T evredenheid
en bezorgdheid
DE TROONREDE
Naast produktiviteit ook
andere loon-maatstaven?
Wetsontwerp over loon-
bevoegdheden naar SER
Subsidiëring
kerkenbouw
m
De situatie aan het loonfront
juiste houding Van regering en
vakbeweging kon uitkomst bieden
H
H
Kamerleden stellen opnieuw
vragen over Planta-affaire
KINDERCOATS
Vertellingen van Fabioia
Scherpe koersval
in Wall Street
Fin valt uit
rijdende trein
KNACKEBROD j 85 c
Kindje overleden
ouders gewond
Suggestie om alle margarine van
Unilever in beslag te nemen
Ook op Antillen
Planta-affaire
elke woensdag
jongensmarkt
Auto geslipt
V nilever-margarine
uit handel genomen
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1960
PAGINA 3
(Vervolg van pagina 1)
In de achter ons liggende pe
riode heeft de economische toe
stand van ons land zich gunstig
ontwikkeld. De produktie en de
werkgelegenheid zijn in snel
tempo toegenomen en bevinden
zich thans op een hoger peil dan
ooit te voren. Ook de betalings
balans vertoont op dit ogenblik
een bevredigend beeld. De geste
gen welvaart is ten goede geko
men aan brede lagen van ons
volk: bij een nagenoeg gelijkblij
vend prijspeil kon een aanzien
lijke verbetering tot stand wor
den gebracht in de lonen, ande
re arbeidsvoorwaarden en soci
ale uitkeringen. Daarbij laten
ook de investeringen zo be
langrijk voor de toekomstige
werkgelegenheid en welvaart
een verdere toeneming zien. Dat
deze ontwikkeling tot dusverre
zonder noemenswaardige prijs
stijgingen kon plaatsvinden is in
het bijzonder te danken aan de
medewerking die de regering bij
het loon- en prijsbeleid van
werkgevers en werknemers heeft
ondervonden.
De Sociaal Economische Raad
zal de vraag worden voorgelegd
of het wenselijk is bij de loon
vorming, naast de maatstaf van
de produktiviteit, ook andere
maatstaven in aanmerking te
nemen. Aan die Raad zal voorts
binnenkort worden voorgelegd
een voorontwerp van wet op de
loonvorming, regelende de be
voegdheden terzake van over
heid en georganiseerd bedrijfs
leven.
Verlichting van
belastingdruk
De regering acht zulk een ver
laging, die een verlichting van
de zware belastingdruk voor
brede lagen van de bevolking be
tekent, geboden. Zij is van plan
deze op 1 juli 1961 te doen in
gaan, tenzij een verdere verscher
ping van de conjunctuur uitstel
noodzakelijk maakt.
Subsidies primair ten
goede aan
volkswoningen
Een ontwerp van wet op de
subsidiëring van de kerkenbouw
zal binnenkort worden ingediend.
Vorming van de jeugd
Bij Gouda
„Volhouden, Jan!"
V
m
m'm
Schipperszoontje tijdens
spel verdronken
Een nieuwegezonde kijk op smakelijk eten
De Troonrede biedt in meer dan
één opzicht aangename lectuur.
Om het minder belangrijke het
eerst te noemen: het is geen onsa
menhangende catalogus geworden
van allerlei departementale voorne
mens, maar het is een stuk dat de
grote lijnen van de kabinets-politiek
poogt vast te leggen in een vorm,
die niet al te onaantrekkelijk is. De
taalfouten, die in de vorige Troon
rede nogal stuitend waren, zijn op
een paar na ondernemingsgewijze
activiteiten" „moge Gij") onderdrukt
Ook naar de inhoud is het een aan
genaam stuk, in zoverre het mel
ding kan maken van vrede, van goe
de betrekkingen met de Benelux,
met de landen van het Koninkrijk,
van binnenlandse welvaart, van toe
genomen produktie en werkgelegen
heid, een bevredigende betalings
balans, een geslaagde loonpoli
tiek bij ongewijzigd prijspeil.
