VAKANTIE IN STAD EN STREEK
De mensen zeggen wel „Beslist geen H.1N.
Maar Haarlem-Noord werd van dorpsschone een
stadse mevrouw met veel allure
Aantrekkelijk samenspel van wijken
met een exclusief Kleverpark
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
Jong Nederland" volgende
week naar Heemstede
n
t
NAAIMACHINES
SLEUTEL WEG?
Manifestatie van vele katholieke
jongeren op Mariënheuvel
Tocht naar Passie
spelen in Tegelen
ZATERDAG 18 JUNI 1960
PAGINA 3
e
Üe
;sC
Haarlem-Noord is een ongenuanceerd aardrijkskundig begrip
voor een groot stuk Haarlem, ten noorden van de spoorbaan
en zeer verscheiden van aard en aanleg. De buitenstaander
denkt aan een buurt, een wijk desnoods, en hij weet niet, dat een
derde van Haarlems bevolking daar zijn huiselijke haard heeft.
■Jaren lang heeft Noord in de overige stad de last der minderwaar
digheid moeten dragen, een verdrietige erfenis, die nog niet opge
teerd is, getuige bij voorbeeld de vaak gesignaleerde opmerking in
Advertenties betreffende koop of ruil van huizen: „Beslist geen
H.N.".
Juist in dat „H.N." willen wij met u, naar verkiezen, een wandel-
°f fietstocht maken. Bent u doorgewinterde Haarlemmer, die de
tdjftig is gepasseerd, dan kunt u ons misschien meer vertellen dah
u. Want de ouderen zullen zich nog de tijd herinneren, dat het
ten noorden van het station met Haarlem was gedaan.
Tot aan de einder uitgestrekt lag daar het bescheiden, innig-
Mndelijke dorpje Schoten met zijn eigen mensen, zijn eigen karakter
eh zijn eigen politiek.
Toen de voor die tijd grote stad Haarlem rond de eeuwwisseling
op dat gebied huizen begon te bouwen, betekende dat het begin van
het einde van het oude Schoten. Even ten noorden van het station
werden liefdeloos honderden huizen neergezet in grauwe, zeker
geen fleurige straten. De namen van de toen actuele boeren-helden
uit Zuid-Afrika moesten glans geven aan een buurt, waarin Haarlem
kennelijk zijn „overtollig volk" wilde wegstoppen.
Maar goed, het nieuwe Schoten was er, het oude beleefde zijn
dorpse neergang, welke in de twintiger jaren zou leiden tot totale
annexatie door Haarlem. Van het oude landelijke plaatsje is niet
veel meer over. De landerijen van weleer staan nu druk bebouwd,
benauwd soms en met steedse allures. Een enkele boerderij, een paar
oude huizen, het nu tot politiepost ingerichte gemeentehuis aan de
Rijksstraatweg (op de hoek van de Raadhuisstraat), het nóg oudere
raadhuis aan de Vergier deweg, de pastorie van pastoor Van Eeden
en het kerkhofje naast diens kerk bewaren nog de herinnering aan
het dorpje van weleer, dat in de naam Oud-Schoten voor het
complex van buurten benoorden de Jan Gijzenvaart voor het
nageslacht behouden blijft.
Ga
Met een zucht
en een
vloek
„DE SLEUTELSPECIALIST"
Vondelkwarfier
Heilige huisjes
Kleverpark
v. DUIVENBODEN
Zelf ontdekken
Katholieke Reisvereniging
Wethouder Wildt Meyboom
Vespers in Bioemendaal
F N ft F I grote houtstraat i8i
c,e>'
Wie een tocht door Haarlem-noord wil maken, doet het beste eerst een
trip te maken langs de gordel rond het noordelijk stadsdeel: Prinsen Bol
werk - Spaarndamseweg - Vondelweg - Delftlaan - Kleverparkweg -
Brederodestraat - Verspronckweg - Staten Bolwerk Kennemerplein. Het
eerste deel levert een boeiend schouwspel langs het Spaarne, waar het
water breeduit zich tegen de walkanten neervlijt. De jeugd aast met veel
spanning op een grote vis en aan de overkant spelen de kranen hun gigan
tisch spel. Wie de bedrijvigheid schuwt en volmaakte rust zoekt, doet er
beter aan op zondagochtend te gaan wandelen of fietsen. Ook hij zal ge
troffen worden door het imponerende beeld, dat het Spaarne daartoe te
bieden heeft.
