Ongerustheid onderblijvers
in Nederlands Nieuw-Guinea
Volgens de „Koerier" te wijten
aan de Congo-affaire en aan
versnelling zelfbeschikking
Fanfani vormt
regering
Eisenhower daagt
Khroesjtsjev uit
Verkiezingen in gehele
wereld over de vraag:
Pro of contra vrijheid?
VEROLME'S TROTS:
„MINAS GER
is vernieuwd en
vaart nu proef
Jongen knoeit
in zijn rapport
en verdwijnt
spoorloos
Cabot Lodge
running mate
van Nixon?
VRIJ GROOT AANTAL REPATRIANTEN
„Vrees is zeker
niet GEGROND
Het weer
i. i. VAN K00TEN
Tweemaal veto
van Russen
Helikopter met zes wieken
VOOR BIJNA ZEVENTIG
MILJOEN VERBOUWD
LOOPJONGEN OP AUTOPED
Haags zakenman
tegen Detwiler
WOENSDAG 27 JULI 1960
84ste JAARGANG No. 30580
iHil!
HOLLANDIA, 27 juli „Er
blijkt onder de groep „blijvers"
in Nieuw-Guinea een zekere on
gerustheid te bestaan, die zich
uit in een vrij groot aantal per
sonen dat de laatste tijd naar
Nederland vertrekt. Voor zover
wij kunnen nagaan zijn er twee
factoren op deze ongerustheid van
invloed geweest. In de eerste
plaats de catastrofale gebeurte
nissen in de Congo, en in de
tweede plaats de aangekondigde
maatregelen tot versnelling van
de zelfbeschikking van de bevol
king van Nieuw-Guinea".
Suède dames- en herenjasjes
Veranderlijke wind
Aan
zee
SOLEX-OTO
In Veiligheidsraad
NEW YORK, 27 juli (A.F.P.,
Reuter) De Sovjet-Unie heeft
gisteravond in de Veiligheidsraad
haar veto uitgesproken over het
Amerikaanse voorstel om een
internationaal onderzoek in te
stellen naar het incident met het
Amerikaanse verkenningsvlieg
tuig van het type RB-47. Ook een
Italiaans voorstel om het Inter
nationale Rode Kruis zich in ver
binding met de twee overlevenden
van de Amerikaanse bemanning
te laten stellen, werd door een
Russisch veto getroffen. Tevoren
had de raad een Russische ont
werpresolutie afgewezen, waarin
een veroordeling van de V.S.
werd uitgesproken.
CHICAGO 27 juli (Reuter) -
President Eisenhower van de
Verenigde Staten heeft op de
conventie van de Republikeinse
partij in Chicago gisteravond
voorgesteld onder auspiciën van
de V.N. in de gehele wereld een
volksstemming te houden over
(Van een verslaggever)
ROTTERDAM, 26 juli De grootste varende
eenheid van de Braziliaanse Marine, het vlieg
dekschep „Minas Gerais", is vanmiddag voor het
eerst sinds drie jaar weer op eigen kracht de
golven van de zee ingedoken. De Verolme Dok
en Scheepsbouw Mij. N.V. in de Botlek heeft
sinds 1957 voor 68 miljoen gulden verbouwd en
vertimmerd aan het nu vijftien jaar oude schip,
een zusterschip van onze „Karei Doorman". De
duizend Braziliaanse schepelingen, die met het
werf personeel de proefvaart meemaken om alvast
met hun schip vertrouwd te raken, zijn zeer
trots op hun bodem, dat van zijn klasse thans de
modernste is geworden. Nederlandse marinemen
sen hebben al moeten erkennen, dat het Brazi
liaanse schip moderner en comfortabeler geoutil
leerd is en dat de technische voorzieningen die
van de „Karei Doorman" overtreffen.
De ,JWinas Geraisin volle
zee tijdens de proefvaart.
(Luchtfoto Aerocarto,
Rotterdam).
Voorlopige eis: IS aam
Cimco veranderen!
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 27 juli Een
Haags zakenman, de heer W.
