Loemoemba
Canada te
Kloof tussen partijen
Congolees kabinet dieper
zegt hulp van
verwachten
België bij V.S,
VORMINGSWERK IN DE
VAKBEWEGING
M
-
H
Jaren werk
voor de V.N.
Démarche van
Afhouw of misgroeiing van de taak
der vakbeweging?
commentaar
03
31
V..
S
INTERUNIE
V__
- h m
ïf
ZATERDAG 30 JULI 19öb
PAGINA 7
BUITENLANDSE
KRONIEK
Amerikaanse proef met
ruimtecabine mislukt
v37
DE BELEGGING MET*
t MEER RENDEMENT J
EN MINDER RISICO
'k i
Van colbert in habijt
Enorme ballon botsf tegen boerderij
Heerenveen herdenkt koene vlieger Van Maasdijk -
Halve eeuw geleden boven „Fries Haagje" recordvlucht
gemaakt Luchfvaartweek in augustus met tal van
manifestaties
ïM'k) - C I
«HF*
yjf
-;W
Wonder van vernufl
1
OTTAWA, 30 juli (Reuter) Pre-
"lier Loemoemba van Congo heeft bii
®aBkomst in Ottawa gezegd, dat hij hulp
Canada verwacht bi j het ^oplossen
an de moeilijkheden van zijn land.
Sinds de Koreaanse oorlog hebben de
Verenigde Naties zich met voor
zo'n zware taak geplaatst gezien,
ais die welke zij nu in Congo moeten
Verrichten. De grote problemen waar-
inee de V.N., sinds de oprichting in
1945, geconfronteerd werden, kunnen
voor het grootste deel in twee catego
rieën worden verdeeld: kwesties die
verband houden met het conflict tussen
de communistische en de anti-commu
nistische mogendheden, en vraagstuk
ken die betrekking hebben op de eman
cipatie van voormalige kolomeen. De
meeste zaken die ieder jaar weer in
de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties aan de orde komen, kun-
Hen onder een van deze twee hoofd-
stukken ondergebracht worden, en dat
geldt ook voor de affaires die voor de
Veiligheidsraad komen,
stukken ondergebracht worden, en dat
geldt ook voor de affaires die voor
De Koreaanse oorlog viel onder de
eerstgenoemde categorie, de kwestie-
Congo behoort tot de tweede afdeling.
Het ingrijpen van de V.N. naar aanlei
ding van de Noord-Koreaanse aanval
op Zuid-Korea in 1950 was van essen
tieel andere aard, dan de WN.-inter-
ventie in Congo deze maand. Het v.in.-
leger dat in Korea optrad, was in feite
vooral een strijdmacht van eén der we-
reldmogendheden, namelijk van de ver
enigde Staten. De V.N.-troepen die nu
naar Congo zijn gezonden bestaan voor
al uit eenheden van Afrikaans-Aziati
sche staten en min of meer neutrale
Europese landen. Het herstellen van de
orde in Congo, een voormalige kolonie
van een Europees land, kon alleen ge
schieden door soldaten van staten zon
der een koloniaal verleden, terwijl het
ook zaak was,
f dat geen grote
wereldmogend-
heid rechtstreeks
in de V.N. actie
betrokken werd.
Een of meer le-
den van Loe-
moemba's rege
ring hebben om Amerikaanse troepen
Verzocht, maar Eisenhower is zo ver
standig geweest om niet op dit verzoek
in te gaan. Loemoemba zelf heeft ge
dreigd, dat hij de Sovjet-Unie om ge
wapende hulp zou vragen, maar ook
aeze wereldmogendheid is niet. recht-
streeks tussenbeide gekomen, al zou
Khroesjtsjev daar misschien wel voor
gevoeld hebben.
De taak die de V.N. nu te vervul
len heeft, is zonder precedent.
De volkerenorganisatie, die ons
in het verleden zo vaak teleurgesteld
heeft krijgt nu de kans te laten zien,
wat zii waard is. Reeds is een indruk
wekkende prestatie geleverd. In enkele
weken werd een hoogst heterogeen sa
mengestelde troepenmacht van een tien
duizend man naar het woelige Congo
gezonden om het land van de onder
gang te 'redden. Het V N-secretariaat
fn ifew York heeft snel ingegrepen in
deze hoogst kritieke situatie, waar een
Ingrijpen van een of meer wereldmo-
;endheden de toestand slechts aanzien-
ijk verergerd zou hebben.