Reeds met deze beperkte kennis
krijgt u bij een tocht door Haar-
lem-Noord de indruk, dat Haar-
8tfh destijds op de hoogte van het
Oiv, een rian,e facade heeft opgericht
Jh de noordelijke schande te verber-
for-'i Vanaf het Kennemerplein in oos-
K|Uke richting het Prinsen-Bolwerk af
gaande. ziet u ter linkerzijde h.et brede
osschage aan de zuidelijke waterkant
"an de Kloppersingei.
even het pad op, tegenover het
dp cYJ? ^a,n de Jansweg, en staande aan
ïicht 6 t u rust en een fraai uit-
Overi,0p.de patrimonium-huizen aan de
ttipf .sterk-daterende woningen
achtp^eS ?ljna landelüke aard. Links,
restaurant, de verwilderde
«sten van het vroegere Joodse kerkhof
Maar laten we niet beginnen rWJi
Bni zÜPaden te treden. Het Prin^n-
oolwerk is voor ons het begin van de
R»e?e gordel, die rond het noordelijk
einj deeI gespannen ligt. Want aan het
Vrn, voert de tocht naar links, de
ouwenhekbrug over, langs het Spaar-
W ke?enerrukkelÜke gang over de blau-
industrfe voert'3t.SpaarndamS'eweg. De
ert hier de boventoon.
reneaan°dlantische natuur, die de kra-
et vuursn=?yer"wal in beweging ziet,
sers vannv ende werk van de las-
ratelena ,de. verte schouwt of het
Stork L? k hoort bij Figee en
Van de Arrhg'agnag van het Lied
Iheer aarNu,? e Pro=«u'st denkt
meer aan de man, die in het zweet
iÏÏ-3'!18 een belegd stuk brood
verdient
Beiden doen er daarom beter aan ook
de zondagochtend een tocht te ma-
Het werk ligt stil, de kranen
fikken de wolken stuk. Aan de water-
he 1 z.itten de vissers, zwijgende man-
'h nii die af en toe omzien, of hun vrouw
net gras in slaap is gevallen.
Na een paar honderd meter, wan
neer het bruggetje van de Hol-
hon, an(' Nautic met een zucht is ge-
li»» 11 en de vloek u bijna in de mond
Zon' zellt de verrassing aan de hori-
Ne. V. tegemoet. Ver weg op de Mooie
er»., "aneren de ranke boten, de zeilen
opgestoken. En intussen bent u
eo,
Oh
'Ihet
merkt van de rommelige, maar ge-
<Jie £e Spaarndamseweg overgestapt op
tl aeurige schoongeveegde Vondelweg.
de h? even door de ramen kijken van
bi0pY"*en ter linkerzijde, maar ver-
hoin boeit u méér het kleine stuk
«taa6 aftdr dat ons zó dicht op de
wi1°F 8ebleven is. De koeien kijken
'elaar wat verbaasd aan en wil-
^abij het Mendelcollege, aan de
fl)er.zijde van de Delft, zijn even
JP-aie als kostbare flats verrezen
te aan dit stukje geïsoleerd Haar
lem een bijzondere sfeer geven.
1
Een van de attracties van de Noorderhout is de kinderboerderij, waar de jeugd de
dieren met de grootste vriendschap kan bénaderen.
len soms bij wijze van folklore
een flinke loei weggeven.
Let terwijl op de bromfietsen, die
door de bocht scheuren. Komt u er
zonder kleerscheuren af, vergeet dan
niet de boerderij aan het eind van de
Vondelweg. Een oord om in de nabij
heid daarvan te rusten.
Misschien gunt u zich daarna nog
even de tijd om rechts de Vergierde-
weg in te slaan, waar de stilte op de
gemeentelijke begraafplaats voelbaar
is. Daartegenover de dodenakker, mo-
Advertentie
LANGE VEERSTRAAT 19 TEL 11493
dern-vriendelijk aangelegd, van Katho
liek Haarlem. De wind, die met ge
mak zijn sprong over de Slaperdijk
neemt, blaast in de zomer de hitte koel,
in de winter de kou tot ijs. En er is
nog steeds geen kapel.