Schul, heeft de strijd aangebon
den met de Amerikaanse finan
cier en plannenmaker L. Edgard
Detwiler, die zich in het middel
punt van de internationale be
langstelling heeft gesteld in
verband met zijn grootscheepse
plannen met de Congo.
de vraag of men onder het com
munisme of in een vrije democra
tie wil leven. „De Sovjet-dictator
heeft verklaard dat hij op zijn
reizen en in zijn redevoeringen
van de laatste tijd er in geslaagd
is, schade te berokkenen aan het
prestige van Amerika. Aangaan
de deze kwestie van vergelijkend
nationaal prestige daag ik hem
uit tot de volgende proef: Is hij
bereid in te stemmen met het
houden van vrije verkiezingen
onder auspiciën van de V.N.,
waarbij de mensen in elk land en
op elk continent zich kunnen uit
spreken over één enkele eenvou
dige kwestie, n.l. wilt u leven
onder een communistisch regime
of onder een vrij stelsel, zoals in
de V.S. wordt gevonden? Zijn de
Sovjets bereid hun prestige in de
wereld te meten naar het resul
taat van dergelijke verkiezingen?
De V.S. zijn daartoe gaarne be
reid", aldus de president.
Nog steeds onrust in
Zuid-Rhodesië
BELGISCH KONGO
PORT
JAMESOf
noOla
BROKEN HILL
«ALOMO
SALISBURY
UV1NGSTONE
WANKIE v u
RHODESIA
Vbobucmyo v:CTOR,A
BEETSJOEANA
LAND
.TOELI
Dis schrijft de „Nieuw-Guinea Koe
rier". Het blad vervolgt; „Daar deze
maatregelen de invloed van de autoch
tone bevolking op de gang van zaken
in Nieuw-Guinea ten zeerste zullen ver
groten, vrezen sommige Europeanen,
dat de ontwikkeling zal uitlopen op een
ramp als in de Congo. Daar komt nog
by dat velen uit de berichten over de
toekomstige Nieuw-Guinea-Raad me
nen te mogen concluderen, dat er in
dat lichaam geen gekozen Europese af
gevaardigden zitting zullen hebben. Het
lot van de niet-autochtone groep zou
hierdoor geheel in handen der Papöea's
gelegd worden".
,,Nu kan men de gebeurtenissen in
Congo moeilijk te ernstig opvatten. Wan
neer er zekerheid bestond dat de au
tochtonen van Nieuw-Guinea zich op de
zelfde wijze zouden gaan gedragen als
de autochtonen van de Congo nu doen
dan zouden we ieder die dit land vaar-
w niet anders dan groot gelijk ge
ven. Deze zekerheid bestaat echter met
en het is bepaald niet zo, dat de aange
kondigde maatregelen tot instelling van
een Nieuw-Guinea-Raad noodzakelijker
wijs tot een catastrofe moeten leiden"
Daar de ordonnanties pas van kracht
kunnen worden, als de wet op de wijzi-
ginc van de bewindsregeling de kamer
m Nederland is gepasseerd kunnen er
momenteel nog geen definitieve be
richten ^geven worden over de wijze
waarop de verkiezingen voor de Raad
straks in hun werk zullen gaan," aldus
het blad. dat vervolgens een overzicht
geeft van de waarschijnlijke gang van
zaken.
Samenstelling van de Raad
Het ligt in de bedoeling om de eer-
ste Nieuw-Guinea-Raad te laten begin-
nen met 28 leden, die in totaal 24 distric
ten zullen vertegenwoordigen, lien van
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLÊM TEL. 13439
LE1DSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 2235<
Verwachting tot donderdagavond
Aanvankelijk enkele opklaringen,
later bewolkt en plaatselijk enige
regen, waarschijnlijk in hoofdzaak
in het zuiden van het land. Zwakke
tot matige veranderlijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
zon; 4.55 - 20.37 maan: 9.58 - 22.29.
Morgen tijdelijk wat meer bewolking
en vooral langs het zuidelijk deel van
ons strand plaatselijk wat lichte regen.
Matige wind tussen zuid en zuidwest.
Temperatuur 19 a 20 gr., zeewater 18
gr. Vooruitzichten: achter storingsfront
dat morgen passeert aanvoer vaft iets
warmere oceaanlucht, met perioden van
goed strandweer.
max. min. neersl.
Station Weer temp. temp. afgel.
gisteren
24 uur
Den Helder
licht bew.
