Gaston Tessier: markante
figuur uit de vakbeweging
ïmt S®*? sn.-ss
Wat er werkelijk gebeurde II
M
c
y
Amerikaanse attaché persona
non grata in Rusland
Republikeinse
bondge
r
Represaillemaatregel voor uitwijzing
van Sovjet-ambassadesecretaris
OP 73-JARIGE LEEFTIJD OVERLEDEN
V.
ii
SI
mk I i
W% w H wal
f
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1960
PAGINA 7
SUiTENiLANDSE
kroniek
I§eewe~
iedere dikte, elk^maat
bouw- en meubelplaat
door
JOSEPH ALSOP
Dubbelnat karwei
Een nieuwe „modderschuit'' Aanwinst voor de
baggerwereld De „Kaser" naar het Suezkanaal -
Demonstratie op de Lek.
Filmster „Kwikkie"
ill!
-
Indonesisch diplomaat:
Kwestie-Nieuw-Guinea
kan leiden tot
nieuwe oorlog
(Van onze Parüse correspondent)
Parijs, ii aug. Met het plotse-
"nge overlijden op 73-jarige leeftjjd
J'8® Gaston Tessier, erevoorzitter van
Franse christelijke arbeidersver-
°°Bd en voorzitter van het internatio
naal verbond van christelijke vakver
enigingen, verdwijnt een van de meest
"'arkante figuren uit de Franse vak-
rerenigingsbeweging, in het bijzonder
•je christelijke, in de eerste helft van
neze eeuw. Hij startte zijn loopbaan in
maatschappij als eenvoudig kantoor
bediende ,,op het weelderige sala-
*'8 van 50 francs per maand" schrijft
•4) zelf in zijn „L'ame du syndicalis-
•he" en trad toe tot het toenmalige
onafhankelijke syndicaat van kantoor
bedienden van handel en industrie, om
In Washington is op dit ogenblik de
Amerikaanse Senaat bijeen voor wat
officieel wordt bestempeld als het
Voltooien van de 86ste Congreszitting,
doch wat in werkelijkheid is de grootste
politieke jamboree, die Amerika deze
eeuw heeft beleefd. Niet minder dan
drie personen uit de strijd om het
Amerikaanse presidentschap zijn op
Capitol Hill verenigd. Vice-president
Nixon, de Republikeinse kandidaat voor
het presidentschap, bekleedt het voor
zitterschap van de Senaat. De Demo
cratische meerderheid in deze „meest
exclusieve club ter wereld" wordt ge
leid door senator Lyndon Johnson uit
Texas, die Democratisch kandidaat is
voor het vice-presidentschap.
Vóór de zitting werd verwacht, dat
hij zou afstappen van de zelfbewuste
manier, waarop hij tot dusver zijn strijd
krachten naar het heetst van het ge
vecht dirigeerde. Men dacht, dat hü
zich veelvuldig naar de verder achter
waarts gelegen banken van Democra
tische senatoren zou begeven om in
structies te halen van John Fitzgerald
Kennedy, de Democratische kandidaat
voor het presidentschap. Maar neen,
Johnson heeft de vermoeidheid, die hü
aan het eind van de vorige Senaatszit-
"g_ vertoon de en de teleurstelling, die
hij gevoeld zal
hebben toen Ken-
nedy met de eer
ste prijs op de
Democratische
conventie in Los
Angeles ging strij
ken, van zich af
draagt zich in geschud. Hij ge-
tige colleee zH6 Senaat, alsof dit mach-
rage college zijn persoonlijke eigendom
zefelen'in d^Senla? ma(;htige %"ren
Morton is voorzitter al°r piston
comité van dteR-het nati9bale
senator H0™, T 7 lkelnse Partu en
het nah'nnTie Jackson is voorzitter van
fsch?n»« comité van de Democra-
wordt overschaduwd edoor vJSdeztegs-
propaganda en tactische manoeuvres.
De beide Democratische kandidaten
hebben tijdens deze uitzonderlijke
zitting aanzienlijk meer armslag
dan vice-president Nixon. Het verhaal
gaat dat Kennedy voor alle onderwer
pen die tijdens deze Senaatszitting
aan' de orde komen (medische verzor
ging van ouden van dagen, landbouw
subsidies, scholenbouw, verhoging van
het minimum-loon, de burgerrechten,
de Amerikaanse defensie, een Latijns-
Amerikaans hulpprogram en wettelijke
voorzieningen, die een nationaal tele
visie-debat tussen Nixon en Kennedy
mogelijk moeten maken) een fraaie toe-
spraak in portefeuille heeft, waardoor
hij de Senaat kan gebruiken als verkie
zingspodium. De beide Democraten kun
nen ook hun stem uitbrengen.
