RIDDER-HEILIGE ZOU HAARLEMMERS
TER OVERWINNING GELEID HEBBEN
voor het
H
Vele groten maken
kleintjes
gelukkig
COME ON, COME ON,
WE DO IT AGAIN
btatto
P
Volgens overlevering was redding der stad
aanleiding tot bouw van de oude
Sint Baaf in Haarlem
THEOLOGISCHE CURSUS „OPEN
DEUR" BEGINT 5 OKTOBER
GLANS op de
BLADEREN met
Sint Bavo: patroon van Gent en Haarlem
Reliek verloren
Zondagse crèche
Kruispunt Kleverlaan-
Westelijke Randweg
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1960
PAGINA 3
Verjaardag deken
W. N. Zijlstra
Straatnaamgeving in
Haarlem-Noord
ZAADHANDEL JAN ROOZEN
ALLES VOOR UW TUIN
Jeugd-E.H.B.O. op de
speeltuin
a&f -^5
-iL i4 -
Tover
Itisso
BLADVERNIEUWER NO<
Vragen van raadslid
Prikkel
ATLAS - TELEFOON 60585
WASSERIJ DUYN
Biljarten
SAMOVAR-toernooi
TT °e men ook over het ontstaan
J en de verbreiding der devotie
tot St. Bavo in Haarlem moge
denken, vast staat, dat deze Zuid
nederlandse ndderheilige in korte tijd
aller harten heeft veroverd. Sinds
eeuwen is hij de patroon der stad en
de oude St. Baaf, het machtige bouw
werk, dat nog steeds het stadsbeeld
beheerst, staat daar als een monu
ment van liefde en dankbaarheid van
het gelovige volk.
Waarschijnlijk heeft deze grote lief
de ook de legende doen ontstaan,
waarin ons wordt verhaald, hoe tij
dens het beleg door de Kennemers in
1268 St. Bavo boven de stad ver
scheen in volle wapenrusting, het
zwaard in de ene een valk in de an
dere hand, waardoor hij de Haarlem
mers, in geestdrift ontvlamd, tot de
overwinning leidde.
Deze wonderbare redding, in de
nde-eeuwse lessen van het Haarlemse
Proprium „een eerbiedwaardige over
levering der ouderen" genoemd, zou
dan de aanleiding zijn geweest tot de
bouw van de prachtige gothieke kerk,
welke wij daarjuist hebben genoemd
en die omstreeks 1500 werd voltooid.
Sint Bavo verschijnt en be.
schermt het belegerde Haarlem
in de strijd tegen de Kennemers
(12681). Het schilderstuk (Hol
landse School, 16e eeuw) is af
komstig uit de statie van „Den
Hoek" te Haarlem en is nu
eigendom van het Frans Hals
museum. Het hangt in het stad
huis van Haarlem.
Bij die geiegenheid richtte de
pastoor der kerk, Nicolaas
Ruter, de latere bisschop van
Atrecht, met burgemeesters en
schepenen der stad, tot de abt van
de Gentse St. Bavo, Raphael de
Mercatel, titulair-bisschop van
Rhosus en wij-bisschop van Door
nik, het verzoek, een relikwie van
St. Bavo te mogen ontvangen.
De bisschop van Doornik, onder
wiens gebied Gent toen ressorteer
de, gaf gaarne zijn toestemming
en de 15e april schreef Hugo van
Assendelft, plaatsvervangend pas
toor, mede namens de stadsrege
ring een dankbrief voor ontvangen
relikwieën, namelijk een gedeelte
van de bovenarm van de heilige.
Ren kostbare reliekschrijn zou on
getwijfeld een passende rustplaats
wezen Van alle kanten stroom
den de giften toe. Nog dezelfde
maand kreeg Aelbrecht van
Hoghendorp, de goudsmid, die een
jaar te voren een zilveren Bavo-
beeld had vervaardigd, opdracht
ook een zilveren ciborie of mon
strans te maken, waarin de reliek
achter glas zichtbaar zou worden
bewaard.
