VROUW VAN GROTE ALLURE, DIE OPKWAM TEGEN SOCIALE ELLENDE „Pul lo op de Jange variatie -liiven-mode Het huisdier moet zich aan de kleinbehuisde mens aanpassen Grootmoeder zoekt tijdverdrijf deacmeHIREVcentrifuge EMILIE KNAPPERT werd honderd jaar geleden geboren Stoel op voet 4 oktober: werelddierendag De dierenarts kan ingrijpen EINDELOOS BORDUREN vrouw van daden Kleren van papier Beter dan gewoon centrifugeren y y -DROOGTHET BEST VAN ALLE Hou je mond gezond Praktische meubels voor kleinbehuisden Nu Franse ouders zelf hun kinderen opvoeden Sylvia Pankhurst overleden DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1960 PAGINA De tijd, waarin maatschappelijk werk synoniem was met het uitdelen van dekens en het stichten van tehuizen is definitief voorbij. We spreken er tegenwoor dig vaak een beetje laatdunkend over. We doen alsof die maat schappelijke werkster van vroeger eigenlijk een bemoeial was, maar in de toen gegeven omstandighe den was ingrijpen, vormen naar eigen idee, zorgen naar eigen in zicht vaak noodzakelijk, omdat ze mensen tegenover zich vond, die door de zware arbeid nauwe lijks fut hadden om iets aan eigen leven te veranderen. msdag 4 oktober is het We relddierendag, geboortedag van Franciscus van Assi- sië, de grote vriend en bescher mer van het dier, dat hij als „broeder"- of „zuster"-schep- sel begroette en beschouwde. Op Werelddierendag worden wij van vele kanten aangemoedigd zo'n kleine broeder of zuster als huis genoot te nemen. En dan denken wij, moderne kleinbehuisden, het eerst aan een kat. Het is waar, dat hamsters of marmotten, ko nijnen of loopeenden dikwijls op de verlanglijst van onze kinderen voorkomen, maar in de meeste gevallen is onze behuizing tegen woordig zó, dat het verstandiger is deze wensen maar niet te ver vullen. In kleine moderne huizen en flats en vooral in de stad is het ondoenlijk deze dieren het bestaan te geven, waar ze recht op hebben. STA OP EEN Tandbederf is een beschavingsziek- te. Verkeerd eten en vooral snoe pen maakt dat het de tanden «lecht gaat. Van jongsaf aan is het dus een goede gewoonte om in een ap pel te bijten, de tanden te zetten in een rauwe wortel en grof bruin brood te vermalen tussen je kiezen. Over de fezondheid van de mond handelt een oekje met plaatjes en tekst in grote letters voor kinderen, die al woorden met meer lettergrepen kunnen lezen. De tekst op rijm is een liedje (van Benny Vreden), dat te horen is op een gram mofoonplaatje, dat in de omslag zit ingeschoven. Een kinderkoortje zingt op een vrolijke wijs wat men doen moet om het beoogde ideaal te berei ken: hou je mond gezond! Het uitgaaf je is te bestellen bij het Voorlichtings bureau voor de Voeding, Koninginne gracht 42, Den Haag. Een aardige pro paganda voor een goed gebit. Op een uitvindersbeurs in Chicago, waar elfduizend nieuwe uitvin dingen werden gedemonstreerd en tentoongesteld, waren onder meer kle dingstukken te zien van papier, die twee maal gedragen worden en dan ver- Icheurd worden en in de prullenmand Verdwijnen. Dat spaart veel werk en ook ruimte. Een ander ostentatieve vin ding is de wekkende zuigfles. In die nieuwste zuigfles wordt de melk op het gewenste moment automatisch elektrisch verwarmd en als de melk op tempera tuur is, gaat er een wekker af, die de moeder waarschuwt, dat de maaltijd voor de baby gereed is. Is de fles leeg gedronken dan verandert de zuigfles zonder tussenkomst van een fee of een goochelaar in een muziekdoosje, waar een melodietje van Brahms uit komt. We kunnen ons dat nu ternauwernood meer indenken, maar we begrijpen er iets van, als we in de levensbeschrij ving van Emilie Knappert uitgege ven ter gelegenheid van het feit, dat zij honderd jaar