Problematiek van apartheids
politiek in
Verklaringen van negers die
gewond werden naar de V.N.
E'
E
Frankrijk solliciteert naar lid
maatschap van „atoomclub"
WEEKENDCONFERENTIE IN DOORN
Oplossing door sit-down staking
en „pressure" van buiten af?
Zwart bij blank
achtergesteld
Luchtbrug naar
Brasilia voor
3500 gasten
Door bisschop land uit gesmokkeld
Luchtverbinding
New York-Moskou
luchtmacht bedankt
twee Urker meisjes
DE SCHIETPARTIJ BIJ SHARPEVILLE
Zweedse koningshuis
ook niet vertegenwoor
digd bij Margarets
huwelijk
Duitse boeren hangen
vlag halfstok
Paus wijdt zesde
zwarte bisschop van
de Congo
38*^39^40*1
3 grit 4
Canadese journalist in
Zuid-Afrika in arrest
Officieel protest van Ottawa
Nieuwe lijn van Aero-
flot en Pan American
MAANDAG 11 APRIL 1960
PAGINA
Bij „inwijding"
ln Paramaribo
ROUWDEMONSTRATIE
OVER APARTHEID
Het verdrag met Duitsland
Terug aan Duifsland
„Oponthoud der sparteinaakten" in Bioemendaal Louis
van Casteren Jr. filmt in vervallen landgoed Veertig meter
nylondraad voor een pauw
Zandloper voor prinses
Brood: symbool van het leven
39A#t 40*
«po:
37'
37*
37*
3l
mm
38*
3Q*« 40*
99*
(Van een verslaggever)
Doorn, 10 april „Apartheid, of-
Wel gescheiden ontwikkeling is het
grondbeginsel van de Zuidafrikaanse
regeringspolitiek t.o.v. de verschillen
de rassengroepen in de Unie". (In:
Vraagbaak, uitgave der Zuidafri
kaanse Ambassade in Nederland).
Deze elegante formulering van het
apartheldsbeleid der Zuidafrikaanse
regering, schril contrasterend met de
jongste gebeurtenissen in de Unie,
vormde het thema van een door de
Studentenvereniging voor Wereld-
echtsorde alhier gehouden weekend
conferentie.
De eerste gedachtenwisseling werd
'hgeleid door beschouwingen van prof.
plekke uit Pretoria en ds. Ouwehand,
indeling der Gereformeerde kerk in
fteid-Afrika. over de historische dimen
sies van de huidige brandende proble
matiek. Hierbij werd nog eens gesteld,
vat de historische ontwikkeling niet
Stent te worden aangewend ter verde
lging van de zaak der Bantoes: zij zijn
rfpaalri niet de verdrevenen geweest,
maar zijn na de komst der Nederlan
ders in de zeventiende eeuw, die met de
Porspronkelijke bewoners van Zuid-Afri-
de Hottentotten, dragelijke betrek-
p'ngen hadden, van het noorden naar
m zuiden
nik
doorgedrongen, voorname-
aangelokt door de betere levens
voorwaarden. De tsing met de Ban
toes voltrok zich. doordat de „Boeren",
oie he' beginsel der slavernij huldig
den, naar het noorden (het latere Trans
vaal en Oranje Vrijstaat) werden ver
dreven, tengevolge van de toevloed van
mhgeise kolonisten, die sinds korte tijd
r® ••equality" van blanken en zwarten
iredikien. Het gevolg was, dat in
rivaal en Oranje Vrijstaat het prin
2 De regering heeft enige jaren ge
leden 10.000.000. uitgetrokken voor
de ontwikkeling van het voor de Ban
toes (70 pet. der totale bevolking) be
stemde gebied (13 pet. van de totale
oppervlakte van Zuid-Afrika). Hiervan
is nog nauwelijks 4.000.000 werkelijk
geïnvesteerd, terwijl het Tomlinrapport
meedeelt, dat eigenlijk 104.000.000 be
nodigd zou zijn.
.3 Het passenbeleid: een der duide
lijkste tekenen van discriminatie.
Buitengewoon, aldus dr. Ouwehand,
wordt de oplossing der brandende pro
blemen bemoeilijkt door de volslagen
onkunde die er van de kant van de
blanken t.a.v. de Bantoes heerst. Het
contact strekt zich niet ver uit buiten
keuken en washok van de blanke Afri
kaanse vrouw; bijna geen blanke be
heerst een der Bantoetalen, terwijl an-
derszijds alleen de meest ontwikkelde
Bantoes Engels of Afrikaans spreken.
