Het Boekhuis in een nieuwe
moderne behuizing
Müj
ioen boeken met 36.000
verschillende titels
KLEURENTELEVISIE voor
THAIS KONINGSPAAR
Ondanks regen slaagt bezoek
aan Bergeyk en Eindhoven
Amendement-Stokman (KYP)
maakt weinig kans meer
Nog geert beslissing in de
Kamer over studievrijheid
Centrale Rijkspersoneel heeft
kritiek op salarisbeleid
MISSTANDEN IN HUISSEN
Commissie constateert wan
beleid en malversaties
Zilver voor hout
IN HET VERRE WESTEN VAN AMSTERDAM
Totale lengte
van stellingen
bedraagt zeven
kilometer
Contra-diner in
Hotel des Indes
Subsidiëring; theologische faculteiten
„Waarom wordt de franje van de
ruimte-1960 nog niet verdeeld?"
draion
Burgemeester in het geding
Tweespalt in de
gemeenteraad
„Verlate beelden
storm
DONDERDAG 27 OKTOBER 1960
PAGINA 5
aan regering
eetl v,voorkeurdagen'
Detailhandel meer
h\nJ*VhnAmLa-u
Principieel debat over
achtergrond van de
onderwijspacificatie
DEN HAAG, 26 okt. Het
amendement van pater Stokman
(KVP), waardoor in het wetsont
werp op het wetenschappelijk on
derwijs de mogelijkheid zou wor
den geopend voor subsidiëring
van de theologische faculteiten
der bijzondere universiteiten,
heeft in de Tweede Kamer weinig
steun gekregen. Een beslissing op
dit punt is nog niet genomen,
want de behandeling werd voor
nader beraad aangehouden. De
AR, de CHU en VVD dienden
echter vandaag twee moties in,
die beide tot gevolg kunnen heb
ben, dat de subsidiëring voorlopig
van de baan is. Ook van socialis
tische zijde leek men ervoor te
voelen om nog niet te besluiten
tot subsidiëring alvorens een voor
alle partijen aanvaardbare rege
ling is gevonden.
Duits geschenk voor
Roode Kruis-ziekenhuis
iedere dikte, elke maat
bouw- en meubelplaat
Vier maanden geëist
tegen kapelmeester
Hofauto botst bijna
tegen politiewagen
W. Bruynzeel
(Van een verslaggever)
t AMSTERDAM, 27 okt. Een splin
ts kUw ?lazen gebouw naast de gro-
oussenremise aan de Jan Toorop-
*tr;
aat in het Overtoomseveld
vormt
nieuwe
ter bevor-
bp? vandaag af officieel, de
van de vereniging te
n8 van de belangen des boekhandels
JjripJ?1'nder officieel uitgedrukt van het
®eze vereniging, die in 1815
°r~a .opgericht is de overkoepelende
boet?1Satie van de 1650 Nederlandse
"andelaren en 350 uitgevers.
ln^anaf 1917 was zij ondergebracht
vele verdiepingen tellend mo-
ehtaal grachtenhuis aan de He-
h, "gracht. Door de jaarlijks toene-
Vehde bedrijvigheid van de vereni-
s'hg en het steeds nijpender worden
de parkeerprobleem op de gracht be
sloot de vereniging een paar jaar ge
leden een, geheel nieuw huis te bou
wen in het verre westen van Am-
Sterdam, in de woestenij aan de Jan
Tooropstraat. Precies 22 maanden
heeft men nodig gehad om een hy
permodern en doeltreffend gebouw
neer te zetten, waarin ruimschoots
Plaats is voor alle instellingen die de
vereniging omvat.