Nixon daarentegen stemt alleen wan
neer de stemmen staken, en aangezien
zijn positie het hem niet mogelijk maakt
zelf het retorisch geweld van de Demo
craten te weerstaan, moet hi) spreken
door de mond van anderen. Dat zijn m
de eerste plaats enkele zorgvuldig ge
selecteerde leden van de Republikeinse
Senaatsfractie, maar ook president Ei
senhower kan zijn vice-president m dit
opzicht tot een machtige steun zijn. Hü
kan de Senaat en dus de Democra
tische meerderheid in dat college
bekogelen met speciale boodschappen
en wetsontwerpen; hij kan verder zijn
veto uitspreken over allerlei wetten, die
de Senaat heeft aangenomen. Vandaar,
dat Nixons voornaamste activiteit op
doordeweekse dagen (tijdens de week
einden wil hij zich aan zoveel mogelijk
Amerikaanse kiezers laten zien) plaats
heeft achter de coulissen: in de wandel
gangen van de Senaat en op het Witte
Adlai Stevenson, die in 1952 en 1956
de Democratische kandidaat voor
het presidentschap was, placht te
zeggen, dat de Republikeinen tegen de
tijd van de verkiezingen steevast het
programma van zijn partij kwamen ste
len, maar dat zij het na de verkiezin-
fen altijd eerlijk terug brachten. Ook
itmaai vertoont het Republikeinse pro
gramma een zeer grote gelijkenis met
net Democratische. Thans echter niet
als gevoig van verkiezingstactische
overwegingen, maar veeleer om de een
heid in de Republikeinse partij te be
waren (en, naar men zegt, om recht te
doen wedervaren aan de diepste over
tuigingen van kandidaat Nixon).
Het akkoord tussen Nixon en Rocke
feller, dat eraan ten grondslag ligt,
houdt een niet geringe kritiek in op de
regering-Eisenhower. Het hangt er van
af, hoeveel waarde de president aan
partijprogramma's in het algemeen
hecht, of de activiteit, die hij tijdens de
huidige zitting van de Senaat ontwik
kelt, de kandidaat Nixon tot heil zal
strekken of niet. Indien Eisenhower
meent, dat het programma een tijdelijk
hulpmiddel is, dat Nixon zal wegdoen
zodra hij er voldoende kiezers mee heeft
gelokt, zal hij Nixon van ganser harte
steunen. Doch indien het vermoeden bij
hem postvat, dat het zijn vice-president
ernst is met zijn kritiek op de Eisen-
hower-aera, dan zal hij zich het tegen
deel van een vaderlijke bondgenoot to
nen.
Nixon en Rockefeller hebben laten
weten, dat zij het noodzakelijk oordelen
dat de defensie-inspanningen van Ame
rika worden „vergroot", geïntensiveerd"
en „versneld". De defensie-maatrege
len, die de president thans in zijn spe
ciale boodschap tot het Congres aanbe
veelt, zijn daarmee nauwelijks in over
eenstemming, Wat Eisenhower in wer
kelijkheid wil, is niet meer dan dat nu
eindelijk de extra-gelden worden ge
bruikt, die het Democratische Congres
al enige tijd geleden, tegen zijn wil. voor
de Amerikaanse defensie opzij heeft ge
zet. Kortom, het zal de moeite waard
zijn in de komende dagen en weken te
£ten, hoe de samenwerking tussen Eisen-
Wwer en Nixon zich ontwikkelt.
daarvan secretaris-generaal te worden
toen hü twintig jaar oud was.
Voorzitter en oprichter was Jules
Zirnheld. Onder hun gemeenschappelij
ke leiding bloeide het syndicaat in hoge
mate en in het jaar 1919 namen zij
beiden dit syndicaat als punt van uit
gang voor de oprichting van hetgeen
thans de op een na machtigste arbei
derscentrale van Frankrijk is na de
communistisch georiënteerde C.G.T. en
vóór de socialistische Force Ouvriè-
re de Confédération Frangaise de
Travailleurs Chrétiens (C.F.T.C.).
Jules Zirnheld nam weer het voor
zitterschap, Gaston Tessier het secreta
riaat-generaal vor zijn rekening, tot
1943, in welk jaar Gaston Tessier voor
zitter werd.
Zonder strijd is de oprichting en
uitbouw van de „christelijke centra
le" evenwel niet verlopen. Het initia
tief van Zirnheld en Tessier stuitte
op verzet en tegenwerking van vele,
menigmaal onverwachte, zijden. De
ze kwamen min of meer van
zelfsprekend op de eerste plaats van
de toenmalige revolutionaire marxis
tische C.G.T. Zij kwamen echter ook
uit het katholieke kamp, zo van Mare
Sangnier, oprichter van „Le Sillon"
waarjoe ook Tessier behoorde
die een overtuigd voorstander was
van een eenheidsvakverbond.
Hiertegenover verdedigde Tessier
met klem en kracht de noodzakelijk
heid van het pluralisme.