Ook in de kerken vindt het beginsel
van de volkomen gelijkheid weinig of
geen steun, deels om opportunistische,
deels om theologisch „gefundeerde" re
denen; alleen de, weinig gelovigen tel
lende R.K. Kerk doorbreekt enigszins
de heersende spanningen.
Opmerkelijk, en misschien hoopge
vend voor een niet al te verre toekomst,
is het feit, dat de nationalistische re
geringspartij in theorie slechts over
49 pet. der „blanke" stemmen be
schikt; door het voor voortdurende wij
zigingen vatbare district-kiessysteem
kunnen de verhoudingen echter worden
gecorrigeerd", zodat de partij in het
parlement een grote meerderheid heeft
De andere 51 pet. gaan verloren in angst
en onzekerheid, waaraan door de libe
rale partij slechts zelden een wat po
sitievere wending kan worden gegeven.
Als enige mogelijkheid tot een radi
cale oplossing van de problematiek,
waarin goed- en kwaadwillenden zich
in Z,-Afrika verstrikt zien, ziet men
ten eerste een goed georganiseerde sit-
down-staking van alle Zuidafrikaanse
Bantoes en voorts „pressure" van bui
ten af door Economische boycot. Al
leen op zo'n hardhandige wijze schijnt
er een eind te kunnen komen aan deze
in beginsel verwerpelijke en onvrucht
bare angstpolltiek.
Op de conferentie in Doorn sprak
niemand zich expressis verbis uit vóór
de apartheidspolitiek. De sprekers, be
halve de Z.-Afrikaanse gasten onthiel
den zich van een oordeel (prf. Vlekke),
probeerden zelfs in de huidige situatie
enige lichtzijden te ontdekken (ds. Ou
wehand) of hulden zich in vage toespe
lingen op de onkunde van allen, die
zich een oordeel aanmatigen. Prof.
Bouman, prof. Kobben en prof. Iden-
burg hadden na de recente gebeurtenis
sen in Z.-Afrika als sprekers af laten
weten.
In de slotvergadering werd een reso
lutie aangenomen, waarin de Ned.
Studentenraad en het Univ. Asylfonds
werden aangespoord om bjj de Neder
landse regering aan te dringen op het
bevorderen van studiegelegenheid voor
zwarte Zuidafrikanen aan Nederlandse
Universiteiten.
RIO DE JANEIRO, 11 april (UPI)
Brasilia, de in het achterland geheel
nieuw opgebouwde hoofdstad van Bra
zilië, zal op 21 april officieel „ingewijd"
worden. Van 33 luchtvaartondernemin
gen in Zuid-Amerika zijn vliegtuigen
gecharterd waarmee 3500 gasten, die
zijn uitgenodigd om de plechtigheden
bij te wonen, naar Brasilia zullen wor
den gevlogen. Er zullen ongeveer dui
zend journalisten naar de nieuwe hoofd
stad komen, maar slechts voor 400 van
hen is hotelruimte beschikbaar.
Momenteel heeft Brasilia 75.000 in
woners, van wie 3.388 ambtenaren met
hun gezinnen. In totaal zijn bij elf
ministeries in Rio de Janeiro nog 86.471
ambtenaren werkzaam, die ook allen
worden overgeplaats naar de nieuwe
hoofdstad. Het zal echter enkele jaren
duren voordat het gehele regeringsap
paraat uit Rio naar Brasilia is overge
plaatst, en zolang zullen alle ministeries
nog in Rio de Janeiro vertegenwoor
digd blijven. Ook de buitenlandse diplo
maten in Rio de Janeiro zullen daar
blijven, totdat in het snel groeiende
Brasilia gebouwen voor hun ambas
sades zijn .verrezen. Er wordt daar
reeds één ambassade gebouwd: de
Amerikaanse.
In Rio de Janeiro werken de verschil
lende ministeries en departementen
overigens reeds enige tijd met soms
aanzienlijke vertragingen. De archie
ven worden namelijk geleidelijk aan
naar de nieuwe hoofdstad overgebracht,
waardoor soms veel copieerwerk moet
worden verricht.