Drie instellingen
instellingen zijn: het cen-
Laa! boekhuis, het bestelhuis van de
v ekhandel en het nieuwsblad voor de
behandel. Het bestelhuis van de boek-
•O'lel opgericht in 1871 neemt hiervan
ik voornaamste plaats in. Deze instel-
Mj kan men beschouwen als de grote
Ej.sengrossierderij van Nederland,
dpj^^vel alle Nederlandse hoeken vin-
di> k n weK naar de boekhandel via
^"tclhuis. Ruim 1800 boekhandela-
tteih Oitgevers maken van het be-
'nuis een dankbaar gebruik.
v ^6 bestellingen van de boekhandela-
6n bij de uitgevers worden via deze
ventraalpost in de kortst mogelijke tiid
Afgewerkt. In het nieuwe gebouw is de-
instelling Op de parterre onderge
bracht Er heerst doorgaans een koorts
achtige activiteit die aan een sorteer-
ïf.hier van de P.T.T. omstreeks Kerst-
Is doet denken,
vjvonderden houten stellingen, met
staurig getypte aanduidingen erop,
ry>an netjes op een rij. Er staan lor-
g.s volgeladen met pakketjes boeken.
- ij ,je
"ai ^ven uitgangen, die deze ruime
ar de achterzijde van het gebouw
eetl b. verschijnen telkens wagens, om
de A'cuwe lading op te halen en naar
In j?*els te expediëren.
door a«t souterrain, schaars verlicht
ekhir'ne raampjes is het centraal
«Chou^ gevestigd. Dit kan men be-
Voor Tm als de centrale opslagplaats
steijj d® boeken. Voor de kleinere be
an u, bijvoorbeeld een of twee boe-
hieer ndt de boekhandelaar zich niet
blaar Afahtstreeks tot de uitgever,
at jn V?' het Boekhuis. Daar daalt men
ter ornd duistere souterrain duis-
kunnen de boeken niet veel daglicht
t\ve« hr>JArdraSen om de een of
hanêsch uJes d'e keurig alfabetisch ge
v®nk" V" ^SSen opgeslagen, in een oog
?kapj::f„ voorschijn te halen en op de
Vo^d'tieafdeling op de parterre te
hgSohilA u c rcuiig auouvuscn ge-
Schriivi naar de namen van de
^enk \e oneeslaeen. in een ooe-
kpPeditii
P
«üvJïaar VOOr de vegere verzen-
K worat ^org gedragen.
Reserve van 1.5 kilometer
In het souterrain liggen liefst een
wioen boeken met 36000 verschil
lede titels opgeslagen. De totale
vAirte van de stellingen bedraagt ze-
nrn kilometer. Bovendien beschikt
hw °ver een reserve van 1,5 kilo-
dé r steUing. Het vorig jaar bedroeg
°mzet van het centraal hoekhuis
In iJ000 gulden tegen 800.000 gulden
pi 938. Het aantal verkochte exem-
hjmen steeg in die 21 jaar met een
miljoen.
olander bewijs van de stormachti-
fcPrtba keline van de vereniging vor-
de ~:i*~v»o+ v>p«t.elhiiif5
cijfers van het t
-«.-r wjicxo bestelhuis.
^erden in 1959 16,1 miljoen kilo-
tii ken verwerkt tegen 10.3 mil-
j^ct 0gram in 1946. een stijging van
h»?aVnS dus niet verwonderlijk, dat het
du, i?diet op doeltreffendheid en snel-
r tp ?stelde grachtenhuis op den
Mein werd. Bovendien kampte
Een commis-
zgn keejt hoofdbedrijfschap Detailhan
den'. "A°orw epn advies voorgesteld de
riode a,eUrdagen" te verbieden. Tij
de VoofaKen, die vallen in een pe-
Vpbi utlvak kaande aan het vastgestel-
VoóPlf.?ksn an de uitverkoop, lopen
htln 't op „7 o.a. confectiebedrijven
hjpj2aste id^ u'tverkoop, omdat zü aan
'rilen. auten speciale koopjes aan-
e22r de Ka'lLs®6 rneent, dat het toestaan
0A y°orverul van Koophandel van
Pr Uimiflcr ^OD. vlnlf Vfirtr de
ren
O® handhavjri^elcrnrrlerin" vormtvoor
r,Van de .van de wettelijke perio-
daag1 vergdboririjfschap heeft zich van-
baar de sta£d met. het advies, dat
f?he Zaken ,s.set'retaris van Economi-
staatssecret.-?1 A°IdGn gestuurd. De
gevraagd. z om d't advies
'Op, vlak voor de seizoen-
rust totaal kan versto-
ingebruikneming
permodeme gebo
men met een jaarlijks nijpender wor
dende verkeerssituatie op de Heren
gracht, Wel is de romantiek met de
van het nieuwe hy-
ouw volkomen verdwe
nen.
