KAB ontvouwt program
voor nabije toekomst
De (roei)botenbouwer van
De tegenpool van reder Verolme
w
k
D
WERKNEMERS verwerven
woningen in eigendom
Beijnes gaat over tot bouw
van stalen motorkruisers
MAURITS ERNST LEOPOLD BARON VAN WASSENA ER
D
D
commentaar
Een religieuze
boodschap
Kardinaal Alfrink
naar Niime^en
—PROGRAMMATISCH WERKEN—
Initiatief van kath. werkgevers
in Roosendaal vindt navolging
Staatssecretaris
biedt eerste
sleutel aan
Eigen type weekendboot ontworpen
NilLMÊJ
Pater Stein O.F.M.
overleden
i 61
KerJ:
JeUwe P.v.d.A.-voor
zitter wordt in
Ah ïtiaart gekozen
INTERUNIE'
Inwijding van
Centraal Laboratorium
Zeemacht personeel
pleit voor eerdere
salarisverhoging
Prijzen van Pascal
Schmeitsstiehting
Bekend jurist en lec
tor in kerkelijk recht
ZATERDAG 18 JUNI 1960
PAGINA 5
St
:.h.;
-op;
BESCHERMING
TEGEN GELD
ONTWAARDING
Kleuter verdronken
Bedevaart H. Hart
Soekarno benoemt nog
22 parlementsleden
Bescherm Uw gezin,
verzeker Uw leven
:d
voor V
rkU fll',
w V
-
R.
and.
itsSi
KI et leven van Christus op aarde
V was de persoonlijke zelfopen-
re^ baring van God aan de we-
Vi«. 1 dp vervulling van hppl dp voor-
el
l. -lll-lVMlimf VCLli l 11- W «C
'Oing daarop in het Oude Testa-
bh f Met andere woorden: God
de mens een religieuze bood-
fi ?P- Dat is het wezen van het
k ''stendom. Dat zal altijd de kern
(,.®®ten blijven van de christelijke
l^rkondiging. In de aard van deze
°dschap en de wijze, waarop zij in
g verschillende tijdperken van de
le ;s.cbiedenis het best kan worden be-
zullen de mensen van alle
u aatsen en tijden zich steeds heb-
(jjy1 te verdiepen. Van de Kerk eist
e 1 een voortdurende zelfcontrole,
g op-haar-hoede-zijn voor een mo-
l'bke verabsolutering van wat het
f^enlijke van haar geloofsbezit niet
Va?-. doch slechts tijdgebonden op-
Ongen en verschijnselen zijn. On-
leirt S de zekerheid van goddelijke
ta ï*n6 is dit geen gemakkelijke
e De vanzelfsprekend geboden
se ?d voor de toevertrouwde
Uvvige waarheden kan haar licht
tetoe brengen te veel op die leiding
liikVvrtrouwen en *e weinig ..mense-
activiteit te ontplooien, waar-
J zij als „medewerkster Gods" uit-
iJkkelijk geroepen is. Met de tijd
egaan onderzoek alles en be-
Vnu<t het ware is daarvoor eerste
v °rwaarde. Het grote belang hier-
n treedt vooral aan de dag, wan-
of r men bedenkt, dat de Kerk naast
tpi-er: 3uist ten 8ev°lge van haar
t ''gieuze boodschap óók een taak
Vun 0ver bet leven op aarde te ver
so» heeft. Dat dit een groot en
liet aanPass'ngsverm°gen vraagt
Wel voor de hand.
et
geic-A,
j. v*;
ineK 'On,
i/
g6drof. K. Rahner formuleert deze
sjtpchte aldus: „De invloedrijke po
le^ van de Kerk in het openbaar
en haar betekenis voor de ge-
aj 'edenis, zoals deze ongeveer van-
ia-ren 1000-1500 in het Westen
«Do en waren, en waaraan wij
j^vntaan het succes van de Kerk af-
con dat ahes was niet alleen de
Cfete belichaming van wat de
]e krachtens haar bovennatuurlijk
b, en en zending is en blijven moet,
V;,|,ar ook het resultaat van een toe-
t0 .hg en tijdelijk samenspel van his-
'sche omstandigheden. Zo is het
V,a °°k heel goed mogelijk, dat,
jj, nneer deze omstandigheden ko-
api1 te vervallen, de Kerk op een
Üan r? wÜze een factor in het open-
*°ri« ieven za* zÜn en dat haar his-
fle». S e betekenis anders wordt, zon
de T?at daardoor aan het wezen van
^erk afbreuk wordt gedaan."
