Achter een gevel van rust
blijft W.-Berlij n vol zorg
Nixon onderstreept nut
van verkenningsvlucht
De Gaulle wordt gezien als
verdediger van de status quo
Het tijdstip is altijd fout,
als je gepakt
Premier Verwoerd in Z.-Afrika
uit het ziekenhuis ontslagen
Indonesische
marine oefent
H
Moskou boos op Zwitserland
Vijf weken na de aanslag
Nieuwe verliezen
voor Labour
Weer onlusten in
Turkse steden
Touwtrekken om
Mau-Mau-leider
DIALOOG IN DE LUDWIGSK1RCHE
Houdt uw haar
gezond met
In het oosten van
de archipel
In Kenia
van Perzie
MAANDAG 16 MEI 1960
PAGINA t>
WEST-BERLIJN. 15 mei Wie
HAIR TONIC
HAIR TONIC
Minister Luns lid van het hof van Franc-Pineau - Middel
eeuwse ceremonie op Oud-Wassenaar Carnaval de
Montmartre in Den Haag
Gildefeest
Paul Brand 75
Polderrally voor nieuwe Voorburgse kerk
vandaag in de zon over de
Kurfürstendamm slentert, kan
zich moeilijk voorstellen, dat
morgen deze onbezorgde stad mee de
inzet vormt van een topconferentie,
waarvoor bijkans de gehele politieke
wereld naar Parijs is gevlogen. Bur
gemeester Willy Brandt beeft natuur
lijk donderdag in een even lange als
vervelende rede voor bet Abgeordne-
tenbaus nog wel weer eens gezegd,
boe de West-Berlijners erover den
ken, maar verder valt er uiterlijk wei
nig te beleven. De dagbladen bren
gen de laatste Parijse berichten glas
bard op de binnenpagina's en de aal-
dunne Italiaanse mannequins, die
bier op bet ogenblik de nieuwe win
termode showen, schijnen voor ben
veel belangrijker.
In Oost-Berlijn is dat anders. Men
is de Brandenburger Tor nog niet on
derdoor of men wordt overdonderd
door een lawine van vlaggen, span
doeken. leuzen, strijdkreten en plak
katen. Ze zijn zo talrijk, dat men zon
der enige overdrijving mag zeggen
dat de Stalinallee letterlijk rood ziet.
Eerlijkheidshalve moet men daarbij op
de datum letten. Wtj hebben hier pas
een met daverende tanks „opgesmukte"
1-mei-viering achter de rug en ook de
achtste mei de dag der Duitse capi
tulatie is op de Marx-Engelsplatz
niet onopgemerkt voorbjj gegaan. West-
Berlijn heeft echter ook 1 mei gevierd.
Minstens even massaal, maar daar is
van de versiering niets over. Berlijn-
Oost daarentegen davert van de steeds
weer in rood, zwart en gele letters her
haalde kreet: „Wjj eisen van de top
conferentie de demilitarisering van
West-Berlijn en vrede voor beide delen
van Duitsland".
Wanneer men terug in West-Berljjn
deze leuze herhaalt, blijken kalmte en
zorgeloosheid, nonchalance en nuchter
heid voorgewend. Achter een gevoel
van rust verbergt zich een wereld van
angst. Men mag, sprekend over de sta
tus van Berlijn, geen grapjes maken.
Zelfs het beroemde literaire cabaret
„Die Stachelschweine", dat nu al tien
jaar lang met alle interne Duitse pro
blemen de draak steekt, is op dit punt
doodernstig. Robert Gruner, de groot
ste komiek van het gezelschap, krijgt
tranen in de ogen en het in het kleine
bedompte zaaltje aan de Rankestraat
opgepropte publiek houdt de adem in.
Over de Marx Engelsplatz immers
op nauwelijks twee kilometer afstand
daveren op 1 mei de tanks en begrijpt
het Westen wel....?
Dat Is de vraag: begrijpt het Westen
wel? Begrijpt het, zoals een hoogge
plaatste katholieke prelaat het formu
leerde, dat liet vrije Berlijn voor de al
tot op een derde van haar getalssterkte
vermorzelde Kerk in het Oosten het
laatste flakkerende licht is van de hoop?
