Wat doet u bij atoomgevaar
Amsterdamse Huishoudbeurs
op
O
BURGEMEESTERSVROUWEN VAN VIER
GROTE STEDEN STAAN ER ACHTER
Het geeft rust te weten wat
moet doen
Je
H
„Celibaat voor
de vrouw"
E
Als diepvries nu ook bij groenteman en kruidenier
LAND EET WEINIG KIPPEBOUT
I
WEMEF
Blijf meester
N°
PER UUR WORDEN 5000 KIPPEN
KEURIGE PLASTIC PAKJES
Ongevallen thuis
bij kinderen
Zaak van vrouwen
onder elkaar
Sieraad verzacht kapsel
Mevrouw Khroesjtsjev
ziet modeshow
Feestvierende blikjes
PAUINA 9
Op de Huishoudbeurs in de Amsterdamse
die zoals altijd de ganse dag vol is
met slenterende bezoekers en bezoeksters,
staat een stand, waar niets bijzonders aan te zien
is. Alleen maar wat folders, waarover men dan
natuurlijk kan praten met de dames die er zitten
om inlichtingen te geven. Maar de stand heeft
een intrigerende naam. „Eén op Vijf". Wat schuilt
daarachterWat betekent dat? Wij zullen het u
zeggen.
Het is een streven (geen organisatie, geen club,
geen groep, alleen maar een „wakker maken")
om de huisvrouw paraat te maken bij acuut groot
gevaar. Als in Nederland één op de vijf vrouwen
voor dat plan gewonnen wordt, zou dat al heel
wat betekenen voor de zelfbescherming. Want wie
weet er nu eigenlijk precies wat ze doen moet als
ze plotseling staat voor een ramp, een gevaar dat
het huis binnendringt.
Wat doet u bijvoorbeeld als de vlam in de pan
slaat? Gillend weglopen en de pan en gordijnen
die vlam vatten, lustig laten branden? Of neemt u
in paniek de pan van het vuur om er mee naar
buiten te rennen, wat het vuur alleen maar aan
wakkert? Het is een nare vraag, maar het kan
iedereen, élke huisvrouw, die iets bakt, overkomen
en ze zal minder radeloos zijn als ze enigszins
weet wat ze dan het beste doet. Bijvoorbeeld een
deksel pakken en er op drukken om de luchttoe
voer af te sluiten.
Maar er kunnen ook erger dingen gebeuren.
Veel erger. Waar we liever niet aan denken, waar
mee we struisvogeltje spélen, die we wegstoppen,
zover mogelijk. En omdat dat toch geen oplossing
is, maken ze ons soms kribbig en kortaf en een
beetje cynisch, zonder dat we ons precies realise
ren waarom.
Veel meer mensen dan men vermoedt lopen
rond met de onverteerde narigheid in hun bin
nenste van een atoom-oorlog. Het is niet prettig
om er over te praten, niet aantrekkelijk om er
over te schrijven, maar dat doen we nu toch. Juist
naar aanleiding van die stand op de Huishoud
beurs: „Eén op Vijf".
Nes 23-25
Amsterdam-C.
Vraag gratis folder I
A
d
EEN OP VIJF"-pl an
Loopt u gillend weg als de vlam in de pan slaat?
men orn de gevolgen van een atoom
explosie te vermijden; wat de Be
scherming Bevolking kan doen en wat
de huisvrouw met practische kennis
van zaken thuis kan doen; hoe men
een zieke helpt in een beschadigd huis
en hoe de hulp het best te improvi
seren is.
In Den Haag rolt de sneeuwbal ook
goed. In Utrecht is men de vorige week
begonnen. Rotterdam bereidt nog voor.
Alle inlichtingen voor Amsterdam kan
men inwinnen bij het secretariaat, He
rengracht 502, telefoon 220799, alle da
gen behalve woensdag en zaterdag van
10 tot 14 uur. A. Bgl.
nder de titel „Bestrijding van on
gevallen bij kinderen" is een fol
dertje uitgegeven door het Vei
ligheids Instituut, Amsterdam. Het geeft
met tekst en plaatjes voorbeelden van
verschillende gevaarlijke dingen, die een
kleuter in en om huis kunnen overko
men.