I |e middeleeuwse opvatting over
•1^ cultuurleven, het samengaan
a Kerk en wereld is voorbij. Daar-
ap twijfelt niemand. De vraag mag
"er met recht en reden gesteld
Waï a' of de Kerk zich van alles,
fpl, aarmee samenhangt, heeft los-
naar een-
ed«'
pe huidige 6? Guwse 1
beid en rjprh^ens streeft
lisrne. naf u e ook naar universa-
de helo r- betehent, dat hij zich over
*aal nip., ln van het leven voor to-
die in p,r°blemen gesteld ziet,
Li i verleden onbekend waren,
v J het zoeken naar het juiste ant-
C d daarop kan men derhalve bij
V1, verleden ook niet te rade gaan.
v°dat het bewustleven in onze tijd,
t„®er dan ooit, een geweldig avon-
g br is. Men constateert dat in het
tpa°t zowel als in het klein, op alle
gjrielnen- 'n de wereldpolitiek even
Vpnd als in het dagelijkse gezinsle-
gp^at Kan de Kerk daartoe bijdra-
fieeV. °ahner zegt: „Het christendom
1 door de tijden heen en bij tal
v°!keren stand gehouden en zó
Universaliteit als wereldomvat-
Appj® godsdienst reeds bewezen. Het
er alle schijn van, dat het nu
de 'n de concrete fysionomie van
•leu ,,ereld nog universeler zal wor-
t>at
*c'hieri za' dan vooral moeten gè-
ï'n» n door een grondige bezin-
v0p het wezen van zijn zending:
Oort,e^h°ndigen van „de" religieuze
bipjj^hap. Omdat het lot van de
^^.siaat of valt met zijn gods-
'ijk die boodschap zo zuiver moge-
°h»>f kunnen brengen heeft Paus
p°bcnbes XXIII een hervormings-
%iC)' 'G uitgeschreven. Is dat geen
bewijs, dat de Kerk zelf, bij
fcej- Ue van haar hoogste gezagsdra-
Aü' e^ent, dat haar traditionele
Nt aat" geen geschikt uitgangs-
baalTleer 's voor een vruchtbare
^atio,?ring van de moderne proble-
i ?brt Dit feit wordt algemeen er-
jjtpv.;,Maar ook voor de Kerk zal het
Jiijgp nioeilijk zijn de juiste beslis-
h te nemen. Wij geloven echter
ujpJj dat het resultaat des te be-
dpv nder zal zijn naar mate wij
*1 ö^er mee-leven met haar zorgen
?1zpi °blemen. Het zijn immers de
1 b ri groeiende bewustwording
e leken ten aanzien van hun
in de Kerk kan en moet hierbij
^He®5°te rol spelen. Van het Con-
t b\Va dan ook zeker, dunkt ons,
b't-p a°ht kunnen worden een .-o-
pfiQ^benheid van de bestuurders te-
J) bp Gr de bestuurden, vastgelegd
q'bg PaHngen, die de universele zen-
lt>fKVa-h de Kerk in hoge mate ten
"Uilen komen. De vraag is
.^h,; of wij innerlijk daarop vol-
?'lpJe
Co,
zullen komen. De vraag is
JJ-jOp., of wij innerlijk daarop vol-
^3pvfe zijn voorbereid. Omdat dit
,a!le omstandigheden onveran-
blijfthet wezen van de zen-
p an de Kerk is het verkondigen
N. eh religieuze boodschap.
^a^0tj^®KDAM, 18 juni In een ver-
Van het partijbestuur van de
va &n cie Arbeid is gisteren ten aan-
v de vervulling van het voorzit-
0 ebtair besl°ten, dat volgens de regle-
u Ivvpp? Procedure op het eerstvolgen-
V Za] 'kse congres, dat in -maart
ti°0lzitteWoraen gehouden, een nieuwe
Zftl worden gekozen. Tot dat
here ullen de drie ondervoorzitters,
jM. ir- H. Vos, C. Kleijwegt en G.
tr® de ^uÜgers, in onderling over-
H. Aamheden regelen, waarbij
i«Svmet de leiding van dit pre-
18 belast.
(Advertentie)
fi
Vraag Uw bank
of commissionair
-*
NIJMEGEN. 16 juni Vrijdag 8 juli
a.s. zal Z.Em. Kardinaal Alfrink een
bezoek brengen aan de Nijmeegse Uni
versiteit en de jnwiiding verrichten van
het dezer dagen voltooide Centraal La
boratorium van de Faculteit der Wis-
en Natuurkunde.
De Senaat der Universiteit houdt
des namiddags te 4 uur een acade
mische zitting ter huldiging van de
kardinaal-aartsbisschop, die van 1945
tot 1951 tot zijn leden heeft behoord
en die bij deze gelegenheid tot de
universitaire gemeenschap zal spre
ken.
Prol. Dr. A. G. M. van Melsen. voor
zitter van de Faculteit der Wis- en Na
tuurkunde, zal in deze zitting een voor
dracht houden over de verhouding van
geloof en wetenschap in onze tijd.
