Ons vir jou, SuidUAfrika Verblindheid en haat ten zuiden van de rivier de Limpopo Waar de Nederlandse journalist wordt volksvijand die de verraadt gezien witman als een aan de Eerste Kamer aanvaardt Benelux-unieverdrag KENT KENT KENT KENT KENT Strijd örie maanden noodtoestand Te lage politiesalariëring leidt tot wantoestanden Tweemaal koningszilver oms „baasskap" Enthousiasme vermengd met enige kritiek en terughoudendheid „Sint MichaëP voorstander van één katholieke vakcentrale Machinist voor komt ongeluk W' Reportage door Link van Bruggen I Auto staat na botsing stil op overweg Jozef en Wiel Schmitz K WOENSDAG 22 JUNI 1960 - PAGINA Ler0 r heerst verblindheid in Zuid- Afrika. Verblindheid, ver oorzaakt door haat haat .-voorzaakt door angst en vrees. ..peedracht en broedertwist i'to hoog opgelaaid. En ver hier- °Venuit torent nog een ander Probleem: apartheid, die eveneens j dit ondoorzichtige complex van Storen wortelt. Het is een droeve ervaring hier t°ihaar ineens tussen geplaatst Worden. Droef vooral voor de drnalist, die de Voortrekker Cet zijn Bijbel en zijn „voor- aier"meent te kennen en die sympathie in het hart naar ^üid-Afrika is gegaan. Nog droe. jer voor de Nederlandse journa- /SL want de bloedbanden, die ?em met dat „klompie" mannen vrouwen ten zuiden van de Mmpopo verbinden, spreken nog ra'ia een eirmti™„i0 taal. erhotionele taal. veLbiNUI'Ste,ling en misschien wel spoed g zu)len zÜn sympathie jje vervangen. De journalist, ïiot, Zuid-Afrika komt, moet k;er bewust van worden, dat JJ niet welkom is. Hij wordt ge- 6den, hij dient zich te verdedi- jyP. hij is een „volksvijand", die ^.®t zijn (valse!) berichtgeving veeris en wetens de „witman" in jj^d-Afrika verraadt, teneinde in overeenstemming met de ®st van de tijd, aan de „zwart- dde kaffer, uit te leveren, houding tegenover de Ne- journalist is zelfs nog .^delijker. Hij mag dan op het Hit -n van Pretoria bij een post- j^mig staan en een schorre ne- stem Amsterdam, Middelburg q Hrmelo horen roepen, de va- Ij andse steden met deze namen s§eh o zo ver van hem vandaan. Sllillillill N beschuldigt hem niet alleen verraad, maar ook nog van v,Gdverraad! Men haat hem, etniseert met hem, slaat hem s op het gezicht, als dat zo bmt. iililllllll liagj A. Prof. Troost voorzitter T.N.O. de meest gerookte filter sigaiet in Amerika nu ook in Nederland met de blauwe Micronite fiteer licht en aromatisch Standbeeld van Van Riebeeck. ben", wordt er overal tegen hem ge zegd. ,,Pas dan ben je gerechtigd een oordeel te vormen." Dooddoener Het is een dooddoener. Men zegt het tegen iedereen, die tegen de apartheid van Verwoerd is, of die uit een iand komt, waarvan de regering in het open baar kritiek heeft laten horen. De bui tenlanders, die Zuid-Afrika bezoeken en z.ich, om welke redenen dan ook, voor het beleid van Verwoerd uitspreken, worden in bladen als Die Transvaler en Die Vaderland spreekbuizen van de Nationale Partij als welwillende en vooral intelligente mensen verheerlijkt. Zij zien het goed; zij hebben de zaken onmiddellijk door. En niemand zegt van hen, dat ze jaren in Zuid-Afrika ge woond moeten hebben om iets van de problematiek te kunnen begrijpen De journalist gaat na een paar we- duid, die tegen het rechteloos maken van de naturel, de kleurling en de Indiër protesteren. Sociaal gesproken liggen ze er bij de fanatiek-extreem denkende nationalisten volkomen uit. Ze willen hun volk ,,de zee in laten jagen", zo wordt er van hen gezegd. Ze wensen ,,het erfgoed der vaderen in ruil voor communisme, li beralisme en humanisme" te verkwan selen. Daarom worden ze niet meer bij Afrikaners uitgenodigd, hoe Afrikaans hun naam ook mag zijn. Daarom gaat men hun uit de weg, daarom stokt het