Directeur P. Bogaard: „Het begin
was belachelijk kwajongens werk
Nieuw gebouw
en jubileum
MENEER HOBBS
NEEMT VAKANTIE
Aan
passing van
pensioenen
Het pocketboek heeft lezersgebieden
ontslotenwaar een kwart eeuw
geleden nog geen boek kwam
eik
^,,ir
NOVA ET VETERA
ZATERDAG 28 MEI 1960
PAGINA 9
[♦>>yv*v
I "o E K
Even buiten de stadswij
ken van Utrecht in de rich
ting De Meern opent de
Uitgeverij Het Spectrum
N.V. vandaag een nieuw
gebouw. De Utrechtse ar
chitect Nico de Jong is er
de ontwerper van. Het is
een van de grootste uitge
versgebouwen in Neder
land. Voor een uitgeverij
die in acht jaar tegen de
zevenhonderd pockets in
grote oplage verspreid
heeft en vorig jaar aan
nieuwe edities en herdruk
ken 281 titels heeft uitgege
ven, hetgeen maar door een
handjevol wereldbedrijven
wordt overtroffen, is een
dergelijk complex noodza
kelijk". Volgende maand
viert Het Spectrum op
nieuw feest als het zilveren
bestaansjubileum wordt ge
vierd. Het kan dan bogen
op de uitgave van ruim
tweeduizend titels.
door
EDWARD STREETER
MORGEN
begint de sterk gewijzigde
ZOMER-
DIENSTREGELLMQ
SPOORBOEKJE
Liturgische weekkalender
HW*S
HET SPECTRUM
laat iedere werkdag
een boek verschijnen
Een foto van de vergadering waarop besloten werd de werken van Dickens uit te geven. Dit in '41 genomen besluit
resulteerde tien jaar later in de start van de Prisma-serie. Van links naar rechts Antoon Coolen, Godfried Bomans, Ed-
mond Nicolas, Charles Nijpels, prof. Kranendonk en Werumeus Buning.
De letters PB als waarmerk van
Het Prisma-boek zijn een
speelse vingerwijzing naar de
man die er achter staat. De heer
Petrus Hubertus Bogaard. 34 jaar,
directeur van de Uitgeverij Het Spec
trum N.V. zegt dat dit een toevallig
heid is. Want openbaarheid is iets,
dat hij voor zichzelf niet nastreeft.
Als men hem een vraag over zijn
persoon stelt, wil hij wel met prik
keldraad slepen om zich erachter te
verschansen. Hij verweert zich met
een omslag van woorden, waarbij men
hem gemakkelijk op tegenstrijdighe
den zou kunnen betrappen. Dat is
merkwaardig bij een man die even
later een glashard, bijna briljant be
toog over het verschijnsel pockets
weggeeft. Hij zegt dat het kennis-ach
teraf is, dat hij het zich niet allemaal
bewust was toen hij begon, vijfen
twintig jaar geleden. Wel heeft hij
vanaf het begin de pocket, het goed
kope boekje in een grote oplage, be
langrijk genoeg gevonden om zich er
aan te wagen. Nu erkent hij: ,,Wij
hebben alles bij elkaar wel iets ver
richt." Het klinkt alsof hij voor het
eerst op die gedachte komt.
In de vrij sombere kamer van zijn
oude kantoor gaat hij achterover
in de stoel zitten, met één been op
getrokken op het andere. Hij is lang
en lijkt tenger, maar aan zijn nek,
zijn stevige handen en polsen ziet
men hoe ijzersterk hij waarschijn
lijk is. Zijn peper-en-zout-kleurig
haar begint ergens midden op zijn
schedel. Lachen doet hij graag, en
jongensachtig, zodat men zich bij
hem niet stijf op visite voelt. Goed,
hij zal vertellen, omdat hij houdt
van sterke verhalen en de levensloop
van Het Spectrum zo'n sterk ver
haal is. Hij kijkt als een generaal
die zich zijn veldslagen herinnert.
„Ik werkte als jongmaatje bij Dek
ker en Van der Vegt, de boekhandel hier
in Utrecht. Steek die maar eens om-
hoog, want dat hebben ze verdiend. Ik
leerde er het vak."
Een van de twee medewerkers die hij
bij het gesprek heeft gehaald (om de
aandacht van hemzelf af te leiden. Om
zijn geheugen te helpen opfrissenOf
omdat hij gewoon is samen met ande
ren iets te ondernemen?) onderbreekt
hem: ,,U moet er bij zeggen, dat u
daar de import van Engelse boeken had
georganiseerd."
