Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | 16 juli 1960 | pagina 10

Het fraaie SLOT te

Zeist binnenkort
cultureel centrum

WARMONDSE MOLEN IN
OUDE GLORIE HERSTELD

KOMKOMMERTIJD?

Integendeel: problemen te over

Sociaal

commentaar

MENEER HOBBS
NEEMT VAKANTIE

Wilt U

landelijk

MET DE RESTAURATIE IS
EEN BEGIN GEMAAKT

Organisch met de plaats
verbonden

Zeist niet alleen
het deftige dorp

Toen Jesus op de
wereld kwam

Kinderboekjes

Bedien u
van het N.C.B.
chequeboekje

ZATERDAG 16 JULI 1960

PAGINA 10

i„ plaats*»»

1

Denk aan Uw

NEDERLANDSCHE CREDIETBANK N.V.

49 vestigingen HoofdkantoorKeizersgracht 507-517 Amsterdam-C

door

EDWARD STREETER

mooie witte tanden hebben,
gebruikdan IVORQL tandpasta

fs

Hef „Huys van Seyst"

llllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

gressen van niet te grote omvang zou
den kunnen worden gehouden. Daar
in paste uitstekend het initiatief van
de Zeister Kunststichting. Begin janu
ari 1955 besloot de raad tot de res
tauratie en werd, omdat het Slot op
de Monumentenlijst staat, om mede
werking van het ministerie van O., K.
en W. verzocht. Nadat de gemeente
aanvankelijk met een andere archi
tect in zee was gegaan, werd aan ar
chitect ir. J. B. Asbeck te Driebergen
opdracht gegeven tot het maken van
een schetsplan voor het hoofdgebouw
en beide vleugels, waarna in 1958 de
rijksgoedkeuring werd verkregen en
de definitieve opdracht kon worden
gegeven voor uitwerking van het plan
voor het eerste deel der restauratie,
in casu de afgebrande vleugel.

De rijkssubsidie werd hiervoor gekre
gen en de uitvoering van het werk werd
gegund aan een aannemersbedrijf, dat
op het gebied van restauraties is ge
specialiseerd. Uiteraard werd begonnen
met de afbraak van de Ruïne en 6 juli
kon burgemeester mr. A. P. Korthals
Altes met enig feestelijk ceremoniëel
de eerste paal de grond indrijven voor
de nieuwbouw, waarin de Nederlandse
Kunststichting op de verdieping haar
kantoren krijgt. De nieuwe vleugel
wordt aan de hand van oude tekeningen
en prenten, in samenwerking met net
Rijksbureau voor Monumentenzorg, zo
veel mogelijk in de oude toestand terug
gebracht. Op de begdne grond komt
een keuken voor het restaurant, dat la
ter in de kelders van het hoofdgebouw
wordt ondergebracht.

De gehele restauratie wordt in drie
étappes uitgevoerd en wel zodanig, dat
als eind 1961 de nieuwe vleugel zal zijn
verrezen, direct kan worden overgegaan
tot herstel en inrichting van de andere
vleugel, waarna, naar men hoopt, ter
stond het hoofdgebouw onder handen
kan worden genomen.

Behalve de keuken, toiletten en enke
le dienstruimten, krijgt het parterre
gedeelte kleedkamers en een foyer voor
de artisten, die in het reeds bestaande
naastgelegen openluchttheater in de
Slottuin optreden. Er zijn daar gere
geld belangrijke culturele manifesta
ties.

In de tweede vleugel wordt de mu
ziekschool van Toonkunst, die nu nog
in het hoofdgebouw is, gehuisvest. Ver
der komen hier enkele woningen voor
personen, die met het beheer of de ex
ploitatie van het Slot belast zijn.

Wanneer dit jaar de in aanbouw zijn
de gemeentelijke lagere technische
school aan de Dijnselburgerlaan gereed
komt, zullen uit het hoofdgebouw enke
le klassen van deze onderwijs-instelling
verdwijnen. Het hoofdgebouw, dat op
vele plaatsen de hand verraadt van de
bekende schepper van de Hollandse Lo-
dewtjk XIV-sttjJ, Daniël Marot, van wie
o.a. de Trèveszaal is op het Haagse
Binnenhof, bestaat uit een bel-étage en
een verdieping.

