DE BOEREN waren veel eerder in
Zuid-Afrika dan de BANTOES
Plan-Tomlmson voor de territoriale
scheiding van blanken en zwarten
van het
PERSONALIA
OBJECTIEVE STUDIE OVER DE APARTHEID
episcopaat
/-'V J
VJ
Onderscheidingen
ZATERDAG 2 APRIL 1960
PAGINA 9
Tn een verkiezingsmanifest van de Zuid-Afrikaanse Nationale Partij werd
A dertien jaar geleden het woord „apartheid" gebruikt, voor een beleid
9at een volledige scheiding beoogde tussen de blanke bewoners van het
land en de zwarten, de Bantoe's. Een jaar later, in 1948, kwam in de Unie
van Zuid-Afrika de Nationale Partij aan de macht, en sindsdien is de leer
Van de apartheid in praktijk gebracht.
Zuid-Afrika, dat 64 maal zo groot is als Nederland, heeft maar veer
tien miljoen inwoners. Het land telt drie miljoen blanken en ongeveer
tien miljoen naturellen, of negers. De rest van de bevolking bestaat uit
kleurlingen (halfbloeden) en Indiërs. In het uiterste zuiden van Zwart
Afrika ligt een land waarvan de bevolking voor meer dan eenvijfde uit
blanken bestaat. De situatie in dit land is niet te vergelijken met die in
enig ander Afrikaans gebied. De historische ontwikkeling verschilt es
sentieel van die in de meer noordelijk gelegen koloniale of ex-koloniale
gebieden. Niet de Bantoe's, maar de blanken, waren de eersten die zich
in Zuid-Afrika vestigden. Dit is een belangrijk feit, dat men bij een
poging de apartheid objectief te analyseren niet uit het oog mag ver
liezen De vestiging van de blanken begon in 1652, toen Jan van Riebeeck,
in opdracht van de Oost-Indische Compagnie, te Kaap de Goede Hoop een
nederzetting stichtte. De negers die Van Riebeecks boeren ontmoetten
waren Hottentotten en Bosjesmannen, maar beide volkeren werden door
de pestepidemie van 1713 practisch uitgeroeid. Eerst in 1730 begonnen
vanuit het noorden Bantoes Zuid-Afrika binnen te trekken. Deze negers
vestigden zich aanvankelijk vooral in de oostelijke kuststreken van Natal
en de Kaap, terwijl de blanken penetreerden in de gebieden die nu Oranje
Vrijstaat en Transvaal worden genoemd. In de loop der eeuwen heeft
vooral de Bantoe-bevolking zich krachtig uitgebreid, en sinds de ontwik
keling van de mijnbouw en de industrie zijn er steeds meer Bantoe's naar
de traditioneel-blanke gebieden van Zuid-Afrika getrokken. Zo ontstond
er bij de blanken de behoefte om zich tegen de snel in aantal groeiende
negers te beschermen.
"""""""umimmnniHiiHHinnrtnuim
Films uit de oude doos in Rotterdam Romantiek leeft
nog volop Deel van het publiek met vadermoorders
en vervaarlijke knevels
Zonnebloem-monsfrans Hongaarse herberg
Zwijgzame Lars
ijdmgen
Pl 'omotie
ORANJE VRIJSTAAT
RAAP PROVINCIE
Port Elizabeth
Meer dan honderd jaar geleden kende
de Transvaalse Republiek reeds een
soort apartheidsbepaling. In 1856 nam
onaf staat een grondwet aan, waal"'"
onder meer werd vastgesteld: .Uaar
-en pfpliikhmH bestaan tussen
zwarteen gelijkheid bestaan tuss^P
zwart en blank noch in de Kerk noch
T ®jaat". (De hier genoemde Kerk
waartZedAduits Gereformeerde Kerk,
behoren! °°T nu noK de meeste Boeren
do Kaan', o1857 werd vervolgens op
nl*t-b?ankf yn°dp bepaald, dat de
Christelijke ie<?eP van de kerk hun
gebouwen nf Pvl'eges „in afzonderlijke
vangen". lnsteliingen" moesten ont-
in Zuid-Afri-
Nederduits GerefUW verweven met de
eforrneerde religie van
"""""""""""""""iiimuumniiimmmnmmranHiMi
VanBa°ereM In een b°ekje van K.