Dat kapt hij af. ,,Niet belangrijk. Maan
als u het wilt weten: ik was anglofiel.
Het is nog maar een klein stukje dat
achter de verschansing vandaan komt.
Er zat nog wat meer zichtbaar wor
den, maar de rest zal men moeten ra
den. Zo ook over zijn sterkte. Er is ge
noeg bekend om te kunnen berekenen
hoeveel pockets Het Spectrum ten min
ste heeft uitgegeven minstens zoveel
dat iedere Nederlander, van zuigeling
tot grijsaard, één zo'n Prisma-, Aula-,
voor de oplettende toeschouwer op pre
cies hetzelfde neerkomt. Is dat erg?
Naar onze mening niet bijzonder. Het
is een slordigheid die men bij het aan
vaarden van een globale regeling moet
aanvaarden. Hebben wij niet aan
vaard, dat de vele vermogende lieden,
die niets aan de A.O.W. hebben bijge
dragen en die de uitkering ook niet no
dig hebben, haar niettemin genieten?
Als zij, dank zü het feit, dat zij en-
grijpbaar zijn, suiker met bier consume
ren, is het niet onoverkomelijk, dat de
trekkers van lagere pensioenen want
daar gaat het vooral om bier met
suiker drinken. Mitsde ambtenaren
zelf de solidariteit kunnen opbrengen
om zich bij het stellen van hun eisen
niet aan deze uitstervende groep van
„werkers" van het laatste uur op te
trekken. Mits ook de regering ervoor
zorgt, dat deze groep van bevoorrech
ten zo klein mogelijk blijft. De nog te
betalen premies van de ambtenaren
zullen zodanig aangepast moeten wor
den, dat de suiker langzaam uit het bier
verdwijnt.
Pictura- of Prisma-juniores-boekje in
zijn bezit zou kunnen hebben. Maar
best mogelijk ook, dat de uitgeverij
zo'n twintig miljoen pockets op de
markt heeft gebracht. Hij zegt geen ja
of nee. Zakengeheim. Trouwens, in een
klein land als het onze is belangrijker
nog dan de oplaag, de produktie van
het aantal boektitels. Daarmee behoort
Het Spectrum, met tegenwoordig ge
middeld elke werkdag een boekuitga
ve, tot 's werelds allergrootste uitgeve
rijen. De heer Bogaard weet zich sterk
en kan over het schamele begin,
toch wel de opzet, die wij maakten om
een serie van veertig delen over De
Katholieke Kerk uit te geven. En ook
gaven wü opdracht aan jonge auteurs
te schrijven over Charles de Foucauld,
Pasteur, Jeanne d'Arc, de anthropolo
gic van de mens... zo in de opvoedkun
dige trant. Wij maakten er daverende
reclame voor, hele en halve pagina's
in de kranten, vrachtwagens vol bro
chures. Albert Kuyle schreef de tek
sten, van die mooie kreten. Het baarde
wel opzien, want reklame maken be
stond toen nauwelijks in de uitgeverij.
dat hij
noemt, onbekommerd
belachelijk kwajongensgpel"
bekommerd verhalen.
„Op een ochtend in mei zei ik te
gen mijn vriend Bloemsma, die nu
de uitgeverij De Fontein leidt: Zullen
wij 'nsWp waren een jaar of der
tig. Daar zaten wij dan plotseling te
genover de notaris. Wij bezaten een
vulpen, een vrouw en, wat mij be
treft, drie kinderen. In een bovenka
mertje van het huis van Bloemsma's
ouders in de Biltstraat richtten wij
ons kantoor in.
Hij richt zich grijnzend tot zijn mede
werkers. „Moet je nagaan, een paar
duizend gulden. Dat was een kapitaal
voor ons. Daar moest je maanden voor
sappelen voordat je het weer eens bij
een bank loskreeg. Dat eerste geld
staken we helemaal in de propaganda
voor onze start: een serie van tien
„Schijnwerpers" bij inschrijving voor
3,90 compleet te verkrijgen. Dat vind
ik nu nog goede boekjes. „Wij glaze
niers" van Joep Nicolaas, „Mens en
Melodie" van Wouter Paap...j.. Ze za
gen er aardig uit. Houtvrij papier, stof
omslag. Toen wij geld van enige dui
zenden inschrijvingen binnen hadden,
konden wij er meer laten drukken. Wij
waren in die tijd nog niet als uitgever
erkend en moesten ze zelf naar de boek
winkel brengen. Wij kregen ook het boek
„Het lied van de hemel" van Lenz in
handen en maakten er een grote uit
gave van. Maar na enige maanden was
er nog maar een schijntje van ver
kocht. Daar gaan we dan weer, dacht
ik."
