamer, die be vestigd onder haar boeg zoveel geluids trillingen vooruitzenden naar deze mij nen op de bodem, dat zij ook ver voor het schip uit ontploffen. Uit dit alles blijkt wel dat het va ren op de mijnenvegers geen werk is voor kleine jongens. Voor deze dienst wordt een strenge selectie toegepast. De bemanning van vijftien koppen, welke de eerste ondiepwatermijnen veger „Alblas" bevaart en bewoont, moet zich houden aan strenge voor schriften. Hun magnetische bezit bij voorbeeld, beperkt zich tot een simpe le huissleutel. Hier staat echter te genover dat zij wat het eten betreft alles vers uit de a-magnetische pan nen krijgen, omdat blikjes gevaar op leveren. Bovendien zijn zij gedwon gen om vrolijk hun dienst te doen, want werken met een „stalen gezicht" is bij al dat magnetisme natuurlijk streng verboden. In de harde dubbele scheepshuid van deze uitzonderlijke vaartuigen worden zo om en nabij de veertigduizend a-mag- netische bouten en sc hroeven aangebracht. Kenmerkend voor de sfeer in films als „Girls Town" is deze scène-foto, waarin de eigenares wordt gezocht van de lippenstift, die gevonden is in de auto van een vermoorde jongen. sprake. Hoofdzaak voor de makers is, dat de ongeregeldheden, waaraan de kinderen, die als hoofdfiguren in de film optreden, zich te buiten gaan: aanranding, doodslag, spel met elkan ders leven, geweld, ontvoering, verzet tegen ouders en overheid, minachting voor orde en tucht, zo uitvoerig en aan trekkelijk mogelijk worden uitgebeeld. De bekering van de „heldin" in een door nonnen geleide inrichting, waar de opgenomen meisjes al evenmin voor geweld terugschrikken om recalcitran te nieuwelingen in het gareel te hou den, is dan ook heel wat minder ge loofwaardig dan haar misdragingen. Protesteren tegen dergelijke films, of ze verbieden de centrale keuring verklaarde de film uitsluitend toelaat baar voor personen boven 18 jaar en de katholieke nakeuring maakte zeer terecht met het oog op sommige schokkende beelden en de valse reli gieuze motieven, die in het sensationele verhaal zijn verwerkt, voorbehoud voor volwassenen heeft geen zin en is op grond van geschreven wetten of nor men niet mogelijk. Het enige wat men kan doen, is wegblijven en anderen aansporen dit voorbeeld te volgen. Daar kan men de bonafide filmers slechts een dienst mee bewijzen, want dergelijke produkten doen afbreuk aan de goede naam en het prestige van de film. F. Het ziet er naar uit, dat regisseur King Vidor, die op het gebied van gladde spektakels zijn commerciële sporen al lang heeft verdiend, energie ke pogingen doet om de voetstappen van zijn fameuze voorganger Cecil B. De Mille te drukken en ze zo mogelijk nog een weinig uit te diepen. Heeft wij len DeMille er zich ooit eens op be roemd, dat hij aan iedere bladzijde van de Bijbel het scenario van een film kon ontlenen. King Vidor is er met de fel gekleurde en breed uitgemeten naï veteit, die de titel „Salomo en de Ko ningin van Sheba" heeft meegekregen, in geslaagd uit een paar bijbelverzen een hele film te maken. Maar daar voor heeft hij dan ook de beschikking gehad over de fantasie van Crane Wil bur, die het verhaal schreef en van een hele schrijverstrists, bestaande uit An thony Weiller, Paul Dudley en George Bruce, die gezamenlijk en in vereniging het scenario in elkaar knutselden. Het resultaat is er naar en zal ken- "nend op de kabbeling ligt de „Aiblas" te wachten op zijn eigenaar: Hare Majesteits Koninklijke Marine. 