Amerika lanceert
verkenningsraket
Satelliet kan lancering
van raketten ontdekken
Alleen Polen
steunt Moskou
DEFENSIEPLAFOND 1961
tweehonderd miljoen hoger
Meer salarisbetere opleiding,
ruimere bevorderingskansen
Vloedgolven razen
over de Oceaan
Groot aantal doden, vermisten
en gewonden, schade enorm
In Chili reeds
Amerikaanse Senaat gaat het
U-2-incident onderzoeken
Chief
Whip
SÊÊÈ M
„Midas II" in baan om de aarde
V eiligheidsraad
Chili niet naar
Olympische
Spelen
Scheveningse pier vordert gestaag
MINISTER VISSER ZET BELEID UITEEN
Diensttijd blijft
ongewijzigd
VAN AUSTRALIË TOT JAPAN
3000 doden
J. i. VAN K00TEN
Vloedgolven bij
Hollandia
Het weer.
op helers
Hp!
5
i
^OENSDAC 25 MEI 1960
84sfe JAARGANG No. 30528
CAPE CANAVERAL, 25 mei
(Reuter, U.P.I., A.F.P.). Een
Verkenningssatelliet van het type
Midas", die de Verenigde Staten
gisteravond in Cape Canaveral
hebben gelanceerd, is in een baan
om de aarde gekomen en de zen
ders en andere instrumenten
schijnen perfect te werken. Bij de
lancering heeft zich weliswaar
een technische storing voorge
daan, maar deze keer leverde niet
de raket zelf moeilijkheden op,
ttiaar een rekenmachine op de
grond. Doordat dit electronisch
apparaat gebreken vertoonde
moesten de geleerden op ouder
wetse wijze met behulp van papier
en potlood uitrekenen, dat de
Midas" elke 94,34 minuten een
baan om de aarde beschrijft,
Waarbij het hoogste punt onge
veer 506 km. van de aarde ver
wijderd is en het laagste punt 351
km.
O
een radioverslag van
bA.jaxFeijenoord
°p nummer 18321
n °P nummer 18321.
DEN HAAG, 25 mei De regering acht voor de periode 1961-
1963 een defensieplafond van 1850 miljoen noodzakelijk. Dit bedrag
moet nog worden verhoogd met de kosten, verbonden aan de algemene
regeringsmaatregelen voor de salarissen van het rijkspersoneel, al
dus minister Visser in zijn Defensie-Nota aan de Tweede Kamer.
Het bedrag van 1850 miljoen betekent een verhoging met twee
honderd miljoen per jaar, vergeleken met de defensiebegroting 1960.
Maatregelen, die in de komende jaren zullen worden genomen, en die
een stijging van de uitgaven tengevolge zullen hebben zijn:
1. Verbetering van de salariëring en verdere arbeidsvoorwaarden
van het militaire beroepspersoneel.
2. Werving van „kortverband-vrijwilligers", met een bezoldiging,
gelijk aan het beroepspersoneel.
3. Verhoging van de premie voor vrijwillig nadienend dienstplichtig
personeel.
4. Geleidelijke modernisering van het materieel van marine, land
en luchtmacht.
Zeker 'n Rotterdammer"
TOKIO, 25 mei (Reuter, A.F.P.,
U.P.I.). Terwijl het aantal
doden in Chili als gevolg van de
hevige aardbevingen inmiddels is
gestegen tot 3.000, hebben de
erupties hun uitwerking doen ge
voelen over de gehele Grote Oce
aan, tot aan de kusten van de
Hawaiigroep, Nieuw-Zeeland,
Australië, Australisch Nieuw-
Guinea, de Philippijnen, Formosa
en Japan. Vloedgolven van tien
meter hoogte, die met een snel
heid van ongeveer 650 kilometer
per uur kwamen aangeraasd,
beukten 's morgens vroeg op de
Japanse kust, waarbij vooral het
Noorden van het land werd ge
troffen. De eerste vloedgolven
sloegen nog voor het aanbreken
van de dag Op de Japanse kust,
en bijna 24 uur later, te midder
nacht, rolden zij nog steeds aan.
Als gevolg daarvan zijn in Japan
tot nu toe meer dan achthonderd
doden, honderd vermisten en min
stens 150.000 daklozen. Tokio
zelf had niet te lijden van het ge
weld.
SOLEX DE LUXE f 315.—
Kennedy zou K spijt
hebben betuigd
tW MORRIS' êeforeijou êuif!