van w j E?n' redacteur buitenland
Bru«<io? dagblad „De Standaard" te
voorhol'iAVOrT met enige sprekende
tus^ e]den het verband aangetoond
P het typische Zuid-Afrikaanse
dit TTsme en de rassenpolitiek die in
ren A •geY„!Id wordt- Van der Mue-
heeft t li1, Tn studiereis gemaakt
Wrp Zuid-Afrika, wil overigens niet
v, nTvar gaan als de Anglicaanse
zendehne Trevor Huddleston, die in
inesh^n „Zwarte vlekken op Johan
nesburg (een Prisma-uitgave) be-
tveert dat de apartheid een deel vormt
w; do Calvinistische levensbeschou
wing der Boeren. Van der Mueren acht
oeze visie bepaald te weinig genuan-
??md" Er zd" echter vooraanstaande
^ma-Afrikaanse Protestanten die inder
daad de apartheid als een uitvloeisel
.."hun geloofsovertuiging zien. Zo ver-
v^digde onlangs dr. T. N. Hanekom,
oofdredacteur van het officiële gere-
jP™eerde blad „Die Kerkbode" de
-.„vkelijke apartheid op grond van een
r God gewilde scheiding van volken
rassen.
a aT der Mueren constateert, dat
de Calvinistische predestinatieleer
en vruchtbare voedingsbodem
?.rrnt voor de idee van een door God
"verkoren en door jjgjj, met een
tf>5ere zending belast volk. Een ver-
r5jl"woordiger van de Nederduits
vQi .fmeerde Kerk verklaarde en-
i-. Jaren geleden, dat de Zuid-Afri-
knrmtü blanken er fier op gaan te
"p/ao ■,,Verwijzen naar schriftuurlijk
fukkT '°,0r .e'k van hun daden. Ge
tint p>. daar echter tegenover,
die deze fo'estantse theologen zijn.
van ri I Pvatting verontwaardigd
Marais wijzen. Zo heeft Prof.
te it va' p,Daar aan de universi-
fische Ali onlangs de retho-
•egrevan-T gesteldAls de Schrift
ben A J? voorschrijft, waarom heb-
e aat dan pas in 1857 ontdekt?
Tegenwoordige Bentu-nederzetti
•sjoean»
Wnda-Tsonga
Pedi
Swari
2oelo«
2uid Sotho
Ngoeni
Toekomïliga Bantu-gebieden
Kaapse kleurling
ftJfVV TRANSVAAL
I p'p J O Pretor*'
L ^^Johannesburgi
,,nn de universiteit
En Prof. Keel- v? „ft uitdrukkelijk
van Stellenbosch, Oude noch
verklaard, dat 'K)c 00k maar één
Het Nieuwe Testament 0 „rond
enkele aanwijzing be\ ver<jedigen
waarvan de apartheid gchrift aan-
is. De mensen die1 met de maken de
komen aldus Prof-^eidenheid" en
fout dat zo „verschelde begrippen
„scheiding" als identiek zijns
gebruiken. De a.Parthalpnjs plan en
inziens, onmogelijk met GodsP in
de eenheid van het meos® 1 bracht,
overeenstemming worden
In het boekje van Van der„J^aring
wordt ook een opmerkelijke v _ejegd
geciteerd die in 1954 .pTier Malan,
door de toenmalige, premier,
een ex-predikant. „Die verskil in „ke
aldus Malan, „is bloot die hggaain1
openbaring van die kontva® c 'tus.
twee onversoenlike ievenswy;ses,
sen barbarisme en beskaving. 1
heidendom en christendom Op
uitspraak is commentaar gelevera
door het „Zuidafnkaanse *nslpa"
voor de Betrekkingen tussen de Ras
sen". Het instituut verweet Malan, dai
h(j de mogelijkheid ontkende de n
turel in enige fundamentele zin te vei
anderen, zelfs door het christendom.