(Van een medewerker)
e verbondsraadsvergaderinger
van de K.A.B. ontlenen hun bete
kenis in toenemende mate aan het
openingswoord van de voorzitter en de
daarop als regel aansluitende gedachten-
wisselingen. Wel heel in het bjjzdnder
mag dit gezegd worden van het woord,
dat de heer Middelhuis j.l. maandag in
Utrecht heeft gesproken. Aan het eind
van zijn lange, gedegen, toespraak,
karakteriseerde hjj deze zelf als volgt:
„Dit openingswoord lijkt misschien wel
iets op een vrjj lange verkenning van
ons vaderhuis pa een bezichtiging van
het werkterrein in de omgeving. Ter
wijl het vele werk buitenshuis onver
minderd zal worden voorgezet, wacht
ons nu een restauratie en vernieuwing
van dat vaderhuis". Hiermee gaf hij
reeds aan, dat zijn rede in twee hoofdde
len uiteen viel, n.l. een beschouwing
over de taak, die de beweging nu heeft
in samenwerking met anderen en een
taak, die zij naar binnen gericht op niet
al te lange termijn zal hebben te ver
vullen.
Een nadere analisering van deze re
devoering deed ons echter een verde
ling in vier punten constateren. En het
lijkt dienstig, aan elk van deze vier pun
ten in de komende tijd aandacht te
schenken. Het opbergen van zulk een
rede in de archieven zou een slechte
dienst zijn aan allefl die zich ervoor in
teresseren. Bovendien moet worden voor
komen dat belangrijke beslissingen, zo-
ROOSENDAAL, 17 juni Staatsse
cretaris drs. W.Schmeltzer droeg van
middag in de nog wat kale Begonia
straat een fleurige ruiker aan voor de
aanstaande echtgenote van de heer J.
Vos aan wie hU de sleutel kwam
brengen van zjjn eigen huis, het eerste
van een complex van 52, dat gebouwd
Is op initiatief van de katholieke werk
geversvereniging in de kring Roosen
daal.
Dit is het eerste woningbouwproject
waartoe een groep werkgevers de stoot
heeft gegeven; inmiddels heeft het ini
tiatief al In vijf plaatsen in Brabant
en Limburg navolging gevonden, o.a.
in Venlo en omgeving, waar ruim 30C
woningen op stapel staan. De Roosen-
daalse huizen onder architectuur
van A. Mens gebouwd door H. Hazen
berg en Zn. te Vught meten 358 en
303 m3.
De werknemers hebben deze wo
ningen in eigendom kunnen verwer
ven dank zjj een hypotheek an
nex levensverzekering ter grootte
van 90 pet. van de koopsom, die
na aftrek van de rfjksbjjdrage resp.
op 14.000 en 11.000 kwam. Weke
lijks betalen de kopers gedurende 30
jaar 18 of 15. De 10 pet. die de
kopers zelf moesten betalen is in
sommige gevallen door de werkgever
renteloos voorgeschoten. Van dit be
drag wordt dan ieder jaar een tien
de deel kwijtgescholden. Alleen bjj
opzegging van de dienstbetrekking
moet het nog resterende worden af
gelost.
Enkele andere bedrijven volgden een
systeem waarbij een lening van 1200
werd «verstrekt waarover de werkne
mer jaarlijks 4 pet. rente, maar geen
aflossing betaalt en de werkgever jaar
lijks 50 van het bedrag kwjjt scheldt.
Ook hier moet het nog openstaande
het veriaten
worden terugbetaald bij
van de dienstbetrekking.
Toen het plan geïntroduceerd werd,
waren alle 52 huizen voorlopig ver
kocht, maar de vermindering van de
premie leidde er toe dat de helft van
de aspirant-kopers zich terugtrok. De
huizen zijn toen door de deelnemende
bedrijven ovrgenomen. Intussen zijn
weer gegadigden en verschillende be
drijven willen hen alsnog de kans ge
ven om eigenaar te worden.
Het Roosendaalse project heeft ook
geleid tot de benoeming van een
AKWV-studiecommissie „Eigen Wo
ning", waar twee leden van de woning
bouwcommissie kring Roosendaal, res
pectievelijk voorzitter en secretaris
van zijn. De staatssecretaris juichte de
Roosendaalse bezitsvorming van harte
toe, vooral waar hij ze zag als een be
gin van een ontwikkeling. Ook de bur
gemeester van Roosendaal, de heer
Godwaldt, uitte zich enthousiast te
meer omdat hij het feit, dat één derde
van de 9.000 Roosendaalse woningen
bezit van de gemeente is, een inaange-
name situatie vindt.
