Anti-communistisch bewind in El Salvador verdreven Nieuwe machthebbers laten politieke gevangenen vrij VERKOUDHEID Verlaging disconto in Enge land en Duitsland verwacht Invaller M E MO BOE TOE verliest de eerste ronde van V.N. Lag ere garantieprijs voor MELK vastgesteld E LONDENSE BRIEF E H D ONRUST IN LATIJNS AMERIKA Botsingen in Venezuela 'ASPRO'5 tftfoïtttfeet fit/ Strijd in Laos laait weer op Zijn troepen verlaten Afrikaanse wijken van Leopoldstad Suiker volgend jaar goedkoper? J V akbondsbestuurder uit Australië houdt opinie-onderzoek 1 Britse hereboeren Oogstfeest in de Voortaan symbolische giften DONDERDAG 27 OKTOBER 1960 PAGINA 7 Washington, 27 okt. cafp, Rtr, UPI) In de midden-Ame rikaanse republiek El Salvador hebben officieren van het leger gisteren een staatsgreep uitge voerd. De president van het land, kolonel José Maria Lemus, die sinds 14 september 1956 aan het bewind was, heeft toestemming gekregen samen met zijn vrouw en enkele leden van zijn regering in Guatemala in ballingschap te gaan. De macht is thans overge nomen door een raad van drie officieren en drie burgers. Bescherm U tegen neem Als U zich maar even rillerig of onprettig voelt: Gemeenteraad Groningen staat voor belangrijke beslissing - Westerhaven niet, half of geheel dempen Verdeeld heid onder burgers en bestuurderen Minisfer Toxopeus in Manokwari Zuster op de kansel Roemloos einde Muzikale zeeleeuwen De militairen zijn kolonel Angel Cas tillo, kolonel Jesus Janez Ugias (voor- {^alig algemeen directeur van de ver bindingen) en majoor Alonso ïtosales. De burgerlijke bestuurders zijn dr. Fa- bio Catillo Figuera, dr. Ricardo Falla Faieras en dr. René Fortin Magana. De raad van zes heett een nieuwe re gering, eveneens bestaande uit bur- Sers en militairen, aangewezen. Het is n°g niet duidelijk, wat de politieke kleur van de nieuwe machthebbers is. In ieder geval was het bewind van Kolonel Lemus sterk anti-communistisch Sotint Het paste met geestdrif de wet flah 13 december 1952 toe, waarbij op verspreiding van communistische of str e totalitaire doctrines gevangenis sen werden gesteld. Sedert begin september heerste in El «alvador de staat van nood en beleg. •Die was afgekondigd, nadat zich een reeks wanordelijkheden 'had voorgedaan die waren uitgelokt door studenten, aan hangers van de Cubaanse premier Fidel Castro. Volgens Agence France Presse waren gisteravond in de hoofdstad van de republiek, San Salvador vele men sen samengestroomd voor het gebouw van de centrale gevangenis, waar men politieke gevangenen vrijliet. In Amerikaanse regeringskringen zou men geneigd zijn de staatsgreep te be schouwen als een „paleisrevolutie" en men zou niet de mogelijkheid vrezen, dat zich in El Salvador een bewind a la Castro ontwikkelt. De nieuwe regering heeft meegedeeld dat zfj in de eerste plaats zal streven haar het herstel van rust en orde in het gehele land. Daarnaast zal zij een Verbetering nastreven van het maat schappelijk welzijn. „.El Salvador is de kleinste en tevens 'chtst bevolkte van de Centraal Ame- Dkaanse staten. Er wonen naar schatting tweeëneenhalf miljoen mensen. Het land grens* aan Guatemala en Hondu ras. De bewoners leven voornamelijk van de landbouw en dan nog in het bijzonder van de verbouw van koffie. Ongeveer 85 procent van de uitvoer van El Salvador bestaat uit koffie. Onrust in Caracas CARACAS. 27 okt (UPI). Gister morgen zijn in de hoofdstad van Vene zuela, Caracas, weer bloedige straat gevechten uitgebroken. De particuliere secretaris van president Bétancourt, Alejandro Yabrudi, heeft communisten en meelopers ervan beschuldigd „een gunstig klimaat te hebben willen schep pen voor een „volksrevolutie". Volgens hem gebruikten de communisten jonge en op politiek onwetende studenten om de aanvallen in te leiden. Twee personen zijn gedood en 24 an deren gewond, toen voor het aanbre ken der dag onlusten uitbraken in de buitenwijken van Caracas. Versterkte politiepatrouilles wilden de demonstre rende menigte verpreiden, toen het tot een treffen kwam. De