Grandioze ontvangst van onze landgenoten in BRUSSEL Vrijwel niemand in Tweede Kamer wil nog „studieloon55 Paul Steenbergen ontving wederom de Louis d'Or Nw.-Guinea-detachemen t voor 45 pet vrijwillig „GIJ ALLEN ZIJT MIJN AMBASSADEURS P Hartverwarmende woorden van koningin voor Nederlandse kolonie Drie doden in het verkeer Bouwmeester-medailles I960 Geen Theo d'Or toegekend 'ikétndmiteétöir, Sm BULER H, tiïopdtomarf DONDERDAG 2 JUNI 1960 PAGINA 3 op kdert Hp! 20 stuks f. i Galadiner en concert Vrijstelling dienstplicht Minister: „Aanvraag wordt individueel en objectief onderzocht" Nader onderzoek naar bouw van kerncentrale Familiebezoek voor prins Bernhard Minister ziet oplossing in zo goed mogelijke selectie Symbool van honderd jaren vakmanschap Kolonel Eekhout vertrekt eind deze week Mr. Van Grevenstein verlaat Emigratie- dienst Explosieven op gegraven (Van onze speciale verslaggever) BRUSSEL, 2 juni Schone ogen blikken beleefden gisteren ongetwij feld de in Brussel wonende Nederlan ders, toen zij in het „Concert Noble hun vorstin en prinses in hun midden mochten hebben. Er wonen in de Bel gische hoofdstad negenduizend land genoten. Niet minder dan twaalfhon derd waren er tegenwoordig op de ont- vangst. die de Nederlandse ambassa de had georganiseerd. De ambassa deur jhr. E. Teixeira de Mattos was al 'ang voor de aanvang van het festijn aanwezig om de zaken persoonlijk te regelen. En hij ging dus rond om toe te zien dat alles keurig verliep, want per s van rekening was het geen klei nigheid om zoveel mensen gastvrijheid te verlenen. Er waren er 160 uitverko ren om voorgesteld te worden aan ko ningin en prinses. Zij werden onder gebracht in een apart vertrek. Er was verder een zaal voor hen, die op de een of andere manier betrokken waren bij EEG en Euratom, en nog een derde zaal voor „de anderen". Nauw gezette onderscheidingen dus. Maar toen koningin Juliana en prin ses Beatrix eenmaal waren gearri veerd en het „presenteren" van de 160 oud-minister dr. S. L. Mansholt en mr. M. A. M. Sassen gingen aan het hoofd was gebeurd, nam de vorstin zelf het initiatief. Zij bewoog zich door de verschillende zalen van het volge propte „Concert Noble", sprekend met die en de hand drukkend van gene. En iedereen drong op om de hoge gasten te kunnen zien. Met bijzondere belangstelling richt te de koningin zich tot twee Suri naamse verpleegsters, die werkzaam zijn in het protestantse ziekenhuis in Ukkel en omdat het in diensttijd was in uniform naar de receptie waren gekomen. Ook prinses Bea trix sprak enkele minuten met de zusjes A. en A. W. L. Narain, beiden uit Paramaribo. De koningin en de prinses onder hielden zich geruime tijd met de in België verblijvende ouden van dagen. Afzonderlijk liet zij zich ook twee bejaarde dragers van de militaire Willemsorde aan zich voorstellen, de 87-jarige P. C. Carpentier en de 79- jarige G. P. Close. Vlak voor zij weg zou gaan richtte koningin Juliana via de microfoon het woord tot haar landgenoten. „Ik vind het bijzonder prettig dat u hier alle- koningin toont by het bezoek aan let Erasmushuis veel belangt telling *Oor enige in een vitrine tentoonge stelde voorwerpen. maal heeft willen komen", zei zij, „en ik had graag met meer van u willen praten om te horen wat u doet, hoe u leeft en hoe u denkt over allerlei pro blemen als de samenwerking in de Be nelux. Maar ik besef dat u allemaal pioniers bent". De koningin sprak er haar spijt over uit dat prins Bernhard niet ter plaatse aanwezig kon zijn door de longontsteking, die hem had getrof fen. „Dat is een teleurstelling voor hem en voor mij", zei zij, „maar mijn lieve dochter probeert hem te vervangen". En de vorstin eindigde met te zeggen: „Mijn allerbeste wensen voor u allen, en ik dank u hartelijk dat u mijn am bassadeurs wilt zijn". Regelrecht doel Haar woorden troffen regelrecht doel. Even viel er een stilte. Maar toen riep iemand: „Leve de koningin", en een oorverdovend hoerageroep volgde. De man die het Wilhelmus aanhief, into neerde aanzienlijk te hoog, maar zijn initiatief werd niettemin met bruisend enthousiasme overgenomen. Die 1200 Nederlanders te Brussel zongen hun volkslied als zij wellicht nog nooit in hun leven hadden gedaan. Na de lunch, die de Belgische rege ring op het weelderige kasteel van Gaas- beelc aan koningin Juliana, koning Bou- dewijn en prinses Beatrix had aange boden, ging de tocht verder naar Ander- lecht, waar bij het imposante Erasmus huis de heer Jozef Bracops, burgemees ter, en de heer Daniël van Damme, conservator, stonden aangetreden om de hoge gasten te verwelkomen. In dit juweel van een huis moet de grote Desiderius destijds ongeveer een half jaar hebben gewoond. Het werd in 1515 gebouwd en in 1932 gerestaureerd. Het vorstelijk gezelschap liet er zich uit voerig voorlichten en het genoot onge twijfeld van de rust, die uitstraalde van deze enclave van stilte in het druk ke gewoel van de stad. „Heerlijk dat U hier bent" Drie Nederlandse nonnetjes en zes Nederlandse meisjes uit Brabant en Limburg verbraken het protocol na bij het Erasmushuis. Met grote bos sen witte anjers wachtten ze konin gin en prinses op. „We vinden het zo heerlijk dat u hier bent", zei een der nonnetjes, terwijl ze de uitgesto ken hand van de vorstin maar niet los wilde laten. Des avonds bood de koningin een ga ladiner aan op de Nederlandse ambas sade. Al was de omgeving daar onge twijfeld minder pompeus dan die in Het bezoek van koningin Juliana en prinses Beatrix aan de Neder landse gemeenschap in Brussel ken merkte zich door drukte én onge dwongenheid, zoals deze foto laat zien. In het midden ziet men de koningin. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 2 juni Wanneer een dienstplichtige, die zich op gewetens bezwaren beroept om vrijstelling van mi litaire dienst te krijgen, voor de tweede maal voor de commissie van onderzoek moet verschijnen, is het gebruikelijk dat aan dat herhaald onderzoek twee leden deelnemen, die niet bij het eerste on derzoek waren betrokken. Het is echter niet noodzakelijk, dat de voorzitter van de commissie wordt vervangen. De prac- tijk heeft aangetoond, dat er geen gevaar is voor de objectiviteit van het onder zoek, aldus minister Visser in antwoord op vragen van het Tweede Kamerlid Lankhorst (PSP) De bewindsman kan die objectiviteit ook in de praktijk aantonen. Juist in het geval, dat de heer Lankhorst als voor beeld had aangehaald werd het beroep op gewetensbezwaren in eerste instantie afgewezen maar na herhaald onderzoek erkend. Ir. Visser voegt aan zijn verklaring nog toe dat bij zulk een herhaald on derzoek niet wordt nagegaan of de aan vankelijke beslissing terecht is genomen, maar of er nieuwe motieven zijn om aan het verzoek van de dienstplichtige te voldoen. Naar aanleiding van enkele praktijkgevallen over vrijstelling op grond van persoonlijke onmisbaarheid zegt de minister, dat een algemene regel niet is te geven maar dat elke aanvraag afzonderlijk en aan de hand van alle bijzonderheden wordt beoordeeld. Vra gen hierover waren gesteld door het Eerste Kamerlid Reijers (CHU). de troonzaal van het paleis, het werd niettemin een flonkerend festijn. Het menu dat werd geserveerd was, al thans wat de gerechten betreft meer op het Nederlandse afgestemd. Ziehier: kreeft, schildpadsoep, gebraden runder haas, voorjaarsgroenten, hazelnotenijs, aardbeien. Maar de wijnen moesten natuurlijk wel van over de