BERKEL, 18 juni Bfj het spelen
langs de waterkant in Berkel en Rode-
rijs is gisteravond het twee-en-een-half-
jarige dochtertje van de familie Van
der Ree verdronken. De andere daar
spelende kinderen alarmeerden de
ouders, doch konden de juiste plaats
niet, meer aanwijzen. Na een kwartier
werd het kind opgedregd.
AMSTERDAM, 18 juni De negen
tiende Nederlandse bedevaart naar de
verschijningsplaats van het H. Hart, Pa-
ray-le-Monial, niet ver van Lyon, zal
dit jaar vertrekken op 16 augustus. Ze
duurt zeven dagen. Van Paray-le-Mo-
nial uit wordt Ars bezocht, het heilig
dom van de pastoor van Ars. De te
rugweg gaat via Bourgondië langs de
geboorteplaats van de H. Jeanne
d'Arc over Echternach naar Neder
land. Geestelijk leider is pater René
Molenkamp s.s.c.c. Programma's zijn
verkrijgbaar op het adres, Seminarie-
weg 26, Ginniken, post Bavel.
Naast de gelede trams, die bij Beijnes
in Beverwijk voor de gemeente Am
sterdam in aanbouw zijn (links op de
foto), is de seriebouw begonnen van
Waterland-kruisers, rartfze vaartuigen
met weekend-accommodatie.
VLISSINGEN, 17 juni Het hoofd
bestuur van de militaire belangenver
eniging van beroepsschepelingen bij de
zeemacht, heeft in telegrammen aan de
voorzitter van de Tweede Kamer en
aan de minster voor Defensie gepleit
voor een vroegere datum van inwer
kingtreding van de in de defensienota
aangekondigde salarisverbeteringen. De
datum die in de nota wordt genoemd
wordt is 1 januari 1961. De telegram
men werden verstuurd uit de algemene
vergadering van deze vereniging, die
te Vlissingen werd gehouden.
UTRECHT, 18 juni Op de landdag
voor kerkkoordirecteuren 3 juli te
Utrecht, waarover reeds eerder is be
richt, zal de uitslag van de prijsvraag
1950-60 van de Pascal-Schmeitsstichting
een onderdeel van de St. Gregorius-
vereniging worden bekend gemaakt.
Tevens zal mededeling worden gedaan
van de opdrachten van en uitzendingen
door de K.R.O. op voordracht van de
prijsvraagjury n.a.v. de binnengeko
men composities. Er waren twee aan
moedigingsprijzen uitgeloofd voor jon
ge componisten onder de 35 jaar. Over
de deelname aan de prijsvraag was de
jury zeer voldaan: 75 werken werden in
gezonden door 11 jonge componisten.
DJAKARTA, 18 juni (Reuter, A.F.P.)
President Soekarno heeft gisteren
nog 22 leden van het nieuwe Indonesi
sche parlement benoemd, aldus meldt
Antara. Het parlement telt nu 283 leden,
den.
De 22 nieuwe leden omvatten zes
tien vertegenwoordigers van verschil
lende godsdienstige groepen, drie af
gevaardigden van jeugdgroeperingen,
twee vrouwen en een vakbondsiid.
Volgens Antara zal het nieuwe parle
ment op 25 juni op plechtige wjjze door
president Soekarno worden geïnstal
leerd.
BEVERWIJK, 18 juni Sinds 122 jaar
kan men de naam van de Koninklijke
Befjnes N.V. tegenkomen op spoorweg-
rijtuigen en trams. Deze enkele jaren
geleden van Haarlem naar Beverwijk
overgeplaatste industrie hield zich al
leen bezig met het maken van rollend
materieel voor het vervoer. Maar sinds
gisteren, toen in de haven van Bever
wijk een nieuwe verschijning op hel
water, gedoopt werd, is de Kon. Beij
nes ook de maker van elegante motor
kruisers, de Waterland-kruiser, ontwor
pen en geheel gebouwd in deze Indus
trie.
Een nieuw type populaire motorkrui
ser voor het watertoerisme, een fraaie
boot, die zowel de caravan op het wa
ter wil zijn als het zomerhuisje op dit
water voor degenen, die de drukke we
gen willen ontvluchten om de rust van
het watertoerisme te zoeken.
Dit vaartuig van moderne allure werd
bij Beijnes onder leiding van hoofdinge
nieur C. J. F. Bekkers ontworpen na
overleg met de heer S. Joosten uit Am
sterdam, voorzitter van de HISWA, die
naar de wegen zocht om watersport
en watertoerisme in ons overbevolkt
land meer te propageren. De Water
land-kruiser is geschikt als weekend
verblijf, is 7,65 m. lang, 2,65 m. breed
en heeft een diepgang van 0,60 m. Het
vaartuig is zeer comfortabel ingericht.