Maar dl V.N. staat ui'Congo nog
Voor grote moeilijkheden. Hoe moet de
Wens van de Veiligheidsraad verwezen
lijkt worden, dat de Belgische troepen
.spoedig" heengaan. Brunei -
doende waarborgen hebben, dat de -
gische burgers in Congo vei"® 3?
lang die veiligheid niet kan worden ge
garandeerd, zal Belgie zijn t
niet terugtrekken. En waarop naoete
die soldaten teruggetrokken woraen.
De Belgische regering heeft zich t
nu toe op het standpunt gesteld, ai
aan de eis die in de resolutie van ac
Veiligheidsraad werd gesteld, zou
voldaan, als de Belgische soldaten zou
den zijn teruggetrokken op de Belgi
sche bases in Congo. Die bases zouden,
volgens het Belgisch-Congolese vriend
schapsverdrag, geen Congolees grond
gebied zijn. Maar Loemoemba gaat met
deze interpretatie niet akkoord, en de
secretaris-generaal van de V.N., Dag
Hammarsksjöld, schijnt ook van Brus
sel te eisen, dat de Belgische troepen
eenvoudig naar België terugkeren. Het
ziet er naar uit, dat de Belgen hun
bases in Congo weldra zullen moeten
opgeven.
Vervolgens moet Hammarskjöld,
die op het ogenblik in Congo ver
toeft, een oplossing zoeken voor
de kwestie-Katanga. Moise Tsjombe,
de regeringsleider van de zuidelijkste
provincie van Congo, heeft donderdag
J.l. nog gezegd, dat hij geen V.N.-troe-
pen wenst in zijn gebied. Hij wil in Eli-
sabethstad hoogstens Hammarskjöld,
of diens medewerker, dr. Ralph J.
Bunche, ontvangen, om de situatie te
bespreken. Tsjombe's voorstel om de
eenheidsstaat Congo te herscheppen in
een lederatie. de Verenigde Staten van
Congo, vindt bij Loemoemba geen weer
klank. Maar Katanga kan ook niet als
onafhankelijke staat blijven voortbe
staan.
Ais de V.N. Congo willen helpen een
gezonde economie op te bouwen, zal
de volkerenorganisatie de breuk tussen
Elisabethstad en Leopoldstad moeten
helen. Want Congo kan zonder het rijke
Katanga niet bestaan. Het land kan de
inkomsten uit de Katangese mijnindus
trie niet missen. Van de zes provincies
van Congo is Katanga economisch ver
reweg de belangrijkste.
Als Hammarskjöld met zijn V.N.-troe-
pen slaagt in de pacificatie van Congo,
en als hij vervolgens een oplossing heeft
weten te vinden voor het vraagstuk-
Katanga, moet hjj nog aan het moei
lijkste werk beginnen. Hij moet de
Congolezen leren hoe zij hun staat zelf
kunnen besturen. Hij schijnt tot de over
tuiging te zijn gekomen, dat Loemoem
ba zich zal weten te handhaven als
premier. (Loemoemba's prestige in
Congo is, volgens berichten uit Leopold
stad, aanzienlijk versterkt door zijn reis
naar Amerika). Maar Loemoemba en
de leden van zijn regering hebben geen
bestuurservaring, en in het algemeen
heerst er in Congo een ontstellend te
kort aan kader. Er zijn geen ervaren
ambtenaren en geen officieren. Congo
Was op 30 juni j.l. niet rijp voor ae
onafhankelijkheid, en de Congolese po
litieke leiders hebben de aangeboden
steun van België bij de vorming van
oen werkelijlf zelfstandige staat niet
"Uien accepteren. Nu zal die steun van
v?.. Y-N. moeten komen, en Hammars-
-.beseft, dat het jaren zal duren
•taa g0 °P eigen benen zal kunnen
„Amerika heeft op elk gebied doeltref
fende hulp beloofd. Mij zijn al driehon
derd beurzen voor Congolese studenten
in de Verenigde Staten aangeboden en
tevens technische bijstand op alle ge
bied," verklaarde de premier. Op de
vraag of de Sovjet-Unie ook hulp had
aangeboden, zei Loemoemba: ,,Ik ben
niet in de Sovjet-Unie geweest. Ik ben
op reis in Amerika en Canada." Toen
men hem vroeg of hij voornemens was
naar de Sovjet-Unie te reizen, zei Loe
moemba, dat hij over enkele dagen naar
Congo terugkeert.