Tegelijkertijd sloot de Haarlemse
Kerk met het klooster van Gent
een vriendschapsverbond, waar
door zij zich verplichtte, niet al
leen de feesten van Bavo te
vieren, maar ook de abt en zijn
medebroeders in haar gebeden te
gedenken, voor de abt en zijn
opvolgers bij hun dood een uit
vaart te houden en jaarlijks voor
de gestorven kloosterlingen een
gezongen requiem te laten op
dragen. Bovendien zou ieder jaar
op het feest van St. Bavo (1 ok
tober) bij het offertorium van de
hoogmis een kaars van een pond
worden geofferd.
De kosten van zo'n kaars be
droegen 6 stuivers. De kerkreke
ningen, die vele bijzonderheden
bevatten, vermelden o.a.: Ao 1512.
It. betaelt van dat die kaers ghe-
offert is op synte baefendach tot
ghent VJ st.
Dat de betaling niet geregeld
ieder jaar geschiedde blijkt uit
de volgende post: Ao. 1520. It.
betaelt in de abdije tot ghent
vant jaer XVc, XIX, XX ende XXj
te samen XVIIJ st.
De overbrenging van deze reli
kwie werd jaarlijks de 10e mei op
plechtige wijze herdacht, „de trans-
lacie van Sinte Baef".
Ruim een eeuw later kwam de
storm der reformatie over
Haarlems kerk. Op 29 mei
1578 (H. Sacramentsdag) drong
een compagnie soldaten aan 't.
eind van de pontificale hoogmis
de St. Baaf binnen, waar oen ver
woede beeldenstorm werd aange
richt. Waarschijnlijk is toen ook de
kostbare reliek verloren gegaan, in
ieder geval is zij na die tijd niet
meer teruggevonden. De samen
steller van het „Proprium
dioecesis Harlemensis" (1917) ver
giste zich dus ueerlijk, toen hij in
de 6de lectie van het feest „van
de overbrenging der relieken van.
St. Bavo" (10 mei) neerschreef,
De oude Sint Baaf te Haarlem. „Het machtige bouwwerk, dat nog steeds
het stadsbeeld beheerst, staat daar als een monument van liefde en dank
baarheid van het gelovige volk."
dat na de ontheiliging der kathe
draal deze relikwie naar Keulen
werd overgebracht en later tot
grote vreugde der geestelijkheid
werd teruggeschonken. In de les
van 8 oktober voegde hij er aan
toe: „wegens de onrust der tijden
is er alleen stof overgebleven".
Deze mededeling betreft echter
de reliek, afkomstig uit de be
roemde abdij van Egmond. De
man aan wiens goede zorgen wij
op de eerste plaats het behoud van
deze relikwie danken, is Claes
Wiggers Cousebant, de bekende
missie-pionier, die in 1580 de
grondslag legde voor een commu
niteit van klopjes op de Bakenes-
sergracht ,,de vergaderinghe der
maechden van den Hoeck".
Op het einde van de 16de
eeuw onderzocht hij de echtheid
der relieken van St. Bavo, St.
Adelbert en St. Jeroen, die bij
het verwoesten der abdij in
veiligheid waren gebracht. Als
Haarlemmer bezat deze priester
ongetwijfeld een grote devotie
tot St. Bavo. Uit dankbaarheid
voor zijn onschathare verdien
sten mocht hij deze relikwie be
houden en men hij in 1603 naar
Keulen vertrok, nam hij deze
met zich mede. Na zijn dood
heeft pater Arnoldus de Witt ze
aan het Haarlems kapittel terug
geschonken.
In 1851, bij de opheffing van de
statie ,,St. Berna-rdus", te Haar
lem, waar de relikwie gedurende
twee eeuwen is bewaard, werd zij
aan de zorgen van de pastoor der
St. Josephkerk toevertrouwd en
10 mei 1920 heeft mgr. A. J. Cal-
lier de overblijfselen van St. Ba-
vo's lichaam in de kathedrale
basiliek een waardige rustplaats
geschonken.