Om een zo goedkoop mogelijke mo
torkruiser te bouwen is Beijnes tot se
riebouw overgegaan. Dit gebeurt
op spectaculaire wijze, gheei industri
eel. De gehele boot wordt in de fabriek
gebouwd, tot in alle onderdelen en van
daar naar de haven van Beverwijk ver
sleept, waar de tewaterlating plaats
heeft.
Voor de Waterland-kruiser bestaat
(Advertentie)
een eeuvy levensverzekering
grote belangstelling, ook in het buiten
land. Beijnes heeft plannen voor de
bouw van een iets groter type Water
land-kruiser voor Amerika. Het is voor
alsnog niet de bedoeling de produktie
van rollend materieel in te krimpen
of af te voeren, wel ziet men goede per
spectieven in de ontwikkeling van de
serie-bouw van Waterland - kruisers,
zeilmotorboten en andere vaartuigen.
WEERT, 17 juni (KNP) Gisteren
is te Progresso in Brazilië overleden
pater P. Stein O.F.M. (84 jaar) een
broer van de een paar jaar geleden
overleden directeur van de Vatikaanse
sterrenwacht, en een belangrijke figuur
in de orde, zowel voor de provincie van
de Nederlandse Minderbroeders als
voor de Franciscaanse missie in Bra
zilië.
Pater P. Stein werd op 16 februari
1876 te Grave geboren. Hfj trad 3 ok
tober 1893 in de Orde van de Minder
broeders. Na zjjn priesterwijding in
1900 studeerde hij in Rome kerkelijk
recht en was daarna tot 1916 lector
in het kerkelijk recht en moraal te
Maastricht en Weert.
Van 1916 tot 1919 was hij provinciaal
van de Nederlandse provincie der Min
derbroeders, daarna custos en weder
om lector in kerkelijk recht, tot hij in
het kapittel van 1922 werd benoemd tot
overste van het commissariaat der Ne
derlandse minderbroeders in Brazilië.
Na het kapittel van 1934 kwam hij te
rug naar Nederland waar hij tot defini-
tor was benoemd van de Nederlandse
provincie.
Hij was tevens prefect van de studie.
Als jurist genoot hij grote bekendheid
'vooral door zijn werk ..Tertius Ordo
Franciscanus", een rechtskundige stu
die over het wezen en de privileges
van de Franciscaanse Derde Orde. In
september 1937 ging pater Stein weder
om naar Brazilië, waar hij tot 1946
overste was van het commissariaat.
Daarna is hij nog enige tijd lector
geweest in het kerkelijk recht in ver
scheidene plaatsen van Brazilië.
I
(Van een onzer verslaggevers)
e vergelijking dringt zich onweer
staanbaar op. Aan de Brabantse
kant v; n de Bergse Maas: Heus-
den, waarvan machtige torenkranen
het silhouet bepalen, sinds Verolme in
1954 de oude werf van De Haan en
Oerlemans onder zijn banier bracht.
Aan de zijde van de rustieke Bommeler-
waard: het dorpje Nederhemert, schuil
gaande onder dicht geboomte. In Heus-
den glijden tegenwoordig schepen van
20.000 ton het water in, langer dan de
Maas ter plaatse vroeger breed was.
In Nederhemert is onlangs de produktie
begonnen van roeibootjes met eenmexi-
mum lengte van 5 meter. Een een
voudige boerenzoon uit Flakkee zou la
ter aan de top komen van een bedrijf,
dat zjjn vangarmen naar alle richtin
gen uitstrekt en ook Heusden stevig
houdt omklemd. Het constructiewerk-
plaatsje in Nederhemert wordt even
eens geleid door een boer, maar dan
een, wiens voorgeslacht een indrukwek
kend aantal kwartieren heeft verza
meld: Maurits Ernst Leopold baron
van Wassenaer, erfgenaam van de ti
tel Heer van Nederhemert en telg van
een geslacht dat tot de oudste adel van
ons land behoort.
Het kantoor van het miniatuurbedrijf
je is een vertrek van een oude hofste
de. Tegen een der wanden een prachti
ge kussenkast, in een hoek een arsenaal
jachtgeweren, boven de deur een cru
cifix. Maurits baron van Wsssenaer is
een jonge blonde man van even dertig,
nonchalant gekleed en vriendelijk in zijn
optreden. Er kwamen, toen wij net
binnen waren, twee klanten aan, die
een boot bestelden. „Het spijt me he
ren," zei de baron joviaal maar be
slist, „al zouden jullie tweemaal zoveel
betalen, vóór augustus kan ik ze nijt
leveren." Waarna nog een gezellig ge
sprek volgde zonder dat de baron een
poging deed om de order te behouden.