WASHINGTON Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft een communiqué uitgegeven over
het bezoek van twee dagen aan Was
hington van Loemoemba. In dit com
muniqué wordt gezegd, dat premier
Loemoemba besprekingen heeft ge
voerd met de minister van buiten
landse zaken en andere functionaris
sen van diens ministerie en daarbij
heeft gewezen op het belang, dat de
Congolese regering hecht aan de on
middellijke en algehele ontruiming door
alle Belgische troepen van Congo. Te
vens gaf de premier een uiteenzetting
van de grote behoefte van Congo aan
alle soorten technische bijstand, als
mede van de behoefte aan geldmid
delen voor het in bedrijf houden van
de belangrijkste diensten, de aanvoer
van levensmiddelen en de betaling van
de ambtenarensalarissen, met inbe
grip van die der veiligheidstroepen.
De minister van buitenlandse zaken,
aldus het communiqué, heeft de pre
mier meegedeeld, dat de Verenigde
Staten ten aanzien van al deze aangele
genheden, hun vertrouwen in de Ver
enigde Naties hebben gesteld, en dat
de Verenigde Staten bereid zijn hun bil
lijk aandeel in de voor het behoud van
een vreedzaam en ordelijk bestuur in
Congo benodigde technische en finan
ciële bijstand ter beschikking van de
Verenigde Naties te stellen.
Tegenover de pers verklaarde Loe
moemba bii zijn vertrek uit de Ameri
kaanse hoofdstad, dat het de wens van
alle Afrikanen is, te komen tot een Ver
enigde Staten van Afrika. De berichten
in de internationale pers over molesta
tie van blanke vrouwen noemde hij on
juist. Zodra hij dergelijke berichten had
gehoord, had hij Belgische rechters m
Congo opgedragen een onderzoek in te
stellen, de schuldigen op te sporen en
de strengste straffen op te leggen. Sinds
dien is er echter geen enkel vonnis Re-
veld. „Dat is het bewijs dat er geen
schuldigen zijn," aldus Loemoemba.
LEOPOLDSTAD (U.P.I.) De se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Hammarskjöld, is gisteren tij
dens een drie uren durende bespre
king met leden van het Congolese
kabinet geconfronteerd met een steeds
dieper wordende kloof tussen de twee
partijen die zich hebben gevormd. De
leider van de eerste groepering is
de minister van financiën, Justin Bom-
boko, wiens partij de voortzetting van
BRUSSEL, 30 juU (A.F.P.) De Bel
gische ambassadeur in Washington
heeft de Amerikaanse regering laten
weten dat „de overmaat van eerbewij
zen aan Loemoemba" door het Belgi
sche publiek niet wordt begrepen, ajdus
heeft een woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken alhier mee
gedeeld. De «oordvoerder ontkende ech
ter, dat België formeel bq de Verenig
de Staten heeft geprotesteerd tegen uit
latingen van premier Loemoemba op
Amerikaans grondgebied. Wat zouden
de Amerikanen zeggen wanneer premier
Fidel Castro van Cuba in België een
ontvangst zou krijgen als Loemoemba
in de Verenigde Staten, aldus merkte
de woordvoerder op.
'IIIIIIIIIIIIUIIIIIIIllllllllilllllllllilillllllllUlllllllllllllllllHIIIIII
de financiële en technische hulp door
de Verenigde Naties wenst. De andere
groep bestaat uit nationalistisch gezin
de lieden, die de Beigen willen zien
vertrekken en de rust in het land laten
herstellen door de V.N.-troepenmacht
waarna deze echter zo spoedig moge
lijk moet vertrekken, om het land een
eigen oplossing te laten vinden voor
het economische probleem.
De groep-Bomboko zou ook voorstan
der zjjn van een federatie zoals deze
door premier Mosje Tsjombe is voorge
steld. De pro-Loemoemba-beweging is
echter van mening, dat Tsjombe een les
je dient te krijgen. Deze groep spreekt
zich verder uit voor een sterke centra
le leiding. Na de ontmoeting tussen
Hammarskjöld en het kabinet is geen
communiqué verstrekt, maar in welin
gelichte kringen zegt men dat de secreta
ris-generaal op matiging heeft aange
drongen. Ook de plaatsvervanger van
Hammarskjöld, dr. Ralph Bunche, en
diens assistent Hans Weishoff woonden
de zitting bij. Gedurende de besprekin
gen verliet minister Bomboko het ver
trek om privé met Weishoff te spreken.
Het kabinet van Congo is vrijdag bijeengeweest in tegenwoordigheid van Hammarskjöld en Bunche.