Begriint het, dat West-Berlijn voor de
uit elkaar gerukte gezinnen het en'ge
bereikbare ontmoetingspunt is? Begrijpt
het de ellende in het vluchtelingenon-
vangcentrum Marienfelde? Alleen in de
laatste vijf dagen 3300 vluchtelingen,
Uit deze bezorgdheid, uit deze angst
om niets meer te verliezen van
het weinige, dat men heeft be
houden, groeit die schijnbaar noncha
lante zelfverzekerdheid, waarmee èn
het Auswartige Amt in Bonn en zijn ge
volmachtigde in Berlijn, dr. Vockel
spreken over de topconferentie. Men
moet wel. Het Westen, zo zegt men. zal
niet zo dwaas zijn ook maar een stap
toe te geven. Demilitairisering van
West-Berlijn leidt vroeg of laat tot ver
dwijning van héél Berlijn in de DDR.
En dat aan de andere kant de Russen
ook maar een handbreedte zouden wij
ken, is iets wat geen West-Berlijner ge
looft.
Het vraagstuk-Bertijn kan Immers al
leen dan worden opgelost, wanneer het
gehele Duitse probleem aan de orde
komt. Als èn in Oost èn in West door
vrije verkiezingen de zelfbeschikking
zou worden geëffectueerd, die naar
ieders overtuiging de hereniging van
Duitsland tot gevolg zou hebben. Doch
dat is een droom. Geen politicus, geen
journalist en geen West-Berlijner, die
denkt, dat dat nu ook maar enige kans
maakt. In de DDR wordt de collectivi-
sering van de landbouwbedrijven steeds
verder doorgevoerd.
Oost-Berlijn, dat in economise, op
zicht beslist minder bij West-Berlpn
ten achter staat dan enige jaren ge
leden, is op dit vlak met handen en
voeten aan zijn achterland gebonden
en West-Berlijn is geheel geïntegreerd
in de Bonds-republiek. Dus: status
quo. In Parijs voor Berlijn geen ver
anderingen. Ook geen kleine.
De toekomst van Berlijn en daarmee
de toekomst van Duitsland ligt in ne
velen en wjj hebben geen mens gevon
den die er zelfs maar van droomt dat
de zon zal doorbreken. Vandaar
spoedig cl
die schijnbare rust, die politiek nood
zakelijke zelfverzekerdheid van: wij
houden wat wij hebben. Doch wie na
gaat, hoe nauwkeurig burgemeester
Brandt in zijn jongste rede alle Weste
lijke verzekeringen, dat aan de status
van Berlijn niet zal worden getornd,
heeft opgesomd (zelfs een op de dag
van de zitting van Selwyn Lloyd ont
vangen brief was bij het rijtje niet ver
geten), begrijpt, dat die nuchterheid
spanning verbergt. Wie uit Amerika
vliegt, komt van zover Kan hij alle
valkuilen ontdekken?
Het Is dan ook opmerkelijk, dat in
alle gesprekken waarin men getuigt van
zijn zekerheid, dat Parijs niets zal ver
anderen, steeds weer de naam opduikt
van generaal de Gaulle. Als Berlijn
van iemand verwacht, dat hij de status
quo tegen alle aanvallen in zal handha
ven, dan van hem.
Maar zelfs als men nu de West-Ber
lijners zou kunnen verzekeren, dat in
derdaad de status quo ongeschonden
blijft, ja dat misschien zelfs toch nog
kleine verbeteringen zouden kunnen
worden bereikt, bij voorbeeld op het
stuk van de verkeersfaciliteiten, dan
nog blijft achter die gevel van rust het
hart vol zorgen. De woedende stem van
Khroesjtsjev in zijn jongste redevoerin
gen heeft hier meer indruk gemaakt dan
bij ons. Nog altijd bestaat zijn dreige
ment, dat hij dwars tegen alle interna
tionale afspraken en overeenkomsten
in met de DDR een afzonderlijke vrede
zal sluiten. Het kan natuurlijk niet.
zegt men. Het Westen zou het nooit toe
staan.
Doch alleen ai de gedachte, dat het
IJzeren Gordijn met een ratelen
de slag voor de Brandenburger
Tor zou kunnen dichtslaan, vervult velen
met zorg. De bezetting van Oost-Duits-
land duurt immers al drie jaar langer
dan het gehele Hitier-Regiem. Wat daar
door werd vernield en onttakeld kan
niemand overzien. De gezamenlijke
bisschoppen schreven in hun jongste
Vastenbrief: „De Kerk kan U niet zeg-
Advertentie)
Onthaal uw haar
op Old Spice Hair Tonic.
Dat is nodig! Elke dag'
Want Old Spice Hair Tonic
voorkomt roosvorming.