18 Wat ik u nu ga uitleggen, zal in de uitvoering kinderspel voor u zijn. U ziet hier die donker ge tinte koffer. Precies in de bovenrand van die kist, bij deze hoek, moet u de punt van het mes krachtig en loodrecht in het linnen zetten en dan, horizon taal, een snede geven naar rechtstot hier! U is toch niet links? Prachtig. Die ongeveer één meter strekkende beweging van uw rechterarm zult U lr0ndig moeten instuderen. Bij dit punt prent h t ??ed in het geheugen, één handbreed voor net rechterbeen van Holofernes draait u het mes Jhhi1, graden, met de scherpe kant omlaag en snijat u opnieuw, maar nu recht naar beneden naar ®en driehoekige lap zal dan dit gedeel- rfot doek naar voren vallen en er zal een zljn' dat de onmiddellijke verwijdering Is dat duidelijk?"' Zaal noodzakelijk zal maken. „Ik begin hier," wees Hovings bedaard aan, „trek dan horizontaal een snede tot hier, kantel het mes en dan loodrecht omlaag tot op de lijst. Waarmee moet ik het doen?" De antiquair trok een lade van zijn schrijftafel open en nam daaruit een voorwerp, dat gemakke lijk in de gesloten handpalm verdween. „Met dit doodgewone zakmesje! U ziet, dat het niet de indruk maakt speciaal voor de door u te verrichten handeling, dus met voorbedachten rade, te zijn meegenomen. Het is een volkomen onschul dig dingetje, zoals iedere man bij zich draagt. Oud en versleten, onopvallend. Maarhet is vlijm scherp! Denk daar wel om! U moet het geopend in de rechterjaszak dragen, wanneer u het museum binnengaat. Het lijkt mij niet aan te raden, dat u persoonlijk de situatie zou gaan bestuderen vóór het ogenblik is aangebrokenDat zou later arg waan kunnen wekken, wanneer men u zou herken nen. Het is ook niet nodig, want hier hebt u een plattegrond van de bovenverdieping van het muse um. Volg de gewone route van de bezoekers door deze zalenhier, waar ik dat rode kruisje heb gezet, hangt de Rubens. Prent u dit schetsje goed in het hoofd en verbrandt het zo vlug mogelijk, maar in elk geval voor de daad." De antiquair dacht even rustig na. „Het zal goed zijn, wanneer u, na de beschadiging van de Rubens, de indruk geeft nog een ander schilderij te willen vernielen. Zover moet het natuurlijk niet komen. Maar doe alsof! Kom dan op natuurlijke wijze tot uzelf en speel verder zo overtuigend mogelijk uw rol van een volslagen ongevaarlijke zenuwzieke met een mo nomanie waar het oude meesters betreft. Dit laatste deel van uw werk meen ik geheel aan uw eigen ervaring en inzicht te kunnen overlaten." ,,U zult tevreden zijn." De twee mannen bespraken nog enkele minder belangrijke bijzonderheden, dronken nog een glas wijn en namen daarna afscheid van elkander, bei den zeer tevreden met het resultaat van de be spreking. Zonder te letten op de kille motregen, die uit de donkere februarihemel op hem neerdaalde, bloots hoofds, met soms koortsachtig opflikkerende, inge vallen ogen, slenterde Henk Hovings naar huis. Diezelfde avond had er opnieuw een ernstige con ferentie plaats tussen de Amerikaan Strakey en zijn Nederlandse vriend in het stille privékantoor. „Over de acteur, die ik voor het karwei heb ge ëngageerd, ben ik volkomen gerust. Hij maakt een goede indruk en was een van de beste karakter spelers van zijn tijd. Ik heb er nog eens een paar recensies op nageslagen en die waren vol lof. Hoe wel hij zeer verlegen zit om de materiële voorde len van de onderneming, geloof ik, dat zijn be roepseer een nóg groter prikkel voor hem zal vor men. Het is een stumper met wie ieder medelijden zal hebben en die dat medelijden ook ten volle ver dient! Ik ben blij, dat je me zwart op wit de toe zegging hebt gedaan, dat, zelfs wanneer de toeleg zou mislukken, Hovings zeker kan zijn van rechts kundige hulp en geldelijke ondersteuning. Afgeschei den van elke andere overweging, hebben we hier met een geval te doen, waarin afdoende hulp niets meer is dan de gewone verplichting tegenover een ten onder gaand medemens!" „Je weet, dat ik je inzichten op dit punt volko men deel en Cardigan is er de man niet naar op een paar duizend dollars meer of minder te zien in zo'n geval. In het rapport, dat ik hem vanavond met de luchtpost zal zenden, zal ik dit punt nog eens extra onderlijnen. Ik vrees intussen, dat er aan de volgende etappe, het ontvreemden van het schil derij, meer vijven en zessen verbonden zullen zijn." „Nu, dan heb ik een goed nieuwtje voor je, dat je zal geruststellen. Een paar uur geleden heb ik iemand hier laten komen, die geknipt is voor de roof. Het is een Italiaan, die in het begin van de Duitse bezetting in Nederland kwam aanwaaien. Een zeer verdienstelijk tekenaar en een knap etser. Hij noemt zich Rossetti, maar ik ben ervan