Aangenaam is de mededeling
van een verlaging van de loon-
en inkomstenbelasting. Ook het stre
ven der regering om in de komende
begrotingsperiode vooral veel
werk te maken van de onderbouw
(infrastructuur) van onze economie
opent een hoopvol perspectief voor
onze industrialisatie en voor de kan
sen van de nieuwe generatie van on
ze snel groeiende bevolking. Voor de
ze toekomstkansen zijn ook de zor
gen der regering voor het hoger on
derwijs va-n fundamenteel belang.
Is in zoverre deze Troonrede een
staatsstuk van een welvarend volk,
zij maakt tevens melding van de
schaduwen, die het algemene beeld
versomberen. Het is geenszins een
volledige idylle, die ons wordt afge
schilderd. De internationale vrede
wordt bedreigd door toegenomen
spanningen. Ook onze samenwer
king met andere Europese landen
heeft niet al onze rechtmatige ver
langens bevredigd. Om een dreigen
de politieke splitsing van het vrije ge
deelte van Europa af te wenden, moet
de samenwerking in de Zes worden
aangevuld met een hervorming van
de O.E.E.S. om zodoende een brug
te slaan naar de Zeven. De passage
over de NAVO zinspeelt duidelijk op
onenigheid.
In de sociaal-economische paragra
fen klinkt naast tevredenheid ook be
zorgdheid door. De investeringen, de
overheidsuitgaven, maar ook de
loonvorming moeten binnen de gren-
zen blijven die door het economisch
evenwicht zijr. gesteld. De Regering
wil niet afwijken van de grondslagen
der gedifferentieerde loonpolitiek en
verwijst degenen, die haar daarvan
zouden willen afdringen, al bij voor
baat naar de uitweg van winstdeling
of gepremieerde spaarregeling per
onderneming. Men krijgt hier het ge
voel, dat het werkelijke probleem
niet ten voeten uit getekend wordt.
De gedifferentieerde loonpolitiek
heeft tot dusver ,,aan de verwachtin
gen beantwoord", inzoverre er zonder
aanmerkelijke prijsstijging voor de
meeste werknemers een wel aanmer
kelijke loonsverhoging tot stand is
gekomen. De berichten van de laat
ste dagen echter voorspellen nieu
we spanningen, die het geluk van de
geslaagde loonpolitiek erg precair
maken.
De aankondiging van een fikse ver
laging van de loon- en inkomstenbe
lasting betekent goed nieuws voor
„brede lagen van de bevolking", het
geen aanduidt, dat de verlaging aan
de voet van het tarief procentueel
het belangrijkst zal zijn. Maar de
aankondiging gaat gepaard met een
ontbindende voorwaarde. De verla
ging gaat niet eerder in dan op 1 ju
li 1961 en dan nog alleen, als er geen
verdere verscherping van de conjunc
tuur is ingetreden. Het is blijkbaar
de bedoeling, dat de wet tot tariefs
verlaging wel door de Staten-Gene-
raal wordt aangenomen, doch dat
het tijdstip van inwerkingtreding
wordt vastgesteld bij Koninklijk Be
sluit. Deze figuur was tot dusver bij
belastingwetten ongebruikelijk. De
minister van Financiën zou op deze
wijze enigermate de „vrije armslag"
krijgen waarom zijn voorganger
Hofstra tevergeefs heeft gevraagd.
Er zijn wel verschillen, maar er is
toch zoveel overeenkomst, dat men
van de zijde der P.v-d.A. hierop
,.'el oppositioneel commentaar mag
verwachten. Intussen is men wel te
somber als men de belastingverla
ging door deze ontbindende voor
waarde geheel in de lucht ziet han
gen. Er zullen goede redenen moeten
worden aangevoerd, wil de Regering
ooit de gewekte verwachtingen te
leurstellen. Politiek gesproken is de
terugtochtsweg voor de Regering bij
zonder smal. Daarom kan de belas
tingbetaler reeds van geluk spreken,
al is ook voor hem zijn geluk nog
maar precair Want wat is wissel
valliger dan de conjunctuur?