In vroeger jaren moet deze re
likwie bij een brand in de abdh
mede verbrand zijn; men heeft
evenwel de as zorgvuldig bijeen
gebracht en deze door middel van
een kleefstof samengevoegd.
Vandaar in de officiële akte van
15 oktober 1630 deze beschrijving:
„de S. Bavone sive de proprii ejus
corporis cineribus conglutinatis"
(Sint Bavo of althans de samen
gevoegde resten van diens lichaam.
.V.W.V.W.V.
••■•••••••••••••••••••••ar
••••••••■■•••••••••■•••■•a MM - aaaaaaaaa a a
l aVn
(■•ui
Voor de vaders en moeders van de
St. Bavo parochie te Heemstede, die
des zondags dikwijls met het pro
bleem zaten hoe een oppas te vin
den voor de kleuters en de baby's
wanneer zij ter kerke wilden gaan,
behoren alle moeilijkheden nu tot het
verleden. Sinds twee weken heeft
kapelaan F. Janssen met medewer
king van een apostolaatsgroepuit
de parochie de Bavo-Crèche in het
leven geroepen, waar de kleinen
tijdens de mis onder deskundige lei
ding op allerprettigste wijze worden
beziggehouden.
Zondagochtend hebben we even
om het hoekje gekeken in de
crèche, die een passend onderdak
kreeg in het Jeugdhuis aan de He
renweg, waar een tiental van de al
lerjongste parochiaantjes in genoeg
lijk samenzijn bijeen was. Het leuk
ste van alles was wel dat het volk
je „internationaal" was. Buiten
stond een auto met een buitenlands
nummerbord geparkeerd, waarvan
de eigenaar met zijn echtgenote
uiteraard onwetend van het bestaan
van de crèche die morgen op het
punt stond de kerk binnen te gaan,
waarbij het ouderpaar niet zo gauw
een andere oplossing had kunnen
vinden dan hun drie kleuters in de
afgesloten wagen achter te laten.
Ideaal was het niet, maar goed, er
was nu eenmaal niets aan te doen.
Een van de meisjes van de crèche
zag het toevallig en stelde de buiten
landse bezoekers van hun „kleuter
zorg" op de hoogte. Vanzelfsprekend
werden de drie kleinen met grote
dankbaarheid aan de zorgen van de
meisjes overgedragen.
Een paar „kruipertjes" scharrel
den over de grond. Met anderen
werd een spelletje gedaan en twee
van de meisjes trokken met een paar
kleinen de buitenlucht in om even
een wandelingetje te maken. Buiten
stond een kinderwagen, waarin een
baby van een maand of drie een rus
tig slaapje deed.
Bij de Bavo Crèche kunnen de ou
ders hun kinderen ook de aller
kleinsten dus veilig afleveren. Zij
zijn in goede handen bij meisjes, die
er een deel van hun zondagochtend
voor beschikbaar stellen om de va
ders en moeders ten dienste te zijn.
Voorlopig bestaat deze mogelijkheid
uitsluitend onder de H. H. Missen
van half negen en elf uur. Mocht van
de winter bijvoorbeeld blijken, dat
bij de mis van twaalf uur veel be
langstelling voor de crèche zou be
staan, dan zouden andere tijden in
gevoerd kunnen worden.
De kinderen vermaken zich best in de crèche van de Bavo-kerk te Heemstede.
IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlHI
„Vele groten maken kleintjes ge
lukkig". Dat is de treffend gevonden
slagzin van een paar mensen, die het
plan hebben opgevat, vele kinderen
een echte feestdag te bereiden. Die
„groten" bent U, de „kleintjes" zijn
de kinderen in kindertehuizen. In een
circulaire hebben de organisatoren
er nog eens aan herinnerd, dat er
vele kinderen zijn, die hun ouders
nooit of slechts kort hebben gekend.