overtuigd, dat dit niet zijn werkelijke naam is. Hij verdiende hier zijn brood met eenvoudig illustratiewerk. Kin derprentbriefkaarten en plaatjes voor artistieke ka lenders. Onder ons, Strakey, wil ik je wel opbiech ten, dat ik hem nooit heb vertrouwdHet zou me niet verwonderen, wanneer hij iemand is, die door de politie van zijn vaderland wordt gezocht en ik geloof zelfs, dat ik zijn werkelijke naam ook wel zou kunnen gevenNiet lang voor hij hier opdook, werd uit een Italiaanse galerij een triptiek gestolen. Die is nooit teruggevonden, maar wel werd de man, die van de roof verdacht werd, gearresteerd en ingesloten. Berechten kon men hem niet, want binnen twee dagen was hij uit de ge vangenis verdwenen en men raakte zijn spoor kwijt. Het was oorlog in die dagen en daarvan zal de verdachte, die Alsettino heete, wel handig gebruik hebben gemaakt om met vervalste papieren weg te komenIn elk geval, die Rossetti heeft ver schillende malen goed werk voor mij gedaan. Hij kwam nogal eens hier en er ontstond een zekere ver trouwelijkheid. Hij liet doorschemeren, zonder be paald concreet te worden, dat hij niet vies zou zijn van duistere zaakjes. Ik ben daar nooit op inge gaan. (Wordt vervolgd). Gina Lollobrigida, alleen maar zichzelf en Yul Brynner, zwaar vermomd als koning Salomo, in het bijbelspektakel „Salomo en de Koningin van Sheba" van de Amerikaanse regisseur King Vidor. ners van het Oude Testament hogelijk verbazen. De koningin van Sheba, ge huld in wolken kostbare parfum jam mer voor Vidor, dat hij nog niet over ■smeli-o'-vision beschikte komt naar Jerusalem om Salomo te verleiden. Dat heeft ze haar bondgenoten, de Egypte- naren, nu eenmaal beloofd en dus is het haar onaangename plicht. Maar als Salomo weigert, voor haar uitbundig geëtaleerde charmes te zwichten, wordt het menens. Ze gaat hem waarlijk mih- nen en wat haar onder vier ogen niet lukt, moet dan maar gebeuren tijdens een orgie ter ere van Rha-ogon, de Shebaanse god van de liefde, die de orgie overigens veelmeer belachelijk en onsmakelijk dan schokkend is. Verder heeft „Solomon and Sheba" al les, wat men in de traditionele DeMille- film kon aantreffen: gevechten met strijdwagens en duizenden figuranten, een tempel, die door het hemelvuur wordt getroffen, voet- en paardevolk, dat verblind door de zon in een afgrond stort, verbluffende wonderen gewrocht door de trucageman, verbluffende beke ringen en zelfs een badkuip. Zulk een bijbelspektakel, waarin Gina Lollobrigida met haar fysieke bekoor lijkheden als enige talent en Yul Bry- ner met weelderige haardos en een baard, die langer wordt naarmate de nog af te draaien filmrollen korter wor den, de hoofdfiguren spelen, kan men onmogelijk ernstig nemen. Daarom al leen nog maar enkele feiten: „Salomo en de koningin van Sheba" is de film, waarbij Tyrone Power stierf tengevol ge van een hartaanval tijdens een duel met George Sanders. Zijn plaats werd ingenomen door Yul Brynner. De film speelt in Israël, maar werd geheel op genomen in Spanje, met medewerking van het Spaanse leger. Kosten van de film: twintig miljoen gulden. Uitgekeer de verzekeringsgelden wegens de dood van Tyrone Power: vijf miljoen gulden. En dat is dan het enige belangwekken de. wat we kunnen vertellen over deze film, waarmee personen boven 18 jaar hun goede smaak kunnen gaan beder ven, als ze daaraan behoefte mochten voelen. (Tuschinski - Amsterdam.) T. De katholieke vereniging van leer krachten in de lichamelijke oefening St. Thomas van Aquino heeft een tele gram gezonden aan de minster van On derwijs, Kunsten en Wetenschappen i.v.m. het benoemen van een Commis sie Universitaire studie lichamelijke vorming, genaamd Jongbloed. In deze commissie heeft wel een afgevaardigde van de neutrale vereniging zitting, maar er is geen afgevaardigde van de katho lieke vereniging gevraagd. In het tele gram spreekt de vereniging er o.a. haar teleurstelling over uit, dat de minister „vermoedelijk vergeten heeft dat er ook nog een katholieke vereniging bestaat'

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 7