Egypte Het 345 ton metende Griek
se vrachtschip Astypalea, dat sedert
december met een lading cement voor
Israël te Port Said werd vastgehouden,
is zondag naar Piraeus vertrokken. De
lading van het schip is zaterdag te Port
Said gelost. De autoriteiten hebben het
schip belet met de lading door het Suez-
kanaal te varen. (Reuter)
C j•maitwi „cl JJW1I-
ko„ r „e<lua'ity" nooit is uitgespro
vf„'. In tegenstelling tot de Kaappm
jmcie, waar echter in 1912 de Labour-
Partij zich expliciet uitsprak ten gunste
v«n het principe der segregatie, ten -e-
vo!ge van het verder naar het zuiden
doordringen van do Bantoes. Sinds ech-
ter de Afrikaans sprekende groep (de
vroegere ..Boeren") zich niet meer lou
ter agrarisch oriënteerde en zich meer,
zij het met tegenzin, met de Engelsen
,be,kende ook zij zich voor
te vinden g®en uitdrukking heet
heidspofitiok1. tPKenW00rdige apart"
flniil problematiek valt in twee
toif?uU eeJl: APai-theid met volkomen
gelijkberechtiging, ric officiële politiek,
2H)kt onmogelijk, ten eerste omdat
^.uidafrika's economie, die Verwoerd
Ptet wil omvormen, geheel afhankelijk
;s van de sterk onderbetaalde neger-
werkkrachten én omdat het onzinnig is
?h"i een geheel (politiek en sociaal)
aparte leefgemeenschap te vormen uit
pensen (Bantoes), die hun arbeid te
bidden en ten dienste van een andere
ieianke) gemeenschap verrichten. De
{jhidafrikaanse regering wil de apart
heid realiseren door de instelling op
?r°te schaal van reservaten, uitsluitend
ri®or Bantoes bestemd. Eén derde van
e Bantoes woont nu in deze (noordelijk
tegenreservaten, wat inhoudt dat
onmiddellijk na beëindiging van een
u®Paalde arbeid in een der steden daar-
VOPfl ïirAr/I Ari fo«iir»ivnr(AMfjon THPt name
l een worden teruggezonden, met name
•2 de hoop, dat zij zich zullen aanslui-
,®nj>ij de met hen verbonden stammen
I! Rhodesia en Mozambique. Voor hen,
ïle lange tijd in de steden werken, wor
den de „lokasies" als woongebieden
estemd.
Dat deze apartheid door vele zwarten
n principe als oplossing wordt geac
cepteerd, zoals de heer Korthuis, oud-
J-Ultureel attaché bij de Ned. Ambassa
de. suggereerde, werd met klem ont
kend door Lovemore Boetambanengwe,
v.' Afrikaans neger-student, tijdelijk in
Nederland verblijvend.
Het meest bedroevende aspect echter
s dat van deze combinatie apartheid-
W'lijkheid, .net nadruk op het tweede
'd, in de praktijk bitter weinig terecht
*°Pit, waarvan op het weekend talloze
voorbeelden werden geleverd, die, die-
hend als achtergrond voor de onlusten
er laatste weken, hieraan een nog hui
veringwekkender karakter verlenen.
Zo noemde Lovemore Boetambanen-
*^e: i. De Bantoe heeft geen stem
recht vanwege „gebrek aan verant
woordelijkheidsgevoel", terwijl de
pest ongeletterde Afrikaanse (blan
ke) wel stemmen mag. Hierdoor word
het democratische (getal)-meerder-
heidsprincipe verwrongen tot een
„fundamentele superioriteit", die al
teen doorslaggevend is. 2. Het onder-
Mis is geheel op blanken afgestemd.
De Bantoè wordt belemmerd om
*teh tot een geschoolde arbeider te
bekwamen, 4. Het verbod van huwe-
bjk en ander sexueel verkeer tus
sen „blanken" en „niet-blanken"
l Wordt in geval van overtreding altijd
11 gunste van de eerste geïnterpre
teerd.
a gnus Gunther, lid van het bestuur
liberale
"'Se niet m
°r het gouvernement
partij in Zuid Afrika, gaf
ónder frappante feiten:
flcwi De stamhoofden der negers zijn
w"r het gouvernement benoemd en
„;"rden afgezet, zo gauw zij enige nei-
"S vertonen om zich tegen de officiële
brtheidspolitiek uit te spreken.
hiwpR. 11 april In het gemeentehuis
de l. zaterdagmorgen een delegatie van
tjp^plnklijke luchtmacht aan twee 9-ja-
bi^Pseklede poppen uitgereikt. De beide
Marretje Kramer en Marretje
Zij 5er. hebben op 3 maart gemeld, dat
ihaeh? straalvliegtuig van de lucht-
dgj.in het I.Tsselm,eer hadden zien
de Dit hebben zij onmiddellijk aan
bleej?"tte doorgegeven. Bij onderzoek
®eti v, at het geen vliegtuig was maar
haajj orn, die vliegtuigen op een be-
W6r,?e Dlaats in het water moesten af-
3es g e" De vlotte melding van de meis-
ptaf tv. de politie is door de luchtmacht-
Jteeft'^zonder op prijs gesteld. Daarom
daar 1 luchtmacht haar als dank voor
$chenu otte en kordate optreden een ge-
K m :nen te moeten overhandigen.
meisjes in luchtmacht-uni-
NEW VORK, 11 april (Reuter)
Een advocaat in New York heeft acht
tien beëdigfverklaringen ontvangen
van negers die bij de ongeregeldheden
in Sharpville, waarbij 72 naturellen wer
den gedood, werden gewond. De ver
klaringen zullen in de loop van de week
aan de Verenigde Naties worden aange
boden, aldus meldt de New York Times.