afgelopen 48 uur zijn 54 personen gewond bij straatgevechten. Meer dan 100 demonstranten zijn in hechtenis ge nomen. Het doel van de demonstratie was een reorganisatie van het kabinet te eisen en een herziening van de regeringspoli- tiek. President Bétancourt wordt reeds lange tijd door de communisten en ande re links georiënteerden becritiseerd we gens zijn vriendschap met de V.S. en zijn koele houding jegens het regime van Fidel Castro. (Advertentie) ASPRO 2 In de gelagkamer van het dorpshotelletje zaten vier mannen te klaverjassen. In getogen en zwijgend. Echte kaarters immers verstaan elkaar met een minimum aan conversatie. Zij wisse len hun gedachten hoofdza- lijk uit via de symbolen van het spel: harten, schoppen, klaveren en ruiten. En de routiné's zeggen zelfs niet eens meer „Pas", maar tikken instede daarvan met de vingertoppen op de rand van de tafel. Wie héél ver gevorderd is knippert alleen nog maar met de ogen. Ik installeerde mij met een tijd schrift aan een nabijgelegen tafeltje en ging loyaal op in de geest van onderlinge verdraagzaamheid. Want men kan van kaarters zeggen wat men wil, zij roepen altijd een zekere sfeer van gezelligheid op, zelfs als zij dat niet bewust wensen. Maar na enige tjjd kwam er een kink in de kabel. Een van de mannen stond op en zei: „Ik ga". „Nog ééntje", mompelde iemand. „Nee, ik ga", zei de man. Hij re kende af, zond een afwezige groet in het niets en sloot de deur vastbera den achter zich. Het drietal bleef ietwat verweesd achter, als een feestcomité dat zich plotseling door zijn voorzitter in de steek ziet gelaten. Er heerste nu een diepe stilte, waar van ik kennelijk het middelpunt bleek te wezen. De mannen bezagen mij tersluiks maar met de keurende blik ken van verkooplieden, die een beest op een eventuele aanxoop onder zoeken; want ik was de enige nog resterende gast. Na enig paniekerig nadenken stond ik op en vroeg: „Ais ik de heren soms van dienst kan wezen?" Een verward keelschrapen en wat geschuifel van stoelen maakten mij duidelijk dat ik welkom was. Ik wilde mjj nog voorsteilen, maar ik herin nerde mij gelukkig bijtijds dat het in caié s Kaartend JNederiand zich in een onverschillige anonymiteit pleegt te hullen. Ik schoof gewoon bij en keek mijn maat aan. Hy was een man met een pokerface en hij keek dus zorgvuldig langs mij heen, maar mmiddeis wist hij alles van my. Enfin, het eerste spelletje wonnen wij. Het tweede ook. En het poker face begon my nu welwillend, zy het zijdelings op te nemen. Misschien zit er iets in, dacht hij. Maar tijdens het derde spelletje zei hij ineens sec. „Ik sein". „Mooi vak", antwoordde ik, want ik dacht dat hij kenbaar wilde maken dat hij een positie bij de Spoorwegen innam. oet de Westerhaven in Gronin gen nu geheel, gedeeltelijk of helemaal niet gedempt wor den? Dat is een kwestie, die momen teel de gemoederen in Groningen in beweging houdt. In de gemeenteraad is er al rond vier uren over gediscus sieerd en toen het er op aan kwam staakten de stemmen en moesten de beide dempings-voorstelien van B. en W. naar een volgende vergadering komende maandag worden ver schoven. B. en W. van Groningen zijn het er ze1* niet over eens met als gevolg, d er twee voorstellen ter tafel kwa men. De kleinst mogelijke meerder heid van B. en W. is van mening, dat de voordelen, verbonden aan een vol ledige demping, zo belangrijk zijn, dat deze oplossing de voorkeur verdient. De grootst mogelijke minderheid meent daarentegen, dat de voordelen, die een eventuele gehele demping zou bieden, niet kunnen opwegen tegen het grote verlies aan stedeschoon, dat by een volledige demping wordt ge leden. In dit minderheidsvoorstel wordt enkel demping van de noordelijke arm van de Westerhaven voorgestaan. Er zou dan in voldoende mate tege moet worden gekomen aan de eisen van het snel groeiende verkeer. Verschillende kruispunten zouden kunnen worden verbeterd en er zou een parkeerterrein kunnen komen voor circa tachtig auto's en vijftien autobussen of vrachtauto's. Demping var de noordelijke arm