De derde instelling die in het nieuwe
gebouw een ruime behuizing heeft ge
vonden is het nieuwsblad voor de boek
handel. Het verscheen veertig jaar na
de oprichting van de vereniging voor
de eerste maal. Thans is het een weke-
lijks verschijnend officieel orgaan van
de vereniging. Alle erkende uitgevers
en boekhandelaren hebben een verplicht
abonnement.
De bibliotheek, opgericht in 1845, is
de enige instelling,die niet meeverhuist
naar het nieuwe gebouw. Zij bevat uit
sluitend boeken over boeken" en is
in dit opzicht dc uitgebreidste verza
meling ter wereld. Men achtte het
niet verantwoord een bibliotheek als de
ze met haar grote wetenschappelijke
waarde naar de buitenwijken van de
stad te laten verhuizen waar zij niet
zo gemakkelijk bereikbaar is voor ge
leerden en studarten. Zij is daarom
ondergebracht in de Universiteitsbiblio
theek.
De 2,3 miljoen -die men voor de
nieuwe behuizing
schoon opgegaan,
ook aan de vrij
is
groot deel
inrichting.
had uitgetrokken
voor een
luxueuze
De hal is ruim en weelderig. De
vloer is geheel van terra-kleurig mar
mer. De muren „ijn ook vrijwel alle
van marmer evenals de ronde P''a"
ren. In de meeste vertrekken van het
kantoorgedeelte heeft men vast tapijt
op de vloer in felle kleuren als oranje
en paars.
De verhuizing, die sinds de tiende ok
tober begonnen is, geschiedde niet be
paald op de voor de vereniging gun
stigste tijd van het jaar. De aanloop
naar St. Nicolaas en Kerstmis betekent
een drukke tijd voor het Boekhuis, wel
niet de drukste tijd, want die regi
streert men in augustus en september,
wanneer de scholen beginnen. In het
oude gebouw aan de Herengracht komt
de verzekeringsmaatschappij ,,De Ne
derlanden van 1870."
(Van onze verslaggever)
EINDHOVEN, Den Haag, 2g okto
ber Het was triest weer, deze dag
die koning Phumipol en koningin siri-
kit naar Bergeyk, in het hart van de
Oostbrabantse Kempen, en Eindhoven
bracht. Een grjjze nevel hing over het
vliegveld Welschap bjj Eindhoven,
toen prins Bernhard zjjn Friendship
„Gerben Sonderman" feilloos aan de
grond zette. Nog bleef de regen weg.
maar tijdens de tocht door de Kem-
pische dorpjes begon een urenlange
motregen te sjjpelen.
Bij de Coöperatieve Centrale Melk-
produktenfabriek ,,St.-Bernardus" be
zichtigde het hoge gezelschap o.m. de
verwerking van de melk tot geconden
seerde melk in blikjes, zoals Thailand
er vorig jaar zo'n twee miljoen cartons
van afnam. Bjj het verlaten van de
fabriek bood de directeur koningin Si-
rikit een geschenk van 18e eeuws
Delfts blauw, en koning Phumipol een
17e eeuws zilveren molenbeker aan.
Dc tocht naar de Philipsfabrieken in
Eindhoven voerde voor een belangrijk
deel door het stadsdeel Stratum, waar
evenals trouwens in de verschillen
de Kerjipische dorpjes vele inwo-
ners de Thaise gasten en hun gevolg
toejuichten.
By Philips werd in de tot een fleurig
Brabants marktpleintje omgetoverde
zaal de lunch gebruikt, waarbij dien
stertjes in Brabantse klederdracht ser
veerden en een „boeren-muzikant"
V°i\rr we'Iuidende klanken zorgde,
-„„f ,e5n k°fte rondgang door enkele
he-afdelingen van de gloeilam
penfabriek bood de president, ir. P.
•j 1 .'ten koningin Sirikit, die pre
sidente is van het Thailandse Rode
«.ruis, een röntgen-diagnostiek-installa-
tie aan en de koning een studiebeurs
voor het Philips International Institute
™°r technici met een academische
alsmede een radio-bouwdoos
voor zyn zoon.