Op de bel-étage boven het souterain,
waar dus het restaurant komt, wordt
allereerst een grote zaal ingericht voor
officiële ontvangsten door het gemeen
tebestuur. Verder zijn er verschillende
tentoonstellingsruimten geprojecteerd.
Op de tweede verdieping is een con
greszaal gedacht voor een drie- tot vier
honderd personen.

IGNAAT AGASI

Het Zeister slot in zijn tegen-
H woordtge situatie met de resten B
fan de afgebrande vleugel.
ffiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijn

(Advertentie)

volgens de nieuw
ontdekte formule.

Doosjes van 150 tabl. k f. 1,15
500 tabl. k. t. 2.95,1000 tabl; k t. 6.50
bi] apothekers en drogisten

N.V; H. TEN HERKEU HILVERSUM

Toen Jesus op de wereld kwam is
een kleurig, modern prentenboek,
gemaakt door John L. Torenbeek
en uitgegeven bij De Spaarnestad in
Haarlem. In een heel summier gehou
den tekst wordt verteld van Maria en
Josef in Nazareth, de boodschap van de
Engel, de reis naar Betlehem, de ge
boorte van het Kindje Jezus, de aan
bidding van de herders en van de drie
Koningen. Een enkel detail:

Er kwam een engel bij Maria en
die zei: jij zal een kindje krijgen. Het
is de zoon van God. Vind je het fijn?
Josef stond buiten en hoorde de man
die toeterde: jullie moeten op reis
gaan naar Bethlehem. Toen haalde
Josef de ezel en Maria ging op de
ezel zitten en samen gingen ze naar
Bethlehem.

Hier is de kinderlijke toon, vooral
voor de hele kleintjes, dunkt ons, wel
goed getroffen. Wij zijn er niet goed
achter kunnen komen, hoe die kleintjes
op de tekeningen reageren. Zij komen
ons aantrekkelijk voor. maar ze hebben
ook een opzettelijke eenvoud, die enigs
zins naar het primitief-kinderlijke
zweemt, tegelijk met decoratieve ele
menten, die daarmee in tegenspraak
lijken. Dit prikkelt de prille fantasie
toch niet zo. als sommige andere teke
ningen wel blijken te doen. Niettemin
is het boek, om zijn fleurige geheel en
ook om het verfiaal een dierbaar bezit
gebleken.

XV.

Een aantrekkelijk mengsel van kin
derlijke fantasie en kinderlijke
werkelijkheidszin leveren drie ver
haaltjes van L. Huisinga-Scaf op, die bij
Van Goor in Gouda zijn verschenen.
„Krummel en Kruimel" zijn twee beer
tjes, die, 's nachts wakker geworden,
met een elektrische speelgoedtrein uit
rijden gaan. Eerst onder de stoelen
door, langs de pianokruk, langs de
krantenbak en (teken des tijds!) langs
de oliehaard. Dan de wijde wereld in
tot op de Matterhorn. Zij komen weer
heelhuids thuis, opnieuw langs olie-
haard, krantenbak, pianokruk. „Op weg
naar de maan" zijn de belevenissen van
twee kleine jongetjes, die denken dat
je van de kerktoren zo maar op de
maan kunt overstappen. Zij klimmen
dus de toren in. Dit neemt net genoeg
tijd in beslag om het dorp op stelten
te zetten over hun vermissing. Opge
lucht laten zij zich door hun vader ver
lossen en naar bed brengen. „Indiaan
Pou-Wou" bevat de kleine avontuurtjes
van een jongetje, dat Indiaantje speelt.
Alle drie aantrekkelijke verhaaltjes, die
zich ook al heel goed aan kleintjes laten
voorlezen. Daarbij valt dan op, dat er
naast grappige, de fantasie aanspreken
de details, ook een paar andere in voor
komen, die beter gemist konden wor
den. Het blijken leuke opmerkingen
voor volwassenen, maar vallen net uit
de kinderlijke toon. Zelfbeperking, zo
kan men van de beste auteurs op dit
terrein leren, is zeer aanbevelenswaar
dig. Overigens zijn dit kleine feilen in
voortreffelijke verhaaltjes. Dat het ook
om te bekijken bijzonder leuke boekjes
zijn geworden is te danken aan de vele
plaatjes van Ted Schaap, die verrukke
lijk tekent. R.