Volgens het blad wordt de Zuidafri
kaanse politie ervan beschuldigd het
vuur te hebben geopend zonder enige
uitdaging van de menigte die bijeen
was gekomen omdat zq de indruk had
dat er een bekendmaking over de pas
sen zou worden uitgeVEN. Alle acht
tien zeggen dat ztf in de rug aangeval
len zijn, terwijl zü vluchtten.
De advocaat, Allard Lowenstein,
heeft journalisten kopieën g^ond
de verklaringen. Hu liet een met ae
hand geschreven mededeling onder een
britevenhoofd van bisschop Jeeves-en
de Anglicaanse bisschop, die zijn toe
vlucht in het Britse P^ectoraat Swa
ziland heeft gezocht en de verkiai ïngen
het land heeft uitgesmokkeld. In deze
verklaring, gedateerd 29
onder meer gezegd: „Sedert woensdag
hebben advocaten, die van de ge
teerden opdracht hebben g®krege
te vertegenwoordigen, verklaringen
genomen. Ingesloten is een selectie van
de documenten. Ik zend ze u inde P.
dat u deze onder de aandacht van
Amerikaanse bevolking kunt brenge
en dat u ze in de V.N. kunt gebruiken
De „New York Times" heeft een ver
klaring afgedrukt van Adam Sakoane,
vader van vier kinderen, die in Sharpe-
ville woonde. Hij zegt daarin o.m.: „Ik
ging om ongeveer twaalf uur naar het
politiebureau in Sharpeville om iets
over de passen te horen. Ik zag daar
pantserwagens, vliegtuigen en politie
met machinegeweren. Ik stond bij het
hek. Er waren talloze kleine kinderen
en vrouwen. De kinderen kwamen om
naar de pantserwagens te kijken. De
mensen stonden rustig tegen het hek en
duwden niet. Toen zag ik de politie ko
men die zich opstelde langs het hek.
Zonder enige waarschuwing richtte de
politie plotseling haar wapens en begon
te schieten. Er was ons geen opdracht
gegeven ons te verspreiden. De politie
was op geen enkele wijze uitgedaagd.
Zodra de politie de wapens richtte, zet
te ik het op een lopen. Ik kreeg een
schot in de heupen en viel. Ik slaagde er
PARAMARIBO, 11 april Duizenden
Surinamers zijn zondagmiddag met het
doel Je protesteren tegen „elke vorm
van rassenscheiding, waar ook ter we
reld, maar in het bijzonder tegen de
jongste gebeurtenissen in Zuid-Afrika".
in optocht van het centrum van Para
maribo, naar het nationale gedenkteken
getrokken, waar een twee meter hoge
krans were, gelegd. De krans was voor
zien van linten, waarop stond „voor de
slachtoffers van de apartheid", met als
ondertekening „volk van Suriname".
echter in op te staan en weg te lopen.
De politie ging lange tijd door met
schieten. Sommige kinderen werden ge
raakt tijdens het schieten". Verder ver
klaart hij dat de mensen naar het poli
tiebureau waren gegaan omdat zij om
twee uur een verklaring over de passen
verwachten.
LONDEN, 11 april (Reuter) De
„Daily Express" maakt vandaag mel
ding van berichten, dat de koninklijke
families van Noorwegen en Zweden het
komende huwelijk van prinses Marga
ret niet willen bijwonen, omdat de aan
staande echtgenoot van de prinses niet
van koninklijke bloede en ook geen edel
man is.
Het blad schrijft: „Het Britse volk,
dat zeer is ingenomen met het komen
de huwelijk van prinses Margaret en
Anthony Armstrong-Jones, zal weinig
aandacht schenken aan de zure opmer
kingen van buitenlandse waarnemers en
zeker niet aan de bijzonder terughou
dende houding van bepaalde buiten
landse koninklijke families.
