wasvoor Limburgse diocees
een echte vader-bisschop
Zijn pontificaat een van de
segenrijkste uit de historie
Kantoormachine-technici zijn
ontevreden over hun positie
ANWB-prijzen uitgereikt
voor goede publicaties
ROVER
Thuis, na dagen van spanning
NEGENTIENDE HERDER VAN ROERMOND
Alleenstaande organisatie
loonsverhoging van 15 tot 20 pet.
H. Mis voor Congo
in Den Haag
Nel de Wildt
Als 't een Europeaan kan zijn - dan ROVER
VRIJDAG 22 JULI 1960
Brand bij abonnement
Toerisme aangemoedigd
Prof. De Quay onder
hoge bezoekers
Vrouw omgekomen
bij autobotsing
Zeepost
PAU1INA o
Mgr. J. H. C. LEAAMENS
toen zij onder pressie van de vijand
hun provincie moesten verlaten en op
trokken naar het Noorden van het land.
Hij deelde heel hun ellende, al hun
ontberingen.
Na de bevrijding keerden zij terug,
de bisschop en zijn gelovigen, in hun
deerlijk geschonden land. En nog éen
keer deden zij samen het werk. Zij
bouwden en herstelden samen de ker
ken. Overal in het bisdom vindt men
nu de nieuwe Godshuizen, die mgr.
Lemmens zijn gelovigen als een tast
baar teken van zijn liefde heeft ge
schonken.
Moedige daad
Nadat Limburg nog net de gelegen
heid had gekregen om mgr. dr. G.
Lemmens bij diens zilveren bisschops
jubileum op grootse wijze te huldigen,
ging de bij het volk bijzonder popu
laire bisschop 1 januari 1958 met eme
ritaat. Zijn coadjutor en opvolger mgr.
dr. A. Hanssen noemde het aftreden
van mgr. Lemmens een moedige daad-
Zuiver uit liefde voor de mensheid,
alsmede terwille van een meer vaste
bestuurlijke koers in het bisdom Roer
mond heeft mgr. Lemmens, zo zei
zijn opvolger toen, het bisschopsambt
neergelegd. De grootste verdienste
van de scheidende bisschop was vol-
In een van de meest noodlijdende parochies van zijn diocees zegende mgr. Lem
mens tijdens het laatste jaar van zijn pontificaat een aan O.L. Vrouw toegewijd
buurthuis in.
(Van onze Limburgse redacteur)
Toen in 1932 mgr. dr. J. H. G. Lem
mens werd benoemd tot coad
jutor van mgr. L. J. A. H.
Schrijnen met recht van opvol
ging en tot titulair bisschop van Car-
dica zei de toenmalige Roermon-dse
bisschop: „Deze nieuwe herder is
overeenkomstig aller wensen aan het
Limburgse volk gegeven" Deze woor
den zijn achteraf gezien, nu Lim
burg rouwt om zijn heengaan, van
een bijna profetische kracht geble
ken. Want nimmer heeft sinds het
herstel van de Kerkelijke Hiërarchie
in Nederland en bisschop de zetel in
Roermond ingenomen die zozeer de
echte, warme genegenheid van „zijn"
volk heeft opgewekt, als mgr. Lem
mens dat deed. Nooit ook heeft er
vóór hem een bisschop plaats geno
men die in al zijn vurige beminne
lijkheid zozeer gestalte leek te geven
aan de beste eigenschappen van het
Limburgse volk als hij het deed.