Het geeft uw haar
nieuwe glans
en houdt het in model.
vanaf f 4.95
S H U L T O N R O .C K F E L IER CE NIER
NEW Y O R K
HOT SPRINGS, 16 mei (Reuter)
In een toespraak, die de vice-president
der Verenigde Staten, Richard Nixon,
op een besloten vergadering van za
kenlieden te Hot Springs in Virginia
heeft gehouden, heeft hij de vlueht van
de Ü-2, die boven Rusland is neerge
haald, „zeer openhartig" verdedigd.
De aanwezigen deelden later mee, dat
Nixon gezegd heeft, dat dergelijke
vluchten in de afgelopen vier jaar be
langrijke inlichtingen hebben opgele
verd, waaronder honderdduizenden fo
to's, die op geen andere wijze hadden
kunnen worden verkregen. Over de
omstandigheid, dat het vliegtuiginci-
PRETORIA, 16 mei (Rtr., UPI)
De premier van Zuid-Afrika, dr. Hen
drik Verwoerd, is zaterdagavond ont
slagen uit het Algemeen Ziekenhuis te
Pretoria, waar hij na de revolveraan
slag op zyn leven werd verpleegd. Hij
is in een politieauto overgebracht naar
zijn ambtswoning. De overbrenging ge
schiedde pas, nadat de politie had
vastgesteld, dat zich in de omgeving
van het ziekenhuis geen verslagge-
i. D<
het ziekenhuis geen
vers of fotografen meer ophielden. De
thuiskomst van Verwoerd geschiedde
zo onverwacht, dat zelfs zijn vrouw te
voren niet was ingelicht. Zjj trof haar
man thuis in zijn bed aan, toen zij te
rugkeerde van een officiële plechtig-
ugl
heid in Pretoria.
Gisteren is het laatste officiële me
dische bulletin over de premier uit
gegeven. Daarin wordt zijn gezond
heidstoestand „uitstekend" genoemd.
Voor zijn vertrek uit het ziekenhuis
heeft Verwoerd zich zelfstandig kun
nen aankleden en de treden van de
stoep voor zijn ambtswoning heeft hij
zonder hulp beklommen.
De twee kogels, die vijf weken gele
den bij de aanslag te Johannesburg zijn
hoofd binnendrongen, zijn daaruit vori
ge week verwijderd. Volgende maand
zal Verwoerd nog een operatie aan zijn
rechteroor ondergaan, maar volgens
Reuter zal dat uitsluitend om „estheti
sche redenen" gebeuren.
Een van de voornaamste beslissin
gen, waarvoor Verwoerd zich thans
geplaatst ziet, is, of de apartheidspo
litiek in haar tegenwoordige vorm
nagenoeg moet wórden gehandhaafd,
dan wel of fundamentele wijzigingen
gewenst zijn.
Het nationalistische dagblad „Die
Burger" heeft enkele dagen gelden al
vastgesteld, dat de term „apartheid"
om tactische redenen niet langer bruik
baar is. Het blad spreekt in plaats
daarvan nu over „rasbeskerming" en
„saambestaan", maar bedoelt in we
zen hetzelfde.
De secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties, Dag Hammarskjöld, die
van een meerderheid in de Veiligheids
raad opdracht heeft ontvangen een on
derzoek ter plaatse in te stellen, heeft
bekendgemaakt, dat bij de besprekin
gen, die hij te Lond enmet de Zuidafri-
kaanse minister van buitenlandse za
ken, Louw, over de rassenkwestie
heeft gevoerd, t.z.t. in I retoria zal
voortzetten. Eerst zal hn in juli de zit
ting van de Economische en Sociale
Raad bijwonen.
dent zich zo kort voor de topconferen
tie beeft voorgedaan, zei Nixon: „Het
tijdstip is altijd fout, als je gepakt
wordt."
Overigens geloofde hij niet, dat het
incident het resultaat van de topcon
ferentie zou beïnvloeden.
MOSKOU, 16 mei (Reuter) Radio-
Moskou heeft een samenvatting gege
ven van enkelen verklaringen, die de
piloot van het neergeschoten Ameri
kaanse verkenningsvliegtuig, Francis
Gary Powers, bij zijn verhoor heeft
afgelged.
Hij zou gezegd hebben, dat hij werkte
voor een militaire inlichtingendienst,
die bekend staat onder de codenaam
„Eenheid 10-10" en die wordt geleid
door een zekere kolonel Shelton. Po
wers zou gezegd hebben, dat hij ver
scheidene keren langs de grenzen van
de Sovjet-Unie met Turkije, Afghanis
tan en Pakistan heeft gevlogen. Bo
vendien zou hü drie of vier vluchten
boven de Zwarte Zee hebben uitge
voerd om de signalen van Russische
radio- en radarstations te peilen.
