Ongeregeldheden in
nieuwe Poolse stad
KONINGIN JULIANA JARIG
Leger helpt met tanks de
betogers te verdrijven
Moord op Rotterdamse
vrouw opgehelderd
Djakarta ontbiedt
Ned. zaakgelastigde
Bewoners van Nowa Huta in
conflict met de politie
EXTRA
Bevrijdings
nummer
„Maatregel kan gevaarlijke
toestand veroorzaken"
Charlotte van Luxemburg bezoekt België
Conflict om verwijderen van kruis
Akkoord over
kerkbouw
geschonden
ifeé'MBRRlS "tefaeffou êity!
POTITTE CONTRA DUIZENDEN STUDENTEN
Politie vuurt op
demonstranten
Zeeman legt na twee maanden lang
arrest volledige bekentenis af
J^fcoTPnejpbeA.
STUURMALS, COHEN
DEFENSIEVERSTERKING NIEUW-GUINEA
O
WARSCHAU, 29 april (Reuter,
AFP, UPI) In de enkele kilo
meters ten oosten van Krakau
gelegen Poolse stad Nowa Huta
is een groep katholieken woens
dag in ernstig conflict gekomen
met de politie. Poolse arbeiders
hebben de botsing, die ontstond,
aangegrepen om uiting te geven
aan hun reeds lang bestaande on
tevredenheid. Steeds meer mensen
sloten zich bij de betogers aan,
zodat de politie en de ordedienst
zich na enige tijd geplaatst zagen
tegenover een paar duizend men
sen. Vóór er politieversterkingen
uit Krakau waren gearriveerd zag
de mensenmenigte kans op te ruk
ken naar het stadhuis, dat in
brand werd gestoken. Minstens
vijftien agenten en een onbekend
aantal demonstranten liepen ver
wondingen op.
De gebeurtenissen zijn eerst
thans bekend geworden doordat de
autoriteiten gisterochtend alle te
legraaf- en telefoonverbindingen
van de buitenlandse journalisten
in Warschau verbraken. Uit het
feit dat deze maatregel gister
avond werd verzacht wordt de
conclusie getrokken, dat de auto
riteiten de situatie in Nowa Huta
op het ogenblik weer in de hand
TA ezer dagen verschijnt ter ge-
I y tegenheid van de vijftiende
herdenking van de bevrijding
een extra uitgave van ons blad op
verkleind formaat. Deze bijlage,
die geheel aan de oorlog, de onder
drukking, het verzet en de be
vrijding gewijd is, richt zich tot
alle lezers. Het is een journalis
tieke poging om het tumultueuze
gebeuren van de Tweede Wereld
oorlog, vooral voor zover het ons
land betreft, zo eerlijk en objec
tief mogelijk te benaderen. De
redactie heeft daarbij vooral ge
dacht aan de jeugd, die op het
ogenblik onze middelbare scholen
bevolkt. Zij hoopt, dat ze de stof
zo heeft kunnen ordenen, dat de
jeugd daaruit begrip en inzicht
zal kunnen verwerven.
Om deze extra-uitgave ook voor
niet-abonnees, scholen e.d. be
reikbaar te maken, hebben wij een
kleine extra oplage gemaakt.
Meerdere exemplaren kunnen aan
onze kantoren f 0,15 per stuk
besteld worden.
Tunesische stap bij
Veiligheidsraad en
NAVO-landen
hebben. Er zijn bijzondere veilig
heidsmaatregelen getroffen en
aanzienlijke militaire versterkin
gen aangevoerd. Reizigers die gis
teravond in de Poolse hoofdstad
aankwamen hebben meegedeeld,
dat zij op weg naar het vliegveld
van Krakau gefouilleerd werden.
'Omvtj
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Opklaringen
VRIJDAG 29 APRIL 1960
84ste JAARGANG No. 30506
ISTANBOEL, 29 april (Reuter,
UPI, AFP) In vier Turkse ste
den hebben zich gisteren ernstige
ongeregeldheden voorgedaan. In
drie van deze steden, Istanboel.
de hoofdstad Ankara en de
havenstad Izmir, is de staat van
beleg afgekondigd. In Istanboel,
waar de betogingen het heftigst
waren, heeft de politie met pisto
len het vuur geopend op demon
strerende studenten, die zich door
traangasbommen en waarschu
wingsschoten niet lieten verdrij
ven. Hoewel generaal Odzilek, die
met het handhaven van de orde
gedurende de staat van beleg be
last is, verklaard heeft dat er bij
de demonstraties geen doden zijn
gevallen, zijn volgens onofficiële
berichten zeven betogers gedood
en vijftien gewond. Drie leden van
de politie liepen verwondingen op.