Er volgt een discussie over wat de
heer Bogaard wel of niet vergeet. Brok
stukken zijn voor ons bestemd. „Ik kon
wat krediet krijgen op een verzameling
gouden tientjes. Wij scharrelden zo
raar."
„Heel onverwacht sprak op een za
terdagavond Henri de Greeve in ziin
Lichtbaken over „Het lied van de he
mel" en in de tijd van een paar weken
waren wij duizenden exemplaren kwijt.
Wü gingen verder met de „Schijnwer
pers" en hielden ons met tientallen uit
gaven tegelijk bezig Ja, belangrijk was
het leek allemaal heel wat, die zaak,
maar het was flauwe kul. Al.die stom
me dingen die wü uitgehaald hebben,
ik moet er niet meer aan denken. Maar
wij werkten als idioten. Bloemsma
trommelde jongens op. Uit zijn mem-
club, geloof ik. Elke keer weer schre
ven wjj nachtenlang tienduizenden
adressen voor brochures. Wat kregen
die jongens ook weer? Een glas melk
en een rijksdaalder als salaris, of zo
iets."
Hij lacht uitgelaten. Zijn relaas is ty
perend voor iemand, die door de dikke
kruitdamp het slagveld niet ver heeft
kunnen overzien. Er hoort nog iets bp
over het Utrechtse klimaat van die da
gen. Jonge katholieke kunstenaars
Het pocketboek met zijn massale oplagen vraagt een massaal distributie-apparaat.
soms met groot talent en steeds met Op een bevolking van elf miljoen inwoners vindt men hier ongeveer 1400 er-
een heilige overtuiging, rumoerden er kende boekhandelaren. Deze zijn gevestigd in bijna 400 van de ruim duizend-
hevig tegen een slaperige Roomse ach- Nederlandse gemeenten en slechts een zevenhonderdtal kan als een echte, actieve
terljjkheid. Het avfntuur van „De Ge- boekhandel beschouwd worden. Het distributie-apparaat voor het pocketboek U
mooncnlian" V<o J rtnlr PArrout-A 4» ji. t u
meenschap" had ook Piet Bogaard te
pakken, al bleef hij, de zakenman met
onderwijzersneigingen, onder zijn eigen
vaan.
Hij was bezeten door de behoefte
al zal hij dat, verlegen met bewiero
king als h\j is, niet toegeven en zeg
gen: „Wij deden maar" zijn bijdra
ge aan de volksontwikkeling te geven
en dan vanzelf in die blinkend schone
vorm en in de levendige trant die in
het Utrechtse gemeengoed werd. De
prijs van deze steeds opmerkelijke uit
gaven werd niet, of met de Franse slag
berekend. Het moest per se een lage
prijs zijn. De accountant zei van de
boekhouding jarenlang terecht, dat het
krankzinnigenwerk was; na zoveel jaar
beaamt de heer Bogaard dat. Maar
met een krankzinnige werklust, in een
gevecht met de rug tegen de muur,
kon men de ondergang van zich afhou
den.
„Wij zijn eens zondagavond om
twaalf uur begonnen en hebben zon
der noemenswaardige onderbreking
tot donderdagavond doorgehaald.
Toen waren wij rijp voor het gesticht.
Wij deden alles zelf, schilderen, bu
reaus en tafels timmeren als wij
weer eens verhuisden. Aan succes
ontbrak het ons niet. De „Almanak
voor het katholieke gezin" drukten
wij in vijftigduizend exemplaren, 95
cent per stuk. Bij Coebergh in Haar
lem jagen ze in hoge stapels met
stuivertjes voor een gulden terug er
naast. Dan hoefde men niet zo lang
in de rij te staan. Met „Wat leeft en
groeit", die reeks in groene bandjes,
ging het ook zo hard. En maar bro
chures schrijven, en maar sjouwen
met stapels boeken, en altijd plat
zak."