Voor hen gaat het gezegde niet op
„De grootste weldoeners van de men
sen zijn hun ouders". Zij verblijven
in kindertehuizen, waar natuurlijk
met liefde en geduld voor deze kin
deren wordt gezorgd, waar ook van
alles wordt gedaan om hun het ge
mis van het ouderlijk huis zoveel
mogelijk te vergoeden.
Bij een recent bezoek echter aan
enige kindertehuizen hebben enkele
Haarlemmers het plan opgevat eens
iets extra's voor deze kinderen te
doen. Een grote feestdag bijvoor
beeld, met tal van attracties, spel
letjes met prijzen, lekker eten en
drinken, kortom een hele dag genie
ten, zodat hun gezichtjes zullen glun-
„Come on, come on. We do it
again!" En weer sjouwen tien men
sen over het toneel van de Haarlem
se schouwburg, waar de herberg van
Michael James staat opgesteld.
Over een paar uur zal daar „The
Playboy of the Western World" van
J. M. Synge worden gespeeld. Don
derdagavond. Zes uur. Er hangt een
vaal werklicht over het toneel. In de
zaal zit miss Shelah Richards, de
regisseuse, nauwelijks nog zichtbaar
achter haar enorme uilebril. Ze
houdt zich rustig. Ze is trouwens
een schat van een vrouw. Het „vuile"
werk op het toneel wordt door in-
speciënt Jerome Brehony gedaan.
Hij wijst de Haarlemse figuratie,
wat ze die avond moet doen. Er is
een half uur uitgetrokken om de
figuratie in te werken. Het gaat
slechts om twee „opkomsten" in de
derde acte. De figuratie stelt het
dorpsvolk voor, dat de playboy toe
juicht om zijn vermeende helden
daad, en hem een ogenblik later
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiii
De figuratie dromt achter de coulissen
samen om toch maar vooral niets te
missen van de voorstelling van „The
Playboy of the Western World".
'»"i* -|-M~i*>wi-|-|->-r-wi-rri-w~iVr-i^-i-i-i-,.~i'»~i* -r -»■ - Vi-r - r—* i, vLW-i -ir,-i_ m
HAARLEM, 24 september Woens
dag 5 oktober start „De Open Deur'
tn de Gierstraat weer met een theolo
gische cursus. De cursus wordt daar
ook gegeven en loopt van oktober tot
en met april. Om de veertien dagen
wordt er twee uur les gegeven. Als do
centen heeft men aangetrokken dr. Th.
C. J. Breemer, professor aan het theo-
logicum te Warmond, die zal spreken
over schuldbesef en zonde, dr. Dida-
cus Braun, professor aan het Francis
caner Theologicum te Weert, die de
Sacramenten zal behandelen, dr. Cle
mens Epping, die zal spreken over de
ontwikkeling van de heilsgeschiedenis,
en drs. Martianus Bak, professor aan
het Franciscaner Philosoficum te Ven-
ray, die in verband met het aanstaan
de oecumenisch Concilie de eerste gro
te concilies zal behandelen.
„De Open Deur" heeft weer een fol
der uitgegeven met alle mogelijke in
formaties over de cursus, waaraan wij
de volgende toelichting ontlenen: „Hier
mede (de theologische cursus of leer
gang in de geloofsgeschiedenis) is
niet zozeer bedoeld een wetenschap
over het geloof als wel u i t het
geloof, anders gezegd: een gelovig zoe
ken naar inzicht op de Openbaring.
God heeft zijn Openbaring voorgelegd
aan he.t menselijk wezen, opdat deze
de hoogte en di >pt.e, breedte en lengte
van zijn liefdevolle wijsheid althans
eningszins zou peilen, om ze des te
dankbaarder te beleven".
In overleg met de Deken van Haar
lem is de godsdienstcursus-B opgeno
men in de theologisce cursus. Ook
voor godsdienstcursus-A kan m&n in
lichtingen krijgen aan de Open Deur.