Met lucifers in de keuken, met scherp
gereedschap uit vaders knutselhoek,
door trekken aan het snoer van de bout
op de strijkplank, bij een open putdek
sel, door aan het stopcontact te zitten,
doör klauteren op een ploegijzer bij de
boerderij.
Het samenstellen van dit foldertje,
waartoe ook de Gezinsvoorlichting en
het Groene Kruis het hunne hebben
bijgedragen is ingegeven door het droe
vige en veel te hoge getal van 1200 kin
deren beneden de vier jaar, die jaar
lijks worden getroffen door een onge
val thuis of in de onmiddellijke nabij
heid van hun huis. Plaatsen, waar ze
dus eigenlijk het veiligst zouden moeten
zijn.
Jonge kinderen zijn nu eenmaal
nieuwsgierig, ze willen alles onderzoe
ken. Werkgereedschap dat gevaarlijk is
moet dus weggesloten. Een hoge trap
of een niet gesloten kelderdeur betekent
gevaar. Maar een voortdurend ver
bod zal het omgekeerde effect hebben,
beter is dan ook het GEbod. Dus niet:
<je mag de trap niet af, maar wel: blijf
achter het hekje. Het foldertje, dat f0.25
kost is te bestellen bij het Veiligheids
Instituut, Hobbemastraat 22, Amsterdam.
Pl' het foldertje, dat men zich daar
ken „(Pji de band heeft laten druk-
renérar-ht cP's secretariaatsadres, He-
vande hn?2- Dat de ambtswoning
Hall-Niihoff irieester. Mevrouw Van
van de hoo'fdstld burgemeestersvrouw
de burgemeestersvrouwennvam drie M
dere grote steden. Den Haag Utoecht
en Rotterdam, de opzet in Q*f j^-echt
maakt naar voorbeeld van Engeland
Op de eerste verdieping van dfS
sterdamse ambtswoning is een kamer
tot secretariaat ingericht En daar js
al maanden tang gewerkt. Mevrouw
Van Hall heeft de Amsterdamse
vrouwelijke pers dezer dagen op een
ochtend verteld, hoe.
Engelse vrouwen, nuchter, pr c sch
'baar ongetwijfeld met m hun hart
•venvee] innerlijke weerstand aisover
tegen de gedachte aan oorlog, - J
begonnen met in de eigen om" V""
vrouwen uit hun vriendenkring, van nun
'""iiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiii1"111"1
HiiHiiiumiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiin
buren en kennissen te overtuigen van
ae noodzaak geïnstrueerd te zijn als
het atoomgevaar hun gezin zou over
valler.. Ze hebben kleine groepen ge
vormd van acht of tien vrouwen, die
zich hebben laten inlichten, hoe ze, in
geval van een atoomexplosie, in huis
moeten handelen. Verschillende van
hen hebben toen op hun beurt de les
sen gevolgd om „spreekster" voor een
Kroep te worden om het weer aan
hieuwe groepjes door te kunnen ge
ven. En zo is de sneeuwbal aan het
rollen gegaan. Zélfs over het Kanaal.
Aant sinds enkele maanden bestaat
"et ,,Eén-op-Vijf"-Plan nu ook in Ne
tland. Zonder enig tam tam, in alle
"hlte wordt er gewerkt, dat wil zeg-
Senparaat gemaakt.
Op de Huishoudbeurs in Amsterdam
geeft de „Eén op Vijf" voor het eerst
acte de présence. In de hoop méér
vrouwen te winnen, die ook weer als 'n
sneeuwbal het aan anderen zullen door
geven en een groepje vormen, dat zich
gezamenlijk wegwijs laat maken. En
wie eenmaal de eigen innerlijke rust
ervaart als men wéét wat er mogelijk
gedaan kan worden, dan is een vrouw
wel zo, dat ze die overtuiging aan een
ander doorgeeft. Dat is tot nu toe ten
minste de ervaring.