Mobilisatie en dienst haalden de di
recteur uit het bedrijf, dat inmiddels
uit enkele tientallen mensen bestond.
dan ook veel te beperkt.
De heer P. Bogaard overhandigt minister Cals een exemplaar van de 500ste
Prisma-pocket. Links de mededirecteur van Het Spectrum, de heer H. C. de Wit.
Bij zijn terugkeer trof hij een geruï
neerde uitgeverii aan.
„Ik heb anderhalf jaar dag en nacht
gewerkt om weer orde op zaken te krij
gen. Wat mijn vrouw er van vond?"
Hij moet weer hard lachen. „Dat
weet ik niet. Ik heb haar niet gespro
ken." Wij krijgen overigens later te ho
ren dat zijn vrouw het niet ongewoon
vindt in de Sinterklaastijd het personeel
te komen versterken.
De bezettingsjaren geven een ver
ward beeld van wagons dundrukpapier
smokkelen, missaals uitgeven die lo
pend en fietsend naar de kleinste kos
terswinkeltjes in de provincie vervoerd
werden. Je Maintiendrai huisvesting
bieden, bladen als Het Parool en De
Waarheid stencilen, zich met veertig
man personeel schuil houden voor raz
zia's, gebombardeerd worden en hon
derdduizenden boeken verhuizen met
mankracht, enzovoort.
Een van de bijzittende medewerkers
voegt eraan toe: „Toen onze boeken-
voorraad in ons nieuwe pakhuis onder
water liep, zjjn wij u allemaal 24 uur
ver uit de buurt gebleven."
Intussen kwamen er in de kluis kers
verse manuscripten te liggen. Godfried
Bomans had in '41 tegen de Spectrum
directeur gezegd: „Ik voel er voor de
Pickwick Papers te vertalen."
„Ik voel voor de complete Dickens,"
was de repliek van een anglofiel. Hij
dacht: Morgen is de oorlog over en
kunnen wij uitgeven. En hij ging kwis
tig vertaalopdrachten verstrekken aan
onder andere Antoon Coolen, Clara Eg-
gink, Kees Kelk, Hein de Bruin en na
tuurlijk Bomans zelf. Maar toen de oor
log eindelijk voorbij was, bleek de situa
tie toch niet direct geschikt. Pas in fe
bruari '52 verschenen de eerste Die
kens-boekjes. Een paar maanden eer
der, 25 oktober, was bij wijze van ver
kenning het eerste reeksje Prisma's
onder de ogen van hef publiek gelegd.
De heer van Jericho, door Edmond Ni
colas, De vliegende danstent, door
Bruce Marshall, Erik en Pieter Bas,
door Bomans. „Dat was een beschei
den sensatie en, och, ook die Dickens-
serie werd wel een succes," zegt hij.
Toen kon het spel, dat de heer Bo
gaard vanaf zijn eerste schreden in de
uitgeverij in zijn voornemen had, een
aanvang nemen. De collega's in het
vak wachtten vijf jaar tot hij zijn nek
zou breken, die nogal sterke nek, doch
toen begonnen ze, nog maar half gelo
vig, zelf ook. Met een achterstand die
niet meer in te halen was.
De heer Bogaard verzekert ons her
haaldelijk, met zeer veel nadruk, dat
hij altijd afhankelijk is geweest van
zijn medewerkers. „Ik ben zelf niet zo
erg geschikt als uitgever." Hij wordt
sinds enige tijd ook bijgestaan door een
mededirecteur, de heer H. C. de Wit.
Het ziet er wel naar uit dat over enke
le jaren zijn zoon, die in het buiten
land in het uitgeversvak wordt opge
leid, ook aan de zaak verbonden wordt.
„Dan kan ik het misschien wat kalmer
aan gaan doen."
Het fonds pocketboeken dat sinds '52
ontstaan is en dat Het Spectrum in
staat stelde een uitgelezen fonds van
wetenschappelijke werken vooral op fi
losofisch en religieus gebied op te bou-
Ver laling: j
F. A. BRVNKLAVS
Meneer Hobbs had het gevoel, een reusachtige
grafkelder te betreden. Hij tastte langs de muren
aan weerskanten van de deur. „Ik kan het licht
niet vinden," zei hij tegen niemand in het bijzonder.