Terwijl de grote lijnen van het ge
schetste regeringsprogram op zien-
zelf een pleidooi vormen voor net
kabinet-de Quay (en niet slecnts
voor „een kabinet als dat van Pr^
de Quay"), bepaalt toch een goede
Troonrede nog niet de politieke Posl"
tie van een kabinet. Deze wordt
hier te lande niet altijd door de grote
lijnen van het regeringsprogramma
bepaald. Hierbij denken wij bij
voorbeeld aan het beleid inzake
Nieuw-Guinea. De passage in de
Troonrede, die daarover handelt, be
vat geen ander nieuws dan een ver
snelde voortzetting van een reeds
eerder getrokken lijn. Voortaan zal
geen beslissing van enig belang met
betrekking tot Nieuw-Guinea geno
men kunnen worden zonder raadple
ging van de Nieuw-Guinea-Raad. Uit
gangspunt blijft als te voren het voor
bereiden van de zelfbeschikking. Dit
uitgangspunt zal ook gelden bij de
behartiging op internationaal ni
veau van de belangen van het ge
biedsdeel. Alles tezamen bevat de
ze paragraai óver Nieuw-Guinea
voor de Kamermeerderheid niets
aanstotelijks. En toch... Donderdag
a.s. begint een debat in de Tweede
Kamer over de begroting voor
Nieuw-Guinea, waarvan men om an
dere redenen, dan in de Troonrede
zijn te vinden, de uitslag niet kan
voorspellen. Daarna zal de Eerste
Kamer haar duit in het zakje willen
doen, met nog onzekerder uitslag.
Deze onzekerheid werpt een schaduw
over het genoegen waarmede men
van deze Troonrede kennis neemt,
Het program, dat deze Troonrede
ontvouwt, is echter waard te worden
uitgevoerd.
In het economische leven treden in
tussen spanningen op. Het behoud van
de bereikte welvaartsverbeteringen en
net scheppen van de voorwaarden tot
verdere groei zullen van overheid en
bedrijfsleven dan ook grote waakzaam
heid vragen.
Mochten investeringen, verbruik en
overheidsuitgaven de voor het econo
misch evenwicht gestelde grenzen over
schrijden, dan zouden de bereikte resul
taten worden aangetast. Reeds eerder
in dit jaar werden maatregelen getrof
fen tot vermindering der investerings
faciliteiten. Daarvan wordt evenals
van een voorgenomen beperking van de
koop op afbetaling in de komende
periode een matigende invloed op de
conjuncturele ontwikkeling verwacht.
Het gevoerde beleid van gedifferen
tieerde loonvorming heeft aan de ver
wachtingen beantwoord. Van de grond
slagen van dit beleid zal de regering
dan ook niet afwijken. Daarbij blijft de
mogelijkheid open voor ondernemings
gewijze activiteiten, die ten doel heb
ben de bezitsvorming te bevorderen
door middel van winstdeling en gepre
mieerde spaarregelingen.
De Rijksbegroting voor 1961 weer
spiegelt het streven van de regering,
de overheidsuitgaven achter te doen
blijven bij de structurele toeneming
van het nationale inkomen. Daarnaast
kan worden verwacht, dat deze be
groting, ook in conjunctureel opzicht
bij zal dragen tot behoud van een
evenwichtige economische ontwikke
ling van ons land. Ook op fiscaal ge
bied blijft de regering naar verbete
ringen streven. Dit moge blijken zo
wel uit het complex van de aanhan
gige wetsvoorstelen, die een vernieu
wing van de structuur van de belas
tingen naar het inkomen, de winst en
het vermogen inhouden als uit de
heden u aan te bieden wetsontwer
pen, die, naast het bestendigen van
enige tijdelijke belastingverhogingen,
in het bijzonder beogen een verlaging
van de inkomstenbelasting en de
loonbelasting.