landsgren zen komen: „Champagne Noët Dom Perignon 1947", „Corton Charlemagne 1956", en „Grand Vin de Léoville Las- cases 1934". Prijswinnaar op concert De dag werd besloten met een gala concert in het Palais des Beaux Arts. Daar trad op de Amerikaanse pianist Malcolm Frager, die vorige week tot winnaar van het Concours Reine Eli sabeth 1960 was uitgeroepen. De ko ninklijke bezoekers betraden pas na de pauze de concertzaal; koningin Elisa beth zelve leidde hen naar de loge. Het publiek brak los in een geestdriftig applaus, waarvoor onze vorstin met een gracieus hoofdnijgen dankte. Daar na verscheen de pianist op het podium samen met de dirigent Franz André en even later weerklonken de zoete to nen van Mozart's pianoconcert in D grote terts. Frager solieerde voorts in het eerste pianoconcert van Prokofieff. Men kon waarnemen hoe koningin Elisabeth enige toelichting op het mu zikale gebeuren gaf aan koningin Ju liana. Een feestelijk slotakkoord altezamen van een bijzonder feestelijk bezoek aan de Belgische hoofdstad. Vandaag brach ten koningin en prinses nog een bezoek aan Luik. In de loop van de middag zijn zij naar Nederland teruggekeerd. EINDHOVEN, 1 juni Vanmiddag om half zes is in de Willemstraat te Eindhoven de negen tien-jarige wiel- rijdster E. Kemps uit Eindhoven aange reden door een vrachtauto. Het meisje was op slag dood. DE LIER, 1 juni Vanmiddag is op de Burgemeester Crezeelaan een tach tigjarige man, de heer A. Herbert uit deze plaats verongelukt. Bij het over steken werd hij aangereden door een militaire auto. UTRECHT, 1 juni Op de provin ciale weg tussen IJsselstein en Ben schop is vanmiddag een tweejarig jongetje, G. A. de H. uit Benschop, door een personenauto aangereden en gedood. De noordelijke kant van de weg is ter plaatse afgebroken, zodat de rij baan is versmald. Het kind stak plotse ling de weg over en de bestuurder van de auto, een chirurg te IJsselstein, kon het niet meer ontwijken. BRUSSEL, 2 juni De N.V. Samen werkende Electriciteits-Produktiebe- drijven de S.E.P. heeft contact opgenomen met de Euratom-commissie voor een nader onderzoek naar de mo gelijkheden voor de bouw van een kernenergiecentrale in Nederland met zoveel mogelijk inschakeling van de Nederlandse industrie. Dit heeft een woordvoerder van de Euratomcommis- sie in Brussel medegedeeld. „Daar het scheppen van de voor waarden, die nodig zijn voor de snelle totstandkoming en groei van de kern energie-industrie in de gemeenschap één der voornaamste taken is van Eu ratom", aldus de woordvoerder, „be staat er alle aanleiding om te verwach ten, dat een vruchtbare samenwer king ook tussen S.E.P. en Euratom tot stand kan komen, indien blijkt, dat de mogelijkheden, die de S.E.P. nu laat onderzoeken, kans van slagen bieden". UTRECHT, 1 juni Prins Bernhard is vanmiddag in het Academisch Zieken huis bezocht door zijn moeder, prinses Armgard en door prinses Margriet die nog niet eerder was geweest. (Advertentie) (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG, 1 juni De selectie van degenen die een eindexamen mid delbare school hebben gedaan om na te gaan wie in aanmerking komt op rijkskosten te studeren is een van de moeilijkste taken van de minister van O., K. en W. Mr. Cals heeft dit in de Tweede Kamer uiteengezet tijdens het debat over zijn tweede nota inzake de voorzieningen voor studenten. Daarbij werd de kwestie van de toelagen uit voerig besproken. De bewindsman dacht, dat hij er zonder oppositie op dit onderdeel van zijn beleid zou af komen, omdat er algemene waarde ring bleek voor de nota, ook bjj de P.v.d.A. Maar op het allerlaatste ogen blik kwam dr. Tans (P.v.d.A.) nog met een motie, waarin een poging werd ge daan om