geleden werd geboren lezen hoe zij naar aanleiding van de pas ingestelde achturige werkdag ver zucht: Een vijftien jaar geleden vielen onze meisjes van veertien, vijftien jaar in slaap, zodra zij op het Volkshuis bin nenkwamen. Nu gebeurt het niet meer." Eén zo'n opmerking roept ons een tijd voor ogen, waarin de arbeider nog niet de verzorgde figuur van vandaag was; een tijd, waarin mensen niet van de vrucht van eigen arbeid genoten en alleen om het dagelijks brood te ver dienen al hun energie nodig hadden; een tijd, waarin het oude devies „Geen raad, maar daad" voor het maatschap pelijk werk de enige leidraad kon zijn. Is het wonder, dat Emilie Knappert met haar onverzettelijke energies haar hoog, sociaal verantwoordelijkheidsge voel en haar vooruitstrevende intelli gentie hier de mogelijkheden vond om haar gaven tot ontplooiing te brengen? In 1860 geboren hoorde zij tot die vrouwen, die zich niet alleen het recht, maar ook de gelegenheid om te studeren, zelf moesten veroveren. Aanvankelijk had ze zelfs geen le raar, toen ze voor haar Middelbare Acte Frans werkte. Men zou van een dergelijke vrouw, voor wie de. studie zo'n behoefte was en die zich voor zulke ernstige moeilijkheden ge plaatst zag, eigenlijk verwacht heb ben, dat zij in de voorste gelederen van de feministen had gestreden, maar de uitingen van devze richting hadden niet haar sympathie. Mis schien zag zij al van het begin af aan, dat men te ver wilde gaan en bovendien stond de manier, waarop De mode van de „lange lijven", die er nu al zo veel seizoenen is, zal voorlopig wel niet ver dwijnen. Vooral de niet meer heel jonge vrouw is er blij mee, want „je ziet geen rolletjes", zoals iemand uit het mode vak eens zei. Voor de jongeren is dat bezwaar er nog niet, want alle tieners" en „twintigers" zijn tegenwoordig riet- ■lank. Toch zoekt de ontwerper steeds naar variaties op het thema van de verlaagde taille. En uit de pose van ie mand, die met een pullover aan, met de hand in de zak stond te praten, waardoor de rand van de pullover met een boog werd opgenomen, kreeg Fer ry Offerman het idee om voor deze winter met een „pullo line" te komen. Het is weer eens iets anders, zoals u op de fotot ziet van de japon met los, rond gesneden pand voor. De cein tuur is er doorheen geregen. Soms De flats en eengezinswoningen, die de laatste tijd als paddestoelen lit de grond verrijzen, hebben bijna allemaal een ding gemeen; ze hebben één grote woonkamer, waarin gespeeld en gewerkt en gewoond en gegeten en soms ook nog geslapen moet worden en waarin dus noodzakelijk op een of andere manier een zitkamer, een werk kamer- en een eetkamerameublement een plaats moeten vinden. Er is altijd een gepuzzel en gepieker voor nodig om dit op een zo economisch en zo prak tisch mogelijke manier voor elkaar te krijgen. Gelukkig dat de meubelfabri kanten steeds veer aan onze interieur verlangens tegemoet komen door het brengen van nog meer geperfectioneer de en nog minder ruimte eisende meu bels. In de Amsterdamse Bijenkorf heeft de Pastoe-meubelfabriek een ideeën- flatje ingericht, dat deze weken te be zichtigen is, waar zijn nieuwe model len voor 1961 worden tentoongesteld. De voornaamste plaats wordt in deze miniatuur-modelflat ingenomen door het combinatiemeubel, dat in de hedendaag se woninginrichting met zijn ruimte- gewoeker steeds meer een onmisbaar gemeengoed gaat worden. Het „han gende" dressoir kan gekoppeld worden aan een schrijftafel; de boekenkast her bergt aan de achterkant een enorme legkast en doet tevens dienst als „ka merverdeler" tussen de werk- en de conversatiehogk. Het televisietoestel kan in de kast worden ingebouwd. Met de stoelen is er iets nieuws aan de hand. Hadden