Stormachtig weekeinde in jonge republiek
Belgische troepen komen
in Congo tussenbeide
Totaalbeeld thans minder somber
Parachutisten ontzetten
omsingelde Europeanen
VEILIG TERUG IN HET VADERLAND
Exodus
duurt
uit Congo
voort
nog
Vier KLM-vliegtuigen gaan
Nederlanders ophalen
Boycot tegen
Ned. vlootdeel
Met excuses van de stad
VOOR DE SHOW
In Congo 1500
Nederlanders
VLUCHTELINGEN OP SCHIPHOL
In de haven van
Fremantle (Austr.)
Geen troepen uit
Rhodesië naar
Katanga
Het
weer
Onbekende Genuees vergoedt aan
Nederlander gestolen vakantiegeld
Het
weer in
t Europa
1 Oost-provincie
I Leopold- 'f tKasai^
Katanga
BRUSSEL, 11 juli Belgische
strijdkrachten zijn in Congo in
actie gekomen. Ernstige onlusten
in Katanga, waar de provinciale
regering van Tsjombe Belgische
parachutisten evenals Britse troe
pen uit Noord-Rhodesië te hulp
roept. Tsjombe stelt de onafhan
kelijkheid van Katanga in het
"vooruitzicht. Normalisering van
cie toestand te Leopoldstad en in
de Beneden-Congo nadat de Afri-
kanisering van het Congoleze
leger in een actief stadium is ge
treden. De Belgische ministers
De Schrijver en Ganshoff bij
Kasavoeboe en Loemoemba. Dit
zijn de bijzonderste punten uit de
ontwikkeling van de Congolese
crisis tijdens het afgelopen week
einde Toen wij zaterdagnamiddag
naar'de stand van zaken infor
meerden, antwoordde een zegs
man van het ministerie van Afri
kaanse zaken te "De
situatie is dramatisch. De inter
ventie onzer troepen schijnt
thans onvermijdelijk te zijn ge
worden". In de Wetstraat waar
de ministerraad een goed stuk
van de dag vergaderde, was öe
opinie inderdaad algemeen d
berichten uit Leopoldstad
langer dralen niet meer vei
loofden.
300 doden bij uitbarsting
van vulkaan?
Leeuwen genieten van
vroege morgen
Until!
me mlmfxlü Mforeifoutniif!
Suede dames- en herenjasjes
Later afnemende wind
Aan zee
Dekens stomen. Tijd. f. 1,25
MAANDAC 11 JULI 1960
84ste JAARGANG No. 30566
MIDDEN AFRIKA
Niangara
Stanley- s,
stad
REP
CONGO
RGEANDA
OERStNO!
Lokandoe
'Leopoldstad
1 Stad (Loeloea.
ïiilö.'.aUiS
VEF»
ANGOLA
Elisabeth-;
V sta
Wsök'm
».PELjl606is1|
(Van onze Brusselse correspondent)
De voorzitter van de 1 iljerale T'fl
Motz, verklaarde na afloop van
onderhoud met premier Eyskens.
Congolese regering heeft haar w
niet gehouden. Moreel en volkenrecn"*
lijk zijn wij thans gedwongen on
verantwoordelijkheid te nemen.
zijn kant zegde de heer Collar, «O'0
voerder van de oppositie: ..Hoewei v
het Congobeleid van de reRerinE0min
ten volle goedkeuren, zijn wü niet:vT,
van oordeel dat de regering onmida-i-
lijk maatregelen moet nemen orrL-J:p
veiligheid van de Europese bevolking
te verzekeren."
Op dat ogenblik had de Belgische re
gering reeds beslist een aantal reservis
ten, parachutisten-commando's onder
de wapens te roepen, de bases in Afrika
met 1500 soldaten te versterken, en ile
ministers De Schrijver en Ganshoff na.ar
Leopoldstad te zenden. De twee minis
ters zouden in het bezit zün van een
ultimatum voor premier I.oemoemba.
Gistermorgen zijn de ministers uit Brus
sel naar de basis Kamina vertrokken,
van waaruit zij gisteren in do voor
avond naar Leopoldstad zijn doorge
reisd. Bij hun vertrek van de nationale
luchthaven vanBrussel werden de he
ren Ganshoff en De Schrijver door de
uit Congo teruggekeerde vluchtelingen
uitgejouwd.
Gisteravond zag het totaalbeeld in
Congo er ietwat minder somber uit.
De Belgische troepen waren actief
opgetreden op de meest bedreigde
punten. Boven Loeloeaburg waren pa
rachutisten afgeworpen en deze had
den de omsingelde blanken ontzet.