Suède damesjasjes in kleuren
Iets warmer
Het eerstvolgende nummer
van ons blad verschijnt vrij
dag 27 mei a.s.
DE DIRECTIE.
5*JHEAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
'•lefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
^bonnementen 20800 Postgiro 143481
Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50, telet 4790
bijkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Erectie: 3. J. W Boerrlgter en
Mr. W. A. M. van der Kallen,
hoofdredactie: Dr». H. v. RUN en W Severfe.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt rich het recht voor
edvertentiën eventueel ronder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de berorging na 5.30 uur
avonds tel. 21544.
De „Midas" afkorting van ..missi
le defense alarm system", alarmerings
systeem voor de verdediging tegen
raketten weegt 2.268 kilo. He* 29 me
ter lange gevaarte bevat instrumenten,
die waarschuwen, wanneer een raket-
aanval wordt ondernomen. De satelliet,
die de naam „Midas II" draagt op
26 februari mislukte de lancering van
de eerste Midas is uitgerust met
®en super-gekoeld infra-rood waarne-
^ingsapnaraat, dat het lanceren van
'aketten registreert. Het geheim van
,,Mi(ias» ligt in dit diepvries „oog",
i reageert op de warmtebron van een
ra*et.
„Midas" neemt een gelanceerde
raket waar, zolang de raketmotor
werkt, d.w.z. gedurende circa vjjf mi
nuten. Met de hierdoor verkregen ge
gevens zal men de vermoedelijke koers
en het doel van die raket kunnen bere
kenen. Radarstations, die aan de hand
van deze gegevens vijandelijke raketten
verder zullen moeten volgen, zijn reeds
in aanbouw op Groenland en in Alaska,
en er zullen er ook in Engeland wor
den gebouwd.
De instrumenten van de „Midas"
zijn zo ontworpen, dat zij de hitte,
die bij het lanceren van een raket
op aarde ontstaat, registreren en on
middellijk doorzenden naar luister-
Posten. De moeilijkheid is echter, dat
zü niet mogen reageren op andere
r New YORK, 25 MEI (AFP, Reuter)
jMjdens de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad gisteravond is duidelijk ge-
Pjeken, dat de Russische resolutie
p'aarin o.a. verklaard wordt dat de
Jpiona ge vluchten van de Amerikaanse
V-2-vliegtuigen een bedreiging van
?e wereldvrede vormen geen enkele
?a»s maakt wanneer zij bij de zitting
vau vanavond in stemming wordt ge
dacht. De Britse en de Franse afge
vaardigden hebben gisteravond be-
L°°gd, dat er een „duidelijke wanver-
jUuding" bestaat tussen het vliegtuig-
2jCident op 1 mei en de consequenties
l de Sovjet-Unie er uit getrokken
w®.e't, door de topconferentie te laten
ii'slukken. Ook de afgevaardigden van
rJKentinië, Italië en Nationalistisch
va'ha hebben de Russische houding
gJjroordeeLd. Het standpunt van de
4|.vJet-Unie werd, zoals verwacht werd,
Va en gesteund door de Poolse afge-
s^a^digde, die het beginsel van de on-
ta®ndbaarheid van het luchtruim van
gf Vereine landen uitvoerig op rechts-
fi.aden verdedigde. De Franse en de
t)a"aanse afgevaardigde wezen er op,
sinds de lancering van Russische
he Amerikaanse satellieten met een on-
«j^Derkt observatievermogen het inci-
met het Amerikaanse vliegtuig
slechts van weinig betekenis is.
VGO, 25 mei Het Olympisch
- van Chili heeft besloten de in-
"><,nJving voor de Zomerspelen in Ro-
'h te trekken.
-'Gr besluit werd genomen in ver-
'hti 0101 de verschrikkelijke natuur-
p' die het land heeft getroffen.
SltN HAAG, 25 mei De KNVB
^at É>een toestemming is
v°or de uitzending van een
radioverslag van de voet-
Ajax-Feijenoord op don-
«46 mei.
.'hg VERDAM, 25 mei Bij de trek-
6 st-,0<Jr de vierde klasse van de
aHe« i IS een PriJs van /5.000
hittebronnen. Daarom zal deze eer
ste „Midas" in zijn baan niet alleen
de Amerikaanse raketbases Vanden-
berg en Cape Canaveral passeren,
doch ook regelmatig boven een reus
achtige hittebron komen, die op de
luchtmachtbasis Edwards in Califor-
nië zal worden ontstoken. Van de ba
ses Vandenberg en Cape Canaveral
zullen raketten worden gelanceerd
om de werking van de „Midas" te
controleren.