Van zekere kerkelijke zijde kwamen
er pogingen om de christelijke arbei
dersbeweging onder kerkelijke voogdij
te brengen. En mannen als Albert de
Mun namen het fel op voor een syn
dicalisme van gemengde aard, waarin
vertegenwoordigers van een „verlichte
bourgeoisie" leiding zouden geven aan
het nog niet tot voldoende rijpheid ge
komen volk.
Hiertegenover stelden Tessier en Zirn
held, dat het syndicalisme een authen
tieke en zelfstandige aangelegenheid
der arbeidende klasse behoorde te zijn.
Vanuit patroonskringen werden de
christelijke centrales marxistische nei
gingen en klassestrijd tevens aange
wreven. De Heilige Stoel nam het ech
ter op voor het christelijk syndicalisme
en in het heetst van dit gevecht 1925
benoemde Pius XI Gaston Tessier
tot ridder in de orde van Gregorius de
Grote. (Later werd hij commandeur in
deze orde).
Lang heeft het tenslotte geduurd al
vorens de staat de representatieve be
tekenis van de christelijke vakcentrale
erkende. Deze erkenning heeft de
C.F.T.C. zich eerst weten te bevechten
in de rangen van de „résistance" ge
durende de jongste wereldoorlog.
Tot de opvattingen van Tessier aan
gaande het syndicalisme behoorde es
sentieel ook zoals reeds uit het voor
gaande blpkt dat het „vrü" moest
zün. Toen het regime van Vichy zijn
„arbeidshandvest" had uitgevaardigd,
was de reactie van Tessier uit naam
van zijn centrale dan ook zonder aar
zelen en onmiddellijk! afwijzen. Vichy
ontbond de syndicaten en Tessier ging
met zijn centrale in het verzet tegen
de bezetters en Vichy.
In deze illegaliteit kwam het tussen
de „christelijken" en de collega's van
de C.G.T. tot een nauwe samenwerking,
maar toen in maart 1945 het bestuur
van de C.G.T. met een beroep op deze
oude. samenwerking de leiders van het
christelijk vakverbond een „welomlijnd
voorstel tot samensmelting" deed, was
het antwoord van Tessier en de zijnen
dat „het pluralisme in beginsel een der
meest werkelijke waarborgen is voor
een normaal functioneren van de demo
cratie". Het bleef erbij, dat de C.G.T.
en het christelijk vakverbond het eens
werden over een economisch program.
Uit de jaren na de oorlog dient op
nog enkele grote stellingname van
Gaston Tessier de aandacht te wor
den gevestigd. Het pluralisme", de
noodzaak van een eigen zelfstandig
christelijk syndicalisme heeft hü zich
andermaal genoopt gezien te verdedi
gen in een smartelijk conflict met
een aantal priester-arbeiders, die
zich uit naam van het eenheidsideaal
der arbeidersklasse, actief aansloten
bij de C.G.T.
Binnen het christelijk verbond nam
hij stelling tegen een belangrijke stro
ming, die er zich doet gelden om het
conventioneel stempel van het verbond
te verzwakken. Onvoorwaardelijke
trouw aan de sociale leer van de ka
tholieke kerk moet volgens hem de lei-
i Advertentie)
draad blijven van de christelijke syndi
cale activiteit.
Tenslotte: het uit de 13 mei-opstand
van Algiers geboren nieuwe Franse re
gime wees hij af. Het was zijn over
tuiging, dat vooruitgang voor de chris-
telijke wereld van de arbeid slechts ge
dijen kan in een democratische, liefst
een christen-democratisch, bestel, en
het nieuwe regime verdacht hij ervan
kiemcellen te bevatten van een „bona-
partisme".
Gaston Tessier genoot behalve groot
gezag bij wereldlijke en kerkelijke
leidende personages een soort res
pectvolle populariteit. Zijn persoonlijk
heid en optreden, zowel naar fysieke
verschijning als temperament, wordt
wel beschreven als doende denken aan
een voornaam prelaat: hij had er de
massieve rijzigheid van, de niet van zal
ving maar ook niet van ironie versto
ken beminnelijkheid, en een groot ta
lent voor diplomatie. Niemand zou ver
moed hebben, dat zijn officiële studie,
door gezinsomstandigheden: zijn vader
was een eenvoudig schrijnwerker, niet
verder had gereikt dan het einddiploma
lagere school. Dit had hem evenwel
geenszins een complex bezorgd, en dank
zij zijn leergierigheid verwierf hij zich
in de loop van zijn leven een carrière
met uitgebreide en degelijke kennis op
velerlei gebied, met name dat der ge
schiedenis. En zijn reeds geciteerde
„L'ame du syndicalisme" is een zeer
leesbaar boek in uitstekend Frans. Uit
zijn huwelijk kreeg hij negen kinderen,
waarvan er een priester werd, een
kloosterzuster en twee intraden bij de
broeders van de christelijke scholen,
bij wie hij zelf zijn eerste en enige on
derwijs heeft genoten.
u
Een opname uit 1952 van Gaston Tessier (midden). Links van hem de heer A.