De bedoeling is om het allemaal heel
summier en eenvoudig te houden, in
kleine groepjes vrouwen, waar 'van
vrouw tot vrouwen gesproken wordt.
Peen grote opzet, geen kaartsysteem
geen zalen vol. geen demonstraties. Het
*aat niet om de bescherming naar bui-
Jen, buitenshuis zoals de Bescherming
Burgerbevolking dat doet waarmee
Vanzelfsprekend wordt samengewerkt
neen, dit gaat er oir, dat de huis-
Vrouw, die thuis bezig is en die piot-
teling de verantwoordelijke is in een
famptoestand. wéét wat ze doen moet.
Als de huisvrouwen in Tuindorp
Oostzaan die ineens midden in het
water zaten, alleen maar geweten
hadden, hoe zt een uekenpakket moes
ten maken." zei een instructrice ons
die ochtend bij mevrouw Van Hall
dan wss hun nee] wat nodeloze na
righeid bespaard ge' leven". Ja, als
je de gewone ding n maar weet.
wanneer ie met ie huishouden
en gezin in het randgebied
zou komen te zitten van on
atoomaanval. Hoe het voedsel en
water ontsmetten? Kinderen boven of
beneden brengen? Welk antimiddel
in huis hebben?
De film „On the beach", die de
chaotische toestand als wanhopig af
schildert. heeft een funeste invloed
door de suggestie die wordt gewekt
alsof er toch helemaal niets aan te
doen is. Wie geïnstrueerd is, kan
in ieder geval pogen, met gezond ver
stand en vermijding van paniek, kin
deren en medje-huisgenoten te behoe
den voor afwendbare nare gevolgen.
En het kost helemaal niet zo veel
tijd om zich het nodige te laten bij
brengen. Het gebeurt dus in een klei
ne groep, door een „spreekster", die
de stof bespreekt in drie keer, telkens
niet langer dan een uur. Wat in de
ambtswoning in Amsterdam gebeurt,
is het opleiden van die „spreeksters",
die zich daarvoor ter beschikking stel
len en die het idealisme hebben om
de tijd ervoor af te staan. Het kost drie
volle dagen voor ze voldoende geïnstru-
2i.1n om wat nodig is, goed te kun-
VelenVertellen' "'Heggen en toelichten,
halve hen z''n vrouwen met een
al biiAaan- Er zijn er op het ogenblik
zijn van Veert'g, die ieder in het bezit
meester w" volrnaeht van de burge-
ook het'hnnfi14- de burgemeester, die
brandweer Is ,van de politie en de
bescherrnino w°?k, h,oofd van de zelf-
echter onder r?,L ,e Plan ressorteert
vijfd instructiecursö andse Zaken' De
want voortdurend «SLn nU start??-
het willen proberen JUVr°UWen' dle
Anderen zorgen ali'Gen AfV°°r °P'
vorming van de E?mf"-maar v00r de
spraken vl^& wie
^^d^nlrgie d1edeh"et °/danka da< tÜd
allen6
moeite war™!
aanslaat. En die d n op hun beurt
ijveraarster w°:ld®Aj de e'gen vrien
den- en kennissenkring, wat ook pre
cies de bedoeling
Het trof ons, wat een moeder van
grote kinderen ®e" JK instruc
trice - ons zei. Een "'et-yermoede
zware druk, waar vP.P'JF mèo me.e
leven, bleek van de Jon£e wensen af-
et spreekt welhaast vanzelf, dat
gedurence
Frankrijk,
hun v'
mevrouw
erbljjf in
Nina
Khroesjtsjev en haar drie d0 ,e pa_
teresse hebben getoond voor
rjjse mode. De laatste'dag v nap_
verblijf in Parijs zagen zii een de
show van kleding voor de wer^e
vrouw en voor huismoeders. j-e-
vo, krasivo" wat „mooi, mooi,
tekent zei mevrouw Khroesjtsje
spontaan toen ze een mannequin
een ipon van zwartwit genopte na
tuurzijde zag vc schijnen. Dat was in
Galeries Lafayette omdat de vrouw
van de Russische premier te kennen
had gegeven 'at ze een modeshow
„voor gewone mensen" wilde zien en
niet een haute couture-show.