zou 1.444.000 gulden kosten. Volledige demping is echter beduidend goedkoper, n.l. 1.066.000 gulden, zulks in verband met allerlei extra voorzieningen die bij gedeeltelijke demping getroffen moe ten worden. Daarenboven komt er bij totale demping een terrein beschik baar, dat benut zou kunnen worden voor het houden van tentoonstellingen en dergelijke. Allerlei adressen pro en contra demping warrelen neer bij het gemeen tebestuur en menigeen klimt in de pen om in ingezonden stukken in de plaat selijke pers haarfijn uiteen te zetten hoe het moet. De Bond Heemschut keert zich bijvoorbeeld fel tegen dem ping, omdat dan nogmaals in de stad Groningen een historische en karak teristieke waterpartij zou verdwijnen. De graanhandelaar P. K. Woldijk deel de in een adres mee, dat de panden aan de Westerhaven door een dem ping sterk in waarde zullen dalen. Een verdere ontwikkeling en uitbreiding van handel en industrie worden door demping van de Westerhaven zeker niet „Ik sein harten", mompelde hij. „Die heb ik niet", zei ik. bevorderd, meent hij. Volgens de heer „Ssssssst", lispelde een tegenstander. Woldijk worden de scheepvaartbelan- „Goed. Wij verloren nu; en wij ble- gen bij demping ernstig geschaad en ven verliezen tegen alle klippen op. ten onrechte achtergesteld bij die van Nog nooit heb ik in mijn leven zó lang- ~4, VIENTIANE, 27 okt. (Rtr) In de Provincie Phongsaly in noordoost-Laos itfn weep gevechten uitgebroken tussen de regeringstroepen en de guerillatroe- pen van de pro-communistische Patnel Dao. Men verwacht, dat de Pathet LR0 poging zal doen om deze provin- die hit van 1954 tot 1957 in zijn j, a"ht heeft gehad te heroveren. Men *al 1 aan> ',nt haar dit in korte tijd ~r gelukken. De provincie Phongsaly v _,st aan communistisch China en aan Vieteveneens communistische Noord- I_Pe provincie Phongsaly is in naam vanW aan '1® neutralistische regering seiiii?rJ.ns Soevanna Phoema. De plaat- sLJJ* bevelhebber, kolonel Khamoean, P th i i 0611 -®'le tegenstander van de denv u0 en l'nkse groeperingen ver- n nem ervan, dat hij de pro-wes terse vüf generaal Phoemi Nosavan, die de vyi zuidelijke provincies in zyn macht heeft, steunt. FRANKFORT, 27 okt. De centrale Bankraad Van de Westduitse Bundes bank zal vandaag in Frankfort be raadslagen over een eventuele verla ging van het bankdisco ito, ofschoon de ontwikkeling van de Westduitse con junctuur geen aanleiding tot een der gelijke maatregel geeft. Indien het disconto de komende tijd in West-Duitsland daadwerkelijk zal worden verlaagd, zal dat alleen ge schieden op gronden, die buiten de Westduitse economie zijn gelegen. De grote toevloeiing van deviezen naar West-Duitsland is de laatste tijd name lijk verder toegenomen. De oorzaken hiervan zijn niet slechts de overschot ten van het goederenverkeer, maar ook de valutaspeculatiet en het groeiende wantrouwen tegen de dollar. De conjunctuur in West-Duitsland wordt nog steeds als oververhit be schouwd. De toestand in verband met nieuwe orders is nog niet kalmer ge- en de situatie op de arbeids- rio nog steeds gespannen. Ook de npiVPvf" prÜzen hebben nog steeds ae neiging om te stygen. LONDEN, 27 okt. in Londen wordt algemeen verwacht, dat vandaag zal worden besloten tot verlaging van het Britse officiële disconto. Toen de Brit se minister van financiën in het Britse Lagerhuis werd gevraagd naar de mo gelijkheid van een dergelijk besluit heeft de minister een ontwijkend antwoord "„„even en alleen verklaard, dat het officiële disconto er toe bijdraagt het evenwicht te handhaven tussen de eco- wijzen op de ernst van de s alleen is er een groot tekort op delsbalans, maar bovendien pnj beperkingen welke sedert april zijn g legd op het binnenlandse verbruiK op geen enkele wijze de uitvoer te hebben gestimuleerd. Dat de regering tot dus verre heeft afgezien van een verlaging van het officiële disconto is vol gens welingelichte kringen uitsluitend hieraan toe te schrijven, dat men een bijdrage wil geven tot verbetering van de wanverhouding welke er momenteel op