het hele selectiebeleid op zijn kop te zetten. De motie vroeg een wettelijke regeling ter bevordering van Advertentie) (Van onze kunstredactie) ROTTERDAM, 1 juni „In het af gelopen seizoen zijn er talrijke toneel voorstellingen gegeven van grote kwa liteit. Dit neemt niet weg, dat het toe kennen van de Louis d'Or dit jaar een bijzondere moeilijke taak was." Aldus het juryrapport, dat door mevr. Fie Carelsen werd voorgelezen tijdens een bijeenkomst in de Rotterdamse Schouw burg vanmiddag, na afloop van de jaarvergadering der Vereniging van Schouburg- en Concertgebouwdirec ties in Nederland. Alvorens de namen van de onderscheiden actrices en ac teurs bekend te maken, wees mevr (Advertentie) ...alleen om de geur al! (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 2 juni Vijfenveertig procent van de manschappen, die bin nenkort naar Nieuw-Guinea zullen ver trekken, heeft zich vrijwillig aangemeld. Hiervan komt vijftien procent van de drie infantcriebataljons, die enige tijd geleden werden opgeheven om daaruit het Nieuw-Guineadetachement te vor men. De manschappen die verplicht zullen gaan (55 procent) behoren tot de lichtingsploegen van augustus, oktober en december 1959 van het 14e, 15e en 46e bataljon infanterie. De percentages hebben betrekking op de voorlopige (2/3) sterkte van het detachement. La ter zal dit op totale sterkte worden ge bracht met militairen van de lichtings ploegen 1960. In tegenstelling tot de manschappen gaan de meeste officieren en onder-of ficieren vrijwillig naar Nieuw-Guinea. Het detachement, waarvan kolonel Eek hout de commandant is geworden, zal onder het bevel komen te staan van de commandant zeemacht. De militairen die deel uit gaan maken van het de tachement zullen in de loop van deze maand worden ondergebracht in de Saxen Weimar Kazerne te Arnhem. In deze kazerne heeft tot voor kort het 14e Bataljon Infanterie gezeten. Tegen het einde van deze week zal kolonel W. D. H. Eekhout, onder wiens bevel de troepen in Nieuw-Guinea zul len staan, per vliegtuig naar Biak ver trekken. Hij zal daar, bijgestaan door een kleine staf, voorbereidingen treffen voor de ontvangst van de troepen. CANBERRA, 2 juni (Reuter) De Australische waarnemende minister van Buitenlandse Zaken, sir Garfield Bar- wick, heeft in antwoord op een vraag in het huis van volksvertegenwoordigers gezegd dat Australië Indonesië heeft meegedeeld dat de gewone faciliteiten die Australië het Nederlandse vlieg kampschip „Karei Doorman" biedt, niet worden gegeven als een speciale gunst voor Nederland of een onvriendschappe lijke daad jegens Indonesië. Australie's politiek jegens Indonesië is ongewijzigd, zei hij. De „Karei Door man" wordt tussen 11 en 15 juli te Fre- mantle verwacht op zijn reis naar Nieuw-Guinea. Carelsen er nog met nadruk op, dat er bij de uitreiking van de Bouwmees termedailles geen sprake is van het toekennen van een eerste, tweede of derde prijs. Het gaat alleen om het erkennen van een aantal zeer bijzon dere creaties in een hoofdrol en om bijzondere prestaties in een andere rol dan een hoofdrol. Paul Steenbergen ontving de Louis d'Or opnieuw. Hij werd voorgedragen omdat de jury, die bestaat uit mevr. Fie Carelsen, Cor van der Lugt Mel- sert en prof. F. W. S. van Thienen, de grootste bewondering heeft voor de wijze waarop Paul Steenbergen de vier zo uiteenlopende figuren op het toneei heeft gezet ais „De generaal" in het to neelspel „De Dolleman" van Anouilh, als „Ljeonid Garew" in „De Kersen tuin" van Tsjechow en in een dubbel rol Napoleon en Lodewijk XVIII in „De honderd dagen" van Jean Anouilh. Wat de Theo d'Or betreft, waren de moeilijkheden nogal groot. Juist om de waarde van de toekenning te