Vanistendael, die toen juist was benoemd tot secretaris van het I.C.V., en rechts
de heer Serrarens.
Chicago Het onverwachte ak
koord, dat vice-president Nixon
op 22 juli sloot met gou
verneur Rockefeller van New York
over vorm en inhoud van het Re
publikeinse verkiezingsprogram,
bracht niet alleen de tegenstanders
van Rockefeller in verwarring,
maar ook een aantal medestanders
van Nixon. De voorzitter van het na
tionaal comité van de Republikeinse
partij, senator Thruston Morton uit
Kentucky, had zelfs alle voorstellen
van de sub-commissie voor het pro
gram, die door Nixon en Rockefeller
waren verworpen, laten stencillen
en verspreiden. De man, die Nixon
tot zijn persoonlijk vertegenwoordi
ger bij de Republikeinse conventie
in Chicago had benoemd, procu
reur-generaal William Rogers, liet
via de chef van Rockefellers per
soonlijke staf, Emmet Hughes, aan
de gouverneur van New York weten,
dat het gedrag van Morton niet be
tekende, dat Nixon bezig was zich
te onttrekken aan de afspraken, die
hij met de gouverneur had gemaakt.
Deze erzekering, die 's zondags
was gegeven, werd 's maandags
nog eens bevestigd, toen Nixon zijn
entrée in Chicago maakte.
Samen met Meade Alcorn uit Con
necticut en andere politieke mede
werkers begon de vice-president on-
middellük de voorzitters van aller
lei sub-commissies op te zoeken en
om te praten. Tegelijkertijd sloten
Hughes, namens Rockefeller, jn
procureur- generaal Rogers en
James Shepley van de staf van Nixon
zich op in een kamer in liet
Blackstone-hotel. De taak, die hun
was toegewezen, was het vinden van
overeenstemming over een nieuwe
formulering, waardoor het partijpro
gram in overeenstemming zou komen
met het akkoord tussen Nixon en
Rockefeller.
De oorzaak van al deze wrijving
en activiteit was niet het artikel
over de rechten van de negers,
hoewel juist dat de meeste publici
teit kreeg. De kern van de zaak
was de paragraaf in het Nixon-Roc-
kefeller-akkoord, die ging over de
defensie van Amerika, en die nood
gedwongen zou leiden tot een impli
ciete verloochening van president
Eisenhower. De Amerikaanse presi
dent had herhaaldelijk in het open
baar betoogd, dat er geen enkele aan
leiding was de defensieinspanningen
te „vergroten", te „intensiveren"
of te „versnellen". Toch zou men
die woorden moeten gebruiken om
de strekking van het Nixon-Rockefel-
ler-akkoord tot uitdrukking te bren
gen.
De man, die in Chicago optrad
als verbindingsman voor het
Witte Huis; Robert Merriam,
had zijn werk bij de sub-commissie
voor defensie van de program-com
missie bijzonder goed gedaan. De
voorzitter, afgevaardigde Glenard
Lipscomb, en een meerderheid van
de sub-commissie weigerden aan
vankelijk zonder meer gehoor te ge
ven aan Nixons verzoeken hun oor
spronkelijk ontwerp te veranderen.
Maandagmiddag laat werd deze wei
gering aan Hughes (de Rockefeller-
man dus) meegedeeld door Shep
ley en procureur-generaal Rogers,
die nu verklaarden, dat het oorspron
kelijke ontwerp „eigenlijk nog niet
zo slecht" was.
Hughes was het daarmee niet
eens. Alle liaison-werkzaamheden tus
sen de groepen van Rockefeller en
Nixon met betrekking tot het pro
gram werden nu geschorst. Roswell
Perkins, die de gouverneur van New
York had vertegenwoordigd bij de
beraadslagingen over allé binnen
landse punten van het program,
volgde Hughes in wat veel weg had
van een demonstratief weglopen.
Maar toen Hughes en Perkins la
ter verslag uitbrachten aan Rocke-
precies dezelfde meerderheid had
den genomen. Aldus kwam het ak
koord tussen Nixon en Rockefeller
tenslotte tot uitdrukking in het pro
gram van de Republikeinse partij.
EISENHOWER
feller, vroeg Hughes de gouverneur
het oorspronkelijke ontwerp voor het
defensie-artikel met de grootste zorg
te lezen alvorens te beslissen, wat
zijn volgende stap zou zijn.
Rockefeller volgde de raad van
Hughes op, maar hü kondigde al
spoedig aan, dat „wij de zaak mid
den in de conventie gaan uitvech
ten, wat er ook gebeurt, tenzü we
morgen iets beters kunnen krijgen".
De gouverneur belde vervolgens vi
ce-president Nixon op om hem me
dedeling te doen van zijn besluit.