Tegenover de opvattingen van het
Instituut voor de Betrekkingen
tussen de Rassen (anti-apartheid)
staat de visie van het „Suid Afrikaan
se Bureau vir Rasse Aangeleenthede.
het SABRA. Het SABRA wil het ras
senprobleem in Zuid-Afrika
door territoriale scheiding van blanken
en Bantoes. In 1951 werd door de gou
verneur-generaal, Jansen, een com
missie voor de sociaal-economische
ontwikkeling van de Bantoe-gebieden
ingesteld, die (naar haar voorzitter)
de Tomlinson-commissie werd ge
noemd. Deze commissie heeft het idee
can het SABRA uitgewerkt. In 1956
werd het rapport-Tomlinson gepubli
ceerd. Om de fatale trek van de negers
naar de steden tegen te gaan, aldus
net rapport, moeten de bestaande Ban
toe-reservaten worden uitgebreid en
geconsolideerd. Er zouden zeven grote
antoe-gebieden moeten worden ge
vormd: vier in het noorden en drie
'aags, de kust van de Indische Oceaan.
1 dne Britse protectoraten, Basoeto-
land, Zwaziland en Betsjoeanaland, die
door Engeland in principe aan de Unie
toegezegd zijn, zouden in de nieuwe
Bantoe-gebieden moeten worden opge
nomen. Deze gebieden zouden samen
een nieuwe staatkundige eenheid kun
nen gaan vormen (Bantoestan). In de
gebieden zou de landbouw op hoger
peil gebracht moeten worden en de
mijnbouw zou er moeten worden ont
wikkeld. Tenslotte zou aan de grens
van de Bantoe-gebieden een hon
derdtal steden moeten worden gebouwd.
In de eerste tien jaar zou de regering
1(14 miljoen pond moeten uittrekken
voor de verwezenlijking van het plan.
Dp kosten vormen niet het grootste
hozwaar tegen het plan-Tomlinson.
act essentiële probleem ligt in de ont
wikkeling van de blanke economie.
Hoe zullen de bedrijven in het blanke
q1 ,an He Unie het straks moeten stel-
zonder zwarte arbeidskrachten?
De Zuidafrikaanse goudmijnen, de staal-
inHifstrie en vele andere mdustneen
werken vooral met (goedkope) Ban-
mps Voor de arbeid die nu door deze
zwarten verricht wordt, vindt men
nooit genoeg blanken.
Vervolgens bestaat er bij de Bantoes
tot no" toe weinig animo voor de
stichting van een „êantoestan" terwpl
het de "vraag is of Engeland de drie
nmtprtoraten wil afstaan voor de ver-
wezenlijkfng van het plan-Tomlinson.
Een menigte naturelten trok donder-
dag protesterend op naar Kaapstad.
Tenslotte heeft de Tomlinson-com
missie moeten erkennen, dat er na de
totstandkoming van een „Bantoestan"
altiid nog vele naturellen zullen over-
biiiven die in de negergebieden geen
Dlaats hebben kunnen vinden. Een vol
ledige volksverhuizing is niet mogelijk.
Een volledige territoriale scheiding
van blank en zwart is onuitvoerbaar.
Van der Mueren stelt in zijn studie
dan ook vast, dat Zuid-Afrika vroeg of
laat zal moeten toestemmen in een
vorm van sociale en zelfs van politie
ke integratie. Anderzijds is hij ook tot
de conclusie gekomen, dat sociale,
culturele en psychologische factoren
een complete integratie op dit ogen
blik tot een utopie maken.