(Van een medewerker)
Met de bisschoppelijke richtlijnen
inzake de katholiek-sociale or
ganisatie van 14 maart van dit
jaar, is een probleem acuut geworden,
dat reeds jaren en jaren tot het meest
omstredene in onze dierbare organisa-
tietuin behoort. We bedoelen de vraag
of en in hoeverre onze katholieke vak
bonden, ieder voor zich, en de lande
lijke vakcentrale als overkoepelend li
chaam, zich hebben in te laten met
de verstandelijke en karakterologische
vorming van hun leden. Acuut wordt
deze zaak omdat de bisschoppen als
hun oordeel hebben uitgesproken dat
de vormende taak, welke tot op heden
minstens theoretisch uitsluitend
aan de diocesane bonden was toever
trouwd, door de vakbeweging kan wor
den overgenomen. Sterker, er wordt zelfs
over de vakb o n d e n gesproken, die
(dat lijkt dan niet anders te kunnen)
ieder voor het eigen werkgebied die
vormende arbeid van de diocesane
bonden zouden moeten gaan overne
men. M.a.w. voor de oppervlakkige be
schouwer lijkt het erop alsof we voor
een situatie zouden kunnen komen te
staan, waarin we in plaats van de 5
diocesane bonden, die we thans ken
nen, zouden moeten overschakelen op
24 nationale „diocesane" bonden. Waar-
jn.ee we dan zouden uitspreken, dat
thans de standsorganisatorische taak
uitsluitend zou bestaan uit het verrich
ten van godsdienstig-zedelijk en ver
standelijk voorlichtings- en vormings
werk. Dan zouden we buiten beschou
wing moeten laten, al het werk dat
met name door de diocesane bonden
wordt verricht op het gebied van de
volksgezondheid, de volkscultuur, de
volkshuisvesting, de rechtsbedeling.
We zouden niet moeten denken aan het
werk dat wordt verricht ter bevorde
ring van de werkgelegenheid, de sti
mulering van het technisch onderwijs,
de stimulerende arbeid in vertegen
woordigende lichamen; de aandacht
voor het maatschappelijk werk, enz.
0tVÓor ieder, die het werk onzer dioce
sane bonden van de K.A.B iets beter
kent, moet het wel duidelijk zjjn dat
de bisschoppen met bedoeld hebben,
niet bedoeld kunnen hebben, dat alle
arbeid die tot nu toe met mm of meet
succes onder leiding van diocesane top
organen werd verrfcht zal worden op-
gesniitst en in zijn uitvoering worden
opgedragen aan de thans bestaande
24 nationale vakbonden. Neen. zal men
zeggen er wordt ook vrijwel in hoo-d-
zalk e-'esDroken over de vormende ar-
befd vin die diocesane bonden. Die zou
naar de vlkbonden kunnen en voor
de overige taken zouden nationale or-
ganen in het leven kunnen worden ge
roepen, terwijl toch een zekere voLm
van decentrale uitvoering gouden zou
kunnen blijven. We menen, dat het op
dit moment nog met op£°t p™Iiek
over die vormkwestie m. het puoiiek
van gedachten te gaan wisselen. Wan
neer het alleen gaat om een tcc"',®
vormkwestie in de uitvoering van het
werk, dan zal zeker tussen mens®" Sf:
een gezond stel hersens een redelijke
oplossing worden gevonden.
in of meer
principieel is de
vraag of een volledige over
dracht van het godsdienstig-ze-
delijke en verstandelijke vormings- en
ontwikkelingswerk van de huidige lei
dinggevende organen aan de afzonder
lijke vakbonden, in overeenstemming
is met het belang van de mensen, die
zich in de K.A.B. hebben georgani
seerd en met het doel dat zij zich geza
menlijk daarbij hebben gesteld. Uit onze
voorstelling van de zaak moge echter
wel worden afgeleid dat we ons nog niet
bepaald tot enthousiasme voor oie ge-
aacnte kunnen opwerken. Aan de an
dere Kant moeten we erkennen, uat de
stelling, als zouaen de diocesane bon
den ae unsiuitenue dragers van het
vormingswerk zyn, reeds zeer lang on-
noudbaar is gebleken, integenueel.
in aar onze stelnge overtuiging is ®hze
vakbeweging (en dus: zijn uiize vak
bonden) aan zicnzeil verpncht in steeds
toenemende mate aandacht te schen
ken aan ae vorming van hun ieaen.
En vervolgens hebben we rekening te
nouden met een aantal nuchtere renen,
voor wat dit laatste betrert mogen we
ter illustratie op enkele verscmjnselen
ae aanaacnt vestigen.