Bijzonder interessant was tenslotte
de demonstratie van kleuren-televisie.
Drie projectoren brachten een kort
programma over, dat door Mies Bouw.
man en F red Kaps enkele honderden
meters verder, in een kleine studio
van het Natuurkundig laboratorium,
werd uitgevoerd.
In het door gasflambouwen grillig
verlichte Hotel des Indes in Den
Haag, dat tijdelijk tot Thais grond
gebied was verklaard, boden konin
gin Sirikit en koning Phumipol van
avond het koninklijk paar, de prin
sessen Beatrix en Irene, de minis
ters en andere autoriteiten, in totaal
tachtig gasten, een contra-diner aan.
In de rijkelijk met bloemen versier
de zaal, flonkerden op de tafels gou
den bokalen, waarin anjers in de
Thaise en Nederlandse nationale
kleuren rood-wit en blauw.
Er werd een exquis diner geser
veerd, waarvan de garniture bestond
uit in halve/maantjes gesneden wor
teltjes, gerookte ossetong, truffels en
blokjes ei. De schotels waren opge-
sierd met tempels. Het Trio Lorenzo
verzorgde de muziek. Het speelde ook
enkele composities van koning Phumi
pol.
Voor elke gast was er als geschenk
een miniatuur gouden bokaaltje, niet
veel groter dan een vingerhoed, dat
men naast zijn bord aantrof.
(Van onze parlementaire redactie)
Wel aanvaard werd een amende-
heer Vermooten
ondertekend door
de huidige „ver-
vervangen door
Sociale Weten
schappen Ook werd een amendement
van de heer Tans (P.v.d.A.) aangeno
men, waardoor uitdrukkelijk als taak
van de universiteiten en hogescholen
wordt genoemd: „de bevorderiog van
het maatschappelijk verantwoordelijk
heidsbesef".
Verworpen werden een tweetal
amendementen van mevr. Kuiper-
Struyk (VVD). In het eerste werd
voorgesteld om slechts hen tot het
baccalaureaatsexamen toe te laten,
die reeds een kandidaatsexamen heb
ben afgelegd. Met haar tweede amen
dement wilde de liberale afgevaardig
de bereiken dat bezitters van een
H.T.S.-dipioma niet zonder meer op de
Technische Hogescholen zouden wor
den toegelaten.
De Kamer kwam vandaag nog niet
aan artikel 60 (over de studievrjjheid)
toe. De artikelsgewjjze behandeling
werd verdaagd na de aanvaarding van
art. 58. Toch hebben de vele studenten
op de tribunes geen verloren middag
gehad. Het debat was levendig en
raakte de meest principiële achter
gronden van de gelijkstelling tussen
openbaar en bijzonder onderwijs.
Knappe verdediging
Pater Stokman gaf een knappe ver
dediging van zijn amendement over de
subsidiëring van de theologische facul
teiten aan de katholieke universiteit
van Nijmegen en aan de Vrije Univer
siteit in Amsterdam. Minister Cals had
ment van
(P.v.d.A.) - mede
pater Stokman - om
enigde faculteiten" te
een „faculteit der
Koning Phumipol met zijn gemalin tijdens het bezoek aan de melkfabriek
Bernardus" te Bergeijk.
,St-
UTRECHT, 27 okt. In zijn ope
ningsrede op de vandaag in Utrecht
gehouden vergadering van de bestuurs
raad van de Centrale van Rijksperso
neel, nam de voorzitter, de heer J. J.
Landman, de salariëring van de amb
tenaren uitvoerig onder de loep.
Nu in de particuliere sector met
name in de metaalindustrie en de sui
kerindustrie tijdens de loopduur der
collectieve arbeidsovereenkomsten
weer loonsverhogingen aan de orde
zijn gekomen, wordt volgens spreker,
ook in de kringen van het overheids
personeel naar verdere salarisverbete
ring uitgezien. Het tegenwoordige loon-
beleid ten opzichte van het overheids
personeel wordt bezien over tweejaar
lijkse perioden. Dit houdt in, dat mocht
de regering er in slagen de tussentijd
se loonsverhoging in het vrije bedrijf
tegen te houden, de grond om een „open-
breekclausule" voor het overheids
personeel te hanteren wordt weggeno
men. Met loonsverhoging zai in dat ge
val moeten worden gewacht tot 1 jan.