In het donker zag hij een rond, grijsachtig din
getje, dat in het midden van de kamer van de zol
dering afhing. Hij liep er op de tast naartoe, zo
half en half verwachtend, dat een gloeilamp, onbe-
zou blijken te zijn. Het was een gloeilama, onbe
schermd en naakt aan het eind van een snoer bun
gelend.
„Verdorie!" mompelde hij, toen hij het licht aan
deed.
„Asjeblieft!" zei mevrouw Hobbs- „We zijn zo
gelukkig, hier electriciteit te hebben. Retta zegt,
dat een massa huizen verderop helemaal zonder mo
dern com'ort zijn."
Meneer Hobbs keek om zich heen en huiverde
even. Hij bevond zich in een groot vertrek, waar
van muren en plafond met kistenhout betimmerd
waren, donker bruin geverfd en toen gevernist. In
het midden stond een tafel, waarop oude tijdschrif
ten rondslingerden. De poten van de tafel waren
met slordig vlechtwerk „versierd". Rondom ver
spreid stonden verschillende fauteuils die uit een
zelfde mandenfabriek schenen te stammen. Ze za
gen eruit, alsof ze elk ogenblik in elkaar konden
z&kkcn
In een hoek lagen een aantal groene, houten stoe
len op elkaar gestapeld. Een met trijp beklede sofa,
•"«t aan het ene eind een diepe kuil er in, ver-
.Meneer Hobbs keek om zich heen en huiverde.
moedelijk daarin achtergelaten door een dikzak zon
der veel lichaamsbeweging, voltooide de stoffering,
tenzij men daar nog een aantal originele schilde
rijen toe rekende, klaarblijkelijk de zomerbezigheid
van een voormalig huurder, die nooit eerder veel
met verf te maken had gehad.
Mevrouw Hobbs had moeite met een tuindeur. De
onderkant scheen aan de vloer vastgespijkerd. De
bovenkant zwiepte heen en weer met oorverdovend
gekraak. „Die schijnt te klemmen," zei ze. „Het
moet anders verrukkelijk zijn, als de zon volop
schijnt."
Meneer Hobbs duwde een klapdeur open aan de
andere kant van de woonkamer. Een muffe lucht
als uit een riool stroomde hem in de schemering
tegen. „Dit moet dan wel de keuken zijn," zei hij.
„Wanneer komt Brenda?"
„Morgen," zei mevrouw Hobbs. „Je onthoudt ook
niets, lieveling. Het is zo leuk oip voor een dag
eens onder ons te zijn en de gelegenheid te hebben
om alles zo gezellig mogelijk te maken". Weer keek
meneer Hobbs haar met ongelovige ogen aan.
Kate lag op de half in tweeën gezakte sofa. „ik
wist, dat het vreselijk zou zijn," zei ze „Maar
zó erg had ik me toch niet kunnen voorstellen. Wat
gaan we hier eigenlijk uitvoeren?"
„Wees nu eens gauw stil, Kate. Dit is je vaders
vacantie. Hij is hie"r gekomen om eens heerlijk uit
te rusten en zich te ontspannen. Je zult genoeg
te doen vinden." Kate haaide haar neusje op.
„Er is geen water," riep meneer Hobbs uit de
keuken.
Och lieveling, herinner je je dan met, dat die
makelaar in het dorp zei, dat er wel onvoldoende
druk op de waterleiding zou zijn? Maar hij had op
de schoorsteenmantel een briefje gelegd, hoe je de
pomp aan de gang kon krijgen."
Ze vonden het opgevouwen briefje. Meneer Hobbs
ging er mee naar één van de rieten stoelen, draaide
een staande lamp aan en ging zitten en las:
De pomp werkt heel eenvoudig en zal gemakke
lijk op gang te brengen zijn. Open de proefkraan
bovenaan de cylinder. Giet er twee theelepels ben
zine gezuiverde, dus geen ongezuiverde! in.
(Wordt vervolgd)
wen, is thans tot een schat van onge
veer zevenhonderd delen gegroeid. Wjj
vragen ons af in hoeverre deze schat
de persoon van de heer Bogaard repre
senteert.
Als het wat anglofiel is, komt het
voornamelijk doordat in de V.S. en Brit
se landen knap schrijverswerk wordt
geleverd dat ook goed verkoopbaar is.