De betogingen zijn gericht tegen
maatregelen, waardoor de opposi
tie nog meer aan banden wordt
gelegd.
Amerikaans piloot
in Djakarta ter
dood veroordeeld
GARAGE VAN WiJK
0VERVEEN
Koninginnedag
Bevrijdingsdag
GESLOTEN
VERLOVINGSRINGEN
DJAKARTA, 28 april (Reuter).
De Indonesische regering heeft
vandaag verklaard, dat het Neder
landse besluit om de defensie van
Nieuw-Guinea te versterken „in
verband met de agressieve ele
menten in het buitenlandse beleid
van de Indonesische regering",
een zeer gevaarlijke toestand kan
veroorzaken. De inhoud van het
Nederlandse communiqué werd
„agressief" genoemd.
T5aïï5anellen
Bursa ANKARAI
-Erzerum
Malatya
Izmir
Oiyarbakir
Antalya saurus Adana
^fcGaziantep
Iskenderun T
rf i I I I 1
S YfflE
CYPRUS
NEW YORK, 29 april (AFP, Reuter)
De Tunesische vertegenwoordiger by de
Verenigde Naties, Mongi Slim, heeft
gisteren de voorzitter van de Veilig
heidsraad een brief gezonden waarin de
aandacht van de raad wordt gevestigd
op de toestand aan de Tunesisch-Alge-
rijnse grens. In de brief wordt voorts
melding gemaakt van schendingen van
de Tunesische grens door Franse troe
pen. Om een bijeenkomst van de raad
wordt evenwel niet verzocht.
De Tunesische regering heeft gisteren
opnieuw meegedeeld, dat Franse mili
taire vliegtuigen het Tunesische lucht
ruim geschonden en Tunesisch gebied
gebombardeerd en beschoten hebben.
Franse artillerie zou hebben gevuurd op
een Tunesische militaire post.
(Advertentie)
De moeilijkheden ontstonden, toen en
kele werklieden een kruis begonnen uit
te graven, dat was geplaatst op een
terrein, dat aanvankelijk gereserveerd
was voor de bouw van een katholieke
kerk. Het kruis werd weggehaald om
dat de autoriteiten besloten hadden dat
het terrein, gelegen op een kruispunt
van straten, die naar Marx en Lenin
genoemd zijn, bij nader inzien toch niet
geschikt was voor de bouw van een
kerk. Het verwijderen van het kruis,
een geschenk van de aartsbisschop van
Krakau, mgr. Eugeniusz Baziak, kwet
ste de religieuze gevoelens van velen.
Enkele vrouwen bemoeiden zich ermee
eb toen de werklieden de hulp inrie
pen van de politie, begonnen enkele de
monstranten barricades op te werpen.
Al spoedig hadden zich daar naar schat
ting tweeduizend betogers achter ver
zameld.
De politie wierp traangasbommen om
de mensen te verspreiden. Enkele de
monstranten werden gewond toen zij
poogden de bommen terug te gooien. De
strijd duurde enige tijd voort. Later
zijn ongeveer vijftig demonstranten ge
arresteerd. Toen zich reeds een menig
te had verzameld, die de politie verre
in aantal overtrof, ging de in de na
bijheid gelegen staalfabriek juist uit.
De arbeiders drukten de politie snel
terzijde en rukten hierna op naar het
gemeentehuis. Een aantal van hen slaag
de erin het gebouw binnen te komen
en brand te stichten in een hoek van
het gebouw. De politie kreeg verster
kingen uit Krakau en begon toen sa
men met de ordediensten en de brand
weer met behulp van traangas de me
nigte te verspreiden.
Nowa Huta is een geheel nieuwe
stad, die na de oorlog voor de arbei
ders van de Leninstaalfabnek
werd gebouwd. Er wonen nu ongeveer
100.000 mensen, voor het merendeel
afkomstig uit oostelijk Polen, dat na
de oorlog bij Rusland gevoegd werd.
Het geldt als een model-industriestad.
De bouwplannen kwamen alle uit
Rusland, dat ook zorgde voor de bouw
van de grote staalovens. De stad
neemt een groot deel van de Poolse
staalproduktie voor haar rekening.
De Russische bouwplannen voorzagen
niet in de bouw van een kerk.