Hoe merkwaardig is het, dat leden van
de Noorse en Zweedse koninklijke fami
lies het huwelijk van de prinses niet wil
len bijwonen, omdat haar aanstaande
echtgenoot geen titel heeft en ook niet
van koninklijke bloede is. De Noorse
monarchie is slechts 25 jaar ouder dan
Armstrong-Jones. En wat het Zweedse
koninklijke huis betreft, dit werd ge
sticht door Jean Baptiste Bernadotte,
die zijn loopbaan als sergeant-majoor ln
het Franse revolutionaire leger aanving.
De hooghartigheid van deze Scandina
vische koninklijke families wekt slechts
de lachlust op. Indien haar leden niet
en de bruiloft komen, zullen zij niet ge
mist worden", aldus de „Daily Ex
press".
STOCKHOLM, 11 april (UPI-Reuter)
Volgens hofkringen te Stockholm is het
hoogst onwaarschijnlijk" dat de
7weedse koninklijke familie vertegen
woordig zal Zijn bij de huwelijksplech
tigheid van prinses Margaret van Enge
land en Anthony Armstrong Jones
Vrijdag is reeds bekend geworden dat
koning Olav van Noorwegen zich met
zal laten vertegenwoordigen, volgens
de Sunday-Dispatch omdat de bruide
gom niet van koninklijke bloede is.
Op 5 mei begint het bezoek van de
Sjah, van Iran en zijn gemalin aan
Zweden, zodat koning Gustaaf Adolr
koningin Louise in elk geval niet
naar Londen kunnen. Maar ook andere
leden van de koninklijke familie zullen
niet aanwezig zijn bij de plechtigheden
in de Abdij van Westminster. Overi-
ens, zo is officieel meegedeeld, heeft
e Zweedse koninklijke familie geen of
ficiële uitnodiging ontvangen.
Van betrouwbare zijde te Kopenhagen
vernomen dat koningin Ingrid van
Denemarken het huwelijk van prinses
Margaret en Antony Armstrong-Jones
wel zal bijwonen.
Een majoor (rechts) tracht de gemoede
ren van de protesterende Zuid-Afrikanen 1
wat te bedaren, maar hij heeft weinig
succes. De negers hadden een manifesta
tie op touw gezet tegen de arrestatie van
hun leiders.
MEPPEN, 11 april (Reuter) Ver
scheidene Westduitse boeren in het dorp
Schwartenberg aan de Nederlandse
grens hebben in het afgelopen weekein
de aan de grens zwarte vlaggen half
stok gehesen, omdat zij teleurgesteld
zijn over het Nederlands-Duits verdrag
dat vrijdagmiddag in Den Haag werd
ondertekend. De boeren zeggen, dat zij
door het verdrag hun land aan de Ne
derlandse zijde van de grens voor goed
hebben verloren. Zij hadden gehoopt het
terug te krijgen.
De politie heeft de vlaggen neerge
haald om eventuele ongeregeldheden te
voorkomen.
VATICAANSTAD 11 april (KNP)
De paus heeft de Afrikaanse priester Jo
seph Busimba, missieoverste in Goma,
benoemd tot eerste bisschop van Go-
ma in de Belgische Congo. Hij komt
in de plaats van de Belgische prelaat
mgr. L. van Steene, die overgeplaatst
is naar Bukavu. Op 8 mei a.s. za)
paus joannes de 48-jarige Congolese
priester tot bisschop consacreren. Hij
wordt de zesde zwarte bisschop van de
Congo.
Verenigde Staten Het raadgevend
comité van de Amerikaanse democra
tische partij heeft een commissie van
geleerden en economen gevormd die be
last is met de bestudering van de eco
nomische problemen welke ontstaan
door een algemene ontwapening in de
wereld.
i La
Veertig meter nylondraad om die
pauw in bedwang te houden".
Veertig meter? Man je bent gek.
Zet 'm aan dat paaltje."
„Met m'n schoenveter zeker? Veer
tig meter nylondraad, zeg ik."
„Goed Lou, veertig meter nylon
draad."
Flarden uit een gesprek, dat film
regisseur Louis van Gasteren jr.
voert met zijn inspeciënten. Gekruide
flarden, want de filmploeg is in voile
actie. Plaats van handeling: het land
goed „De Rijp" in Bioemendaal,
waarvan de villa volgende week on
der slopershanden zal vallen. In al
dat drukke beweeg is cameraman Ed
die van den Ende de rust zelf. Zorg
vuldig legt hij de zwarte doek weer
over zijn camera en wacht óp de din
gen die komen gaan.