Powers gaf volgens radio-Moskou als
zijn maandsalaris 2400 dollars op.
MOSKOU, 16 mei (Rtr, AFP) De
Sovjet-Unie heeft Zwitserland ervan
beschuldigd, dat het de uitwijzing van
twee Russische diplomaten heeft door
gedreven, zonder dat het de bewijzen
kon overleggen, dat het tweetal zich
aan spionage heeft schuldig gemaakt.
De Russische regering spreekt van
een „provocatie", die door Zwitser
land op touw is gezet in een periode,
waarin Washington koortsachtig pro
beert de aandacht af te leiden van
de ongelukkige positie, waarin het
door het neerschieten van de U-2 is
geraakt.
YUMA, 16 mei (UPI) Nabij Yuma
in de Amerikaanse staat Arizona heeft
het Amerikaanse leger zaterdag een
onbemand draadloos te besturen
straalvliegtuig van het type SD-5 (ook
wel aangeduid als AN-USD-5) beproefd
Dit is een van vleugels in pijlstelling
voorzien vliegtuigje met een Pratt en
Whitney straalmotor, dat als tactische
verkenner is bedoeld. Het vliegtuigje
is voorzien van elektronische instru
menten en optische apparatuur met be
hulp waarvan het over een uitgestrekt
gebied met zeer hoge snelheid gege
vens kan verzamelen. Door zijn hoge
snelheid is het een zeer moeilijk te ra
ken doelwit. Het heeft een grote actie
radius.
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 16 mei Van de zaterdag
gehouden verkiezingen voor de resteren
de tweehonderd stedelijke gemeentera
den van Groot-Brittannië zijn alle resul
taten nog niet binnen, maar de beschik
bare cijfers wijzen wederom uit dat La
bours positie ernstig verzwakt is. Tot
op dit moment bedraagt de nettowinst
voor de conservatieven 550 zetels, het
netto verlies van Labour bedraagt 638
zetels, de netto winst voor de liberalen
81 zetels. De opkomst ter stemming
was, zoals altijd bij dit soort verkiezing
gen, niet groot, en bedroeg in sommige
gevallen nauwelijks 25 procent.
gen, hoe U zonder moeilijkheden en zon
der nadelen kunt verder leven. Zr toont
U echter hoe U met een eerlijk gewe
ten en in ongehuicheld geloof Uw weg
naar de eeuwige heerlijkheid kunt
gaan".
Deze voorzichtige woorden hebben in
Berlijn diepe indruk gemaakt. Zij door
lichten de huidige situatie met pijnlijke
helderheid. Als handhaving van de sta
tus quo het meeste is wat Berlijn van
de topconferentie mag verwachten, dan
z^l daardoor de toestand in de Oostzone
voortduren en dus verergeren. Daarte
gen is geen kruid gewassen. Een hogere
CDU-functionaris zei: „Men kan met
lijken geen lijken bevrijden".
Daarom is het zonnige Bei-lijn van
daag niet zo zorgeloos als het schijnt.
Daarom heeft kardinaal Döpfner van
morgen èn in Oost èn in West een
korte herderlijke brief doen voorlezen,
waarin hij zijn diocesanen vraagt de
topconferentie te begeleiden met hun
gebeden en offers, opdat de onder
handelingen mogen geschieden in een
geest van waarheid en matiging.
Daarom misschien ook vanmorgen in
de Sankt Ludwigskirche die kapelaan,
die in de Kindermis met zijn gehoor een
dialoog opvoerde.
Wie zorgt voor de vrede in West-
Berlijn?
Der Oberbürgermeister.
Wie zorgt voor de mensen in Rus
land?
Herr Khroesjtsjev.
Kinderen, steekt eens je vinger op.
Heeft iemand van jullie ooit voor
Khroesjtsjev gebeden?
Geen vinger.
Zullen we het dan nu doen?
ALBERT WELLING.
DJAKARTA, 16 mei (Reuter) De
Indonesische marine houdt vloot- en
landingsoefeningen in de oostelijke wa
teren van Indonesië, aldus heeft de In
donesische marine gisteren bekendge
maakt. Aan deze oefeningen, de opera
tie- „Waspada" („Geweld"), wordt deel-
§enomen iloor torpedobootjagers, torpe-
oboten, duikboten, mariniers en vlieg
tuigen van de marine en de luchtmacht.
De vlootoefeningen bestaan uit het be
schermen van konvooien,'het leggen van
mijnen, het lanceren van torpedo's door
duikboten en motortorpedoboten.