Het kruis was drie jaar geleden op
gericht, nadat de staat akkoord was ge
gaan met de bouw van de kerk. De
aartsbisschop van Krakau had op de
staalarbeiders van Nowa Huta een be
roep gedaan een kerk te vestigen, die
de beroemde kathedraal van Krakau
waardig zou zijn. De katholieken had
den al een project voor de bouw voor
bereid en hadden gehoopt dat het werk
spoedig zou beginnen. De meeste inwo
ners gaan nu naar kerken in het nabij
gelegen Krakau.
De latente ontevredenheid van de ar
beiders houdt verband met de verho
ging van de arbeidsnormen, die kort
geleden van kracht werd. Partijleider
Gomoelka heeft donderdag een spoed
vergadering belegd met verscheidene
partij- en regeringsleiders.
Advertentie
Modieuze Dameskleding
MANTELS - COSTUMES
JAPONNEN - MEISJESKLEDING
Koninginneweg 71.
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LE1DSESTRAAT, (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 3235S6
Verwachting tot zaterdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Opklaringen en op de meeste plaat
sen droog weer. Zwakke tot matige
wind uit noordelijke richtingen.
Vannacht plaatselijk nachtvorst,
morgen overdag over het algemeen
iets hogere temperaturen.
Zon: 5.13-20.02. Maan: 8.24
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 29 april De gehele week
hebben wij in een winterjas moeten lo
pen vanwege de voor eind april veel te
koude noordenwind. Ook de bovenlucht
is zeer koud (op vier km hoogte min
20 graden C.), zodat er gisteren plaat
selijk hagelbuien vielen en in het uiter
ste zuiden van Limburg zelfs wat sneeuw
Een hogedrukcentrum ligt bij Noord
oost-Schotland en het breidt zich weer
iets boven de Noordzee uit. Buien van
betekenis zullen er op Koninginnedag
niet vallen, maar de temperatuur, die
in de middag niet veel hoger dan 10 k
11 graden C. kan komen, blijft enkele
graden beneden normaal. Over Dene
marken nadert overigens een gebied
met opklaringen, zodat de zon ons mor
gen niet geheel in de steek zal laten.
Station
Weer
Den Heldei ^w. bew.
Ypenburg half bew.
Vlissingen onbew.
Eelde half bew.
De Bilt onbew.
Twente half bew.
Eindhoven zw. bew.
Zd.-Llmbur* motr.
Stockholm zw. bew.
Kopenhagen zw. bew.
Londen licht bew.
Amsterdam zw. bew.
Brussel zw. bew.
max
min
neersl.
temp
temp
al gel.
gistereü
24 uur
9
5
0.1
10
3
0.3
10
5
2
9
2
0
11
3
0.2
9
-1
5
12
2
1
9
3
5
7
1
0
6
3
0.7
12
3
0
11
4
0.5
10
1
2
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 14348G
Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50, teief 4790
Bijkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: J. J. W Boerrigter en
Mr W A M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W Sever».
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIE!ARIEf 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt rich het recht voor
advertentiën eventueel ronder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week.
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voo' klachten over de berorging na 5.30 utii
's avonds tel. 21544
Drie Turkse steden
in staat van beleg
De demonstranten wierpen stenen
naar de politie, die na enige tijd tanks
en pantserwagens van het leger te hulp
riep. Generaal Odzilek heeft zijn ge
pantserde voertuigen voorlopig op alle
strategische punten in de verschillende
steden opgesteld. De studenten liepen
met Turkse vlaggen en foto's van Ata-
tui-k, grondvester van het modern Tur
kije. Zij waren verbolgen over de schor
sing van Izmet Inonu, de leider van
de republikeinse volkspartij, en twaalf
andere leden van de oppositie, die kri
tiek hadden geleverd op een inmiddels
aanvaarde wet, die parlementaire com
missies bevoegdheden verleent tot
perscensuur.
Woensdagavond bepaalde de nationa
le vergadering, dat Inonu twaalf ver
gaderingen niet mag bijwonen, omdat
hij in een rede zou hebben aangezet
tot rebellie en verzet tegen de wetten
(Van een verslaggever)
ROTTERDAM, 28 april Ruim twee
maanden na de moord op een 28-jari-
*e vrouw van lichte zeden, bekend als
„Tijger Annie" of „Amsterdamse An
nie", heeft de dader, een twintig-jarige
■eeman uit Rotterdam gisteravond be
kend de vrouw met een nylonkous om
het leven te hebben gebracht.