De zwartwitte japon, die de aandacht
van madame Nina en haar drie doch
ters Ju!i-\ Rada en Elcna trok. kostte
250 nieuwe "ranken (ongeveer 190,-)
gelijk aan 500 roebel. Het gemiddelde
salaris van Je werkende vrouw in Rus
land is 800 roeb tl. Dat was dus een
duur stuk. Ook een linnen ensemble,
kreukvrij in zachtgroene tint, bestaand
uit japon, hoed en handschoenen inte
resseerde haar. Ze bevoelde de stoi met
haar vingers. De show bestond uit vijf
onderdelen- kleren voor kantoor, voor
onderweg, voor regen, voor in huis en
voor buiten. Het programma was in het
Frans en in net Russisch gedruki en er
bleek duidelijk t, dat de kleren echt
bedoeld waren oor de werkende vrou
wen van Parijs, de typisten en de ge
wone huisvrouwen.
Rada had wel zin om ook eens een
echte show te zien van kleding voor de
kapitalisten. „Maar het zal wel niet
mogelijk zijn door het program", zei
ze, „morgen gaan we met vader weg,"
Ten afscheid ontving mevrouw Khroesj.
tsjev een met goudblad bekleed juwelen
kistjes en de dochters kregen parfum.
genomen te zijn, toen ze hoorden, dat
je er tenminste toch zelf iets tegen
kunt doen, tegen de nare gevolgen al
thans.
Over de vijfhonderd huisvrouwen in
de hoofdstad bezitten nu de nodige eer
ste kennis om in noodgeval in huis da
delijk te kunnen optreden. Hun aantal
zal toenemen als de voortrollende
sneeuwbal. Men neemt jiu contact op
met de verschillende vrouwenorganisa
ties (Christenvrouwenbond, Leger des
Heils, Vrouwenbond van de PvdA, af
delingen van de KAV en het Katho
liek Vrouwengilde) en hetzelfde wil
men ook doen met bedrijven, waarin
veel vrouwen werkzaam zijn. Maar de
groepjes, waarmee gepraat wordt, blij
ven klein, acht of tien belangstellen
den en men komt bij elkaar in de kan
tine, in een verenigingslokaal of ergens
in een huiskamer. Het gaat huiselijk,
want het gaat uitsluitend om huiselij
ke problemen zoals ze zich dan zullen
voordoen.
In de drie gesprekken, telkens van
een uur worden respectievelijk behan
deld welke maatregelen men kan ne-
Advertentie)
■iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
A lies moet tegenwoordig gevierd
worden, elk jubileum opgespoord,
dat heeft publiciteitswaarde. Een
der vele jubilerenden dit jaar is het
conservenblikje. Het is 150 jaar gewor
den. En in zijn historie van anderhalve
eeuw voortdurend verbeterd. Maar ook
steeds meer beconcurreerd, men denke
slechts aan de diepvries, die tot en met
soep conserveert in koude klompen.
Wij schijnen een reuze land te zijn voor
blikgroenten met onze tuinbouw, die
een keur van verse groenten heeft ge
durende vele maanden van het jaar.
Feit is, dat blikgroenten altijd vers in
geblikt zijn, want ze worden, bij wijze
van spreken zó van het land in de
machine gestopt, die, als ze volautoma
tisch is, de hele erwtenstruik opslokt en
een eind verder de gesorteerde erwtjes
in blik te voorschijn brengt. In de laatste
acht jaar is de consumptie van blik
groenten verdrievoudigd. Dat is. dunkt
ons, een getal waar de jubilaris tevre
den mee kan zijn.
titel
en studie over de alleenstaande
werkende vrouw is, uit het Frans
vertaald, verschenen onder de
Celibaat van de vrouw", een titel
die bij de meesten weerstand oproept
Zeven auteurs hebben hun bijdragen ge
leverd. een dominicaan, een socioloog,
een vrouwelijke arts, een maatschappe
lijk werkster, een lerares en vermoe
delijk een journaliste; de laatste bijdra
ge is namelijk van iemand die een aan
tal interviews heeft gehouden met al
leen geblevenen, die hier getuigen van
de vervulling welke er te vinden is in
een werkkring, mits die met aanvaar
ding en toewijding aan de taak wordt
vervuld.