Voorts zullen voorstellen worden ge
daan tot verruiming van het gemeente
lijke belastinggebied.
De regering is zich de moeilijkheden
bewust van hen, die onder de nog
heersende woningnood lijden. De wo
ningbouw behoudt daarom hoge priori
teit. De wijze, waarop de nieuwe pre
mie- en subsidieregeling voor de wo
ningbouw is ontvangen, geeft de rege
ring aanleiding op de ingeslagen weg
voort te gaan. Zij zal de subsidies in de
eerste plaats ten goede doen komen
aan de bouw van volkswoningen. Dat
de bouw van woningen thans in toene
mende mate zonder subsidie mogelijk
blijkt, beschouwt zij als een aanwijzing,
dat het gevoerde beleid het gewenste
effect heeft.
De toekomst van onze steeds toe
nemende bevolking stelt overheid en
maatschappelijk leven nog voor tal
van andere grote taken. Het schep
pen van voldoende werkgelegenheid
en de vorming en ontwikkeling van
de jeugd blijven tot de kernpunten
van het beleid van de regering be
horen. Voor industrialisatie, voor
structuurverbeteringen in de land
bouw, voor verbetering van land- en
waterwegen en havens en voor de bij
deze ontwikkeling behorende culturele
en maatschappelijke begeleiding zul
len opnieuw aanzienlijke bedragen
moeten worden bestemd. Daaren
boven zal de regering voor een ge
lijkmatiger spreiding van werkgele
genheid en welvaart over ons gehele
land, het regionale ontwikkelings
beleid op economisch, technisch en
maatschappelijk terrein in de komen
de jaren krachtig blijven bevorderen.
Voor de toekomst van onze samen
leving is de vorming van de jeugd uit
alle lagen van ons volk van beslissende
betekenis. Alle sectoren van het maat
schappelijk leven hebben behoefte aan
goed opgeleide mensen die in staat zijn
eigen verantwoordelijkheid te dragen
en die eerbied hebben voor de persoon
en -het belang van de ander Het gehele
NEW VORK, 19 sept. Op de New
Yorkse effectenbeurs is het maandag
tot een koersdaling gekomen welke hei
scherpste is .inds 26 september 1955
toen de markt inzakte tengevolge van
de hartaanva van President Eisen
hower. De koersval van maandag moet
behalve aan de minuer goede gang van
zaken in het Amerikaanse bedrijfsleven
worden toegeschreven aan de ter beurze
heersende pessimistische verwachtingen
over de conferentie van de Verenigde
Naties. Het Dow Jones-gemiddelde voor
industriële aandelen daalde 15.42 punten
tot 586.76, wat het laagste punt is sedert
midden februari 1959 (Zie ook finan
ciële pagina).
beleid van de regering blijft daarom
gericht op een maatschappelijke en be
stuurlijke orde die de mens in staat
stelt zich zo goed mogelijk te ont
plooien. In dit verband gaat de regering
voort met het treffen van maatregelen
ter uitbreiding en verbetering van het
onderwijs in al zijn geledingen. Zeer
oijzondere aandacht geeft zij daarbij
aan het hoger onderwijs en aan de ont
wikkeling van het wetenschappelijk
onderzoek.
De regering beseft, dat met dit alles
gedurende een reeks van jaren grote
bedragen zullen zijn gemoeid. Zij is van
oordeel dat deze ten volle verantwoord
zijn, niet alleen ter wille van de toe
komst van ons volk als geheel, maar
ook ter wille van het geluk van een
ieder.
Moge God ons allen in onze arbeid
wijsheid en kracht schenken en moge
gij, vertegenwoordigers des volks, in de
komende zittingsperiode tot zegen van
het koninkrijk en voorzover dat in
ons vermogen ligt tot zegen van de
wereld werk/aam zijn.