In de folder wordt tenslotte medege
deeld, dat de Theologische Cursus
woensdag 5 oktober 's avonds om
kwart over acht begint, voor welke da
tum belangstellenden zich aan Gier
straat 14 kunnen opgeven.
HAARLEM, 24 sept. Dinsdag 27
september viert Deken W.N. Zijlstra
van Haarlem zijn verjaardag. Ter ge
legenheid daarvan recipieert de Deken
die dag 's morgens van 10.30 tot 12
uur. en 's midaags van 17 tot 18.30
uur. Voor de priesters is de receptie
van 12.15 tot 13.15 uur.
HAARLEM, 24 sept. Nu de straat
rondom het Van der Aartsportpark vol
tooid is, hebben B. en W. van Haarlem
besloten deze straat voortaan „Van der
Aartweg" te noemen. Voorts hebben B.
en W. de straten die op het nieuw ge
vormde Delftplein uitkomen respec
tievelijk genoemd Rijksstraatweg, Von-
delweg en Hoofdstraat.
Advertentie
SPEKSTRAAT 5 - TELEF. 16061
HAARLEM, 24 sept. De Speeltuin
vereniging „Dartele Jeugd" van de
Haarlemse Katholieke Vereniging voor
het Gezin heeft, als eerste Haarlemse
speeltuin, met succes een cursus Jeugd-
E.H.B.O. gegeven. Donderdagavond had
de uitreiking van de diploma's plaats,
bij welke plechtigheid ook de ouders wa
ren uitgenodigd.
Nadat de voorzitter, de heer J. Lam
bert de bijeenkomst had ingeleid, wees
dokter Van Doorn de kinderen en hun
ouders op de betekenis van het behaal
de diploma en wenste hen geluk met
de volharding, die uiteindelijk tot het
eindresultaat had geleid. Daarna reikte
hij aan de 22 kinderen de diploma's uit.
De voorzitter van de R.K. Vereniging
voor E.H.B.O., de heer Ederveen sprak
woorden van hulde aan het adres van
de heer Van Buggenom, de actieve cur
susleider. De kinderen onderstreepten
dit met een aardig aandenken, aangebo
den op rijm.
Nadat de heer Lambert nog een harte
lijk dankwoord tot de heer Van Bugge
nom had gesproken, hem namens het
Speeltuinbestuur een blijvend aanden
ken had aangeboden en de cursusleider
op zijn beurt had bedankt voor de pret
tige samenwei King, besloot een bijzon
der geslaagde demonstratie van St.-Ber-
nardus de avond.
verfoeit als hij een oplichter blijkt
te zijn, en een snoever.
De figuranten zijn zich nog van
geen kwaad bewust. Ze staan min
of meer onverschillig te luiste
ren, hoewel natuurlijk nauwelijks
iemand iets begrijpt van het ver
wrongen Engels met de dikke Ierse
tongval. Ze kijken verbaasd naar de
enorme hoeveelheden gebakken vis,
meloen, kaas en worst, die de Ieren
achteloos lopen weg te eten. Miss
Siobhan McKenna, de befaamde
top-actrice verschijnt. In een slor
dige pantalon en met verward
uiteraard rood haar. Ze brult
een onverstaanbare tekst en prompt
reageert iedereen. Men juicht. Men
brult. De playboy wordt op de
schouders genomen. Struikelend over
kabels en uitstekende poten van
schijnwerperstatieven, wringt de
menigte zich achter om het decor
heen en dan door het wrakke her-
bergdeurtje het toneel op. De play
boy springt op de toog en doet zijn
verhaal. En de figuratie maar brul
len. „Come on, come on! Do it
again".
Twee uur later begint de voorstel
ling. De figuratie is nu gecostu-
meerd. Om een costuum te be
machtigen moet men drie trappen
op en drie trappen af. Voor een
paar armzalige vodden! Door de
luidsprekers klinkt de stem van Siob
han McKenna, die op het toneel
haar openingsclaus zegt. De figura
tie verdringt zich tussen de coulis
sen om toch maar niets te missen.