De spraakkunst- en woordenboeken, de
encyclopedisch georiënteerde werken
zijn voor een groot deel op zijn initia
tief in circulatie gebracht. Voor het
overige hebben eigenlijk vooral de de
gelijke Aula-boeken zijn hart. Hij
spreekt een onderwjjzersideaal uit:
„Iedere jongen kan nu voor een appel
en een ei een wetenschappelijk werk
kopen over economie, sociologie, kunst,
geschiedenis, noem maar op
Hij beaamt, weifelend over de goe
de formulering, dat het goedkope
boek op zich van zijn visie als uitge
ver getuigt. Daarmee zijn gebieden
van lezers, van jongeren, arbeiders
en burgers, ontsloten waar een kwart
eeuw geleden amper een boek werd
gelezen. Het pocketboek heeft daar
toe *ieer bijgedragen dan 25 Boeken
bals.
Hij schiet vanuit zijn liggende houding,
naar voren. „En dit vind ik ook van
belang. Wij hebben onze wens kunnen
verwezenlijken, een „algemene uitgeve
rij" te worden. Uit het katholieke iso
lement, maar mét onze ideeën van
christendom". Als hij uitweidt over bet
geen allemaal tot het intensievere le
zen heeft bijgedragen, dwalen onze ge
dachten af naar een jongen uit Koeken-
gen, de zoon uit het grote gezin van een
kaashandelaar. Kockengen ligt ergens
in het Utrechtse, terzij van de autowe
gen. Langs de vaarten en sloten staan
knoestige bomen. Het water is zwart
en erop drijven helwitte zwanen. Voor
de boerderijen staan dunne, hoge hek
ken met vergulde spiespunten. De boe
ren zijn er eigenzinnig. Het leven is er
besloten. Uit de richting Woerden komt
men er nu nog niet zonder een kwartje
tol te betalen. Daar in Kockengen zijn
er nog vrij veel die Piet Bogaard ken
nen. Hij was al vroeg uit het plaatsje
weg, maar kwam er later ontelbare
malen terug. Het was een van zijn sen
timentele voorkeuren. Hij liet over deze
streek een historisch boek schrijven
door Willem van der Plas. Verkoopbaar
was het niet, maar de heer Bogaard
liet het werk via de pastoor bij alle
katholieke gezinnen afleveren. Het
grapje kostte hem meer dan het begin
kapitaal van zijn uitgeverij.
In het boek speelt zün grootva
der, Martinus, een veerman die stad
en land afreisde om Kockengen zijn ka
tholieke kerk terug te kunnen geven,
een schilderachtige rol. „Prachtige
man, mijn grootvader, een vuur
vreter, een driftkop, eerlyke harde wer
ker. Ik vind heel veel dingen van mü-
zelf in hem terug," zegt hij. En dat ia
dan de start van een heel lang en
boeiend gesprek over hetgeen de heer
Bogaard hartstochtelijk bezighoudt: ge
nealogie en streekhistorie. De prikkel
draadversperring is totaal verdwenen.
HENK SUER.
(Advertentie)
Het nieuwe
is verkrijgbaar op de stations
en aan de bekende adressen.
Zondag 29 mei: Zondag na Hemelvaart:
eigen mis; 2 geb. H. Maria Magdalena;
credo; pref. van Hemelvaart; —wit—
Maandag: Mis van Hemelvaart; 2 geb.
H. Felix; pref. van Hemelvaart; wit—
Dinsdag: Maria, Koningin; eigen mis; 2
geb. H. Petronella; credo; pref. van O. L.
Vr.; —wit
Woensdag: H. Angela, maagd; eigen mis;
pref. van Hemelvaart; wit
Donderdag: Mis van Hemelvaart; 2 geb.
H.H. Marcellinus en gez.; pref. van He
melvaart wit Roermond H.H. Mar
cellinus en Petrus, martelaren; eigen
mis; pref. van Hemelvaart; rood—
Vrijdag: Mis van Hemelvaart; pref. van
Hemelvaart; —wit—; Roermond: H. Mar
tinus, bisschop-belijder; mis Statuit: pref.
v Hemelvaart; —wit
Zaterdag Vigilie van Pinksteren: eigen
mis; pref., communie, en hanc igigur van
Pin ksterenrood
Zondag 5 Juni: Hoogfeest van Pinksteren;
eigen mis; credo: pref., communie, en
hanc igitur van Pinksteren; rood
aanpassing der ambtenaren-
Pensioenen zoals vrjjwel alle
sociale ambtenarenkwesties een
j -dk verwoordbare aangelegenheid
paj Weer in de actualiteit. De aan
tip "hgkwestie kwam tot leven bij de
PsAUng van de A.O.W., een bodem-
8), 'ben voor het gehele volk, waar-
'v de ambtenaren gezien hun uitge-
W'de pensioenvoorzieningen minder
li,'befte hadden, doch waarvan zij
in uitgesloten konden worden,
te ege het algemene karakter van de-
voorziening. De aanpassing, d.w.z.