De vrouw werd 11 februari van dit
Jaar 's morgens om tien uur door de
plaatsvervangster van de eigenaar van
een hotel aan de Witte de Withstraat
levenloos in bed aangetroffen. Midden
in de nacht, om drie uur, had z(j de
vrouw met een man onder een gefin
geerde naam in het register ingeschre
ven. Enkele uren na de moord tussen
vier en vijf uur hield de politie de zee
man, verdacht van diefstal in enige
Woningen in Rotterdam, aan. Aange
zien hij op zijn gezicht sporen van krab
bels had, nam de recherche later, na
de ontdekking van de moord, aan, dat
hij iets met de moord te maken had.
Meer dan twee maanden lang heeft
de verdachte hardnekkig ontkend, tot
hjj dan gisteravond door de mand is
gevallen. Als reden voor zijn gruwel
daad noemde hij onenigheid met de
vrouw over een financiële aangelegen
heid. Hij werd toen zo driftig, dat hij
de vrouw wurgde met haar kous.
De getuigenissen van twee taxichauf-
purs waren al direct bezwarend voor
nem geweest. Een had het tweetal voor
5et hotel afgeleverd. De ander pikte
vem enige tijd later in de buurt van
2et hotel op. Deze laatste man heeft
g.e zeeman herkend. De plaatsvervang
er van de hoteleigenaar, die in het
hb n<^ verbleef, kon de verdachte
Vq confrontatie niet herkennen. Zij
rde aan, dat zij in het schaarse
Ame**ARTA'. 29 april (UPI) De
pe jg a®nse piloot Allan Lawrence Po-
Vonden an(laag Diakarta schuldig be
te,, VOo a:ih het uitvoeren van opdrach-
dood r de Indonesische rebellen en ter
nltvo \er°0,,deeld. Een datum voor de
Boeind Van het vonnis is n'et ge-
leeen»,' ,"laar PoPe zal zeven dagen ge-
Kaan of hehben om in hoger beroep te
■iden»° gratie te verzoeken aan de pre-
11 april 19M'h 31 jaar ls' Werd °p
boven Ambon neergehaald.
licht van het ganglampje de gezichten
niet duidelijk had kunnen zien.
Wijkagenent uit Katendrecht identifi
ceerden de gewurgde vrouw als een be
kende uit hun wijk. De politie heeft de
zeeman ou de dag van de moord op
het laatste nippertje kunnen arreste
ren. Hij zou diezelfde morgen met een
schip uit de haven vertrokken zijn.
„Tijger Annie" dankte haar naam
aan het feit, dat zij -roeger dompteuse
in een circus is geweest. Op haar ka
mer bewaarde zij nog een circuszweep.
Ze werd op Katendrecht ook wel „Am
sterdamse Annie" genoemd, omdat zij
uit Amsterdam was gekomen.
Waarschijnnlijk wordt de zeeman be
gin juni voorgeleid, waarbij de moord
èn de diefstallen in één zaak zouden
dienen.
van het land. De andere oppositieleden
werden voor drie tot zes vergaderingen
geschorst, omdat zij herhaaldelijk met
de deksels van hun lessenaars hebben
geklapt en „walgelijke taal" hebben ge
bezigd.
De oppositieleden werden geschorst,
toen de vergadering het wetsvoorstel
behandelde, dat commissies van onder
zoek het recht geeft het publiceren van
alle nieuws te verbieden, bladen die dit
verbod overtreden te sluiten en de
mensen, die zich tegen de maatregelen
en besluiten van de commissies verzet
ten, in de gevangenis op te sluiten.
Na het afkondigen van de staaf van
beleg gistermiddag, was het weer
rustig in Istanboel. De demonstran
ten verspreidden zich. Bij het ingaan
van de avondklok, om negen uur. wa
ren de straten geheel verlaten. Ook
in Ankara, waar geen avondklok is
ingesteld, was het toen rustig.
De betoging begon, toen vijf tot zes
duizend studenten van de juridische fa
culteit op bet terrein van de universi
teit van Istanboel in koor „vrijheid,
vrijheid" gingen roepen. De gealar
meerde politie zette de toegang af en de
rector-magnificus deelde mee, dat de
universiteit op last van de minister van
onderwijs voor drie dagen gesloten was.
Via een achteruitgang verlieten de stu
denten de universiteit en trokken naar
de binnenstad, waarbij kreten werden
gehoord als: „Politiemannen.zijn moor
denaars", „Menderes. (premier)treedt
af", en „gouverneur, treedt af". De po
litie wist hun poging om naar het poli-
tiehoofdkwartier op te rukken te ver
ijdelen, door twee bruggen over de
Gouden Hoorn, die het nieuwe van het
oude stadsdeel scheidt, te openen.
