Ons vir jou,
Suid-Afrika
Eisenhower maakt geen
goodwill-reizen meer
Defensienota op vele punten
te vaag geacht
Amerika lanceert
dubbele satelliet
Met één Thor-A
twee kunstmanen in baan
Kamer dringt sterk aan op
diensttij d verkorting
Loemoemba vormt
regering
Na overtuigende zege in
de Congolese Kamer
Algerijnse afgezant naar
Parijs benoemd
Rebellen willen geen gebruik
van Frans vliegtuig maken
J. J. VAN K00TEN
Serie reportages
Vader
en zoon
Het weer
Rus in Den Haag
gearresteerd
„Transit 2" met drie „gasten"
Op grote hoogte
volgens plan
gescheiden
Tegenvaller voor
Alitalia
^OENSDAC 22 JUNI 1960
84ste JAARGANG No. 30550
rnmèwmmmm
Wat gebeurt er in Zuid-Afri-
ka? Welke toekomst gaat dit
land tegemoet, en wat moeten
we denken van de leer van de
apartheid? Om onze lezers een
antwoord op deze vragen te
kunnen geven, hebben wij
samen met het (a.r.) dagblad
De Rotterdammer een speciale
verslaggever, Link van Brug
gen, die wij kenden o.m. door
zijn uitvoerige reportages uit
de Congo en uit Noord-Afrika
in genoemd blad, naar de Unie
van Zuid-Afrika gestuurd. Hij
is teruggekeerd met een hele
reeks artikelen, waarvan wij
vandaag het eerste publiceren.
In de serie zullen de standpun
ten en argumenten van vóór-
en tegenstanders der befaamde
apartheidspolitiek uitvoerig ter
sprake komen. Dat de schrij
ver zelf teleurgesteld is in zijn
ietwat romantische kijk op het
stamverwante (en voor hem
geloofsverwante) Zuid-Afrika,
blijkt wel uit zijn eerste arti
kel.
De serie is getiteld: „Ons vir
jou, Suid-Afrika" (Wij voor
jou, Zuid-Afrika)de laatste
regel van de eerste strofe van
het Zuidafrikaanse volkslied
„Die Stem van Suid-Afrika".
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG, 22 juni Van
alle kanten is in de Tweede Ka
mer met kracht aangedrongen op
verkorting van de diensttijd.
Tegelijkertijd toonde men zich
zeer gereserveerd in zijn ver
wachtingen omtrent de resulta
ten van de nieuwe werving van
beroepskrachten, een van de
middelen, die de regering zal
aanwenden om tot verkorting
van eerste oefentijd te komen.
Overste Fens (KVP) stelde, dat
alleen reeds het inhalen van de
tekorten de grootste moeite za1
kosten. Hij liet duidelijk uitko
men, dat de KVP niets wil weten
van de met veel ophef aangekon
digde oef en tijdver korting in an
dere landen, welke ten koste zijn
gegaan van de paraatheid van
het leger. Hij doelde kennelijk op
België, waar men nog niet de
helft van het aantal, dat men zich
voorstelde te halen, bereikt heeft.
HERTER VOOR SENAATSCOMMISSIE
Opleiding K.M.A.
slW MORRIS 'óeforeifouêuif!
Suède dames- en herenjasjes
Aanvankelijk hogere
temperaturen
Aan zee
Het weer in Europa
SOLEX DE LUXE f 315.—
Studentverdacht
van spionage
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 22 juni - De
centrale recherche heeft maan
dagmorgen de 32-jarige Russische
student aan het Institute of
social studies J. S. gearresteerd
Hij wordt verdacht van spionage.
De Russische ambassadeur in
Den Haag, P. K Ponomarenko
heeft gistermiddag op het minis
terie van Buitenlandse Zaken de
vrijlating van de student ge
vraagd. Men heeft de ambassa
deur hier te kennen gegeven, dat
de zaak zal worden onderzocht.