Het is verleidelijk de dijk op te klom
men voor een trip naar Spaarndam.
Dat bewaar u maar tot volgende week.
Ukunt nu beter het Vondelkwartier
inschieten. Kijk daar wat rondt
zie, hoe een vooroorlogse archi
tectuur soms met veel, soms helemaal
zonder fantasie ee nweb van straten
heeft gesponnen. De nieuwbouw van de
laatste vier jaar geeft staaltjes van ga
ve bouwkunst te zien naast afgrijselijke
kazernewoningen.
Daar tussenin hebben twee even
heilige als apostoische vuurvreters hun
stand gevonden: Petrus en Paulus,
gegev...
dure als voorbeeldige kerk. Loop er
binnen, en bel, wat ons betreft, aan
bij de pastorie, als de kerk gesloten
is. (Voor de liturgisten: de zondagse
hoogmis begint om tien uur). Wandel
ook rond de kerk en steek daarna,
langs de monumentale toren via het
voorplein de Rijksstraatweg over om
de gordel op de Delftlaan weer op
te nemen.
Daar op de uiterste punt, waar de ge
meente nog op een paar vierkante me
ter balanceert, is het een rompslomp
van breken en bouwen. Laat de rommel
voor wat ze is en geniet liever van de
wilde groenstrook, die Haarlem aan de
overkant van de Delft scheidt van Bloe-
mendaal. Het stinkt er vaak, ronduit
geschreven, maar draai u om en houdt
uw neus uit de wind. Dan ervaart u
meteen, hoe vriendelijk ook de volks
woningbouw kan zijn. Daar ligt aan uw
linkerhand Delftwijk, Op bepaalde pun
ten nog in opbouw, grotendeels toch
voltooid.
Neem er de tijd voor om daar rond te
dwalen en te zien hoe mooi en lelijk el
kaar tenslotte kunnen verdragen. Een
buurt vol beweging, waarboven de felle
toren van de rechtlijnige Gereformeer
de kerk als een strenge vinger Gods
ten hemel wijst.
mm
Wandelend of fietsend over de
breeduitgemeten Generaal
Spoorlaan komt u vanzelf op de
Jan Gijzenvaart terecht, waar u een
merkwaardig blok met tientallen heilige
huisjes treft achter de kerk van Onze L
Lieve Vrouw van Zeven Smarten en
Sint Bavo. Daar heeft ieder huisje bin
nen zijn kruisje en buiten zijn heilige
in woord en beeld.
Heel de litanie van Alle Heiligen
is afgewerkt: kerkleraren, belijders,
maagden en martelaren. Veeleer
waant ge u in het land van Felix Tim
mermans, als ge u de Jan Gijzenvaart
als de Netke wilt voorstellen. Maar
duik er niet in, want u komt er
om met Timmermans te schrijven
met een stinkende donder uit.
U kunt de vaart ook gewoon overste
ken: via de officiële brug, waar het
boeiende oorlogsmonument staat van
Theo van Rhijn of via het houten brug
getje, meer naar de Delft. Aan het laat
ste geven wij de voorkeur, om zo gauw
mogelijk tot in het hart van de Noorder
hout door te dringen met zijn speelwei
den en droompaadjes, zijn pergola,
waar in de zomeravond de lievenden
gestoord worden door brutale jongetjes
met even brutale radiootjes, met zijn
kostelijke kinderboerderij op het erf
van de ons zo dierbare Zwitserse boer
derij. Daaromtrent vindt ge Haarlem-
Noord op zijn mooist. Duizenden pel
grimeren daar bovendien naar Koning
Voetbal. Via de Planetenlaan met aan
de ene zijde deels zelfverzekerde heren
huizen deel vervelende flatwoningen,
aan de andere zijde de maagdelijke Lu-
cia-school, de stoere Führopschool en
het blokkendoosachtig Marnixlyceum
komt u vanzelf in het nog lang niet vol
tooide Sinnevelt, een rustige, welgeda
ne wijk, waar in tegenstelling tot Delft-
wijk de mensen schijnen te fluisteren.