(Advertentie)

Open - ook als particulier - een rekening
courant bij de N.C.B.Laat aan u verschul
digde gelden op uw rekening bij ons over
maken en laat ons uw betalingen verrichten
in bank- of giraalverkeer.

Het spaart u tijd, moeite en geldGebruik
makend van uw N.C.B.-chequeboekje kunt
u ten laste van uw saldo elke betaling ver
richten

WARMOND, 16 juli
Dezer dagen is
de restaurant ie ge
reed gekomen van
de Zwanenburger
molen in Warmond,
onder de dorpelin
gen bekend als „de
molen van Couzijn".

De Rijnlandse Mo
lenstichting heejt
verleden jaar deze
molen van het pol
derbestuur aange
kocht om hem voor
verpal te behoeden.

De uit 1805 date
rende molen was in
1958 stilgelegd, om
dat een gebroken as
gevaar opleverde
voor de omliggende
woningen. De be
maling sfunctie werd
toen overgenomen
door een klein elek
trisch gemaal.

Tijdens de Kaag-
week zal de pas ge
restaureerde molen
baden in floodlight,
terwijl de wieken
weer zullen draaien.

Dat zal trouwens

ieder jaar gedu-

rende enige tijd moesten gebeuren, want het ligt in de bedoeling de molen
bedrijfsklaar te hotiden opdat hij in geval van nood zijn vroegere bemalingsfunctie
weer kan opnemen.

De restauratie is verricht door de molenbouwer H.S.P. Vrijburg uit Oude
Aarde. De restauratiekostte ruim f8000,-, waarvan het Rijk de helft voor zijn
rekening nam, de provincie en de gemeente Warmond ieder 15%, terwijl het
resterende bedrag door particulieren bijeen is gebracht. Het herstel omvatte o.m.
het vervangen van de oude, gebroken as van 3 5 ton door een nieuwe van 5 ton.
De roeden zijn van nieuw hewerk voorzien en na afloop van de Kaagweek zal
het scheprad, dat door gebrek aan onderhoud verbogen was, weer worden recht
gezet.

Op de plaats waar de molen thans staat, aan de Warmonder Leede tegenover
de jachthaven „Het Fort", heeft een in 1632 gebouwde houten wipmolen (een
pyramide-vormige onderbouw met draaibaar bovenstuk) gestaan, n 1805 is de
wipmolen door de huidige stenen molen vervangen. Het is de eerste molen die
de verleden jaar opgerichte Rijnlandse Molenstichting heeft aangeocht en ge
restaureerd. Het ligt in de bedoeling van de stichting om in de omende periode
meer molens op te kopen van de verschillende polderbesturen. Als gevolg van
de grootscheepse ruilverkavelingen in het plassengebied rond Leiden zijn ver
schillende grote en kleine molens stilgelegd. De polderbesturen voelen er weinig
voor om de molens, die voor hen niet meer bruikbaar zijn, nog te onderhouden.
Zij dreigen in verval te raken. Vandaar dat de provinciale molencommissie van
Zuid-Holland het initiatief'heeft genomen tot oprichting van de Rijnlandse Molen
stichting. De stichting koopt de molens voor de symbolische prijs van 1,-,
waarna het onderhoud en de restauratie geacht mogen worden in goede handen
te zijn.

ns sociaal commentaar van van
daag zouden we eigenlijk „so
ciaal allerlei" willen noemen, om
dat we, één actueel punt besprekende,
er niet aan kunnen ontkomen meerde
re andere actualiteiten minstens even
aan te raken.

