VAKANTIE IN STAD EN STREEK
I OVERVEEN, lustoord voor wandelaars:
Rust en vrede onder de
rook van Haarlem
Niek Jonk exposeert bij Felison
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
v. duivenbode
Beeldhouwer Van Leda en de Zwaan'
in de vijver van Velserheek
ZATERDAG 2 JULI 1960
PAGINA 3
Paradijs
Pi
Goed wonen
Elswout
Verdroomd
Kraantje Lek
Aantal sportkeuringen
liep in 1959 met
zeshonderd terug
Kampioenschappen
zwemmend redden
ZAADHANDEL JAN ROOZEN
ALLES VOOR UW TUIN
Burgerlijke Stand
Heemstede
nfiffcij
llllltllllllllllllllllltlllllII||||||||||||l|]illlllllllllllillllllll||||||||||||||tlllllllllllltlllllltllllllllllllllllllllllllllllllll1llllllllllllllllllllllllllllllllll!IIIIIIIIIIIIIIIIIIlMIIIllll!ll|||||!llllllll|lllllllllllllllllllMIII^
S
OVERVEEN, 2 juli Wie van wandelen houdt, niet terwille van enige
sportieve prestatie, maar om al slenterend en zeeën-van-tijd hebbend tr
genieten van veel moois, door natuur en mensenhand gemaakt, die kan
in Overveen zijn hart ophalen. Overveen is het lustoord bij uitstek voor
de rustige wandelaars. In het bijzonder voor vaders en moeders met kleine
kinderen, maar ook voor eenzame dromers en verliefde stelletjes.
In Overveen is de unieke pracht van het Hollandse binnenduinlandscha:
in velerlei facetten te bewonderen. Men kan er dwalen langs grazige wei
den, waar ook het beroemde rood-bonte vee met smaak van geniet en waai
elegante boomgroepen, duinbossen op de achtergrond en de torens en
huizen van Haarlem in de verte een boeiend décor bieden. Er zijn nog
paadjes, van maar enkele decimeters breed, langs slootjes en vaarten,
temidden van tuinderijen, waar een rust en een vredigheid heersen van
een voor stedelingen haast huiveringwekkende intensiteit. Wie liever ver
keer en mensen om zich heen heeft, kan promeneren door statige lanen of
royale villa-wijken. Men kan ook zijn heil zoeken in de Kennemer Duinen.
Waar zelfs op zomerse „topdagen" nog plekjes zijn, waar men zich alleen
Waant in de vrije natuur. Wanneer men intiemer natuurschoon prefereert,
kan men ontroerd worden door een wandeling in Elswout, een wereldje
op zichzelf, waar vroegere eigenaren getracht hebben zo veel en zo ver-
Schillend mogelijk natuurschoon bijeen te brengen en waar een latere
«verwaarlozing" een bekoorlijkheid aan toe heeft gevoegd.
In Overveen kan iedereen zijn lievelingsplekjes vinden en hoewel het
van één kant maar goed is dat er nog velen zijn, die niet weten, waar ze
die moeten zoeken acnten we het onze journalistieke plicht, te trachten
gegadigden op de goede weg te helpen.
Wie niet goed weet waar te beginnen,
hp bestijge eerst het Overveense Kopje
in het Brouwerskolkpark. Dat is niet
het hoogste van de „kopjes" in de ge
meente Bloemendaal en evnemin het
best-geoutilleerde, maar het biedt een
verrukkelijk overzicht en de wandeling
erheen is mooi. Het uitzicht op Haar
lem is er zelfs op zijn best. Men kijkt
tegen de oude stadskern aan, tegen de
torens en grauwe huizenmassa's en ziet
hoe de stad een vreemd-langgerekt mo
del heeft. Links de rode daken van
Haarlem-noord en rechts de Haarlem
mer Hout met verderop de vriendelijke
daken van Heemstede. Haarlem en
Heemstede lijken nogal „dunnetjes". Er
achter ziet men, bp helder weer ,de
groene weilanden van Haarlemmerliede
en Spaarnwoude en heel ver weg de
schoorsteengroepen van Amsterdam.