Aan de zuidzijde het bejaardencentrum
„Delftweide", weelderig gedompeld in
de zon.
Wtf hebben intussen de Delft al te
veel rechts laten liggen. Keren wij op
het goede pad terug om meer dan ge
wone aandacht te besteden aan het
„ferme jongens, stoere knapen-lyceum"
dat, toegewijd aan de Augustijner mon
nik Mendel, een imposant stuk archi
tectonisch prosa is: mannelijk en vol
levensmoed. Het domineert op gelukki
ge wijze in een duur wijkje, waarvan
de straatnamen zelfs door een politie
agent niet onthouden kunnen worden.
U hebt intussen gemerkt, dat u aan
de overzijde van de Delft bent terecht
gekomen. Loop, als u graag wilt, het
tunneltje door naar Bioemendaal. Het
is leuk, maar kom direct terug, want
als u de kippenbrug genomen hebt,
kunt u voor hetzelfde geld in de contrei
en van de Heussensstraat van een rus
tiek oord genieten, waar de molen niet
verdrongen is en de volkstuintjes aan
de omgeving een heel eigen sfeer ge
ven.
Met een sneltreinvaart nemen we
tenslotte vanaf de Delftlaan de
Kleverparkweg met zijn toch
niet zo heel mooie HTS, de Brederode
straat en de Verspronckweg, om via
het Staten Bolwerk de gordel op het
Kennemerplein weer vast te gespen.
In die gordel hebben wjj dus ook
het Kleverpark gesloten, misschien
tot ongenoegen van zijn bewoners. Zij
achten zich meestal geen Haarlem-
Noord. Zij zijn het Kleverpark. niets
meer, maar ook niets minder. Dat wil
zeggen: de Klevrparkers staan geheel
op zich zelf. Zijvormen een eigen ge
meenschap, waarvan u de sfeer direct
proeft als u maar een kwartier door
de straten dwaalt.
Rond de franciscaner H. Hart-kerk
(met zijn aparte Antonius-kapel) groe
pen in een wjjde cirkel de huizen. Mooi
zijn ze die huizen meestal niet,
maar het kleurt daar allemaal zo goed.
Wjj kennen in Haarlem geen wijk, waar
(Advertentie)
aluminium
faloezieën
De beste service bij
Gert Oude Gracht 108 - 110 - Haarlem
Telefoon 17165
forensen de sfeer zo merkwaardig Haar
lems hebben gemaakt.
In het Kleverpark, aan de Klever
laan, treft u de stadskweektuin, waar u
een hele midag voor moet uittrekken.
Een prachtige collectie in. en uitheem
se planten en bloemen brengt de lief
hebber in verrukking. Misschien treft
u de heer Dorrestejjn. Hij weet alles
en daarvan moet u profiteren.
Dat was dan Haarlem-Noord, inclu
sief het Kleverpark. Een groot ge
bied met zijn vele buurten. Wij
hebben niet eens verteld van de Indische,
Vogelen, en Rivierenbuurt met hun po
pulaire straten, van de Bomen- en Ster
renbuurt met hun ambtelijke inslag.
Van de Cronjéstraat, die zich in voort
durende vernieuwingsdrift aan de
grauwheid van 1900 heeft ontrukt. Van
de kerken, die her en der door veie ge
zindten zjjn neergezet: de breed in de
schouders gebouwde Liduinakerk, de
wat weggedoken kerk van de H.H. Eli
sabeth en Barbara aan de Paul Kruger-
straat. de kloeke Sionskerk in de Ekster
straat en de zware Immanuël-kerk aan
de Van Egmondtstraat.
Wij hebben gezwegen over de royale
algemene begraafplaats langs de Scho-
terweg en het echt-roomse kerkhof aan
het Soendaplein.
Maar u moet ook zelf op ontdekkings
tocht gaan. Misschien, dat u zich dan
niet meer rekent tot degenen, die zeg
gen; „Ik, naar Haarlem-Noord? Nooit!
Het is tijd genoeg, als ik er begTaven
word!"