CAPE CANAVERAL, 22 juni,
iTJ.P.l.) Vanmorgen vroeg is
de basis Cape Canaveral in de
•S. met succes een gecompli-
^rde, dubbele satelliet gelan
terd, die de navigatie op aarde
in de ruimte accurater zal
^aken dan ooit tevoren. De Ame-
rikaanse marine kon enkele uren
de lancering al verklaren, dat
„moeder- en dochter-satellie-
j-en" zich volgens plan gescheiden
hebben en dat beide kunstmanen
jö een baan op ongeveer 750 km
hoven de aarde zijn gekomen.
Hun baan loopt over Rusland en
he Noord- en Zuidpool. Beide
®atelieten zijn met één Thor-
Able-raket in de ruimte gebracht
Ex-priesterarbeider
auwt eerste kerk aan
de Zuidpool
(Van onze Brusselse
correspondent)
BRUSSEL, 22 juni Voor de
derde maal in een week is te
Leopoldstad het décor gewijzigd.
Na het falen van de leider der
Congolese Nationale Beweging,
Patrice Loemoemba, om een re
gering van nationale unie te vor
men, heeft nu ook Joseph Kasa-
voeboe moeten bekennen, niet bij
machte te zijn de taak van for
mateur tot een goed einde te
brengen. Voor de tweede maal
heeft de Belgische minister-resi
dent Ganshof van der Meersch
het roer van het jonge Congolese
staatsschip aan Loemoemba toe
vertrouwd.
Dit jaar geen landings
rechten op de Westkust
In het Congolese parlement heeft
de leider van de Nationale Bewe
ging, Patrice Loemoemba, gister
middag een overtuigende overwin
ning behaald, toen zijn vertrouwens
man Kasango met 74 tegen 58
stemmen tot voorzitter van de Ka
mer van Volksvertegenwoordigers
werd gekozen. Op de foto: Enkele
Congolese parlementsleden tijdens
de stemming.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Wel werd geëist, dat de regering nu
met de nieuwe wervingscampagne, die
in 1960 op gang moet komen, een be
gin gaat maken en de Kamer daarover
inlicht. Men vindt de nota, waarin de
regering ook haar voorstel verdedigt
tot verhoging van het defensieplafond
tot 1850 miljoen, op vele punten te
vaag. De heer Fens zei, dat de nota
daar eindigt waar ze eigenlijk zou die
nen te beginnen.
De heer Couzy (WD), die de nota
van zijn partijgenoot minister Visser
prees om zijn kortheid en bondigheid,
gaf als middel tot het verkrijgen van
meer ruimte onder het personeel, een
reorganisatie aan, waarbij 2500 man per
divisie zou kunnen worden bespaard.
Doet men dat niet, dan zal ook volgens
hem het enorme tekort aan beroepsper-
soneel verkorting van diensttijd onmo
gelijk maken.
De heer Tilanus (CH) gaf de minis
ter de raad, die hij uit gesprekken met
vele deskundigen had opgedaan, om door
een nuttiger tijdsbesteding de eerste vier
maanden van de oefentijd te verkorten
tot drie. De heer Van Vliet ziet een
middel om dit doel te bereiken door wat
minder vrijstellingen te geven. Vrijstel
ling is een persoonlijke gunst, die
slechts aan een beperkt aantal dienst
plichtigen kan worden gegeven, aldus
De acteur Robert de Vries en zyn
zoontje Edwin spelen als vader en
zoon in de film „Quicky", die Ce-
fafilm thans in Beetsterzwaag op
neemt. Edwin draagt het hondje,
waaraan de film de titel ontleent.
WASHINGTON, 22 juni (U.P.I.) De
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Herter, heeft gisteren aan een
subcommissie van de Senaat meege
deeld dat president Eisenhower de tac
tiek van fe persoonlijke diplomatie op
geeft en niet van plan is nog andere
goodwill-reizen naar het buitenland te
maken. Herter vertelde aan de subcom
missie dat de Amerikaanse regering zal
terugkeren naar de traditionele kanalen
en procedures van internationaal con
tact en meer de klemtoon op deze
procedures zal gaan leggen om tot
betere betrekkingen met Rusland te ko
men en hangende kwesties op te lossen.