c!e "Orting op het eigen pensioen van
(jj Ambtenaren, werd voornamelijk no-
So® geacht omdat dit eigen pensioen,
l0I"en met de A.O.W.-uitkering kon op
gei, tot een bedrag, dat het vroeger
ris« en salaris, vergelijkbare sala-
tou n van n°S werkende ambtenaren
a overtreffen of nabij komen. De
]atnPassing 2 pet van de A.O.W.-,
die °°k van de A.W.W.-uitkering per
slikfSt''aar is destijds weliswaar ge-
(jA'. maar het is velen toch zwaar op
tU maag blijven liggen. Dat geldt voor
s ambtenarenorganisaties zelf, zij het
Vpijf'Se meer dan andere, en voor de
p. Schillende politieke partijen. Zo heeft
v®t name één katholieke organisatie
5 ambtenaren zich nooit met de
Zip"Pa?sing kunnen verenigen, aange
tast- deze beschouwde als een aan-
ten van verkregen individuele rech-
voorzover het ging om pensioenen
bra rvoor de premie reeds was opge-
Aan Weliswaar werd het geld uit de
0ajjPassing verkregen besteed voor de
j^neffing van andere pensioennoden,
<j aar dit was volgens de weerstreven-
A groepen een goed, dat de pil van de
^geljjke rechtsbedeling slechts kon
be fu]den. Van de politieke partijen
tpj f de V.V.D. zich steeds consequent
list n de aanpassing verzet. De socia-
ipjen verdedigden de aanpassing, ech-
v r steeds met de bedoeling om er iets
hii°rin de plaats te krijgen, dat naar
inzicht beter is, namelijk de waar
devastheid van de ambtenarenpensioe-
Sj®h, in die zin, dat de ambtenarenpen-
-benen steeds automatisch zouden
-gegaan met de verbeteringen van de
(Jhbtenarensalarissen. De partijen die
1 aanzien van de aanpassing het mid-
Ijph hielden bewogen zich op een glib-
,®r'g pad waarop zij zich met subtiele
/gumentaties poogden staande te hou-
Nu de aanpassingskwestie sinds de
AUere loonvorming weer naar de op-
iy vlakte gesprongen is lijkt zij som-
M.'Sen bijna tussen de handen door te
yPpen.
öij de jongste loononderhandelingen in
Georganiseerd Overleg poogden de
j/b.btenarenorganisaties gedaan te
v«gen het percentage van de salaris-
'irbetering tevens toegepast te krij-
V0n, op de pensioenen. De 'regering
Ms daar "iets voor. Op de eerste
vaats zou hiermee de eis van waarde-
W^fheid een schijn van inwilliging ver-
kASen hebben, terwijl deze principiële
t>pestie n°g aan de orde moet komen,
w. regering is met deze zaak dus zo
t»!?rzichtig als met een ongekookt ei,
Jj "leer daar de waardevastheid van
j ambtenarenpensioenen niet geïso-
bpt 'staat van hetzelfde probleem in
t nantipulifirp hp»rïriif mat
Wh Particuliere bedrijfsleven, met
probleem de S.E.R. zich momen-
adviserend bezig houdt. Men moet
5 kip niet op een gekookt ei zetten,
regering had trouwens nog een
sioo andere reden. Zou zij de pen-
dari n met 5 Pct verhoogd hebben,
oven>°u ze geen ruimte meer hebben
aanna"ouden om ook nog iets aan de
haar singskwestie te doen, hetgeen zij,
Is gebleken is. van plan was. Het
'den a ïs een Puhl'ek geheim gewor-
minister Toxopeus het aanpas-
Va- oUU11 taS° als eerste stap
pet tot 1,3 pet wil verladen.