Ook Elisabethstad was op verzoek van
de premier van de provinciale rege
ling van Katanga, Tsjombe. door
Belgische commando's bezet. Bij de
hele operatie is geen enkel schot ge
vallen.
Tsjombe maakte tevens bekend om de
interventie van de Britse troepen uit
Noord-Rhodesië te hebben verzocht.
Zowel het ministerie van buitenlandse
zaken te Brussel als het Londense Fo
reign Office hebben dit bericht gister
avond bevestigd. Gisteravond heeft mi
nister Wigny in dat verband een onder
houd gehad ..iet de Britse ambassadeur
te Brussel. Naar Tsjombe aan de pers
mededeelde, zal de provincie Katanga,
na de stabilisatie van de toestand, van
<Je republiek Congo afscheuren en een
Snafhankelijke staat vormen.
De berichten uit Leopoldstad zün min
der alarmerend. Het conflict met het
leger scheen gisteravond een oplossing
nabij te zijn. Op een conferentie waar
aan president Kasavoeboe, eerste mi
nister Loemoemba, een aantal Belgi
sche officieren evenals een afvaardi
ging van de muitende weermacht deel
namen, is beslist de afrikanisering van
het Congolese leger in een versneld
tempo door te voeren. Een oud-burge
meester van Jadothstad die sergeant
majoor in het Congolese leger is, La-
doela, is als opperbevelhebber van het
leger aangesteld. Hij zal voorlopig de
graad van kolonel voeren.
Verder zullen enkele Congolese solda
ten onmiddellijk met de graad van kolo
nel tot bevelhebber van de generale
staf en de westelijke commando's wor
den bevorderd. De troepen zelf zullen
door verkiezingen mogen beslissen wel
ke onder-officieren voor deze functies in
aanmerking komen. De Belgische offi
cieren zullen als adviseurs hun dienst
bjj het Congolese leger hernemen. De
meeste officieren hebben de wens uit
gedrukt in Congo te blijven.
(Vervolg zie elders in dit blad)
SYDNEY, 11 juli (Reuter, A.F.P.
Alle driehonderd bewoners van Lopevi,
een der eilandjes van de Nieuw Hebri-
den, zijn gisteren ten gevolge van een
onverwachte vulkaanuitbarsting waar-
schijnljjk om het leven gekomen. Een
dokter, een verpleegster en een onder
wijzer van een Presbyteriaanse missie
op een honderdvijftig kilometer verder
gelegen eiland hebben vergeefs ge
poogd de eilandbewoners te redden. Zjj
voeren met een paketboot naar Lopevi,
maar lava, ruwe golfslag, hitte en vuur
maakten een landing onmogelijk. En
gelse en Franse vliegtuigen zullen wor
den ingezet om zekerheid te verkrijgen
over het lot van de bewoners van Lope
vi.
DEN HAAG, 11 juli (ANP)
Belgische regering houdt Den Haag
voortdurend op de hoogte over de ont
wikkelingen in Congo, in verband met
het verblijf van 1500 Nederlanders m
deze republiek. Ongeveer 300 Neder
landers wonen in Leopoldstad, de ande
ren verspreid over het gehele land.
Het merendeel van de Nederlanders is
er werkzaam in handel of in een speci
alistisch technisch beroep als uitgezon
den kracht. Slechts een enkele is er
werkzaam als planter. In tegenstelling
tot de Engelse en de Amerikaanse re
geringen, die hun diplomatieke verte
genwoordigers in Congo opdracht heb
ben gegeven de Engelsen en Amer -
kanen te adviseren het land te ver
laten, heeft de Nederlandse regering
volstaan de consul in Congo te maen-
tigen naar eigen inzicht te handelen.
Zwijgend, nog verbijsterd door
de verschrikkingen die zij heb
ben doorgemaakt, arriveren da
gelijks vluchtelingen uit Congo
op het vliegveld van Brussel. De
hoogst noodzakelijke dingen, die
zij in 1 allerijl bij elkaar hebben
gepakt, vormen het enige bezit
dat zij hebben kunnen redden.
Vrijwel alle vrouwen hebben hun
man moeten achterlaten in de
jonge republiek, waar de rust nog
steeds niet is teruggekeerd.
BRUSSEL, AMSTERDAM, 11 juli
(R.T.R., A.N.P.) Per vliegtuig,
trein, boot en auto zijn in het afge
lopen weekeinde en ook vandaag
weer duizenden Europeanen uit Con
go gevlucht. In vele grensplaatsen
liet men alle formaliteiten achter
wege om de vluchtelingenstroom zo
snel mogelijk te kunnen verwerken.