Dezer dagen waren we op een re
ceptie Dij geiegerureid van net vyftig-
jang bestaan van een retranenuis. Vve
tronen er, naast representanten van
diocesane organisaties, ook omciele al
ge vaardigden van onze Katholieke bouw-
vakarbeiaersbond, ae spoormannen en de
handelsreizigers aan. op onze vraag in
welke hoeaarngheia zij uaar waren,
kwam het, overigens voor ons met zo
verrassenae antwoord, uat zij daar wa
ren namens nun vaicOondsretranecluos
waaronaer er zon die hun zilveren oe-
staansieest al geruime tod geleden
vierden. De dooi hen georganiseerde
retraites zijn ais regel zeer Denooriijk
bezet. Het is bekend uat ae retraites, ge
organiseerd door de diocesane bonden,
slecnts met de allergrootste moeite een
zeer matige bezetting kunnen krijgen.
Wanneer eén of drie-jarige cursussen
moeten worden georganiseerd, mislukt
dit vaak via de algemene afdelingen van
de K.A.B., terwijl het slaagt, wanneer
men via de vakafdelingen werkt. Maar
toegegeven, dit is niet essentieel. Meer
een kwestie van techniek en soms ook
van geld. Wel zit er dikwijls de beves
tiging in van het feit, dat de vakbe
weging een sterkere aantrekkings
kracht op de werknemers heeft dan de
standsorganisatie.
Voor wat de noodzaak van het vor
mingswerk door de vakbeweging be
treft, treffen we bij voorstanders on
geveer de volgende redenering. De vak
beweging, voorheen strijdorgaan voor
het succes op korte afstand, wordt
steeds meer structuur-element in onze
samenleving. Zij streeft naar volledige
democratisering van het bedrijfsleven.
Welnu, daarbij is het niet voldoende
dat alleen aan de top een aantal lei
ders voldoende inzicht en verantwoor
delijkheid hebben, neen, de ideaalstel-
iing dient te worden gedragen door
een bewuste levenshouding van alle
erbij betrokkenen. Het bouwen van een
nieuwe samenleving is geen kwestie
van verstand alleen, maar minstens
CAPE CANAVERAL, 30 juli (Reu
ter) Amerikaanse geleerden hebben
gisteren vergeefs geprobeerd een ruim
tecabine van het type Mercury na een
baan door de atmosfeer naar de aarde
te laten terugkeren. Het mislukken
van de proef was waarschijnlijk een
gevolg van een ontploffing in de Atlas
raket, waarmee de cabine werd gelan
ceerd. Reeds 65 seconden na het lan
ceren viel het radiocontact met de ra
ket uit.
Omtrent de juiste toedracht van de
mislukking bestaat nog geen zekerheid.
Men neemt aan, dat do raket en de
cabine acht tot twintig kilometer uit
de kust in zee zijn gestort. De Ameri
kaanse marine zal pogingen doen ca
bine en raket op te sporen en te ber
gen. Zeven toekomstige ruimtevaar
ders die mogelijk tegen het einde van
dit jaar een raketvlucht en, als alles
volgens plan verloopt, volgend jaar
een ruimtevaart, zullen maken, waren
in Cape Canaveral getuige van de lan
cering. Zij zullen de ruimtevaart ma
ken in een cabine van dezelfde soort
als thans in zee is gestort.
MOSKOU Het Sowjet Nieuwsagent
schap Tass heeft een artikel geciteerd
uit de „Komsomoslkaja Prawda". Hier
in werd gesteld dat voor het einde van
dit jaar 53 miljoen werkers inde Sow
jet Unie de zevenurige werkdag zullen
kennen. Ongeveer zes miljoen mensen
zullen omstreeks die tijd slechts zes of
vier uren per dag behoeven te werken
De gemiddelde werkweek zal dan 41
uren tellen.
(Advertentie)
Vraag Uw bank
of commissionair
in gelijke mate en tegelijkertijd van
karakter. Op de bodem van alle ka
raktervorming ligt voor ons christenen
de godsdienstige vorming. Ergo, als de
vakbeweging wezenlijk structuurele
ment wil zijn dan zal zij wel degelijk
aandacht hebben te schenken ook aan
de karakterologische groei van haar
leden. t j
Neen zeggen de tegenstanders. De
vakbeweging heeft zich te beperken
tot haar meest wezenlijke en feitelijk
enige taak: het meewerken aan een
zodanige ordening van het bedrijfsle
ven dat iedere mens, tedere deelne
mer aan dat bedrijfsleven, in elk op
zicht op een redelijke wijze aan zijn
trek komt. Doen we het anders, dan
dénatureren we dc vakbeweging.