Mgr Joseph Hubertus Guillaume
Lemmens - 26 juli 1884 geboren in
Schimmert, een van de bekoorlijkste
plaatsjes in ''et zuidelijke lapd was
een Limburger pur sang. Hij was ook
gevormd in zijn gewest. De fil'osolhsche
studies volgde hij in Rolduc; na vol
tooiing daarvan ging hij naar het Groot
Seminarie in Roermond, v/eliswaar vol
bracht lij ie hogere studies aan e
Alma Mater in Leuven en verwieif j
in 1913 in Rome de doctorstitel in
het Kerkelijke en Romeinse Ke
maar hij werd in Limburg r, g
wijd; en wel op 26 augustus 1909 door
mgr. Drehmanns in Maastricht. In de
Limburgse hoofdstad werd hij m 1914
ook tot kapelaan benoemd. En zlln
standplaats werd de St.Matthias, een
uitgesproken volksparochie
Kapelaan Lemmens had het er moei
lijk. Want arbeider zijn betekende in
die dagen nog: tot de verworpenen be
horen. Dat betebende 14 tot 16 uur per
dag werken in de fabriek tegen een
minimumloon en dat betekende een
vreugdeloos leven leiden in huurkazer
nes. De zielzorg uitoefenen onder de
zulken eiste de complete mens op. Ka
pelaan Lemmens heeft vier jaar lang
meegeleden en meegestreden met zijn
parochianen; hij organiseerde geeste
lijke en materiële hulp overal waar
het maar enigszins mogelijk was. En
in die tijd verdiepte zich ongetwijfeld
zijn liefde voor de mensen, die hij van
nature al bezat. Want mgr. Lemmens
hield oprecht van de mensen en vooral
van de kinderen, in wie zich de men
selijkheid het zuiverst weerspiegelt.
Barre problematiek
Vier jaar lang leefde en streefde mgr.
Lemmens met zijn Limburgse arbei
ders; toen, in 1918. werd hij benoemd tot
professor in de moraal-theologie aan
het Groot-Seminarie van Roermond,
waar hij zelf zijn opleiding had ontvan
gen. En het is nauwelijks te schatten
in welke mate de toekomstige priesters
van die tijd hebben geprofiteerd van de
schat aan ervaringen, die hun profes
sor bereids had opgedaan. Ervaringen,
die hem hadden geconfronteerd met
heel de barre problematiek van de lij
dende christen. En de priesters die door
hem werden gevormd zullen met warm
te getuigen- hij was geen dorre dog
maticus en geen fantasieloze formalist,
maar rij leraarde van het besef uit
dat het leven hard kan zijn voor hem,
die het goede met oprechte overtuiging
nastreeft. Hij werd zo de vertrouwens
man van vele seminaristen en de wijze
raadgever van menige jonge kapelaan,
wiens moeilijkheden hij doorzag en be
greep. Toen professor Lemmens in 1932
benoemd werd tot coadjutor met recht
van opvolging heerste er dan ook grote
vreugde in heel Limburg, maar voor
zover het het Roermondse Seminarie
betrof werd zij, die vreugde, getemperd
door het besef dat men een wijs en
hartelijk meelevend leraar verloor.
Eén week nadat mgr. Lemmens uit
handen van de Aartsbisschop, mgr. H.
G. Jansen, de H. Bisschopswijding had
ontvangen, werd hij reeds geroepen tot
de volle bediening van zijn hoge ambt.
Mgr. Schrijnen, reeds lang gebukt
gaand onder de gevolgen van een wan
kele gezondheid, trok zich geheel terug.
Verbijsterende overgave
De nieuwe bisschop wierp zich op
zjjn taak met een bijna verbijsterende
overgave. Vrijgemaakt van de betrek
kelijke beschouwelijke teruggetrok
kenheid, tot welke het professoraat
hem had verplicht, putte hij zich uit
in een nimmer verflauwende belang
stelling voor alles en iedereen. En hij
begaf zich onder de mensen. Hij be
zocht elke stad in zijn diocees en elk
dorp van enige betekenis. Hij onder
wierp zich met volle vreugde aan het
joyeuze eerbetoon, waarmee Lim
burgers nu eenmaal gewend zijn een
ieder te overrompelen, van wie zij
onderling hebben uitgemaakt dat hij er
recht op heeft.