Duidelijk blijkt uit deze hele bundel,
hoe waar het is, wat de inleider, de
dominicaan A. M. Carré, aanhaalt van
Gertrud von Le Fort, dat het beroep
voor de vrouw geen beroep is in de
mannelijke zin van het woord, maar
een vorm is van geestelijk moederschap.
Het boek is echter ondanks de verta
ling (in een tamelijk formele stijl) door
en door Frans gebleven, gericht op een
Frans „leef-klimaat", waarvan wij
meer noordelijk wonende Europese vrou
wen een massa terzijde schuiven. De
psychologisch-sociologische studie van
Joseph Folliet draagt zeer sterk het stem
pel van typisch niet voor Nederland ge
schreven te zijn wij hebben in ons
land ook geen vrouwenoverschot meer,
maar gaan successievelijk naar een
mannenoverschot al geeft hij in zijn
beschouwing over de celibatairen ge-
(Advertentie)
over Uw zenuwen. Neem
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Zij schenken de rust tot herstel
amaak-siera-
den zijn te-
genwoordig
bijna net zozeer in
tel als echte. Ze
zijn ook heus niet
altijd goedkoop,
zeker niet als ze
met de hand ge
maakt zijn, zoals
deze hoofdtooi. Een
Tsjechoslowaakse
fabriek, die na de
oorlog naar Oos
tenrijk is verhuisd
en die specialiteit
is in imitatie-sie
raden, heeft dit
fijne gevalletje ge
maakt, ongetwij
feld geïnspireerd op
de parelsnoeren,
waarmee de vrouw
vroeger fijne sluier
effecten in het kap
sel wist te berei
ken. Dit kapje doet
ook enigszins den
ken aan het flat
terende Maria Stu-
art-kapje. De kleine
parels zijn op sier
lijk gebogen draad
gezet, dat het ge
zicht omvat tot on
der de kin.
zien vanuit maatschappij-oogpunt inte
ressante bijzonderheden. Ook stelt hij
nadrukkelijk wat meestal over het hoofd
wordt gezien, dat celibaat volstrekt niet
betekent: vrijwillige onthouding en nog
minder maagdelijkheid (Omdat dit laat
ste van religieuze a-ard is, wat dus niet
identiek is met celibaat. Celibaat is een
staat, maagdelijkheid is een religieuze
gerichtheid).
Historisch gezien is het celibaat van
de vrouw pas mogelijk geworden in een
samenleving, die zoveel maatschappe
lijke diensten biedt, dat het haar ver
oorloofd is om alleen te leven. Vroeger,
toen men om in leven te blijven zelf
vuur moest aanmaken, voor de herkomst
van voedsel moet zorgen en zijn eigen
kleren moest vervaardigen, kon de vrouw
zonder man of opgenomen in een leef
gemeenschap niet individueel bestaan.
De vrouw alleen moet ook zeker zijn
van haar veiligheid, wat bijvoorbeeld In
het nabije Oosten niet altijd het geval
is geweest, en d,us, zo stelt de socioloog
het, is een celibatair leven voor de
vrouw alleen mogelijk in een staat met
politionele bescherming.
Het betoog van de maatschappelijk
werkster, Yvonne Bougé, is ook op en
top Frans; vooral cerebraal en je hart
er buiten houden, en altijd maar gewel
dig hard bezig zijn en offeren, offeren,
tot er niets meer van je over is. Wij
overdrijven een beetje want het heeft
ons een tikje geïrriteerd. Zo is het toch
niet en zo moet het ook helemaal niet
zijn. Ook niet voor wie in die staat hoge
geestelijke waarden wil ontwikkelen.