„Oponthoud der sparteinaakten"
heeft Louis van Gasteren zijn film
voorlopig genoemd, een titel ontleend
aan een versregel van A. Roland
Holst. Het wordt een speelfilm met
documentaire inslag. De geschiedenis
van een huis, een oud en statig huis
uit het begin van deze eeuw, en te
vens de geschiedenis van een ge
slacht. Het huis wordt gebouwd in
opdracht van een zakelijk geslaagde
vijftiger, die in het buitenland een
jonge vrouw heeft getrouwd. Maar het
huis wil geen tehuis worden. De lief
de tussen beide echtelieden wil niet
tot bloei komen. De jonge vrouw be
gint aarzelend een verhouding met de
begaafde en charmante architect. Zij
schenkt haar echtgenoot een dochter.
De dochter groeit op. Het jonge
meisje lijkt te slagen, waar haar
ouders gefaald hebben. Zij wordt ge
lukkig met een jonge zakenman. Het
huis komt tot werkelijk, warm leven.
Dat is omstreeks 1930. Dan komt de
oorlog. Een Duits officier vestigt zijn
kwartier in de villa. De jonge huis
eigenaar neemt deel aan het verzet.
Hij wordt gegrepen en in de tuin van
zijn woning gefusilleerd. Zijn vrouw
gaat dan ook in het verzet. Gewapen
derhand worden de Duitsers verdre
ven. Dan is de oorlog afgelopen. De
villa raakt in verval en zal uiteinde
lijk gesloopt worden.
Louis van Gasteren had het huis al
een paar jaar geleden ontdekt. Nu
profiteert hij van de omstandigheid,
dat volgende week de slopers echt de
villa met de grond gelijk komen ma
ken. De laatste jaren was het huis
inderdaad volkomen in verval ge
raakt. De filmploeg heeft het weer
een bewoond en zelfs een welvarend
uiterlijk gegeven. Maar achter de gor
dijnen ligt niets dan puin. Het huis Is
de veruiterlijking van de gedachte die
Jan Vrijman in zijn scenario heeft wil
len vastleggen: in ieder begin is het
einde reeds ingesloten.
Geen wonder, dat dit gegeven met
zijn sterk romantische inslag Louis
van Gasteren greep. Deze jonge re
gisseur gelooft ln het spontane, ln het
heftige en het ontroerende van de
kleine dingen in het leven zelf. Die
kleine dingen hebben in zijn film een
grote plaats: een pauw, een oude,
bladeren harkende tuinman: symbo
len van leefwijzen.
Femke Boersma komt op het bor
des haar stofdoek uitkloppen. Ze
speelt de dienstmaagd. Aanvankelijk
zou ze de plumeau hanteren, maar
mensen die de eeuwwisseling hebben
meegemaakt, beweerden dat de plu
meau niet gebruikt werd in een der-
bool van de Franse decadentie. Van-
gelijk burgermilieu. Zij was het sym-
daar de stofdoek.
Intussen is voor de zoveelste maai
de pauw op de oprijlaan neergezet
met een veertig meter lange nylon
draad. Een oude brik staat start
klaar, de chauffeur dapper achter het
grote stuur, en een onherkenbare Lex
Goudsmit als de heer des huizes ach
terin. Ergens achteraf staan Jack Di
xon en Betsy Smeets te praten. Stu
denten, die figureren, wachten gela
ten. En tussen al die filmmensen dar
telt Richard rond, de zuldelijk-char-
mante grimeur van de firma Miehels,
die zich in deze omgeving pas hele
maal in zijn element voelt. Richard
blijft zijn ongelooflijke, sterke verha
len vertellen om de moed erin te hou
den, ook als iedereen al lang van uit
putting in elkaar is gezakt.
De aankomst van de heer des huizes (Lex Goudsmit). Links voor de antieke brik:
regisseur Louis van Gasteren jr. Links aan de camera: cameraman Eddie van
der Ende.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiuin
Duitse handen overgaan. Daarmee
krijgt dit mooie pand een nieuw hoofd
stuk aan zijn zeer gevarieerd en soms
bewogen verleden toegevoegd. Het
huis heeft de Duitsers altijd al geïn
trigeerd: ene K. van Schlöser schreef
er in 1906 zelfs een boekje over: Das
Schuijlenburchsche Haus im Haag.
Het werd door een Berljjnse uitgever
in de handel gebracht.