gesprek als ze binnenkomen, daarom zijn ze voortdurend het onderwerp van spot en haat. Verzet Ik had een afspraak met een predi kant van de Nederduits Hervormde Kerk, die, met enkele ambtgenoten uit de drie zgn. Afrikaanse kerken (Neder- Haaropmaak bij een Zoeloe-familie in een van de reservaten. ken of maanden weer weg. Hij kan er wel tegen in bepaalde streken van de Unie als een paria behandeld te wor den. Het lot van de Afrikaners echter, die de apartheid van Verwoerd ver- Bokshouding jtj j"varing nummer één: In Pretoria, lounge van het Assembly Hotel, \,,achts om één uur. Drie Afrikaners armee m deze serie de Afrikaans üA2®nde Zuid-Afrikaners worden aan- h-A'd en een Nederlandse ïrami- '.inijt honen de journalist vanwege diens ^d<Lenging in andermans zaken zjj h hem aan naar Nederland terug te k a °rn daar het eigen nest uit te mes- krt„eri zij beledigen ^de koningin de Jjt (landse regering en het Nederland- De journalist, zich van het ho- 'tjvan overreding bewust, staat op §iht '1 vertrekken. Een van de vier be- Jkln bokshouding om hem heen te blbn en valt plotseling aan. De iptir- JUrPt weet van de maniakken a. te 'Sjp® h door de man een stoel tussen de te schoppen. aring nummer twee: In Pretoria, ilB®h, Wat men zou kunnen noemen, Sv ,e bar De journalist wordt door kWmis aan de zoon van een vroe- LV Zuidafrikaanse ambassadeur in UV^and voorgesteld. De man slokt z'n whisky naar binnen en ver- bjh 'zonder een woord te zeggen. iVÏransvaal en Oranje Vrijstaat, kV het Afrikanerdom zich in onneem- bolwerken heeft verschanst en hoogtij i,n- heeft enghartig nationalisme Jtw engn .haat men nu niet alleen de Afsprekende landgenoot, de jood, de t k ^-katholiek en de 'ïiet-blanke, maar A ye buitenlandse journalist. Hij is V» he »de wereldopii ijjh S t opgejaagd. Hij is de man H ^ii verkeerde interpretatie, de ver- de wereldopinie tegen Zuid-Afri- -ai?® Sjjsj van feiten, het haastige oor- rf 11 Onvoldoende kennis van zaken. flo biè"1 onvoldoende kennis van zaken. (A; uit Zuid-Afrika geweerd wor- w maet niet langer in de gelegen- fi' raen gesteld een visum te krfj- (l ah k1!®' er weinig toe, of de kranten- do apartheidsprobleem zo objec- S» e"geIÜk wenst te benaderen. Het or^den -noS minder toe, of hp de toe- hl bij a„ln Zuid-Afrika heeft bestudeerd, ih Ae facetten van twee kanten pro- hl cijjp Zlen en of hij over meer feiten c®hf beschikt dan vijfennegentig mLa!? de Zuid-Afrikaners. "°et hier jaren gewoond heb- werpen wat overigens niet wil zeg gen dat ze geen verlichte vorm van apartheid aanhangen! is verschrik kelijk. Hun geweten staat niet toe, dat ze op de mythe van raciale superiori teit indommelen. Ze houden er een andere mening op na. Ze spreken de ze ook uit, zij 't dat hun stem in het gehuil der jakhalzen verloren gaan. Dr. P. J. Meyer, voorzitter van de Zuidafrikaanse Uitzaai Korporatie (ra dio klinkt te Engels!), noemt hen de adderen in eigen boezem. Ze tjun met langer ,,een van die eie volk maar „volksverraders" en „kafferboeties waarmee alle mensen worden aange- duits Gereformeerde, Nederduits Her vormde en Gereformeerde Kerk) in ver zet gekomen is. In een openbare gele genheid wilde hij me liever niet ontmoe ten. Het blote feit van een rendez-vous met een buitenlandse journalist kan al als „verraad" bestempeld worden In zijn woning kreeg ik even het ge voel in Hitler-Duitsland terug te zijn. Een vrouw in angst dat haar man zjjn universitaire functie zou verliezen door zijn anti-apartheidshouding. Een man, die er nauwlettend op toezag, niets com- promitterends in zijn correspodentie te vermelden. Een echtpaar, dat de af spraak had gemaakt over de telefoon alleen over koetjes en kalfjes te spre ken, want de lijn werd, zoals