Wij vragen ons af of het veel zin
heeft van deze zaak een academi
sche kwestie te maken. Voor ons staat
vast dat het werk, dat we nog toe
gewend waren het standsorganisatori
sche werk te noemen, behouden moet
blijven De wijze, waarop is tenslotte
secundair Wel is in het huidige sta
dium van belang dat met alleen de
topleiders over deze zaak van gedach
ten wisselen, maar dat zij komt op de
agenda's van de plaatselijke gespreks-
groepen. In de komende maanden zul
len we nog wel e-ens op deze zaak moe
ten terugkomen.
••ju- i
v.'Vi
i -
L,-' L
teit van Puerto Rico, waar hij vervol
gens, wat h(j omschrijft als ..de ge
schiedenis van de Idee" doceerde.
De Nederlandse Dominicanen heb
ben vanouds Puerto Rico als missie
gebied. Toen professor Gonzalez roe
ping tot het priesterschap gevoelde,
was het niet verwonderlijk, dat hij
zich wilde scharen onder het blanke
vaandel van de zonen van Sint Do-
minicus. Zijn professoraat gaf hij tij
delijk op om zich op het priesterschap
voor te bereiden.
Vrijdag 22 j'uli kwam voor hem het
Vele tienduizenden toeschouwers
stroomden vijftig jaar geleden,
in de dagen van 31 juli tot en
met 4 augustus 1910, naar Heerenveen,
om er het wonder te aanschouwen van
een mens, die met een machine kon
vliegen. liet „Friese Haagje" had het
aangedurfd een vliegweek te organi
seren, waarvoor men de medewerking
had gekregen van de jonge Nederland
se vlieger Clément van Maasdijk, die
enkele maanden tevoren in Frankrijk
zijn vliegbrevet had gehaald. Het was
de eerste keer dat men in Friesland
een vliegmachine in de lucht zou zien
en het was tevens de eerste vliegde-
monstratie in ons land door een Neder
lander.
Van Maasdijk maakte elke dag een
vlucht boven Heerenveen en bracht
telkens daarmede het publiek in exta
se. De laatste dag van de vliegweek
werd het aantal toeschouwers, dat naar
Heerenveen was gekomen, op zestig
duizend geschat. De stoomboten voeren
met extra diensten en de trams waren
overvol met passagiers tot in de goe
derenwagens toe. Onder die bezoekers
bevonden zich ook enkele duizenden
buitenlanders van allerlei nationali
teit. Het was bijzonder mooi weer die
laatste dag en Van Maasdijk nam de
kans waar om met zijn tweedekker
(een biplan-Sommer, met een gnöme-
motor van 50 PK) het Nederlands
vliegduurrecord te verbeteren. Dit
stond op naam van de Fransman Le-
fèbvre. met 24 minuten 33 2/5 secon
den. Van Maasdijk bleef boven Hee
renveen 27 minuten 16 1/5 seconden in
de lucht en werd na het volbrengen
van deze recordvlucht op grootse wij
ze gehuldigd.
Kort na zijn triomfen te Heerenveen
27 augustus 1910, stortte de koene vlie
ger op de heide van Warnsborn bij
Arnhem met zijn tweedekker van een
hoogte van vijftig meter loodrecht om
laag. waarbij hij op slag werd gedood.
Het drama maakte in het gehele land
een diepe indruk, maar vooral in
Friesland. In Heerenveen werd ter na
gedachtenis aan de vlieger een gedenk
teken opgericht, waarop zijn gezicht in
beeldhouwwerk is vereeuwigd en
waarop staat te lezen: hier werd van
31 juli 4 augustus 1910 voor het
eerst in Nederland gevlogen door een
zijner zonen, C. van Maasdijk, 1885
1910. De nagedachtenis van de jonge
Haagse vlieger (wiens moeder een
Harlingse was) wordt in Heerenveen
voorts geëëerd door een straat die naar
hem genoemd is.
Ter herinnering aan de gebeurtenis
sen van vijftig jaren geleden maakt
Heerenveen zich nu op, om de dagen
van 24 tot en met 27 augustus geheel
in het teken van de luchtvaart te laten
staan. De herdenking zal op woensdag
24 augustus beginnen met een ont
vangst ten gemeentehuize van auto
riteiten uit de militaire- en burgerlijke
luchtvaart, door burgemeester G. H.