Aanvankelijk trachtte de politie de
betogers met behulp van traangas uit
een te drijven. Toen dat niet hielp
schoot zij in de lucht, maar de stu
denten bleven met stenen gooien. Daar
op werd het vuur op de menigte ge
opend
Een bereden politieman, die door een
kogel van een van zijn collega's werd ge
troffen, viel van zijn paard en werd
door de studenten onder de voet gelo
pen, waarbij hij ernstige verwondingen
opliep. Een taxichauffeur, die weiger
de een gewonde student naar een zie
kenhuis te brengen, kreeg een pak slaag
en zijn auto werd vernield.
Volgens een officiële bekendmaking
zijn alle bijeenkomsten verboden en al
le inrichtingen van verrhaak gesloten.
Over de demonstraties mag in Turkije
zelf niets worden gepubliceerd.
In de havenstad Izmir, waar het ook
tot ongeregeldheden is gekomen, is het
hoofdkwartier van de NAVO voor de
Egeïsche Zee gevestigd. Het is niet be
kend of de ministerraad van de NAVO,
die maandag in Istanboel bijeen zou
komen, doorgang za' vinden.
Advertentie
Hiermede herinneren wij U eraan dat
onze zaak
en
zal zijn
JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
Morgen viert Koningin Juliana haar eenenvijftigste verjaardag, (joto Max Koot)
De heer Boes Effendi, woordvoerder
van het Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken, deelde mede, dat
de Nederlandse zaakgelastigde te Dja
karta, de heer W. A. Frowein, vandaag
op het departement van Buitenlandse
(Jruol-lienogm Charlotte r> L.-.v. mi es)i een oi-oei, :u./» Beigtè geoiucm le.uens bij naar oeisciiyhen tn
het openbaar werd zij door de menigte hartelijk toegejuicht, hetgeen niet alleen de groot-hertogin, maar ook gastheer,
koning Boudewijn, kennelijk genoegen deed, zoals deze foto laat zien.
Zaken is ontboden, teneinde aan net
hoofd van de afdeling Europese
Zaken van dit departement, de heer
Sudjawo, over het communiqué inlich
tingen te verstrekken. Volgens genoem
de zegsman heeft de Nederlandse zaak
gelastigde de heer Sudjawo medege
deeld, tot nu toe nog geen enkel com
muniqué van de Nederlandse regering
te hebben ontvangen. Zodra dit wel het
geval zal zijn, zon hjj de tekst overleg
gen aan het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Boes Effendi zei voorts: „Indien de
tekst van het communiqué juist is weer
gegeven zal dit er niet toe bijdragen om
rondom het vraagstuk West-Nieuw Gui
nea een goede atmosfeer te scheppen.
Integendeel, het zal aanleiding geven
tot een zeer gevaarlijke toestand, in
het bijzonder in het licht van de op
zienbarende mededeling van de Neder
landse regering over haar voornemen,
de Karei Doorman en andere oorlogs
schepen naar West-Nieuw Guinea te
zenden".
De heer Effendi deelde mede. dat
men op het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken zich afvraagt,
wat de Nederlanders bedoelen met
„agressieve elementen" in het Indone
sische buitenlandse beleid, aangezien
het Indonesische leger bij herhaling
onlangs nog zijn bereidheid heeft te
kennen gegeven om mede te werken
aan de buitenlandse politiek van de re
publiek die er een is van vredelie
vendheid.
Een woordvoerder van het leger, kolo
nel Soenaro, zei dat het Nederlandse
lidmaatschap van de NAVO het zenden
van troepen uitsluit, tenzij toestemming
is verkregen. De mogelijkheid bestaat
volgens hem dat Nederland handelt in
strijd met de NAVO-voorschriften.
Een ambtenaar van het Indonesische
ministerie van Buitenlandse Zaken, de
heer Soeska, wenste zich desgevraagd
niet uit te laten over berichten uit
Den Haag, volgens welke Indonesië aan
de Verenigde Arabische Republiek zou
verzoeken, aan de „Karei Doorman"
geen toestemming te verlenen om door
het Suezkanaal te varen.
K.V.P. Nijmegen vraagj
spoedberaad
NIJMEGEN, 28 april De K.V.P.-
afdeling Nijmegen heeft het hoofdbe
stuur van de KVP in Den Haag tele
grafisch gevraagd op zeer korte ter
mijn een spoedberaad te houden over
de situatie, die is ontstaan door de
jongste maatregelen in verband met de
verdediging van Nieuw Guinea, In het
telegram wordt bezorgdheid uitgespro
ken over de internationale consequen
ties van deze „overigens zeer begrijpe
lijke" maatregel van de regering.