geconsta teerd was, afgetapt. Een fantastisch verhaal? Beslist niet. Het zelfde werd me verzekerd door en kele andere intellectuelen, die geeste lijk verzet hebben aangetekend, en die me steeds weer op het hart drukten hun naam buiten de krant te houden. Een van hen vertelde er zelfs bij, dat Ver woerd twee dozijn specialisten uit Duits land heeft laten komen, die in de laatste oorlog nogal wat ervaring op het gebied (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 21 juni De Eerste Kamer heeft gisteren zonder hoofdelij ke stemming het wetsontwerp tot goed keuring van het Benelux-unieverdrag aanvaard. Zeven bewindslieden voer den over deze belangrijke kwestie het woord voor een matig bezette Kamer. Het debat werd gekenmerkt door en thousiasme over de uiteindelijke goed keuring, vermengd met kritiek en te rughoudendheid over een aantal be langrijke onderdelen, zoals met name landbouw en vervoer. De christelijk-historische heer Lichtenauer noemde de economische unie in feite zo waterdicht als een vergiet en zo irreëi als de volkswil. Niettemin was er naar zijn mening een gezonde basis aanwezig. De pa ragrafen zijn er niet in geslaagd het verdrag te verstikken. Hjj, evenals de K.V.P.-er Roebroek en anderen, uitten kritiek op de wijze waarop de landbouwsamenwerking van Belgische zijde wordt nageleefd. Minister Marjjnen verbloemde niet, dat op het gebied van de landbouw in derdaad van een betreurenswaardige achterstand gesproken moet worden, waardoor de Benelux in mindere ma te dan gehoopt was, een gangmaker voor de E.E.G. heeft kunnen zijn. Te vrezen valt zelfs, dat de Benelux op dit punt steeds meer door de E.E.G. zal worden achterhaald, terwij] juist een voorsprong nodig is om bij zoveel ge meenschappelijke belangen der Bene- lux-landen in de E.E.G. het gezamen lijk optreden van de drie landen te ver- sterken Optimistischer klonk het korte betoog van minister Luns. Zij die geloven haas ten zich niet, zei hij. Minister De Pous wees op de snelle groei van de handel tussen de drie landen, die tezamen de vierde handelsmacht van de wereld vor men. Hij wees ook op de goede resul taten welke in E.E.G. en K.S.G. door het gezamenlijk optreden van de Bene- luxlanden reeds bereikt zijn. De stem van Benelux is in de afgelopen jaren sterker geworden dan die van de drie landen afzonderlijk. Staatssecretaris Stijkel deelde mee, dat op initiatief van Benelux een stu diegroep werkt aan een poging tot uni- forme-ing van de verkeersregels in Europa. In de komende herfst valt een eerste resultaat van deze studie te ver wachten. van afluisterapparatuur hebben opge daan. Deze angst voor de buurman, voor het ,,verraad"; voor de uitstoting uit de maatschappelijke kring of het beroep, treft men overal in de Unie aan. Het is een van de vele vormen van vrees, waar Zuid-Afrika ziek aan is. De noodtoe stand, die nu al bijna drie maanden van kracht is en die de regering de volle dictatuur in handen heeft gespeeld, maakt het gevoel van onzekerheid nog froter. De geheime dienst van kolonel pengler kan overal toeslaan en slaat ook nog overal toe. Gevangenneming zonder opgaaf van redenen, zonder ver hoor en zonder bewandeling van de ge rechtelijke weg, is een bange nachtmer rie geworden. Aan de oppervlakte van het bruisen de en materialistisch ingestelde, Zuid afrikaanse welvaartsleven merkt men van al deze zaken weinig of niets. Al leen insiders weten precies wie er ver dwenen zijn, hetzij naar de staatsgevan genissen, hetzij via de vluchtroutes naar de Engelse protectoraten Beetsjoeana- land, Swaziland en Basoetoland en van daar tweeduizend en soms wel tiendui zend kilometer verder. Blanken - Engels zowel als Afrikaans sprekenden zwar ten, kleurkngen en