Cuperus van Heerenveen. Terwijl zes
tien straaljagers van de vliegbasis
Leeuwarden overvliegen, zullen ver
volgens kransen worden gelegd bij het
Van Maasdijk-gedenkteken namens de
Nederlandse Luchtmacht en de Kon.
Ned. Vereniging voor de Luchtvaart.
De plechtigheid zal worden opgeluis
terd door muziek van de Kon. Lucht-
machtkapel onder leiding van kapitein
H. van Diepenbeek, 's Middags zal de
commissaris der koningin in Friesland
mr. H. P. Linthorst Homan in het Post
huis een tentoonstelling openen, waar
aan de Fokkerfabrieken, Schiphol, de
K.L.M., de historische vereniging van
de luchtvaart. (Noordelijk modelvlieg
tuigclubs, de Kon. Luchtmacht, de
Shell en het Nederlandse Luchtvaart
museum medewerking verlenen, o.a.
met een model van de hangar met het
vliegtuig van Van Maasdijk. De han
gar is gemaakt van hout van de echte
hangar en 't vliegtuigmodel van stuk
jes wrakhout van het verongelukte
vliegtuig. Op de laatste herdenkings
dag, zaterdag 27 augustus, zullen 12
parachutespringers van de eerste Ne
derlandse Parachutistenclub boven het
terrein bij Heerenveen afspringen. Er
zullen demonstraties met modelvlieg
tuigen worden gegeven en men is nog
in onderhandeling over de mogelijk
heid om een of meer vliegtuigen te la
ten landen op de betonbaan van de
nieuwe rondweg om Heerenveen,
De Puertoricaanse staatsuniver
siteit heeft enkele jaren gele
den afscheid genomen van
professor Pedro Gonzalez. De hoogle
raar voelde roeping voor het priester
schap en wilde zich gaan voorberei
den door de daarvoor vereiste studie
te volgen: drie jaren Thomistische
wijsbegeerte in de Verenigde Staten,
toen nog een jaartje theologie aan
de Nijmeegse universiteit. „Ze heb
ben me één jaar cadeau gedaan, om
dat ik al zoveel had gestudeerd".
In januari 1929 werd P§dro Anto
nio in Puerto Rico geboren en zijn
ouders achtten het raadzaam, dat
hij zijn gymnasiale opleiding in de
„States" volgde. Na zijn eindexamen
vertrok hij naar Harvard om er in de
letteren te gaan studeren en er zijn
eerste examens af te leggen. Maar
zijn doctoraal examen deed hij in het
moederland, aan de staatsuniversi-
De fotograaf die
bijgaande gebeur-1!
tenis vereeuwigde l§
had geluk. Het was
fotografisch ge
zien een mooi
moment toen een
enorme ballon van
ongeveer veertig
meter omtrek, plot
seling omlaag kwam
en het dak van een
hooischuur over de
gehele lengte open
scheurde. De schuur
behoort bij de daar
achter gelegen boer
derij van de heer
v. Eist te Cnyk
(N.-Br.). De ballon
kwam uit haar
eigen vrij en botste
daarna met een ge
weldige klap tegen
het daarachter ge
legen huis om ver
volgens snel te stij
gen.
De ballon is ten
slotte in Boxmeer
geland, en het bleek,
dat de opvarenden
er nog goed afge
komen waren, (zij
het met flinke bui
len en schrammen
De vijf meter lan
ge wimpel, een
landkaart en een
zonnebril zijn ech
ter bij de botsing
overboord gegaan
Met de ravage aan
schuur en woon
huis vormen deze
attributen voor de
verbijsterde bewoners het bewijs, dat ze niet gedroomd hebben
Aan boord van de ballon bevonden zich de commandant de heer B. Stee
man en twee passagiers t.w. de heer B. Drost GZn directeur van een fabriek
van tafelgerei en relatie-geschenken, en de heer Ugers. De ballon is opgestegen
in de gemeente Eist (U) 'als hoogtepunt van een luchtvaartdag.
ïsTOy
ïyïi
Het Van Maasdijkmonument in Heerenveen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiimi
X
7
"r* S""-
frote moment van zijn leven: in de
t. Dominicuskerk te Nijmegen ont
ving hij de heilige priesterwijding.
Niemand keek verwonderd, toen bij
die plechtigheid een Rotterdamse de
putatie verscheen. Het waren Blij-
dorpers van de parochie van de H.