Haar hele beschouwing doet trouwens
wat verouderd aan, stammend uit een
achter ons liggende tijd, waar de stijve
uitdrukkingswijze met het Zuid-Neder
landse taalgebruik nog een schepje bo
ven op doet. Het is ook een beetje flauw
om van uit het eigen volgestampte le
ven denigrerend te doen over de huwe
lijkse staat en over de kansen die voor
bijgingen en die men voorbij liet gaan.
De lerares Berthe Fauveau die aan het
woord is, vertelt over het g:eluk dat zij
gevonden heeft in de adoptie van twee
meisjes, eerst een baby van zes maan
den en een paar jaar later een pasge
boren meisje. Adoptie door de vrouw
alleen is echter terecht, menen wij
in ons land niet toegestaan. Een kind
heeft een moeder èn een vader nodig.
Volledig zou deze verzamelstudie niet
zijn zonder de bijdrage van een vrouw,
die het celibataire leven heeft gekozen
uit roeping, Suzanne Fouché. Zulke vrou
wen zijn uitzondering, maar ze zijn er.
Ze wijden zich onverdeeld aan hun be
roep en de schrijfster van deze geeste
lijk gerichte bijdrage prijst ze gelukkig
als ze „God ontmoeten op hun weg". De
mentaliteit ervan is echter weer typisch
Frans, zeker wanneer ze spreekt over
de weerstand van ouders tegen de ge
kozen ongehuwde staat van hun dochter
omdat ze (de ouders) dan geen klein
kinderen krijgen! Een on-Frans geluid
daarentegen is haar vraag, waarom er
in Frankrijk geen betere woongelegen
heid is voor alleenstaande werkende
vrouwen. Ondanks het feit, dat er ontzag
gelijk veel getrouwde vrouwen werken
in Frankrijk, zijn de „werkende vrou
wen" er veel minder geëmancipeerd dan
hier en voora] ook veel minder geac
cepteerd dan hier, in Engeland of in
Scandinavië.
Bijzonder sympathiek zijn tot slot de
interviews met alleenstaanden, die in
een bescheiden beroep, verkoopster, ty
piste, werkster, kantoorjuffrouw, er van
maken wat er van te maken is. in alle
eenvoud des harten.
Ondanks de kritiek die wij er op
hebben, menen wij toch dat dit boek
ten zeerste verdient om gelezen te wor
den, want het heeft een sterke geeste
lijke diepgang en er staan treffende op
merkingen in, waaraan degenen om wie
het gaat zich kunnen sterken en waar
door wellicht bij anderen beter be
grip voor de status van alleenstaande
zal kunnen worden opgewekt.
A. Bgl.
„Celibaat voor de vrouw". Be
schouwingen en getuigenissen. Ingeleid
door A. M. Carré, O.P. Uit het Frans
vertaald door drs. C. Robben SVD. Uit
geverij St. Willibrordus. Deurne (Ne
derland) Overijse (België).
De Nederlandse pluimvee-houderij is niet
zo best te spreken over de kippen-por-
ties die de gemiddelde huisvrouw haar
disgenoten voorzet. Meestal slechts op hoog
tijdagen als Pasen, Kerst en Oud en Nieuw
komt de kip aan bod naast haas, fazant, kp-
nijn, kalkoen en een enkele vreemde eend in
de bijt. Maar buiten deze piek-dagen die de
poeliers eenvoudigweg kippevel bezorgen wordt
er maar weinig kip gegeten. Wat is hiervan
de reden? Vinden we kip te duur of te lastig
om klaar te maken, zijn we bang voor de lijn
of is slechts biefstuk met doperwtjes in staat
onze vaderlandse harten des zondags te ver
warmen? Hoe het ook zij, deze gang van za
ken bevalt het produktschap voor pluimvee en
pieren niet en men vond het dan ook hoog
tijd worden om door middel van voorlichting
en propaganda de Nederlandse huisvrouw wat
meer „kip-minded" te maken.