Duidelijker zijn in het noorden de Hoog
ovens te zien en in het westen, boven
de duinen uit een smalle donkerblauwe
strook: de zee.
Brouwerskolkje is een paradijs, voor
al ook voor kinderen, die er naar har
telust kunnen ravotten en in diverse
zandbakken spelen. Er is een landelijk
gebleven theeschenkerij. En er is een
grote vijver de eigenlijke „Brouwers
kolk" waar statig een zwanenfami-
lie op voortdrijft. Aan die vijver hebben
oudere Overveners of Haarlemmers mis
schien ondeugende herinneringen. Voor
dat het Kolkje een gecultiveerd duin-
oark werd (de gemeente Bloemendaal
iegde dat pas in de vroege dertiger ja
ren daar aan) waren vijver en terrein
eigendom van de Van der Vliet's, van
de belendende buitenplaats Vaart en
Duin. Hoewel het streng verboden was
ontzag de lieve jeugd van destijds zich
soms niet in de feodale vijver te zwem
men. Dat moet nogal opwindend ge
weest zijn, want op warme dagen zwier
ven er boswachters rond in de buurt,
die de kleren van de stoute jongens
yonfiskeerden, zodat menige overtreder
angstige momenten heeft beleefd in het
vooruitzicht nagenoeg bloot huiswaarts
♦e moeten keren als hij in de vijver
had vertoefd.
Via de Pr'ns Bernhardbrug over de
spoorlijn Haarlem-Zandvoort komt men
on de Zeeweg, vlak bij een van de vier
ingangen van de Kennemer Duinen, zo-
I|b gfzegd een dorado voor recreatie.
De natuur is er grandioos. Directeur ir.
F C M Roderkerk heeft er tot dusver
al' twee iezenswaardige boeken over vol
weten te schrijven. Men kan er zonne-
b£ en de kinderen kunnen er Uef spe
len bij en in de plast U
Wie liever zien wil, ^oen |r de mfdd'e"
^eheTma&n1Seen wandeling door
het rustige Kweekduin en bewondere
de villa's van oudere en jongere datum.
Er zijn ook wijken, waar men iets een
voudiger woont en af en toe komt men
typische „arbeiderswoningen" tegen,
want in Overveen wonen ook eenvoudi
ge mensen. Overveen is trouwens in
geklemd tussen Aerdenhout en Bloemen
daal het minst pretentieuze bestand
deel van de gemeente Bloemendaal.
Misschien komt dat mede doordat de
gemeente Haarlem daar met zijn be
bouwing het dichtst bij is. Dat is zo sinds
een jaar of dertig, toen Haarlem het
..Tuindorp" bij de Ramplaan annexeer
de, iets wat de rechtgeaarde Overvener
nog altijd een misstap vindt.
Van de Elswoutlaan geniet men het
meest, wanneer men de wandeling bij
de hoek Ramplaan-Korte Zijlweg begint.
Bus 4 heeft er een halte. Aan het be
gin van de Elswoutlaan ziet men aller
eerst een statig wit huis, de villa „Els-
wouthoek".
Wandelend door de Elswoutlaan ziet
men aan weerszijden nu eens een
groententuinderij, dan weer struikge
was, een naar Zwitsers voorbeeld
aangelegde „bergweide" met een sier
lijke bomengroep in het midden en ook
omzoomd door bos, de huisjes van het
Tuindorp en dan plotseling een uitge
strekt weiland, vanwaar men eerst
een prachtig gezicht heeft op de Groo-
te Kerk en dan ineens verrast wordt
door een blik op de Kathedrale Basi
liek, een gezicht dat nog mooier is in
Elswout zelf, waar een van de laan
tjes puur toevallig in de lengte-as van
de Kathedraal ligt. Verderop bereikt
men het poortgebouw van Elswout,
waar men maar een wandelkaartje te
kopen heeft om te kunnen genieten van
het sprookjesachtige bos, dat zijn weer
ga in ons land moeilijk vindt.