Herter stelde dat de schade die aan
het Amerikaanse prestige in het Verre
Oosten is toegebracht door de gedwon
gen afgelasting van het bezoek van pre
sident Eisenhower aan Tokio, overdre
ven is voorgesteld. De minister gaf toe
dat enige tegenslagen zijn ondervonden
en ook dat Amerikaanse beambten een
verkeerde kijk hebben gehad op de po
litieke deining in Japan welke een streep
heeft gehaald door Eisenhowers bezoek
aan dat land.
Toen de Democratische senator
Lyndon Johnson, de voorzitter van de
subcommissie wilde weten waarom tot
het laatste moment gedraald was voor
de Japanse reis werd geschrapt, ant
woordde Herter dat als dit eerder was
gedaan, de agitators en groepen der
linkervleugel een grote overwinning
zouden hebben behaald. Herter er-
telde dat z(jn ministerie, met goedkeu
ring van het Witte Huis, zijn beslis
sing had gebaseerd op mededelingen
uit Tokio dat de relletjes veel min
der ernstig waren dan ze uiteindelijk
bleken te zijn.
Herter en Johnson kregen net nog
met elkaar aan de stok, toen Johnson
verklaarde dat de Amerikaanse bu.ten-
buitenlandse politiek „een fiasco" is
geweest ondanks de duizenden miljoe
nen dollars, die aan de hulp aan het
buitenland zijn besteed. De V.S. hebben
nu minder vrienden dan vroeger, aan de
grenzen van de vrije wereld heerst
meer onrust dan ooit en het communis
me is in het westelijke halfrond door
een achterdeur binnengekomen, aldus
Johnson. Herter reageerde hierop op
woedende toon: „Ik ben het met uw
waardering van onze buitenlandse poli
tiek volstrekt oneens."
de heer Van Vliet. Hij wil o.a. mijnwer
kers niet meer voor vrijstelling in aan
merking laten komen.
Van socialistische zijde werd dienst
tijdverkorting min of meer als een eis
gesteld. Mr. Kranenburg (PvdA) vroeg
met ingang van 1 januari 1961 twee
maanden minder. De heer De Kat wees
op het buitenland, waar naar zijn me
ning de pogingen wel gelukt zouden
zijn.
Herhaaldelijk werd het onderwerp
nog in allerlei verband aangeroerd.
Waarom komt de regering tegelijk met
haar program voor meer beroepsper-
soneel ook met plannen om de toela
tingseisen tot de Koninklijke Militaire
Academie te verhogen en de duur van
de opleiding een jaar te verlengen?, zo
vroeg mr. Roosjen (AR). De heer Ti
lanus (CH) ziet hierin eveneens slechts
Nederlands perfectionisme en wees op
de inconsequentie daarvan in het nieu
we beleid. Minister Visser interrum
peerde de heer Fens en zei, dat dit
alles bedoeld is om de aantrekkelijk
heid van het vak te verhogen en de
jongeren aan te trekken met een oplei
ding, die op hoger peil komt.
(Zie vervolg elders in dit blad)
(Advertentie)
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Aanvankelijk vry zonnig en vooral
in het binnenland hogere tempera
turen dan vandaag, later plaatselijk
enkele regen- of onweersbuien.
Zwakke tot matige wind in hoofd
zaak tussen oost en noord.
Zon: 4.20-21.04. Maan: 4.18-20.07.
Morgen zomers en zonnig strandweer
met later wat toenemende bewolking
en kleine kans op een bui. Matige Z.O.-
wind. Temperatuur overdag 20-22 gr.,
zeewater 15 gr. Vooruitzichten: zomers
maar niet geheel bestendig.
max min. neersl
Station Weer
temp
temp
afgeJ
gisteren
24 uur
Den Helde i
zw. bew
18
13
0
Ypenburg
onbew.
18
10
0
Vlissingen
mist
18
12
0
Eelde
geh. bew.
16
12
0.2
De Bilt
half bew.
16
10
0
Twente
geh. bew.
15
13
0
Eindhoven
zw. bew.
17
14
0
Zd.-Limbu
zw. bew.
16
14
0
Stockholm
onbew.
20
12
0
Kopenhager
zw. bew.
22
12
0
Londen
zw. bew.
26
13
0
Amsterdam
zw. bew.
16
9
0
Brussel
zw. bew.