Aanleiding hiertoe was een gesprek
met een vriend, een journalist, die een
beetje met de handen in het haar zat
vanwege „de komkommertijd" in de so
ciale sector. We hebben hern moeten ne-
kennen ook wel eens om een idee ver
legen te zitten, maar als regel is het le
ven toch wel zó interessant .krijg je zo-
veel vragen van mensen om je neen te
beantwoorden, gebeurt er zo vaak iets
dat als het ware orft toelichting vraagt,
dat het meestal niet al te veel-moeite
kost een onderwerp van gesprek te vin
den.

Dat moet n.i. naar wij menen, altijd
het uitgangspunt van een beschouwing
zijn: niet het opdringen van een opinie,
maar het aandragen van stof voor een
gesprek. Wij voor ons hebben al jaren
de gewoonte om. wanneer we een ge-
spreksavond mogen leiden en dan doet
het er niet toe over weik onderwerp,

een of meer publicaties uit dagblad of
tijdschrift mee te nemen en onze ge
sprekspartners dan naar hun oordeel te
vragen over de opinie van de publicist.
Meestal blijkt dan dat er tamelijk slecht
wordt gelezen. Maar wanneer men deze
methode bij een vaste gespreksgroep
volgt, ontwikkelt zich de neiging om ook
regelmatig in de krant of in het tijd
schrift iets meer te gaan lezen dan de
koppen of het vervolgverhaal.

Bovendien zit men dan nooit om stof
verlegen. Het is toch al zo jammer, dat
de meeste gesprekken in de kantine, in
de forensentrein en op avonden waar vol
wassen mensen bij elkaar zijn, vaak zo
hopeloos leeg zijn. Om maar niet te zeg
gen negatieh Zouden we kunnen berei
ken, dat een groot aantal mensen zich
oefenen in het voeren van een logisch
gesprek over onderwerpen die toch wer
kelijk de belangstelling blijken te heb
ben, dan zouden we daarmee een kost
bare bijdrage leveren in de verhoging
van het gesprekspeil in het algemeen.

Maar, vraagt men ons wel, waar in
teresseren de mensen zich dan voor?
Als je op een verjaardagsfuif het lef
hebt om door te praten over een em-

Vertaling:

F. A. BRVISKLAVS

Nu is dit, zoals iedereen weet, het ogenblik, dat
een autobezitter een psychische behoefte heeft om
aan iemand alles te vertellen over de bijzondere
moeilijkheden en noden van zijn wagen hoe er
soms een geheimzinnig tik-tik-tik onder de auto te
horen is en hoe dat geluid soms helemaal verdwijnt

op z'n minst gesproken vreemd hoe bij be
paalde snelheden hoge piepgeluidjes als van een vo
gel uit de motorkast komen hoe er bij het
achteruitrijden een gehandschoende hand tegen de
binnenkant van de bagageruimte schijnt te kloppen.

Dergelijke opmerkingen zijn natuurlijk niet be
doeld om de indruk te wekken, dat de wagen be
toverd of van een boze geest bezeten is. Het zijn
enkel maar feiten, die de vrienden van de motor
graag rustig en met de nodige ernst bespreken wil
len en dat ook overal doen behalve in garages als
die van meneer Hobbs, waar de gemelijke man vol
stond met zwijgend op een lang formulier met vele
doorslagen te noteren, wat hij- doen moest. Dan
zonder zelfs het minste knikje van verstandhouding

placht hij in de wagen te kruipen, het portier
dicht te slaan en naar de tegenoverliggende muur te
rennen met de snelheid van een straaljager, vlak
voordat hi) door die muur heen zou gaan, remde
hij uit alle macht, zodat de achterwielen van de
wagen een halve meter de hoogte in schoten. Voor
dat de auto weer een horizontale stand aannam,
sprong de man in zijn witte jas eruit en wierp een
gemelijke blik op een andere klant.