Met deze bede verklaar ik de gewone
zitting der Siaten-Generaal voor ge
opend.
Advertentie
zware wollen mohair»
kwaliteit, geheel met
warme Eskimo-voering,
(capuchon met teddy)
dubbele sluiting.
speciale j.M. prijs
2 jaar
(kleine stijging per maat)
UTRECHT, 20 sept. De kreet
„Man over boord" heeft Vannacht de
passagiers van de Noord-West Express,
die gisteravond om kwart over zeven
uit Hoek van Holland was vertrokken,
in opschudding gebracht. Dr hoofdcon
ducteur van deze D-trein ontdekte ter
hoogte van Harmeien, dat een van d«
deuren open stond. Het vermoeden
„Man over boord" werd in Oldenzaal
bevestigd, toen de douane de eigenaar
van twee koffers, een hoed en een re
genjas niet kon vinden.
Het slachtoffer blijkt de 49-jarige
Fin Martti Jarvinn uit Turku te zijn.
Hij is met zware verwondingen in een
ziekenhuis te Gouda opgenomen. De
toedracht van het ongeluk is nog niet
bekend.
Om half een vond men na lang zoeken
tussen Gouda en Hekelsveld de man,
die nog in leven bleek te zijn. Aange
zien er midden in de polder moeilijk
snel medische hulp te krijgen was, ver
trok uit Utrecht een locomotor met
brancard om het slachtoffer op te ha
len.
Rw«e«
hw
Een kinderboekje, getiteld „De twaalf
wonderlijke vertellingen" is plotseling
een der meest verkochte werkjes in
de Spaanse boekhandel geworden. Het
is een kinderboekje met eenvoudige
illustraties, maar met dit verschil, dat
de schrijfster niemand minder is dan
dona Fabioia de Mora y Aragon, de
toekomstige koningin 'van België. De
Madrileense uitgeverij had het boekje
aanvankelijk uit de verkoop genomen,
omdat de hoge prijs de kopers weer
hield. Dona Fabioia had het werkje
voor eigen rekening uitgegeven en
de prijs zo hoog gesteld, omdat de op
brengst voor charitatieve doeleinden
was bestemd. Een afbeelding van de
omslag van het boekje „Los doce cuen-
tos maravilosos" por Fabioia
(Zie ook pagina 5)
(Van onze correspondent)
ROERMOND, 20 sept. In het ka
naal Wessem-Nederweert nabij de sluis
te Panheel is gistermiddag omstreeks
twee u' het tweeëneenhall'jarig zoontje
van schipper De Meyer uit Raamsdonk
verdronken. Tijdens het spelen is het
kind waarschijnlijk naast de loopplank
gestapt. Nadat men gedurende enk :1e
uren vergeefs had gedregd, bracht een
duiker uit Maasbracht het kind op het
droge. Het bleek reeds te zijn overleden.
Advertentie
TILBURG, 20 sept. Gisteravond is
op de Bredaseweg een personenauto met
vier inzitten'den door tot nu toe onbe
kende oorzaak tegen een boom gereden.
Drie van de vier inzittenden werden ge
wond naar het ziekenhuis te Tilburg ver
voerd, de 28-jarige bestuurder van de
auto G. Conradi uit Tilburg, die een
beenbreuk opliep, zjjn 26-jarige echtge
note, die als gevolg van zware inwen
dige verwondingen in levensgevaar ver
keert en het tien maanden oude zoon
tje dat hedenmorgen aan de verwondin
gen is overleden. De vierde inzittende,
een veertienjarig meisje, bleef onge
deerd.
(Van een medewerker
oe moeilijk de situatie aan het
loonfront is, blijkt uit het feit
dat in ruim oen week tijd het
bedrijfsleven tot drie maal toe overleg
heeft gepleegd met de regering; ook de
laatste keer nog, gisteravond, zonder
dat men tot een standpunt kon komen.