Het boekje van de Brusselse auteur
is een eerlijke poging om het pro
bleem van de apartheid zo objec
tief mogelijk te bezien. De schrijver
verwerpt het extreme standpunt van
die Zuidafrikaanse blanken die bewe
ren dat hun leer van de apartheid wor
telt'in de Bijbel, maar anderzijds gaat
Van der Mueren niet diep genoeg in op
het morele aspect van het rassenvraag
stuk in Zuid-Afrika. In deze studie, die
zich vooral bezig houdt met sociaal-
economische factoren, wordt de zedelij
ke geoorloofdheid van de apartheid on
voldoende behandeld.
Zuidafrikaanse blanken plegen kri
tiek op de apartheidspolitiek af te doen
met de bewering, dat niemand er over
oordelen kan die dit land niet door en
door uit ervaring kent. Ongetwijfeld
wordt er door buitenlanders en buiten
staanders vaak met te weinig begrip
gesproken over het rassenprobleem dat
in Zuid-Afrika nu eenmaal bestaat.
Maar als er kritiek geleverd wordt'door
de aartsbisschoppen en bisschoppen
van Zuid-Afrika mag men aannemen,
dat het oordeel gefundeerd is.
Zowel in 1952 als in 1957 heeft het
Zuidafrikaanse episcopaat in herderlij
ke schrijvens gewaarschuwd tegen de
apartheidspolitiek van de nationalisti
sche regering. Kort geleden (2 februa
ri) heeft dit episcopaat opnieuw in een
brief het rassenprobleem behandeld. Uit
de volledige tekst van dit schrijven, die
de redactie van dit blad dezer dagen
bereikte, kunnen een aantal spreken
de citaten gelicht worden:
„Alle menselijke wezens zijn één",
schrijven de bisschoppen. „Het is de
gewoonte om te spreken van verschil
lende rassen, maar er is waarlijk
maar één ras, het menselijk ras. Wjj
zijn allen kinderen van Adam, en we
hebben alleen dezelfde menselijke na
tuur. W(j zjjn allen geschapen naar
Gods beeld en gelijkenis en wü heb
ben allen een onsterfelijke ziel".
Na een uitvoerige algemene inleiding
gaan de bisschoppen tn op de actuele
Zuidafrikaanse situatie: „Er moet ver
andering komen in ons gemeenschaps
leven, maar dat moet ooral in het in
dividu beginnen. Er moet een verande
ring van mentaliteit ontstaan, zodat we
onze medemensen als menselijke we
zens zien, zonder aan de kleur van hun
huid te denken".
„Er bestaat bij velen een sterke nei
ging ons land te zien als blijvend sa
mengesteld uit verschillende gemeen
schappen die gebaseerd zijn op ras of
huidskleur. Hoewel wij erkennen, dat
er een natuurlijk instinct is om te gaan
met hen die de meeste gelijkenis met
ons hebben, moeten we juist streven
naar eenheid en niet naar verdeeldheid.
Hit is vreselijk kinderach
tig, maar ik lach me een
stuip", zei gisteravond een toe
schouwer in het Rotterdamse film
theater 't Venster. Dat gebeurde tij
dens de vertoning van de film „Komt
u ook in het ziekenhuis", een van
drie films uit de oude doos, die daar
deze week worden vertoond bij gele
genheid van het tienjarig bestaan van
dit theater. Aan de cassa zit van gis
teren af een schone dame met een
enorm „wagenwiel" op haar hoofd en
in een magnifieke japon. Bij de in
gang staat een, in een fraai geruite
jas geklede „stoepier", zoals de Rot
terdammers vijftig jaar geleden zei
den, en een bijzonder charmante
ouvreuse met zwarte bottines, geste
ven kraakheldere witte schort en een
fleurig geplooid wit katoenen hoedje
helpt het hooggeachte publiek naar
zijn plaats. De ingang is eveneens in
stijl gehouden, met zorgvuldig ge
plooide rood fluwelen draperieën met
authentieke gaslantaarns. Pianolamu-
ziek geeft nog meer sfeer in dit intie
me theater.