Maar toen de verbinding tot stand
was gebracht, haalde Nixon Rocke
feller de woorden uit de mond. Hü
zei onmiddellijk, dat hü van plan
was „morgen naar de plenaire pro
gram-commissie te gaan, niet alleen
in verband met het artikel over de
negerrechten, maar ook in verband
met het defensie-artikel". Indien dat
noodzakelijk zou zün zo voegde de
vice-president eraan toe, zou hü
Rockefeller helpen bü zün" strüd, mid
den in de conventie, voor wüziging
van het defensie-artikel.
Op verzoek van Nixon hervatte
Hughes daarom zün werk met Ro
gers en Shepley. Het resultaat van
hun bü'eenkomst, die dinsdagmor
gen vroeg werd gehouden, was, dat
er een nieuw ontwerp voor een de
fensie-paragraaf tot stand kwam.
De symbolische en uiterst gewichti
ge woorden „intensiveren", „ver
snellen" en „vergroten" stonden er
allemaal In.
De program-commissie zag zich
ondertussen tot haar spüt gedwon
gen kennis te nemen van de aan
houdende solidariteit en vastbeslo
tenheid van Nixon en Rockefeller
Daardoor bleef de leden van de com
missie geen keus meer over. Na
heel wat gemopper stemden zü, op
nieuw met een meerderheid van
twee tegen een, voor een herziening
van hun vroeger besluit, dat zü met
aar nu moest men ook nog
klaar zien te komen met pre
sident Eisenhower. In op
rechte woede had Eisenhower de
gouverneur van New York, Nelson
Rockefeller, bijna in het openbaar
uitgemaakt voor een „verdego
maniak". Bü zün aankomst in Chi
cago had de Amerikaanse president
aan senator Morton ook op bittere
toon voorgesteld, dat de conventie
„het program verscheuren" zou en
vice-president Nixon zün campagne
zou laten voeren op basis van „de
rede van Judd" dat wil zeggen
op basis van de zogenaamde „key
note speech" tot de conventie van
afgevaardigde Walter Judd, die
aan de regering Eisenhower een bij
na hemelse volmaaktheid had toege
schreven.
De taak om klaar te komen met
de president werd aanvaard door
Nixon zeil. Zoals de meeste ouder
wetse officieren heeft de Amerikaan
se president de politiek altüd een
vuile zaak gevonden, vol van sme
rige doch noodzakelüke compromis
sen. Het is uiterst waarschünlük,
dat Nixon eenvoudig het argument
naar voren heeft gebracht van de
gebleken politieke noodzaak. In ie
der geval kreeg hü Eisenhower zo
ver, dat deze erkende, dat het ge-
wüzigde program, met inbegrip van
het wrede defensie-artikel „aan
vaardbaar" was.
Dat maakte aan het slechte hu
meur van Eisenhower overigens geen
einde. Dat bleek, toen hü ten over
staan van de hele conventie met
een gezicht, dat rood was van woede,
allen, die een verhoging van de uit
gaven voor de defensie wilden, uit
maakte voor zwartkükers.
Het bleek opnieuw tüdens de toe
spraak, die bü de volgende m >r-
gen hield aan een ontbüt met enke
le partüleiders. HU liet toen de on
gewone waarschuwing horen, dat hü
nog altüd president was en dat hü
nog altijd de leiding had van de
Amerikaanse politiek, wat het par-
tüprogram ook beweerde. Het bleek
zelfs uit het eerste, uiterst merk
waardige telegram, dat hij aan Nixon
zond om hem te feliciteren .net
zün benoeming tot presidentkan
didaat van de Republikeinse partij.
Als een van de redenen voor zün
gelukwens noemde hü, dat Nixon
door zün benoeming eindelük de
vrüheid had verworven „je eigen
mening te uiten".
Men moet nu afwachten, of dit
slechte humeur tüdens de conven
tie zün invloed ook zal doen gelden
tüdens de speciale zitting van het
Amerikaanse Congres, die thans is
begonnen. Eisenhowers voornaam
ste politieke adviseurs, aangevoerd
door de minister van buitenlandse
zaken Christian A. Herter, zün thans
voorstanders van een aanzienlüke
vergroting van de financiële toewij
zingen voor de defensie, zulks bü
wijze van ernstige waarschuwing
aan het adres van Nikita S. Khroesj-
tsjev, wiens recente gedrag de groot
ste zorg wekt. Het program van
Eisenhowers eigen partü stelt nu,
dat de defensie-inspanningen „geïn
tensiveerd", „versneld" en „ver
groot" moeten worden. Er zün nu te
kenen, dat de president met deze op
vatting tenslotte akkoord gaat.
(Copyright V.B. N.Y. Herald Trib.)