Natuurlijk kwam ook het bestuur van
de Stichting van den Arbeid bijeen en
vergaderden de drie bonafide vakcen
trales gezamenlijk. We kunnen ons
daarbij voorstellen, dat de agenda's
van de bestuursvergaderingen der af
zonderlijke vakcentrales weinig meer
hebben bevat dan beprekingen van de
loonsituatie. Daarom heeft onderstaan
de beschouwing ter voorlichting van
onze lezers wellicht enig nut.
De eerste grote en reële proef met
een gedifferentieerde aanpak van het
verdelingsvraagstuk, in de volksmond
genoemd de „vrijere loonpolitiek", is
nu ruim een jaar oud. Het lijkt goed,
juist nu er nieuwe en heftige beweging
is aan het loonfront, er aan te herinne
ren, dat de bedoelde proef is tot stand
gekomen onder uitdrukkelijk geformu
leerde tegenstand van de socialisten.
Zowel de P.v.d.A. in e.n buiten de Twee
de Kamer als het N.V.V. en de afzon
derlijke vakbonden daarvan, hebben tal
van noodlottige gevolgen voorspeld, wan
neer Nederland de heilloze weg van gro
tere vrijheid voor het bedrijfsleven zou
opgaan. Wat is or sindsdien gebeurd?
Het N.V.V. bleef tegen het nieuwe syS'
teem, ook toen bleek dat de eerste re
sultaten aanzienlijk uitgingen boven de
aanvankelijk door datzelfde N.V.V. ge
vorderde algemene loonronde van 4 pet
Het Vrije Volk wist nie.t anders te doen
dan elk behaald succes te kleineren
voorspelde rampspoed voor de achter
blijvers, en de oud-ministervan Socia
le Zaken uitgerekend de heer Suur-
hoff, de man van de loonstop '57, '58,
'59 ze.i in de Tweede Kamer, dat
het komende loonkonijn zonder twijfel
een allermagerst scharminkel zou blij
ven.
Toen echter, na de begrijpelijke en
verklaarbare aanloopmoeilijkheden
het hanteren van het nieuwe systeem
soepeler begon te worden, werden er
successen aan de lopende band ge
boekt en aan het einde van de eerste
ronde kon gezegd woroden, dat prak
tisch alle loontrekkenden in ons land
een niet te onderschatten deel in de ge
stegen welvaart hadden meegekregen
Men sprak en spreekt nog wel van
achterblijvers, maar vraagt men aan
vakverenigingsleiders nu eens precies
te vertellen waar die achterblijvers on
der de loontrekkenden zijn, dan zal men
in 99,9 van de 100 gevallen geen ant
woord krijgen. Achterblijvers zijn er ze
ker, maar die moet men vooreerst zoe
ken onder de wettelijke rentetrekkers,
kleine zelfstandigen en mensen met
een klein vast inkomen!
Een tweede feit, dat beslist moet
worden gesignaleerd, is het stabiele
prijspeil, waardoor de tot stand geko
men loonsverhogingen inderdaad even-
zovele welvaartsverbeteringen zijn ge
worden. Daarmee is voldaan aan de
eerste spelregel, gesteld en aanvaard
bij de invoering van het nieuwe loon-
beleidalleen loonsverhoging als die
niet tot prijsstijging voert.
Het derde feit is dat van de, de laat
ste tijd zo veelvuldig besproken, produk-
tiviteitsstfjging, die de verwachtingen
aanzienlijk heeft overtroffen; zodanig
zelfs, dat velen én in de werknemers
wereld én bij de werkgevers, én in re
geringskringen van oordeel zijn, dat hier
een verdergaande verhoging van het
algemeen welvaartsniveau op korte ter
mijn in zit.
DEN HAAG, 20 sept. Opnieuw
hebben Tweede Kamerleden aan de re
gering schriftelijk vragen gesteld over
-de „Planta"-affaire.