Wanneer morgen de koffie op
tafel komt, gaat dte feest-
klok voor ons vaders lui
den. Dan komt de stoet de huiska
mer binnen om de man te huldi
gen, die dag in dag uit zich in het
zweet zijns aanschijns uitslooft om
zoveel monden, die van zichzelf in
cluis, open te houden. Een stoet
van huldigende gezinsleden, alle
maal met een presentje: de een
met een sigaartje, de ander met
een pakje tabak, nummer drie met
een doos sigaretten, de volgende
met een rokertje enzovoort. Ja,
daar zitten ze dan, de vaders. Ik
ken er, die er heel plechtig voor
gaan zitten. Zich bewust van hun
macht en majesteit. Met voldoe
ning overzien zij het legertje on
derhorigen, dat zich rond hun zetel
geschaard heeft. Op zo'n moment
voelen zij zich de gelukkigste man
nen ter wereld, zij verstaan de
kunst vertederd te zijn en met een
vaderlijk woord, dat hun per tradi
tie wordt ingegeven, de patriarcha
le aureool rond de kruin op te
poetsen.
Er zijn er ook, die geen raad we
ten met zichelf. Nu ja, ze accepte
ren van harte dat rokertje, maar zij
begrijpen er niets van. Ze zitten te
kijken, lachen een beetje, maken
een grapje, dat nergens op slaat en
weten niet, hoe gauw ze moeten
zeggen, dat ze nog wat te doen heb
ben. Zij vinden het allemaal wel
leuk, juist zij, maar er is iets in
hen, dat verzet pleegt, zo'n piep
stemmetje, dat alsmaar fluistert:
„dat is niks voor jou". Voor hen
heeft de Vaderdag een sfeer van
onbehagen, niet om hat vader
schap zelf als wel om de luister
die hem wordt toebedacht.
Beide soorten vaders zien mij
even lief. De man, die zich op zijn
gemak laat feliciteren, is overtuigd
van zijn deugden. De ander is zich
bewust van zijn ondeugden. De eer
ste weet, dat hij het als vader goed
doet, hoewel hij als mens wel eens
faalt. Zijn tegenhanger veronder
stelt, dat hij het als mens niet zo
slecht doet, maar als vader feilen
heeft. Beiden hebben recht van
spreken en beiden zullen zij een
instemmend knikje krijgen van een
of andere kerkvader.
Maar intussen blijft de vraag,
waarom de vader zo'n hele lange
dag en juist de zondag, moet wor
den toebedeeld. Ik pleeg altijd die
dag met heel veel argwaan door te
brengen. Want wat gaat er in die
kopjes om? Ik heb altijd het bange
vermoeden, dat hun bruine ogen
tintelen van de pret. Niet die pret
terwille van het feest, maar dat kin
derlijk pleizier, omdat ze je door
hebben. Hijt lijkt wel, of ze uitge
kookt die dag bewaren om te laten
zien, dat je feitelijk ook maar een
kind bent, gewoon net als zij. En
dat je nu ook wat krijgt, omdat je
zo zoet bent. Je mag je dan ver
zetten. Ze lachen om je. Geef je
voor die ene dag dan maar gewon
nen. Er helpt toch geen lieve va
dertje aan. Want dat ben jezelf.
Het feest van morgen brengt mij
automatisch op een onder
werp, dat mij aan het hart
gaat. Het zal er tenminste
wel van komen, dat er bui-
is een grote plaats ingeruimd voor
sport en spel. Vooral op het platteland
trekt deze vorm van jeugdbeweging
bijzonder veel jongeren aan. De groei
van Jong Nederland is vorig jaar dui
delijk gebleken, toen aan de hand van
cijfers kon worden aangetoond, dat de
uitbreiding van het ledental van de Ka
tholieke Jeugdbeweging geheel voor
rekening van Jong Nederland kwam.
Het weekeindkamp in Heemstede zal
door jongens van twaalf tot zeventien
jaar worden bijgewoond. Zij komen
o.a. uit Alkmaar, Amsterdam, Haar
lem. Hilversum, Waardlan .De Goom
en Lutjebroek. Op de avond van de
eerste dag wordt een uitgebreid cir
cusprogramma gepresenteerd. De vol
gende dag wordt ingezet met een plech
tige H. Mis, die wordt opgedragen door
de diocesaan aalmoezenier H. G. Tuin
en waarbij de jongens de in het Neder
lands vertaalde psalmen van Gélinau
zullen zingen. Het overige deel van de
zondag wordt besteed aan sportwedstrij
den op het sportveld van het seminarie
„Hageveld".