die nog steeds vier, drie of soms twee poten, nu zagen we ze geplaatst op een voet, die naar be lieven versteld kan worden. Bij het ont werpen van de meubelen grijpt men toch ook telkens terug naar het oude. De „zalige" leunstoel die Pastoe in zijn Ideeën-flat laat zien deed ons tenminste heel sterk denken aan de stoel waarin wij onze grootmoeder zo dikwijls heb ben-zien zitten. Met dit verschil dan, dat ook bij deze stoel de vier poten plaats hebben moeten maken voor de ene voet. T.v.T. is die van soepel leer, zoals de mode het aangeeft voor de winter. In mantels herhaalt Offerman de ze lijn van een los rond pand midden voor, dat dan tot aan de zooiii loopt en nogal ingewikkeld is van sluiting. Maar de vrouwen zijn meer dan ooit geneigd tot het kopen van bijzondere en modieuze kleren, wat hoort bij de welvaart, en waar ze dan ook grif gro te bedragen voor neerleggen, zoals we ons van verschillende zijden laten ver tellen. De sombere nieuwe winterkleuren, die men niet alleen overal in de etalages ziet, maar waar de modezaken ook al mee vol hangen, schijnen erg aan te slaan. „Ik kan er niet genoeg van in huis hebben", zei de manager van de genoemde modezaak ons. Ook de mantelpakjes van tweed, waarin glin- sterdraad geweven zit, snellen uit de rekken weg naar een nieuwe eigenares. Die japonpakjes zijn inderdaad makke lijk als men van „twaalf tot twaalf" representatief moet zijn. Het mantel pakje doet het overdag en de mouwloze japon eronder is door het gouddraad, eventueel verlevendigd met een voyan- collier, geschikt voor een etentje en voor de schouwburg of ander uitje. A. Bgl. deze vrouwen het tot nu toe door haar sexegenoten verrichte werk desavoueerden, haar niet aan. Voor Emilie Knappert kwam de so ciale ellende, waarin het arbeidersge zin leefde, op de eerste plaats. Al vroeg had ze de behoefte om anderen vreugde te bezorgen, de vreugde, die ze zelf, als beschermd kind uit een ge goede Leidse familie, gekend had. „Er zijn twee Leidens," schrijft ze ergens, „dat van de unive-rsiteit en om geving en dat van de fabrieken met de hunne" en hoewel ze haar loopbaan begon in het beroep, waarvoor ze was opgeleid, namelijk als lerares Frans aan een meisjeskostschool in Scheve- ningen, was het dat andere Leiden, dat haar uiteindelijk opeiste. In een wjjkge- bouw probeerde ze de fabrieksmeisjes „uit te tillen boven de alledaagse zor gen", terwijl zij de eerste was, die bij dit werk een beroep deed op mensen uit de kleine middenstand, die men vroeger nooit in staat had geacht om hulp en steun te geven aan de arbei derskringen. De. maatschappelijke zorg stond over de hele linie nog in de kinderschoenen en een vrouw met de energie en de fan tasie van een juffrouw Knappert zag overal mogelijkheden om het werk uit te breiden. Ze gaf de stoot tot de wijk verpleging en aan het hoofd gesteld van een nieuwe stichting, het Leidse yolkshuis, organiseerde ze ontwikke lingscursussen, muziekavonden, ten toonstellingen. Enthousiast als ze was, kreeg ze de eigenares van het bekende landgoed „Hoorneboeg" zo ver, dat ze een boerderij voor zes weken ter be schikking stelde van de Volkshuisje.ugd. Een hele week buiten was voor een dienstmeisje of een fabrieksarbeidster van die dagen een ongekende weelde en een van de zomergasten schreef ver rukt naar huis: „Moeder, de zon schijnt hie.r zo maar op je boterham". Waar zij zo telkens nieuwe wegen in sloeg en ook telkens successen wist te behalen, was het zeer begrijpelijk, dat ze even terugschrok, toen haar ge vraagd werd zich beschikbaar te stel len als directrice van de nog maar kort geleden opgerichte School voor Maat schappelijk Werk in Amsterdam. Lie- „Ik hoop me tot mijn dood toe te blijven