16
14
0
Luxembui
half bew
17
10
0
Parijs
onbew.
22
13
0
Grenohie
onbew.
28
13
0
Nice
half bew.
26
22
0
Berlijn
onbew.
20
11
0
München
onbew.
18
8
0
ZÜrich
onbew.
23
11
0
Genève
onbew.
26
10
0
Wenen
half bew
20
10
0.5
mnsbrtick
onbew.
22
7
0
Rome
onbew.
30
15
0
Ondanks de hoogte van het defen
sieplafond lachte minister Visser
gisteren in de Tweede Kamer in
zijn vuistje, zoals de foto laat zien.
Staatssecretaris De Jong schijnt al
evenmin beducht te zijn.
(Advertentie)
Houtplein 18-20 Telefoon 16615-12000
Functionarissen van de ambassade
zijn bij de officier van justitie mr. dr.
J. C. Maris geweest om tegen de aan
houding te protesteren.
De Sovjet student, die al ruim een
jaar in ons land verblijft had al spoe
dig de aandacht van de binnenlandse
veiligheidsdienst. Het heeft enige tijd
geduurd voor men voldoende bezwaren
de gegevens tegen de man had ver
zameld, om tot zijn aanhouding over
te kunnen gaan. Maandag was het zo
ver. In opdracht van de officier van
justitie arresteerden enige recher
cheurs de student toen hij een winkel
uitkwam. Direct na de arrestatie
brachten rechercheurs een bezoek aan
zijn pension. Berichten als zouden een
camera en een bandapparaat door hen
m beslag genomen zijn kon mr. Maris
niet bevestigen. De vrouw van S. die
een baby verwacht, zou al vóór dè ar
restatie van haar man onderdak op de
Russische ambassade hebben gekre-
?ea- In ieder geval was zij niet meer
in het pension toen de rechercheurs
daar een inval deden. Omtrent de spio-
nage-activiteiten van de Rus kon mr.
Maris geen nadere inlichtingen geven.
Het verhoor van de student is gaande
op het hoofdbureau van politie. De
commissaris van politie, de heer H.
van Harskamp, die het onderzoek leidt,
deelde ons desgevraagd mede, dat de
Sovjet student maandagmiddag al Is
gearresteerd omdat hij kennelijk de be
doeling had om het land te verlaten. Die
morgen had hij zijn koffers al ingepakt
en uit het pension laten halen.
BSEsSS MIPIIUfT IIA API CMCrilF fflllRANT
N tUWt nAAnLtmolnt WJUnANI
W.dacti«: Drs. H. v. RUN «n W Seven*. Voor kl8ch,e£ £e £"31!?
De grootste satelliet, Transit 2, zal de
precies kunnen vertellen, waar hij
*eo op .aar?e en navigatie op
en in de lucht vervolmaken De
kleinste van de twee, die Ckïeine aft
*tand voor de moedersateliiet vlfevt
heeft als voornaamste taak in het kol
hjende jaar de straling van de
zon te
Jheteti. Haar energie zal daarna uitge-
£ut zijn hoewel zij nog 50 jaar lang in
ruimte kan blijven.
Amerikaanse geleerden hebben de
geproTecteerd, dat de
Cm- in don 11 bolvormig lichaam, 90
zwaar 5 rshede en ongeveer 100 kg.
de ionn-/ Heest intense storingen van
de aarriieer - de gordel dunne lucht om
e Z®1 kunnen ondergaan.
J5tt'Translt 2 heeft nog een derde
„gast - een experimentele ontvanger
met antenne, waarmee cosmische ge
luiden kunnen worden opgevangen.
Men hoopt met dit systeem, ontwik-
keld door het instituut van teleeom-
thunicatiemiddelen in Ottawa, Canada
te kunnen vaststellen wat voor gelui
den in de Melkweg te horen zijn. Dit
ttgpARlJS, 20 juni (K.N.P.) De vroe-
fjjir Priesterarbeider, père Berangé,
jLjhs aalmoezenier van het Franse
"Poolgebied, heeft de eerste kerk in
Zty Antarctica gebouwd. Het is één
k ®vr betonblok met kruis, omdat de
de 7Wflro ZiiiHnr»r»Tctnrmpn mnot
de zware Zuidpoolstormen moet
„jpstaan, welke soms snelheden be-
w!j®n van 150 km per uur. De kerk,
ÏP gebouwd is aan de haven van
'tik rgtieleneilanden is zeer toepasse-
aan O.L. Vrouw van de
aspect van de proef duurt slechts een
week.