1962.
De heer Landman vroeg zich af
waarom de regering geen maatregelen
neemt om tegemoet te komen aan de
steeds groter wordende achterstelling
van de lagere en middelbare schaai-
loners bij de zgn. „loongroepers", die
onder de prestatiebeloning vallen
Waarom, aldus de heer Landman,
moet het zo lang duren voor de franje
van do „ruimte 1960" wordt 'verdeeld?
Het mag geen verwondering wekken,
dat jonge mensen er in het algemeen
niets meer voor enmdnleoyeiitonsM
niets meer voor voelen om in dienst
van de overheid te treden". Oorzaak
hiervan noemde spreker de onzeker
heid of men in de overheidsdienst niet
ten prooi zal vallen aan achterstelling
in rechtspositie terwijl er geen enkele
zekerheid is. dat men zich met hard
werken een behoorlijke positie in deze
dienst verwerven kan.
„Wij gunnen de militaire collega's
van harte hun verbeteringen, maar als
wjj de klachten in de overheidsdienst
goed beluisteren, dan zal men binnen
afzienbare tijd ook voor de andere
overheidsdienaren vooral met aantrek
kelijke salarissen moeten komen om de
open plaatsen in die diensten met aan
vaardbare krachten aan te vullen", be.
sloot de heer Landman.
die subsidiëring eerst in zijn ontwerp
willen opnemen, maar zag er van at,
toen van prot.-christeljjke zijde er be
zwaar tegen werd gemaakt dat de
overheid daartegenover voorwaarden
wil stellen „ter waarborging van de
deugdelijkheid van he. onderwijs".
Pater Stokman zei, dat de overheid
deze waarborgen terecht kon verlan
gen, gezien de belangrijke bedragen
die met de subsidiëring zijn gemoeid.
Het gaat niet om de opleiding van
„kerkelijke bedienaren", meent hjj,
maar om de waarborg dat het theo
logische onderwijs aan de universi
teiten een voldoende wetenschappelijk
peil bereikt.
Pater Stokman vindt, dat men er
in Nederland van overtuigd kfm zijn
dat de overheid bij het stellen van
haar voorwaarden ten volle rekening
houdt met de bijzondere omstandig
heden in een zo gevoelige materie als
het theologisch onderwijs. Daarbij wil
hjj uitdrukkelijk de mogelijkheid open
houden - hjj had dat ook in zijn
amendement verwerkt - dat de subsi
die kan worden geweigerd als men het
met de voorwaarden niet eens is.
Voor de gedachte van de heer Tilanus
(CHU), eerst maar eens een com
missie in te stellen, die de hele zaak
grondig kan bestuderen, voelt pater
meer kunnen doen dan in het interne
overleg in de laatste maanden is ge-
Stokman niets. Die commissie zou niet
beurd. Er zijn toen zéér vergaande
voorstellen ge-daan, zo onthulde hij,
maar de V.U. wilde er niet op in
gaan.
Nu principieel besluit
Het gaat om het doortrekken van de
pacificatiegedachte ook bij het hoger
onderwijs, om gelijkwaardige ont
wikkelingskansen voor de rijks
universiteiten, de gemeente-universi
teit van Amsterdam en voor de bij
zondere universiteiten, aldus pater
Stokman. De Staten-Generaal moeten
nu een principiële beslissing nemen.
Daarna kan een commissie trachten
tot een aanvaardbare oplossing voor de
praktische uitwerking te komen.
Dr Bruins Slot (A.R.) antwoordde
dat 'de theologische faculteit van de
V.U. tot doel heeft de wetenschappe
lijke beoefening van de theologie op
gereformeerde beginselen. De V.U. kan
niet aanvaarden, dat de overheid daar
op toezicht houdt. De Kamer moet
zich van deze netelige kwestie ont
houden en afwachten, tot welke resul
taten een deskundige commissie komt.