Het moet u zijn opgevallen dat in de dag
bladen een advertentie heeft gestaan waarin u
onder meer kon lezen: „Nu kip binnen ieders
bereik!" Deze op het eerste gezicht wat mis
leidende slagzin men denkt allereerst dat
de prijs is gezakt moet letterlijk worden
opgevat. U hoeft er nog maar een kippe-eindje
voor te lopen want sinds eind 1959 het vesti-
gingsbesluit Levensmiddelenbedrijf van kracht
werd, ontmoet u de kip in elke zaak die een
diepvries-container bezit. Dat kan zijn uw sla
ger, uw groenteman of uw kruidenier. Alleen
om die reden en niet om de poeliers het
brood uit de mond te stoten is dit besluit
van kracht geworden. Wanneer we de kip da
gelijks kunnen vinden wordt het misschien een
kwestie van gewoonte haar wat meer op het
menu te plaatsen. Bij geregeld gebruik zijn we
met wat kleinere porties tevreden misschien
want dat is één van de redenen waarom wé
kip duur eten vinden, omdat we die enkele keer
dat we het eten meteen een halve of een kwart
kip óe man verlangen. Zouden we echter bij
gebruik v an biefstuk of karbonaden een derge
lijke maatstaf aanleggen dan wordt dat ook
een kostbare geschiedenis. Bovendien snijdt het
mes aan twee kanten want we hebben ons laten
vertellen dat bij meer gebruik van kip de prijs
001< wat zal zakken.
Degenen die vooral niet dikker willen wor
den. moeten weten, dat kippevlees eiwitrijk is
en een belangrijke aanvulling vormt van het
vermagenngsdieet. Het vlees is bovendien zeer
licht verteerbaar zodat ook maagpatiënten het
goed kunnen verdragen. De Amerikanen die
bijna allemaal door het autorijden een buikje
krijgen en daarom wel op de hoogte moeten
zijn van alle mogelijke dieëten eten dan ook
zestien kilo per hoofd per jaar tegen wij ander
half. Ook vergeleken met de Franse huis
vrouw die zeven kilo en de Duitse die vijf kilo
per jaar voor elk gezinslid op tafel brengt, slaan
we dus vel e triest figuur. Maar misschien
is de diepvries-kip in staat ons nog boven
A P. (Amerikaans Peil) te brengen.
Wanneer u op de verpakking van de diep
vries-kip ziet staan: „soepkip", koopt u een
exemplaar dat anderhalf jaar oud is. Het vlees
is niet meer zo mals en wat droger dan bij
voorbeeld van een slachtkuiken en daarom
heelt u er het meest profijt van als u er soep
van kookt of er pastei of i-agout van maakt.
Meestal worden ze dan ook in stukken dus
als poulet verkocht. Een enkele maal wor
den ze wel eens aangeprezen als „braadkip"
maar dat is enigszins misleidend want wie ge
braden kip wil eten is beter af met een braad-
kuiKen. Wist u dat deze kuikens wel een ge-
wicnt van vier pond kunnen bereiken? Er zijn
kJe,mties onc*?r (4 a 5 ons panklaar) maar
aan neten ze „piepkuiken". De zwaarste he
ten „poularde". Verschil van naam is dus en-
kei gewichtsverschil en geen kwaliteits- of
soortaanduiding. Braadkuikens worden speciaal
voor de slacht gefokt en gemest door middel
van bijzondere rassen en kruisingen. Zo is de
tokkerij r in geslaagd borst en poten wat vle
ziger te maken. Dit vlees kan zowel geel als
wit zijn. Aan de poten kunt u ze kennen: gele
poten geel vlees, blanke poten blank vlees.
Smaakverschil is er nagenoeg niet. Toch zijn er
landen die juist wit-vlezige kuikens vragen
(Zwitserland en Frankrijk) terwijl de Italianen
meer van geel vlees houden.