Ons land heeft, zoals iedere va
derlander behoort te weten, in
het baggerwezen een stevige
reputatie opgebouwd. Aan het "iike
assortiment werktuigen dat in de loop
der jaren onze labnexen nee:'i
ten, is u een uniek exemplaar toege
voegd onder de benaming lepelbagger,
een soort ponton met aan de ene kant
een apparaat om zware brokstukken
uit het water te vissen, aan de
andere zijde een stalen stamper waar
mee rotsblokken kunnen worden ver
morzeld. Dit wonderlük vaartuig gaf
gisteren op de Lek tussen Kinflerdük
en Krimpen een demonstratie van
zün capaciteiten onder leiding van de
heer Klaas Mes, die de knoppen en
hefbomen bediende. De prestaties van
de „Kaser", zoals het ponton komt te
heten, werden nauwlettend gadegesla
gen door de ambassadeur van Egyp
te en een aantal van zijn landgenoten;
de vlag op de modderschuit was dit
maal die van Egypte. De lepelbagger
zo genoemd naar de lepelvorm
van de bak, die de rotsblokken bo
ven brengt is namelük bestemd
voor de Egyptische Kanaal Maatschap-
PÜ, die het vaartuig ruim een jaar ge
leden in bestelling gaf aan de Indus
triële Handelscombinatie Holland,
waarin een aantal onderling verwante
bedrijven samenwerken. Aan de werf
van J. en K. Smit te Kinderdük, ven
noot van de I.H.C. Holland, werd de
opdracht toegewezen, aangezien dit be-
drüf al eens eerder een soortgelük
apparaat had ontworpen en gecon
strueerd.
Toch zag de heer N. J.Dane, chef
tekenkamer van de afdeling scheeps
bouw, zich voor een moeilüke taak ge
steld, want ditmaal mocht de rots-
brekerinstallatie niet gecombineerd
worden met de lepel. Bovendien zou
den dieselmotoren de machines nu aan-
drüven inplaats van stoomturbines,
waarmee de vorige lepelbagger, die
bestemd was voor Indië, was uitge
rust. Als een monsterachtig insect met
aan één kant een enorme voelspriet
'lag het resultaat van veel berekenin
gen dan te kijk op het brede water
van de Lek. De lepel, die te gehoor
zamen heeft aan maar liefst vüf lie
ren, dook telkens negen meter de diep
te in om dan weer met de muil vol
modder boven de oppervlakte te ver
schijnen. De steel reikt tot 13 meter
diep. Wanneer dit apparaat in volle
werking is, wordt het vaartuig gestut
door twee 19 meter lange palen op de
bodem. Ook aan de achterkant steekt
een paal het water in. Met behulp
van deze laatste paal en de Iepen kan
het vaartuig bovendien zichzelf over
korte afstanden voortbewegen. Het
„loopt" dan over de bodem zonder
hulp van buitenaf. De rotsbeitel heeft
een gewicht van ruim 22 ton, voldoen
de om de formaties die men op de bo
dem van het te verbeteren Suezka-
naal verwacht aan te treffen, tot klei
ne brokstukken stuk te beuken.
Het schünt, dat de Egyptische Suez
Kanaal Maatschappü, alle sombere
voorspellingen ten spüt, ernstige voor
nemens heeft om de vitale scheep
vaartweg waarvan ze het beheer zo
onverhoeds meende te moeten over
nemen, in zo goed mogelüke staat te
houden. Van de I.H.C. Holland is ze
sinds haar bestaan althans al een vet
te klant. De drie sterkste sleepboten
ter wereld die de convooien daar ge
leiden, zijn ook van Nederlandse ma-
kelü. Begin oktober zal in Ismaila
een werf worden geopend waarin ook
de I.H.C. met kapitaal deelneemt.
Daarmee komt deze onderneming te
liggen aan de rand van een harer
belangrükste afzetgebieden.
Eindhoven heeft woensdagavond
veel water zien vallen, maar het
stadsdeel Tongeren kreeg nog
een extra bui van meer dan 250 forse
stralen uit het Eindhovense kanaal.
Daar tankten namelük de spuitgasten
van de MC-4, een van de elf mobiele
brandweercolonnes van de B.B. die
was ingezet tegen een denkbeeldige
vuurzee, veroorzaakt door een atoom
bomexplosie 676-dienstplichtigen-op-
herhaling hadden er een dubbelmat
karwei aan maar ze deden het fi-
guurlük met vuur. De spaarzame
toeschouwers mochten dan de indruk
krügen dat het -„afleggen" erg rustig
in zijn werk ging, een kenner als de
Eindhovense commandant was er dik
tevreden over. „Ik heb er een paar
in looppas gezien en dat wil voor sol
daten wat zeggen".