handhaven, heeft de jury gemeend voor te moeten stellen de Theo d'Or dit jaar niet uit te reiken. De gelegenheid tot het spelen van een groter aantal hoofdrollen van zeer bijzonder kaliber heeft door de keuze van de stukken ditmaal niet bestaan. De keuze voor de toekenning van de zilveren Bouwmeesterpenning viel dit jaar op de actrice Andrea Domburg en de acteur Guus Hermus voor hun beider creatie „Twee op de wip" van William Gibson. De bronzen penning voor een andere rol dan een hoofdrol was voor Henny Orri voor haar verras sende creatie in „Verleden zomer" van Tennessee Williams. Eli Blom ontving een bronzen penning voor zijn rol van „Wibel" in „Tanchelijn" van Harry Mulisch. Burgemeester Van Walsum reikte de penningen uit. Tenslotte werd bekend gemaakt, dat de Vereniging van Schouwburg, en Concertgebouwdirecties in Nederland een nieuwe prijs heeft ingesteld voor hem of haar, die zich onbaatzuchtig en met inzet van de hele persoon op uitzonderlijke wijze verdienstelijk heeft gemaakt voor het theater in de ruimste zin van het woord. De in vorm nader te bepalen prijs werd voor het eerst, symbolisch althans, uitgereikt aan de heer J. M. Coffeng, secretaris-conser vator van het Toneelmuseum* te Am sterdam. gelijke ontwikkelingskansen bij het hoger onderwijs. Daarbij zou aan ie dereen onder voor allen geldende toe latingseisen het recht moeten worden gegeven op een vergoeding van studie kosten. De hoogte van die vergoeding zou afhankelijk dienen te zijn van de draagkracht van de ouders of de be trokken student zelf. De minister moest de motie afwij zen. Hij zei dat gelijke studiekansen voor allen precies dat is wat hij na streeft. maar dat hij ook de verant woording draagt voor het toekennen van studiebeurzen en renteloze voor schotten, waarvoor het rijk veie mil joenen uitgeeft, miljoenen die vanzelf sprekend een bepaalde begrotingspost niet mogen overschrijden. Mr. Cals zei, dat het niet eenvoudig is de juiste nor men te vinden om te bepalen wie wel en wie niet voor een toelage in aan merking komt. De beoordeling is al lang geen kwestie meer van alleen maar eindexamencijfers. Het gaat, zo als ook dr. Tans blijkens zijn toelich ting beoogt, om eigenschappen als doorzettingsvermogen, belangstelling, concentratievermogen, in een woord om karakter. Aan het oordeel van de rector van de school wordt daarom veel waarde gehecht. De motie lijkt een slag in de lucht. Dr. Tans had de onhandigheid niet in te gaan op een voorstel van Kamervoor zitter dr. Kortenhorst de motie aan te houden tot in de Kamer niet alleen en kele onderwijsspecialisten aanwezig waren, b.v. bij de komende begrotings behandeling. Bovendien zou dan minis ter Cals het socialistisch voorstel nog eens terdege hebben kunnen onderzoe ken. Nu moest het met een forse veeg van de tafel worden gewerkt. Dr. Kor tenhorst hamerde de behandeling na het afwijzend antwoord in dupliek af. Over drie weken eerst zal er over ge stemd kunnen worden. Vierkant tegen De motie geeft uiting aan het so cialistisch verlangen om toch iets verder te komen op de weg naar het beruchte „studieloon". Dr. Tans was de enige, die nog aarzelde in een afwijzing daarvan. Hij zei, dat als er maar geen ongelijkheid van inko mens in de samenleving bestond, stu dieloon nog zo gek niet zou zijn. Alle andere fracties echter waren er vierkant tegen. Wel werd erop gewe zen, dat er nog zeer weinig kinderen uit eenvoudige gezinnen studeren. Niet meer dan tien procent. De studenten komen voor vijftig procent uit de ho gere en voor veertig procent uit de middenklasse. Afgezien yan de eis van rechtvaardigheid is het ook een prak tische kwestie. In de nota van de mi nister wordt vooropgesteld, dat ons land een