En een nieuwe bisschop, wel, daar
hoefde men niet eens over te praten.
Zij richtten erepoorten op overal
waar hij kwam, zij trokken hem tege
moet met stoeten van bruidjes, met
harmonieën en fanfares en met de
schutterij. En mgr. Lemmens genoot
ervan, in die dagen leerden de Lim
burgers hun bisschop kennen. Zij za
gen en ervoeren hoe hij hen liefhad;
hoe hij uit hun midden was voortge
komen en hoe hij in hun midden te
rugkeerde. Zij onderscheidden in
hem met een daarop gespitst waar
nemingsvermogen de hoogverhevene,
die nochtans met hart en ziel een
der hunnen was. Zij voelden een
diepe genegenheid voor deze man;
een genegenheid, die slechts geëve
naard werd door gevoelens van eér-
Ifsschop". Zij noemden hem -Vader
„Maria-bisschop"
En mgr. Lemmens begon zjjn bis-
schoppeUjk program" uit te voeren.
Een program dat hij kort had samen
gevat m het devies dat op zijn bis-
schoppelijk wapen stond geschreven
Stella Duce, Door de Sterre ge-
leid". Mgr. Lemmens is de „Maria-bis
schop" par excellence. Hij stelde zijn
diocees onder de bijzondere bescher-
ming van de H. Maagd; na de oorlog
volgde hij het wonderbeeld van Maria
Sterre der Zee uit de Maastrichtse O.L
Vrouwekerk op zijn triomftocht door
gans Limburg. En de bisschop beleefde
wellicht de schoonste dagen van zijn
Pontificaat tijdens het indrukwekken
de Maria-congres dat in 1947 in de
Limburgse hoofdstad werd gehouden.
Zeker, hü was een „Maria-bisschop"
in die zin dat hp nimmer naliet zijn
gelovigen op te wekken in eendrach
tige samenwerking te streven naar het
herstel van Christus' Koningschap
onder leiding van de Sterre: Maria.
En op basis van dat stevige funda
ment zette hij hen aan tot activiteit,
overal en waar hp ^bn, onder de ar
beiders, de boeren, de jeugd, de stu
denten, de priesters; op vergaderingen,
cursussen en retraites. Hij vroeg met
de bezielde vurigheid, hem eigen, hun
actieve aandacht voor het interne apos
tolaat, voor de verdieping van het
eigen zieleleven, voor de studie van de
sociale vraagstukken of voor de missies.
Hij eiste veel van de „hem toever
trouwde gelovigen' hp gaf hun alles.
Dat ondervonden zij eens te meer en
vooral tijdens de verschrikkelijke oor
logsjaren, toen hij hun samen met de
andere Nederlandse bisschoppen onder
leiding van mgr. dr. J. de Jong vóór
ging in het verzet tegen onrecht en
misdadige slavernij. Mgr. Lemmens
was bij hen toen het schone Limburgse
land getroffen werd door de verschrik
kingen van het frontgebied. Hp blééf
bij hen toen zpn Limburgers het erg
ste overkwam, dat hun kon overkomen,
gens mgr. Hanssen het feit, dat zpn
voorganger er op een uitstekende wp-
ze in geslaagd was, de bisschop tot
het volk te brengen.
Op treffende wijze kwam dit nog bij
de viering van het zilveren bisschops
jubileum tot uiting. Niet de officiële
autoriteiten waren toen voor de jubi
laris de voornaamste gasten, maar
de eenvoudige Limburgers en vooral
de kinderen, die rond net bisschoppe
lijk paleis waren samengestroomd
om hun geliefde bisschop toe te jui
chen Met de politionele in-bedwang-
houderij van de jeugd was het gedaan
toen mgr. Lemmens bij de aubade
in de deuropening van het paleis ver
scheen. De kinderen renden naar hem
toe. Op ongedwongen wijze onderhield
de prelaat zich met hen, alsook met
de muzikanten van het Regiment Lim
burgse Jagers, die hem ter eer een
feestelijk „Hij leve lang" bliezen. Als
gemoedelijke Limburger stelde mgr.