Indiërs zijn langs de ze geheirie trajecten naar de vrijheid gevloden.Een kleurling-lid van een over heidslichaam te Kaapstad heeft Ver woerd laten weten, dat hij alleen wil terugkeren, als hij de garantie krijgt niet in een gevangenis te worden opge sloten. In openbare gelegenheden laat ni,e" mand het achterste puntje van de tong zien. Het „Vorsicht, Eeind hort mit 1 mag in nazi-Duitsland een realiteit zijn geweest, in het Gemenebestland Zuid- Afrika, dat naar een republikeinse staatsvorm streeft, is deze leus alleen in een ander verband geplaatst. Is dat dan de apartheid, waar de he le wereld zo over fulmineert en waar de extremisten in Zuid-Afrika, met na me Verwoerd en zijn geestverwanten, zo fanatiek aan blijven vastklemmen? Op zichzelf genomen misschien niet. In Bloemfontein en waar al niet in de dertig keer zo groot als Nederland zijnde Unie leest men op de bordjes in de parken, dat deze „slegs vir blankes" zijn bestemd. Op de muur van een flat gebouw in Pretoria staat „Aflevering en nie-blankes" met een verwijzing naar een achterdeur in de tuin. Bij Vereeni- ging, op de grens van de vroegere Boe renrepublieken Transvaal en Oranje Vrijstaat, worden automobilisten ge waarschuwd attent te zijn, daar ze een oversteekplaats „voor vee en naturel len" naderen. Gerechtshoven, stations en andere gebouwen hebben aparte in gangen voor blanken en niet-blanken en vele andere, aparte faciliteiten. Een zelfde kleurbarrière geldt voor liften en voor treinen, voor bussen, taxi's, rust banken, ja, zelfs voor de meeste ker ken! Geloof Het lijkt er allemaal niet veel mee te maken te hebben, maar het is de schijn, die hier bedriegt. De apartheid, zoals deze door Verwoerd en honderdduizen den andere Afrikaners beleden wordt het is een geloof en daarom zo moei lijk te vervormen is niet alleen een scheiding, die gegrond is op kleur. Zjj wortelt tevens in de tegenstellingen tus sen de voornaamste, blanke bevoikings- froepen, namelijk de Afrikaans en de Ingels sprekenden. Niet alleen de Zoe loe-koningen Chaka en Dingaan worden nog uit vrees bestreden, maar ook de „rooineks", die de vierkleur van Trans vaal hebben verscheurd en gepoogd heb- hen de „Boerenasie" in de smeltkroes van het Britse imperium op te lossen. De zichzelf toegemeten rol in de god delijke uitverkiezing, de Israël-gedach- te in de vorm van een protestants Zio nisme en een eigen taal, de „lager"- mentaliteit van de Voortrekkers en de daaruit voortgevloeide hang naar het isolement, hebben de apartheid van Ma- lan, het „baasskap" van Strijdom en alles in één de eigensoortige ont wikkeling van Verwoerd mede gevormd. Daarom, in het volgende artikel, ter inleiding van het wereldberoerende apartheidsprobieem, een verhaal over de Boerenoorlog, waarvan de kanonnen, zestig jaar na het sluiten van de vrede, nog altijd bulderen. Want men spreekt wel over de Zuid-Afrikaner als een be staand type, maar de eerste Zuid-Afrika ner moet ik, na vier weken omzwervin gen in het onderlichaam van Afrika, nog altijd ontmoeten (Nadruk verboden) (Van onze Utrechtse redactie) UTRECHT, 22 juni „Wij zitten voor wat de salariëring betreft in een im passe en de Nederlandse politie kan niet gedogen, dat dit langer zo blijft. Vooral het jongste personeel, van hoog tot laag, leeft op de grens van het etisch minimum, hetgeen tot ongewens te toestanden aanleiding kan geven". Aldus constateerde de heer Jos. P. H. Körner, voorzitter van de katholieke politiebond „Sint Michaël", in zijn ope ningsrede op het gisteren hier aange vangen driedaags congres van de bond. Spreker achtte de salariëring van de Nederlandse politie niet afgestemd op de verantwoordelijkheid en de belang rijkheid van het ambt. „Wij wensen niet een