ergeren". ver was ze in haar geboortestad geble ven, maar de overtuiging, dat er jonge mannen en vrouwen gevormd moesten worden om dit werk-in-opmars voort te zetten en uit te breiden, deed haar het aanbod accepteren. Van 1915 tot 1926 leidde ze de school op haar eigen krachtige, doch zeer sub jectief ingestelde manier. Ze was een vrouw van volstrekte, gevoelens, ze kon niet tegen halfheid, niet tegen lauwheid en ze liet de halve, de lauwe leerlingen daarover niet in het ongewisse. Een van haar uitspraken: „Ik hoop me tot mijn dood toe te blijven ergeren" te kent deze figuur, die in een tijd als deze- in het veel subtieler geworden maat schappelijk werk waarschijnlijk brok ken gemaakt zou hebben, maar wier daadkracht in de dagen, toen er op dit gebied nog praktisch niets gedaan was de verzorging en ontwikkeling van jon ge arbeiders en arbeidsters de onont beerlijke impulsen heeft gegeven. Met veel liefde en begrip heeft een van haar naaste medewerksters, me vrouw M. de Meijer-van der Waer- den, het verhaal van dit leven opge tekend in een boekje, dat als titel draagt het devies van Emilie Knap pert: „Zoekt een ster niet te ver!" (Uitg. Fonds van het 100e geboortejaar Emilie Knappert, Amsterdam). Mis schien Glimlachen we vandaag de dag onwillekeurig even om een der gelijke leuze, die spreekt van een wat ouderwets en iets te hooggestemd idealisme, maar laten we niet ver geten, dat de maatschappij van nu profijt trekt van de- resultaten daar van. H. Sw. Een poes uitzoeken in het asyl, waar ze als muurbloempjes zitten te wachten. Van onze medewerker in Parijs) n de tijd van de romanschrijver Balzac was een vrouw van dertig jaar oud. Tegenwoordig is een vrouw pas met vijftig jaar op middel bare leeftijd aangeland, wat ze meestal niet eens toegeeft. Alleen de thans tachtigjarige modevorstin Chanel durft te verklaren, dat na veertig jaar nie mand meer jong te noemen valt. Maar dat is een waarheid, die maar door weinig vrouwen erkend wordt. Het is een feit, dat de vrouw er nu veel jonger De „pullo lijn" van Offerman. uitziet dan haar grootmoeder op dezelf de leeftijd deed. Toch was het oud wor den voor haar in zekere zin makkelijker dan dit nu voor haar kleindochter is. In vroeger jaren was het in Parijs de gewoonte, dat als de man met pensioen ging en de kindexen het huis uit waren, het echtpaar "zich in de provincie terug trok, zogenaamd om stil te gaan wonen. Van dat rustige leven kwam gewoonlijk niet veel, want de kleinkinderen werden meestal naar de grootouders gestuurd, die ze opvoedden tot ze een jaar of tien, twaalf waren. Meer dan thans, ook al was de lucht toen nog niet zo bedorven door stook olie, fabrieken en auto's, achtte men onbedorven buitenlucht nodig voor jon ge kinderen. En aan wie kon men de kinderen veiliger toevertrouwen dan aan hun eigen grootouders? Dat dezen dikwijls veel te toegeeflijk waren en eigenlijk te oud voor deze taak, zag men toen niet in. Jaren en jaren lang brachten de Parijzenaars op die manier hun jeugd door op dorpen of in proviniesteden. Iedereen was daar tevreden over: de kinderen omdat ze niet in een apparte ment waren opgesloten en in een tuin konden spelen, de ouders omdat ze hen llllllllilllllllliilllllliiliiiiiiitiiiiiiiiilllllillllillllllllliiililllllli iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii goed bezorgd wisten en de grootouders omdat ze jeugd om zich heen hadden. D grootmoeders toendertijd zagen blijkbaar niet tegen wat moeite op, want kinderen groot brengen op latere leeftijd brengt toch veel vermoeienis mee. Tegenwoordig bestaat deze toestand haast niet meer. Veel minder Parij zenaars trekken zich nu in de provin cie terug. Ze voelen zich nog te fit om hun leven