Het huis aan de Lange Vijverberg
wordt in de hofboeken in 1482 al ge
noemd, al heette het toen nog niet het
Huis van Schuylenburch. Vele eigena
ren heeft het gekend, hoge autoritei
ten soms als Floris van Schoterbos,
een raad-ordinaris. Het pand kreeg
geen gelegenheid in alle rust zijn jaren
te slijten: zo werd het omstreeks 1576,
evenals vele andere huizen in Den
Haag, zwaar beschadigd nadat het
door de Spanjaarden geplunderd en
daarna in brand gestoken was: door
de geblakerde vensters kon men de
half verkoolde kostbare wandtapijten
zien hangen, zo blijkt uit de overleve
ring. Maar het werd herbouwd en ver
beterd en in 1078 kon mr. Willem van
Schuylenburch, advocaat voor den ho
ve en later burgemeester van Den
Haag zich eigenaar noemen.
Ook hij liet verbeteringen aanbren
gen waarvoor echter ook toen al
vergunning moest worden aange
vraagd. Zo groef hij een kanaaltje
naar de Vijverberg waarbij men, vol
gens de voorwaarden „de bomen en
wortelen moest sparen en de grond
weer met schelpen bedekken." Zijn
zoon Cornelis, raad van de admirali
teit, trok zelfs het naastgelegen huis
er later bij en in 1721 stond er het ju
weel van het huis, dat er ook nu nog
staat. Bekende schilders werden aan
gezocht de wand- en plafondschilderin
gen aan te brengen en naar kleur of
onderwerp kregen de kamers een
naam: de apenkamer (omdat er op
het plafond een aap geschilderd was
die teerrode rozen plukte), een groene
kamer en een witte salon.
In 1887 wilde de familie Schuylen
burch het huis verkopen. De reden
vermeldt de historie niet. Maar
vreemd genoeg bleken er geen kopers
voor het riante huis op deze deftige
stand, vanwaar men uitzicht had op de
gondeliers in de hofvijver en men
„heel Den Haag" kon gadeslaan tij
dens de dagelijkse wandeling op het
schelpenpad van de Lange Vijverberg,
die zo dicht door lindebomen overscha
duwd was dat er „zon noch regen kon
doordringen". Eindelijk kwam er een
gegadigde: het Duitse rijk. Het huis
werd voor 75.000 gulden aangekocht
ten behoeve van de keizerlijke verte
genwoordiger. Zo verzekerde het rijk
zich van een prachtig gebouw, zo
merkte de Duitse geschiedschrijver
in z\jn boekje triomfantelijk op. Hij
merkte nog meer op. Bijvoorbeeld dat
na ontwikkeling van een foto. die van
de nieuwe aanwinst genomen was,
bleek dat een witte duif op het puntje
van de vlaggestok had gezeten. HU
noemde het (anno 1906) „een vriende
lijk teken dat deze vredesboodschap
per zich ook onder bescherming van
het Duitse rijk geborgen voelde".
Na de bevrijding kwam het huis in
handen van het Beheerinstituut en
werd het door het rijk gekocht die er
de Marineleiding in onderbracht. Nu
zal het dan naar Duitsland terug aan.
Nederland krijgt dan een betere be
huizing voor de diplomatieke verte-
genvoordiging in West-Berlijn. Maar
het zal stellig geen „Huis van Schuy
lenburch" worden, waard om een his
torisch boekje over te schrijven.
en historisch huis in Den Haag,
het Huis van Schuylenburch aan
de sfeervolle Lange VUverberg.
zal krachtens het pas ondertekende
Nederlands-Duitse akkoord weer in
iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
VOEDINGSMIDDEtEN r""""
10s PERIODE 1944 JKA-410
(3 SEPTEMBER-30 SEPTEMBER) L
VOOS HOUDERS VAN INtEGVEtLEN CA 401
awoogfcnnocm' usoöft'
en broodrantsoen van 1800 gram
per week kon men in Nederland
krijgen in de periode, waarin „dolle
dinsdag" viel. Weet u hel nog? Velen
zijn het vergeten en het is een goede
gedachte van het Comité „Brood in de
Wereld" om met de hierbij afgedrukte
kaart aan de tijd te herinneren dat
brood voor zeer velen van ons het sym
bool van het leven was. Wat beoogt het
Comité met deze vingerwijzing naar de
historie? Het wil er aan herinneren, dat
in de huidige wereld nog miljoenen men
sen leven voor wie een dergelijk nood
rantsoen ook nu nog een nimmer geken
de weelde betekent.
Door de kaart te kopen voor een
kwartje draagt men bij aan het fonds
dat zal worden gebruikt voor de verbe
tering van de graancultuur en de brood
voorziening in streken waar nu nog
honger geleden wordt. Het is de Neder
landse bakkerij die met deze actie een
klein aandeel wil leveren in de bestrij
ding van de honger in de wereld.
Tussen 9 en 15 mei wordt de actie
nationaal gevoerd. De bakkers en de be
zorgers hopen drie miljoen van deze kaarten aan de man te brengen. En er is
reden om te geloven dat er geen enkele kaart onverkocht blijft.