Lemmens de muzikanten toen de tradi
tionele beloning in het vooruitzicht:
„Gaot uch ei good glaas beer drinke,
jongens. Ich betaal!"
Om het contact met zpn vroegere
diocesanen niet te verliezen, bood de
scheidende bisschop, door paus Pius
XII benoemd tot titulair aartsbisschop
van Sainosate en geroemd om zijn ge
degen vroomheid, Ijver voor de zaak
van God en brandende liefde voor de
mensen, aan zijn opvolger aan om
hem ter zijde te staan als hulpbis
schop.
Rusteloos ijveraar voor het heil van
zijn diocesanen wilde mgr. Lemmens
zijn emeritaat niet tot een rustige le
vensavond maken. Voor zover zijn ge
zondheidstoestand hem daartoe in
staat stelde ondernam hp nog tal van
vormreizen. Regelmatig bezocht hij
de religieuzen en aan zijn jaarlijkse
pelgrimage naar „de Sterre der Zee"
te Maastricht, naar de Belgische be
devaartplaats Banneux en speciaal
naar het Franse genadeoord Lourdes,
waarvan hij „chanoine d'honneur"
was, bleef mgr. Lemmens trouw.
Zijn laatste levensjaren zpn min
stens zo bewogen als de moeilijke pe
riode, die deze bisschop tijdens de oor
log moest doormaken. Het plotselin
ge overlijden van zijn opvolger mgr.
dr. A. Hanssen in juni 1958 was voor
de emeritus-bisschop van Roermond
een harde slag. Nog harder trof hem
kort daarop het plotselinge overlijden
van zpn persoonlijke vriend en naaste
medewerker, zpn vicaris-generaal
mgr. prof. dr. F. Féron. Als een zicht
baar geknakt man woonde de bejaar
de bisschop de begrafenis van deze
twee voorname leiders van het bis
dom Roermond bij.
Een vreugdevol moment tijdens zijn
emeritaat was voor mgr. Lemmens in
maart 1959 de benoeming van zijn oud
leerling mgr. P. Moors tot bisschop
van Roermond.
Bij de moeilijke beginperiode kon
ook mgr. Moors rekenen op de steun
van zpn vroegere leraar en grote voor
ganger. Om de emeritus-bisschop daar
voor eens openlijk te danken organi
seerde mgr. Moors in augustus van
verleden jaar, toen mgr. Lemmens
zpn gouden priesterfeest herdacht, een
priester-bijeenkomst in het klein
seminarie Rolduc. Een welkome gele
genheid voor de emeritus-bisschop om
va.i zijn priesters grote trouw en volg
zaamheid te vragen jegens hun nieuwe
leider, die in uiterst moeilijke tijden
geroepen werd om het diocees Roer
mond te besturen. Deze blijvende zorg
voor het geestelijk welzijn van Lim
burg kenmerkt het leven van de thans
overleden vijfde bisschop van Roer
mond sinds het herstel van de kerke
lijke hiërarchie in 1853 en de negen
tiende sedert de oprichting van dit dio
cees in 1559.
Zijn pontificaat is een van de zegen-
rijkste perioden uit de historie van het
bisdom Roermond. De herinnering aan
de beminnelijke, eenvoudige en mense
lijke bisschop zal in vele monumentale
TEXEL, 22 juli Vannacht is tij
dens onweer de bliksem ingeslagen in
een landbouwschuur van de boerderij
„Madura" "n de familie van Maldi-
gem nabij de Cocksdorp. De brand
weer bestreed het vuur, maar de
schuur, waarin hooi en enige landbouw
werktuigen waren opgeslagen, was
niet meer te redden en brandde geheel
uit. Het is voor de zesde maal in de
afgelopen jaren dat afwisselend een
van de twee schuren, die de boerderij
„Madura" telt. is afgebrand.
kerkgebouwen, tijdens het bestuur van
deze bisschop hersteld of gebouwd,
blijven voortleven, vooral in de Maas
trichtse Gulielmuskerk, het feestge
schenk van katholiek Limburg voor
mgr. Lemmens bij zijn zilveren bis
schopsjubileum in 1957. Thans het
meest zinvolle monument, dat het bis
dom Roermond voor zijn grote bis
schop kon oprichten.