De heer De Ruiter (C.H.U.) vraagt
aan de minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, hoe het mogelijk is,
dat, trots uitdrukkelijke beloften, dat
gevaarlijke Planta uit de handel zou
worden genomen, toch nog een hoeveel
heid van 5000 kg door andere marga
rinesoorten is gedraaid, en of dit de
directeur-generaal van de volksgezond
heid niet bekend was, toen hij voor
radio en televisie de uiteenzetting gaf
over „vuile kuipen" en tegelijkertijd
bekend maakte, dat ten aanzien van an
dere soorten margarine niet voor ge
vaar behoefde te worden gevreesd.
Het Kamerlid informeert verder
of de minister bereid is alle soorten
margarine van de Unilever in het
belang van de volksgezondheid in
beslag te doen nemen of althans te
zorgen, dat deze niet voor menselijke
consumptie kan worden bestemd.
De heer De Ruiter vraagt voorts
waartoe geheimzinnigheid te dezen
dient. Hij is van mening, dat het nu
de hoogste tijd is, dat aan het Neder
landse volk een duidelijke uiteenzetting
wordt gegeven over de stand van zaken,
opdat men weet, waar men aan toe is,
nadat mensen zijn overleden en velen
zijn ziek geworden.
Het C.H.U.-lid wil van de minister
graag weten, of deze bereid is een on
partijdige commissie in te stellen van
personen, die buiten het Unilevercon-
cern staan om verslag over deze zaak
uit te brengen.
Tenslotte vraagt de heer De Ruiter
of de minister het niet noodzakelijk acht
de propaganda voor margarine te ont
doen van allerlei termen, die het pu
bliek doen denken, dat dit surrogaat
een natuurprodukt is.
HUIIllllllllllllllllllllllllllllllmm;
WILLEMSTAD, 20 sept. Zaterdag
middag bleek de inspectie van de volks
gezondheid op de Nederlnndse Antillen,
dat daar margarine is geïmporteerd die
mogeijjk besmet is. Naar aanleiding
hiervan is ook op de Antillen een waar
schuwing tot de bevolking gericht en
de margarine afkomstig van Unilever
uit de handel genomen.
Wegens het tot nu toe ontbreken van
voldoende inlichtingen uit Nederland is
nog te bezien, in hoeverre er werkelijk
gevaar voor de zogenaamde jeukziekte
bestaat. De indruk bestaat, dat er
slechts enkele honderden pakjes welke
mogelijk ziekteverwekkend zijn, zijn ver
kocht.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIllllllliiiiiiiiiiiiH
De heer Van Meel (K.V.P.) heeft
aan de ministers van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, van Landbouw en Vis
serij en van Justitie gevraagd of de
ministers bereid zijn om na het afslui
ten van het onderzoek ter zake van
de margarineaffaire aan de kamer een
volledig verslag hierover uit te bren
gen en zo ja, of de ministers dan be
reid zjjn tegelijkertijd mede te delen,
tot welke gevolgtrekkingen dat onder
zoek heeft geleid en welke maatrege
len er dienen te worden genomen.
ter moeten we even een streep
zetten om een tussenopmerking
te maken. De ervaring wijst
uit, dat over het algemeen bij de
werknemers voldaanheid was over de tot
nu toe bereikte resultaten. En toch is
er plotseling sinds enige tijd aanwijs
bare onrust. Eisen van vakbonden,
schreeuwende pamfletten, koppen in
kranten, hier en daar een wilde staking.
In een poging de oorzaken van deze
onrust te ontdekken zou men de vol
gende punten kunnen opstellen:
1). Het feit van de grote winsten bij
vele ondernemingen wekt uiteraard bij
de werknemers (en zeker bij hun lei
ders) het verlangen daarvan mee te
profiteren.
2). De schaarste aan arbeidskrachten
doet enerzijds bü een bepaalde catego
rie werknemers de gedachte (weer) bo
ven komen: nu moeten we onze kans
nemen en-het-komt-er-niet-op-aan-
hoe", en: „het kan ons niet schelen
welke gevolgen het heeft voor andere
werknemers en voor de economie van
het land."