HAARLEM, 18 juni De afdeling
Haarlem van de Katholieke Reisver
eniging organiseert op zondag 3 juli
een touringcarreis naar de Passiespe
len in Tegelen. Het bestuur is erin ge
slaagd om een reeks uitstekende eerste
rang-plaatsen in het openluchttheater
in Tegelen te reserveren, zodat de reis
genoten ervan verzekerd kunnen zijn,
dat zij de voorstelling zeer goed kun
nen volgen. Bovendien heeft men een
gezellige gelegenheid gevonden, waar
men gezamenlijk het diner kan ge-
bruiken.
BLOEMENDAAL, 17 juni Wethou-
der Wildt Meyboom zal maandag zijn
spreekuur niet van negen tot tien uur
houden, maar van vier tot viif uur in
de middag.
HAARLEM, 18 juni De vespers
van de 2de zondag na Pinksteren wor
den door de interparochiële Schola
Cantorurn zondag 19 juni gezongen om
half vijf m de kerk van de H. Drievul
digheid te Bioemendaal.
HAARLEM, .18 juni Jong Neder
land, een facet van de Katholieke
Jeugdbeweging in het bisdom Haar
lem, houdt zaterdag 25 en zondag 26
juni een grootse manifestatie in Heem
stede. Uit alle hoeken van het bisdom
zullen tweehonderd en vijftig jongens
naar het landgoed „Mariënheuvel" van
de zusters Augustinessen komen, waar
zü in dat weekeinde hun tenten zullen
opslaan. De manifestatie vindt plaats
onder de titel „Jongens Schouw 1960".
Met een veelzijdig programma zullen
de jongens het werk van hun jeugdbe
weging demonstreren. Zij hebben een
eircusprogramma samengesteld, een
handenarbeidtentoonstelling en een
sportwedstrijdprogram.
Jong Nederland is de onlangs inge
voerde bënaming van het jongensgilde,
dat in het Haarlemse diocees ruim tien
jaar werkzaam is geweest. De nieuwe
naam werd aangenomen, toen het jon
gensgilde een fusie aanging met de
jeugdbeweging Jong Nederland, welke
in het zuiden van het land een groot
aantal leden telt. In deze nieuwe vorm
ten op straat een belletje
klinkt. Dan wordt het heel stil in
de kamer. De jeugd staat op en kijkt
vragend,zeg maar gerust: smekend.
De ijsman komt aan. Langzaam
rijdt hij de laan af. Minstens tien
keer heeft hij stil moeten houden
om een stel dubbeltjes-kinderen
aan een ijsco te helpen.
Maar de liefde voor de ijscoman
is bij ons een beetje bekoeld. Met
uitzondering van een enkele colle
ga, is hij louter de distribuant van
de fabriek geworden. Iedereen kan
nu ijsman zijn. Het is geen vak
meer. Vroeger pakte hij een beker
tje, de grootte in verhouding met
de prijs, en als een ijselijk artiest le
verde hij al smerend en vullend een
gaaf stukje werk af. Een echt ijsje.
Met zijn nikkelen troffel bouwde
hij op een klein oppervlak een ruig
ijsbergje. Soms werkte hij met
verschillende kleuren en al combi
nerend, nu eens zo, dan weer zo,
maar nooit hetzelfde, wist hij de
smaak en de spanning bij de lik-
lustigen op te voeren.
Dat is nu niet meer. De ijsman
grijpt in zijn bak. Pakt een stuk
„koud", dat in papier verpakt is,
en gaat door. Ergens in de stad
loopt nog wel een Italiaan, die de
kleurige traditie volhoudt en an
ders moet u ergens binnen gaan
om een bekertje-met-kop te be
machtigen. IJsco-man keer alsje
blieft tot je oude stiel terug,
laat ons weer likken en
geen ijs-bijten. Dat
is voor ons een
eerste ver-ijste
om in de zomer
gelukkig te leven.
(Advertentie)
VERKOOP VAN ALLE MERKEN
DUS RUIME KEUZE
tnULL TEL. 14444