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 21 juli In 1945 werd
door enige kantoormachinetechnici
een eigen organisatie VeKaTe (Ver
eniging Kantoormachine Technici)
gesticht, omdat zij meenden, dat hun
belangen niet voldoende werden behar
tigd door de bij de drie erkende vak
centrales aangesloten werknemers
bonden, die deze technici onder hun
hoede hebben. Het zijn voor wat de
K.A.B. betreft de R. K. Metaalbewer-
kersborid, bij het C.N.V. de Chr. Be-
ambtenbond en Mercurius bij het
N.V.V.
De voorzitter van de dus geheel op
zichzelf staande vakorganisatie, de heer
C. de Gast uit Venlo, heeft op een pers
conferentie zijn misnoegen te kennen
gegeven over de resultaten inzake de
nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst, die slechts zouden leiden tot
een loonsverhoging van 5 pet met te
rugwerkende kracht tot 1 januari 1960.
Bij dat overleg is de VeKaTe buitenge
sloten. De werkgeversorganisaties, met
name de Vereniging van Importeurs en
Fabrikanten van Kantoormachines (Vif-
ka) en de Ned. Organisatie van hande
laren in de kantoormachine-branche
zijn het met de drie werknemersbon
den eens geworden, doch de nieuwe
c.a.o. behoeft nog de goedkeuring van
het College van rijksbemiddelaars.
De VeKaTe acht een loonsverho
ging van 15 tot 20 procent bij hand
having van de huidige prijzen alles
zins redelijk en wenst ook een ver
goeding van de reisuren voor de
monteurs in de buitendienst. Het gaat
hier voornamelijk om de technici,
die belast zijn met onderhoud en
reparatie van kantoormachines, van
schrijfmachines tot zeer kostbare
boekhoudmachines. Volgens de heer
De Gast kunnen werknemers volgens
de C.A.O. verplicht worden 60 uur
en langer te werken door de niet-
vergoede reisuren, die zij (boven de
48 uur feitelijk werken) maken.
Van andere zijde vernamen we ech
ter, dat in de c.a.o over een reisrege-
ling gesproken wordt, die dusdanig toe
gepast wordt, dat een monteur toch op
een redelijke tijd thuis kan zijn. Boven-
dien is de afspraak gemaakt daarovei
nog nader te spreken. Voor de lagere
der vijf functiegroepen waren de maxima
in de drie gemeenteklassen respectie
velijk: 82,50, 81,60 en 80,15 per
week. Volgens onze informatie zijn voor
de hoogste functiegroep, waarin slechts
schaars mensen zijn te krijgen, niet
eens maxima vastgesteld, wat een uni
cum voor ons land is.
De aanbodsprijs aan de cliënt voor
technici, die aldus de heer De Gast
ongeveer 1,75 per uur verdienen,
is 6,50 per uur.
Deze aanbodsprijs is per 1 oktober
1959 gestegen met 16 pet in verband
met de komende loonsverhoging van
de technici. Voor technici, die zijn op
geleid b.v. voor boekhoudmachines, zou
de prijs 7,50 per uur en hoger zijn, ter
wijl deze specialisten ongeveer 2.- per
uur verdienen.