Gebrek aan zakelijkheid? „Ach, nu kun
nen we de zaak nog met ons tweeën lei
den, de boekhouder en ik. Het moet al
lemaal niet te groot worden, dat is be
slist niet de bedoeling. Wel wi ik pro
beren met de produktie enigszins de
vraag bi) te houden, maar ons indus-
trietje moet een overzichtelijk geheel
blijven."
e uitbreidingsmogelijkheden zijn
trouwens maar beperkt. Immers,
de vader van Maurits mag zich
dan rechtens Heer van Nederhemert
noemen en eigenaar zijn van de meeste
grond, dat verandert niets aan het feit
dat het gemeentebestuur van Kerk-
wuk, tot welks territoir Nederhemert
behoort, alle zeggenschap heeft over de
bestemming van de terreinen. En dit ge
meentebestuur staat niet toe, dat er aan
de wagensehuur, waarin nu 14 man ge
middeld 4 bootjes per dag produceren,
iets wordt gebouwd, dat aan de oor
spronkelijke agrarische bestemming van
de schuur vreemd zou zjjn. Niet dat de
heer Van Wassenaei dit nu zo bijzon
der betreurt. Het produktieproees vindt
binnen de ruimte van de boerenloods
precies voldoende armslag, en buiten is
een overvloed van gelegenheid om de
gemeniede bootjes te drogen, maar vol
gend jaar wil hij beginnen met de ver
vaardiging van kleine kruisertjes,
„volkskrulsers", zoals hij ze zelf noemt,
die tussen de 4 en de 5 mille zullen
moeten opbrengen. Dat is namelijk de
enige uitbreiding, die hij op het oog
heeft; ze valt nog binnen de perken
van de gewenste overzichtelijkheid,
maar niettemin zaj hiervoor ergens in
Nederhemert ruimte geschapen moeten
worden.
Maurits baron van Wassenaer is zjjn
geboortegrond trouw gebleven. Tweehon
derd meter van zjjn werkplaats staan
nog de resten van het voorvaderlijk kas
teel, waarin hjj als kleine jongen ge
woond heeft. Het is namelijk pas sinds
de oorlog een ruïne. De gehele inboedel,
die volgens een taxatie van vóór 1940
een waarde vertegenwoordigde van
400.000,- nu minstens anderhalf mil
joen is door oorlogshandelingen ver
loren gegaan. Het rijk heeft een schade-
uitkering van 12.000,- gedaan, het
hoogst mogelijke bedrag ln zulke geval
lenDe heer van Nederhemert heeft
zjjn geteisterd landschap daarop maar
aan de staat verkocht, die het 't vorig
jaar tot natuurreservaat bestempelde.
Het kasteel is volgens deskundigen nog
heel goed te restaureren, maar natuur
lijk zal gebrek aan geld wel weer de
oorzaak zijn, dat daar de eerstkomende
tijd niets van kan komen. Voorlopig
blijft de burcht van Nederhemert dus
een trotse ruïne. Alleen de zwanen heb
ben zich niet uit de slotgracht laten
verdrijven.
Toen wij de baron vroegefï, hoe hij
zo op de gedachte was gekomei,
om roeiboten op stapel te zetten,
begon hij te lachen. „Mijn vrouw wordl
altijd een beetje boos als ik het vertel,"
zo zei hij, „maar eigenlijk is het bij
haar begonnen." Het bleek dan, dal
zijn echtgenote een jaar geleden haai
roeibootje vermiste en om haar terwil-
le te zijn had hij in zijn constructie
werkplaats, die hij en een compagnon in
een naamloze vennootschap hadden on
dergebracht, zelf een nieuw vaartuigji
gebouwd. Het was blijkbaar een noga
goed uitgevallen exemplaar, want an
deren vroegen hem, waarom hp niei
meer van die scheepjes op stapel zet
te. Aanvankelijk zag de baron hier wei
nig in, maar een later ingesteld onder
zoek bracht hem aan het licht, dat ei
behoefte bestond aan goedkope roei
bootjes met een lange levensduur. Er:
zo besloot hij vorig jaar om met een
bescheiden produktie te starten, die
hem evengoed in de winter al een voor
raad opleverde van 500 stuks in lengten
van 3 tot 5 meter. De prijzen kon hij
tot enkele honderden guldens beper
ken. Maar toen zijn bedrijf enige be
kendheid kreeg, nog aanmerkelijk ge
stimuleerd door de HISWA in Amster
dam, was hjj in enkele weken geheel
uitverkocht. Nu is de vraag al groter
geworden dan het aanbod, maar Mau
rits baron van Wassenaer laat zich
door de drukte geen ogenblik opzwe
pen. „Weer een, die afzegt, omdat-ie
niet tot augustus kan wachten," con
stateert hij lakoniek en lachend werpt
hij het briefje in de prullenmand. „Men
heer, ik heb intressen in u afbetaling"
schrijft een andere klant. Het is inder
daad de gemakkelijke financieringsmo-
geljjkheid, die de stalen bootjes van de
baron bi) een breed publiek populair
kan maken. „Steeds meer mensen zul
len het water opzoeken, wanneer ze
merken, dat bos, duin en strand over-
Van het Nederhemertse kasteel, eens het ouderlijk huis van de baren, is slechts
een ruine over sinds het oorlogsgeweld er over heen trok.
vol zijn met toeristen," meent de
scheepsbouwer van Nederhemert.