radikaal te veranderen en de ouders hebben minder bezwaar tegen de allesbehalve gezonde lucht, die hun kinderen in Parijs inademen. Ze willen hun '-inderen zelf opvoeden. Voor de oudere vrouw ontstond daar door een leegte, die in veel gevallen moeilijk te vullen was. Lang niet allen voelen zich aangetrokken tot sociaal werk, dat vroeger dikwijls een groot deel van haar tijd vergde en waar men tegenwoordig liever jonge mensen voor zoekt, wat trouwens heel begrijpelijk is. Veel oudere vrouwen weten dan ook geen raad met haar tijd, ze breien voor al haar familieleden ettelijke pulls en truitjes of borduren met even veel ani mo tafellakens als in haar jonge jaren. Anderen zetten zich aan het borduren van bekleding voor stoelen en fauteuils. Toch voelen alle vrouwen daar blijk baar niet voor, want de grote Parijse café's zijn 's middags vol met oudere dames, die daar urenlang met vrien dinnen zitten te praten. Dit alles kan haar echter weini, bevrediging geven. Het is dan oo een heel vraagstuk geworden, met welk tijdverdrijf of welke bezigheid oudere vrouwen haar dagen kunnen vullen. Haar kinderen hebben haar niet meer nodig, ze hebben haar hele leven haar huishouden gedaan, eten gekookt, kamers gestoft en vaten ge wassen en zullen dit huishoudelijk gedoe wel machinaal tot haar dood toe blijven doen. Maar het is niet van haar te vergen dat ze als het gezin uiteengevallen is, in die bezigheden complete voldoening vinden. Zeker niet nu ze er geestelijk en lichamelijk beter aan toe zijn dan de vrouwen in haar grootmoederstijd. Hadden ze in haar jeugd een werkkring dan gaven ze die in de regel op als ze trouw den of kinderen kregen. Dat werk nu, na zoveel jaar hervatten is meestal niet mogelijk. Of daar een oplossing voor gevonden zal worden? Dat valt te betwijfelen. Voor de generatie die thans boven de vijfenveertig is, zal er wel niets anders op zitten dan zich zo goed mogelijk aan te passen. Maar de jongeren, afgeschrikt door het plotseling doelloos leven, dat ze veel oudere vrouwen in haar omgeving zien leiden, geven als ze trouwen haar werkkring niet op of zoeken er weer een als ze uit de kleine kinderen zijn Dat is misschien ook niet lemaal ide aal maar het lijkt haar op het ogenblik toch de beste oplossing. Diny, K.W. LONDEN, 28 sept. (Reuter) Miss Sylvia Pankhurst, een der bekendste Engelse suffragettes, is gisteren in Ad dis Abeba op 78-jarige leeftijd overleden, aldus is in Londen vernomen. Zij zou reeds geruime tijd aan een hartaan- doening hebben geleden. Sylvia Pank hurst was de strijdbaarste van de drie Pankhursts moeder en twee dochters - die de Britse suffragette-beweging leid den. Zij heeft vrijwel haar gehele leven op de bres gestaan voor het vrouwen kiesrecht, de sociale positie van de on gehuwde moeder en onafhankelijkheid van Abessinië (Ethiopië). Vier jaar ge leden vestigde zij zich in Addis Abeba, waar zij een blad uitgaf. De levensgedragingen van de kat ech ter passen zich wonderwel aan bij de onze. Wanneer u nu zo'n kat-huisge- noot tot u wilt nemen, denkt u dan ook eens aan het asyl. U doet met uw keu ze wellicht driemaal iemand een ple zier; uzelf, het dier, en niet in de laat ste plaats de asylhouder, want de mees te dierentehuizen zijn overbevolkt. Daar de meeste asyls onder me disch toezicht staan, hoeft u ook niet bang te zijn een kat in de zak te ko pen met uw kat althans wat de ge zondheidstoestand van het dier betreft. Of uw huisdier en u goed bij elkaar zul len passen, is een tweede. Want u denkt toch zeker niet, dat elke hond en kat alleen maar een hondenaard of katten aard heeft? Als u zo'n kattenkamer in een asyl betreedt waar ze met twintig en meer soms, als muurbloempjes zitten te wachten