De woordvoerder van de Indonesische
marine, majoor Imam Sudjono, heeft
gisteren in antwoord op de vraag, of de
ze oefeningen iets te maken hebben met
de Nederlandse militaire maatregelen
ten aanzien van Nieuw-Guinea gezegd:
,,U moet er zelf maar een uitleg aan ge
ven, maar het is wel zo, dat deze ope
ratie de meest omvattende is, die de In
donesische marine tot dusver heeft on
dernomen".
Zoals bekend, zullen over enige tijd
HR MS vliegkampschip „Karei Door
man" en twee andere Nederlandse oor
logsschepen naar de wateren rondom
Nieuw-Guinea gaan.
De Indonesische marine is klein maar
neemt snel in sterkte toe. Het grootste
opperviakteschip is de torpedobootjager.
In het laatste jaar zijn een duikbootaf
deling en een luchtvaartdienst aan de
marine toegevoegd.
IZMIR, (Smyrna) 16 mei (Reuter)
In de Turkse havenstad Izmir zijn giste
ren vele mensen gewond geraakt en 18
gearresteerd bij botsingen tussen aan
hangers van de regering en van de op
positie tijdens een toespraak van pre
mier Menderes. Ook In Ankara was het
weer onrustig.
Menderes, die een tournee door het
land maakt, arriveerde gisteren per
vliegtuig in Izmir, Aanhangers van de
oppositionele republikeinse volkspar
tij poogden tijdens ien toespraak van
Menderes tot een menigte die hem ver
welkomde, een betoging tegen de rege
ring op touw te zetten. Zij raakten slaags
met aanhangers van de regerende de
mocratische partij. Politie en militairen
kwamen tussenbeide. In zijn rede zei de
Turkse premier o.m., dat een verande
ring van het bewind slechts door ver
kiezingen en niet door opstand teweeg
gebracht kon worden.
NAIROBI, 16 mei (Reuter) Jomo
Kenjatta, de gevangen leider van de
Mau Mau, Is zaterdag gekozen tot voor
zitter van de voorgestelde Keniase
„Afrikaanse Nationale Unie". Keniase
nationalistische leiders hebben gisteren
besloten, een beroep te doen op alle ge
kozen Afrikaanse leden van de,wetge
vende raad om af te treden, tenzij de
gouverneur van Kenia toestemming
geeft voor een bezoek aan Kenjatta.
Waarnemers zijn van mening, dat de
verkiezing van Kenjatta slechts een
symbolisch gebaar is, omdat gouver
neur Sir Patrick Renison verklaard
heeft, dat hij niet wordt vrijgelaten. Dit
gebaar zou er echter toe kunnen leiden,
dat het bestuur van Kenia de partij, die
thans de steun geniet van alle vooraan
staande neger-politici in Kenia, ver
biedt.
De verkiezing van Kenjatta geschiedde
in een besloten vergadering te Kiam-
boe, in de buurt van Nairobi. James
Gltsjoeroe, een vriend van Kenjatta,
werd tot waarnemend voorzitter en Tom
Mboya, eveneens een aanhanger van
Kenjatta, tot secretaris-generaal geko
zen.
Amerika Een driedaagse zitting van
de Commissie van On-Amerikaanse Ac
tiviteiten van het Huis van Afgevaardig
den te San Francisco hèeft tot relletjes
aanleiding gegeven. De commissie stelde
een onderzoek in naar communistische
activiteit in noordelijk Californië. Voor
het stadhuis kwam het tot gevechten
tussen betogers, die „Sieg Heil" riepen
en de politie. Vijftien mensen zijn ge
wond; er zijn 67 arrestaties verricht.
(Rtr).
inister mr. J. M. A. H. Luns
is zaterdag tezamen met de
grootmeester van het huis van
de koningin, mr. G. C. D. baron van
Hardenbroek, en staatssecretaris dr.
G. M. J. Veldkamp geheel volgens de
tradities van de middeleeuwse Cours
d'Amour op kasteel Oud-Wassenaar
geïnstalleerd als lid van „het hof van
het vorstendom Franc-Pineau".
Dit denkbeeldige vorstendom werd
tien jaar geleden opgericht met het
doel om in Frankrijk en in het buiten
land meer bekendheid te geven aan
een bepaalde wijnsoort, die gemaakt
wordt in het gebied van Charentes,
namelijk de „Pineau des Charentes",
een wijn die gemengd is met cognac.
De „regering" van dit „vorstendom"
bestaat onder meer uit de Due de la
Rochefoucauld, erevoorzitter, de Com-
te d'Herbemont, prins van Franc-Pi
neau en de Marquis de Amodio, groot
kanselier.