De VeKaTe, die 1 oktober 267 leden
telde, eist bij onderhandelingen over de
arbeidsvoorwaarden erkend te worden
en zij zal het Rijkscollege van bemid
delaars verzoeken, nog vóór de goedkeu
ring van de c.a.o. gehoord te worden,
wat zij zeker vordert bij een bindend
verklaring.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 21 juli De Belgen
hebben gisteren alhier de Nationale
dag van België niet gevierd in verband
met de gebeurtenissen in Congo. Ook
de receptie bij de ambassadeur van
België was afgelast. Daarvoor in de
plaats werd gisteravond in de dekenale
kerk van de St. Jacob door pastoor J.
R. van Dael een H. Mis opgedragen
ter intentie van de slachtoffers in Con
go en van de toekomst van dit land. Na
de H. Mis werd op het orgel het Belgi
sche volkslied gespeeld. Behalve door
vele in Den Haag woonachtige Belgen
werd deze H. Mis bijgewoond door de
ambassadeur van België, Baron van
der Straten Waillet, door de minister
president prof. dr. J. E. de Quay en
door de ambassadeurs van onder meer
Frankrijk, Ierland, Luxemburg, Portu
gal, Spanje, Amerika en Noorwegen,
of door hun vertegenwoordigers.
I
(Advertentie)
Onder een van de drie méér en
méér gewilde Roverrmodellen, de
Rover 80, de nieuwe 100 en de
fantastische 3 Liter, bevindt zich
zeker de wagen die U zich ten
slotte eens permitteren wilt. En
die U nooit meer loslaat!
't Hangt af van de doeleinden,
waarin Uw wagen moet passen
en welke belegging U erin maken
wilt. Voor de automobilist die
zich een Rover veroorloven kan -
en dat zijn er altijd nog méér dan
er vandaag rondrijden - is er
geen plaats voor discussie of
twijfel.
Niet zonder reden kenmerkt
Rover-waarde Over-waarde en
't was voor menig Rover bezitter
in de aanvang alleen maar die
eerste stap, die paar duizend gul
den meer te betalen.
Niet dat 'n Rover duur Is, want
als U in aanmerking neemt wat
U behalve de wagen allemaal
koopt voor Uw geld, zijn de kos
ten van aanschaf bijkomstig. En
al gauw vergeten, als U met deze
wagen rijdt.
Maak eens een proefrit, om te
ervaren wat echt groot-automo-
bilisme betekent... en hoe weer
galoos groot het verschil toch is.
IMPORT: H. C. L. SIEBERO N.V. -
STADHOUDERSKADE 143 - TEL.717944 - AMSTERDAM
De Roverfabrieken, Enfeland fabriceren eveneens de Land-Rover, vierwiel aangedreven
allround bedrijfswagen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 21 juli De voorzit
ter van de A.N.W.B., de heer P. F.
Zimmerman heeft in hotel Wittebrug
de jaarlijkse A.N.W.B.-prijzen uitge
reikt voor opvallend goede publicis
tische prestaties op toeristisch ge
bied in 1959 aan Bertus Aafjes (let
teren), Jan Bouman (journalistiek)
en Bert Garthoff (radio). De, heer
Aafjes kreeg de prijs bestaande
uit een penning en duizend gulden
voor zijn in de pocket ,.De wereld is
een wonder" verzamelde reisschet
sen, de heer Bouman voor zijn ru
briek in de Volkskrant „Het merek-
waerdigste meyn bekent" en de heer
Garthoff voor zjjn rubriek op zondag
morgen „Weer of geen weer".
De voorzitter van de adviescommis
sie, dr. H. J. Prakke zei van Aafjes'
lyrische reisverhalen, dat zij in vorm
en inhoud ver uitstijgen boven de vluch
tige waarneming in krant en weekblad.
De prijs voor de journalistiek, die ver
leden jaar postuum was toegekend aan
de „Tijd"-redacteur Fred Thomas,
ging nu naar de heer Bouman voor
diens getekende merkwaardigheden
van Nederlandse steden en dorpen
waarmee hij het binnenlandse toerisme
heeft aangemoedigd, aldus het jury
rapport.