Op verschillende punten in Congo
heeft men met vliegtuigen een lucht
brug gevormd naar het dichtstbijzijn
de vliegveld buiten de grenzen van
de jonge republiek. Daar vandaan
wordt met andere vliegtuigen de exo
dus naar Europa voltooid. Op het
vliegveld Brussel-Nationaal en ook
op Schiphol zijn in het afgelopen
weekeinde de eerste vluchtelingen
uit Congo gearriveerd. De K.L.M., die
van de Belgische luchtvaartmaat
schappij Sabena een dringend verzoek
heeft ontvangen hulp te verlenen bij
de evacuatie van blanken uit Congo,
heeft voorlopig een regeling
fen voor vier vluchten, die in eerste
instantie bedoeld zijn om Nederlan
ders te vervoeren. In Brazzaville, de
hoofdstad van het vroegere Franse
Congo, van de Congolese hoofdstad
geseheiden door de Congo-rivier, zou
den honderden Nederlanders op eva
cuatie wachten, o.a. een groep met
25 kinderen en 14 babies. In de loop
van de ochtend is het tweede K.L.M.-
toestel voor een extra-vlucht naar
Afrika vertrokken. Gistermorgen
startte een DG-6B, die 67 passagiers
kan vervoeren, vanmorgen gevolgd
door een DC-7C, die aan 78 passa
giers plaats biedt. Voor morgen en
overmorgen staan nog twee vluchten
op het programma met een DC-6B.
De Belgische luchtvaartmaatschappij
heeft haar vier vluchten per dag op
New York afgelast en daardoor o.a.
straalverkeersvliegtuigen van het
type Boeing 707 vrij gekregen voor
het evacueren van Europeanen uit
Congo.
Het lijntoestei van de K.L.M. uit Zuid
Afrika heeft zaterdagmiddag enkele
passagiers op Schiphol afgeleverd, die
daags tevoren uit Congo waren ge
vlucht en ingestapt waren in Brazzavil
le. Uiterst nerveus en op het punt in
huilen uit te barsten weigerde een nog
heel jong uitziende Belgische moeder,
die een kleuter op de arm hield, aan
verslaggevers meer over haar identi
teit te onthullen, dan deze reeds wisten,
nl. dat haar achternaam Jacinain was.
Zachtjes sprekend vertelde ze in het
Frans, dat haar man nog in Congo
achter was gebleven en dat zij in de
vreselijke nacht van donderdag op vrij
dag Leopoldstad met haar kind ont
vlucht was.
Een veel spraakzamer vluchteling
bleek de 44-jarige Nederlander E. F.
ten Houten te zijn, die 20 jaar geleden
ons land verliet en de laatste 8 jaar in
Congo heeft doorgebracht als vertegen
woordiger van een Nederlandse han
delsfirma in Leopoldstad. „Ik ben eigen-
FREMANTLE, West-Australië 11
juli (Reuter) De Australische vak
bond van zeelieden alhier heeft een
boycot afgekondigd tegen de drie Neder
landse oorlogsschepen: het vliegdek-
schip „Karei Doorman" en de onderzee
bootjagers „Groningen" en „Limburg",
die op weg voor vlagvertoon o.a. naar
Nederlands Nieuw-Guinea dinsdag in de
haven wordt verwacht.
Van bevoegde zijde in Den Haag
wordt vernomen dat deze maatregel
geen invloed zal hebben op de reis van
de schepen.
Gisteren in de vroege morgen
kuierden tot verbazing en schrik
van de eerste kerkgangers op de
gelukkig nu niet zo drukke Rijks
weg in Geleen zeven leeuwen
drie leeuwinnen en vier welpjes
die kennelijk uit waren op een
ochtendwandeling- Ondanks het
bijzonder kalme gedrag van de
roofdieren achtte de politie het
raadzaam assistentie te ontbieden
om het zevental te vangen. Het
lag voor de hand, dat de leeuwen
toebehoorden aan circus Tony Bol-
tini, dat momenteel aan de Heren
straat zijn tenten heeft opgeslagen.
Derhalve wekte de politie het cir-
cuspersoneel. Met de dompteur
aan het hoofd werd jacht gemaakt
op de uitgebrokenen. Geen moei
lijk karwei overigens, aangezien
de leeuwen erg gewillig waren en
zonder veel tegenstrubbelirigen
door de dompteur in een wagen
konden worden gedreven. Tenmin
ste de drie leeuwinnen. De welp
jes waren nog gewilliger en liepen
gedwee terug naar het circus
terrein.