Het historisch gedeelte van het pro
gramma van deze week, dat o.m. een
reprise van het verrukkelijke Franse
filmgedicht „De Rode Ballon" bevat,
bestaat uit drie delen, voorafgegaan
door een reeks oude reclames en een
journaal dat door explicateur Peter
Holland met vervaarlijke knevel en
joyeuze wandelstok wordt ingeleid.
Het hooggeëerde publiek krijgt dan
het nieuws te zien, dat „pas" zes we
ken oud is: een reportage van een
echt Rotterdamse koninginnedag, een
brand in Zandvoort waar het Palais
d'Eté afbrandde en de opening van
de Coenhaven door koningin Wilhelmi-
na. Met vertederde blik keek het pu
bliek naar de reclames voor de 2-
cents sigaren, de op maat vervaar
digde ondergoederen en de goedkope
margarine van Van Den Bergh. De
hoogdramatische twee-akter, „De op
offering ener pleegdochter" kreeg on
der de enthousiaste, geestige explika-
ties van Peter Holland een glans als
van een opgepoetste stolp met kunst
bloemen.
De spannende eenakter „Het Leeu
wenschip" was nog romantischer. De
edelmoedigheid van de helden en de
schurkerijen van de boeven werden
afwisselend in zwart, rood of blauw
den volke voorgehouden als sympa
thieke nalatenschap uit een bewogen
filmverleden. Maar de film „Komt u
ook in hét ziekenhuis" met een krank
zinnige dokter, maakte van de zaal
een grote familie, die geschaard stond
rond de baar, waarop het springle
vende filmlijk anno 1910 lag te spar
telen. Er kwam gisteravond reeds een
deel van het publiek binnen, dat zich
had uitgedost met regelrechte vader
moorders en knevels neven de onaf
scheidelijke bolhoed. Wil men nog be
weren, dat de romantische drang naar
het verleden gestorven is? Het is een
goede gedachte geweest in 't Venster
deze oude doos te openen.
Staatsieportret in stijl van de caissière (met hoed), de ouvreuse, de explicateur
en (in geruit pak) de bonisseur ofwel op zijn Rotterdams „stoepier".
miniminimi
tect Herman van WIssum. Hij is ook
de architect van de St. Raphaelkerk
in Hengelo. De monstrans is gemaakt
van verguldzilver, opgelegd met
emaille, waarin kristallen zijn ver
werkt. Edelsmeden van de Gebr. Ros
malen te Utrecht vervaardigden de
ze monstrans. Pastoor de Mey heeft
dit prachtige geschenk te danken aan
het feit, dat hjj vele jaren vice-voor-
zitter van de Zonnebloem is geweest.
Deze monstrans is een geschenk
van de zieken van het Zonne-
bloemwerk in Nederland aan
pastoor A. de Mey van de St. Ra-
phael-kerk in Hengelo. De monumen
tale monstrans, die 75 cm hoog is, is
ontworpen door de Groningse archi-
e Hongaarse chansonnière en
pianiste Agnes Acs zegt in
zeer goed Nederlands: „na alles
wat wij hebben meegemaakt kan ik
het haast niet opbrengen om hele
avonden vrolijke melodieën te spe
len. Daarom lijkt me dit ideaal". Met
„dit" bedoelt ze dan haar nieuwe
functie: gastvrouw van Schevenings
nieuwste etablissement aan de Boule
vard, Magyar Csarda (Hongaarse
herberg). „Hier kan ik wat met de
mensen praten, een kijkje in de keu
ken nemen en nu en dan eens een
liedje spelen en zingen." Agnes Acs,
niet zo heel jong meer naar ze zelf
r-.gt, maar ongemeen charmant, was
een gevierde vedette in Boedapest,
nog niet zo lang geleden. Zij heeft het
goed naar haar zin in Nederland.