19
14
0
Ypenburg
licht bew.
20
14
0
Vlissingen
zw. bew.
19
14
0
Eelde
zw. bew.
20
10
1
De Bilt
onweer
20
12
0
Twente
geh. bew.
21
10
0.1
Eindhoven
onbew.
21
10
0
Zd.-Limburg
zw. bew.
21
13
0.1
Stockholm
zw. bew.
20
12
0
Oslo
licht bew.
21
15
0.5
Kopenhagen
licht bew.
20
13
0
Londen
zw. bew.
19
12
0
Amsterdam
onweer
20
14
1
Brussel
half bew.
21
11
0
Luxemburg
zw. bew.
19
12
0
Parijs
zw. bew.
22
13
0
Nice
zw. bew.
25
21
0
Berlijn
half bew.
20
11
3
(.Advertentie)
De nieuwe Solex met vol-automatische
koppéling 395.
Houtplein 18-29 Haarlem Tel. 12000
deze leden worden benoemd, achttien
gekozen. Bovendien heeft de gouverneur
de bevoegdheid tot zgn. „correctieve"
benoeming van leden ten behoeve van
belangen of minderheden die in de
verkiezingen niet tot hun recht gekomen
zijn. De districten waar werkelijk ge
kozen zal worden, liggen uiteraard voor
al in de kustgebieden, die nu eenmaal
het langst onder bestuur zijn.
In twaalf van de veertien districten
waar gekozen zal worden, zal men ge
trapte verkiezingen houden, waarbij dus
eerst kiesmannen worden gekozen die
op hun beurt later een afgevaardigde
naar de raad kiezen.
De twee districten waar rechtstreek
se verkiezingen zullen worden gehou
den zijn de stedelijke centra Hollan-
dia en Manokwari, de onderafdeling
Hollandia zal, indien de plannen ver
wezenlijkt worden, bestaan uit twee
kiesdistricten: één die het landelijke
deel en één die het stedelijke deel van
de onderafdeling bevat. Het stedelijke
kiesdistrict zal bestaan uit Europeanen
en andere niet-autochtonen en voorts
uit de (meest van elders afkomstige)
Stadspapoea's. Deze indeling opent
zeer zeker de mogelijkheid dat voor
Hollandia een niet-autochtoon in de
Nieuw-Guinea-Raad zitting zal hebben
Hetzelfde geldt voor Manokwari
Groep van leiders
Niet alleen de juridische, maar vooral
ook de practische voorbereiding van de
toekomstige verkiezingen betekent een
aanzienlijke verzwaring van de taak van
het binnenlands bestuur. In grote gebie
den moeten kiezerslijsten worden opge
steld, hetgeen bij het ontbreken van een
burgerlijke stand weinig minder inhoudt
dan een volkstelling. Het is in zekere zin
een gelukkige omstandigheid dat onge
veer tegelijk met de Nieuw-Guinea-Raad
ook drie nieuwe streekraden zuilen wor
den verkozen, n.l. die van Japen-Waro-
pen, Fakfak en Hollandia
De vrees, als zou het niet-autochtone
element in de Raad niet aan bod kun
nen komen, bljjkt in eerste instantie ze
ker niet gerechtvaardigd. De verkiezings
praktijk zal te zijner tüd moeten uitma
ken of de kansen die er voor de niet-
autochtonen bestaan, ook inderdaad be
nut zullen worden. Wat voorts het uit
eindeiijke resultaat van de toekomstige
politieke ontwikkeling zal zijn, kan moei
lijk voorspeld worden. „De betkenis van
de Raad voor Nieuw-Guinea is niet in
de laatste plaats, dat de elite van de
Nieuw-Guinese bevolking vroegtijdig
leert verantwoordelijkheid te dragen voor
het welzijn van het land, zodt als de situ
atie ooit kritiek mocht worden er een
groep van leiders blaar staat, die tegen
de problemen is opgewassen", aldus be-
suit het blad.
ROME, 27 juli (Reuter, AFP)
Fanfani, de leider van de linkervleugel
van de Italiaanse christen-demoeraten,
heeft gisteravond een lijst van minis
ters voor een nieuwe Italiaanse regering
voorgelegd aan president Gronchi. De
vorige week vrijdag kreeg hij van de
Italiaanse president de opdracht om een
nieuwe regering te vormen nadat de
regering-Tambroni was afgetreden.