De leeuwen, zo is achteraf ge
bleken, konden uit hun kooien
ontsnappen, doordat een losgebro
ken circuspaard het hek van de
kooi had opengeschoven.
(Advertentie)
Prinses Margaret en haar man hebben
na hun huwelijksreis hun taak weer op
genomen. Hier staan zij in de regen bij
een militaire parade voor de koningin.
I\jk niet gevlucht", zei deze ongehuwde
man, „want ik had het allang zien aan
komen en had dus mijn vertrek goed
voorbereid. Al twee dagen tevoren had
ik mijn bagage volkomen regulair naar
Brazzaville verzonden. Maar ik trof het
slecht, toen ik vrijdagochtend wilde ver.
trekken. Enfin, dat hebt u zelf wel in
de kranten gelezen: er was een enorme
paniek en iedereen probeerde de rivier
over te steken."
Reeds op 30 juni hadden Congolese
negers, onder wie hij zeer vele vrien
den telt, hem gewaarschuwd: „zorg dat
je tussen 1 en 8 juli wegkomt, want
dan wordt het hier gevaarlijk voor de
blanken". Hij had deze raad opgevolgd.
H|j zegde zijn betrekking op, pakte zijn
bezittingen bijeen en boekte passage op
de KLM-machine van vrijdag 8 juli. Op
de bewuste dag waren negers, die tot
het personeel van zijn firma behoorden
hem reeds om 8 uur 's ochtends thuis
komen ophalen, hoewel het vliegtuig
pas 's avonds omstreeks half zeven
zou vertrekken. „Niet langer wachten"
zeiden ze, „anders is het te laat."
Voor vele andere blanken was het al
te laat. Maar dank zij de hulp van zijn
donkere vrienden stapte de heer Ten
Houten als laatste passagier op de
laatste boot, die die dag nog de rivier
overstak. Daarna zette het Congolese
leger de hele rivier hermetisch af. „We
namen een taxi", zei hij, „die heel hard
een auto van het leger voorbij reed en
voortraasde naar een gereed liggende
boot. Ook daar stonden soldaten van
het leger de wacht te houden, maar
mijn vrienden zeiden, dat ik gerust aan
boord kon worden toegelaten en toen
zwichtten ze."
De laatste avond, die de heer Ten
Houten in Congo doorbracht, donder
dagavond, was hij bij vrienden thuis in
Leopoldstad. „We hebben ons gedekt
gehouden en eigenlijk heb ik niets ge
zien, maar we hoorden de hele avond
mensen voorbij hollen. Er was inder
daad een enorme paniek".
Duizenden Belgen hebben zaterdag
ochtend op het vliegveld van Brussel
zwijgend de aankomst gade geslagen
van het eerste vliegtuig, waarmee Bel
gische vluchtelingen uit Congo werden
gerepatrieerd. Het vrolijke geroep en
gezwaai, dat gewoonlijk met de aan
komst van reizigers uit verre landen
gepaard gaat, ontbrak deze ochtend.
Zestig kinderen en een twintigtal Bel-
sche vrouwen, allen voor liet dreigende
gevaar uit de jonge republiek gevlucht,
stapten uit de IK-7 O van de Sabena,
die vrijdagmiddag om vijf uur uit Braz
zaville was vertrokken.
Stewardessen droegen op hun armen
huilende babies, door de landing in hun
slaap verstoord. De moeders vermoeid
van de lange reis en de doorstane ont
beringen, volgden zwijgend de helpsters
van hel: Belgische Rode Kruis naar de
registratiehal. Zaterdag en zondag zijn
ruim 800 Belgische onderdanen, meest
vrouwen en kinderen, per vliegtuig naar
Brussel vertrokken.
In de aankomsthal stonden vele hon
derden familieleden van Belgen in Con
go te wachten. Door een luidspreker
werden de namen van de passagiers af
geroepen. Tranen stonden in veler ogen.
Beroering ontstond, toen de naam werd
afgeroepen van een vrouw met zes kin
deren. „Weg met de Congolese rege
ring", werd er geroepen, gevolgd door
een luid applaus. Sedert zaterdag
morgen komt nu het ene na het andere
vliegtuig uit Brazzaville in Brussel aan.
LONDEN, 11 juli (Rtr.) Gister
avond is in Londen meegedeeld, dat
de Britse regering geen verzoek in
overweging kan nemen van een rege
ring, die zij niet erkent. De woordvoer
der doelde hierbij op het verzoek van
Tsjombe, de leider van de provinciale
regering van Katanga in Congo, om in
terventie van troepen uit Rhodesië. De
woordvoerder verklaarde, dat de Brit
se regering de „soevereine regering"
van Katanga, die Tsjombe gevormd
zou hebben, niet erkent.