„De „Midas" bevat in totaal 1.633
kg instrumenten. Dit is in verhouding
tot het totale gewicht, 2.268 kg, bijzon
der veel. De in december 1958 gelan
ceerde Amerikaanse Atlas, die circa
4.000 kg woog bevatte slechts 68 kg in
strumenten. Het officiële Oostduitse
persbureau ADN heeft de lancering
reeds betiteld als een „brutale uitda
ging, gezien het huidige debat in de
veiligheidsraad over Amerikaanse spio-
nageviuchten". De proef met de „Mi
das" zal moeten leren of het mogelijk
is een geheel net van dit soort kunst
manen om de aarde te spannen, waar
mee elke raketlancering waar dan ook
onmiddellijk kan worden gesignaleerd.
Het nieuwe alarmsysteem bestaat uit
drie delen: „Midas"-satellieten, die de
lancering van vijandelijke projectielen
onmiddellijk registreren, „Samos"-sa-
tellieten, die militaire informaties per
televisie observeren en verbindingssatel-
lieten, die de inlichtingen aan de Ame
rikaanse autoriteiten relayeren. Ver
wacht wordt, dat binnen twee jaar „Mi-
das"-satellieten in groepen van onge
veer een dozijn om de aarde zullen cir
kelen.
De gisteren gelanceerde JVIidas", die
uiteraard nog slechts een prototype is,
passeert alle delen van het aardopper
vlak tussen 18 graden noorderbreedte
en 28 graden zuiderbreedte en blijft dus
geheel buiten Russisch gebied, over en
kele dagen zal worden gecontroleerd,
hoe de satelliet op het lanceren van een
raket reageert.
De lancering van de „Midas II" te Cape
Canaveral ging gepaard met de gebrui
kelijke vlammenzee.
SM
De bouw van de pier te Scheveningen vordert gestaag. Hij steekt al een flink eind in zee.
(Van onze Haagse redactie)
Voor de dienstplichtigen worden geen
maatregelen overwogen. De minister
herinnert aan een onlangs door de Na
tionale Raad Welzijn Militairen uitge
bracht rapport, waarin o.a. wordt ge
zegd dat de sociale voorzieningen voor
de dienstplichtigen de vergelijking met
die in de burgermaatschappij zeer
goed kunnen doorstaan.
Een verkorting van de diensttijd kan
de minister niet in het vooruitzicht stel
len, zolang niets bekend is over de
resultaten van de te voeren wervings
actie voor beroeps- en vrijwillig die
nend personeel. Eerst indien voldoende
toeloop van „kort-verband vrijwilli
gers" en nadienenden wordt verkregen,
Is de Regering bereid de duur van eer-
|uiTVER,i«XM:
ste oefening voor dienstplichtigen te
verkorten. De regering sluit daarmee
geheel aan bij het rapport, dat de Com
missie Werkelijke Diensttijd Dienst
plichtigen het vorig jaar heeft uitge
bracht. Er ig ook nog geen beslissing
genomen over de (door de Commissie
W. D. D. voorgestelde) intrekking van
de vrijstellingsregeling voor kostwin
ners, mijnwerkers en koopvaardijper-
soneei.
Minister Visser vangt zijn beschou
wingen in de nota aan met een korte
uiteenzetting over de grondslagen van
het defensiebeleid. Naar het oordeel
van de bewindsman blijft het in on
verminderde mate voor de westelijke
landen noodzakelijk om gezamenlijk een
voldoende tegenwicht te vormen en te
handhaven tegen de dreiging die uit
gaat van de formidabele militaire
macht van het communistische blok.
In de gezamenlijke verdediging van de
NATO-landen kan een onderscheid wor
den gemaakt tussen het „zwaard" en
het „schild". Het „zwaard" wordt ge
vormd door de vergeldingswapens van
met name de V.S., die in het uiterste
geval kunnen worden gebruikt voor de
vernietiging van de agressor. De
.schild" strijdkrachten moeten echter
sterk genoeg zijn om een aanval in de
eerste ontwikkelingsfase op te vangen
en tot stilstand te brengen. Daardoor
kan de vijand worden gedwongen om
zich te bezinnen, alvorens hij zo ver is
gegaan, dat er geen weg terug meer
mogelijk is. Wil de vijand dan toch nog
zijn actie met alle middelen voortzet
ten, dan weet hij. dat hij het verschrik
kelijke gevaar loopt, een totale oorlog
met alle onvoorstelbare gevolgen van
dien, te ontketenen.