Mannen in witte jassen kenden nooit meneer

Hobbs' naam en meneer Hobbs had zeker nooit het
minste verlangen om hen met George aan te spre
ken. Zij deden hem enkel maar ernaar verlangen, te
wonen in een stad, waar iemand wist, wie hij was.
Dat was de reden, 'aarom hij Henry Carter zo
sympathiek vond. Nauwelijks was de wagen tot stil
stand gekomen, of meneer Carter had zijn hoofd en
schouders al door het raampje gestoken.

,,En „meneer Hobbs, hoe gaat het op Grey Ga-
bles?"

„O, uitstekend."

„Rust u daar goed uit?"

„O ja, heerlijk."

„Fijn. Verzamel uw krachten. U zult die nodig
hebben, als u terug bent."

„Ik dacht zo: ik breng die ouwe rammelkast maar
eens hier, zodat ie een beetje nagekeken kan wor
den," zei meneer Hobbs. „Wilt u 'm doorsmeren?"

„Natuurlijk, natuurlijk," zei meneer Carter. Er was
iets in zijn stem, dat er op scheen te wijzen, dat
er voor hem geen prettiger werk ter wereld bestond
dan te kijken naar de smering van meneer Hobbs'
wagen. „Verder nog iets van uw dienst?"

„Neen, ik geloof het niet," zei meneer Hobbs.
„Enkel die smering en dan nieuwe olie erin."

„Uitstekend. Wilt u de filters vernieuwd hebben?"

„Tja, daar zegt u zoiets," zei meneer Hobbs wei
felend. ,Wat denkt u ervan?"

„Wanneer hebt u ze het laatst laten verwisselen?"

„Dat weet ik niet zo precies meer," zei meneer
Hobbs.

„Dan kunnen ze beter vernieuwd worden," zei
meneer Carter. „Hoe staat het met de bougies en
zo?"

„Och, die lijken me wel in orde," zei meneer
Hobbs.

„Na vijftienhonderd kilometer moeten ze ver
nieuwd worden. Weet u, wanneer dat het laatst
gebeurd is?"

Met geen mogelijkheid wist meneer Hobbs zich
te herinneren, of ze wel ooit vernieuwd waren.

Meneer Carter knikte. „Het kan geen kwaad, als
we er nieuwe in zetten," zei hij. „Waarom laat u
me de wagen niet eens grondig reviseren? Dan kijk
ik alles eens goed na. De wielen, de remmen, de
vering, de assen, alles. Dan bent u altijd veilig.
Uiteindelijk spaart het geld uit."

„Inderdaad," gaf meneer Jobbs toe. „Ja, kijk de
kar maar eens goed na. Dan weet ik, dat het gebeurd

is en dan weet ik ook, waar ik me voortaan aan te
houden heb."

„Zo is het," zei meneer Carver. „Ik zal er een
revisie-zegeltje met de datum op plakken om u er
aan te herinneren."

„Dat is een goed idee," zei meneer Hobbs.

Terwijl hjj het portier van de wagen opendeed,
viel zijn oog op een rij besmeurde briefjes, die op
zijn wagen geplakt waren die hadden hem ook
eens aan het een en ander herinnerd. Nadat hij er
zich van overtuigd had, dat mevrouw Hobbs' lijstje
met boodschappen in zijn zak zat, ging hij op weg
naar de hoofdstraat, verheugd en tevreden, dat zpn
belangen in goede handen waren.

Toen hij langs het gemeentehuis annex politiebu
reau kwam, liep brigadier Peabody naar een soort
wachthuisje op de hoek van het gebouw, -tond daar
een ogenblik met zijn horloge in de hand en bracht
toen de sirene in werking, die het signaal gaf, dat
het twaalf uur was. Het effect daarvan op zijn
trommelvliezen deed meneer Hobbs steigeren als
een paard, toen herinnerde hij zich vol ontzetting,
dat. getrouw aan de gewoonten van het eiland, alle
winkels van twaalf tot één dicht waren.

Winkeldeuren gingen op slot, terwijl hu jangzaam
de straat door liep en zich afvroeg, wat hij nu doen
zou. De krantenwinkel op de hoek was nog open en
maakte goede zaken met het verkopen van pladen
uit New York en Boston aan nieuwsgierige cliënten,
die een fabelachtige prijs hadden betaald om ver
weg te komen van de gebeurtenissen-van-de-dag,
waaromtrent ze nu zo dringend op de hoogte ge
bracht wilden worden.

Meneer Hobbs ging naar binnen. Waarom zou hij
niet wat lichte lectuur kopen en een uurtje uitrusten
aan het strand? Hij bekeek de in kleurige omslagen
gestoken boeken op de rekken. Ze schenen allemaal
te gaan over mooie, jonge vrouwen, in nogal laag
uitgesneden blouses, die in doodsangst verkeerden
voor mannen met vastberaden gezichten, die hen
met een revolver of een dolk bedreigden.

Hoe ook de titels waren, de plaatjes om de om
slag waren met kleine verschillen hetzelfde. Meneer
Hobbs vroeg zich af, welke omslagen De negerhut
van Oom Tom en Robinson Crusoe zouden hebben,
als die verschenen waren in deze wereld van pocket-
books.

(Wordt vervolgd)

stig onderwerp, hoort men al gauw van
verschillende kanten dat op een gezel
lige avond „de politiek" niet thuis
hoort. Men kan het bii wijze van spre
ken hebben over bedrijfsapostolaat of gtu
zondheidszorg, alles wordt dan gedood
verfd tot politiek en men meent als re
gel dat een avondje pas geslaagd is
wanneer de volgende dag gezegd kan
worden: „En gelache als we hebbe"!

nze vriend de journalist dan zat
wat verlegen om ideeën. Er valt
toch op het ogenblik niks te be
leven, zeker niet op sociaal gebied, de
Kamer is op reces, de loonpolitiek i*
boven verwachting geslaagd, de prij
zen zijn stabiel en vertonen zelfs-'Ven
neiging tot dalen, kortom, voor wat de
sociale politiek betreft zouden we he
lemaal op fluweel zitten. Dan ontstaat
er natuurlijk een zekere gezapigheid;
de vechtlust verdwijnt.

We pakten even ons zakboekje, om
dat we de gewoonte hebben belang
rijke vragen die ons met name uit ar
beiderskringen worden gesteld te note
ren, omdat die vroeg of laat altijd in
aanmerking komen om tot onderwerp
te dienen voor een sociaal commentaar.
Nou, daar staan er nogal wat.

We noemen maar eens op: Houdt het
arbeidersaandeel in het nationaal inko
men gelijke tred met de stijging van de
productiviteit en van de bijzondere wel
vaart? Zijn er in de leiding van "de so
ciale organisaties al plannen om iets t»
doen met de bisschoppelijke richtlij
nen? Wat bedoeld men eigenlijk wan
neer men op het ogenblik spreekt over
het opgaan van de standsorganisatie
in de vakbeweging? Kan dat? Is het
wel de taak van de vakbeweging om
zich ook met godsdienstige problemen
bezig te houden? Vindt u niet dat de
bezitsvorming veel krachtiger moet
worden bevorderd nu blijkt dat er per
jaar meer dan 2 miljard winst naar
aandeelhouders en commissarissen
gaat? Is het waar dat we naar een zo
danige verkorting van de arbeidstijd
gaan, dat we mettertijd maar 30 uren
per week zullen werken? Wat denkt u
van de bedrijfsbonden-kwestie? Hoe la
hef gegaan bij de socialistische en pro
testants-christelijke vakbeweging toen
men daar met de bedrijfsbonden begon?
En hiermee is ons lijstje nog lang niet
uitgeput.

at deze vragen evenwel komen uit
kringen van z.g. niet geïnterea-
seerde mensen is voor ons een
doorlopend bewijs, dat z.g. gedesinte
resseerdheid bijna niet bestaat .We moe
ten er evenwel goed aan denken, dat
de moderne mens niet meer mag wor
den vergeleken met zijn soortgenoot van
dertig,veertig jaar geleden. Inderdaad
ook wjj hebben als jongen van 15 - 16
jaar al geboeid zitten luisteren naar in
leiders, die'ons op ontwikkelingsavonden
van hun meerdere kennis kwamen
mededelen. We herinneren ons volle
zalen van mensen die kwamen luiste
ren naar een inleiding over de vraag:
Nederland republiek of koninkrijk? Be
staat God werkelijk? En ga zo maar
door. Na afloop kwamen er misschien
wel twee of drie mensen met een voor
zichtige vraag. Dan kreeg de geachte
spreker van de avond een applaus en
een honorarium en werd het tijd de
trein van half tien te halen. Zie, wij
willen tegenwoordig niet meer „bere-
voerd" worden. De huidige generatie
heeft heel ander onderwijs genoten en
krijgt heel wat voorlichting vla radio
en televisie. De kranten zijn veel meer
ingesteld zowel in het brengen van het
nieuws als in het becommentariëren
ervan jegens een publiek ,dat zelf poogt
mee te denken. Vandaar dat we er
steeds meer op aangewezen raken met
mensen een gesprek te voeren. Laat ze
zelf hun opinie geven. Laat men in on
derlinge gedachtenwisseling zelf naar
conclusies redeneren. Dan wordt het be
sprokene geestelijk bezit van de ge
spreksdeelnemer. Dan zullen ze lang
zamerhand gaan inzien, dat niet een
handjevol academici en andere intel
lectuelen of leidinggevenden het gezicht
van Nederland bepalen, maar dat ook
de z.g. gewone man wel degelijk zijn
stempel drukt op onze samenleving.
En dat alleen al is de inzet van vele
krachten overwaard.

Advertentie

Zou dit typische achttiende-eeuwse huis van de Broedergemeente der Hern
hutters tot verdwijnen gedoemd zijn?

Zeist henden wij vroeger uitsluitend als het „deftige dorp", waar for
tuinlijke lieden hun op het droge gebrachte schaapjes weidden en wij
als bengels in de bossen ravotten. Onze bijzondere belangstelling had
het Slot met aan de vijver twee beelden, die we, omdat ze bloot waren,
Adam en Eva noemden. Wat wisten we als kind van mythologie, om in die
figuren een meermin en Triton te herkennen? Vergeten we de verrukkelijke
Koelaan niet, uitkomend achter het Slot, een van de mooiste allees, die wij
kenden en waar onder het bladerendak van eeuwenoude beuken heel wat
liefdeswoordjes gefluisterd zijn. Nu is die laan een koude asfaltweg, waarop
elk woord hol en nuchter klinkt, zodat Amor er wel ijlings de vlucht moei
hebben genomen.

Tegenwoordig leeft de helft van de
uit 52.000 zielen bestaande bevolking
van industrie, die het gemeentebestuur
met zorg gekozen heeft. Hoge schoor
stenen zijn angstvallig geweerd. Nog is
Zeist vanwege zijn prachtige bossen en
mooie villa's de parel der Stichtse
Lustwarande, maar het dorp heeft
jrootser allure gekregen. De Slotlaan
s een boulevard geworden met t
warenhuis en winkelgalerijen, waarop
menige stad jaloers kan zijn en heeft
zelfs sinds kort een nachtclub. Bij de
woningbouw, waaronder ook hoge flats
als in Kerckenbosch, wordt er voor ge
waakt, dat een goede harmonische aan
sluiting met de aan natuurschoon zo
rijke omgeving wordt verkregen. Dreigt
er gevaar, dan slaan de ingezetenen
gelukkig wel alarm, zoals enige maan
den geleden is geschied met het ont
werp tot partiële herziening van het
uitbreidingsplan ..Slot en omgeving",
dat nu is ingetrokken. Tezijnertijd
wordt een nieuw ontwerp ter visie ge
legd, waarbij gezocht wordt naar een
andere oplossing van de verkeersmoei
lijkheden op het kruispunt van de Dorps
straat en het Rond, dat een onderdeel
is van de steeds drukker wordende
rijksweg naar Driebergen.

Het plan bestond, de rustieke Lage-
weg, niet meer dan een lommerrijk
landweggetje ten zuiden van de 1ste
en 2de Dorpsstraat en deel uitmakend
van het interessante complex der
Evangelische Broedergemeente, - wel
ke nederzetting van de Hernhutters
in het midden van de 18de eeuw in
iiiiHtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiir

iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiuiiiiinii

de „Voortuyn" van Het Slot werd ge
sticht - te verbreden. Het zou een be
langrijke verkeersader worden met
zelfs enige flatgebouwen. Terecht
werd in bezwaarschriften opgemerkt,
dat dit schade zou doen aan de sere
ne rust van deze omgeving, die rond
het Slot zo harmonisch is uitgegroeid.
Bovendien zou een typisch huis van
de Broedergemeente, dat weliswaar
bouwvallig is geworden en waar thans
een schoenmakerij is gevestigd, onder
de slopershamer vallen.

Tot de adressanten behoorde de Broe
dergemeente. die echter zelf het „gave
en unieke geneel" heeft aangerand door
er vorig jaar ten behoeve van een tex-
tielgroothandel een modern zakenpand
te bouwen, dat evenzeer afbreuk doet

aan de sfeer. Begrijpelijk is het, dat
het tussen het gemeentebestuur en de
Hernhutters een spelletje is geworden
van ,,de pot verwijt de ketel, dat hij
zwart ziet."

Het Slot, dat uit de jaren 1677-78 da
teert en door Willem, graaf van Nassau
heer van Odijk en Kortgene, de klein
zoon van Prins Maurits, werd gebouwd
op de fundamenten van het gesloopte
„Huys van Seyst" van het dorp Seyst
wordt voor het eerst in 838 gewag ge
maakt is sinds 1934 eigendom van
de gemeente. In 1935 werd het vrij een
voudige, maar toch wel karakteristie
ke gebouw, waarvan de hoofdingang ge
flankeerd door natuurstenen Ionische pi
lasters met een brede hardstenen trap
het enige sierende element is, inwendig
wat opgeknapt om het geschikt te ma
ken voor tentoonstellingen en dergelij
ke evenementen. Aan weerszijden van
het hoofdgebouw strekt zich haaks een
vleugel uit. zo-lat een mooi .ilnnennlem
gevormd wordt, dat aan de voorzijde
wordt afgesloten door de Slotgracht,
waarover een stenen brug leidt.

Toen de Duitsers op het Slot verble
ven, is in de nacht van 8 op 9 februari
1945 de linkervleugel aan de zijde van
Driebergen afgebrand.

Bij gelegenheid van een tentoonstel
ling van schilderijen en beeldhouwwer
ken in 1954, onder auspiciën van de
een jaar tevoren in het leven geroepen
Zeister Kunststichting,werd de idee ge
boren Het Slot te maken tot een lan
delijk centrum van beeldende kunst in
de meest uitgestrekte zin van het woord.
Samenwerking werd gezocht met de
toen geheten stichting „Kunst en Ge
zin", thans genaamd Ned. Kunststich
ting, gevestigd te Amsterdam, die als
doelstelling heeft onder alle lagen van
de bevolking belangstelling te wekken
voor de werken van de Nederlandse
beeldende kunstenaars en door goede
voorlichting het leren beoordelen van
kunstwerken aan te kweken. Zij tracht
dit doel te bereiken door het organise
ren van of medewerken aan tentoon
stellingen en door kunstwerken (bv. door
het verlenen van bemiddeling bij ver
koop of anderszins) zoveel mogelijk on
der ieders bereik te brengen. Met het
oogmerk om de diepe kloof, welke er
bestaat tussen het grote publiek en de
beeldende kunst, enigermate te over
bruggen.

Het gemeentebestuur maakte plan
nen om Het Slot te restaureren en te

doen uitgroeien tot een algemeen cul
tureel centrum, waarin o.a. ook con-

Het Zeisier slot, zoals het er in
1772 uitzag