In het nieuwe kabinet zijn alle gros-
pen van de christen-democratische
partij vertegenwoordigd.
In Engeland worden proefnemingen gehouden met een Sikorsky'helikopter met
niet minder dan zes wieken. Het toestel kan zich daardoor zeer snel van de
grond verheffen.
De carrier is in januari 1945 on de
werven van Swan, Hunter Wigham
Richardson in Engeland als H.M.S.
„Vengeance(Wraak) afgebouwd. De
Australische Marine kreeg het enkele
jaren in bruikleen en de Brazilianen
kochten het eind 1956. Toen Verolme
enige maanden daarna, in juli 1957, de
order tot modernisering van het schip
kreeg, was men op Rozenburg nog maar
pas begonnen met de bouw van de werf
Tegelijk met de werkzaamheden aan
het schip werden machinehallen, dok
ken en werven opgebouwd. Zo kreeg
Maassluis een nieuwe fabriek in Verol
me Elektra N.V., die de elektrische uit
rusting van de „Minas Gerais" vervaar
digde. Een inderhaast op poten gezette
tekenkamer leverde vijftienduizend te
keningen af.
Een van de grootste vernieuwingen
was de bouw van een geheel nieuw
.eiland", de opbouw aan stuurboord
boven het vliegdek. Hier bevinden zich
o.m. de commandobrug, het seindek, de
radarapparatuur en de vliegcontrole.
Aan bakboord vóór op het vliegdek is
de bestaande katapult van dertig meter
vervangen door een moderne stoomka-
tapult van 52 meter lengte. Met deze
apparatuur is het mogelijk straaljagers
te starten, terwijl het schip stilligt.
Slaagt een landend vliegtuig er niet
in een van de zes vangkabels te pik
ken met zijn haak, dan kan het door
starten en opnieuw een landingspoging
wagen. Kan een toestel door schade
niet op de normale manier landen, dan
staan drie vangnetten klaar om piloot
Om de enorme aafstanden in het nieuwe luchthavengehouw van de B.E.A. in
Kopenhagen sneller te kunnen afleggen heeft men een der employé's uitgerust
met een autoped. Van loopjongen tot autoped-berijder il n'y a qu 'tin pas!
en jager met een minimum aan schade
tot stilstaan te brengen. Voor de straal
vliegtuigen zijn landingsspiegels aange
bracht, die de piloot de goede aanvlieg-
koers geven voor landen. De batsman,
die met „paddels" aanwijzingen geeft
aan de piloot, is voor de hoge snelheden
van het straalvliegtuig te traag.
De proeftocht van het grijze oorlogs
schip zal een maand duren. Half sep
tember vindt de oplevering volgens
contract plaats en begin november
zal de „Minas Gerais" Rio de Janeiro
binnenlopen. Met vier moderne onder
zeebootjagers gaat het vliegdekschip
een z.g. „hunter-killer-group" vormen
Hierbij zoeken de in totaal tien twee-
motorige, Amerikaanse anti-onderzee
bootvliegtuigen naar hun prooi, die
door de jagers worden bestookt met
dieptebommen en raketten. Naast de
gevechtstoesteUen krijgt het schip de be
schikking over vijf helikopters. Het me
rendeel der officieren kreeg zijn oplei
ding in Amerika. In Nederland om
op Valkenburg werd de opleiding'afl
gerond. Het onderhoud van het schip zal
waarschijnlijk geschieden op de in aan
bouw zpnde werf van Verolme in Bra-
Veel comfort
De vliegdekschepen van de „Colos-
S"S. °f „Glory -klasse, waartoe de
„Minas Gerais" en Hr. Ms. Karei
Doorman" behoren, zijn in de laatste
oc .g gebouwd en muntten niet uit
door comfort voor de opvarenden Toen
wij de „Karei Doorman" van de En
gelse marine kochten waren er bijvoor
beeld per honderd manschappen slechte
enkele toiletten. De „Minas Gerais"
heeft air-conditioning gekregen wat in
deze „vliegfabriek" als in geen andere
oorlogsbodem noodzakelijk is. De
kooien, het meubilair, de vloerbedek
king, de kleuren, alles kon door de ra
dicale verbouwing aangepast worden
aan de moderne maatstaven. Rond het
hele schip zijn onder de rand van het
vliegdek stalen cylinders aangebracht
In geval van nood kunnen deze in eeii
handomdraai in zee gegooid worden
waarop de huls in tweeën uiteen valt
en een reddingsvlot zich zelf opblaast
Voor het verrichten van zware werkl
zaamheden aan dek is als gebruikelijk
een mobiele kraan aanwezig die in staat
is vliegtuigen van de wal aan boord te
hijsen.