salaris ver volgde spreker dat door overuren kunstmatig wordt opgeschroefd. Boven dien worden er nu al werktijden ge maakt, die een ernstige aantasting be tekenen van onze zo duur bevochten 48-urige werkweek en voor een gaaf en gezond gezinsleven. In onze kringen te spreken over een verkorte arbeidsweek klinkt bepaald lachwekkend". Voorts pleitte de heer Körner voor een verbe tering van de groep gepensioneerden. Hij was van oordeel, dat er een glij dende pensioenschaal zal moeten ko men en dat de korting in verband met de a.o.w. geleidelijk behoort te worden weggewerkt. Met teleurstelling constateerde de voorzitter, dat in de R.K. Centrale van Overheidspersoneel de samenwerking niet is wat ze behoort te zijn. Er is daar een organisatie bij aangesloten aldus spreker die een politiek voert die er op gericht schijnt te zijn de verschillen, die er nu eenmaal bestaan, groter te maken dan nodig is, maar die vooral funest is voor de naar bui ten behorende te treden saamhorigheid van de katholieke ambtenaren in Ne derland. De voorzitter betreurde, dat er nog altijd katholieke rijkspolitieambtena ren zijn, die bij de neutrale rijkspo- litievereniging zijn aangesloten. Er wordt door deze vereniging volgens spreker bijzonder destructief gewerkt. Hij hoopte, dat deze „afgedwaalde schapen" spoedig tot „St. Michaël zul len toetreden. Sprekend over de wens van het Ne derlands episcopaat over de reorgani satie van de katholieke sociale organi saties, verklaarde de bondsvoorzitter, dat het hoofdbestuur van „St. Michaël", UTRECHT, 22 juni De snelle reac tie van een treinmachinist heeft gister middag een ernstig ongeluk voorkomen. Een personenauto reed om even over half drie in Rijen de niet beveiligde overweg in de Heikantsestraat op, na dat daar juist de trein uit Breda was gepasseerd. Toen de chauffeur plotse ling ook een trein uit de tegenoverge stelde richting Güze-Rijen zag na deren, reed hij in zijn paniek tegen een lichtmast. De auto kwam midden op de spoorlijn tot stilstand. De machinist kon zijn trein echter net op tijd stoppen. Omstanders haalden de wagen, die al leen door de botsing met de lichtmast licht beschadigd was, van de rails. De trein had een vertraging van slechts vijf minuten. evenals de destijds door de bond inge stelde „Commissie Vakcentrale", op het standpunt staat, dat er één katho lieke vakcentrale dient te komen. Daar bij zouden alle katholieke beroeps- en vakorganisaties rechtstreeks dienen te zijn aangesloten. Op de tweede dag van dit congres zal een concreet voor stel aan de orde komen, waarbij het bestuur zou worden gemachtigd in ge zamenlijk overleg met de uitvoerende, mediale en leidinggevende groepen de nodige stappen te doen om tot verwe zenlijking van dit denkbeeld te komen. Verschillende sprekers benadrukten de noodzaak van een behoorlijke sala riëring van het jjolitiepersoneel. Een van de afgevaardigden betoogde, dat deze kwestie primair dient te worden gesteld. Indien de momentele onder handelingen met de regering niet tot het gewenste resultaat leiden, achtte hij een rechtstreeks beroep op de volks vertegenwoordiging gewenst. DEN HAAG, 21 juni Tot voorzit ter van de nijverheids-organisatie TNO is vanmiddag prof. ir. L. Troost geko zen. Prof. Troost volgt prof. ir. D. Dres den op, aan wie de koningin op zijn ver zoek eervol ontslag heeft verleend. Prof. Troost is nauw betrokken ge weest bij de totstandkoming van het Ne derlands scheepsbouwkundig proefsta tion in Wageningen in 1932. Hij was ook de eerste directeur van dit instituut tot 1951. Hiernrè werd prof. Troost „head of department of naval architects and marine engeneers" in de Verenigde Sta ten. Johannesburg, stad op goud gebouwd, stad van problemen, van