Daarnaast heeft hij nog zijn boerenbe
drijf, dat hij uitoefent op ruim 100 hec
tare van ztin vader gepacht land. Hij
heeft een sterke mechanisatie inge
voerd omdat hem anders geen tijd zou
overschieten voor de botenbouw. Zes
tig stuks vee grazen op 40 hectare gras,
en verder levert het land hem bieten,
kool en andere groenten. Had Maurits
baron van Wassenaer als directeur van
zijn werfje te klagen over de eperkte
uitbreidingsmogelijkheden maar wie
in Nederhemert had kunnen denken,
dat zich in dit hoekje van de Bomme-
lerwaard ooit een industrie zou vesti
gen met werknemers tot zelfs uit Oss,
echte pendelaars dus? ook als boer
voelt hij de moeilijkheden die aan het
gemengd bedrijf verbonden zijn. De op
brengsten zijn onredelijk laag in ver
houding tot de investeringen en de ar
beid, zo meent hij.
Door de botenfabricage is het be
drijf van de ondernemende ba
ron overigens nog gemengder
geworden. Iets van de energie, die in
Heusden ontplooid wordt, schant ook
in hem te zijn gevaren, en al is het in
dustrialisatieklimaat van Nederhemert
dan niet bepaald gunstig, de Bergse
Maas blijkt inspirerend genoeg te kun
nen werken. Heusden had tenslotte ook
nooit kunnen dromen, dat het nog eens
schepen van 20.000 ton aan de rivier zou
toevertrouwen.
wel op het gebied van de sociaal-eco
nomische taakvervulling als ten aanzien
van andere hierna te noemen punten,
uitsluitend het geestelijk bezit zouden
zijn van een aantal topfiguren uit de
Nederlandse sociale organisaties.
De vier punten, die wij boven bedoel
den, zouden we respectievelijk willen
noemen:
1. Taakanalyse van de vakbeweging op
het gebied van de huidige sociaal-
economische pobme kelatri
economische problematiek.
2. De noodzaak van samenwerking met
andere groepen van de bevolking,
waarbij we moeten onderscheiden de
samenwerking met de werkgevers, de
samenwerking met andere niet-ka-
tholieke groepen en de samenwer
king met andere katholieke groepen.
3. Een nadere beschouwing van de hui
dige verschijningsvorm van de K.A.B.
4. Structuurproblemen.
Men begrijpt dat het onmogelijk Is
om in één beschouwing iets substan-
iteels over deze vier punten te zggen.e
tieels over deze vier punten te zeggen.
Vandaar dat wjj ons voorstellen hier in
de toekomst op terug te komen.
Voor vandaag zouden we ons willen
beperken tot de huidige taak van
de vakbeweging zoals die door de
heer Middelhuis werd samengevat.
Men hoort nogal eens verkondigen, dat,
nu door de vakbeweging langzamer
hand zoveel is bereikt, het weinig zin
meer heeft om zulk een dure vakbewe
ging in stand te houden met een waar
achtig niet geringe conributiebijdrage.
En onder de werknemers zjjn er dan
ook velen, die om deze reden ofwel niet
toetreden tot de vakbeweging, ofwel hun
lidmaatschap beëindigen. Het zjjn door
gaans dus de mensen, wier vrjjwel uit
sluitende belangstelling uitgaat naar de
vraag, wat zjj aan het eind van de week
of de maand voor loon ontvangen en
zich hoogstens nog interesseren voor de
vraag, wat zij voor dit loon kunnen ko
pen. Z,e denken er niet aan, dat onze
maatschappij in een voortdurende ont
wikkeling is en dat dus ook een regel
matige bezinning moet plaatsvinden op
een bijhouden van deze ontwikkeling. On
der welk bijhouden wordt verstaan in
materieel opzicht; een regelmatig aan
deel in eventueel stijgende welvaart; in
geestelijk opzicht: een groei in ver
standelijk inzicht en verantwoordelijk
heid. Ook daarom was de rede van de
heer Middelhuis zo belangrijk, omdat
hU deze keer uitvoerig is ingegaan op
die vormende taak van de beweging
naar binnen. Maar daarop komen we
later nog wel terug.