„Als ik in Parijs of Zürich gespeeld
heb ben ik altijd weer blij in uw
land te zijn. Het is hier zo rustig,"
vindt ze. De Hongaarse herberg is
echt Hongaars. Zelfs de kemence, de
originele kachel uit dat land die een
hele hoek in beslag neemt, tot het
plafond toe, ontbreekt niet. Hij wordt
met stroo gestookt. Althans, zou met
stro gestookt moeten worden, maar
dat vindt men wel een beetje om
slachtig hier. „Wij hebben de naam
knoflook te gebruiken in de maaltij
den. Maar de gegoede burgers willen
dat niet, zij zouden ruiken. En daar
om gebruiken wij het hier ook niet
Wel paprika, maar dan de zoete en
niet de sterke. Agnes weet ook zon
der de piano haar pasten wel te on
derhouden. Zij heeft vele verhalen.
„In Joegoslavië heb ik de mensen
peroleum zien drinken tegen de kan
ker", zegt ze bijvoorbeeld achteloos,
alsof hei een alledaags medicijn zou
zijn.
Vandaag en gisteren hebben heel
wat zenuwachtige jongelui hun
opwachting gemaakt bij de pro
ducer (en echtgenoot van Ingrid
Bergmaun) Lars Schmidt, die hier
samen met Wim Sonneveld de Engel
se musical My fair lady wil laten uit
voeren. De gebrilde Zweed hield audi
ties in het Nieuwe DelaMar-theater in
Amsterdam en hij werd daarbij gese
condeerd door Wim Sonneveld en de
pianist Ru van Veen. Nieuwsgierigen
ontzegde hij onverbiddelijk de toe
gang. Hij wilde serieus werken en
voorkomen, dat de kandidaten door
welke ongewone situatie ook nog ner
veuzer werden dan de meesten al wa
ren. De enkele tientallen gegadigden
voor zang- en balletrollen moesten
wachten tot ze naar de zaal werden
geroepen. Ze wensten elkaar „veel
succes", maar zichzelf uiteraard nog
meer succes. Zjj moesten wat zingen
of dansen en enkele zangeressen kon
den al een van die bekende songs uit
de musical in het oor van Lars
Schmidt kwelen. Verwachtingsvol ke
ken de kandidaten, ais ze uitgezon
gen waren, naar de Zweed, of naar
de hun vertrouwder voorkomende
Wim Sonneveld .„Je hoort het nog
wel." was het vage antwoord. En zo
blijft de hele musical nog vaag, want
over de deelneming staat alleen maar
vast, dat Johnn Kaart vader Doolittle
speelt en Wim Sonneveld, prof. Hig-
gins. En dan hoopt men in september
UI Rotterdam van wal te steken, om
streeks half januari Carré in Amster
dam in beslag te nemen (waar moet
circus Strassburger dan heen?) en
bij verder succes ook nog Den Haag
aan te doen.
DEN HAAG, 2 april Wellicht nog
deze maand, maar anders zeker in mei,
zal „ergens in Nederland" het miljoen
ste telefoontoestel geplaatst worden. De
PTT zal precies vaststellen, waar dat
zal zijn, zodat eze unieke gebeurtenis
met de nodige feestelijkheid gepaard
kan gaan. Men is op dit ogenblik ech
ter nog niet bereid nadere mededelin
gen hierover te doen.
Dat is Gods plan. Het is de zwakheid
van de mens die hem de andere weg
heeft doen inslaan".
„De verscheidene groeperingen in
ons land zijn economisch van elkaar
afhankelijk. Die wederzijdse afhan
kelijkheid moet worden versterkt en
niet verzwakt of opgeheven, want de
ze economische solidariteit is slechts
een concrete uitdrukking van de
Christelijke liefde".