„Bouwnummer 635" zal met een top
snelheid van 25 knopen nog jarenlang
een waardevolle aanwinst blijven voor
de jonge Braziliaanse marine. Sinds
Pearl Harbour heeft men de waarde
leren kennen van het vliegdekschip,
dat in combinatie met een jagerscherm
als „hunter-killer-group" een snel en
geducht wapen is geworden. Mede door
de komst van de marinestraaljagers,
de perfectie van de elektronische ap
paratuur en de hoge gevechtswaarde
van de moderne onderzeebootjager
heeft de komst van het atoom-oorlogs
schip het vliegdekschip zeker niet ge
devalueerd.
De heer Schul is directeur van een
internationale onderneming, die bjj af
korting dezelfde naam draagt als waar
mee de stichting van Detwiler sinds
kort door het leven gaat. Beide heten
namelijk Cimco, welke afkorting staat
voor Commercial and Industrial Mana
gement Combination (van de heer
Schul) en voor Congo International
Management Corporation. De raads
man, die de heer Schul in de arm heeft
genomen, de heer P. de Prez, heeft
Detwiler nu een telegram gestuurd,
waarin hij hem attent maakt op het
feit dat zijn stichting dezelfde naam
draagt als een reeds langer in Den
Haag gevestigde onderneming.
Geëist wordt, dat deze naam wordt
ingetrokken en men beroept zich daar
bij op het Unieverdrag van Parijs en
op de Amerikaanse wet. Men heeft
Detwiler tevens laten weten dat men
zich alle rechten op schadevergoeding
heeft voorbehouden. De heer Schul
wacht nu af wat de reactie zal zijn van
de heer Detwiler. Antwoordt hij niet
of onbevredigend, dan zullen nadere
stappen worden overwogen.
Naar de heer De Prez ons mede
deelt, zijn er in het verleden al eer
der soortgelijke zaken voor het Ameri
kaanse Hof gebracht, die er dan op
uitliepen dat de overgenomen naam
veranderd moest worden. Dit gebeur
de bijvoorbeeld bij een Amerikaanse on
dernemer die in New York een hotel
bouwde, dat hij dezelfde naam gaf als
een bekend hotel in Parijs. Ook deze
zaak werd door de Amerikaan verloren.
Italië De activiteit van de Etna
is gisteren grotei geworden. Thans
worden gemiddeld vijf tot zes explosies
per uur geregistreerd, gepaard met het
uitstoten van hete steen- en zandre-
gens. (A.F.P.).
ARNHEM, 27 juli De politie is
er nog niet in geslaagd, te weten te
komen waar de zestienjarige Jan
Demmink uit Doetinchem zich op
houdt. De jongen is sinds vorige
week spoorloos, nadat hij in zijn rap
port zodanig had geknoeid, dat thuis
de indruk werd gevestigd, alsof hij
was overgegaan. De zaak werd ver
dacht, toen zijn zusje ondanks een
beter rapport was blijven zitten.
Mevrouw D, ging toen naar het
hoofd der school, om eens te horen,
hoe de vork nu eigenlijk aan de steel
zat. Dat was voor de jongen het sein
te verdwijnen, nadat hij honderd gul
den van zijn spaarbankboekje had
opgenomen. De Doetinchemse politie
verzocht via een radiobericht om
opsporing; tot dusver zonder resul
taat. Zij is van mening, dat de jon
gen terug zal komen zodra zijn geld
op is. De ouders hebben maandag
aan de Duitse televisie een foto met
persoonsbeschrijving gezonden, met
het verzoek, dit via het televisienet
uit te zenden. Gezien het grote aan
tal verdwijningen doet men dit bij de
Duitse t.v. vrijwel uitsluitend, wan
neer het gaat om kinderen beneden
tien jaar, zo werd ons van bevoegde
zijde verzekerd.