Men weet, dat het paleisachtige huis,
waar thans het Jac. P. Thysselyceum
in gehuisvest is, pas tijdens de oorlog
vloeren gekregen heeft. Ingevolge een
grillige laatste wilsbeschikking van de
man, die het voor zijn genoegen een
tachtig jaar geleden liet bouwen, moest
het ten eeuwigen dage onvoltooid blij
ven. Elswout zelf dateert „park" uit
het eind van de achttiende eeuw. Het is
aangelegd in de naturalistische trant,
van die tijd. De romantiek voegfe er
prieeltjes aan toe in de vorm van gothi-
sche kapelletjes, Zwitserse boerenstulp-
jes of Chinese pagodes en tientallen
jaren van „verwaarlozing" (dit is niet
onwelwillend bedoeld, omdat de uitwer
king alleen maar prijzenswaardig zijn)
voltooiden het „sprookjesbos".
Jom'8™.?1? kaü niet en passant bewan-
gorden. Er moet minstens een mid-
allfc ^0«jU,It,getrokken worden wil men
ontdekken. Met dat voornemen
vie^ klasse^^
Het laatste gedeelte van de Zijlweg in Overveen heeft het karakter van een moeten spelen, iets dat niet bepaald
dorpsstraatje, met winkels, „burger-" en „herenhuizen", die grotendeels nog hun een belang voor de softballsport inhoud.
oude karakter bewaard hebben.
omdat het spelpeil-verschil nogal vrij
groot is
kan men in de Elswoutlaan ter hoogte
van het poortgebouw links af gaan. het
Duinvlietspad op. Aan het eind van dat
pad moet men opnieuw linksaf (tenzij
men zich op verboden terrein wil wa
gen), tot men het houten bruggetje ge
passeerd is over de Marcelisvaart. Dan
rechtsaf over het Marcelisvaartpad, een
smal paadje van slechts enkele decime
ters breedte, een pad dat na enkele hon
derden meters dood loopt, zodat men de
wandeling terug in het vooruitzicht heeft
Maar wat voor een wandeling! Het is
e,r stil, vredig, verdroomd.
Maar we moete alweer terug naar bus
4 en dat kan dan via het Ramplaanpad
en de Ramplaan.
Kraantje Lek moet het doel zijn van
een andere wandeling, die vroeger, toen
de Holle Weg nog niet afgesloten was
door de Erven van der Vliet, nog mooi
er was. De afsluiting heeft echter vóór,
dat het langs de Zanderijvaart rustiger
en dus mooier is geworden. Er is daar
een langgerekte duinvallei ontstaan
(Advertentie)
aluminium
laloazlaM
De beste service bij
Ged. Oude Gracht 108 - 110 - Haarlem
Telefoon 17165
Voorbij het spoorwegviaduct van
de Zanderijvaart komt men plot
seling in een onverwacht-wijdse
duinvallei, waar alles stil, vredig
en tijdloos is. In de Zanderijvaart,
die vlak bij begint, is het goed
vissen.
tweehonderd jaar geleden ongeveer,
toen er zand afgegraven werd, dat de
Amsterdammers toen ook al nodig had
den. Sindsdien zijn de duinen langs de
vallei hoogopgaand bebost, zodat ze
sterk herinneren aan uitheemse berg
landschappen Een strook van enkele
tientallen meters breed langs de brede
vaart (waarin het goed vissen isi..
vruchtbare geestgrond geworden.
Een onvergetelijke verrassing onder
gaat hij, wanneer hij het spoorweg-via
duct gepasseerd is. Omgeven door dui
nen ziet hij als een oase een uitgestrek
te vlakte, waarop groen gteroeit, die
met een kapot „kippebruggetje", een
hooiberg, een enkel huisje gestoffeerd is
en waar hij niets anders hoort dan het
geluid van krekels of het gezang van
een enkele vogel. Wanneer hij scherp
luistert, kan hu heel in de verte mis
schien iets van het verkeer op de Zee
weg horen.