Een ander aspect van Transit is een
bijzondere klok die aanleiding zou kun
nen geven tot een nieuwe tijdsbepaling
op aarde. Wat de wetenschap door deze
proeven te weten wenst te komen is o.a.
1. Waar liggen precies de landmas-
sa's. Het is bekend dat vele punten op
de atlas niet prceies liggen op de plaats
waar zjj horen.
2. Hoe kan een scheepskapitein onder
alle weersomstandigheden bepalen waar
zijn schip zich precies bevindt. Wanneer
Transit in operationeel gebruik is kan
h|j eenvoudig een signaal van de satel
liet opvangen en aan de hand daarvan
zijn positie precies bepalen.
3. Als het volle maan is in New York,
hoe laat is het dan precies, tot op de se-
konde, in Cairo? De ingebouwde bijzon
dere klok zal dit precies kunnen ver
tellen.
Twee factoren hebben deze plotselin
ge zwenking in de band gewerkt. Maan
dagavond, na z(jn onderhoud met Ka-
savoeboe, verklaarde Loemoemba on
mogelijk de door de Abako-leider ge
stelde voorwaarden te kunnen aanvaar
den. „Kasavoeboe", zo zegde hij „was
weliswaar bereid m|j het eerste-minis-
tersehap toe te vertrouwen, maar hij
eiste dat ik mijn goedkeuring hechten
zou aan een regering waarvan Kasa
voeboe, in zijn hoedanigheid van staats
hoofd, zelf de samenstelling preten-
jJ'TlNlS, 22 juni (Reuter, A.F.P.)
b „Algerijnse voorlopige regering"
Sisteravond meegedeeld dat zij
Ofgi
en me>t Frankrijk heeft be-
dl*e „in de komende dagen"
Parijs zal gaan. Het is de minis-
Van voorlichting uit de „voorlopige
in^Hjnse regering", Mohammed Yazid.
een verklaring, uitgegeven door de
*Usdienst van de „voorlopige rege-
e«h wordt gezegd dat er nog over-
klemming moet worden bereikt over
„bijzonderheden van de reis.
e „voorlopige regering" kan de door
Pranse ambassade te Tunis ont-
h>en procedure, „waarover zij niet
k Geraadpleegd", niet in overweging
S?®h. (De ambassade had verklaard
Jj ®'d te zijn de reis van de afgezant
'Vogelen). Uit de Algerijnse verklar
tpS maakt men op dat de opstandelin-
V keen gebruik willen maken van het
vistuig dat de regering te
Vr,!s naar Tunis heeft gezonden.
IVJkens onbevestigde berichten in
sWi* hebben de opstandelingen drie
"at ,en geboekt in een KLM-toestel
Vr(jdag naar Frankfurt vertrekt.
- Het bureau van de Fran-
ter-president heeft hedenoch-
%Ur yvoeg meegedeeld dat het de be-
JJe "er van het speciale vliegtuig, dat
■iOsegezanf van de ..voorlomce Alge-
zant van de „voorlopige Alge
moest
veïhr resering" naar Parijs
&ngen. opdracht heeft gegeven
rtfficiëkranhrijk terug te vliegen. Een
v6 re,, ^oordvoerder verklaarde dat
o rinS op nadere inlichtingen
2? ha» Jt dat niet verwacht wordt dat in
2'ger 6 toekomst een vertegenwoor-
„"M 1„ 5. het Algerijnse ebellenbe-
Jbeg(} n Frankrijk zal aankomen. Hi.1
Serino. ?raan toe dat de „Algerijnse
W ballingschap" niet heeft
De Algerijnse rebellen-minister Moham
med Yazid die voor Ferhat Abbas in
Parijs kwartier komt maken.
meegedeeld hoe zij zich voorstelt haar
vertegenwoordiger, die met de Franse
regering voorbereidingen zou moeten
treffen voor een onderhoud van Ferhat
Abbas c.s. met president De Gaulle
en zijn medewerkers, naar Parijs te
zullen zenden.
deerde te bepalen. Voor mij is het uit
gesloten, aldus Loemoemba. de leiding
te nemen van een regering, waarvan
vrijwel alle kabinetsleden uit de krin
gen van mijn persoonlijke politieke vij
anden werden gekozen."