internationaal monetair gebied be staat. De jongste haussebeweging op de goudmarkt is slechts een symptoon. De regering heeft geenszins de bedoe ling, aldus wordt opgemerkt, er aan mede te werken dat een verlaging van het officiële disconto het stimuleren van de inflatie tot gevolg zou hebben en de depreciatie van het pond sterling zou versnellen. Engeland Bij de opening van een nieuwe school in de Engelse plaats Kendal zei Lord Birkett gisteren: „Ik heb geen bezwaar tegen mensen, die op hun horloge kijken, als ik aan het spreken ben. Maar ik heb er bijzonder veel bezwaar tegen, als zij dan hun horloge gaan schudden om te zien of het nog loopt". (U.P.I.) durig en zó consequent verloren En het pokerface gooide dus op een gegeven moment de kaarten neer en zei strak: „Volgende keer beter". „Maar het is toch een kwestie van kaarten", riep ik verdrietig. „Zegt u dat wel", lispelde hij venij nig; hij schoof zyn stoel achteruit en begaf zich in de richting van de bui tendeur. Vóór hij zich in het niet op loste riep hy nog met ironische hoffe lijkheid: „Bedankt voor de les". Bij nader inzien bleek het nog om geld te zijn gegaan ook. Maar in ieder geval verkeerde ik nu plotseling in de pijnlijke situatie van het volmaakte isolement. Mijn twee tegenstanders namen mij met koele blik op, hoewel zij gewonnen hadden. „Die komt nóóit meer terug", zei een van hen somber, met een hoofd knik in de richting van de deur, „zo is-ie". De waard wenste mij met huivering wekkende ijzigheid „welterusten Maar toen ik op mijn kamer kwam heb ik een tafel vóór de afgesloten deur geschoven. het wegverkeer. Tegen de dempings plannen spreekt zich ook uit het be stuur van de Vereniging Stad en Lan de, dat er op wijst, dat de Westerha ven een integrerend onderdeel vormt van de ring van voormalige vesting werken, bestaande uit wallen, bolwer ken en grachten en daardoor histori sche betekenis heeft, een karakteris tiek beeld ook Vormend van het hui dige stadsbeeld. Na de discussie in de vorige raads vergadering te hebben beluisterd me nen wij overigens te mogen voorspel len dat er wel een meerderheid in de raad zal zijn voor gehele demping, het geen dan een onherroepelijke wijziging van het Groninger stadsbeeld bete kent. )iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiilliiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiii (Van Haagse redactie) ÖEN HAAG, 26 okt. Minister Ma- J/Jnen heeft de garantieprijs voor de vastgesteld op f 28,30 per 100 kg Hij garandeert deze prijs voor Uji produktiekwantum van vijf miljard "8- melk. De oude garantieprijs was nieiK. ue ouae eveneens voor vijf miljard kg. h, Landbc :v, schap had de bewinds- Va^? geadviseerd de garantieprijs nu Va„r sciuiviBrci u uc h*»»- **51te stellen op 28,65 per 100 kg^, vUn(l voor een produktiekwantum O 5,31 miljard;kg. De minister blijft otw Zowel met prijs als met kwantum 'ahrtf de eisc-n van de georganiseerde "kiuw. denf- Marijnen zegt in zijn nota aan bor cede .er te streven naar waar- geij?®n voor een redelijke bestaansmo- ciaJ. heid voor het goed geleide en so- ®1n&ile?on°misch verantwoorde bedrijf naar stimulansen in het nitig i'ebeleid voor een betere verhou- RiogeóhsSen ye produktie en de afzet- fitoet 'iKheden. Het nationale beleid Zijn da v°lgens de minister op gericht veel afzet van zuivelprodukten zo- kertij(j °8e'ijk te stimuleren en tegelij- ding t. een verdere produktie-uitbrei- 1 het uiterste te beperken. van de^L'l'sier heeft bij de vaststelling de jaar ^olieprijzen voor het komen- door het r kostprijzen zoals die nu tuut ziin iTandbouw-economische Insti- Segevèn Krekend> als het belangrijkste king vb„ beschouwd voor de uitwer- treft i= ri -i" beleid. Wat de melk be- het Deil garantieprijs vastgesteld op nl. 2g „van de__ gemiddelde kost] king p®r kg. Ter verduidelij- deh„yri A®, dat de kostprijs op de wei- orijven slechts ƒ26,45 bedraagt. op, dat men hieruit zou kunnen op maken, dat met de mogelijkheid voor het geven van loonsverhogingen wel rekening gehouden was. De regering is niet