De zitting begon met een diner,
waaraan ongeveer tachtig personen
deelnamen. Zij werden geserveerd
door bedienden in oud-Franse livrei.
Hierna ving de „Tenue de cour" aan,
waarin de drie nieuwe leden werden
geïnstalleerd. Zij moesten onder meer
luisteren naar het reciteren van een
gedicht over de wijn en daarna de
naam van de dichter noemen. Ook
werden hun de gouden stelregels van
het vorstendom voorgelezen. Het hof
en andere hogere functionarissen
droegen bij deze plechtigheid een
prachtig middeleeuws gewaad, be
staande uit een lange zwarte mantel
en een jachtmuts met veer. Na de in
stallatie werd de plechtigheid besloten
met een bal. Eerder op de dag waren
de graaf d'Herbemont (op de foto links
naast minister Luns) en zijn groot ge
volg in staatsiekleding aanwezig op
een carnaval in Parijse sfeer, dat vol
spotternij en zotheid werd gevierd op
de tentoonstelling „Gast en Gastheer".
Op het Haagse Place du Tertre
werden in hoge aanwezigheid van de
keizerin van Montmartre, mevrouw
Utrillo (de moeder van de beroemde
schilder)drie ereburgers van dit
dorpse staatje in stedelijk Parijs be
noemd. De hoge eer viel te beurt aan
de rechter in het internationaal ge
rechtshof Henrique Armand d'Ugon,
aan de voorzitter van de tentoonstel
ling, de heer J. Pronk en aan de ar
chitect van „Gast en Gastheer" de
heer Hanc. Pieck. Vloedgolven van
welbespraaktheid, erewq'n en „accola
des" omspoelden de verheugde slacht
offers van deze plechtigheid en de
dikke hagen van juichende toeschou
wers. Op onnavolgbare vals-muzikale
manier bliezen „de pompiers" - brand
weerlieden van Montmartre - van on
der hun koperen helmen uit fanfares
en eremarsen. De graaf d'Herbemont
werd door burgemeester Pierre Labri-
que als sluitingsstuk van het Haagse
bezoek tot gevolmachtigd minister en
ambassadeur van Montmartre voor al
le landen van de wereld benoemd.
Daarna volgde een vrolijk carnava
lesk feest geheel in de stijl van de
Place du Tertre, waarbij Je burge
meester wel zijn grijze hoge hoed,
doch niet zijn humeur en zeker niet
zijn dorst verloor.
dat zal aanleiding zijn om zijn en haaf
niet te onderschatten rol in de jonge
re geschiedenis van de katholiek»
emancipatie na te gaan. Nu het fees'
dus toch is uitgelekt, is er reden ort>
persoonlijker te blijven. Of althans
buiten de uitgeversactiviteit, want
hoeveel is er persoonlijk in het leven
van een man, die, hoe rustig en be
schouwelijk hij nu ook kan praten, zijd
leven iang blijkbaar gedreven is ge*
weest om het bewuste leven van de ge
meenschap, waarin hij thuis hoorde»
te activeren.
De laatste jaren is zijn leven w*
Tromgeroffel en geklapper van
vendels verstoorden zondag de
vredige rust, die veelal het mid
den-Brabantse dorp Oirschot ken
merkt. Maar de Oirschottenaren wa
ren in het geheel niet geschokt door
dit geroezemoes, dat hun dorp óp de
ze warme lentedag kwam vullen. In
tegendeel. Ze hebben er met volle
teugen van genoten. Het was dan ook
hün dag, de gilden-kwartieren dag,
waarop vierendertig schuttersgilden
van „het kwartier van Oirschot" de
strijd aanbonden.
Het is, zoals uiteraard te verwachten
viel, een bijzonder schoon feest ge
worden. Het begon in de majestueuze
Sint Vituskerk, waar het ritueel der
gilden aan de solemnele Hoogmis nog
meer luister bijzette. De vendeliers
van het Oirschotse gilde Sancta Barba
ra brachten aan koningen en hoofd-
IIILIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHllllll"
mannen en geestelijke en wereldlijke
gezagsdragers bij het betreden van de
kerk de vaandelgroet. Onder de ge
welven van de oude raadhuiskelder
werd vervolgens de erewijn in de flon
kerende glazen geschonken, waarna
het voor de toeschouwers schoonste
deel van de dag begon: het défilé voor
de autoriteiten op de lommerrijke
Markt en de tocht door het dorp van
de kleurige stoet van hoofdmannen, ko
ningen, dekens, raadsheren, tam
boers, vendeiiers en gildebroeders
naar het „strijdterrein" aan de zuid
zijde van het Wilheiminakanaal. Hier,
tussen de akkers en in het prille
groen werden de gildebroeders, alvo
rens zij de felle maar altijd sportieve
strijd aanbonden, toegesproken door
Oirschots burgervader de heer Stege,
door kringvoorzitter Luyten en door
de hurgemeesterse van de Beersen me
vrouw G. Smulders-Beliën, die de feest
rede hield. Wellicht ten overvloede ci
teerde zij hierbij een regel uit Harriet
Laurey's landjuweel-sonnet: „En ner
gens ligt de glimlach zo gereed als
waar de wereld Brabant heet."
En terwijl de zon speels blikkerde
op het koningsschild „De Pape
gaaien", het gildezilver en de stan
daarden, werd een indrukwekkende
vendelgroet gebracht voor God, konin
gin en vaderland, waarmee de banen
opengelegd werden voor de schutters,
voor wie nu geruime tijd niets belang-
rijkers meer bestond dan de doelen,
hoog in de schutsbomen. En nadat de
strijd gestreden was, werden de café's
in het dorp gevuld door de mannen
In hun kleurige kledij en hier werd,
onder het inspirerend genot van pin
ten schuimend bier de strijd nog eens
gerecapituleerd, een recapituleren
dat in de kleinere kring van de diver
se gilden nog vele gilde-avonden zal
worden voortgezet.
Paul Brand sr. had zijn vijf en ze
ventigste verjaardag, die hij
vandaag viert, binnenshuis wil
len houden. Zijn uitgeverij, die hij in
1911 in Bussum stichtte, is volgend
jaar aan het gouden jubileum toe en
'uiiiiiiiiifiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiin
persoonlijker geworden, rustiger. G<jj
wijd vooral aan lezen vier, VF
kranten per dag, en boeken
en eens hier of daar heen. Naar AJfjj
sterdam bijvoorbeeld, waar hij na o*
oorlog twaalf jaar gewoond heeft,
waar wij hem nu pas nog ontmoet heF
ben, bij de opening van de tentoodj
stelling „de vijftig best verzorgde bo»J
ken". Zijn uitgeverij is daar immef?
ook bij vertegenwoordigd. Wonen do®'
hij nu alle kinderen, drie zoons
vier dochters, het huis uit zijn we»'
in Bussum.
Rustig bij een kopje koffie gezet®»
heeft hij wat herinneringen opgehaald
Herinneringen, die hem een genoeg»*!
blijken te geven, dat bijna ondeugeh®
lijkt. Hij moet ook wel een beetje ow
deugend geweest zijn, om zo voorin®
strevend op te treden als hij in
jonge jaren al deed. Niet alleen in tVr
uitgeversactiviteit, waarvan de me®»|
te katholieke jongeren van die jar®"*
profiteren. In 1918 stichtte hij in BUf]
sum de vereniging „Geloof en Wetetj
schap". Met dames in het bestuur.
laatste kon toen echt nog niet. "f*
moest ongedaan gemaakt word®J|J
Niettemin heeft hij door deze acti?®
teit toen de jongedame leren kenn®fj|
die thans zijn vrouw is. Ook heeft W
A*
di
Bouwpastoor Jac. M. Dijsselbloem van de Qoede Herder-kerk in Voorburg,
gekleed in witte trui, was de eerste deelnemeaan de polder-rallye, die startte
voor een tocht ten bate van zijn eigen nieuwe kerkgebouw.
onderdtwintig equipes hadden zijn eerste commentaar. Hij deed het
zich zondagmiddag met moto-nu al voor de vierde keer, maar had
het toch wel erg moeilijk gevonden.
'„Ik heb negen controles gemist, dat
is dus niet al te best," aldus pastoor
Dijsselbloem.
ren, scooters of auto's verza
meld bij Restaurant Drievliet te Rijs
wijk, het startpunt van de vierde pol-
derrally. Deze rally, het was eigenlijk
meer een oriënteringsrit, was geor
ganiseerd door de bouwcommissie van
de Goede Herderkerk te Voorburg. De
opbrengst van deze polderrally het
inschrijvingsgeld bedroeg voor be
stuurder en kaartlezer-bijrijder samen
tien gulden is bestemd voor het
bouwfonds van deze kerk.