Albertus de Groote. Pater Pedro
Antonio Gonzalez had namelijk in
Nederland geen „thuis" en toen heb
ben de Biydorpers hem maar ais
pleegzoon van hun parochie geadop
teerd.
Vandaar dat ze zich het recht toe
kennen, hem als neomist in hun mid
den te zien. Ze hadden er oorspron
kelijk de 24ste juli voor bestemd,
maar toen was er groot feest in de
Dominicaanse familie: de provin
ciaal vierde zijn zilveren priester
feest in het Albertlnum. Derhalve zal
dan zondag pater Gonzalez neomist in
Blijdorp zijn. Ze maken er daar een
feest met een bijzonder tintje van,
want pater Dunnenwijk O.P., missio
naris van Puerto Rico, komt er de
feestpredikatie houden en een an
dere missionaris zal enkele Puertori
caanse liedjes zingen.
De neomist zelf zal ook nog iets
zeggen, onder het lof. Hjj spreekt Ne
derlands en heel behoorlijk, hoewel
er hier en daar nog wel een woordje
Engels tussensluipt. Pastoor Van El-
burg, de herder van Blijdorp, heeft
ieder, die maar even iets met Puer
to Rico uitstaande heeft, uitgenodigd.
Hij heeft zowaar een tante van de
neomist ontdekt, maar dat is diens
enige familielid in Nederland.
Ook met de Puertoricaanse vakan
tiegangers is het wat moeilijk, want
velen onder hen zijn zondag in Bre
da om daar het uitreiken van het
missiekruis aan vertrekkende confra
ters bij te wonen. Maar het lijdt geen
twijfel of de Blijdorpers, voor zover
ze niet met vakantie zijn vertrokken,
komen naar hun kerk om hun „pleeg
zoon" te zien celebreren.
Wat gaat pater Gonzalez nu verder
doen? Eerst nog een jaar in Neder
land studeren, dan werken aan een
proefschrift, waar hij in Puerto Rico
op wil promoveren en dan weer colle
ge geven aan de staatsuniversiteit al
daar. Thans in habijt.
isüi||v
:v
et bouwen van snijkopzuigers
voor het oppompen van zand
en bagger is een Nederlandse
specialiteit. Verschillende werven en
machinefabrieken zijn in het con
strueren daarvan zeer bedreven ge
raakt. Zes hiervan vormen de Indus
triële Handelscombinatie Holland, tot
wie zich een grote Italiaanse bagger-
maatschappij wendde met de bouwop
dracht van een zuiger, die tot een der
grootste ter wereld kan worden gere
kend. Aan die opdracht is inmiddels
voldaan. In het IJsselmeer, ter hoog
te van Enkhuizen ligt thans groot en
indrukwekkend de stationnaire snjj-
kopzuiger „Nueve". Italiaanse techni
ci leren daar het reusachtige appa
raat bedienen, alvorens zij er in triomf
mee naar huis varen. Want de „Nue
ve" is in alle opzichten een wonder
van technisch vernuft, zoals zij zich
hoog boven de waterspiegel verheft
met haar machtige buizen en pom
pen. Op uitnodiging van de Amster
damse werf Verschure mochten burge
meesters en leraren van L.T.S.- en
ambachtscholen uit de streek tussen
Hoorn en Enkhuizen de ,,Nueve"-in-
volle-actie bewonderen. Ir. J. A. M.
Verschure vertelde boven het gedreun
van de machines uit wat de bedoe
ling van deze uitnodiging was. Aan
de bouw had een groot aantal West-
Friezen gewerkt, die voorheen in de
slachtoffers van de mechanisatie in
landbouw hun brood verdienden. Als
deze sector, waren zij zonder werk ge
komen. Dankzij een omscholing kon
den zij in de scheepsbouw aan de slag.
Zijn grote waardering voor deze pres
tatie wilde ir. Verschure niet onder
stoelen of banken steken en hij wees
zijn gasten op de enorme moeilijkhe
den die de bouw van zo'n ingewikkel
de snijkopzuiger meebrengt. De bur
gemeesters en leraren keken hun
ogen uit op het markante vaartuig,
dat een baggerdlepte kan bereiken van
22 meter en een capaciteit heeft van
1000 m3 zand per uur, waarbij het
mengsel over een afstand van circa
3000 m door een leiding kan worden
weggeperst. Het schip is voorzien van
de nieuwste snufjes op mechanisch
en elektrisch gebied, waarvan de hy
draulische beweging van de ankerpa-
len voor het eerst toegepast wel
het meest opvalende is.