ingegaan op het voorstel van het Landbouwschap om ii gegarandeerde kwantum van de melkproduktie te verhogen. Het pro bleem van het produktiekwantum dat buiten de garantie valt moet naar de van de regering worden opge lost door het afstemmen van de pro-- aïï"le.?P. de mogelijkheden welke de aizet Diedt en door het streven naar eI®r® valorisatie van de totale melkproduktie. De regering meent daar o t le bebben bijgedragen door het afschaffen van de omzetbelas ting op roomboter en door de verho- ging van het vetgehalte in de consump- tiemelk. De verrekenprijs van de consumptie- melk wordt vastgesteld op 29,40. Daar mee daalt de winstmarge van de melk boven de garantieprijs van 1,70 (vo rig jaar) tot 1.10. Door deze daling van de winstmarge wordt het voor de regering mogelijk de stijging van de consumentenprijs als gevolg van de verhoging van het vetgehalte tot slechts een cent per liter te beperken. De suikerbietenprijs, die voor de oogst 1961 als basis kan dienen voor de vast stelling van de suikerprijs affabriek is vastgesteld op 51,50 per 1000 kg met een suikergehalte van zestien pro cent. Voor de oogst 1960 is deze prijs 54. Waarschijnlijk zou hieruit een prijsdaling voor de suiker van oogst 1961 van twee ct. per kg. kunnen voort vloeien. Welke aanleidmg van een vraag, ateld Jvi I een, Persc°nferentie ge werd. merkte de bewindsman UTRECHT, 27 okt. Prins Bern- hard heeft gisteren op de laatste dag een bezoek gebracht aan de internatio nale kunststoffenbeurs „Macroplas tic" 1960. LEOPOLDSTAD, 27 okt. (AFP), Rtr., UPI) De eerste ronde in de kracht meting tussen de V.N. in Congo -n kolonel Moboetoe is, al wil hij het niet erkennen, uitgevallen in het nadeel van deze laatste. Vandaag speelt zich de volgende ï-mde af. Samen met de voor zitter van het door hem ingestelde col lege van hoge commissarissen, Bombo- ko, is Moboetoe gisteren door de hoog ste autoriteiten van de Verenigde Na ties in Leopoldstad - Hammarskjolds persoonlijke vertegenwoordiger Dayal, de militaire adviseur van de a®"e.a- ris-generaal Rikhye, de bevelhebber van de V.N.-troepen, generaal Carl von Horn en diens plaatsvervanger, gene raal Kettani op het matje geroepen. Hun werd meegedeeld, dat de V.N. het wanordelijke optreden van de Con golese militairen niet langer zullen ge dogen. Moboetoe kreeg een overzicht van alle gewelddaden en uitspattingen van zijn militairen, voor zover die door V.N.-waarnemers zijn vastgesteld. Hem werd te verstaan gegeven, dat zijn troe pen ontwapend zouden worden, indien zij de Afrikaanse wijken van Leopold stad niet zouden ontruimen en zich Le- rug zouden trekken in de kazernes van het kamp Leopold II. Moboetoe verklaarde, dat Bomboko en hij tevoren hun goedkeuring hebben gehecht aan het zoeken naar verborgen wapenen door het Congolese leger. De geweld daden en uitspattingen zijn echter te gen hun wil bedreven. Moboetoe en Bomboko beloofden volledig samen te werken met de V.N. Gisteravond hadden reeds alle Congolese soldaten, die de afgelopen vijf dagen de Afrikaanse wijken van Leopoldstad bezet habben gehouden en daar voorbijgangers en auto's aan hielden, zich geheel en al terugge trokken. Het consigneren van de Con golese troepen in kamp Leopold II moet vadaag ingaan. Moboetoe verklaarde gisteravond op een persconfertentie. dat het gesprek tussen hem en de V.N. op een voor hem bevredigende wijze is verlopen. Hij zei, dat zijn troepen het gebouw van radio Leopoldstad en ook de wo ning van Patrice Loemoemba zullen blijven bewaken. Hij betichtte de bui tenlandse correspondenten van „ver draaiing van de feiten". De maatregelen, die de V.N. heeft ge nomen om te verhinderen, dat een bri gade van dertig pantserwagens uit Thys- stad naar Leopoldstad zou worden over gebracht, zijn blijkbaar afdoende ge bleken. Er zijn geen aanwijzingen meer, dat de brigade nog zal trachten naar de Congolese hoofdstad door te stoten. Het .teem van de gemengde patrouillesni Leopoldstad functioneert nog niet bevredigend Het was de be doeling, dat Congolese politiemannen samen met