de moeilijk heden. Het is de tegenstelling tussen deze metropool en de oneindige vlakten er buiten, die mede het lot van Zuid-Afri ka en vooral van de nazaten der Voor trekkers zal bepalen. (Advertentie) in Nederland door N.V. Cigarettes Import Cf. v|h A. J. Blok Typisch landschap van Zuid-Afrika. De doringboom met op de achtergrond de koppies, die in één adem met de Boerencommando's genoemd worden. /n de annalen van de twee schutterijen, de oude en de jonge, van het Limburgse dorp Posterholt staat de strijd om het koningschap 1960 als een unieke gebeurtenis ver meld. Toen immers hebben de beide corpsen een Schmitz tot koning mogen uitroepen. Vader en zoon nog wel. Papa, Jozef Schmitz, 55 jaar oud en gepen sioneerd mijnwer ker van beroep, schooi op de Molen wei de vogel af van de oude schutterij, het ruim tweehon derd jaar bestaande gilde van St. Mat thias, en werd daar door koning, terwijl zijn oudste z°°n' Wiel Schmitz, Je jaar oud en chauf feur van beroep, dezelfde prestatie leverde en derhal ve tot koning van de jonge schutterij „St. Cornelius" ge kroond kon worden. Een dergelijk feit beleefde Posterholt nooit eerder, hoe wel dit dorp op schuttersgebied waarlijk voor niets staat. Vijfenzeventig jaar geleden richtte de ze kleine dorpsgemeenschap van hooguit drie duizend bewoners naast de reeds lang bestaande schutterij „St. Matthias" nog een tweede schuttersgilde op. Beide corpsen in de volksmond de oude en de jonge genaamd zijn geen felle concurrenten van elkaar. Integendeel. Zij kunnen het best met elkaar vinden. Misschien wel omdat de twee Posterholtse schutterijen aan elkaar gewaagd zijn. Beide leiden een bloeiend bestaan en wat erg opmer kelijk is, zij bezitten elk een keizer. Van „St. Matthias" is dit de 58-jarige Cornelius Schmitz, die drie jaar achter elkaar de vogel afschoot en daar door keizer werd en van „Si. Cornelius" is Willem Gijsberts (42 jaar) keizer. Hij haalde zowel in 1955 als in 1956 en 1957 met een welgemikt schot de vogel neer. Een prestatie, welke volgens een eeuwenoude schutterstraditie steeds gehonoreerd wordt met het keizerschap. Sinds de schietsuccessen van vader en zoon Schmitz voelen de Poster holtse keizers zich minder zeker van hun positie, te meer omdat de konin gen Schmitz gezworen hebben keizer te worden. En wanneer dit tweetal iets zegt, doet men er goed aan, daar ernstig rekening mee te houden. Sinds het laatste koningvogelschieten doen de schutters van „St. Matthias" en St Cornelius" dit terdeQe Vóór de wedstrijd immers durfde vader Schmitz te wedden, dat hij dit jaar koning zou worden. Als veertigjarig lid van de oude schutterij be schouwde hij dit niet meer dan zijn plicht. Drieëntwintig rivalen schoten de vogel aan flardenmaar niemand haalde het laatste restje van de houten vogel van de schietstang omlaag. Vader Schmitz wel en daarmee werd hij koning van „St. Matthias". Zijn oudste zoon Wiel, die met grote belangstelling de verrichtingen van zijn vader bij de schietstang had gadegeslagennam daarop het bijna ver metele besluit „Vader koning, ik ook, Het gebeurde, zoals hij gezegd had. Jok Wiel Schmitz beroofde de schiethoorn van de laatste resten van de vogel van de jonge schutterij. Daardoor promoveerde hij ineens van soldaat tot koning vdn „St. Cornelius Ter ere van de beide nieuwe koningen heeft Posterholt na afloop van het vogelschieten 1960 duchtig feest gevierd. Het feit, dat vader en zoon thans het koningszilver mogen dragen, rechtvaardigt, naar de mening van het bestuur van de beide schutterijen, nog een extra groot koningsfeest. Niemand van de schutters van „St. Matthiasen „St. Corneliusdie daar enig bezwaar tegen maakt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 5