De wandeling gaat dan niet verder.
Aan het begin van de brede weg langs
de Zanderijvaart heeft men trouwens
een bordje „Verboden Toegang" kunnen
lezen, waaraan zich echter niemand
stoort en een ander bordje, dat honden
te allen tijde niet toegelaten worden.
Men moet dus weer terug lopen naar de
Duinlustweg, maar kan iets moois niet
een oneindig aantal malen genoten wor
den?
Vroeger kon men Kraantje Lek berei
ken via de Holle Weg, die begon, waar
de Zanderijvaart ophoudt, en dat was
voor voetgangers aanmerkelijk aan
genamer dan thans via de Duinlustweg
te moeten lopen, waar wel een ruiter
pad is (waarvan ook gebruik gemaakt
wordt) maar geen pad voor fietsers of
wandelaars, die dus voortdurend be
dacht moeten zijn op het motorisch ver
keer. Maar in Kraantje Lek kan men
voorzichtig wat op verhaal komen. De
uitspanning is eeuwen oud en rijk aan
historische herinneringen. De Biinkert
is vlakbij en iedere Hollander herinnert
zich dan. dat Witte van Haamstede daar
de Vlamingen verslagen heeft in dertien
honderd zoveel. Later vierden de Am
sterdammers in Kraantje Lek hun,.Hart
jesdag", welke viering soms toevallige
overeenkomsten had met de slag van
De Elswoutlaan, even voorbij de
manége met een van de oud-Over-
veense huisjes met rood-groen ge
schilderde vensterluiken.
„Lida met de Zwaan", vervaardigd door Niek Jonk in opdracht van de gemeente
Velsen en geplaatst bij de vijver van Veiserbeek.
IJMUIDEN, 1 juli Bü gelegen
heid van de plaatsing van het beeld
„Leda en de zwaan" van Niek Jonk
in de vijver van Velserbeek is de
beeldhouwer uitgenodigd een overzien
van zijn werk te arrangeren. Een be
langwekkende tentoonstelling is daar
uit gevolgd welke te zien is in het ge-
Warm was het, maar bijzon
der feestelijk, toen ik een
jaar geleden op uitnodiging
van de V.V.V. een tocht maakte
door het wijde land van de Haar
lemmermeer. Het is toen een trip
geworden, vol verrassende ontdek-
kingen. De herinneringen daaraan
zijn nog als was ik gisteren door
dat immense land getrokken. De
horizon in de Meer grenst daar nog
aan de eeuwigheid, de hemel kan
nog tot ver in de omtrek blauw
zijn of grimmig zich samentrekken
bij ontij. Toen, op die uitbundige
juni-dag, was de lucht één groot
spel van licht en pleizier, en zelden
ben ik zo uit geweest als toen in
het polderland. Het machtige proza
van de Cruquius en de verstilde
poëzie rond het weggeborgen graf
van Jan Pieter Heye gingen in el
kaar op. en het leven vonkte aan
alle kanten binnen het glanzende
lint, dat de Ringvaart rond de
Haarlemmermeer slaat.
Het enige gerucht, zwaar en re
gelmatig, sloeg los uit de vliegtui
gen, die de einder doorbraken en
met een verbijsterende zekerheid
hun thuis zochten, ergens in een
hoek van de Meer. In het zonlicht
sloegen zij flikkerende kruisen te
gen de hemelwand, totdat zij voor
zichtig hun haven hadden gevon
den. De plek, waar vroeger bij
storm de schepen van de Zuiderzee
hun toevluchtsoord vonden, het
grote hol, waar zij zich veilig wis
ten, is het Schiphol voor de lucht
vaart geworden. Die haven heeh
zich meer dan ooit de zee ver
mocht te doen het land ingevreten.
Het vorig jaar trokken wij nog
door het verlaten dorpje Rijk, door
felle mokerslagen ten gronde ge
richt. Startbanen moesten de ruim
te krijgen, de mens had maar te
wijken.