Modern materieel
Om de Nederlandse landmacht in
staat te stellen haar taak in de weste
lijke verdediging te vervullen, dient
nieuw, modern materieel te worden in
gevoerd. Reeds is een aanvang ge
maakt nut de aanschaf van infra-rood
apparatuur voor het gevecht bij nacht,
van beschermend materieel i.v.m. de
atomische, bacteriologische en chemi
sche oorlogvoering, en van radar vuur-
leidingsmaterieel. Verder zijn o.a. no
dig gemechaniseerde artillerie, gepant
serde verkennings- en personeelsvoer-
tuigen en zware helicopters. Geleide
lijk zal een en ander in de komende ja-
Vervolg zie elders in dit blad)
Vannacht zijn in Chili twee nieuwe
aardbevingen geregistreerd. Het epicen
trum lag op het eiland Quinchao in de
Chiloe-archipel, de hevigheid van de
beving varieerde van 7 tot 8 op de in
ternationale schaal. De Chileense rege
ring vreest, dat de nieuwe aardbevin-
gen opnieuw slachtoffers hebben ge
maakt, al waren ze minder krachtig dan
de voorgaande.
Het Chileense ministerie van binnen
landse zaken meldt dat het gehele vul
kanische systeem in de zuidelijke An
des actief is, waarbij as wordt uitge
worpen over een gebied waarvan een
groot deel in de afgelopen dagen door
aardbevingen en vloedgolven is geteis
terd. Er zouden twee nieuwe vulkanen
zijn ontstaan. In Conaique in het de
partement Cautin, waar een nieuwe vul
kaan ontstond, zijn zestig mensen om
gekomen door een aardverschuiving.
Het aantal doden In de groep der
Hawaii-eilanden, ongeveer in het mid
den van de Grote Oceaan gelegen, is
tot 33 gestegen. Er zijn 27 vermisten,
en ongeveer tweehonderd gewonden
De schade wordt op een tweehonderd
miljoen gulden geschat.
Piloten van vliegtuigen, die boven
Onagawa en Sjizoekawa, een gedeelte
van de noordjapanse stad Sjiogama,
vlogen, hebben gemeld, dat zij niets an
ders hebben gezien dan resten van vis
sersboten, die honderden meters ver
het land waren opgeworpen, verwron
gen televisieantennes, die nog boven de
puinhopen van vernielde huizen uitsta
ken en andere tekens der verwoesting.
Er was echter geen spoo. van mense
lijk of dierlijk leven meer te bekennen.
In Sjikoezawa werd tweemaal het
waarschuwingssein voor vloedgolven
gegeven, doch de inwoners sloegen
er geen van beide malen acht op.
Toen het waarschuwingssein voor
de derde maal werd gegeven, rolden
tevens de vloedgolven aan. In vrij
wel hetzelfde ogenblik vochten hon
derden personen, temidden van hon
derden aan spaanders geslagen vis
sersboten, in het woedende water
voor hun leven.
(Advertentie)
Houtplein 18-20 Telefoon 16615-12000
WASHINGTON, 25 mei (Reuter,
UFI, AFP) De senaatscommissie
voor buitenlandse betrekkingen heeft
zich eenstemmig uitgesproken voor
een „volledig onderzoek door de twee
partijen" naar het Amerikaanse .li g-
tuigincident en de gebeurtenissen, die
aan het mislukken van de topconferen
tie voorafgingen.
De voorzitter van de commissie, de
democratische senator Fulbright, heeft
verklaard dat dit onderzoek vrijdag zal
beginnen. Dan zal minister Herter ge
hoord worden. Het horen van getuigen
zal vermoedelijk enkele dagen in be
slag nemen.
Mogelijk zullen ook de directeur van
de inlichtingendienst Allan W. Dulles,
ie minister van defensie Thomas S.
Gates en leden van de commissie van
stafchefs worden gehoord.
De vergaderingen zullen geheim zijn,
maar de verslagen zullen gepubliceerd
worden zodra de passages die om vei-
kun-
het
ligheidsredenen niet vrijgegeven
nen worden, zijn geschrapt.
Fulbright deelde mede, dat bij
onderzoek dezelfde gedragslijn zal wor
den gevolgd als bü het onderzoek van
de senaat in 1951 naar het ontslag van
generaal Douglas MacArthur door pre
sident Truman. Terwijl het horen der
getuigen nog voortduurde, werden de
verklaringen door militaire functiona
rissen nagezien en na het schrappen
van geheim materiaal vrijgegeven.