„Het amendement-Stokman lijkt
sympathiek", zei de heer Diepenhorst
(CHU), „maar ik kan het niet hele;
maal beoordelen." Er zijn nog allerlei
moeilijkheden waarvan ik eerst wel
eens wat meer wil weten." Hij zei te
hopen dat pater Stokman zijn amende
ment - met op het eerste gezicht juiste
gedachten maar met onoverzienbare
gevolgen - zou intrekken. Dat zou
beter zijn dan wanneer het misschien
werd aangenomen met kleine meer
derheid, maar waarbij e. een minder
heid zou zijn van mensen, die er ten
nauwste bjj betrokken zijn en die het
,er niet mee eens zijn.
(Advertentie)
Kies ondergoed van Jansen &Tilanus. En vraagt
u ditmaal vooral naar de kreaties in 'Draion'.
Veel lichter, zachter, warmerzó gewassen
en droog... verfijnd, en volmaakt van pas
vorm! Ondergoed dat anders is
Bovenstebest ondergoed
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 26 okt. Chaotisch wan
beleid en malversaties. Dat legt een
commissie uit de gemeenteraad van
Huissen zijn burgemeester, de reer F.
ten laste in een uitvoerig rapport aan
de raad, dat tevens ter kennis zal
worden gebracht van het college van
Gedeputeerde Staten van Gelderland
en de minister van Binnenlandse Za
ken. De commissie stelt de raad voor
andermaal zjjn scherpe afkeuring uit te
spreken over het beleid van de burge
meester. Dat is vanavond gebeurd,
toen met acht tegen vijf stemmen werd
besloten een motie van wantrouwen,
in januari ingediend, te handhaven. De
minderheid van de raad verwijt de
voorstanders van de motie negativis-
me en zal de commissaris van de
koningin en de minister eveneens ver
zoeken in te grijpen.
De burgemeester zoi eigenmachtig
en zonder voorkennis van de raad aan
een plaatselijk expeditiebedrijf hebben
toegezegd, een weg aan te leggen.
Toen de raad het daar niet mee eens
was, heeft het bedrijf de gemeente
aangesproken voor een schadevergoe
ding van een ton.
Het provinciaal bestuur stelde een
onderzoek in. Het resultaat daarvan
was een brief op 20 juli aan B. en W.,
waarin enkele bestuurlijke misstanden
werden gesignaleerd en de opdracht
werd gegeven, daaraan een eind te
maken. Tot die misstanden behoorde
het bestaan van een „vjzerpotje" waar
in de opbreng- van oude materialen
werd gestort en administratief buiten
de gemeentelijke administratie werd
gehouden. De opbrengst van oude
materialen uit de vuilnisopslagplaats
werd tegen de jaarlijkse kermis onder
de gemeente-arbeiders verdeeld,
/erdere misstanden: enkele onder-
steuningsgevallen zjjn niet legaal
geschied: besluiten van B. en W. wer
den niet altijd genotuleerd; de gemeen
te-architect verrichtte in strijd met
de voorschriften nevenwerkzaam
heden; de plantsoenendienst stond
rechtstreeks onder toezicht van de
burgemeester en de kredietbewaking
werd mede vervuld door de admini
stratie van gemeentewerken en de
maatschappelijk werkster.
Het bestuur van de provincie wenste
deze misstanden gecorrigeerd te zien
en nam de motie van wantrouwen-voor
kennisgeving aan. De minister van Bin
nenlandse Zaken liet weten, dat hij na
ingesteld onderzoek geen aanleiding
vond, tegen de burgemeester maat
regelen te nemen. De burgemeester
hervatte 25 juli zijn werkzaamheden
na een ziekteverlof van enkele maan
den en 2 september besloot de raad
FRANKFORT, 26 okt. (ANP) Naar
de correspondent van de Frankfurter
Rundschau bericht heeft de Duitse
bondsregering aan het nieuwe Roode
Kruis ziekenhuis in Den Haag een in
stallatie voor kobaltbestraling ten ge
schenke gegeven- De installatie, die een
waarde heeft van honderdduizend mark,
zal binnen tien maanden door een Duits
bedrijf worden geleverd.
een commissie van onderzoek in te
stellen. Deze hoorde een aantal ge
meente-ambtenaren, die debet zouden
zijn aan de door Gedeputeerde Staten,
gesignaleerde bestuurlijk onjuiste
handelingen.