Twee weken geleden ben ik op
nieuw gaan kijken. Weer in gezel
schap van V.V.V.-autoriteiten en
kwieke informatrices. De tocht
van vorig j'aar werd afgerond met
een excursie naar Schiphol. Het is
een sensatie vol zon en emoties ge
worden. Daar, waar de mensen
van overal van de aardbol elkaar
de hand drukken en iedereen de
taal spreekt van het gevleugelde
woord, houdt de vaderlandse ge
schiedenis op. Alles heeft teveel
een wereldformaat, slaat zich uit
tot ver buiten de grenzen. Ik ge
loof, dat een vlieghaven altijd tot
verbazing zal blijven stemmen. Ra
dio, telefoon en televisie zijn na een
dag heel gewoon. Geen sterveling,
die er zich over verwondert. Het
vliegtuig blijft een wonder. Maar
wie dan toch graag liefhebbert in de
vaderlandse geschiedenis, moet
overwippen naar het Luchtvaart
museum, nog slechts sinds kort
geopend. Daar figureren de grote
mannen van wat wij nu onze Na
tionale Luchtvaart noemen. Na
men met bijzondere herinneringen.
De Haarlemmer mag zich dan een
beetje chauvinistisch tonen, als hij
telkens eeer op het \yerk van zijn
stadgenoot Fokker stoot. De man,
die als een held gevierd werd, toen
hij op Koninginnedag 1911, rond
de Oude Sint Baaf cirkelde. Vol
gend jaar is dat een halve eeuw
geleden. En plots herinner je je,
dat Haarlem ook nog een Fokker
monument moet krijgen, waarvoor
een comité ijverig aan het werk
dient te zijn. Of het monument er
ooit zal komen, Is een vraag. Als
het er niet komt, is er nog niets
verloren. Trek de Meer in, en ge
treft het monument, dat Fokker
zichzelf gemaakt heeft. Zonder co
mité, geheel op eigen vleugels drij
vend.
Het gaat er nu toch van komen.
Wij vliegen er thuis uit. Een
vacantie in stad en streek
mag heel prettig zijn, de gastheer
wil ook wel eens anders. Zonder
verdriet keren wij Haarlem de rug
toe. Maar wij weten bij voorbaat,
dat de schoonheid beneden de
Moerdijk het knagend heimwee
naar het Spaarne met kan wegne
men. Wij weten nu al, hoe het over
een paar weken zal zijn: het was
prettig, maar thuis is het beter.
Waarom zou je dan niet thuis blij
ven? Die vraag zal altijd onbeant
woord blijven. Het oude adagium:
iedereen trekt weg om weer thuis
te komen, is een goede gedachte
voor een bezinningsweek. Maar
wie zich voor zijn vacantie bezint,
begint er niet f\
aan. Je kunt beter I
beginnen. De be-
zinning volgt van- Jl
zelf na de vacantie. \7
bouw Felison aan de Heidestraat,
IJmuiden-oost, tot en met 10 juli.
Jonk is een jonge beeldhouwer die
onlangs de Academie heeft verlaten,
maar wiens naam in het land nu reeds
een goede klank heeft. Wat wij van
hem gezien hebben getuigt inderdaad
van een grote plastische kracht. Een
kracht echter die nog opgesloten ligt
in de beperking die hij zich oplegt in
de houding van zijn figuren, in de plas
tische compositie en in de techniek.
In de bijbelse verhalen en in de my
thologie zocht hij de onderwerpen die
passen in zijn werkschema. In de vorm
geving schijnt hij Renoir en Lipchitz
te willen combineren, en een non-fi
guratieve arabesk te bereiken met fi
guratieve middelen. Elk van zijn plas
tieken maakt enthousiasme gaande.