John Kennedy, de democratische
senator die dingt naar de kandida
tuur van zijn partij voor het presi
dentschap, heeft gisteren in een te
levisie-interview verklaard dat hij
bereid zou zijn geweest de Russische
premier Khroesjtsjev zijn „spijt" te
betuigen naar aanleiding van het
vliegtuigincident als hij in Eisenhowers
plaats had gestaan. Kennedy zei, dat
naar zijn mening Khroesjtsjev niet
uitdrukkelijk .verontschuldigingen
Heeft geëist en dat een eenvoudige
ptjtbetuiging tenslotte voldoende zou
ijn geweest. In dat geval zou de
verantwoordelijkheid voor het mis-
ukken van de topconferentie veel
duidelijker op de Russische leider
zijn neergekomen, zo meent Kenne
dy.
IIIIIIIIHillllllllllllHIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIlllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIII
HOLLANDIA, 25 mei (ANP) De
vloedgolven tengevolge van de aard
bevingen in Chili hebben ook Neder
lands Nieuw-Guinea bereikt. Het dorp
Enggros, dat tussen de Humboldtbaai
en de Baai van Jautefa ligt, is giste
ren door drie vloedgolven getroffen. De
tweede golf beschadigde zeven huizen,
de derde verzwolg er zes. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor. Na de
tweede golf werden 150 vrouwen en kin
deren tijdelijk geëvacueerd.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIHIIII
In de plaats Kenennuma waren brand
weerauto's met gillende sirenes onder
weg, om de inwoners te waarschuwen.
Doch toen de brandweerlieden in het
vage licht van de ochtendschemering
reusachtige golven over het strand
zagen aankomen, maakten zij rechts
omkeert.
De opgave van het aantal slachtof
fers verandert van uur tot uur. De
door pers, politie en kustwacht gege
ven cijfers verschillen alle.
Uit Rabaul, in Australisch-Nieuw-
Guinea, wordt gemeld, dat vele in
heemse vissersvaartuigen door de
vloedgolven werden meegesleept. Elek
triciteitskabels braken en er werd
schade veroorzaakt aan een gedeelte
lijk voltooid ziekenhuis nabij Wewak.
In de haven van Sydney, in Austra
lië, ontstond een draaikolk van meer
dan veertig meter diepte, waardoor bo
ten op de kant werden geworpen. Een
stuk van de kade werd over een af
stand vau een zestien meter en een
diepte van bijna een meter weggesla
gen. Op de Philippijnen richtten de
vloedgolven schade aan op de ten oos
ten van het eiland Luzon gelegen knst-
eilanden. In de haven Keeloeng op
Formosa is een brug door een vloed
golf van zes meter hoogte getroffen en
vernield.
De vloedgolven hebben aan de Ame
rikaanse westkust, tussen het nabij de
Mexicaanse grens gelegen San Diego
en Crescent City. nabij Oregon, voor
miljoenen dollars schade aangericht.
Pieren werden weggeslagen en pa
trouilleboten hadden druk werk met
het in veiligheid brengen van honder
den kleine vaartuigen.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT. (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 nur)
Veranderlijke bewolking en op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke
tot matige wind uit zuidelijke rich
tingen. Iets hogere temperaturen.
Donderdag:
Zon: 4.32—20.42. Maan: 5.38—21.20
Vrijdag:
Zon: 4.31—20.44. Maan: 6.20—22.10
max
mm.
neersJ
Station Weer
temp. temp. afgei
gisteren
24 uur
Den Heider
licht bew.
13
10
2
Ypenburg
zw. bew.
14
6
1
Vlissingen
half bew.
15
10
1
Eelde
licht bew.
14
4
8
De Bilt
zw. bew.
15
2
4
Twente
licht bew.
16
5
5
Eindhoven
licht bew.
16
3
7
Zd.-Limburg
onbew.
15
4
10
Stockholm
zw. bew.
20
8
2
Oslo
zw. bew.
12
2
4
Kopenhagen
half bew.'
15
7
6
Londen
zw. bew.
18
7
0
Amsterdam
half bew.
14
5
2
Brussel
licht bew.
15
5
7
Luxemburg
onbew.
15
4
8
Parijs
Nice
licht bew.
18
5
7
onbew.
20
14
0
Berlijn
licht bew.
24
7
4
Frankfort
onbew.
19
2
13
München
zw. bew.
22
8
6
(Advertentie)
20 STUKS F I
1TUKS F I-
IN HET BEKENDE GROENE DOOSJE
.ililllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllll
