Nieuwe dreigementen van Loemoemba in radiorede BRUSSEL DESAVOUEERT „BOZE" PREMIER Belgische regering hoopt op vervanging van Loemoemba Congolese premier wenst hulp van andere landen Hammarskjöld reist zaterdag naar Congo MINSTENS 31 DODEN BIJ RAMP IN DUITSE MIJN Weinig hoop meer voor 23 ingesloten arbeiders it Bij de vluchtelingen in Brussel J. J. VAN K00TEN Schermutseling in vliegtuig r Brandt kandidaat kanselierschap Allen Dulles naar senator Kennedy Boudewijn geeft miljoen frank Rockefeller: Meer geld voor defensie Koningin Ingrid als Groenlandse Mgr. Lemmens' toestand nog kritiek Torpedoboot- jagers in aanvaring Het weer WOENSDAG 20 JULI 1960 84ste JAARGANG No. 30574 IBR8X£5E PROVINCIE KATANGA Prinses Paola heeft dinsdag een bezoek gebracht aan een der opvangcentra voor de vluchtelingen uit Congo in Brusselwaar zij zich met enkele dames onderhield. (Van onze Brusselse correspondent) BRUSSEL, 20 juli Behalve de verklaring van de Belgische minister van buitenlandse zaken, V/igny, voor de Senaat, was er van het Brusselse Congo-front gisteren weinig nieuws. Wigny's rede was in zekere zin een bood schap in codeschrift: zij was heel wat minder interessant door het geen er voluit in verteld werd, dan door hetgeen er tussen de regels in vervat stond. De thesis, dat de muiterij m het Congolese leger op een diabolisch plan be rustte, was verleden week reeds door eerste-minister Eyskens ont wikkeld. Het verwekte dan ook geen sensatie. Maar dat W gny nu met nadruk erop wees hoe deze duivelse opzet ten ui gelegd „door een of fwee m - nen" zonder dat het Congolese parlement of de regering Leopoldstad daar ook maar minste vermoeden van hebben g - had, bevat een aanwijzing aa Brussel filet alle hoop heeft late Varen om met Leopoldstad to een overeenkomst te geraken. LEOPOLDSTAD, 20 juli (A.N.P., Reuter) De Congolese pre mier, Loemoemba, heeft gisteravond in een radiorede verklaard, dat hij zich genoopt zal zien de hulp in te roepen van „andere landen als de Verenigde Naties niet in staat zijn de voortdurende „Belgische agressie" in Congo te verhinderen. Welke landen hij op het oog heeft zei Loemoemba niet. Loemoemba beschuldigde de Belgische troepen van het stichten van verwarring en paniek en zei, dat zij onlangs twee Congolezen in Bunia en twee in Coquilhatstad hadden gedood. De Belgische regering saboteerde de onafhankelijkheid van Congo en lokte de afscheiding van Katanga uit, aldus Loemoemba. Het bewijs van de Belgische kwade trouw was de „arrestatie van generaal Victor Loenoela, de opperbevelhebber van hét Congolese leger, in Katanga, aldus Loemoemba. Premier Loemoemba en de president van Congo, Kasa Voeboe, zijn gisteravond alhier teruggekeerd. Ze hebben in de afgelopen dagen een bezoek aan Stanleystad gebracht. Er liepen geruchten dat Loemoemba Stanleystad tot nieuwe hoofdstad van Congo zou willen uitroepen, omdat hij in deze plaats zijn grootste aanhang heeft. Belgische padvinders maken zich verdienstelijk door de vluchtelingen de helpende hand te bieden. Voor vluchtelingen Elf doden tó'MORRIS 'êeforeifou finif! NYLON REGENJASSEN 49.75 Onbestendig Aan zee SOLEX-OTO BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 14348C Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50, telet 4790 Bijkantoor en Red. I3muiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W Boerrigter en Mr. W. A M van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W Sever». NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mlllimete*- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week, f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging mo 5.30 uwt 'l avonds tel. 21544. Naar Loemoemba zijn de bruggen echter opgeblazen. Vandaar «igny poging om tussen de „boze Loemoem ba" en het „deugdzame Congolese par lement" een wig te slaan. Wat er ge beuren zal wanneer de Congolese ge kozenen des volks hun premier niet desavoueren en aan de dijk zetten, heeft minister Wigny eveneens in be dekte termen ontsluierd. De muiterij, zo verklaarde hij, heeft een complete desorganisatie van de Congolese re publiek veroorzaakt. Indien Congo niet de moed kan opbrengen spoedig orde op zaken te stellen, zullen zijn territo riale eenheid en zijn economische struc tuur ernstig gevaar lopen. In niet-di- plomatieke taal komt dit alles hierop neer, dat wanneer te Leopoldstad met spoedig een regering tot stand komt die haar gezag over geheel Congo her stelt, de Belgische regering tot haar leedwezen zich bij het feit zal moeten neerleggen dat de Congolese eenheids staat de lacto opgehouden heeft te be staan. De Belgische regering zal in dat geval ertoe genoopt zijn de Katangese realiteit te erkennen. In verband met Katanga heeft mi nister Wigny zich overigens volkomen op de vlakte gehouden. Op een perscon ferentie had hij gistermiddag reeds verklaard: „Ik weet vele dingen waar over ik niet praten mag" en dat begin sel heeft de minister ook voor de Se naat gehuldigd. Op de vraag van een senator of de regering van plan is met de heer Tsjombe diplomatieke betrek kingen aan te knopen, antwoordde Wigny: „Wij moeten vooraf duidelijk weten wat de Katangese bevolking zelf wil". Voor het ogenblik blijkt uit niets dat de Belgische ministerraad reeds aangaande Katanga tot een duidelijk inzicht is geraakt. Zo verklaarde eer ste minister Eyskens in verband met de koperprovincie: „De taak der VN- strijdkrachten bestaat erin in Congo de orde te herstellen waar die verstoord is, en niet waar er orde heerst". Het is evenwel duidelijk dat de orde in Ka- tanga niet door de aanwezigheid van de heer Tsjombe, wel door de aldaar gelegerde Belgische commandotroepen verzekerd Is. Juridisch is de positie dezer troe- Wigny heeft dat gisteren h\j de vraag stelde of de Belgi sche troepen wel gerechtigd zouden zijn nog langer hun Katangese stel lingen te betrekken wanneer eerste- minister Tsjombe de VN-eenheden intussen verbiedt het Katangese grond gebied te betreden. Of Tsjombe's po sitie nog even sterk zal blijken te zijn wanneer de Belgische soldaten Ka- tanga moeten verlaten is een vraag waarop men voorlopig eveneens het antwoord schuldig blijft. Men kan uit dit alles afleiden dat de Katangese kwestie op het internatio nale vlak haar beslag moet krijgen vooraleer het probleem van de VN- troepen in Katanga actueel wordt. Op de conferentie der Zes in Den Haag heeft minister Wigny deze kwestie on getwijfeld besproken. Ook in de NAVO te Parijs en te New York heeft België tijdens het afgelopen weekeinde een drukke diplomatieke activiteit ont plooid. Minister Wigny heeft dienaan gaande in de Senaat alleen verklaard, dat de bondgenoten België's positie hebben goedgekeurd. Verdere details heeft Wigny niet verstrekt. Men meent niettemin te weten, dat het Belgische Congolese strijdplan drie punten omvat: 1. Indien binnen de achtenveertig uur de regering-Loemoemba plaats maakt voor een „regering van orde" zal België trachten met deze regering het deerlijk geschonden vriendschaps verdrag weer nieuw leven in te blazen. Van een erkenning van Katanga als soevereine staat zou in dat geval voor lopig worden afgezien, in afwachting dat de Congolese regering zelf de zo genaamde „fundamentele wetten" wij zigt en de unitaire Congolese staat om vormt tot een federatie van autonome staten. Z. Wanneer het politiek ontbindings proces te Leopoldstad echter een feit blijkt te zijn, zal de Belgische rege ring niet aarzelen Katanga als soeve reine staat te erkennen. 3. Om de uit deze erkenning voort vloeiende internationale complicaties te beperken, zal Brussel in dat geval alles in het werk stellen opdat Katanga het kristallisatiepunt wordt van een fe deratie van „ordelievende" Congolese deelstaten naar Amerikaans model. Met andere woorden, ook wanneer Ka- tanga van de rest van de Congo af scheurt, zal deze provincie haar rijk dommen ter beschikking blijven stellen van de hele federatie. Een van de ern stigste internationale bezwaren tegen de Katangese secessie zou daarmee wegvallen. BRISBANE, 20 juli (Reuter) De Ko^nnimr vin een viermotorig Aus- U-aTisch verkeersvliegtuig heeft giste- transcu overmeesterd die van plan ren een man ove een L»óck. r^VeS' tijdens de vlucht te A'ntnloffen. De man had een ver doen ontp r springstof en een kort jachtg Electra" die on- batterq bij zich in naar Brisba_ derweg was van y ht in (le cabine ne. TjJdens af en werd het ging het functionaris van a,Toen bemanningsleden diens aan dacht afleidden. De man, die afkomstig heet *®aszÜ" uit een midden-Europees peman_ Sydney aan boord gekomen. Beman ningsleden van het vliegtuig hij gedreigd had een. ontp t° nz»g de ge- vliegtuig te veroorzaken, l rucke_ zagvoerder naar Sydney z?" ren. Er waren meer dan vijftig pass giers aan boord van het toestel veilig te Brisbane landde. Pe .1Van werd daar door de politie weggeleid. iss - een zinsnede die herin neringen opwekt aan de woorden die president Franklin D. Roosevelt sprak bil zijn ambtsaanvaarding in de crisis periode van de jaren dertig: „Wq heb ben niets te vrezen dan de vrees zelf Rockefeller zei dat de Verenigde Sta ten niet tot in het oneindige economi sche steun kunnen blijven verlenen aan een toenemend aantal individuele lan den die nagenoeg geen kans of hoop hebben om onder de tegenwoordige in ternationale omstandigheden hun eigen problemen op te lossen. BONN 20 juli (Reuter) De 46-jari- ge burgemeester van West-Berlijn, Wil ly Brandt, is gisteren door het bestuur van de Westduitse socialistische party aanvaard als kandidaat voor het bonds kanselierschap by de algemene verkie zingen in 1961. De verkiezing van Brandt zal officieel geschieden op een partycongres in november. Inmiddels zqn de plaatsvervanger van de secretaris-generaal der Ver enigde Naties in Congo, dr. Ralph Bunche, en de Belgische ambassa deur, Van den Bosch, overeengekomen dat de Belgische troepen vandaag het gebied van Leopoldstad zullen begin nen te verlaten. De terugtrekking zal zaterdag voltooid zijn. Het is thans nog niet duideiyk of de vertrekkende Belgische troepen naar andere gebie den in Congo zullen gaan, of dat zq het land geheel zullen verlaten. Alhier patrouilleerden gisteren gemengde pa trouilles van Congolezen en V.N.-mili- tairen. Tot voor gisteren deden dit alleen Belgen. Van diplomatieke zij de in de Congolese hoofdstad is gis teren in de Congolese hoofdstad verno men dat zich „verscheidene wedlo pen" tussen Belgische eenheden en troepen van de Verenigde Naties heb ben voorgedaan om plaatsen, waar zich moeiiykheden voordeden, het eerst te bereiken. De V.N.-troepen wa ren het eerst in Stanleystad, maar de Belgische militairen slaagden erin het eerst Coquilhatstad en Banningstad, in West-Congo, t« bereiken. De Belgische radio-omroep had ge meld, dat het radiostation van Bunia, in Oost-Congo, de afgelopen vieren twintig uur uit de lucht was geweest. Het Belgische ministerie van defensie deelde daarop mee, dat de Belgische valschermtroepen, na het ontvangen van dringende radioboodschappen om hulp, naar deze plaats waren getrok ken, waar zy het vliegveld bezetten en 166 blanken uit de handen van mui ters bevrydden. De secretaris-generaal van de Ver enigde Naties, Dag Hammarskjöld, zal zaterdag naar Leopoldstad vertrek ken. De premier van Katanga ver klaarde gisteren dat het verzoek van Katanga om erkenning ais een onaf hankelijke staat aan „een bqeenkomst van de Verenigde Naties" zal worden voorgelegd. Hq voegde hieraan toe dat Hammarskjöld een uitnodiging van hem om Elisabethstad te bezoeken had aanvaard, maar dat nog geen datum voor het bezoek was vastgesteld. In het hoofdkwartier der Verenigde Na ties te New York werd hieromtrent echter verklaard, dat Hammarskjöld niet voornemens is de hoofdstad van Katanga te bezoeken. De Sovjet-Unie heeft vijf vliegtuigen ter beschikking van Ghana gesteld voor het overbrengen van Ghanese troepen naar Congo. De vliegtuigen zijn gisteren met suiker en levensmid delen in blik uit Moskou naar Congo vertrokken. Moskou heeft gisteren ge protesteerd tegen de aankomst te de zer stede van twintig Amerikaanse mi litairen. Het protest is door de Vere nigde Staten van de hand gewezen. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft verklaard dat de aanwezigheid van de twintig militai ren vereist was in het kader van de Amerikaanse hulpverlening bij het vervoeren van V.N.-troepen en levens middelen naar Congo. De Congolese Senaat heeft gisteren vastgesteld, dat de diplomatieke be trekkingen tuusen Congo en België strikt genomen niet verbroken, maar evenmin „normaal" zijn. De senatoren deden voorts de uitspraak, dat de be trekkingen met België slechts genor maliseerd kunnen worden nadat de Belgische troepen zullen zijn terugge trokken en de huidige ambassadeur van België zou zijn vervangen. De Congolese Kamer van Afgevaardigden die gisterochtend een groot deel van het debat aan de kwestie van de be trekkingen met België wijdde, nam een resolutie aan waarin het vaststel len van een gezamenlijk standpunt JV..J Kivoe •lASONGO f Kasa/ UBim •IDKtOLO ■HIKMSÏIÏ r.AHBifl KATANGA lADOTSTAu IIPKS1I ELISABETH STAD Nrd.Rhodesie lfcQ7Vslv.PËLT door Kamer en Senaat op een geza menlijke vergadering noodzakelijk ge acht wordt. Gisteren is ook een heftige stryd ont staan tussen de voorzitter van de Se naat, Ileo, en de Congolese minister van voorlichting, Kasjamoera, die van communistische sympathieën wordt beschuldigd. De Senaatsvoorzitter, die had vastgesteld, dat het communiqué van het hoge college, waarin het ulti matum van Loemoemba om hulp te vragen aan de Sovjet-Unie werd afge keurd, niet door de Congolese radio is uitgezonden, beschuldigde de minis ter ervan „onze communique's te cen sureren". Kasjamoera weigerde in te gaan op een uitnodiging van de Se naat zich onmiddellijk te verantwoor den. Hq schreef in plaats daarvan een brief aan de Senaat waarin hy zei: „Het is niet de taak van uw voorzit ter opdrachten aan ministers te ver strekken". Ileo had geëist lat de mi nister het communiqué onmiddeilqk alsnog zou Uitzenden. Voorzitter Ileo noemde onder applaus van de senato ren deze brief „belachelijk en een mi nister onwaardig". De Senaat -;ou een motie van afkeuring tegen minister Kasjamoera overwegen. HYANNIS, 20 juli (A.F.P.) Allen Dulles het hoofd van de Amerikaanse inlichtingendienst, zal zaterdag een on derhoud hebben met senator John Ken nedy de kandidaat van de Democrati sche party voor het presidentschap. Dulles zal Kennedy vertrouwelqke ge gevens verschaffen over de internatio nale situatie, in het bqzonder wat be treft de situatie in Cuba en Congo. BRUSSEL, 20 juli (ANP) Koning Boudewqn van België heeft gisteren een miljoen frank geschonken aan het Belgische Nationale Comité, dat is ge vormd om hulp te verlenen aan gere- patrieerden uit Congo. Koning Leopold en zyn echtgenote, prinses Liliane schonken driehonderdduizend frank. Als voorzitter van het Comité zal optreden de jongere broer van Koning Boudewyn, prins Albert, die gisteren in een radio uitzending de Belgische bevolking op riep tot steun aan de vluchtelingen. CHICAGO, 20 juli (Reuter) De Souverneur van de staat New vork, felson Rockefeller, heeft gisteren voor de programmacommissie van de Ame rikaanse Republikeinse party een plei dooi gehouden om de defensie-uitgaven van de Verenigde Staten met drieën eenhalf miljard dollar te verhogen. Rockefeller, wiens opvattingen in schrille tegenstelling staan tot die van president Eisenhower en diens rege ring, zei in een op schrift Bestelde.ver klaring, dat de Verenigde Staten iedere cent, die voor de toekomstige verdedi ging van het iand noodzakelijk is, ku nen en moeten uitgeven. Er bestaat geen economisch alternatief voor het voortbestaan, en men kan ?een prqs vaststellen voor de vrede, aldus Rocke feller. De gouverneur verklaarde, dat dit wel eens een beslissend moment in de geschiedenis van Amerika zou k"«nen zijn ,,Wrj hebben niets te verliezen dan onze vrees" - ■zinsnede die herin- (Van onze correspondent in Bonn) BONN, 20 juli Minstens eenender tig mijnwerkers zijn in de yzerertsmün „Hannoverische Treue" Westduits staatsbezit nabq Salzgitter in Neder- Saksen om het leven gekomen als ge volg van n schachtbrand, die gister ochtend uitbrak, kort nadat de dag- ploeg zqn werk was begonnen. Twaalf mijnwerkers, die konden worden ge red, moesten met zware verwondingen in een ziekenhuis worden opgenomen. Nog drieëntwintig mijnwerkers zijn in de brandende schacht nummer vier in gesloten. De hoop, die men gisteren ot laat in de middag had het ven tilatiesysteem deed het toen nog ben nog levend te kunnen bergen is inmiddels vrijwel opgegeven. Het is niet waarschöniyk, dat zij de brandende hel onder de grond op een diepte van bijna vierhonderd meter nog in levenden lqve zullen kunnen ver laten. Dikke rookwolken stijgen uit de mqngang op. De klopsignalen, die men tot gistermiddag nog hoorde, zqn ver stomd. De schachtbrand is vermoede lijk ontstaan door kortsluiting in een ondergronds transformatorhuis, dat kort na zevenen 's ochtends explodeer de. Honderdenzestig mü'nwerkers kon den de brandende schacht via zqgan- gen verlaten. Vierenvyftig bleven er achter. De schachtbrand is het eerste grote ongeluk op de „Hannoverische Treue" en de tweede mijnramp dit jaar in Duitsland. In februari van dit jaar Het Deense koninklijk paar maakt op het ogenblik een reis door Groenland. Op deze foto ziet men koningin Ingrid, in Groenlandse klederdracht, in gesprek met de gouverneur van Groenland, P. H. Lundsteen. (Van onze Limburgse redacteur) ROERMOND, 20 juli Naar het zich gisteren liet aanzien, was de toe stand van de emeritus-bisschop van Roermond, mgr. dr. G. Lemmens, die 's morgens werd geopereerd, niet slechter dan de dag tevoren. De ope ratie is tot tevredenheid van de behan delende geneesheren verlopen. Mgr. heeft de chirurgische ingreep relatief goed doorstaan. Het voedsel wordt hem op kunstma tige wijze toegediend. Eerst over enkele dagen zal blijken of er sprake is van herstel. Ondanks het naar omstandigheden goede verloop van de operatie, is de toestand ook thans nog kritiek. Paus Joannes XXIII heeft een schryven aan mgr. Lemmens gestuurd, waarin hU hem Zijn beste wensen deed toekomen en hem Zijn apostolische zegen ver leende. NEWPORT BEACH, 20 juli (Reuter) Twee torpedobootjagers van de Ameri kaanse marine zqn gisteren in een dich te tuist ter hoogte van deze plaats in Californië met elkaar in aanvaring ge komen, waarbij elf opvarenden werden gedood. Een jager, de „Amman", maakt slagzü. Er worden pogingen gedaan het schip naar ondiep water te slepen. De andere boot, de „Colette", is ern stig beschadigd maar vaart op eigen kracht naar de marinebasis Long Beach. kwamen bij een mijnramp in Zwickau (in dr oostzone) 123 mijnwerkers om het leven. De Oostduitsers weigerden destijds de hulp van Westduitse mijnen, die reddingsploegen wilden sturen. Zü hebben de Salzgitter-mijn ook geen hulp aangeboden, maar zq benutten hun ra diozenders voor commentaren, waar in wordt gescholden op de Westduitse staat als exploitant van de mqnwer- kers en zij beschuldigen Bonn van na latigheid bq het nemen van voldoende veiligheidsmaatregelen. De Westduitse minister voor het staatsbezit „Schatz- minister" Wilhelmi is na het vernemen van het bericht over de ramp onmiddel lijk van zijn ministerie naar Salzgitter vertrokken om zich persoonlijk van de situatie op de hoogrte te stellen. Ook verscheidene landelqke ministers van Neder-Saksen bevinden zich ter plaatse. Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 Verwachting tot donderdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Aanvankelqk opklaringen met plaat- seiyk een bui. Morgen tegen de avond van het westen uit enige re gen. Overwegend matige wind krimpend naar zuid of zuidwest. Over het algemeen weinig verande ring in temperatuur. Morgen op de meeste plaatsen droog met zonnige perioden en een matige wind tussen west en noordwest. Tem peratuur ongeveer zeventien graden, evenals het zeewater. Vooruitzichten: regenfront van öceaandepressie kan ons morgenavond bereiken, zodat het strand weer wisselvallig blijft. max mm. neersl. temp. temp afgel. Station Weer Den Helder zw. bew. Ypenburg regenbui Vlissingen half bew. Eelde zw. bew. De Bilt geh. bew. Twente geh. bew. Eindhoven zw. bew. Zd.-Llmburg onbew. Helsinki half bew. Stockholm zw. bew. Oslo zw. bew. Kopenhagen regen Aberdeen zw. bew. Londen zw. bew. Amsterdam Brussel Luxemburg Parijs Bordeaux Grenoble Nice Berlqn Frankfort Mtlnchen Ziirlch Genève Locarno regenbul zw. bew. mist geh. bew. regen zw. bew. licht bew. half bew. zw. bew. regen mist half bew. zw. bew. gisteren 24 uur 19 15 0 19 14 1 18 12 0 21 12 0.1 19 12 1 21 12 0 22 11 0 21 12 0 22 14 0 21 13 0 19 10 3 20 13 4 16 10 0.2 14 0 20 13 1 19 12 8 20 11 6 22 12 1 23 12 0.1 22 14 7 26 19 0 25 14 0 25 14 0 24 13 12 19 14 11 19 12 32 22 18 47 (Advertentie) De nieuwe Solex met vol-automatische koppeling 395.—. Houtplein 18-20 - Haarlem - Tel. 12000 f

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 1