De zachte erotiek van zijn volumineu
ze figuren, romantisch en rustiek,
draagt daartoe bij. Maar een hoeveel
heid als hier bijeen is gebracht roept
ook een gevoel van opzettelijkheid op
door de herhaling van thema en hou
dingen. Meer dan door de beelden zelf,
hoe verrukkelijk ze ook gedaan zyn,
zijn wij geïmponeerd door het uitzon
derlijk talent van Jonk. Daarom gelo
ven wij dat de echte Jonk er nog niet bij
staat, dat dit bewonderde werk nog
slechts de veelbelovende aanloop is
van een reputatie. Met de drift waar
mee hij werkt moet Jonk elke beper
king kunnen doorbreken; de reserves
daartoe schuilen in voldoende mate in
het werk dat reeds uit zijn handen is
gekomen. Nu hij vrij man is kan de
doorbraak van zijn persoonlijk kunste
naarschap eerst goed beginnen.
L.T.
HAARLEM, ljuli Het aantal keu
ringen dat het Haarlemse Bureau voot
Medische Sportkeuring in 1959 heeft
verricht, is in vergelijk met het jaar
daarvoor met ruim zeshonderd terug
gelopen. Een van de oorzaken hiervan
zou blijkens het jaarverslag de zeer
wisselende geldigheidsduur der keu
ringen, welke de diverse sportverenigin
gen in acht nemen, kunnen zijn. Het
wisselende aantal keuringen heeft met
zich meegebracht, dat ook de financiële
positie van de dienst enige schomme
lingen ging vertonen.
Om dit alles op te vangen heeft het
bestuur besloten enkele vernieuwingen
in de administratie door te voeren. De
tarieven voor keuringen zijn thans als
volgt vastgesteld: tot de leeftijd van 1"
jaar 2,-, 17 jaar en ouder 2,50, voor
niet aangeslotenen bij de sDortvereni-
gingen 3.50 en voor zweefvliegers 5,-
en ƒ10.-. Tevens zal bij keuring voor
meerdere sporten tegelijk, vijftig cent
per sport extra worden berekend.
In totaal werden in het afgelopen jaar
109 keuringavonden gehouden. Er wer
den 3574 personen gekeurd, waarvan
1902 voor de eerste maal. Bij het bu
reau waren in 1959 81 verenigingen en
5 afdelingen van Bonden aangesloten.
HAARLEM, 1 juli De wedstrijden
om de kampioenschappen van de Ko
ninklijke Nederlandse Bond tot het Red
den van Drenkelingen die zondagmid
dag door de Heemsteedse Reddingsbri
gade in de zwemvijver Groenendaal in
Heemstede worden gehouden mogen
zich in een grote deelname verheugen.
Door de volgende reddingsbrigades is
met een ploeg ingeschreven: Akersloot;
Apeldoorn; Gouda; Groningen; Haar
lem; Heemstede; Rotterdam; Utrecht;
IJmuiden en Zandvoort. Om twee uur
hoopt men met het middagprogramma
te beginnen.
Advertentie
SPEKSTRAAT 5 - TELEF. 16061
GEBOREN: d. v. L. C. Snoeks en S.
M. Verfurden; z. v. H. Jansen en L. W.
Hamersteen; d. v. S. Entius en Th. van
Loij; d. v. G. Th. IJsselmuiden en M.
G. Vester; d. v. C. B. Dutry van Haef-
ten en E. F. Waldkotter.
ONDERTROUWD: J. M. M. de Vrind
en S. B. E. Pijst; J. A. van Beelen en
M .E. Bierman: W. H. M. Kamphutjs
en G. W. Bakker.
GETROUWD: J. A. Buijs en M. A.
Buijs; D. Grin en W. E. de Visser: W.
Va. van Dijk en W. Broekhof; L. J. M.
de Bruijn en C. Th. Smit; A. Alblas en
J. B. Jonker.
OVERLEDEN: P. Voorderhaak, 83
jr; Wed. T. J. A. Klein-de Boer, 78 jr;
C. J. Hartman, 75 jr; J. A. van Mar-
kesteijn, 93 jr; J. D. van Prooijen, 78
jr; J. Voerman, 86 jr.