Bert Garthoff heeft zich met zijn druk
beluisterde rubriek „Weer of geen weer"
zeer verdienstelijk gemaakt voor het
zo belangrijke nabije toerisme, aldus
dr. Prakke. Behalve voor een verzorgde
en geschakeerde inhoud weet hij te zor
gen voor een natuurlijk klinkende, blijde
toon, waarin de humor op niet gefor
ceerde wijze en op het juiste ogenblik
kan meeklinken. Van deze humor gaf
de heer Garthoff enkele staaltjes in
zijn dankwoord. Sprekende over zijn
vrouw zei de heer Garthoff dat hij haar
na thuiskomst of de penning of het geld
zou geven. „En omdat ze niet op de
penning is zal het wel het geld worden".
En ook: „Als ik minister van verkeer
was, zou ik verder kijken dan mijn
hals kort was...."
UTRECHT, 22 juli Op de rijksweg
Utrecht-Amsterdam op enige afstand
van de parkeerplaats Oude Rijn bij
Utrecht, is gisteravond een personen
auto op een aanhangwagen gereden,
die zonder verlicht geparkeerd stond
op de vluchtstrook. Een nog niet ge-
identificeerde passagiere is bij het on
geval omgekomen. De bestuurder van
de auto, de 45-jarige W.R.M. heeft een
ernstige hersenschudding opgelopen.
DEN HAAG, 22 juli Met de vol
gende schepen kan zeepost worden ver
zonden. De data, waarop de correspon
dentie uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan, tussen haakjes, achter de
naam van het schip vermeld.
Argentinië: ms Westland (28/7);
Australië: ss Middlesex (24/7), ss Bal»
larat (26/7); Brazilië: ms Saarstein
(28/7); Canada: ss Arkadia (24/7), ms
Westerdam (28/7); Ned. Antillen: ms
Oranje Nassau (26/7); Ned. Nw. Guinea:
ss Grootekerk (25/7); Nieuw Zeeland:
ms Mount Maunganui (24/7); Suriname;
ms Poseidon (26/7); Unie van Z. Afrika
en Z.W. Afrika: ms Carnarvon Castle
(24/7), ss Wonogiri (26/7).
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpakketten geven de
postkantoren.
EMMEN, 21 juli In het dorp Zwar-
temeer nabij de Duitse grens in Drente
is vanmiddag een vliegtuig van het
vliegbedrijf „Mastboom" uit Rotter
dam in een kanaal geraakt en vrij ern
stig beschadigd. De piloot, de 29-jarige
W. M. H., wist zich uit de cockpit te
redden en hield alleen een nat pak van
het ongeval over. Het vliegtuig werd
sinds enige weken in Zwartemeer ge
bruikt voor de bespoeiing van aardap
pelvelden tegen coloradokevers. Bij
het opstijgen vanmiddag voelde de pi
loot plotseling dat het toestel niet los
kwam. Daar recht voor hem een wo
ning stond, liet hij het vliegtuig zwen
ken. Het kwam in een bietenveld te
recht, schoot in het kanaal en verdween
vrijwel geheel onder water. De rijks
luchtvaartdienst stelt een onderzoek
naar het gebeurde in.
Van links naar rechts, met hun prijzen, de heren Aafjes, Bouman en Garthoff.
relkom thuis! staat er op
een groot kleurig papier,
dat in de huiskamer van
het gezin De Wildt aan de Mei-
dijk te Uitgeest aan de wand
hangt; en daaromheen hadden
vader, moeder, zeven zoons en
vijf dochters hun naam gezel;
want het gezin van vader De
Wildt, die hovenier is bij de
Hoogovens, maar in zijn vrije
tijd ook nog wethouder in de
gemeente Uitgeest, telt dertien
kinderen, waarvan de jongste
vijf jaar is en waarvan Nel (27)
de oudste is. Nel was, toen wij
er gistermiddag even aanbelden
achter het ouderlijk huis in de
vaart aan het roeien; zij zocht
wat ontspanning na die gewel
dige spanning van de laatste da
gen.