Dit plan heeft enige beheerste po
litieke beroering veroorzaakt.
h Prof. Romme voelde zich ge-
a°odzaakt de kaarten op tafel te
|°oien, hoewel de buitenstaanders niet
Jrhs wisten dat er gekaart werd. Hij
}Prak zich uit op een wijze waarop al-
2 eh hij zich kan uitspreken, dat wil
joggen, hij sloeg een brug, begaan-
Aar voor tweerichtingsverkeer, tussen
v® verdediging van de aanpassing
dip §er en de mogelijke afbraak van
V* aanpassing nu. Zijn redenering is de
har nde- Prihc'P® moeten de ambte-
gpn n steer,s de tegenwaarde ontvan-
w van de premies die zij voor hun
Collo °.?n hebben opgebracht. Dat is
de w f bekeken ook gebeurd toen
)ir)J;ortingsgelden welke aan de een ont-
de r,en lorden ten goede kwamen aan
tppf^hsioennoden van andere ambtena-
de Nu is echter de tijd gekomen om
°bzipi? weer wat meer uit individueel
*957 te gaan bezien. Er zijn sinds
st0r, SePensioneerde ambtenaren ge-
hiep n' er zullen er gaandeweg steeds
5an j sterven, dus de overheid gaat
8ann aanPassing geld overhouden. De
Vpria?.s'ng kan weer geleidelijk gaan
N<3p unen- Weliswaar duikt dan het
Probleem weer op: sommige
siog^haren zullen een zeer hoog pen-
?op krijgen en het toelaten daarvan
hep men bier-met-suiker-poiitiek kun-
v°hdp men- Daar moet dus iets op ge-
*Mi worden. Los van die oplossing
v9stp en kunnen streven naar waarde-
k'aa® Pensioenen, een goede gedachte,
M'ac)?ah prof. Romme echter veel
\yaj. he moeilijkheden ziet zitten.
Aopff aan de redenering van prof.
herj.me vooral opvalt is. dat hij het
ledigt van t'e verkregen rechten ver-
k hhiri zor|der genoopt te zijn tot de er-
hassb, d.at ^eze rechten via de aan-
JJ'erpi o°it aangetast zijn. Verder ont-
dfaLbij een deur weliswaar een
V®lkp r naar de waardevastheid,
h zi-V00r toskomst slechts nuttig
sop-Se? kan men zich indenken, dat
]j.®Ur 'a'isten zich bii dergelijk supe-
J'k J Politiek denkwerk niet gemakke-
in Nun politieke manoeuvre
v t'sht aanPassingskwestie gehee!
AsthJ ,°P het bereiken van de waarde-
bplhent Hun redeneringen waren con-
kp epn hun argumenten lagen keurig
di ®kp UHi6 en toch zitten zij politiek
hf® vn ln de verkeerde' hoek. Het hui-
hi^tsMp Tstsl van minister Toxopeus is
Vp gezien van zo grote beteke-
fjf ruw geschat 35.- per maand
Ko v gehuwde A.O.W.-trekker en
V.h hp?0r. het gezinspensioen dat
V hij! n'et kan afwijzen terwille van
VJ» "bi n najagen van de schim
ïVdev nog een sc-him van het
jPAt- yaste pensioen. De prooi Is te
r\W°°r het web. Wij verwachten
i v, uiet anders dan een aanvaar-
h R b«ii- .hef voorstel van minister
U a? ,'n het Georganiseerd Over-
khljAio is men daar dinsdag j.i. ook
UtjjN van de wijziging, de vonken
af'snflttpn mnnr* rlnt 7sl tirol
h. 'Ow weien uittcsuaK j.i. uun
J paan toe gekomen. Natuurlijk
1, bn'itsl r, bii de parlementaire be-
IVe^ol afspatten maar dat zal wel
achteraf zijn.
Voc)rst i's de aanvaarding van het
0hj(j'atei nog een moeilijke zaak
|iophvOoai, men een onlossing moet vin-
tof n et hoog oplopen van de pen-
}ho... Rrni? bier-met-suiker-pensioenen.
tike ^me heeft gelijk, het is een
Pe jJ'aar aangelegenheid. Bij het zoe-
.Mh ?rUk °Piossing heeft hjj echter
PbB.eliik »gevVekt de zaak niet onover-
Van jvinden. Het enige wat hp
diwdat bio rs P°gen het consumeren
hepsi spschtLwat minder opvallend te
den l0enen ®den. Zijn voorstel om de
het een maximum te bin
Itn-°rrp v r<^storende te verstrekken in
tha^frs ne een uitkering ineens komt
k, bC °P het tappen van nor-
Kk>iUie„ t apart serveren van
suiker, hetgeen, althans