Bij deze onjuiste houding van sommi-
van de bezitsvorming een daad
onjuiste houding aan van vele werk
gevers die bij elkaar werknemers weg
kopen, zwarte lonen betalen (alsof dat
meer werknemers op de markt zou
brengen), maar overigens blü'ven weige
ren, van deze gunstige periode gebruik
te maken door nu eens ten opzichte
van de bezitsvorming een daad
van formaat te stellen.
3) Hebben we de recente publicaties
in het Vrije Volk en De Vakbeweging
(officieel orgaan van het N.V.V.) goed
begrepen, dan heeft men aan socialis
tische zpde gezworen, de vrü'ere loon
vorming te torpederen en een nieuwe po
ging te wagen Nederland terug te voe
ren naar de gebonden loonpolitiek van
voorheen. Zulks dus ondanks het feit,
dat de nieuwe loonpolitiek de werkne
mers meer voordeel bracht dan de oude
vorm. Hier dreigt het werknemersbe-
lang te worden geofferd aan partijpoli
tieke belangen.
4) De onrustverschijnselen in sommi
ge ondernemingen worden zeer beslist
opgeroepen door malafide elementen.
Elementen die gezocht moeten worden
in communistische kringen, bü de E.V.C
en de O.V.B. Ook dan, wanneer in de ac-
tiecomité's ogenschünlük in hoofdzaak
leden zitten van de bonafide vakbonden.
Of er a.s. vrüdag tussen de regering
en het bedrüfsleven overeenstem
ming zal worden bereikt over de
eisen van de metaalbonden valt moeilijk
te zeggen. Het komt ons hoogst twüfel-
achtig voor. Een loonsverhoging die
binnen het half jaar een hoogte van 10
pet. bereikt, zal niet nalaten haar weer
slag te vinden in andere bedrüfstakken.
De economische gevolgen van een loon-
golf laten zich nu internationaal, voor
al in de landen om ons heen, de conjunc
tuur enige aarzeling vertoont moei
lijk schatten. Zeker is, dat meerdere be
drüfstakken in hun loonpolitiek zich min
of meer gekoppeld hebben aan de loon
situatie in de metaalnüverheid. Met na
me geldt dit het overheidspersoneel.
Een loongolf betekent een consumptie-
golf. Het is zeer de vraag of de Ne
derlandse economie een schok van een
miljard per jaar, en daar draait het
gauw om, kan hebben. Vooral als we die
nog voegen aan de in de troonrede aan
kondigde belastingverlaging.
En toch moet er iets gebeuren. Het is
onder de figuur van de huidige maat-
schappelüke verhoudingen uitgesloten,
dat de werknemersvakbeweging genoe
gen neemt met het feit dat de nog steeds
stpgende winsten te veel naar een kant
blüven stromen. Er kan ook iets gebeu
ren. Maar daarvoor is de medewerking
nodig van de werkgevers en van de re
gering.
De werkgevers dienen al het mogelijke
te doen om de beschikbare ruimte aan
te wenden voor prijsverlagingen en voor
een daad in de sector van de bezitsvor
ming, die de huidige winstdelingssyste
rnen raicaal doorbreekt. Dan is er te
gen geringe herzieningen in de pri
maire sector naar onze mening weinig
bezwaar. De regering zal evenwel de
volgende stap moeten zetten in de vrije
re loonpolitiek, n.l. het toestaan dat wel
vaartsverbeteringen per ondernemingen
niet uitsluitend per bedrüfstak kunnen
worden aangebracht. Alleen op deze wij
ze houden de initiatiefnemers en voor
standers van de vryere loonpolitiek de
leiding zelf in handen. Geeft men de
leiding aan de tegenstander dan bete
kent dit de doodssteek voor dit stok gro.
tere maatschappelijke vrijheid.