Tsjombe heeft de Britse consul in
Elizabethstad verzocht te bewerkstelli
gen, dat er Rhodesische troepen naar
Katanga gezonden zouden worden. Het
verzoek was door de consul doorgege
ven aan de regering van Rhodesia,
maar daar de Britse regering d.. ver
antwoording draagt voor buitenlandse
aangelegenheden van Rhodesia, moest
de regering in Londen in deze kwestie
beslissen.
B'ARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
JEIDSESTRaAT (Blf KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TfcL. 223596
Verwachting tot dinsdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Veranderlijke bewolking met vooral
aanvankelijk buien. Matige tot
krachtige, aan de kust tijdelijk har
de, maar later afnemende wind tus
sen zuidwest en west. Weinig ver
andering in temperatuur.
Zon: 4.34-20.56. Maan: 22.56-9.21.
Ook morgen aan het strand nog veel
wind, draaiend naar westelijke richting.
Enkele buien afgewisseld door opklarin
gen. Temperatuur overdag ongeveer 17
gr., zeewater bijna 17 gr. Vooruitzichten:
depressie boven de Noordzee gelegen
blijft voor sterk wisselvallig en te koel
strandweer zorgen.
(Advertentie
STOMEN
STOPPEN
VERVEN
GROTE HOUTSTRAAT 5 - TEL. 10771
AMSTERDAMSEVAART 30 - TEL. 11561
BINNENWEG 137 - TEL. 36432
Station Weer
Den Helder 1. bew.
Ypenburg h. bew.
Vlissingen 1. bew.
Eelde zw, bew.
De Bilt zw. bew.
Twente regen
Eindhoven 1. bew.
Zd.-Limburg zw. bew.
Stockholm geh. bew.
Oslo h. bew.
Kopenhagen regen
Londen regenbui
Amsterdam zw. bew.
Brussel
Luxemburg
Pari,1s
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlin
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
1. bew.
zw. bew.
onbew.
regenbui
b. bew.
1. bew.
regen
regen
zw. bew.
zw. bew.
regen
geh. bew.
1. bew.
onbew.
onbew.
max.
min.
neersl.
temp. temp
afgel.
gisteren
24 uur
17
14
8
17
14
7
18
14
S
19
14
8
18
14
9
19
14
9
17
14
8
17
14
18
17
13
6
15
12
0.3
18
14
2
22
13
t
17
14
8
17
14
6
16
13
16
20
14
12
23
17
2
27
13
0
24
16
0
22
15
0.1
19
15
13
20
14
0.2
17
12
4
22
15
0.1
23
14
0
23
16
0
23
9
0.1
31
15
0
GENUA, 11 juli (UPI) De heer A.
Verhoef uit SIredrecht, -met zjjn gezin
op vakantie in Italië, bevond zich vrij
dag met vrouw en dochter in een bus,
die hen van hier naar Varazze aan de
Italiaanse Rivièra zou brengen, toen de
bus werd aangehouden door stakers.
Hierdoor strandde het gezin in het cen
trum van de stad. Spoedig daarna ont
dekte de heer Verhoef, dat zijn zakken
waren gerold en dat zijn portefeuille,
waarin al zijn geld en papieren zaten]
was verdwenen. Het geldelijk verlies
bedroeg in totaal ongeveer 900 gulden.
De heer Verhoef begaf zich naar dé
politie om de diefstal aan te geven en
om te vragen wat hem te doen stond.
Op het politiebureau ontving hij 2.000
r® gulden) om hem in staat te
stellen zijn hotel in Varazze te berei
ken vanwaar hp later aan het Neder
lands consulaat om hulp kon vragen.
Toen de diefstal zaterdag in de plaat
selijke pers werd gemeld, zond een on
bekende in Italiaans geld de volledige
tegenwaarde van het gestolen geld
naar de politie, met het verzoek het
net Nederlands gezin ter hand te stel
len. Onmiddellijk werd een personeels
lid van de V.V.V. van Genua naar Va
razze gestuurd om het geld over te dra
gen en de verontschuldigingen van de
stad voor het incident aan te bieden.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
lelefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 14348C
Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50. telef. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. 3. W. Boerrigter en
Mr. W. A M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Sever».
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte Omroepers 16 cents per m m -hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
edvertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging Md 5.30 IMf
'a avonds tel. 21544.