Gistermiddag zorgde het Congolese
parlement voor een tweede verrassing,
met 74 stemmen tegen 58 verkoos de
Kamer van Volksvertegenwoordigers
Loemoemba's vertrouwensman Kasan
go als kamervoorzitter. De tegenkandi
daat was Bolikango, vertegenwoordiger
van Kasavoeboe's kartel. Voor de Aba
ko-leider betekende deze stemming een
persoonlijke nederlaag. Meteen ook
werd duidelijk dat Loemoemba in het
parlement op een voldoende meerder
heid kan rekenen, wanneer h(j voor een
regering om eenvertrouwensstemming
mocht verzoeken Om zes uur ontbood
minister Ganshof' toen Kasavoeboe, die
verklaarde uit de stemming de voor de
hand liggende conclusies te hebben ge
trokken. Onmiddellijk verzocht Ganshof
Loemoemba een regering te willen vor
men.
De leider van de Nationale Beweging
beloofde heden nog zijn ministers aan
het parlement te zullen presenteren. Na
de stemming van gistermorgen in de
Kamer, leidt het thans geen twijfel
meer, dat Loemoemba bij machte is een
bruikbare meerderheid te mobiliseren.
Er schuilt echter nog een addertje on
der het gras.
Indien Loemoemba er niet In slaagt
Kasavoeboe ertoe over te halen het
presidentschap van de republiek in
voor de Abako-leider aannemelijke voor
waarden te aanvaarden, dan wordt de
mogelijkheid om nog voor 30 juni een
Congolees staatshoofd te verkiezen
uiterst gering. Voor deze verkiezing im-
merst eist de voorlopige Congolese
grondwet een twee derde meerderheid,
zodat Loemoemba nog achttien stem
men tekort schiet. De steun van een
deel van het Kasavoeboe-blok is derhal
ve onontbeerlijk. Indien de twee poli
tieke tegenstrevers hun positie moch
ten bevriezen, zal er wel niets anders
opzitten dan de onafhankelijkheidsfees
ten te vieren met een voorlopig staats
hoofd, waarvoor volgens de grondwet
de voorzitter van de Senaat in aanmer
king komt. Deze laatste zal vandaag
worden gekozen. De kans is groot, dat
ook in de hoge vergadering een man
van Loemoemba in de voorzitterszetel
wordt gekozen.
Te Brussel was gisteren intussen een
duidelijke ontevredenheid merkbaar
over het beleid van minister-resident
Ganshof. In regerinskringen verwijt
men hem, niet met de nodige politieke
„feeling" en onpartijdigheid zijn op
dracht te vervullen. Ganshofg persoon
lijke ^voorkeur schijnt naar Kasavoeboe
te zijn uitgegaan, zonder dat hij zich
van Loemoemba's werkelijke machts
positie voldoende rekenschap heeft ge
geven. Door Loemoemba van zijn in
formatieopdracht voortijdig te ont
slaan, zo verklaart men In de Wet
straat, heeft Ganshof bij de Congolese
publieke opinie verkeerdelijk de indruk
gewekt van intriges, waaraan, althans
te Brussel, niemand heeft gedacht.
WASHINGTON, 22 juni (U.P.I.) -
De ondertekening van een overeen
komst tussen de regeringen van de
Verenigde Staten en Italië inzake lan
dingsrechten voor Alitalia op de Ame
rikaanse westkust, is tot het einde van
het jaar uitgesteld. Door deze stap is
voorkomen dat de Nederlandse rege
ring nog dit jaar in Washington op her
vatting zou aandringen van besprekin
gen over het toekennen van soortgelij
ke landingsrechten voor de KLM, die
eerder waren afgewezen.