militairen uit Ghana c en nacht patrouilles zouden lopen Het voornaamste obstakel is, dat de Con golese agenten niet echt willen lopen Zij zeggen, dat zij na de onafhankelijk heidsverklaring altijd jeeps en vracht auto's hebben gebruikt, omdat de Bel gen dat ook deden. Zaterdag zullen tien officieren van het Congolese leger, die door kolonel Moboetoe zijn aangewezen, naar New- York vertrekken om van de Verenigde Naties erkenning te vragen voor de re gering van de hoge commissarissen welke door Moboetoe is ingesteld. Pre sident Kasavoeboe, de president van Congo, heeft het decreet ondertekend dat de instelling van de raad van hoge commissarissen regelde doch tot dus ver was het standpunt van de UNO dat erkenning niet verleend kon worden, aangezien dit een inmenging in de bin nenlandse aangelegenheden van Congo zou betekenen. Behalve een verzoek om erkenning zullen de officieren ook een klacht overbrengen tegen „het voortdurende inmengen in binnenland se aangelegenheden van Congo door de UNO". De besprekingen, welke Moboe toe woensdag m t de UNO begonnen is worden vandaag voortgezet. 'in Elizabethstad, hoofdstad van Ka- tanga, zyn woensdag 250 Zweedse UNO- soldaten aangekomen, die gevolgd wer den door 120 uit Kolwezi afkomstige Marokkanen. In Elizabethstad heerst een, zekere spanning nu men afwacht hoe de UNO zal reageren op de eis van Tjsombe dat de politieke adviseur van de UNO, Ian Berendsen, uit Katanga moet worden teruggetrokken. In Alberstad schijnt de toestand ook gespannen te zijn. In de streek van Nyoenzoe en Congolo hebben opstandi ge Baloeba een schermutseling gehad met Katangese gendarmen, dichtbij de spoorlijn van Elisabethstad naar Ka- mina. HOLLANDIA, 27 okt. (A.N.P.) De heer A. E. Monk, voorzitter van de „Australian Confederation of Trade Uni ons", een overkoepelende organisatie van Australische vakbonden, heeft on langs een bezoek gebracht aan Neder lands Nieuw-Guinea. De heer Monk wilde nagaan of er onder de Papoea's animo bestaat om zich bij fndonesië aan te sluiten. Monk heeft met diverse autochtonen gesproken en zijn indruk is dat er on der de Papoea's geen enkel verlangen bestaat om bij Indonesië te worden ge voegd. II1IIIIII111111111uilminimumiimimimimmmmmii Tot laat in de avond is gisteren een in rook gehuld gezelschap bijeen gebleven in het paviljoen „Rot terdam" van het Ahoy-complex om opruiming te houden onder Floriade- restanten. Toch handhaafden de ma kelaar, de heer H. van der Wolf en de afslager, de heer S. Knepke, een hoog tempo, maar het assortiment van de ter verkoop aangeboden goederen was dermate gevarieerd, en de kooplust zo algemeen, dat men zich achteraf nog verbaasd afvraagt, hoe ze de vei ling in één dag hebben kunnen afron den. Even over half elf klonk de laat ste hamerslag; bijna zeshonderd num mers waren toen geveild en de afsla ger had de totaalopbrengst kunnen brengen op bijna 175.000, een bedrag waarover de heren zeer tevreden zijn. En geen wonder; zelfs geroutineerde kopers schudden het hoofd over de hoge prijzen, die de zaal voor al die afgedankte Floriade-ingrediënten wil de neertellen Een kleine greep uit het program ma: de Amerikaanse houten bunga low met drie kamers, keuken en bad kamer, bracht het op 21.000. Hier bij dient men te bedenken, dat de ko per ook voor de afbraak en het ver voer moet zorgdragen. Voor heel wat minder vond de imitatie van een Hol lands houten huis op Manhattan een koper, namelijk voor 2500. De houten brandtoren, waarin voor een kapitaal aan hout is verwerkt, ging weg voor 750, een enorme, als artistiek aangeprezen volière voor 350 en een stalen schuilparapluie naar de bedoelingen van de koper kan men slechts gissen voor 220. Zo vond het décor van de Floriade een roemloos einde. Jac. Kleiboer moet het, ondanks de mooie cijfers, toch met een tikje weemoed hebben nage zien, hoe alle tastbare herinneringen aan zijn tentoonstelling over een zo grote op winst beluste menigte werden verstrooid en draagbare radio kan een uit komst zjjn, maar ook een obsessie worden. De