Het Dublin Festival Company is
immers het Mekka van de toneel
speelkunst. Achter het grote hemels
blauwe horizondoek ligt een jonge
Ierse actrice languit te „relaxen".
Als miss McKenna van het toneel
komt, staat Annelies, een uitermate
Haags meisje, dat tegen de Ieren
is aangewaaid, al klaar met een kop
koffie. Miss McKenna drinkt liters
koffie. Achter een der zetstukken
klinkt gegrinnik. De al even befaam
de actrice Eithne Dunne vertelt een
paar jonge actrices een grap. Even
later verdwijnt ze grollend en iro
nisch het toneel op. „Cofhe on. Shoes
off". De figuratie trekt volgzaam kou
sen en schoenen uit en begint aan de
ingestudeerde taferelen. En als na
een kwartier het ovationeel applaus
door de luidsprekers klinkt, zit de
figuratie al lang en breed, hoog in de
nok van de toneeltoren om te kleden
en af te schminken.
deren van pret en zij 's avonds dood
moe maar overgelukkig in slaap zul
len vallen.
Daarop doen zij nu een beroep op
de Groten om de Kleintjes gelukkig
te maken. Verschillende fabrikanten
hebben onmiddellijk en spontaan hun
hulp toegezegd, maar ook Uw bij
drage is beslist hard nodig, wil de
feestdag volledig slagen.
De organisatoren hebben enkele
mensen uit het openbare leven be
reid gevonden hun actie van harte
aan te bevelen, te weten dr. R. J. P.
Muller uit Heemstede, de heer B. N.
Blans uit Aerdenhout, de heer W.
van Willige, directeur van „Haar
lems Bloei", mr. F. van Meerwijk,
directeur Twentsche Bank te Haar
lem, ds. G. Toornvliet uit Bloemen-
daal, pater J. Huigens o.f.m. uit
Haarlem en de heer M. A. de Vries,
accountant te Haarlem.
Wie de actie financieel wil steu
nen, kan gebruik maken van het giro
nummer 4000 ten name van de
Twentsche Bank te Haarlem met ver
melding „Actie-comité Wees- en
Voogdij -kinderen".
Advertentie
houdt de bladeren
glanzend en stofvrij en
voorkomt tevens voor-
tijdige bladafval.
Voortdurend schoon
maken van Uw Ficus,
Givia, Sansevieria en
andere hardloofgewas-
sen thans overbodig.
MEDICA-'s HERTOGENBOSCH
HAARLEM, 24 sept. Het Haarlem
se raadslid J. Prikkel (P.v.d.A.) heeft
B. en W. schriftelijk gevraagd of zij de
in een der plaatselijke bladen geuite
ongewoon scherpe critiek op de plannen
met betrekking tot de aanleg van het
kruispunt Kleverlaan-Westelijke Rand
weg gerechtvaardigd achten.
Indien dit niet het geval zou zijn, ver
zoekt de heer Prikkel het college de
motieven mee te delen die tot mede
werking aan deze plannen hebben ge
leid. Ook zou hij graag weten in hoe
verre hierbij financiële overwegingen
een rol hebben gespeeld.
{.Advertentie)
Advertentie
amsteri>amsevaaht20 tei.. 11053
Binnen 4 dagen retour.
HAARLEM, 24 sept. In het „Samo-
var"-biljarttoernooi, dat onder auspiciën
van de biljartvereniging D.E.S. in café
restaurant Spoorzicht wordt gehouden,
zijn vrijdagavond de navolgende par
tijen gespeeld:
Steffers
350
223
22
56
10.13
Broerse
350
350
22
79
15.90
Doves
350
350
34
64
10.29
Haberer
350
342
34
40
10.05
Doves
350
350
18
152
19.44
Meyer
350
132
18
37
7.33
Kleine sr.
350
350
25
40
14.T-
Dickmann
350
284
25
49
11.36