Zich de vraag stellende, of de vakbe
weging nog een taak heeft, of er nog
punten zijn, waarvoor het de moeite
waard is om te strijden, constateerde
de K.A.B.-voorzitter, dat er, ondanks te
genwerkende krachten, de laatste tiid
op het gebied van koopkrachtige loonstij
ging heel wat is gebeurd, maar dat men
niet voorbij moet zien aan oude wen
sen, die nog niet vervuld zjjn en nieu
we wensen, die een bestudering op kor
te termijn over-waard zjjn.
e noemen hier een aantal pun
ten op. Ondanks de vrij sterk ge
stegen lonen is er nog een met
onbelangrijke groep, die door welke oor
zaak dan ook achterblijft. Opnieuw klonk
het pleidooi om voor deze mensen met
een wettelijk geregeld minimum-loon te
komen. Dat het hier geen makkelnke
materie betreft (een onderwerp zelfs,
waaraan grote gevaren zjjn verbonden
van loon-minimalisering ook als daartoe
geen concrete aanleiding is) behoeft wel
geen betoog. We zijn het er inmiddls
mee eens, dat deze zaak met kracht
wordt ter hand genomen.
Een van de meest opmerkelijke punten,
die de heer Middelhuis stelde, was de
aankondiging, dat de drie vakcentrales,
dus N.V.V., C.N.V. en K.A.B., gedrieën
bezig zijn een methode voor loonbereke-
ning en loonmethodiek te ontwerpen,
waarbij niet, zoals thans, van onderlin
ge tegenstellingen zal worden gespro
ken. De inzet van de vrijere loonpoli
tiek is nu nog geremd door het feit, dat
het N.V.V, zich daarvan een principieel
tegenstander heeft verklaard en heeft
getoond. Deze houding is zonder twijfel
mede ingegeven door de politieke situa
tie in ons land. Dat men een herhaling
van deze ongewenste situatie zal trach
ten te voorkomen, is zonder meer duide
lijk. Van betekenis is het hierbij, dat
de heer Middelhuis, ongeacht de tegen
stand van het N.V.V. onverminderd aan
de eis naar grotere vrijheid is blijven
vasthouden. We weten het niet zeker,
maar het wil ons voorkomen, dat dit
niet zo maar een slag in de lucht was,
maar een weloverwogen uitspraak na
intern overleg. Dit spreekt duidelijker
nog, wanneer we verband leggen tussen
deze uitspraak en de verlangens, die de
verbondsvoorzitter formuleerde ten aan
zien van de bezitsvorming. Weliswaar
trad hij hiermee in polemiek met het
Centraal Sociaal Werkgeversverbond en
wees hij bezitsvorming alleen door spa
ren van de hand. Hij eiste n.l. ook be
zitsvorming door delen in de winst.
Daarbjj wees hjj op het feit, dat er jaar
lijks in ons land rond 2 miljard nieuw
industrieel bezit wordt gevormd, dat in
handen blijft van een betrekkelijk klei
ne groep.
De médedeling dat het Wetenschappe
lijk Adviesbureau v. d. K.A.B. reeds een
tweede rapport klaar heeft, nu handelend
over de praktijk van het beleggins-
fonds, houdt hier ongetwijfeld nauw ver
band mee.
Het pleidooi voor grotere vrijheid ln
het sociaal-economisch gebeuren voerde
als vanzelf ook tot de kwestie van de
medezeggenschap. Het is goed. dat in
het verdere betoog op de belangrijke
taak van de Ontwikkelingscentrale werd
gewezen, want het spreekt wel vanzelf
dat de vormende arbeid van de KAB
niet alleen gelijke tred moet houden niet
de eisen tot grotere vrijheid en meer
medezeggenschap, maar veeleer moet
trachten deze zaken steeds een staD voor
te blijven. K
We zouden nog kunnen spreken over
de zaken, verband houdende met de so
ciale verzekeringswetten. Daarbij zou
de kwestie van de waardevastheid ven
ten'fnnem r'w 6n h°ge Plaats m0^-
rfJelfe n? volstaan met uit dif ge-
wel «Lr» S aan te stippen, dat er
Loor een 8011 uT?chtig Pleidooi klonk
J arbeidsongeschiktheidswet,
maar ook dat een akkoord werd uitee-
®P™i erl' 'ndien ter overbrugging een
noodregelmg voor een verbeterde Inva-
mi v wet zou tot stand komen.
we hopen, dat vooral onze politici op
korte termijn van deze zaak studie zul
len maken.
DEN HAAG, 17 juni 21 en 22 Juni
zal de heer P. Grégoire, minister van
Verkeer en Elektriciteit van het Groot-
Hertogdom Luxemburg, op uitnodiging
van de staatssecretaris van Verkeer en
Waterstaat, de heer E. G. Stijkel, een
bezoek aan ons land brengen.