Belgische Spoorwegen hebben niet voor niets het besluit ge nomen om op de stations en in de trei nen het gebrnik van deze apparaten te verbieden. Ook op Ouwehands Die renpark dragen vele bezoekers hun „muziekkastje*' met zich mee. Het is hier echter niet zo hinderlijk, dat de directie het voorbeeld van de Bel gische Spoorwegen zou moeten vol gen. Integendeel, want de muziek schijnt op sommige dieren een gun stige invloed te hebben. Toen name lijk een dezer dagen enkele jongelui by de zeeleeuwen stonden te kijken en hun radio een vrolijk wijsje voort bracht, dat in de stilte van deze ech te herfstdag op nogal behoorlijke af stand hoorbaar was, namen twee zee leeuwen plotseling bij het zwemmen de cadans van de muziek over. De weinige toeschouwers stonden begrij pelijk zeer verbaasd naar dit rit mische zwemmen op de maat van de muziek te kijken. en non op een preekstoel in een protestantse kerk, dat zal wel een mijlpaal zijn in de kerkge schiedenis van ons vaderland. De stampvolle Oostzijde-kerk in Zaandam beleefde dit gisteravond tijdens de gezinsweek, die de Zaandamse ge meenschap elk jaar organiseert, als een samengaan van alle gezindten. Dit was de avond waarop de vrouw aan het woord was. De zuster beklom de preekstoel nadat van protestantse zijde was gesproken over de verant woordelijkheid van de moeder in het gezin, en mevrouw Annie-Romein-Ver- schoor het inzicht had verdiept over de werkende gehuwde vrouw, die er in de toekomst steeds meer zal zijn. Toen zuster Gabriël het woord nam, was het muisstil. Als religieuze van O-ader de Bogen" en secretaresse van de Canisiusbond van verplegen de religieuzen, is zij gewend te spre ken. Maar deze situatie op de kansel voor een zo gemeng gehoor was toch ook voor haar geheel nieuw. Ze bond de stampvolle kerk aan zich met haar krachtig voorgedragen vurige en over tuigende uiteenzetting van dat myste rieuze: de roeping, die een persoon lijke uitnodiging is. Ze verklaarde de drie geloften; de maagdelijkheid als positieve inzet om bezig te zijn met de dingen van de Heer. En toen ze, na de essentie van het religieuze leven gescLetst te hebben, besloot met het benadrukken van de groei der in nerlijke vreugde, waren er vast in die banken van de kerk wei mannen en vrouwen, die hadden willen applaudis seren. mister Toxopeus heeft in Nieuw-Guinea een bezoek gebracht aan een houtzagerij in Manokwari. Men ziet hier de bewindsman in het midden met links van hem de gouverneur van Nederlands Nieuw-Guinea dr P. J. Platteel. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIII'IIIIIIIIIIIUIIIIIIHIIIIIIIMla ngeland is een iand van kooplie den, boeren en soldaten. De sol daten van Engeland hebben deel genomen aan meer oorlogen, gevoch ten op meer slagvelden en gemar cheerd langs meer en verder verwij derde wegen aan enige natie in de we reldgeschiedenis. Als kooplieden slaag den de Engelsen erin in de voorafgaan de eeuwen de grootste commerciële en industriële natie ter wereld te schep pen. Maar of hjj koopman is of sol daat, in vrijwel iedere Engelsman gaat een boer schuil. Het hart haakt naar het land en de zondagse wandeling over eigen akkers en langs eigen vo ren, luisterende naar het geloei van eigen koeien en het geknor van eigen varkens is voor de Engelsen een on schendbaar erfrecht. Vrywel ieder En gelsman die een zekere mate van suc ces behaalt in het leven haakt terug naar het land, en het verwerven van eigen grond en eigen boerderij is een byna mystiek ïaeaai. Wijlen Aneurin Bevan, afkomstig uit een mijnwerkers- gezm, verwezeinyKte net ïaeaai lang voor zijn dood. Hij werd here boer. Als je rondgaat door de parlementaire lob bies kom je ze tegen, letterlijk bij do zijnen, lagerhuisieaen die dit nationaal ideaal hebben kunnen verwezenlijken en die men des zondags kan vinden op de rituele morgenwandeling over eigen akkers, later in het jaar met het ge weer onder de arm. De koningin van j ngeianu is een uoenn, met uitge strekte bezittingen aan bouw- en gras land en met een uitgebreide veestapel, eigenaresse van