Intussen kon moeder De Wildt
ons al iets vertellen. Even later
verscheen Nel, resoluut in haar
gebaren en spraakzaam.
Vóór Nel in de zomer van 1958
als eerste Kajotster naar de mis
sie ging, was zij gediplomeerd
gezinsverzorgster in Uitgeest. Zij
had door haar werk al eens
contact gehad met De Graal en via dit contact, zag zij kans haar ideaal
te verwezenlijken en in navolging van de mannelijke Kajotters als
lekekracht naar de missie te gaan. Aanvankelijk zou zij eerst in augustus
zijn thuisgekomen; dan was haar contractperiode om. Ook onder normale
omstandigheden zou zij niet naar Congo zijn teruggekeerd; want, zo ver
trouwde zij ons toe, vóór ik vertrok had ik zo'n beetje kennis aan Dick
van Diepen uit Beverwijk. Het was bij deze twee niet „uit het oog, uit het
hart". In Kassongo, een plaatsje van 12.000 zielen in de provincie Kivoe,
gelegen in een streek, die Maniema heet, 400 kilometer west van het Tan-
ganyka-meer, waar Nel wel eens een paar vakantiedagen door had gebracht,
werkte Nel in een internaat, waar 17 Congolese meisjes van 14 tot 17 jaar
werden opgeleid tot kraamverpleegster. Zij had daar de leiding van de
huishouding, bijgestaan door een aantal Afrikaanse en Europese meisjes;
drie uit België, twee uit Duitsland. Juist voor Nel terugging naar Holland,
waren de eerste zes Afrikaanse leerlingen geslaagd. Verder werkte de
Kajotster in een weeshuis, waarin dertig kinderen, van baby tot vier jaar,
werden verzorgd. Het was er hard werken, vertelde Nel, die tijdens het
gesprek even aan de telefoon werd geroepen, die haar het verheugende
bericht bracht, dat Truus Juffermans, een Kajotster uit Haarlem, die in
Stanleyville had gewerkt, op het vliegveld in Brussel was aangekomen
en ook spoedig thuis werd verwacht. Dat bericht deed haar kennelijk goed.
En zo kwam h't verhaal over de onrust van de laatste dagen, die Nel
in Congo doorbracht. De stemming was er aanvankelijk rustig: de bevolking
was er de Europeanen goed gezind. Maar na de onafhankelijkheidsfeesten
sloeg die stemming om; de berichten over onlusten en troebelen elders
drongen door tot Kassongo en de tweehonderd blanken, die er wonen
gingen voorbereidingen treffen voor het vertrek. Op het kleine vliegveld
van Kassongo, dat uit veiligheidsoverwegingen door auto's omringd werd,
landden de vliegtuigen; in vijf toestellen werden alle vrouwen en kinderen
van de blanken naar Usumbura, de moderne hoofdstad van het mandaat
gebied Ruanda Urundi, een stad van 400.000 zielen, gebracht. Daar was het
volkomen rustig; de Belgische parachutisten waarborgden er de veiligheid.
Nel werd met nog enkele meisjes ondergebracht in een huis van de Graal,
en maakte zich intussen verdienstelijk om te doen wat haar hand te doen
vond en hulp te verlenen onder de 1800 vluchtelingen, die hier op hel
vertrek naar België wachtten. Na enkele dagen bracht een groot vliegtuig
haar naar Brussel; haar spullen stonden al gedeeltelijk gepakt, zodat zij
vrijwel al haar bezittingen mee kon nemen.
Dat er vreugde was in het kroostrijke gezin van vader en moeder De
Wildt, toen Nel midden in de nacht thuis kwam, laat zich begrijpen.