De president onthulde verder in zjjn
rede, dat hjj van plan is binnenkort met
de leiders van beide partijen in het
Amerikaans Congres een bijeenkomst te
houden over de gebeurtenissen van de
laatste tijd, zoals het torpederen van
de Parijse topconferentie door de Rus
sische premier Khroesjtsjev, en het
neerschieten van het Amerikaanse ver-
kenningsvliegtuig boven de Barentszee.
Het Kremlin, aldus Eisenhower heeft de
feiten van deze gebeurtenissen op flag
rante wijze verdraaid en de ene crisis
na de andere veroorzaakt onder dreige
menten met raketten.
De programcommissie van de Repu
blikeinse partij heeft gisteravond toege
geven aan de eis van vice-president
Nixon en met 56 tegen 28 stemmen een
programmapunt goedgekeurd, waarin
wordt aangedrongen op vérgaande be
voegdheid vair de federale overheid om
in te grijpen ten gunste van de negers.
De voorzitter van de programcommis
sie, Charles H. Percy, verklaarde dat
het programmapunt nu de standpunten
omvat waarvoor Nixon zich ingezet heeft
hoewel er nog „enkele compromissen"
in voorkomen.
Het staat nu volkomen vast dat Nixon
vandaag zal worden aangewezen tot Re
publikeins kandidaat voor het presi
dentschap. De enige andere Republikein
die er enigszins voor in aanmerking
kwam, gouverneur Rockefeller van New
York, heeft gisteren meegedeeld, dat hij
en zijn New Yorkse delegatie hun 96
stemmen zouden uitbrengen voor Nixon.
De gouverneur verklaarde dat als men
hem als gegadigde voor de kandidatuur
zou voorstellen, hij zal verzoeken zijn
naam te cchrappen.
Naar van bevoegde zijde wordt verno
men is Nixon's persoonlijke keuze voor
het vice-presidentschap Henry Cabot
Lodge, de huidige vertegenwoordiger
van Amerika in de Verenigde Naties.
Als enige andere kandidaat hiervoor
wordt nog genoemd de nationale voorzit
ter van de Republikeinse party, Thrus-
ton B. Morton uit Kentucky. Nixon zou
hem misschien willen aanvaarden om
de afgevaardigden uit het zuiden gunstig
te stemmen.
BOELAWAYO, 27 juli (Reuter)
Voor de derde achtereenvolgende dag
is het gisteren te Boelawayo, in Zuid-
Rhodesië. tot ernstige ongeregeldheden
tussen Afrikanen enerzüds en politie
en troepen anderzijds gekomen. De TO-
litie moest drie maal het vuur openen,
waarby een Afrikaan om het leven
kwam. Maandag kwamen zes Afrika
nen om het leven en ruim zestig per
sonen, allen Afrikanen, werden ge
wond. In de Afrikaanse wpken rondom
Boelawayo, die tezamen ongeveer
100.000 inwoners tellen, zijn zeven of
acht bierhuizen, een zwembad en een
fabriek in de as gelegd. De Europe e
wyk wordt door troepen bewaakt.
De moeilijkheden begonnen zondag,
toen de autoriteiten een bijeenkomst
van de Nationale democratische partij
verboden. Vorige week zijn enkele lei
ders van deze partij gearresteerd, het
geen toen ook in Salisbury aanleiding
was tot ordeverstoringen. Het grootste
deel van de Afrikaanse arbeiders van
Boelawayo heeft uit protest tegen de
arrestaties en het verbod een vergade
ring te beleggen het werk neergelegd.
De premier van Zuid-Rhodesië, Sir
Edgar Whitehead, heeft gisteren :n
het parlement verklaard dat enkele
(zeven) leiders van de democratische
partij „activiteiten overwogen die
waarschyniyk de openbare orde in ge
vaar zouden brengen".
RHODESIA
VELT 5 7.5
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM - m m ADVERTENTIE! ARIEf 28 cenis oer milhmel.»-
esSs NIFIIWF HAAR FITCPHF M RANT
Hituïït nAAiULmouiL uuunani