stamboekvee dat prij zen wint op de veetentoonstellingen. ^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin^ et is aan deze nationale eigenschap te danken, dat de Engelse staatskerk, zelfs in veie stedelijke kerken, het jaarlijkse oogstfeest in eré pleegt te houden. En als men zich op de zondag van het oogstfeest op het platteland bevindt, behoort men binnen te gaan in de dorpskerken om het interieur te zien, dat gereed is gemaakt voor de dienst van dank voor de oogst van het jaar. De traditie vereist, dat de boeren en tuinders de kerk zuilen sieren met de fraaiste en meest volmaakte voort brengselen van hun land en hun tuinen. Korenschoven tooien preekstoel en altaar, een weelde van herfstbloemen siert de banken, zijbeuken en vensters. En het mooiste en edelste fruit, truit zoals de leugenachtige steden niet lan ger kennen, broden zoals men ze in de schamele Britse bakkerswinkels nooit meer ziet, sieren de tempel. De landheer van het dorp stuurt zware trossen druiven en exotische bloemen uit zijn broeikassen. En tegen de kerk muren leunen de meest monsterachtige inergpompoenen op aarde. Zeils in de steden zijn er nog steeds geesieiyken van de staatskerk die het oogstfeest vieren. En deze diensten treKken, zelfs in kerken, waar men op gewone zondagen van het jaar maar een handjevol kerkgangers kan aan treffen menigten naar de tempel. Maar als je de kerken hebt gezien op hei land, versierd met een overdaad van de edelste vruchten en iandbouw- prodUKien, kun je zien uoe tussen akker en asian de luister van Gods ooft te loor gaat. Het fruit en de groenten zyn via een iange reis per goederen trein 01 vrachtauto, via monsterachtige groentehailen van de hoofdstad, via groothandel en kleinhandel, via leven loze groentewinkels terecht gekomen in de stadskerk. En het is hetzelfde niet meer. En de broden welke worden opgestapeld op de altaren zjjn niet ge bakken maar gestoomd en op kunst matige en chemische wijze voorzien van kunstkorsten. e oogstdienst is volgens de tra ditie niet slechts een gebaar van dank, maar ook van liefda digheid. De boeren en de boerinnen van het land zonden en zenden nog heden het beste van de oogst, en als de dienst voorbij is, is het ogenblik aangebroken waarop al dit mooie fruit, waarop de broden en de groenten wor den uitgereikt aan de minderbedeel den. Maar de tijden zijn veranderd. De heilstaat heeft vrijwel een eind ge maakt aan de armoede. En de gees telijken van de staatskerk beginnen het, vooral in de steden, steeds moeilijker te vinden een eindbestemming te vin den voor de produkten van de akker. Een geestelijke, die vroeger het oogst feest had geleid in de luister welke men alleen maar vindt in dorpskerken, is nu hoofd van een stadskerk, maar heeft het oogstfeest met veel succes in ere gehouden. Zijn kerk was ook deze herfst versierd met een overdaad van appe len en peren, tomaten en druiven, bro den en eieren, en natuurlijk de nodige meer dan levensgrote mergpompoenen. Hij schreef hoe moeilijk het was om op de volgende maandag de dankoffers kwijt te raken. De ervaring had hem geleerd dat het geen nut meer had om ze aan te bieden aan een ziekenhuis. Hij belde een tehuis voor kinderen op. Maai de „moeder" van het tehuis maakte met de grootst mogelijke takt duidelijk dat het tehuis al voorzien was en dat hij de vierde geestelijke was die haar had opgebeld om haar fruit en groenten cadeau te doen voor de kin deren. Eindelijk vond hij een tehuis voor oude mannen hetwelk bereid was de giften te aanvaarden, mits zich onder de gaven geen pompoenen bevonden. Nu heeft deze geestelijke zijn pogingen voorgoed prijsgegeven. Hij heeft aan zijn kerkgangers verzocht om het de volgende keer te laten bij niet meer dan symbolische giften, want de welvaart is zozeer toegenomen, dat in de maat schappij niet langer plaats is voor wat eens behoorde ,.ot de meest veelbete kenende en meest bekoorlijke daden van liefdadigheid in het Engelse ker kelijke jaar. DAAN VAN DER VAT

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 7