Volgens de commissie verklaarden
de meesten, dat zij uitdrukkelijk in
opdracht van de burgemeester hadden
gehandeld en geen weerstand konden
bieden aan het burgemeesterlijk gezag.
Met dit rapport wil de commissie aan-
to-en, dat samenwerking met de
burgemeester onmogelijk is.
(Advertentie)
99
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 26 okt. „Er was
iets dat me dwong het te doen", zei
vi nmiddag hulpeloos een 33-jarige Duit
se musicus uit Regensburg, voormalig
kapelmeester van Maxi en Ernst Bai-
ers ijsballet, die zich voor de recht
bank moest verantwoorden voor ver
schillende vernielingen, in vier katho
lieke kerken jn ons land aangericht.
Lang hield de rechtbank zich bezig met
de vraag wat toch de drijfveren tot Jo
vreemde handelwijze van de man ge
weest Kunnen zijn. In een psychiatrisch
rapport werd gesproken over „neuro
tische factoren in verleden en het he
den, die tot een explosie waren geko
men". De musicus werd licht vermin
derd toerekeningsvatbaar geacht.
„Waarom deed u het?", drong de pre
sident van de rechtbank, mr. H. J.
van Maanen aan. „Ik houd van klas
sieke muziek en steeds maar weer
amusementsmuziek te moeten maken
kon ik niet meer verwerken.was
het a-ntwoord.
Verdachte gaf alles toe. Hoe het In
de St. Antonius-kerk in Eindhoven 20
augustus begon, met het verbuigen v
een kruisbeeld, het afbreken van en
corpus van een ander kruisbeeld en het
breken van kaarsen. Hoe hij soortgelij
ke vernielingen herhaalde 27 augustus
in de kerk ia Wijnbergen (bij Doetin-
chem), 2 september in de St. Jozef
kerk te Zwolle en tenslotte 14 septem
ber in de kerk te Wijtgaard (Friesland'»
In Leeuwarden constateerde men dat
de vernielingen steeds geschieden als
het ijsballet in de buurt was.
De officier van justitie, mr. M. H.
Gelinck sprak over een „verlate beel
denstorm" en over „wandaden die de
diepste gevoelens van anderen hebben
gekwetst". 'en voorwaardelijke straf
zou geen zin hebben, want verdachte
zou volgens hem toch naar het buiten
land gaan. Mr. Gelinck eiste vier maan
den met aftrek van voorarrest.
De verdediger mr. H. Schootstra, ver
telde de dramatische levensgeschiede
nis van de beklaagde. Als kind ver
bleef hij bij een tante in huis. Zijn
moeder was katholiek, zijn vader was
een jood, die werd vergast. Hij zelf
verbleef in krijgsgevangenschap. Toen
de oorlog was afgelopen ging hij mu
ziek studeren. Hij behaalde een diri
gentendiploma en werd concertpianist.
Door persoonlijke omstandigheden ge
dwongen mest hij overstappen naar
het amusementsbedrijf, terwijl dit in
het geheel zijn muzikale richting niet
was. Is het een wonder, zo vroeg mr.
Schootstra, dat er dan een „explosie"
"Oigt? Hij schetste vervolgens uitvoe
rig de wrokgevoelens, tegenover de
geestelijkheid, de kerk en de maat
schappij, bij deze man, die hij een ge
lovig katholiek noemde. De verdediger
bepleitte clementie. Uitspraak 9 novem
ber.
DEN HAAG, 26 okt. Door een on
verwachte manoeuvre is de hofauto,
waarin koningin Juliana en prins Bern-
hard waren gezeten, vanavond bijna
in botsing gekomen met een personen,
auto van de Haagse politie. Met de
neuzen naar elkaar kwamen beide wa
gens vlak voor elkaar tot stilstand. Het
incident gebeurde vlak voor het Hotel
des Indeg, waar het Thaise konings
paar zijn vorstelijke gastvrouw en
gastheer een contra-diner aanbood.