Het was de tweede maal dat een
dergelüke oefening in Nederland werd
gehouden. De ereste was eind juli in
Den Haag. Amsterdam krijgt er eind
augustus een en in september volgt er
nog een in Rotterdam. In Eindhoven
was volgens het draaiboek een ver
dwaalde atoombom gevallen op 't Hof-
ke in Tongeren. Een klein bommetje
maar van 10 KT, ofwel de helft van
het kaliber dat destüds in Japan is
gebruikt. Het resultaat was niettemin
een A-gebied, straal 630 meter, dat
totaal was weggevaagd; een B-gebied,
straal 1080 meter, dat onherstelbaar
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiniimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii
was verwoest; een C-gebied, straal
1730 meter, met zware schade; en
een D-gebied, straal 2180 meter, met
lichte schade. In de B- en C- zone
woedden de grootste branden en om
dit facet van de calamiteit draaide
de oefening. De plaatselüke B.B.-
brandweer kon et uiteraard niet aan
zodat de mobiele colonne te hulp moest
snellen. Deze rukte met al haar honderd
voertuigenop uit Someren. De normale
(oorlogs)standplaats van deze colon
ne is Gemert maar vandaar moet ze
naar gelang de windrichting uitwijken
naar andere plaatsen om bü een atoom
aanval op Eindhoven buiten de gevaar
lüke zone te blüven. De explosie die
Tongeren had getroffen was betrekke-
lük gunstig: het was er een in de
lucht zodat er in het rampgebied geen
langdurige straling optrad. De colon
ne kon daarom na aankomst direct
worden ingezet om te trachten de
vuurzee voor het stadscentrum tot
staan te brengen.
Zo gruweiük als het op het hoofd
kwartier allemaal klonk, zo onschuldig
was het ter plaatse, waar de bewoners
het waterbacchanaal in alle gemoeds
rust vanachter de ruiten gadesloegen.
In de stromende regen was een vüf
en twintig leden tellende filmploeg
van Cefa gistermiddag druk bezig
opnamen te maken van de vertrekken
de „Willem Ruys". De „shots" zullen
straks deel uitmaken van de nieuwe
speelfilm „Kwikkie", waarvoor in de
afgelopen maanden reeds is gefilmd
in het Friese dorpje Beesterzwaag en
in Rotterdam. De scènes, waarin de
„Willem Ruys" een rol speelt zün voor
regisseur Jef van der Heyden erg be-
langrük. Het verhaal gaat immers over
het hondje „Kwikkie", dat met een
Nederlands gezin naar Australië zal
emigreren, maar dat op het laatste
ogenblik op de kade achterblüft. Vele
opnamen van het afscheid nemen en
het speuren op de kade waren gedu
rende de afgelopen dagen reeds ge
maaktbü helder weer. De stro
mende regen van gisteren vormde zo
doende een grote teleurstelling voor
de filmers die, wanneer zü op een vol
gende gelegenheid zouden willen wach
ten om het vertrek van de „Willem
Ruys" te filmen, daarvoor over twee
en een halve maand nog eens zouden
moeten terugkomen. Besloten werd de
filmerü toch maar te laten doorgaan
en de verscheidene vooraf gemaakte
opnamen op de kade dan in vredes
naam maar over te maken, maar dan
bij regenweer. Andere scenes zullen
worden „goedgepraat" door hoofdrol
speler Jan Lemaire, aan wiens tekst
op het laatste nippertje uitdrukkingen
zün toegevoegd als „ik geloof nóóit
dat we het droog houden
Moeilükheden ontstonden er ook toen
het filmhondje, dat door zün baas aan
de maatschappü is uitgeleend „jul
lie kunnen hem niet kopen, want hij
is onbetaalbaar" te kennen gaf zich
erg beroerd te voelen. Het hondje was
bü het vertrek van de „Willem Ruys"
onmisbaar en dus werd met man en
macht gewerkt om "Kwikkie" weer
op te kikkeren. De beste dierenarts die
men kon vinden werd erbü gehaald,
enthousiaste helpsters stopten de ril
lende Kwikkie in bad, poederden hem
en wikkelden hem in warme doeken,
camera-mensen kwamen aandragen
met decimeters worst, enfin „Kwikkie"
werd als een vorst in de watten ge
legd. Weliswaar is bekend dat „Kwik
kie" zo slim is als een mens „je
kunt hem alles laten doen, daarom Is
hü trouwens als filmhond uitgekozen"
en beweren boze tongen dat het lis
tige beest zich slechts uit pure bere
kening zo aanstelde om plezierig ver
troeteld te worden, een feit is het, dat
iedereen met de „zieke" meeleefde
en verheugd was toen „Kwikkie" te
gen het tüdstip dat de „Willem Ruys"
zou vertrekken tekenen van herstel
begon te vertonen. Overigens heeft het
beestje zich gisteren büzonder gewil
lig gedragen en werden alle opnamen
een succes. De film, die ongeveer vüf
kwartier zal duren en waaraan o.a.
Elise Hoomans, Ingeborg Elsevier,
Bernard Droog, Jan Retel, Robert en
Huib de Vries en Jan Lemaire mee
werken, zal waarschünlük begin No
vember in het Rotterdamse Atrium
theater in première gaan.
pi
MOSKOU, 11 augustus (UPI) De
luchtvaartattaché van de Amerikaan
se ambassade alhier heeft aanzegging
gekregen dat hij „wegens activiteiten
die onverenigbaar zü» met de diploma
tieke status" persona non grata is, en
de Sovjet-Unie dient te verlaten. De
uitgewezen attaché is kolonel Edwin
M. Kirton. Zijn assistent, de lucht
macht-kapitein Macdonald, heeft een
waarschuwing gekregen, dat hü zich
dient te onthouden van activiteiten
welke niet stroken met zün funktie.