De leeftijd der kuikens varieert van 8 tot
13 weken en dienovereenkomstig schommelt
hun gewicht tussen 12 ons en 2 kilogram. Laat
u ze tussen twee haakjes niet langer braden
dan veertig minuten a een uur, dan zijn ze
heerlijk mals en voortreffelijk van smaak.
Deze kip-kennis werd ons bijgebracht op een
„Pluimveedag", georganiseerd door het Ned.
Produktschap voor pluimvee en eieren. Onder
haar vleugels bezochten wij één van de fok-
bedrijven aan wier research het is te dan
ken dat ons pluimvee op zulk hoog peil staat
en derhalve in het buitenland graag gegeten
wordt. Van de 88.000 ton levend gewicht ging
er vorig jaar 62.000 ton ons land uit. Men ex-
tf L
perimenteert met rassen en kruisingen om een
voor de slacht zo geschikt mogelijk exemplaar
te verkrijgen.
We waren er getuige van dat een la met
levende lading uit de broedmachine werd
gehaald en hoe al die zachte, gele Paastafel-
kuikentjes in keitonnen dozen met gaten wer
den gedaan om naar de opfokbedrijven te
worden vervoerd. Ook zo'n bedrijf stond op het
programma maar wij mochten het pas binnen
gaan nadat we eerst met onze schoenen over
een met ontsmettingsstof gedrenkte dweil had
den gelopen. Uit de lage hokken, door rood
licht beschenen om de kuikens rustig te hou
den, kwam de ammoniaklucht ons al van ver
re tegemoet en maakte het bijna onmogelijk
daar even goed rond te kijken. Deze penetrante
geur komt uit de mest vrij en bevordert zo on
gewild de rust van de kuikens want niemand
houdt het er lang uit. Wanneer in dit bedrijf de
automatische voerketting is ingesteld zal het
voeren ook niet meer storen. De haantjes on
der hen worden met een hormonen-pil behan
deld: daardoor ontstaat een soort tussen-sexe
kapoentje genaamd die wat trager is in
zijn bewegingen. Het fokbedrijf is thans aan
het experimenteren om een dergelijke behan
deling in de toekomst overbodig te maken.
Wanneer de kuikens slachtrijp zijn worden ze
in manden naar de slachterij vervoerd. Dat
kan zijn naar Boxmeer, waar de grootste van
Europa is gevestigd.
Uit hoge stapels met manden vol kippen, die
tussen de spijlen van hun tijdelijke woning
door uitzicht hebben op een enorme stapel
veren, afkomstig van hun lotgenoten, die mis
schien op dit moment panklaar in plastic
zakjes plechtig poularde heten, komt het ge
kakel ons tegemoet. De eigenlijke plaats van
slachten zijn wij, al gebeurd alles uiterst dis
creet, toch maar snel voorbij gelopen. Wèl
constateerden wij dat de kippen, die aan bewe
gende lijnen door een tunnel worden gevoerd,
aan het eind waarvan slachters met een elec-
trisch tegelijk verdovend mes hun de genade
slag geven, niet eens de tijd hebben om te
kakelen. Via een warm bad om de veren los
te maken, enige plukmachines waarin rond
draaiende rubber vingers tegen de veren slaan
en een schroeimachine, die door middel van
kleine gasvlammetjes de laatste nog resteren
de veren verwijdert, bereikt de kip het punt
waarop zij panklaar gemaakt wordt. Ontdaan
van maag en lever (die ingepakt binnen in
de kip worden gestopt) ruilt zij naar ge
wicht gesorteerd en netjes in plastic zak
- de slachterij voor de diepvriescel. Het heie
proces heeft hooguit anderhalf uur geduurd
Vijfduizend kippen per uur is voor dit be
drijf niets bijzonders. Als de op handen zijnde
modernisering tot stand is gekomen kan men
er zelfs tienduizend kippen per uur aan met
behulp van ongeveer driehonderd man perso
neel. Veel van deze kippen zullen hun weg
naar het buitenland vinden, maar het zou
toch wel plezierig zijn als wij zelf ook ons
graantje er van meepikten!
G.S.-de W.