De onverwachte situatie ontstond
nadat koningin Juliana onderweg haar
chauffeur had verzocht de auto met de
rechterzijde voor het hotel te rijden,
vermoedelijk opdat zij in verband met
de regen na het uitstappen zo snel mo
gelijk in het hotel zou zijn. De chauf
feur van de politiewagen wist van dit
verzoek niets af en reed het pleintje
voor het hotel links voorbij, terwijl de
hofauto het pleintje rechts passeerde.
Daardoor kwamen de wagens aan het
eind hiervan plotséling tegenover el
kaar te staan. Door krachtig remmen
kon echter een aanrijding worden voor
komen.
Ö'm nu te zeggen, dat de
heer W. Bruynzeel, di
recteur van de Bruyn-
zeelfabrieken in Zaandam, de
2000 werknemers in zijn be
drijf persoonlijk kent is ietwat
overdreven; maar dat „William"
zoals deze directeur door zijn
employees veelal wordt ge
noemd zonder het gebruikelijke
feodale „mijnheer" er voor zoals
in de andere bedrijven aan de
Zaan dikwijls de gewoonte is
héél wat mensen van zijn be
drijf kent, van hoog tot laag,
is een bekend feit. De winnaar
van de hoogste hout-onderschei
ding, de „Zilveren Houtzaagmo
len", rustig wonend aan het wa
ter van de nieuwe zeehaven van
Zaandam in een huis met veel
prachtig karaktervol hout, heeft
namelijk de gewoonte van zijn
vader overgenomen, de grond
legger van het concern, om dik
wijls „over de werven" c.q. door
de fabrieken te lopen en dan een
praatje te maken met deze en
gene al naargelang het uitkomt.
De heer Bruynzeel is in de goe
de zin van het woord „populair"
bii zijn mensen omdat hij geen
afstand kent. Vele vooraanstaan
de lieden hebben wel eens de
wenkbrauwen gefronsd als de
directeur van dit wereldconcern ietwat onder het zaagsel zijn opwachting
kwam maken.
De heer Bruynzeel is een self-made man, die vrijwillig een stage maakte
in Amerika toen hij 18 jaar was, zonder één cent financiële steun van thuis
en de' terugreis in Amerika zelf moest verdienen door reizend en trekkend
in verschillende zagerijen in de bossen als vloerder te werken. Hij werkte
overigens al vanaf zijn elfde jaar in de fabriek van zijn vader en in 1926
werd hij directeur van de Zaandamse vloerenfabriek, terwijl zijn broer
Ceesl directeur van de deurenfabriek werd. De Zilveren Houtzaagmolen"
werd de heer W. Bruynzeel dezer dagen verleend op titel van „wegbereider
voor de industriële verwerking van hout in Nederland."
Bruynzeel telt vijf N.V.'s in Zaandam, namelijk de deurenfabriek, de
schaverij, de fine erfabriek, de vloerenfabriek en de potlodenindustrie. In
het buitenland zijn vele vestigingen o.a. in Suriname, Zuid-Afrika, Duitsland
en vele verkoopkantoren in Europa. Per dag gaat 75.000 meter hout naar de
afnemers in Nederland, een lengte van Amsterdam naar Melbourne. De heer
Bruynzeel houdt van „stunten", een grootse stunt was de algemene leden
vergadering van het verbond van Nederlandse werkgevers in Zaandam te
doen plaatsvinden. Het stadje heeft een zeer slechte zalenaccommodatie en
resoluut liet de heer Bruynzeel toen één van de grote fabriekshallen ont
ruimen -en inrichten tot een sfeer- en stijlvolle ontvangstruimte voor de
vele honderden genodigden. Wanden werden weggewerkt, vloeren kregen
een kostelijke bekleding, de inrichting geleek op een voornaam hotel, „zoiets
hebben we nog nimmer meegemaakt" zei toen jhr. mr. J. H. Loudon, de
president-directeur van de N.V. Koninklijke Petroleummaatschappij, die toch
wel wat gewend is. „Een grapje" wuifde de heer Bruynzeel toen alle lof
weg, „ik had er plezier in." Ondernemend als de heer Bruynzeel is trekt hij
graag over de grenzen of het. nu Suriname dan wel Rusland is.- hij weet
voortreffelijk delegaties te leiden en contacten te leggen. Dat er toch nog
tijd overschiet voor zijn liefste hobby, het zeilen mag ëen wonder heten.