Vorig jaar is de veiligheidsofficier van
de Amerikaanse ambassade, Russell
Langelle, uitgewezen, omdat hü be
trapt zou zün bü het ontvangen, tegen
betaling, van een notitieboekje met
spionagemateriaal.
Kirton en Macdonald hebben in ja
nuari een reis naar Kurgan gemaakt.
Tijdens die reis hebben Russische bur
gers de beide Amerikanen ervan be
schuldigd dat zü vanuit de trein foto's
maakten. Het incident is enkele malen,
echter zonder namen of details, in de
Russische pers vermeld. Vermoedelük
had de mededeling dat Kirton en Mac
donald Russische burgers voor het
hoofd hebben gestoten, hierop betrek
king. De Amerikaanse zaakgelastigde
in Moskou, Freers, was op het mini
sterie van buitenlandse zaken ontboden
om daar mondeling de medeling in
ontvangst te nemen dat Kirton uitge
wezen werd en Macdonald een waar
schuwing kreeg.
Kirton zou in oktober zün functie
aan de ambassade verlaten. Na het
incident in de trein had hü zonder
moeilijkheden te ondervinden nog toe
stemming gekregen voor een reis
naar de Oostzee-landen. Dergelüke
reizen door de Sovjet-Unie zün ge-
bruikelük. De attaché's reizen ech
ter nooit in uniform. Kirton was uit
genodigd om de Russische lucht-
maarschaik Versjinin te begeleiden
op zjjn reis naar de V.S., die afge
last werd na het incident met de
U-2 op 1 mei. Kirton heeft gezegd
dat hü maandag naar Amerika zal
terugkeren.
Te Washington heeft een woordvoer
der van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken meegedeeld
dat de V.S. de uitwüzing van Kirton
beschouwen als een represaille voor de
uitwüzing van de derde ambassadese
cretaris Ezjov op 22 juli. Deze Russi
sche ambassadesecretaris werd uitge
wezen omdat hü onder andere een Ame
rikaanse fotograaf luchtopnamen had
laten maken van militaire installaties
in de V.S.. Aangenomen wordt dat de
fotograaf in kwestie iemand van de
Amerikaanse inlichtingendienst is ge
weest, die Ezjovs vertrouwen had ge
wonnen. De woordvoerder van buiten
landse zaken zei dat Ezjovs uitwüzing
volkomen gerechtvoardigd was.
ASSEN, 11 aug. In de Witte Wnk
te Smilde is gisteren de 37-jarige L.
Everts verdronken. De heer Everts die
per rijwiel naar huis onderweg was is
waarschünlük onwel geworden en in het
water gereden.
WASHINGTON. 11 aug. (U.P.I.)
De Indonesische ambassadeur alhier,
Moekarto Notowidigdo, heeft verklaard,
dat het geschil tussen Indonesië en Ne
derland „steeds ernstiger is geworden
en tot een nieuwe oorlog zou kunnen
leiden". De ambassadeur zei dit tot
journalisten na een afscheidsbezoek te
hebben gebracht aan de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, Her
ter. Hij zal 1 september Washington
verlaten na een verblijf van bijna zéven
jaar. Notowidigdo zei dat hü aan de
minister had gezegd dat het geschil
over „West-Irian" onmiddellijk dient te
worden opgelost.
„Ik deelde de minister mee dat mün
land bereid is zijn zelfrespect en inte
griteit tegenover de Nederlandse mili
taire uitdaging te verdedigen", zei de
ambassadeur, eraan toevoegend dat het
Nederlandse vlagvertoon in het gebied
„een zeer ernstige situatie" zou kunnen
veroorzaken. Op de vraag wat de
Amerikaanse minister hierop geant
woord had, antwoordde Notowidigdo,
dat Herter de hoop had uitgesproken
dat de kwestie „op vreedzame wü'ze"
zou kunnen worden opgelost. De am
bassadeur opperde de mogelükheid dat
Indonesië het geschil opnieuw aan de
Verenigde Naties zou voorleggen. Hü
bracht in herinnering dat bij de twee
vorige pogingen om het probleem voor
de Algemene Vergadering der V.N. te
brengen de tweederde meerderheid niet
is gehaald.
Verenigde Staten De Amerikaanse
Senaat heeft een voorstel aangenomen
tot ratificatie van een verdrag over
het Zuidpoolgebied. Dit verdrag, ge
sloten door de twaalf landen die belan
gen hebben in het Zuidpoolgebied, ga
randeert dat het gebied alleen gebruikt
zal worden voor vreedzame doeleinden
(UPI).