tot ze geplukt zullen worden dan ziet u het dikwijls meteen al: die moet het worden. Als u er tenmin ste niet van uitgaat, dat uw toekom stige huisgenoot per se zwart, wit, grijs, of langharig moet zijn. Een kaj is meer dan haar velletje, ze is een persoonlijkheid, met heel aparte smaak en voorkeur. Met een beetje intuïtie kan mij bij de eerste kennismaking dikwijls al voelen, of het dier en u zich met elkaar zullen ver staan; het is net als bij de mensen niet zelden liefde op het eerste gezicht. Wilt u een kat of een kater? „Geen kat", zeggen de meeste mensen. Een vrouwtjesdier krijgt twee, soms drie maal per jaar jongen en hoe leuk die kleintjes ook zijn, je kunt ze bezwaar lijk allemaal houden. Hier zijn wë aan een belangrijk punt gekomen. In vele plaatsen in ons land is het niet moge lijk de kleintjes nog „aan de man" te brengen, al zijn ze. volgens de adver tenties, ook nóg zo dol op een bepaald merk kattenbrood. Vandaar de overvolle asyls: één kat is leuk, twee misschien nog leuker, maar zeven of acht of negen poezen nemen te veel plaats in ons leven en ons huis in. Een kater nemen? Ja, maar er worden toch ook katten geboren. Moeten die dan maar op grote schaal worden vernietigd, meteen bij de ge boorte, in het beste geval door een die renarts? Die doet dat ook niet graag, dat kan i-k u verzekeren. Er is een oplossing, al is deze niet ideaal. Maar kent u veel echt ideale oplossingen? Toen mijn dierenarts op mijn verzoek ettelijke pasgeboren poesjes, naar ik aanneem pijnloos, hun nauw begonnen leventje had doen eindigen, raadde hij mij aan de moe derpoes te laten opereren, zodat zij geen jongen meer zou kunnen krij gen. Het schaadt de poes niet noe menswaard, zei hü. en ik weet uit eigen ervaring dat dit juist is. Als u het nu erg jammer voor de poes vindt, dat zij haar natuur niet kan volgen, gunt u haar dan eerst een of twee nesten. Als u dan de operatie laat verrichten, helpt u mee het euvel op te heffen van de te grote poezen- bevolkingsaanwas, met alle nare ge volgen van dien. Want hoe nauwgezet de dieren in de meeste asyls ook verzorgd worden, het mooie in een poezenleven is een eigen baas of bazin, een eigen schoot om op te zitten, een eigen schotel melk, een eigen vensterbank in de zon. En dan zwijgen we nog maar van de vele die ren, die geen huis hebben en aan het zwerven raken. De operatie kan door iedere dierenarts, die gespecialiseerd is in kleine huisdie ren, geschieden. Na een week is de poes weer ;o lekker als kip, of als een gezonde poes, zo u wilt. De onze zat ten minste na tien dagen weer in een boom maar de eerste dagen moet ze wel per se thuisgehouden worden, daar het verband niet mag scheuren en dan mag je echt niet in bomen klimmen. Geen enkele oplossing is ideaal. Graag had ik onze poes nog meer nesten ge gund, maar mens en' huisdier moeten zich aan elkaar aanpassen en een juiste symbiose zien te vinden. Als ik haar alle nesten had gegund, dan had ik op zekere dag zelf geen plaats meer in huis gehad, en hoeveel ik ook van die ren houd, ik houd ook nog altijd veel van mezelf. INA PHILIPPO Advertentie Door hoog toerental (Hi-Rev), onttrekt de Acme Centrifuge méér water aan uw was en maakt het goed daardoor droger. Daardoor en dankzij de Acme kwaliteit in constructie en vormgeving biedt de Acme Centrifuge de meeste waarde voor uw geld. De pracdsche vierkante vorm past tegen gootsteen of wasmachine. Hel veiligheidsdeksel start en stopt de motor vanzelf. met automatische pomp f.310 standaard model f.268 Schrijf voor uitvoerige folders aan ACME DOMESTIC EQUIPMENT LTD Postbus 1034- 's-Gravenbage Pabrikanten van de wereldberoemde Acme wringers

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 9