steeds groter aantal acade- Advertentie Zittend links Andrea Domburg en rechts Henny Orri. Staand v.l.n.r. Paul Steenbergen, burgemeester Van Walsum, Eli Blom en Guus Hermus. Zij laten elkaar de zojuist uitgereikte Bouwmeester-prijzen zien. mici nodig heeft. De heer Laan, din namens de K.V.P. het woord voerde, somde alle argumenten tegen het sti*- dieloon op. Hij ziet er duidelijk een overgang in van het gezag van de ouders naar dat van de overheid. Bovendien zou de selectie, die nu al zo'n delicate zaak is, dan nog meer kans lopen zich op de behoefte te gaan richten. Daar komt nog bij, dat studieloon de on rechtvaardigheid zou introduceren van een onnodige beloning voor degenen die financieel onafhankelijk zijn. Ook de heren Kieft (AR), prof. Diepenhorst (CH) en mevr. Kuiper-Struijk (VVD) verklaarden zich vierkant tegen. )e minister kon niet voldoen aan het verlangen van de heer Laan om een subsidie te geven aan gezinnen die de inkomsten moeten missen voor een stu derend kind. „Dat zou een studieloon in het kwadraat zijn," aldus mr. Cals. De heer Laan wees erop, dat belastingaftrek voor deze gezinnen geen tegemoetko ming vormt. Grotere studietoelage? Minister Cals deelde nog het volgen de mede: 1). De mogelijkheid om in verband met de huurverhoging het maximum bedrag voor de studietoelage van f 2400.. iets te verhogen, zal met de minister van Financiën worden be sproken. 2). De kwestie van fiscale gevolgen van een studiebeurs, waardoor somt iemand meer aan belasting moet gaan betalen dan zijn kind aan studietoelage heeft ontvangen, zal eveneens met mr. Zijlstra worden opgenomen. 3). Van de aanvragen om een studie toelage wordt tegenwoordig ongeveer tachtig procent toegestaan. 4). Het omzetten van renteloze voor schotten in studiebeurzen is voor een goed deel reeds voltooid. Het percen tage voorschotten is gedaald van 95 tot 50 procent. 5). De minister wil de studietoelage niet gaan gebruiken als dwangmiddel om iemand te bewegen aan een be paalde universiteit te gaan studeren, zoals prof. Diepenhorst had voorge steld. 6). Voor huisvesting van studenten organisaties kan de regering geen sub sidie geven. Mr. Cals raadde de stu denten aan om zich te blijven wenden tot particulieren. (Van onze Haagse redacteur) DEN HAAG, 1 juni Met ingang van 1 juli a.s. zal als vertegenwoordiger van de minister van Sociale Zaken en Volks gezondheid bij de permanente Neder landse delegatie bij de E.E.G. en Eura tom optreden mr. J. A. U. M. van Gre venstein, thans directeur van de Neder landse Emigratiedienst. Mr. van Gre venstein wordt de vierde ministeriële vertegenwoordiger bij genoemde delega tie: er zijn reeds vertegenwoordigers van de ministers van Landbouw, van Verkeer en Waterstaat en van Finan ciën. De delegatie staat onder leiding van dr. J. Linthorst Homan. Mr. Van Grevenstein is sinds de op richting, zeven jaar geleden, directeur van de Emigratiedienst. Hij is tevens plaatsvervangend regeringscommissa ris voor de Emigratie. Zijn werk in Den Haag komt voorlopig in handen van drs D. H. Hofmeijer, adjunct-directeur van de Emigratiedienst. HARSKAMP, 2 juni Bij graafwerk zaamheden ten behoeve van de aanleg van een waterleiding Harskamp-Otter- loo is men op oorlogstuig gestuit. De mijnopruimingsdienst is ingeschakeld en deze gaat nu met een mijndetector de rest van het traject, waarlangs de sleuf moet worden gegraven, afzoeken. Er zijn tot nu tot reeds 79 mortiergra naten, een pantsergranaat, enkel» handgranaten, alsmede ontstekingspijp jes en dozen munitie opgegraven. In 1945 zijn op deze plaats drie kinderen verongelukt doordat achtergebleven explosieven tot ontploffing kwamen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 3