*RO
Bao
BR O
»RO
BROO
»RO
BftO
Prinses Beatrix kreeg, toen zij de
„Floriade" in Rotterdam opende,
een kunstig bewerkte zilveren
zandloper aangeboden, welke vervaar
digd werd in Brom'g edelsmidse te
Utrecht. Op het door Louis Dusée ont
worpen kleinood 7.Ü11 in filigrain een
tweetal versregels van Jan Engelman
aangebracht:
„De tijd gaat ijlings, pluk de dag
„Strooi bloemen en ontplooi de vlag.
NEW YORK, 11 april (Reuter) De
„New York Times" weet te melden dat
de Franse ambassadeur in de V.S., Her-
vé Alphaud, het Amerikaanse Congres
formeel heeft gepolst over de eventue
le toelating als volwaardig lid van Frank
rijk tot de „atoomclub" Aphand zou wil
len weten of het Congres en in het bij
zonder de Congrescommissie voor
kernenergie, nu geneigd is Amerikaan
se kerngeheimen aan Frankrijk te „ver
klappen".
Volgens de „New York Times" ziet
men in deze poging van Alphand een
aanwijzing voor verdere stappen van De
Gaulle bij Eisenhower tijdens het ko
mende bezoek van de generaal aan de
V.S. Men verwacht dat De Gaulle, nu
Frankrijk twee kernproeven heeft ge
nomen, bij Eisenhower zal aandringen
op eenzelfde behandeling als Engeland
op dit punt krijgt. Zoals bekend krijgt
Engeland kerngegevens en materiaal
van Amerika om wapens te maken.
De „New York Times" schrijft ech
ter dat Congres noch regering bereid
zijn om Frankrijk als een volslagen
lid van de „atoomclub" te aanvaar
den.
Reuter verneemt in kringen van het
Amerikaanse Congres echter dat de
Franse ambassadeur bij informele con
tacten leden van de senaatscommissie
voor de betrekkingen met het buiten
land en van de congrescommissie voor
atoomenergie Informeel heeft gepolst
om te weten te komen of de V.S. thans
bereid zijn hun kennis op het gebied
der kernwapens met Frankrijk te delen.
De Amerikaanse wet op de atoom
energie eist dat een land aanzienlijke
vorderingen in de ontwikkeling van kern
wapens moet hebben gemaakt om Ame
rikaanse geheimen en materiaal te ont
vangen. Verscheidene NAVO-landen,
waaronder Nederland, hebben meer in
lichtingen op kerngebied gekregen dan
Frankrijk. Volgens Amerikaanse func-
KAAPSTAD, 11 april (Reuter) De
Canadese regering heeft scherp gepro
testeerd tegen de arrestatie van een
redacteur van het Canadese blad To
ronto Star, de 45-jarige Norman Philips,
die in Durban is aangehouden. Philips
is op 23 maart in Zuid-Afrika aangeko
men, twee dagen na de onlusten van
Sharpeville. De reden van zijn arresta
tie is niet bekendgemaakt. In Port Eliza
beth (Kaapprovincie) zijn nog drie blan
ken een man en twee vrouwen
gearresteerd. Daarmee komt het to
taal van de arrestaties die in 48 uur
in die stad zijn verricht op zeker ne
gen. Zeven van de negen gearresteer
den zijn blanken.
tionarissen is een der moeilijkheden die
een verdergaande regeling met Frank
rijk in de weg staan, de Franse weige
ring om het opslaan van Amerikaanse
kernwapens in Frankrijk toe te staan
zonder een veto over het gebruik daar
van.
BRUSSEL, 11 april De vice-presi
dent van de Russische luchtvaartmaat
schappij Aeroflot, Vladimir Vassiliev,
heeft te Brussel verklaard, dat in de
tweede helft van dit jaar een directe
luchtverbinding tussen New York en
Moskou tot stand zal worden gebracht.
De dienst zal onderhouden worden door
de Amerikaanse maatschappij Pan Ame
rican World Airways en de Russische
Aerflot, respectievelijk met straalvlieg
tuigen van het type Boeing 707 en
schrocfturhinevliegtuigen van het type
Tupolev 114. Een woordvoerder van
Pan American in Brussel heeft deze
mededeling bevestigd.
Onlangs werd aangekondigd dat de
regeringen van de Verenigde Staten en
Rusland tegen het einde van deze maand
onderhandelingen zullen openen tenein
de een burgerluchtvaart-verdrag tussen
de beide landen op te stellen.