De bisschoppen eisen dat er een
rechtvaardig kiesstelsel wordt inge
voerd, en dat de zwarte arbeider dezelf
de kans krijgt om zich te scholen en
zijn talenten te ontplooien, als de blan
ke. Tenslotte spreken de bisschoppen
een scherpe veroordeling uit over eni
ge met name genoemde recente apart-
heidswetten.
Met alle begrip voor de moeilijkhe
den van de blanken in Zuid-Afrika, moe
ten we vaststellen dat de richting waar
in de huidige regering de oplossing
zoekt, principieel niet juist is. De aarts
bisschop van Durban, mgr. Denis E.
Hurley, heelt in 1958, op een bijeenkomst
van studenten verklaard, dat de apart
heidspolitiek „onchristelijk en zelfs on
menselijk" is. Het is tragisch dat deze
onchristelijke politiek gevoerd wordt
door ministers die zich op hun christe
lijkheid laten voorstaan.
H. Br.
K. va nder Mueren: „Apartheid zon
der vooroordelen". Uitgeversmij. N.V.
Standaard-Boekhandel, Amsterdam.
West-Beriiju De politie van West-
Berlijn heeft een aantal boekwinkels
in de stad doorzocht en ongeveer zes
honderd nazi-boeken in beslag genomen.
Daaronder waren exemplaren van Hit-
Iers „Mein Kampf" (UPI).
(Advertentie)
^^ROTTEIIDAMSCH BElEGGINbSCONSORllUH NV.
DEN BOSCH, 2 april Mgr. W .Bek
kers, bisschop-coadjutor, heeft vandaag
in de parochiekerk van de H. Thomas
a Villanova te Nijmegen, de volgende
H.H. Wijdingen toegediend:
H. Subdiaconaat: aan de fraters S.
van der Lienden, J. Hoofd, E. Siemons-
ma, O. van den Paverd, A. Smit, S.
Geldens, G. Diekstra en G. Emke van
de Orde der Augustijnen; D. Rikkers
van de Abdij St. Willibrordus te Slan-
genburg-Doetinchem; R. Nass van de
Abdij O.L. Vr. van „Sion" te Diepen
veen; W. Nieien J. Görtz, P. Minke,
A. Frehe, J. Wenting, A. Struik, P. van
Dam, W. Kramers, J. Bonsen en C.
Spoor van de Orde der Dominicanen.
H. Diaconaat: aan de eerw. heer J.
van der Metjden van het Groot-Semina
rie te Haaren; aan de fraters B. Pal
men van de Abdij MariënkroonteNieuw-
kuvk: P. Gonzalez-Deiiz van de Orde
der Dominicanen; F. van den Bosch
W. van Dijk, J. Verbeeck, F. van de
Paai en J. Peters van de Congregatie
der Priesters van het Allerheiligst Sa
crament: W. Herpers van de Congrega
tie der Priesters van het H. Hart van
Jezus; G. van Slobbe van de Congrega
tie der Missionarissen van de H. Fami
lie.
H. Priesterschap: aan de fraters M.
Strieker, Q. van de Nieuwenhuizen, R.
Emke, M. Raaijmakers, H. Sleddens en
D. Polane van de Orde der Augustijnen;
V. van de Smissen en C. van Keulen
van de Abdij Mariënkroon te Nieuw-
kuyk.
1 1 april B« K' B- is ir-
J. W. M. Stevens, uit Utrecht, hoofdin
specteur-directeur van de arbeid be
noemd tot ridder in de orde van dè Ne
derlandse Leeuw.
LEIDEN, 1 april Gepromoveerd
tot doctor in de letteren en w^jsbegeer-
te op proefschrift getiteld „les dialo
gues antique de Paul Valey" de heer
A. J A. Fehr, geboren te Alkmaar en
thans wonende te Amsterdam. Geslaagd
voor het doet. ex. geschiedenis de heer
C. G. Schwencke te Den Haag.