De rally moest volgens een routebe
schrijving worden uitgereden. Deze
heeft heel wat deelnemers hoofdbre
kens bezorgd. De rijders hadden veel
al weinig houvast aan elkaar, omdat
de meesten dezelfde fouten maakten,
waardoor de zaak nog ingewikkelder
werd. Soms stak men de koppen bij
elkaar om de route uitvoerig te be
spreken. En als men er dan niet meer
uit kon komen, dan reed inen terug
naar het laatste goede punt. De tech
nische commissie had gezorgd voor
een aantrekkelijke route door het pol
derlandschap rond Den Haag. Zo
moest men door Rijswijk langs Delft,
Pijnakker, Nooddorp, over Leidsen-
dam weer naar Voorburg. De finish
was evenals de start by Restaurant
Drievliet.
Omstreeks vijf uur kwamen de eer
ste equipes binnen. Onder hen bevond
zich ook dc bouwpastoor Jac. M. Dijs
selbloem, die precies om half drie als
eerste was gestart. „Rally rijden is
moeilijker dan een kerk bouwen," was
De binnengekomen equipes wisselden
hun ervaringen uit, waarbij het soms
tot heftige discussies kwam. Sommi
gen hielden namelijk vol dat op be
paalde punten van de routebeschrij
ving fouten gemaakt waren door de
technische commissie. Echter na lang
over en weer gepraat moest menig
een toch wel bekennen dat hq zelf ge
faald had. Het „ach ja" en „hoe heb
ik nou zo stom kunnen zijn" was dan
ook niet van de lucht.
Intussen zat de heer R. J. Teten-
burg met zijn assistenten onder hoog
spanning het aantal strafpunten van
de binnengekomen controlekaarten te
berekenen. De slotsom van zijn bere
keningen was, dat niemand foutloos
gereden had. De winnaar ging zowel
met een elektrische koffiemolen als
de wisselbeker naar huis, maar had
later, toen hij voorzitter was van °-
Adelbert, afdeling het Gooi. als
der eersten, zo niet de eerste, de d®
mes voor de vergaderingen uitge1??
"igd. En een jaarlijks diner ingesteiS'
Dit was hem, naast zijn uitgev®rJJJ
nog niet genoeg. Dat hij mede-oprjf-'T
ter en voorzitter werd van de kath
lieke openbare leeszaal in Bussum Eg
min of meer voor de hand. Hij F»*j
bovendien wethouder van 1928
1933 („je moet weten weg te gaan ®L
de mensen nog zeggen: dat is j9*,g
mer", zei hij bij zijn afscheid) en Aja
eens na de jongste oorlog, uitvloei®
toen van zijn lidmaatschap van N,
Bussums college van vertrouwe**
mannen. Dat hij ook nog vijf en
tig jaar voorzitter is geweest van
katholieke uitgevers- en boekhand»^
renvereniging St.-Jan is eens te ïbfnp
tekenend voor de betekenis van
persoonlijkheid. up
Daar kijkt hij nu op terug, ginds *jL,
oudste zoon en naamgenoot de u' ï,t'
recP
verij geheel drijft, nergens meeri
streeks by betrokken, maar inten® j.
alles volgend wat ooit zqn belang»* p
ling gehad heeft. Tot het voetbal1.,
toe. Zich verbazend over wat er vo S
al na de jongste oorlog veranfl®^},
omvergeworpen is. „Men zegt
yj in v g v. t v v X. j f v-ii zo* j (i'-wii »-»v n
dat de jeugd het_ moeilijk heeft, n*^
meerMaar" dat hü dit *e-1
wfl ouderen dan? Wat vroeger
dogma's waren, geldt helemaal
meerMaar dat hij dit *e3j,
maakt, dunkt ons, duidelijk, dav cii
alhoewel dan nu vyf en zeventig, *,ug
niet echt oud is. Hetgeen zpn uiter
trouwens bevestigt.
de wissefbeker naar nuis, maar naa i
dan nog altijd 26 strafpunten. Tegen Mt-i 1-1 c nnttYIrtPt Si£1 ll
acht uur was de rust in Drievliet weer- 1 llus Lllluc 1 J
gekeerd. Afgezien van enkele nog
steeds nakaartende rijders, waren al
le deelnemers tevreden huiswaarts
gekeerd. Niet alleen het bouwfonds
van de Goede Herderkerk, maar ook
de rijders hebben een goede dag ge-
BRUSSEL, 16 mei
IIH - Prins
had. De laatsten hebben, zo merkte heeft gisterenmiddag hier een wlg(p''
pastoor Dijsselbloem op, weer eens zoek gebracht aan de Sjah van r
kunnen zien dat in de randstad Hol- die op het ogenblik een officieel
land nog vele goede plekjes zijn. aan België brengt.
